Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Χωριό) ΑΛΕΑ
  Ο Αγιος Νικόλαος με το Φαρμακά να τον σκιάζει από την Ανατολή, σύνορο προς τη Λυρκεία και την περιοχή του Γυμνού, είναι χτισμένος πάνω στην ψηλόκορμη πλαγιά του (1017μ ύψος), μισοκρυμμένος στο πράσινο με πρόσωπο προς τη Δύση και τον κάμπο της Αλέας. Έχει συγγενικά χαρακτηριστικά με την Αλέα και την Εξοχή, αφού είναι γέννημα της ίδιας φύσης και του ίδιου κλίματος με το βαρύ χειμώνα και το δροσερό καλοκαίρι αυτού του τόπου.
  Εντυπωσιακά είναι τα μισογκρεμισμένα σπίτια στην άκρη του χωριού, που αποτελούν ερείπια σπιτιών που έκαψαν οι Γερμανοί στο πέρασμά τους από την περιοχή και στέκουν ακόμα περήφανα με ακλόνητους και στέρεους τους τους καλοχτισμένους πέτρινους τοίχους τους, λες και περιμένουν τους ανθρώπους που θα έρθουν να τα ανασκευάσουν, να τ’ αναστήσουν και να χαρούν μαζί τους τη ζωή και τη φύση μέσα στο όμορφο τοπίο.
  Ελάχιστοι οι σημερινοί μόνιμοι κάτοικοι του χωριού, 1-5 ζευγάρια γερόντων ουσιαστικά (με 171 κατοίκους στην απογραφή του 1951και 18 κατά την απογραφή του 1991), που απόμειναν εδώ τελευταίοι φρουροί και ασχολούνται με λίγα γιδοπρόβατα. Παλαιότερα οι κάτοικοι του Αγίου Νικολάου, τσοπάνηδες όλοι, έφευγαν το χειμώνα και πήγαιναν στο Πλατάνι, που ήταν το χειμαδιό τους και απέχει 17χλμ από την Αλέα και 48χλμ από το Αργος, χτισμένο σε υψόμετρο 450μ στα βόρεια κράσπεδα του Φαρμακά, το βορειότερο χωριό της Αργολίδας μέσα σε μικρή κοιλάδα, που την ποτίζει ο Ασωπός. Ένα ευχάριστο χωριό με άσπρα σπίτια ανάμεσα σε μεγάλα πουρνάρια και κέδρους ριζωμένο πάνω σε τραχύ ορεινό τόπο.
(Κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΑΓΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ (Οικισμός) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Παίρνουμε τον επαρχιακό δρόμο Αργους-Καρυάς και στο 4ο χιλιόμετρο, ύστερα από το παλαιό λατομείο και τη μεγάλη γέφυρα στα Λειβαδιταίϊκα.
  Ασφάλτινος δρόμος οδηγεί στο χωριουδάκι του Αγίου Στεφάνου (με 142 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 33 κατά την απογραφή του 1991). Προχωράμε νοτιοδυτικά και παράλληλα με τον Ξεριά σαν να πορευόμαστε προς τα πίσω μέσα στο χρόνο, καθώς περνάμε άγριες αντικριστές βουνοκορφές σπαρμένες με έρημες πια κατοικίες κτηνοτρόφων.
  Ο Αγιος Στέφανος είναι ένας απομονωμένος συνοικισμός ριζωμένος στα υψώματα του όρους Μεγαβούνι, που φτάνουν σε ύψος από τα 700 ως τα 993 μέτρα. Ανήκε παλαιότερα στην κοινότητα τη Φρέγκαινας, όπως και το Μανδράκι, μικρότερο χωριό στα ΝΔ, που η επικοινωνία μαζί του από τον Αγιο Στέφανο γίνεται συχνά δύσκολη, καθώς ο δρόμος για το Μανδράκι περνάει μέσα από το ποτάμι.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΑΛΕΑ (Χωριό) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Η σημερινή Αλέα είναι γνωστή στους παλαιότερους και ως Μπουγιάτι, 74χλμ συνολικά από το Αργος. Ομορφο χωριό αμφιθεατρικά χτισμένο, με τα σπίτια να βλέπουν στην ανατολή και προς τη λίμνη, το πρόβλημα της οποίας απασχολούσε ανέκαθεν τους κατοίκους του ωραίου χωριού.
  Επιδίωκαν την τέλεια αποξήρανσή της, γιατί τρεις μήνες το χειμώνα που πλημμυρίζει με τα νερά της αχρηστεύεται, ενώ μπορεί να δώσει πρώιμες καλλιέργειες με την εύφορη γη της. Τριακόσια κιλά το στρέμμα αραποσίτι, ξερικό και ασκάλιστο αποδίδει, όταν δεν πλημμυρίζει. Στην αποξήρανσή της βοήθησε το άνοιγμα μιας καταβόθρας στα νότια χείλη της λίμνης και ακολούθησε ο αναδασμός από το 1966, οπότε η καλλιέργειά της έγινε συστηματική.
  Ακόμα και σήμερα καλλιεργούν εδώ φακές, ρεβίθια, φασόλια και αραποσίτια, πατάτες, κουκιά, ντομάτες και άλλα κηπευτικά, στάρι, κριθάρι, βίγγο και άλλα δημητριακά. Τα δένδρα τους επίσης, μηλιές, καρυδιές και αμυγδαλιές, προσφέρουν ένα καλό εισόδημα σ’ εκείνους που έχουν απομείνει και καλλιεργούν τα κτήματά τους με τη γνώριμη φιλοπονία και την αφοσίωσή τους στον τόπο, που αγαπούν.
  Η Αλέα (με 545 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 115 κατά την απογραφή του 1991), και σήμερα έχει ρυθμό ανοικοδομητικό.
  Τα παραδοσιακά σπίτια ανακαινίζονται, δρόμοι τσιμεντωμένοι, οι κάτοικοί της επιστρέφουν με κάθε ευκαιρία στον τόπο τους, χτίζουν καινούρια σπίτια, αναπαλαιώνουν τα παλιά, δεν αφήνουν το χωριό τους να ερημώσει. Στο κέντρο του χωριού μια πετρόχτιστη βρύση με δύο κρουνούς χωρίς νερό και επιγραφή που λέει: "ΔΩΡΕΑ ΧΡ. ΜΑΡΙΝΑΚΗ, ΒΑΣ. ΘΕΟΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, 1990".
  Πιο βατός χώρος σε σχέση με τ' άλλα χωριά της περιοχής, διαθέτει ακόμα τα γιούρτια και τους κήπους του σε υψόμετρο 1500μ. Οι 20 περίπου οικογένειες, που ζουν σήμερα εδώ μόνιμα, ασχολούνται με τα γιδοπρόβατά τους, τα αμπέλια και τα χτήματα. Το καλοκαίρι οι άνθρωποι είναι περισσότεροι και η κίνηση μεγαλύτερη.
  Μητρόπολη της Αλέας είναι η εκκλησία της Παναγίας, παλαιός ναός του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου με το χαρακτηριστικό καμπαναριό της. Οι ντόπιοι λένε ότι είναι χτισμένος από το 13ο αιώνα σε σχήμα εγγεγραμμένου σταυρού. Είναι δικιόνιος με αγιογράφηση του Γ. Ζήση από το 1708 και έχει πολλές φορές ανοικοδομηθεί. Ομορφο και το παλαιό σχολείο, χωρίς μαθητές όμως, αφού τα λίγα μικρά παιδιά του χωριού φοιτούν στο σχολείο της Σκοτεινής.
  Το χωριό της Αλέας έχει απ’ όλες τις πλευρές του θαυμάσια όψη. Τα δρομάκια του γραφικά, συνενώνουν το νέο με το παλιό στοιχείο. Τα εσωτερικά των σπιτιών, μερικά από τα οποία είναι εκατοχρονίτικα και παραπάνω, κλείνουν αποθησαυρισμένο το παλαιό νοικοκυριό των γυναικών. Τον αργαλειό, τις παλαιές τοπικές ενδυμασίες, που διατηρήθηκαν μετά την Κατοχή στην Αλέα, όπως τα "γιουρντιά", που τα φορούσαν μερικές γριές απέξω από άσπρο μισοφόρι κεντητό και με άσπρο κλαρωτό μαντήλι με φλουριά στο κεφάλι τους
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΑΝΔΡΙΤΣΑ (Χωριό) ΛΕΡΝΑ
  Το τοπίο βαθαίνει μέσα στη ρεματιά και νερά κάτω από δένδρα βαθύσκιωτα δροσίζουν το πέρασμά μας προς την Ανδρίτσα. Όλο και πιο κοντά διαγράφεται στα νότια κι αριστερά μας αυστηρό, γυμνό, το βουνό της Ζάβιτσας και διακλαδώνεται ο παλιός δρόμος επικοινωνίας με το Ελαιοχώρι της Αρκαδίας, στην είσοδο της Ανδρίτσας.
  Ανηφορικός ο δρόμος μας οδηγεί σε τούτο το ακραίο χωριό, το νοτιότερο στην περιοδεία μας, 28 χλμ. από το Αργος. Σκάλωμα άλλοτε κατοίκων από τα Βέρβενα κάτω στις πηγές του "Ξωβριά", - "του Παπάζογλου το τσιφλίκι" λεγόταν η περιοχή - εξυπηρέτησε ανάγκες άλλων καιρών η Ανδρίτσα και αποτελεί κλασικό παράδειγμα των μικρών χωριών, που η αιτία της δημιουργίας τους ξεπεράστηκε από τα πράγματα.
  Ωστόσο με την αυτάρκειά τους την καλλιεργητική - ελιές κυρίως, λίγα κηπευτικά, δημητριακά - και με την κτηνοτροφία τους οι λίγοι Ανδριτσιώτες που απέμειναν εκεί κρατάνε την πίστη τους στην ιστορική συνέχεια άσβηστη μαζί με τα καντήλια των εκκλησιών τους, όπως εκείνα του Αγιου Βλάση (των ποιμένων), από το 1928 χτισμένου ψηλά στην κορφή του λόφου τους, όπου υπάρχουν και θεμέλια αρχαίου κτίσματος, πιθανότατα ιερού ή οχυρού, αλλά και του Αη Δημήτρη στην επισκευασμένη μικρή βυζαντινή εκκλησούλα, μ’ ένα λιοτρίβι και παλιά πιθάρια δίπλα, χτισμένη πάνω στο μονοπάτι που οδηγεί στο σταθμό του τραίνου.
  Η Ανδρίτσα (με 143 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 74 κατά την απογραφή του 1991) είναι ριζωμένη μέσα σε περιοχή κατάσπαρτη από λείψανα αρχαίων και μεσαιωνικών χρόνων. Στα χώματά της έχουν βρεθεί διάφορα κτίσματα, όπως στο λόφο του Αη Βλάση, αλλά και στο σταθμό βρέθηκε ένα ωραίο τρίγλυφο - φαίνεται πως με την ανέγερση της μεγάλης γέφυρας καταχώθηκαν πολλά αρχαία λείψανα - ενώ αρκετές φορές έχουν βρεθεί κτερίσματα, νομίσματα κ.ά. Στην τοποθεσία "Στέρνα του Γουλά" βρέθηκαν ίχνη αρχαίας δεξαμενής. Η Ζάβιτσα με υψόμετρο 975 μέτρα υψώνεται ανατολικά με τις σκληρές πλαγιές της. Από κει πέρασε ο Παυσανίας για τα Ανιγραία, "οδόν στενήν και άλλως δύσβατον", όπως λέει χαρακτηριστικά.
  Η Ανδρίτσα αγναντεύει απέναντι πάνω στις νότιες ράχες του Κτενιά την Αγωγιόστρατα, τούρκικη στράτα που οδηγούσε στον Αχλαδόκαμπο. Εκεί ήταν και του "Δεληγιάννη η Βίγλα", καρτέρι των ξεσηκωμένων Ελλήνων στην επανάσταση του 1821.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΑΡΓΟΛΙΔΑ (Νομός) ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
  Ο Νομός Αργολίδας χωρίζεται διοικητικά σε τρία τμήματα:
  α) Επαρχία Αργους, που κατέχει το ΒΔ μέρος του Νομού και την πιο ορεινή περιοχή του μαζί με το μεγαλύτερο τμήμα του Αργολικού κάμπου. Η συνολική έκτασή της είναι 1062 τ.χλμ. Πρωτεύουσά της είναι το Αργος με 22.289 κατοίκους, όπως προκύπτει από την απογραφή του 1991. Ο συνολικός πληθυσμός της επαρχίας Αργους είναι 45.342 κάτοικοι, 42,69 ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
  β) Επαρχία Ναυπλίας, στην οποία το μεσαίο κομμάτι του Νομού, που έχει έκταση 731 τ.χλμ. και πληθυσμό 38.929 κατοίκους, 53,25 ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Πρωτεύουσά της το Ναύπλιο, πρωτεύουσα και ολόκληρου του Νομού Αργολίδας, με πληθυσμό 11.897 κατοίκους.
  γ) Επαρχία Ερμιονίδας, που κατέχει το νότιο τμήμα της Χερσονήσου, περιβρέχεται από τις τρεις πλευρές με θάλασσα, έχει έκταση 421 τ.χλμ. και πληθυσμό 13.365 κατοίκους, 31,75 ανά τ.χλμ. Πρωτεύουσά της το Κρανίδι, έδρα και του ομώνυμου Δήμου, με 4.400 κατοίκους.
  Η διοικητική διαίρεση του Νομού Αργολίδας είχε στα νεώτερα χρόνια συνεχείς αλλαγές με τις προσθαφαιρέσεις γειτονικών εδαφών. Από το 1833 έως το 1899 αποτελούσε τμήμα του Νομού Αργολιδοκορινθίας (με τα νησιά Σπέτσες, Ύδρα και Κύθηρα κατά διαλείμματα). Το 1899 χωρίζονται σε δύο Νομούς, Αργολίδας και Κορινθίας, ενώ το 1909 γίνεται ξανά συγχώνευση των δύο Νομών. Στις 29.4.1949 διαιρούνται και πάλι σε νομούς Κορινθίας και Αργολίδας και έκτοτε παραμένουν ξεχωριστές διοικητικές περιφέρειες.
  Η Επαρχία Αργους μετά την εφαρμογή του σχεδίου "Καποδίστριας" έχει το 2001: 6 Δήμους (Αργους, Κουτσοποδίου, Νέας Κίου, Λέρνας, Μυκηνών, Λυρκείας) και 2 Κοινότητες (Αχλαδόκαμπου, Αλέας). Η ένταξη των ορεινών κοινοτήτων στους δήμους δεν μας επέτρεψε να χρησιμοποιήσουμε και δημογραφικά στοιχεία από την απογραφή του 2001. Παρακολουθούμε όμως την κίνηση του πληθυσμού τους συγκρίνοντας τα στοιχεία των απογραφών του 1951 και 1991.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αργους

ΑΡΓΟΣ (Πόλη) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Η γεωγραφική θέση της πόλης, στα όρια μιας από τις πιο εύφορες πεδιάδες της Ελλάδας, κοντά στους οδικούς άξονες που συνδέουν τη Βόρεια Πελοπόννησο με το Αιγαίο και τη Μεσόγειο και ο αμυντικός χαρακτήρας των δύο ψηλών λόφων της (Λάρισα 279μ και Ασπίδα 80μ) αποτελούν πλεονεκτήματα που ευνόησαν τη συνεχή κατοίκηση της πόλης.
  Το Αργος είναι το σημαντικότερο αγροτικό, βιομηχανικό και εξαγωγικό κέντρο της περιοχής, χάρη στις σημαντικές καλλιέργειες και τις μεγάλες βιομηχανίες επεξεργασίας, συσκευασίας και διακίνησης εσπεριδοειδών, καθώς και αυτές των οικοδομικών υλικών, μαρμάρου, ποτοποιίας και οινοποιίας, επεξεργασίας και τυποποίησης ελαιολάδου, κατασκευής αντλιών και μηχανημάτων συσκευασίας κτλ.
  Το Αργος, κέντρο εμπορίου από τα χρόνια της αρχαιότητας, συνεχίζει και σήμερα να αποτελεί το σημείο αναφοράς της εμπορικής δραστηριότητας της ευρύτερης περιοχής. Οι κάτοικοι του Δήμου υπερβαίνουν τις 30.000 και αναδεικνύουν την πόλη ως τη μεγαλύτερη του νομού Αργολίδας.
(Κείμενο: Νίκος Πετρόπουλος)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Αργους.

ΑΡΙΑ (Οικισμός) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Το Μάζι ή Αρία κοντά στη θέση της αρχαίας Οινόης, είναι ένα όμορφο χωριό χτισμένο στην ανατολική πλευρά του Αρτεμισίου με θέα προς τη χαράδρα της Χούνης και σε αρκετό υψόμετρο, που το κάνει ελκυστικό το καλοκαίρι για τη δροσιά του.
  Οι λίγοι μόνιμοι κάτοικοί του (107 κατοίκους είχε το 1951 και μόνο 57 με την απογραφή του 1990) ασχολούνται με τις αγροτικές καλλιέργειες, τις ελιές, τη μελισσοκομία και την κτηνοτροφία. Τα παλιά πέτρινα σπίτια του διατηρούν το παραδοσιακό τους χρώμα, αρκετά απ’ αυτά ανακαινίζονται, ενώ προστίθενται και σύγχρονες κατασκευές, που χρησιμεύουν ως παραθεριστικές κατοικίες των ντόπιων, που κατοικούν μόνιμα στο Αργος ή στην Αθήνα και επιστρέφουν εδώ το καλοκαίρι και στις γιορτές. Το χωριό με τα νερά του μέσα στο πράσινο αποτελεί ένα δέλεαρ ακόμα και για τον ξένο, που θα τύχει να το επισκεφτεί ή να περάσει από εδώ.
  Η αρχαία Οινόη ήταν μικρή αργείτικη πόλη, γνωστή μόνο από μια νίκη Αθηναίων και Αργείων κατά των Λακεδαιμονίων γύρω στα 460 π.Χ. (λίγο πριν από τη μάχη της Τανάγρας του 457). Από τα λεγόμενα του Παυσανία προσδιορίζεται με σαφήνεια μόνο η περιοχή, στην οποία πρέπει να την αναζητήσουμε. Βαδίζοντας κανείς από το Αργος προς τα δυτικά, με κατεύθυνση αντίθετη προς το ρεύμα του Ξεριά, συναντούσε την Οινόη, όταν άρχιζε να ανηφορίζει προς τα υψώματα του Αρτεμισίου, κοντά στο σημερινό χωριό Μάζι, όπου έχουν επισημανθεί αρχαία οικοδομικά λείψανα, μεταξύ των οποίων ένας πολυγωνικός τοίχος υπόστυλης αίθουσας.
  Πάνω από την Οινόη στο όρος Αρτεμίσιο και στην κορυφή του υπήρχε ιερό της Αρτεμης. Αλλο αξιοθέατο δεν υπήρχε στο μέρος αυτό.
  Επιστρέφοντας από την άσφαλτο προς τη Χούνη παίρνουμε το δρόμο της Καρυάς και συναντάμε σε δύο χιλιόμετρα τον οικισμό Αγριλίτσα σε πεδινή περιοχή χτισμένο, με την εκκλησία της Ευαγγελίστριας κατάδρομα, πριν από τη Γέφυρα του Ξεριά. Αν περάσουμε τη γέφυρα και συνεχίσουμε, ο δρόμος οδηγεί στην Καρυά. Αν πάρουμε το δρόμο δεξιά, πριν τη γέφυρα, πηγαίνουμε στο Βρούστι.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ασίνης

ΑΣΙΝΗ (Χωριό) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Ο νεοσύστατος Δήμος της Ασίνης βρίσκεται Νοτιοδυτικά του Νομού Αργολίδας στην Πελοπόννησο και βρέχεται από τον Αργολικό κόλπο. Ο Δήμος βρίσκεται σε απόσταση 11 χιλιομέτρων από την ομορφότερη πόλη της Ελλάδας, το Ναύπλιο. Η Επίδαυρος, το Αργος και οι Μυκήνες είναι μισή ώρα δρόμος. Η Αθήνα απέχει δυο ώρες περίπου, όπως και το λιμάνι της Πάτρας.
  Η συνολική έκταση του Δήμου είναι 138.600 στρέμματα. Τα πέντε μεγάλα κεφαλοχώρια που τον απαρτίζουν, έχουν πληθυσμό περίπου 6.000 κατοίκους. Αυτά είναι η Ασίνη, το Τολό, το Δρέπανο, τα Ιρια, και τα Καρναζέικα, με τους οικισμούς Κάντιας, Βιβαριού, Μαραθιάς, Καλλιθέας, Αγίας Παρασκευής, Αγίου Αντωνίου, Καναπίτσας και Σταυροποδίου.
  Η γεωργική έκταση του Δήμου ανέρχεται σε 52.000 στρέμματα. Τα εσπεριδοειδή - κυρίως μανταρινιές - οι ελιές, τα κηπευτικά και οι αγκινάρες είναι το κύριο προϊόν της περιοχής. Κάθε λόφος που βρίσκεται κοντά στα χωριά έχει και ένα γραφικό εξωκλήσι και οι πλαγιές του είναι γεμάτες με άγρια χόρτα του βουνού, χαμομήλι, κυκλάμινα, σπαράγγια, βολβούς, κάπαρη, ρίγανη και θυμάρι. Είναι μια καλή ευκαιρία να συνδυάσετε τον περίπατό σας με τη συγκομιδή των πιο πάνω αγαθών, που απλόχερα προσφέρει η φιλόξενη φύση.
  Το κλίμα είναι γλυκό, με ζεστούς χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια. Σ’ αυτό βοηθάνε οι ασθενείς νότιοι άνεμοι που πνέουν από τη θάλασσα (μπουκαδούρα).
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ασίνης.

ΑΣΙΝΗ (Αρχαία πόλη) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Η αρχαία Ασίνη προσδιορίζεται από ένα βραχώδες ακρωτήριο, που σήμερα ονομάζεται Καστράκι, κοντά στο Τολό.
  Οι ανασκαφές ξεκίνησαν από Γάλλους τη δεκαετία του 1920 και συνεχίστηκαν από μια Σουηδική ομάδα έπειτα από παρότρυνση του Διαδόχου του Σουηδικού θρόνου. Ερευνήθηκε η Ακρόπολη καθώς και η Ν.Α. πλαγιά του λόφου απέναντι γνωστού ως Μπαρμπούνα. Ανακάλυψαν περισσότερο ή λιγότερο συνεχή ίχνη ανθρώπινης παρουσίας από την Πρώιμη εποχή του χαλκού ή την αρχή της 3ης χιλιετηρίδας π.Χ., ως την ύστερη αρχαιότητα, σχεδόν ως τον 4ο αι. μ.Χ.
  Η Ασίνη δεν υπήρξε ποτέ πολύ σημαντική τοποθεσία στην Αργολίδα, έπαιξε όμως σπουδαίο ρόλο στην ιστορία ως ασφαλές και καλά προστατευόμενο λιμάνι. Η στρατηγική της σπουδαιότητα μαρτυρείται από την τοποθεσία, όπου σήμερα διασώζονται κυρίως τα ελληνιστικά οχυρώματα. Στα οχυρώματα αυτά έγιναν προσθετικά έργα την περίοδο της Τουρκοκρατίας και ξαναχρησιμοποιήθηκαν από τις Ιταλικές κατοχικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
  Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται σήμερα η εκκλησία της Παναγίας.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Ένωσης Επαγγελματιών Τολού.

ΑΧΛΑΔΟΚΑΜΠΟΣ (Χωριό) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Σε απόσταση 35 περίπου χιλιόμετρα από το Αργος ο ταξιδιώτης φτάνει στο χωριό του Αχλαδόκαμπου (με 1583 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 844 κατά την απογραφή του 1991), ένα ωραίο αμφιθεατρικό χωριό με πέτρινα σπίτια σε υψόμετρο 450μ.
  Εδώ ενώνονται οι δύο όμοροι Νομοί Αργολίδας και Αρκαδίας, γι’ αυτό και ο Αχλαδόκαμπος επικοινωνεί εξίσου και με την Τρίπολη και με το Αργος.
  Ριζωμένο βορειοανατολικά από την πεδιάδα του χωρίζεται στο πάνω και το κάτω χωριό. Με καλοχτισμένα σπίτια πέτρινα, αλλά και καινούργια που ολοένα και πληθαίνουν, με μεγάλη εκκλησία-μητρόπολη, σχολείο κι άνετη πλατεία, διαθέτει (από κληροδότημα) και κτήριο θερμών λουτρών, που λειτουργούσαν από χρόνια για τους ξένους, δωρεάν. Με πολλούς απόδημους, που δεν ξεχνούν το χωριό τους, με την εργατικότητα των κατοίκων του, που ασχολούνται ακόμα όσοι απόμειναν εδώ με την κτηνοτροφία, τις ελιές και τα δημητριακά, ο Αχλαδόκαμπος ξεχώριζε κάποτε ανάμεσα στα ορεινά χωριά της περιοχής σαν πρότυπο κεφαλοχώρι νοικοκυραίων.
  Συγκροτημένο από τον 17ο αιώνα, στάθηκε φρουρός σ’ αυτό το καίριο πέρασμα και προσέφερε πολλές θυσίες στην επανάσταση του 1821. Από δω ο Θ. Κολοκοτρώνης ξεσήκωσε την επιστράτευση και αντιστάθηκε στην κάθοδο του Δράμαλη και εδώ έγιναν συμβούλια στρατιωτικά αργότερα και η συμφιλίωσή του με τη Γερουσία. Με τον Ιμπραήμ το 1825 ο Αχλαδόκαμπος αφανίστηκε, ενώ η γενναιότητα ακόμη και των γυναικών του χωριού έμεινε θρυλική. Από δω κατάγονται οι αγωνιστές Κ. Δούσιος και οι Αναγνωστόπουλοι.
  Ο Αχλαδόκαμπος και τώρα δεσπόζει πάνω από την πεδιάδα του, που τη διατρέχει μικρό ρεύμα χειμαρρώδες 18 χιλιομέτρων και χύνεται νότια στους Μύλους. Την προστατεύει από το νοτιά η οροσειρά Παρθένι κι η ψηλή κορφή της Ροεινό ή Προφήτης Ηλίας με υψόμετρο 1215 μέτρα τη χωρίζουν από την πεδιάδα της Μπαρτσοβάς (την Τεγεατική).
  Στα ριζά της οροσειράς Παρθένι υπήρχαν πολλές αγριαχλαδιές. Εκεί αποδίδεται η μία εξήγηση για το τοπωνύμιο "Αχλαδόκαμπος". Η άλλη εκδοχή λέει ότι το χωριό πήρε το όνομά του από τις ελιές, με τις οποίες ήταν γεμάτος ο κάμπος του και όταν τις είδε ένας Τούρκος αγάς θαύμασε και αναφώνησε: "Αχ!-λαδόκαμπος". Ωστόσο το 1885 ο Α. Μηλιαράκης στην "Πολιτική του Γεωγραφία" καταγράφει αμπέλια, δημητριακά, οπωροφόρα και πολύ λίγες ελιές στην ήδη βαφτισμένη πεδιάδα. Σ’ ένα φράγκικο επίσης χάρτη αναγράφεται η ονομασία Achladocambos, που κλίνει προς την πρώτη εκδοχή.
  Χωριό καθαρά κτηνοτροφικό άλλοτε με 45.000 αιγοπρόβατα, 10 τυροκομεία, παράδοση αρχιτσελιγκάδων και ποιμενικά τραγούδια. Πλούσια τα παλιά έθιμα σε γραφικές λεπτομέρειες, που έχουν περάσει στο δημοτικό τραγούδι, στις παροιμίες και στις παραδόσεις του Αχλαδόκαμπου. Τα πανηγύρια του Αχλαδόκαμπου ήταν της Αγίας Τριάδας στο παλιό εκκλησάκι στα σύνορα του χωριού με την Κοινότητα Αγιωργίτικα, την Πεντηκοστή, καθώς και άλλα πανηγύρια σε μικρά ξωκκλήσια, ευκαιρίες για γλέντια και φαγοπότια, μοναδική ψυχαγωγία των κατοίκων του άλλοτε. Η βραστή γίδα ήταν και είναι το φημισμένο φαγητό του τόπου.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ (Οικισμός) ΛΕΡΝΑ
  Πολύ κοντά στου Κοτσώνη βρίσκεται το χωριουδάκι Βελανιδιά, 22 χλμ. από το Αργος. Ποταμιά το έλεγαν άλλοτε.
  Είναι ένας συνοικισμός από 20 περίπου οικογένειες (με 131 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 102 συνολικά το 1991), που ασχολούνται με τις ελιές, την κτηνοτροφία και τις δενδροκαλλιέργειες. Έχουν την καταγωγή από το Παρθένι, την Ανδρίτσα και το Νεοχώρι, και επικοινωνία (γάμους, συγγένειες κλπ.) με την Αρκαδία, στην οποία οδηγεί και ο δρόμος, αν συνεχίσουμε ευθεία μετά το χωριό. Κεντρική εκκλησία του χωριού ο Αγιος Κωνσταντίνος, που ανήκει στην ενορία του Κιβερίου. Στον κεντρικό δρόμο του χωριού σώζεται μια κάμαρα από την παλιά πέτρινη βρύση, που τρέχει και σήμερα καθαρό νερό για τους περαστικούς, αφού οι ντόπιοι υδρεύονται πλέον από το μόνιμο δίκτυο ύδρευσης. Στην Ποταμιά βρέθηκε παλαιότερα κιονόκρανο βυζαντινών χρόνων, που δείχνει την ιστορική πορεία της περιοχής τους περασμένους αιώνες.
  Πρόκειται για έναν οικισμό, που κατατάσσεται στους ορεινούς, αλλά ζει με τη λογική του κάμπου, εκσυγχρονίζεται, αναπτύσσει την οικονομία του τα τελευταία χρόνια, γι’ αυτό και διατηρεί σχετικά σταθερό τον πληθυσμό του, όπως και το δυναμισμό και τη ζωντάνια του.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΒΙΒΑΡΙ (Λιμάνι) ΑΣΙΝΗ
  Το Βιβάρι είναι το επίνειο του Δρεπάνου. Ο κόλπος του Βιβαρίου είναι ένα μεγάλο φυσικό λιμάνι προστατευμένο από όλους τους ανέμους. Έτσι ακόμα και μεγάλα πλοία μπορούν να αγκυροβολήσουν. Ήταν ο ναύσταθμος και το ναυπηγείο των Ενετών.
  Το Βιβάρι είναι ένα γραφικό ψαροχώρι με ψαροταβέρνες που σερβίρουν φρέσκο ψάρι και άλλα θαλασσινά. Διαθέτει ενοικιαζόμενα δωμάτια και κάμπινγκ. Είναι ένα γαλήνιο τοπίο που δε χορταίνεις να το βλέπεις όλες τις ώρες της ημέρας.
  Ολη η ζωή είναι μέσα στη θάλασσα. Κότερα και βάρκες που πάνε κι έρχονται, η παραλία του Κοντυλιού απέναντι, η “μπούκα”, η είσοδος του λιμανιού, που σου υπόσχεται μακρινά ταξίδια. Ο Αγιος Σπυρίδωνας στο Βιβάρι είναι το εκκλησάκι που προτιμούν οι ρομαντικοί να κάνουν το γάμο τους.
  Οπως κοιτάζουμε από τη στεριά την είσοδο του φυσικού λιμανιού διακρίνουμε αριστερά και δίπλα από το φάρο τον προστάτη των ναυτικών Αγιο Νικόλαο, ένα μικρούτσικο, κατάλευκο, γραφικό εκκλησάκι. Απέναντι είναι το Βενετσιάνικο φρούριο που μας γυρίζει πίσω στο χρόνο, στα 1714 που χτίστηκε από τους Ενετούς.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ασίνης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Βρουστίου

ΒΡΟΥΣΤΙ (Χωριό) ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙ
Τηλέφωνο: +30 27510 91600
  Το Βρούστι, χτισμένο σε ύψος 650 μ., με το γραφικό του ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, τον ιστορικό πλάτανο, την κρήνη που χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας, τα παλαιά λιθόκτιστα κτίσματα, χαρακτηριστικά δείγματα λαϊκής τέχνης, έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί. Από τους 281 κατοίκους του ελάχιστοι μένουν πλέον εκεί. Βρήκαν εύφορη γη και θαυμάσιο κλίμα, δούλεψαν σκληρά και πρόκοψαν στο παλιό χειμαδιό του χωριού, τα Σταθέικα. Η καλλιέργεια εσπεριδοειδών και ιδιαίτερα βερίκοκων αποτελεί πηγή πλούτου για τους κατοίκους.

ΓΥΜΝΟ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Στην είσοδο του χωριού ανάμεσα στα αμπέλια και τις ελιές συναντάμε και τις εγκαταστάσεις επώνυμης ποτοποιίας της περιοχής, ενώ ο δρόμος διακλαδίζεται με άλλον, που οδηγεί στη Νεμέα, με την οποία τα τελευταία χρόνια οι κάτοικοι του Γυμνού έχουν συχνές επαφές.
  Το Γυμνό είναι ένα ζωντανό χωριό, ειδικά το καλοκαίρι (737 κατοίκους είχε στην απογραφή του 1951 και 499 με την απογραφή του 1991) αμφιθεατρικά χτισμένο καθώς ανηφορίζουμε τις ανατολικές πλαγιές του Φαρμακά.
  Διατηρεί το ορεινό του χρώμα με τα παλιά πέτρινα σπίτια του, την παραδοσιακή βρύση με το άφθονο νερό στο πάνω άκρο του χωριού δίπλα στο παλιό βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγίας, που ήταν και η μητρόπολη του χωριού μέχρι το 1934.
  Ταυτόχρονα όμως είναι και ένα χωριό με πεδινά χαρακτηριστικά με τα ομαλά χτήματά του στους πρόποδες του Φαρμακά, τα σύγχρονα σπίτια που ήρθαν να προστεθούν στα παλιά, την εύκολη επικοινωνία του με το Αργος και τη Νεμέα.
(Κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΔΑΣΚΑΛΙΟ (Νησάκι ερημικό) ΑΣΙΝΗ
  Πίσω από τη Ρόμβη βρίσκεται το νησί Δασκαλιό, το οποίο είχε οχυρωθεί από τους Ενετούς και υπολείμματα της οχύρωσης αυτής σώζονται μέχρι και σήμερα.
  Στην κορυφή του νησιού βρίσκεται ο ναός της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής, που χτίστηκε το 1688.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Επιτροπής Αργολίδας.

ΔΕΝΔΡΑ (Χωριό) ΜΙΔΕΑ
  Στο συνοικισμό Συνοικισμό Δενδρά, η αρχαιολογική σκαπάνη το 1938 έφερε στην επιφάνεια περίφημους θολωτούς και λαξευτούς τάφους, τα κτερίσματα των οποίων μεταφέρθηκαν και εκτίθενται στα Μουσεία του Ναυπλίου και των Αθηνών. Από τα ευρήματα αυτά ξεχωρίζουν η μυκηναϊκή πανοπλία, που η κατασκευή της χρονολογείται γύρω στο 1450π.Χ και ο αμφορέας που απεικονίζει ένα χταπόδι, αντιπροσωπευτικό δείγμα της νατουραλιστικής νοοτροπίας.
  Ο αρχαιολογικός χώρος στα Δενδρά είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του Νομού, όπως άλλωστε καταδεικνύουν και τα ευρήματα νεότερων ερευνών που έχουν διενεργηθεί σε αυτόν.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Διδύμων

ΔΙΔΥΜΑ (Κωμόπολη) ΚΡΑΝΙΔΙ
Τηλέφωνο: +30 27540 71231
  Βόρεια του Κρανιδίου βρίσκονται τα Δίδυμα που φέρουν ακόμα την αρχαία ονομασία τους και όπου στην αρχαία εποχή κατά τον Παυσανία υπήρχαν τα ιερά του Ποσειδώνα, του Απόλλωνα και της Δήμητρας.
  Βυζαντινό μνημείο στην περιοχή των Διδύμων είναι η μονή του Αγίου Δημητρίου στο Αυγό.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Κρανιδίου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δρεπάνου

ΔΡΕΠΑΝΟ (Κωμόπολη) ΑΣΙΝΗ
  Φεύγοντας από το Καστράκι ένας δρόμος μέσα από μανταρινιές μας οδηγεί στην έδρα του Δήμου Ασίνης, το Δρέπανο. Αυτή η διαδρομή ξυπνάει τις αισθήσεις, όταν ο κάμπος με τα εσπεριδοειδή είναι στην ανθοφορία. Την Ανοιξη με τα πόδια ή με το ποδήλατο αυτός ο περίπατος θα σας μείνει αξέχαστος.
  Το Δρέπανο συνδυάζει το ατέλειωτο βαθύ πράσινο των μανταρινιών, με την πανέμορφη παραλία της Πλάκας. Με ξενοδοχειακές μονάδες δίπλα στη θάλασσα, με πολύ οργανωμένα κάμπιγκς κάτω από τον ίσκιο των ευκαλύπτων και πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Περίφημες είναι οι παραδοσιακές ταβέρνες του Δρεπάνου στην πλατεία του χωριού.
  Το μεγαλύτερο μέρος των σπιτιών είναι κτισμένο στο πίσω μέρος του λοφίσκου Μύλος (Αγιος Νικόλαος), με την πλάτη προς την ανοιχτή θάλασσα. Είναι κτισμένα πάνω στα βράχια και μάλιστα το ένα δίπλα στο άλλο, κοντά-κοντά, με μικρά στενά και ανηφορικά σοκάκια, με μπουκαμβίλιες, έτσι ώστε να μας θυμίζει νησί. Νησί λένε οι ντόπιοι και τη χερσόνησο του Δρεπάνου που έχει μήκος τρία χιλιόμετρα και καταλήγει στο βενετσιάνικο φρούριο του Βιβαρίου.
  Μπροστά από το Δημαρχείο του Δήμου περνάει ένα δρομάκι που μας οδηγεί σε έναν πέτρινο ανεμόμυλο, ο οποίος παλιά είχε γνωρίσει δόξες όταν λειτουργούσε.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ασίνης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ελληνικού

ΕΛΛΗΝΙΚΟ (Χωριό) ΑΡΓΟΣ
Τηλέφωνο: +30 27510 86277
  Το Ελληνικό (με 395 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 379 κατά την απογραφή του 1991), ένας ημιορεινός συνοικισμός χτισμένος πάνω στη νοτιοανατολική πλαγιά του "Ευαγγελισμού".
  Δημιουργήθηκε από ορεινούς γεωργούς και κτηνοτρόφους, που ήρθαν εδώ παλαιότερα από την Κρύα Βρύση και το Τουρνίκι. Απαγκιάζει από το βοριά με το Μεγαλοβούνι, που έχει 700 μ. ύψος, γι’ αυτό και είναι εύφορο μέρος και μεγαλώνουν εύκολα στα χώματά του ελιές, καϊσιές, λεμονιές και πορτοκαλιές σε όλες τις ποικιλίες.
  Κτισμένο γύρω από την εκκλησιά του Αη Γιώργη εποπτεύει πάνω στο "Καστράκι", το μικρό λόφο στους πρόποδες του χωριού και στ’ ανατολικά του δρόμου. Στην κορφή του λόφου (95 μ. ύψος) ένα παράξενο αρχαίο οικοδόμημα: η Πυραμίδα του Ελληνικού ή των Κεγχρεών.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΕΞΟΧΗ (Οικισμός) ΑΛΕΑ
  Αμφιθεατρικά χτισμένη πάνω στην πλαγιά Λάκες, μια διακλάδωση του Φαρμακά, αντικρίζει την Αλέα και το γόνιμο λεκανοπέδιό της από την Ανατολή.
  Δέντρα ψηλά περιβάλλουν τα σπίτια της Εξοχής, που προσφέρει από μακριά μια λυρική και δροσερή εικόνα το καλοκαίρι και ένα ιδανικό χιονισμένο τοπίο το χειμώνα. Οι κάτοικοί της, λίγες οικογένειες που έχουν απομείνει πλέον εκεί, ασχολούνται με γεωργικές καλλιέργειες - στάρια και κριθάρια, αραποσίτια και αμπέλια - καθώς και με κτηνοτροφικές ασχολίες. Εχουν ακόμη ελιές και ως 2000 καρυδιές. Οι περισσότεροι έχουν μετακομίσει στα χωριά, όπου πήγαιναν παλιότερα το χειμώνα για να “παραχειμάσουν”: στη Στέρνα, στο Μαλαντρένι, στο Ξηροπήγαδο, όπου ανέκαθεν είχαν σπίτια και “στανοτόπια”.
  Η Εξοχή έχει επίσης μεγάλη αποδημία στο εξωτερικό.
(Κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ (Κωμόπολη) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Ανάμεσα στο πράσινο της Αργολικής γης και στο γαλάζιο του Σαρωνικού κόλπου, καλά προστατευμένη στο δικό της ομώνυμο μικρότερο κόλπο, με το άρωμα από τις πορτοκαλιές του κάμπου της να συναντάει τη θαλασσινή αύρα στο γραφικό όσο και φιλόξενο λιμάνι της και με τα πεύκα να κατεβαίνουν από τις πλαγιές για να προσφέρουν τη σκιά τους στις ωραίες παραλίες, η Αρχαία Επίδαυρος, παραδοσιακή και σύγχρονη ταυτόχρονα, άλλοτε ήρεμη και άλλοτε κοσμοπολίτικη, είναι έτοιμη κάθε στιγμή να υποδεχτεί τους ταξιδιώτες κάθε εποχής.
  Στο μέσο της ανατολικής ακτής του νομού Αργολίδας, εύκολη στην προσέγγιση, είτε οδικώς από τον Ισθμό της Κορίνθου ή το Ναύπλιο, είτε ακτοπλοϊκώς με ιπτάμενο δελφίνι από τον Πειραιά, με τα σπίτια της να απλώνονται αμφιθεατρικά από τη θάλασσα προς το εσωτερικό, η μικρή πολιτεία είναι χτισμένη στη θέση όπου αναπτύχθηκε ο αρχαίος πολιτισμός της Επιδαύρου, κοντά στο Ιερό του Ασκληπιού και στο αρχαίο θέατρο, που συγκεντρώνουν καθημερινά το θαυμασμό χιλιάδων επισκεπτών.
  Ανθρωποι ήρεμοι κι ευχάριστοι, που ασχολούνται με το ψάρεμα, την καλλιέργεια της πορτοκαλιάς και την προσφορά τουριστικών υπηρεσιών, κλίμα εύκρατο, φυσικές ομορφιές και υποδομή συνθέτουν το πλαίσιο που δίνει στον τουρίστα της σύγχρονης εποχής αυτό που επιθυμεί: καλή διαμονή, αναψυχή στη θάλασσα και το πράσινο, ευκαιρίες για κάθε είδους διασκέδαση και δυνατότητες για τη γνωριμία με τα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Επιδαύρου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ερμιόνης

ΕΡΜΙΟΝΗ (Κωμόπολη) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Μια πανέμορφη παραλιακή κωμόπολη ή αλλιώς μια πόλη-νησί, όπως την έχουν χαρακτηρίσει. Είναι η έδρα του ομώνυμου δήμου. Αποτελείται από τους οικισμούς: Αχλαδίτσα, Ποδάρι, Πετροθάλασσα, Αγ. Ανάργυροι, Κουβέρτα, Κινέτα.
  Η Ερμιόνη προσφέρει ιδανικές διακοπές συνδυάζοντας αρμονικά τη γαλήνη της νησιώτικης ατμόσφαιρας με τη ζωηρή διασκέδαση. Η θάλασσα που την αγκαλιάζει από δυο πλευρές σχηματίζει στο βοριά το λιμάνι, που είναι το κατεξοχήν εμπορικό κέντρο της πόλης και στο νοτιά τα Μανδράκια. Στα γραφικά ταβερνάκια και στα παραδοσιακά καφενεία με τα απλωμένα χταπόδια και τα δίχτυα των ψαράδων ολόγυρα, μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει το κρασί ή το ουζάκι του με ολόφρεσκο θαλασσινό μεζέ. Τα Μανδράκια είναι η πιο ζωντανή περιοχή της πόλης, προσφέροντας διασκέδαση μέχρι πρωίας.
  Ανηφορίζοντας μέσα από τα πλακόστρωτα σοκάκια και τα όμορφα σπίτια της Ερμιόνης, φτάνει κανείς στην πλαγιά του αρχαίου λόφου “Πρωνός” που την κορυφή του στολίζει ένα εκκλησάκι σε νησιώτικο ρυθμό, η Αγία Ερμιόνη, χτισμένο στα θεμέλια του ναού της θεάς Ηρας και προσφέρει μια μοναδική θέα. Ο ορίζοντας ανατολικά φτάνει ως το Δοκό (ευρήματα από το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο),την Υδρα και ακόμα μακρύτερα. Το μάτι από κει ψηλά αντικρύζει και τον κάμπο, γνωστό για τα εκλεκτά προϊόντα, “ρόδια ερμιονίτικα”, μοναδική ελληνική καλλιέργεια, εσπεριδοειδή και κυρίως το φημισμένο λάδι. Αλλος ένας περίπατος που δεν πρέπει να παραλείψετε είναι στο Μύλο που βρίσκεται στο λόφο Κρόθι απέναντι από το λιμάνι. Η θέα της Ερμιόνης από εκεί είναι μαγευτική.
  Το μπάνιο σας σε πεντακάθαρα νερά θα το απολαύσετε εκτός από τις παραλίες του Μπιστίου, σε αμμουδερές παραλίες που βρίσκονται γύρω από την Ερμιόνη, την Κουβέρτα, το Σεντόνι, Πετροθάλασσα, Αγ. Δημήτριο, Δάρδιζα και τις ακτές της Θερμησίας και Πλέπι.
  Οι εκδηλώσεις που μπορεί κανείς να παρακολουθήσει στην Ερμιόνη είναι: το “γιάλα-γιάλα” των Θεοφανείων, μοναδικός και ξεχωριστός τρόπος εορτασμού των, τα κούλουμα στα Μανδράκια την Καθαρά Δευτέρα, το κάψιμο του Ιούδα την Κυριακή του Πάσχα, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του Αυγούστου με αποκορύφωμα το Χορωδιακό Φεστιβάλ.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ερμιόνης.

ΖΟΓΚΑ (Οικισμός) ΑΡΓΟΣ
  Τέσσερα χιλιόμετρα ΝΔ από την Πυραμίδα του Ελληνικού και 14 από το Αργος συναντάμε τη Ζόγκα, κάτω ακριβώς από το δρόμο.
  Ένα μικρό εικονοστάσι της Αγίας Παρασκευής μπροστά μας, ενώ δεξιά βλέπουμε φυτρωμένα πάνω στους βράχους γραφικά σπίτια κτηνοτρόφων του συνοικισμού Ζόγκα να φυλάνε το μονοπάτι.
  Μετά από μια ώρα ποδαρόδρομο φτάνουμε στο μοναστήρι-σκήτη του Αγίου Νικολάου. Ο Αγιος Νικόλαος της Ζόγκας ή Μπούμπας, μια σκήτη χτισμένη μέσα σ’ ένα μοναχικό επιβλητικό βράχο, βρίσκεται στον ίδιο χώρο αρχαίας λατρείας, όπως μαρτυρούν διάφορα μαρμάρινα κομμάτια διακοσμημένα με ανθέμια, που τα διακρίνουμε εντοιχισμένα στον ψηλό τοίχο που κρύβουν το μικρό ναϊδριο και τα κελιά του. η σκήτη αυτή δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από το μοναχό Γεράσιμο της μονής Γοργοεπηκόου της Νεστάνης. Το μοναστηράκι αυτό του Αγίου Νικολάου δε φιλοξένησε ποτέ πολλούς ασκητές. Λίγα τα κρανία των μοναχών σε μια γωνιά του.
  Μετά το "χωριό" Ζόγκα (ουσιαστικά πέντε σπίτια σκορπισμένα ανάμεσα στα πουρνάρια) συνεχίζει δρόμος, ο οποίος ανηφορίζει ομαλά στο εντελώς ερημικό τοπίο, που έχει θαυμάσια θέα στις απόκρημνες ανατολικές πλαγιές του Κτενιά. Το πρώτο κτίσμα, που θα συναντήσουμε είναι το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, αριστερά πλάι στο δρόμο, με δέντρα στον αυλόγυρό του. καλό σημείο για διανυκτέρευση, αν σας πιάσει εδώ το βράδυ. Μετά το ξωκλήσι ο δρόμος συνεχίζει να ανηφορίζει και 1,5 χλμ. παρακάτω θα περάσουμε δίπλα από το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής και θα δούμε μπροστά μας πάνω στο βουνό τα πρώτα σπίτια του χωριού Κρύα Βρύση.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ηλιοκάστρου

ΗΛΙΟΚΑΣΤΡΟ (Χωριό) ΕΡΜΙΟΝΗ
Τηλέφωνο: +30 27540 91274
  Κτισμένο στα βόρεια της Ερμιόνης και σε απόσταση 7 χιλιομέτρων στο οροπέδιο των “Ειλεών”. Η θέση Ειλεοί, ονομασμένη ίσως από τους “Ειλεούς αμπέλους” που έβγαζαν γλυκό κρασί, βρισκόταν στα νότια των Αδδέρρων. Υπήρχε σ’ αυτό το χώρο μικρή εγκατάσταση κατοίκων, εκεί όπου σήμερα σώζεται ο περίβολος των τειχών με πολυγωνικό χτίσιμο κοντά στο μικρό απότομο ύψωμα που θα χρησίμευε ως Ακρόπολη. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Παυσανία υπήρχαν τα ιερά της Δήμητρας και της κόρης της. Από τον οικισμό περνούσε ο δρόμος από την Ερμιόνη για την Τροιζηνία.
  Σήμερα όσοι έχουν αδυναμία στο καλό κρασί ας το επισκεφθούν. Ο ανηφορικός, αλλά άνετος δρόμος που σας προσφέρει μια πανοραμική θέα των δαντελωτών ακτών, οδηγεί στο μικρό, όμορφο παραδοσιακό χωριό και τις ταβέρνες του, με τα τοπικά και παραδοσιακά μεζεδάκια.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ερμιόνης.

ΗΡΑΙΟΝ (Αρχαίο ιερό) ΑΡΓΟΣ - ΜΥΚΗΝΕΣ
  Το Ηραίο ήταν ιερό αφιερωμένο στην προστάτιδα του Αργους θεα Ηρα και εκεί εορτάζονταν κατά το δεύτερο χρόνο κάθε Ολυμπιάδας τα “Ηραία”, η σημαντικότερη εορτή των Αργείων. Στο χώρο αυτό, που βρίσκεται στην κορυφή Ακραία της αρχαίας Εύβοιας, από τις εγκαταστάσεις του αρχαίου ιερού διασώζονται ελάχιστα κατάλοιπα. Εδώ βρισκόταν ο ναός της Ηρας, από τον οποίο σώζεται το υπόβαθρο του στυλοβάτη, το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Ηρας Παρθένας και το Τελεστήριο.
  Από τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του Ηραίου εκτίθενται στο Εθνικό Μουσείο τμήματα από τις μετώπες του νέου ναού (τον οποίο είχε χτίσει το 420π.Χ ο Ευπόλεμος), που απεικονίζουν τη γέννηση του Δία, τη μάχη ανάμεσα στους θεούς και τους Γίγαντες και την άλωση της Τροίας.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Θερμησίας

ΘΕΡΜΗΣΙΑ (Χωριό) ΕΡΜΙΟΝΗ
Τηλέφωνο: +30 27540 41240
Σε απόσταση 10χλμ. από την Ερμιόνη βρίσκεται ένα όμορφο παραλιακό χωριό η Θερμησία. Το όνομά του το οφείλει στο ναό της Θερμασίας Δήμητρας που λατρευόταν στην περιοχή και ο οποίος ήταν χτισμένος δίπλα στη θάλασσα στο σημείο της σημερινής λιμνοθάλασσας. Κατά το μεσαίωνα περίφημες αλυκές βρίσκονταν εδώ και ολόκληρη δραστηριότητα είχε αναπτυχθεί γύρω από αυτές.
  Σήμερα είναι ένας σημαντικός βιότοπος και πέρασμα σπάνιων αποδημητικών πουλιών. Στην είσοδο του χωριού και απέναντι από τη λιμνοθάλασσα δεσπόζει επιβλητικός βράχος ύψους 350μ όπου πάνω εκεί είναι κτισμένο το Κάστρο της Θερμησίας. Από τα οικοδομήματα που σώθηκαν υποθέτουμε ότι χτίστηκε το 12ο αιώνα από τους Ενετούς. Η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη και αξίζει να το εξερευνήσετε.
  Η Θερμησία είναι κατεξοχήν αγροτική περιοχή πνιγμένη στα περιβόλια με εσπεριδοειδή, βερύκοκα και ελιές. Συγχρόνως όμως αποτελεί πόλο έλξης τουριστών εξαιτίας των αμμουδερών παραλίων της με τα πεντακάθαρα νερά και τα γραφικά ταβερνάκια. Κατά μήκος της παραλίας της θα συναντήσετε διαδοχικά μικρότερους οικισμούς, γνωστούς για τα κηπευτικά τους και τα λουλούδια τους. Μην παραλείψετε να τους επισκεφθείτε, να γευτείτε θαλασσινούς μεζέδες στα παραθαλάσσια ταβερνάκια και να βουτήξετε στα νερά τους.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ερμιόνης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ιρίων

ΙΡΙΑ (Χωριό) ΑΣΙΝΗ
Τηλέφωνο: +30 27520 94222
Μετά την όμορφη παραλία της Κάντιας φθάνουμε στην απότομη στροφή της Σκάλας και μπαίνουμε στην περιοχή των Ιρίων. Η αρχαία ονομασία ήταν Αγριοι Λιμένες (άγριος=αυτός που ανήκει στους αγρούς).
  Μετά από 500μ στρίβουμε αριστερά και διακρίνουμε ένα φρυκτώριο του 7ου π.Χ. αιώνα σε πολύ καλή κατάσταση. Φρυκτώριο είναι ένα μικρό φυλάκιο στο οποίο άναβαν κλαδιά (φρυκτές) και έτσι επικοινωνούσαν οπτικά με άλλα φρυκτώρια. Αυτά με τη σειρά τους ειδοποιούσαν την Ακρόπολη της Ασίνης ή και των Μυκηνών δια μέσου της πυραμίδας του Ελληνικού. Η οπτική επικοινωνία τη νύχτα γινόταν με τις φλόγες και την ημέρα με τον καπνό. Ο τρόπος αυτός επικοινωνίας συνεχίστηκε ακόμα και το Μεσαίωνα. Τεράστιες πέτρες λαξευμένες θυμίζουν τα τείχη της Ακρόπολης της Αρχαίας Ασίνης, τα Κυκλώπεια της Τίρυνθας ή καλύτερα την πυραμίδα του Ελληνικού.
  Συνεχίζοντας το δρόμο προς τα Ανω Ιρια και Καρνεζαίικα, βλέπουμε τη Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Νικολάου, ένα μνημείο του 14ου αιώνα. Πριν την εκκλησία συναντάμε το πηγάδι Αχαμνό με τρεις πανέμορφες πέτρινες γούρνες. Δίπλα βρίσκεται απομεινάρι από τούρκικο πύργο.
  Συνεχίζοντας το δρόμο προς τα Ιρια, διασχίζουμε σχεδόν στη μέση τον κάμπο με τις αγκινάρες και φθάνουμε στο χωριό που τα περισσότερα σπίτια του είναι κτισμένα σε ένα χαμηλό λοφίσκο. Το χωριό των Ιρίων διατηρεί ακόμα το παραδοσιακό χρώμα. Ο δρόμος συνεχίζεται και στη θέση Γωνιά συναντάει ο επισκέπτης τη θάλασσα, το γραφικό λιμανάκι των Ιρίων με τις ψαρόβαρκες και τα πρώτα σπίτια της Παραλίας των Ιρίων. Υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία για να καλύψουν τις ανάγκες των παραθεριστών. Στην παραλία των Ιρίων υπάρχουν ταβέρνες δίπλα στο κύμα.
  Αριστερά είναι το ακρωτήριο των Ιρίων και ακριβώς μπροστά του, σε βάθος 28 μέτρων, εντοπίστηκε ναυάγιο που τοποθετείται στην Υστερη Μυκηναϊκή εποχή, γύρω στο 1200π.Χ. Βρέθηκαν σπουδαία ευρήματα, 25 κεραμικά, αμφορείς, πίθοι και διάφορα άλλα αγγεία καθώς και μια λίθινη άγκυρα. Τα ευρήματα αυτά του Ναυαγίου των Ιρίων βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο των Σπετσών.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ασίνης.

ΚΑΝΤΙΑ (Οικισμός) ΑΣΙΝΗ
  Φθάνοντας στην Κάντια, ο δρόμος χωρίζει την παραλία της Κάντιας και το μεσόγειο χωριό της Κάντιας. Μετά την επανάσταση το 1821 ήρθαν Κρήτες πρόσφυγες για να κατοικήσουν. Αργότερα Αρκάδες, οι οποίοι από χειμαδιό μετέτρεψαν την Κάντια σε μόνιμη διαμονή.
  Μέσα στο χωριό της Κάντιας βρίσκεται αρχοντική κατοικία - πύργος τούρκικος - του Αγά της περιοχής, πιθανόν να ήταν και Ενετικό κτίσμα. Πάνω στο λόφο της Αγίας Ελεούσας βρίσκεται η ακρόπολη της Κάντιας, μυκηναϊκής εποχής.
  Η παραλία της Κάντιας είναι από τις πιο όμορφες της περιοχής και συγκεντρώνει κάθε καλοκαίρι μεγάλο αριθμό παραθεριστών, αφού διαθέτει τα απαραίτητα καταλύματα. Στην παραλία, στις εκβολές των πηγών του Ασκληπιού, ζούνε θαλάσσιες χελώνες και διάφορα είδη ψαριών.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Ασίνης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καπαρελλίου

ΚΑΠΑΡΕΛΛΙ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27510 71430
  Το Καπαρέλλι, 27 χλμ. από το Αργος, έχει 284 (με 358 κατοίκους στην απογραφή του 1951), κατοίκους και είναι πλαισιωμένο από πλούσια ορεινή βλάστηση ανάμεσα σε δύο γίγαντες, το Λύρκειον και το Αρτεμίσιο, με τις ψηλές κορφές, τα τρεχούμενα νερά, τις καρυδιές και τη μητρόπολή του, τον Αγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, κυκλώνεται από αιώνιες κορφές και αρχαίες μνήμες.
  Απέναντί του προς νότο, το Ξεροβούνι (Μελιδόνι) τρυπάει τον ουρανό με τη μυτερή του κορφή, την Τσούγκα (1289 μ. ύψος). Στη ράχη του το Αρμενόκαστρο με τουρ θρύλους του. Από εκεί έρχεται και το εύγευστο νερό της κοινότητας. Πιο πάνω, δυτικά του χωριού, το "Παλιόκαστρο" και οι Πόρτες. Βόρεια η "Γουρνοσπηλιά".
  Από τις ζωντανές του λαϊκές παραδόσεις λίγες απομένουν ακόμα μαζί με μερικά όμορφα δημοτικά τραγούδια, που τραγουδιούνται σε όλα τα ορεινά με ντόπια λαϊκά όργανα, καραμούτζα, πίπιζα, τύμπανο και νταούλι.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καρυάς

ΚΑΡΥΑ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27510 75223
  Ανετος δρόμος 8 χλμ. με λίγες στροφές οδηγεί στον όμορφο χωριό της Καρυάς, το μεγαλύτερο και πιο συγκροτημένο ακόμα και σήμερα οικισμό της περιοχής (με 402 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 303 κατά την απογραφή του 1991), και ένα από τα πιο όμορφα ορεινά χωριά της Αργολίδας.
  Αγαπημένο καταφύγιο των ανθρώπων του κάμπου του Αργους, όταν θέλουν ν’ απολαύσουν το χιονισμένο τοπίο και να παίξουν χιονοπόλεμο το χειμώνα, μια ορεινή ανάσα 20 μόνο χλμ από το Αργος, η Καρυά δικαιώνει την προσμονή το επισκέπτη της μόλις προβάλλει πανοραμική εμπρός του.
  Σαν σκηνογραφημένη σύνθεση ανάμεσα σ’ όλη τη μεγαλόπρεπη διαδοχή των ορεινών όγκων, με το Αρτεμίσιο (1771 μ. ύψος ) πίσω της και το Ξεροβούνι (1256 μ. ύψος) δεξιά της, αναπτύσσεται αμφιθεατρικά από τα ψηλά στα χαμηλότερα σαν ένα μεγάλο κοπάδι που κατηφορίζει για το χειμαδιό του.
  Το χωριό της Καρυάς αρχικά χτίστηκε στην κορυφή του Προφήτη Ηλία (Μαλεβό) σκαλωμένο ψηλά από το φόβο των καιρών της σκλαβιάς, όπου υπάρχουν ακόμη ερείπια του Αη Δημήτρη και ίχνη οικισμού. Έπειτα, όταν ημέρεψαν τα χρόνια, κατηφόρισαν και οι άνθρωποι, για να γλιτώσουν από τα αγρίμια και το κρύο. Και από την Ελληνική Επανάσταση και ύστερα στέριωσαν στη θέση που βρίσκεται σήμερα το χωριό. Το 1829 η Καρυά απόκτησε και σχολείο αλληλοδιδακτικό.
  Χωριό που έζησε τον τρόμο του Ιμπραήμ - πέρασε από εκεί κι έκαψε κάμποσα σπίτια - αλλά και την έξαρση του Εικοσιένα. Δικό του γέννημα το πρωτοπαλλήκαρο του Κολοκοτρώνη, ο Γιαννάκος Νταγρές, όπως και οι Παναγιώτης, Σωτήρης και Κωνσταντίνος Νταγρές με σημαντική προσφορά στον απελευθερωτικό αγώνα. Η φήμη της παλληκαριάς και της σκληρής τους γνώμης σώθηκε σε πολλά δημοτικά τραγούδια.
  Το μεγαλοχώρι της Καρυάς είχε κάποτε 1.299 κατοίκους. Κτηνοτροφία, αμπέλια, χωράφια και ελιές οι ασχολίες τους. Μ’ όλο τον εκσυγχρονισμό του και τα ανακαινισμένα σπίτια του διατηρεί και σήμερα στις γραφικές παλιές γειτονιές τα πανέμορφα πέτρινα σπίτια με τα χαγιάτια και τις αυλόπορτες. Ο Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, η μητρόπολη της Καρυάς, προσελκύει ακόμα και σήμερα στις 29 Αυγούστου πολύ πανηγυριώτικό κόσμο. Τα τελευταία χρόνια, καθώς τα παλαιά σπίτια ένα-ένα ανακαινίζονται από ντόπιους, που επιστρέφουν στα πάτρια, και από ξένους που τ’ αγοράζουν το χωριό αποκτάει όψη σύγχρονου θέρετρου με τα μαγαζιά του και την όμορφη πλατεία στο κέντρο του, που διαμορφώθηκε πρόσφατα με πελεκητές πέτρες.
  Στον παραδοσιακό φούρνο της, που λειτουργεί στο χωριό τα τελευταία χρόνια και τροφοδοτεί ολόκληρη την περιοχή με ψωμί, μπορεί κανείς να προμηθευτεί νοστιμότατο χωριάτικο ψωμί και βουτήματα με εξαιρετικές γεύσεις, τώρα που οι νοικοκυρές δε ζυμώνουν πια και οι φούρνοι στις αυλές των σπιτιών δεν καπνίζουν.
  Στο κέντρο του χωριού το παλιό πετρόχτιστο κτίριο του δημοτικού σχολείου περιμένει ακόμα κάθε πρωί τους λιγοστούς μαθητές του, που επιμένουν να φοιτούν εκεί για να μη χάσει η Καρυά τη ζωή της. Τα καλοκαίρια και τις αργίες στο προαύλιό του μαζεύονται πολύ περισσότερα παιδιά ντόπιων και ξένων παραθεριστών, για ν’ απολαύσουν το παιχνίδι τους με μια απλή μπάλα, όπως τον παλιό καιρό, και να δροσιστούν με το γάργαρο νερό, που τρέχει από την πέτρινη βρύση στην άκρη της αυλής.
  Αν περπατήσει κανείς λίγα μέτρα προς την πάνω άκρη του χωριού, θα βρει ανάμεσα στα πλατάνια τα ερείπια των παλιών νερόμυλων της Καρυάς. Κάποτε δούλευαν μέρα-νύχτα με τα νερά, που έφταναν ως εκεί από τις φυσικές πηγές του Αρτεμισίου και εξυπηρετούσαν ολόκληρη την περιοχή. Οι εγκαταλειμμένες μυλόπετρες μέσα στα χαλάσματα μαρτυρούν ακόμα τα παλιά μεγαλεία τους.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κεφαλαρίου

ΚΕΦΑΛΑΡΙ (Χωριό) ΑΡΓΟΣ
Τηλέφωνο: +30 27510 86301
  Τρία χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το Αργος και στην παλαιά εθνική οδό προς Τρίπολη δεξιά του δρόμου η διακλάδωση οδηγεί στο Κεφαλάρι (με 455 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 602 κατά την απογραφή του 1991), ανάμεσα από περιβόλια, παλιές αγροτικές κατοικίες, σύγχρονες βίλες και παλιούς παραδοσιακούς νερόμυλους.
  Ο αρχαιότατος αυτός τόπος λατρείας με το γραφικό ναό της Ζωοδόχου Πηγής είναι και σήμερα ένα ευλαβικό προσκύνημα για τους ντόπιους, αλλά μαζί και ένας δροσερός τόπος αναψυχής γύρω από τις πηγές του Ερασίνου, 7 χιλιόμετρα συνολικά από το Αργος, στο δήμο του οποίου ανήκει.
  Από τα σπηλαιώδη έγκατα και τις υπόγειες ροές των μεγάλων οροσειρών της Αρκαδίας ξεκινάει ο Ερασίνος. Είναι ένας ιδιότροπος ποταμός, αλλά και ιερός προστάτης του τόπου και των κατοίκων του, άλλοτε με την πλημμύρα και άλλοτε με την ξηρασία του. Με τα νερά του κινήθηκαν άλλοτε οι Μύλοι του Αργους. Δίπλα του το 1829 ιδρύθηκε το πρώτο εργοστάσιο χαρτοποιίας και το 1833 δημόσιο πυριτιδοποιείο. Μια πρώτη έκρηξη πυρίτιδας το κατάστρεψε το 1868, ενώ ακολούθησε και μια δεύτερη έκρηξη, δραματική, το 1908 με πολλά θύματα και ζημιές.
  Ομορφότατη η μικρή λίμνη, που σχηματίζουν τα νερά αμέσως μετά τις πηγές του και κάτω ακριβώς από την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής. Γύρω της μεγάλα πλατάνια και στη σκιά τους εξοχικά κέντρα. Το τοπίο κορυφώνεται με τον πέτρινο κωνικό λόφο του Προφήτη Ηλία και το κάτασπρο εκκλησάκι στην κορυφή του, το όρος Χάον των αρχαίων.
  Το Κεφαλάρι είναι επίσης γνωστό για το σπήλαιό του, το οποίο παλιά ήταν κοίτη υπόγειου ποταμού. Ο αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι εδώ έβγαιναν τα νερά της Στυμφαλίας λίμνης και κάθε χρόνο τελούσαν μια οργιαστική γιορτή προς τιμήν του Πάνα και του Διόνυσου, την "Τύρβη". Στα τοιχώματα του σπηλαίου - το επισκέψιμο μέρος του οποίου δεν είναι μεγάλο, αλλά περιορίζεται σε 30 μέτρα βάθος περίπου - διακρίνονται μερικές σκαλιστές κόγχες, που πιθανότατα φιλοξενούσαν αναθηματικά ειδώλια. Στις αρχές του αιώνα έγινε μια πρόχειρη ανασκαφή και έφερε στο φως νεολιθική κεραμική το σπήλαιο όμως είχε κατοικηθεί από ανθρώπους πολύ νωρίτερα.
  Γερμανοί αρχαιολόγοι που έσκαψαν στο κέντρο της αίθουσας (ο R. Felsch το 1972 και ο L. Reisch το 1975-76) βρήκαν λεπίδες και αιχμές των αρχών της νεότερης παλαιολιθικής εποχής, δηλαδή περίπου του 35000 π.Χ.! Παρά τα σημαντικότατα ευρήματα δεν έγινε καμία άλλη ανασκαφή από τότε και έτσι η σπηλιά κρατάει φυλαγμένα τα μυστικά της δύο μέτρα κάτω από το δάπεδό της.
  Οι σπηλιές πάντως ήταν πάντα ελκυστικές ως χώροι λατρείας κι έτσι στα νεότερα χρόνια ήρθε και φώλιασε εδώ μέσα η Παναγιά η Κεφαλαριώτισσα. Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, της Παναγίας της Κεφαλαριώτισσας, χτίστηκε κατά την παράδοση από τον Λέοντα τον Α, αλλά έχει και συμπλήρωμα του Ιουστινιανού και άλλων αυτοκρατόρων. Ξαναχτίστηκε το 1833 - τα εγκαίνιά του το 1835 τα τίμησε και ο Πατριάρχης - και γιορτάζει την Παρασκευή μετά το Πάσχα, της Διακαινησίμου. Ακόμα και σήμερα προσελκύει πλήθος προσκυνητών, δε συνεχίζεται όμως η παλιά παράδοση του ξεφαντώματος.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κεφαλοβρύσου

ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27510 71388
  Στα 4χλμ μετά το Δούκα συναντάμε το Κεφαλόβρυσο (γνωστό και ως Πάνω Μπέλεσι) (με 195 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 189 κατά την απογραφή του 1991). Στις υπώρειες του Λύρκειου όρους, μέσα στο πράσινο και στα δροσερά νερά, ένα από τα ομορφότερα και πιο εντυπωσιακά ορεινά χωριά της Αργολίδας, που κατοικείται σήμερα από 60 περίπου οικογένειες, οι περισσότερες με δύο γεροντάκια μόνο μέλη τους, και απέχει μόλις 36χιλιόμετρα από το Αργος.
  Το όνομά του το χρωστάει στην περίφημη πηγή του, δίπλα στο ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου, με το άφθονο νερό της, που κυλάει πάντοτε ανάμεσα στο χωριό και στους εγκαταλελειμμένους πια κήπους. Λένε ότι τα νερά της ξεκινάνε από υπόγειες λίμνες και σπήλαια με σταλακτίτες, χθόνια μυστήρια, και ορμητικά ξεχύνονται με τέτοια δύναμη, που χαλάει από καιρό σε καιρό τη μεγάλη πλατεία του χωριού.
  Έτσι όπως αναπάντεχα ξεπροβάλει το χωριό ισορροπημένο μέσα στις περήφανες πανύψηλες κορφές - Φραγκοκούκουρα 1648μ, Μαυροβούνι 1260μ - κορφές του Λύρκειου όρους, ριζωμένο μέσα στην πλούσια βλάστηση με πυκνές καρυδιές, λεύκες, λίγα οπωροφόρα και πολλά πλατάνια, που το αγκαλιάζουν από παντού, συναρπάζει τον επισκέπτη του.
  Κοσμογονικό γεγονός ο γάμος παλαιότερα στο Πάνω Μπέλεσι, τον γιόρταζαν με ιδιαίτερη ζωντάνια ακολουθώντας τα γνήσια λαϊκά έθιμα της περιοχής. Οι συμπεθέροι, χωρατατζήδες και εύθυμοι, και οι φίλοι του γαμπρού πήγαιναν στο συμπεθεριό της νύφης, που τους υποδεχόταν με μια πίττα, μια “τσιότρα” και ποτήρια για τα κεράσματα. Έφθαναν ύστερα κρατώντας το “Φλάμπουρο”, ένα καλάμι με ρόδι και δυο μαντήλια στολισμένο, ντυμένοι φουστανελάδες. Η προίκα φορτωνόταν στ’ άλογα: Ο γιούκος, τα σαϊσματα, οι μπατανίες, τα χιράμια, τα γιουρντιά (μάλλινα πανωφόρια), τα ράσα (καπότες), τα ζουνάρια. Βδομάδα ολόκληρη κρατούσε το γλέντι.
(Κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κοιλάδας

ΚΟΙΛΑΔΑ (Χωριό) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 27540 61402
  Δυτικά του Κρανιδίου βρίσκεται η Κοιλάδα, το πανέμορφο ψαροχώρι που ο τρόπος ζωής των κατοίκων του είναι στενά δεμένος με τη ζωή στη θάλασσα. Υπάρχουν παραδοσιακά ναυπηγεία και ψαροκάικα.
  Στον απέναντι όρμο βρίσκεται το σπήλαιο Φράγχθι στο οποίο μετά από αρχαιολογικές έρευνες διαπιστώθηκαν διαδοχικά στρώματα κατοίκησης του προϊστορικού ανθρώπου στον Ελλαδικό χώρο, 25.000π.Χ.
  Η Λεπίτσα, το Δορούφι και Θυνί είναι ακτές που βρίσκονται δυτικά της Κοιλάδας με πεντακάθαρη θάλασσα και καταγάλανα νερά.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Κρανιδίου.

ΚΟΚΛΑ (Οικισμός) ΑΡΓΟΣ
  Ο αρχαίος δρόμος μετά από το Κεφαλάρι περνούσε τις νότιες πλαγιές του Χάου, διαπερνούσε την κοίτη του Χειμάρρου, ανέβαινε μέσα από το Παλιοσκαφιδάκι (Κεγχρεαί) κι έφθανε στο Χάνι του Νταούλη, για να ενωθεί με τη σημερινή οδό προς Αχλαδόκαμπο.
  Μια διακλάδωση αμέσως μετά τα παλαιά σφαγεία του Αργους οδηγεί μέσα από συνεχόμενους ελαιώνες και πορτοκαλεώνες στο απομονωμένο χωριουδάκι, Κόκλα (με 221 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 154 κατά την απογραφή του 1991), που έχει θαυμάσια πανοραμική θέα προς τον κάμπο και τον αργολικό κόλπο και πανέμορφα πετρόχτιστα σπίτια. Κάποια απ’ αυτά αναπαλαιώνονται σήμερα και αποτελούν εξοχικές κατοικίες κατοίκων του Αργους ή ανθρώπων που κατάγονται από το χωριό και σήμερα ζουν σε άλλες πόλεις, αλλά με κάθε ευκαιρία ξαναγυρίζουν στο χωριό τους, για αν απολαύσουν την καθαρή ατμόσφαιρα, τη φύση και τη μαγευτική θέα του κάμπου και του αργολικού κόλπου απ’ αυτό το υπέροχο φυσικό μπαλκόνι.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΚΟΛΟΣΟΥΡΤΗΣ (Τοποθεσία) ΑΧΛΑΔΟΚΑΜΠΟΣ
  Η παλαιά εθνική οδός Αργους-Τρίπολης, που χαράχτηκε με συνεχόμενες τριάντα και περισσότερες στροφές πάνω στους άγονους όγκους του Κτενιά ως το διάσελό του, τα Παλιάλωνα, είναι από τις πιο γνωστές αρτηρίες της Ελλάδας, η μοναδική επικοινωνία παλιότερα με την κεντρική Πελοπόννησο, γνωστή ως Κωλοσούρτης, που περνούσε από τον Αχλαδόκαμπο για να καταλήξει στην Τρίπολη.
  Ο τρομερός "Κωλοσούρτης" μας δίνει στο ανέβασμά του μια από τις μαγευτικότερες απόψεις της Αργολίδας καθώς βλέπουμε από ψηλά προς τον Αργολικό κόλπο και το Ναύπλιο. Στα μισά της ανόδου μέσα στην ερημιά του τοπίου ψηλά στο διάσελο ένα έρημο γραφικό εξοχικό κέντρο και ένα γκρεμισμένο οχυρό της γερμανικής κατοχής.
  Ο Κωλοσούρτης, ήταν παλιά η μεγαλύτερη οδική καρμανιόλα της Ελλάδας. Στην αρχική του σχεδίαση περιλάμβανε όλα τα καλούδια: ήταν πολύ στενός, είχε στροφές 180 μοιρών κολλητά στον γκρεμό με ανάποδη κλίση και γλιστερό οδόστρωμα, δεν είχε σήμανση, δεν είχε μπάρες, και από δω περνούσε όλη η κίνηση για Τρίπολη και νότια Πελοπόννησο, αφού ήταν ο μοναδικός δρόμος. Όταν έβρεχε ή χιόνιζε, μόνο οι τυχεροί κατάφερναν να τον περάσουν χωρίς ατύχημα. Τα δεκάδες εικονοστάσια που ήταν στημένα στα σημεία των ατυχημάτων είχαν σχηματίσει ένα θλιβερό σύνολο που θύμιζε νεκροταφείο.
  Σήμερα όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Μετά την παράδοση της νέας εθνικής οδού Κορίνθου-Τρίπολης στην κυκλοφορία, όλες οι νταλίκες και τα περισσότερα αυτοκίνητα πηγαίνουν από κει και ο δρόμος του Αχλαδόκαμπου έχει πια ελάχιστη κίνηση. Επιπλέον, ξανασχεδιάστηκε από την αρχή, διαπλατύνθηκε, απέκτησε μπάρες, σήμανση, σωστές κλίσεις στις στροφές, και το σπουδαιότερο, ένα απίθανο αντιολισθητικό οδόστρωμα. Τώρα ο Κωλοσούρτης μπορεί πλέον να μετονομαστεί σε "Πίστα Ταχύτητας Αχλαδοκάμπου"! Φορέστε τα καλά σας λάστιχα, ρυθμίστε τις αναρτήσεις σας και ελάτε να ξύσετε τα μάγουλά σας στον πιο απολαυστικό δρόμο για σπορ οδήγηση στην Ελλάδα! Η ίδια θαυμάσια κατάσταση συνεχίζεται και μετά το διάσελο της Αγίας Παρασκευής μέχρι την Τρίπολη, μόνο που ο δρόμος έχει πολύ λιγότερες και όχι τόσο κλειστές στροφές. Σύνολο χιλιομέτρων της "πίστας", περίπου 40.
  Στα έντεκα χιλιόμετρα των στροφών ένα ξάνοιγμα προς την πεδιάδα του Αχλαδόκαμπου, μεταξύ Κτενιά και Παρθενίου, διαγράφεται νότια. Δεξιά ένας δρόμος 4 χλμ. ανάμεσα σε άγονες ορεινές περιοχές οδηγεί στη θέση Νερά, όπου υπήρχε το χωριό Παλιοσκαφιδάκι. Εκεί υπάρχουν πηγές και πλατάνια κι ένα παλιό βυζαντινό εκκλησάκι ξαναχτισμένο από τους απόδημους. Μια μικρή δροσερή όαση, όπου γινόταν και το μεγάλο πανηγύρι του Αχλαδόκαμπου, της Αγίας Παρασκευής, με πολύ φαγοπότι, γλέντι, τραγούδι και χορό.
  Στην περιοχή αυτή τοποθετούνται οι αρχαίες "Κεγχρεαί", δεξιά του "Τροχού", της οδού που έφερνε από το Αργος προς την Τεγέα πάνω στα υψώματα του οροπεδίου των Υσιών. Ένα μονοπάτι πάνω από του Νταούλη το χάνι, λίγα μέτρα νοτίοτερα από τη διακλάδωση προς τα Νερά, οδηγεί προς μερικά ίχνη των αρχαίων Κεγχρεών, πολυγωνικά τείχη και ερείπια διάφορα.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κουτσοποδίου

ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙ (Χωριό) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Το Κουτσοπόδι ως οικισμός φαίνεται ότι ιδρύθηκε στα μεσαιωνικά χρόνια, γύρω από τον ναό της Αγίας Κυριακής, ο οποίος με τη σημερινή του μορφή άρχισε να κτίζεται στις αρχές του αιώνα. Προϋπήρχε, ναΐσκος και νεκροταφείο. Σε απογραφή του 1700 αναφέρεται ότι το Κουτσοπόδι κατοικείτο από 75 οικογένειες, αριθμό μεγάλο για την εποχή. Σήμερα αριθμεί 2.360 ψυχές, σύμφωνα με την απογραφή του 1991 και φιλοξενεί εκατοντάδες οικονομικών μεταναστών, λόγω της ευφορίας του και της πλούσιας παραγωγής του.
   Μεγαλοχώρι το Κουτσοπόδι, τριγυρισμένο άλλοτε μ' αμπέλια, χωράφια δημητριακών, καπνού και κηπευτικά, φημισμένο για τ΄ άλογά του, το «Ιππόβοτον» του Αργολικού κάμπου, τώρα με κατάφυτο τον πλούσιο κάμπο του από εσπεριδοειδή, πνίγεται στις ανοιξιάτικες ευωδιές, φαντάζοντας σύγχρονο, προοδευτικό, ένα προάστιο του Αργους με ζηλευτή ευμάρεια.

ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ (Οικισμός) ΑΡΓΟΣ
  Σ’ αυτό το χωριό, ορεινό και απομακρυσμένο με ελάχιστους κατοίκους σήμερα (137 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 26 κατά την απογραφή του 1991), τα περισσότερα από τα πενήντα περίπου σπιτάκια του είναι σε καλή κατάσταση.
  Η μεγάλη νεόχτιστη εκκλησία της Κρύας Βρύσης, κοντά στη μικρότερη παλιά με το γραφικό μικρό καμπαναριό, - Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης - χτισμένες σε μικρό λόφο προπέμπουν πασίχαρες στο χωριό. Δυτικά η κορυφή του Κτενιά με 1599 μέτρα ύψος, στη ΝΔ πλάτη του χωριού Κρύα Βρύση. Η ψηλότερη κορυφή του Κτενιά με 1634 μέτρα ύψος βρίσκεται ΒΔ του χωριού. Βορειότερα η κορφή του Αρτεμίσιου, που αγναντεύει το αργολικό τοπίο και τη θάλασσα από τα 1771 μέτρα του. Tο Γαϊδουροβούνι και το Μαυροβούνι, χαμηλότερα βουνά, συμπληρώνουν τον κύκλο γύρω από τα τρία χωριά πάνω από το βόρειο λεκανοπέδιο της Αργολίδας.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΚΡΥΟΝΕΡΙ (Οικισμός) ΑΡΓΟΣ
  Συνοικισμός Κρυονέρι ή Μπούγα, όπως ήταν το όνομά του παλιότερα, από το όνομα κάποιου Πασά-Μπούγα ή Μπούα (με 42 κατοίκους στην απογραφή του 1951). Κάτω ακριβώς χαράζεται βαθιά η ρεματιά του Μερκούρη, που καταλήγει στο ομώνυμο χωριό.
  Μέσα στο Κρυονέρι, πάνω σε μια στροφή του δρόμου λίγο πριν από τη βρύση του χωριού, θα δείτε ένα χωματόδρομο να φεύγει δεξιά (δυτικά). Αυτός είναι ο δρόμος που συνεχίζει προς το επόμενο και τελευταίο χωριό του Κτενιά, το Τουρνίκι, που βρίσκεται 2,2 χλμ. παραπέρα.
  Περίπου 1,5 χλμ μετά το Κρυονέρι, στο σημείο που υπάρχει και ένα εικονοστάσι, θα δείτε αριστερά σας μια συστάδα από τέσσερις τεράστιες βελανιδιές σ’ ένα πλάτωμα. Ιδανικό σημείο για ελεύθερο κάμπινγκ ή για μια στάση ξεκούρασης μέσα σε ένα χαλί από αγριολούλουδα την άνοιξη, με τους ήχους των πουλιών και του μικρού καταρράκτη, που είναι εκεί δίπλα, να σας δροσίζουν.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κιβερίου

ΚΥΒΕΡΙ (Κωμόπολη) ΛΕΡΝΑ
Τηλέφωνο: +30 27510 47349
  Στο Κιβέρι, σύμφωνα με τις περιγραφές των αρχαίων συγγραφέων τοποθετείται το Γενέσιον, δηλαδή το σημείο όπου πρωτοαγκυροβόλησε ο Δαναός. Προς τιμήν του γεγονότος αυτού είχε ανεγερθεί στην περιοχή αυτή ο ναός του Γενεσίου Ποσειδώνος.
  Οι ανασκαφές εργασίες στο Κιβέρι έφεραν στο φως Μυκηναϊκούς τάφους, αρχαίες εγκαταστάσεις στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου και ίχνη αρχαίου ναού στον Αη Λια.
  Δυο χιλιόμετρα νότια από το Κιβέρι, στον ορμίσκο του Αη Γιώργη αναβλύζει μεγάλη υποθαλάσσια πηγή γλυκού νερού, ο Ανάβαλος, που η αξιοποίηση του υδατικού του δυναμικού, με τα μεγάλα έργα που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, αναμένεται να επιλύσει το αρδευτικό πρόβλημα του Νομού κατά τρόπο ριζικό.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Λυρκείας

ΛΥΡΚΕΙΑ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Το πεδινό τοπίο έχει μετασχηματισθεί πια σε ορεινό. Το αργιλώδες χώμα του κάμπου λίγο-λίγο αλλάζει σε κοκκινωπά πετρόχτιστα, κατάλληλα για αμπέλια, ελιές, και τα περίφημα καπνά, που καλλιεργούνται εδώ στην πεδιάδα της Λυρκείας.
  Η Λυρκεία (με 837 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 613 κατά την απογραφή του 1991), άλλοτε Κάτω Μπέλεσι και πρωτεύουσα σήμερα του δήμου Λυρκείας, έχει πάρει το όνομά της από την προϊστορική πολιτεία Λύρκεια ή Λυγκεία. Τα λείψανα της πόλης αυτής και μέρος από τα τείχη της υπάρχουν κοντά στο σημερινό χωριό ΒΑ πάνω σ’ ένα λόφο, που λέγεται κι αυτός Παλιοκαστράκι και θα τον περάσουμε, όταν πάρουμε τη διακλάδωση που οδηγεί στο Κεφαλόβρυσο.
  Το χωριό της Λυρκίας είναι χτισμένο ανηφορικά, έχει 779 κατοίκους, και είναι ένα από τα πιο αξιόλογα και φιλόπονα χωριά της Αργολίδας. Οι κάτοικοί του, οι Μπελεσιώτες, αξιοποιούσαν πάντοτε τα αποδοτικά τους χώματα με τη γεωργία, τις ελιές και τα καπνά και ανέκαθεν έστρεφαν τα παιδιά τους προς τα γράμματα, για να ξεφύγουν από τις δύσκολες συνθήκες ζωής.
  Περνώντας τη Λυρκεία θα πάρουμε τη διακλάδωση για το χωριό Δούκα Βρύση και θα συναντήσουμε παίρνοντας τις στροφές του δρόμου από κοντά τα τείχη της ακρόπολης της προϊστορικής Λυγκείας μέσα στην άγρια βλάστηση. Σ’ αυτή τη θέση επιζεί ο θρύλος της Υπερμήστρας, της μοναδικής από τις 50 θυγατέρες του Δαναού, που παράκουσε την πατρική διαταγή να σκοτώσει τον πρωτοξάδελφό της και άντρα της την πρώτη νύχτα του γάμου τους. Από εδώ ασφαλής ο Λυγκέας, ο άντρας της, άναψε το δαυλό να την καθησυχάσει πως είναι σώος κι εκείνη με τον ίδιο τρόπο του απάντησε από τη "Λάρισα", το κάστρο του Αργους. Ο Παυσανίας, που βρήκε τη Λύρκεια, μας πληροφορεί πως η Λύρκεια, γνωστή από τα προϊστορικά χρόνια, που πήρε το όνομά της από το Λύρκο που την έχτισε, ήταν έρημη τα χρόνια της εκστρατείας των Ελλήνων στην Τροία, γι’ αυτό και δεν την αναφέρει ο Όμηρος.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαλανδρενίου

ΜΑΛΑΝΔΡΕΝΙ (Χωριό) ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙ
Τηλέφωνο: +30 27510 71378
  Το Μαλαντρένι, ημιορεινό, κλεισμένο στον καταπράσινο περίγυρό του με λόφους και μικρές ρεματιές, στεφανωμένο από την Παναγιά τη Μυρτιδιώτισσα, που αγναντεύει τον κάμπο ως τον Αργολικό κόλπο, φημίζεται για το μανακίσιο λάδι και τα θαυμάσια κρασιά του. Παραδοσιακός οικισμός, με τη γραφικότητα του ημιορεινού ελληνικού χωριού αλλά και με έντονη σύγχρονη οικοδομική δραστηριότητα, είναι με ιδιαίτερη ευαισθησία φροντισμένος από τους άξιους δουλευτάδες κατοίκους του, που παραμένουν γαντζωμένοι στις ρίζες τους ως τα βαθιά γεράματα. Στο πανηγύρι του Μαϊθανασιού, αλλά και τις αποκριές οι φιλόξενοι κάτοικοι του χωριού βρίσκουν την ευκαιρία να εκδηλώσουν την πατροπαράδοτη ελληνική φιλοξενία στους επισκέπτες.

ΜΕΡΚΟΥΡΙ (Οικισμός) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Η δυτική διακλάδωση οδηγεί μετά από πέντε χιλιόμετρα στο χωριό Μερκούρι (με 96 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 91 κατά την απογραφή του 1991).
  Ένα μικρό συνοικισμό 30 περίπου σπιτιών χωρίς ιδιαίτερο ορεινό χαρακτήρα. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με ελιές, κηπευτικά και κτηνοτροφία. Εκκλησιά του είναι ο Αγιος Νικόλαος και κοντά του βρέθηκαν ερείπια αρχαίου ιερού της Αρτέμιδος και λουτρά των ελληνιστικών χρόνων.
  Ο φυσικός χώρος που το περιβάλλει είναι μαγευτικός και μεγαλειώδης, καθώς σμίγουν στη δύση του το Αρτεμίσιο με τον Κτενιά, κι υψώνεται βορινά του η ράχη Μπεκίτσα. Ένας στενός δρόμος οδηγεί μέσα από μεγαλόπρεπη διαδρομή στον τελευταίο οικισμό της περιοχής, το Ταυλάρι, λίγα χιλιόμετρα μετά το Μερκούρι.
  Η διαδρομή αυτή μέσα από τον Ξεριά, το Χάραδρο των αρχαίων, οδηγούσε από Αργος προς τη Μαντίνεια κάτω από το Αρτεμίσιο και μέσα από το Τουρνίκι από το δρόμο της "Κλίμακος". Σ’ αυτή τη διαδρομή υπήρχε και η αρχαία Οινόη, κοντά στο χωριό Αρία-Μάζι.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Μονή Αγνούντος

ΜΟΝΗ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ (Μοναστήρι) ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ
  Είναι το αρχαιότερο και το ωραιότερο μοναστήρι της Επιδαυρίας.
  Βρίσκεται στ' ανατολικά όρια του Δήμου της Επιδαύρου, πλησίον της εθνικής οδού Κορίνθου - Επιδαύρου.
  Η ονομασία της προήλθε πιθανώτατα από την αρχαία ελληνική λέξη "άγνους"= λυγαριά, φυτό που αφθονεί στην περιοχή και στην κοντινή λίμνη. Υπάρχει όμως και μια άλλη επικρατέστερη άποψη για την ονομασία της Μονής, όπως την έχει καταγράψει η τοπική λαϊκή μούσα, που μιλάει γιά τα γύρω μοναστήρια της Παναγίας, "....στο Στείρι εστήριξε, στην Αγνάντα αγνάντεψε, στην Φανερωμένη φανερώθηκε, στο Σπήλαιο στερεώθηκε...".
  Κατά την επικρατέστερη άποψη μελετητών, ο ναός είναι κτίσμα του 11ου αι., ενώ η Μονή είναι παλαιότερη και οπωσδήποτε προϋπήρχε της Τουρκοκρατίας.
  Η Μονή παρουσιάζει φρουριακή μορφή καί περιβάλλεται από υψηλά καί ισχυρά τείχη. Προστατεύεται επίσης από πύργους, πολεμίστρες καί καταχύστρα. Από τα σωζόμενα κτίρια, έχουμε σαφή εικόνα του τετράπλευρου κτιριακού συγκροτήματος, που υψώνεται γύρω από την περιορισμένη εσωτερική της αυλή.
  Η κυρία είσοδος ασφαλιζόταν από δίφυλλη ξύλινη πόρτα, πάχους 6 - 8 εκ., ενισχυμένη με σιδηρά ελάσματα.
  Ο ρυθμός του ναού είναι σύνθετος. Εσωτερικά, είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο, ενώ εξωτερικά, εμφανίζει σταυρόμορφη όψη. Είναι κράμα βασιλικής μετά τρούλου και βυζαντινού ρυθμού.
  Το πλέον εντυπωσιακό όμως όλων, είναι οι αγιογραφίες του ναού που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση. ´Εχει γραφεί ότι οι αγιογραφίες ανέρχονται σε 1250. Τέλος, το τέμπλο του ναού έχει ηλικία 300 ετών.

ΜΥΛΟΙ (Χωριό) ΛΕΡΝΑ
  Το πανέμορφο πεδινό και ταυτόχρονα παραθαλάσσιο χωριό, που αποτελεί καίριο συγκοινωνιακό κόμβο, καθώς διαθέτει οδική δικτύωση, σιδηροδρομικό σταθμό και λιμάνι. Οι Μύλοι δεσπόζουν στην περιοχή της αρχαίας πολιτείας της Λέρνας, ο μυθικός ιδρυτής της οποίας ήταν ο Λέρνος.
  Στη νεότερη εποχή, οι Μύλοι οφείλουν τη φήμη τους στην ιστορική μάχη που έγινε στην περιοχή τους, τον Ιούνιο του 1825, ανάμεσα σε Ελληνικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Υψηλάντη και το Μακρυγιάννη και σε στρατεύματα του Ιμπραήμ.
  Σήμερα, οι Μύλοι είναι ένα όμορφο γραφικό χωριό κατάλληλο για αναψυχή και ξεκούραση.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Νεοχωρίου

ΝΕΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Χωριό χτισμένο σε ύψος 580 μέτρα, 35χλμ από το Αργος. Μικρό φτωχό χωριό, όπου ακόμα φαίνεται η αγωνία των κατοίκων του να καλλιεργήσουν ψηλά στις πλευρές του Λύρκειου τα πετροχώραφά τους με τις πεζούλες και τα φτωχικά χώματα. Τώρα τελευταία αρχίζει να βλέπει κι αυτό καλύτερες μέρες. Οι άνθρωποί του χτίζουν νέα σπίτια.
  Οσοι έχουν απομείνει εδώ ασχολούνται με την κτηνοτροφία, τις ελιές και τις μικροκαλλιέργειες. Πάνω από το χωριό ΒΔ στο πέρασμα “Πόρτες” - η οδός του Πρίνου - η “μαρμαρένια σούδα”, μια θύρα λοξευτή και ροδιές από τα κάρα φαίνονται ακόμη. Διάφοροι φόβοι για στοιχειά, φαντάσματα κι αερικά είναι δεμένοι με τις “Πόρτες” κι ένας πανύψηλος επικίνδυνος φουστανελοφόρος ακόμη τριγυρίζει εκεί. Στη “Νεραϊδόστρατα” πάνω στο Αρτεμίσιο από καιρό σε καιρό ακούγονται, όπως λένε οι παλιοί Νεοχωρίτες, άσματα, ταμπούρλα και τουφεκίδι πάνω από τα σπίτια του χωριού, κάπου στ’ ανοιχτά στέρνα των βουνών.
(Κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πόρτο Χέλι

ΠΟΡΤΟ ΧΕΛΙ (Χωριό) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 27540 51300
Φαξ: +30 27540 52335
  Νότια της πόλης του Κρανιδίου βρίσκεται το Πορτοχέλι με το ωραίο του λιμάνι στο οποίο μπορούν να βρίσκουν καταφύγιο ιστιοφόρα τουριστικά πλοία και με τις πανέμορφες καταγάλανες ακτές του. Στον πυθμένα του λιμανιού του Πορτοχελίου βρίσκονται βυθισμένα τα ερείπια της Αρχαίας πόλης των Αλιέων.
  Είναι κοσμοπολίτικο κέντρο διακοπών, διαθέτει μεγάλα και πολυτελή ξενοδοχεία, εστιατόρια και κάθε είδους τουριστικά καταστήματα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Κρανιδίου.

ΣΚΟΤΕΙΝΗ (Χωριό) ΑΛΕΑ
  Η Σκοτεινή προσφέρει ένα από τα πιο όμορφα τοπία της Αργολίδας σ’ ένα καίριο σημείο-πέρασμα τριών νομών πάνω στη νέα εθνική οδό που οδηγεί από τη Νεμέα προς την Αρκαδία. Απέχει από το Αργος 70 χλμ.   Χτισμένο σταδιακά σε τρεις τοποθεσίες το χωριό της Σκοτεινής από κατοίκους των πεδινών στέριωσε τελικά σε δυο βουνοπλαγιές μ’ ένα χείμαρρο ανάμεσά τους. Τα βουνά γύρω με τα τοπικά τους τοπωνύμια: Κοκκινόβραχος, Σβάρνα, Φαρμακάς, Σπίζα, Ζάρα. Στον Κοκκινόβραχο λένε πως σκότωσε ο Ηρακλής τις Στυμφαλίδες όρνιθες.
  Η Σκοτεινή ήταν πάντοτε αλλά και σήμερα ένα μεγαλοχώρι. Σήμερα έχει 370 κατοίκους, πολλά καινούρια σπίτια, καφενεία, κέντρα διασκέδασης, δημοτικό σχολείο και Γυμνάσιο και αποτελεί έδρα του Δήμου Αλέας. Ενας ορεινός οικισμός με ζωντάνια και σύγχρονους ρυθμούς ζωής, προσαρμοσμένους στην ταχύτητα των νέων δρόμων, που της έφεραν τα μηνύματα της εποχής. Σταμάτησε εδώ και χρόνια η αποδημία των κατοίκων της προς τον Καναδά και την Αυστραλία και περίσσεψε η επάνοδος πολλών από τους μετανάστες της.
  Γυναίκες και άντρες του χωριού δουλεύουν στα κτήματα και στις ελιές του κάμπου και καλλιεργούν όσπρια (τα φασόλια της Σκοτεινής είναι ονομαστά), δημητριακά, ντομάτες και άλλα κηπευτικά. Εχουν και τα οπωροφόρα δέντρα τους, μηλιές προπάντων και καρυδιές, τα γιδοπρόβατά τους και τ’ αμπέλια με τ’ όμορφο ντόπιο κρασί της Σκοτεινής.
(Κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΣΠΗΛΙΩΤΑΚΗΣ (Οικισμός) ΛΕΡΝΑ
  Συνέχεια της πεδιάδας του Κιβερίου ο συνοικισμός Σπηλιωτάκη (με 113 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 38 μόνο κατοίκους κατά την απογραφή του 1951 και 38 μόνο κατά την απογραφή του 1991) με πεδινές εκτάσεις και λιβάδια, εύφορους λόφους και χωράφια της ρεματιάς, καλλιεργημένη με σύγχρονα μέσα περιοχή - εσπεριδοειδή και βερύκοκα (καϊσια). Δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή και στο ρέμα του Ξαβριά, του Φειδούλη όπως τον ονομάζουν οι ντόπιοι, αποτελούν έναν θαυμάσιο εξώστη πάνω από το μυχό του Αργολικού, στο σημείο όπου γίνεται και προαιρετική στάση του τραίνου. Κοντά του το Παλιοτζίβερο (το παλαιό Κιβέρι ή Τζιβέρι) εγκαταλειμμένο από αιώνα και πλέον.
  Στο νότιο μυχό της πεδιάδας, 1 χιλιόμετρο από το Σπηλιωτάκη, βρέθηκε επιμήκης αποθέτης με πλήθος αγγεία, ειδώλια, πηνία και άλλα σημαντικά λείψανα της αρχαίας πόλεως Ελαιούς, που ανήκουν ίσως σε αρχαϊκό ιερό.
  Ο βατός χωματόδρομος, πάντα δίπλα στο ρέμα και στο τραίνο, αποκαλύπτει όμορφα μικρά απόσκια πλατανιών. Αλλοτε ήταν πυκνά και γιγαντόσωμα, πριν τα κόψουν, ανέκοπταν την ορμή των νερών και προφύλαγαν τα παραποτάμια χωράφια. Σήμερα, όταν πλημμυρίζει ο Ξαβριάς, παρασύρει ελιές, καταστρέφει δέντρα και καλύπτει με λάσπη τα χωράφια της περιοχής ανεμπόδιστος κι οργισμένος.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Στέρνας

ΣΤΕΡΝΑ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27510 71455
  Χτισμένη κατάδρομα 6 χλμ. μετά το Χάνι του Παπαδόπουλου.
  Η Στέρνα (με 211 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 165 κατά την απογραφή του 1991), χωριό-πέρασμα πάνω στον ξερό το καλοκαίρι Ίναχο - 17 χιλιόμετρα συνολικά από το Αργος, υδρευόταν κάποτε από την πηγή Τσιρίστρα (8 χλμ. απόσταση ) απ' όπου έπαιρνε νερό και το Αργος. Ίχνη του παλαιού υδραγωγείου και κάποιου υδρόμυλου υπήρχαν λίγο έξω από το χωριό. Υπάρχει ακόμη μεγάλη χτιστή δεξαμενή-στέρνα παλιά των ρωμαϊκών ίσως χρόνων. Σ’ αυτήν και το χωριό χρωστάει τ’ όνομά του, καθώς και σε άλλες τεχνητές στέρνες, που έγιναν για να εξυπηρετήσουν τη στερημένη από νερό και πηγές περιοχή του.
  Χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον σήμερα το χωριό αυτό, αφού θεωρείται πια πεδινό και είναι πιο γνωστό από τον ομώνυμο κόμβο της νέας εθνικής οδού Κορίνθου-Τρίπολης, που οδηγεί στο Πανόραμα και στο Αργος. Αμέσως μετά τη Στέρνα επαρχιακή οδός διακλαδίζεται βορινά για το χωριό Γυμνό και τις κατασκηνώσεις του όρους Φαρμακά.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Σχινοχωρίου

ΣΧΙΝΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙ
Τηλέφωνο: +30 27510 77277
  Το Σχινοχώρι πάνω στα ριζά του ορεινού όγκου Μπαχράμι, αγναντεύει τον Αργολικό κάμπο. Η Αρκουδόβρυση, ιστορική πηγή με μαγευτικό τοπίο, το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας ψηλά, ο πολυούχος Αγιος Δημήτριος, το Δημοτικό Σχολειό, τα σπίτια με τις παραδοσιακές αυλές συνθέτουν την εικόνα του αυθεντικού ελληνικού χωριού. Οι κάτοικοί του, κάποτε φημισμένοι τυροκόμοι, πρώτοι στη μαστοριά της Αργείτικης φέτας, σήμερα ασχολούνται όλο και λιγότερο με την κτηνοτροφία. Απομεινάρια από το παρελθόν ο γκρεμισμένος νερόμυλος και, πολύ κοντά στο χωριό, ο οικισμός Χέλμη, που διατηρεί αρχαία αχνάρια. «Λυσίδαμος ανέθηκε.....» διαβάζουμε σε επιγραφή εντοιχισμένη σε παλιό οικίσκο. Και στο Μακρυνέρι ίχνη αρχαίας οδού και νεκροταφείου. Κάποιοι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι εδώ θα πρέπει να ήταν η αρχαία κώμη Λύρκειο.

ΤΟΛΟ (Κωμόπολη) ΑΡΓΟΛΙΔΑ
  Παλιό ψαροχώρι, εκτείνεται κατά μήκος μιας όμορφης αμμουδιάς και κατοικείται από ιδιαίτερα φιλόξενους κατοίκους. Στην πεντακάθαρη θάλασσά του θα απολαύσετε το κολύμπι, το ψάρεμα και όλα τα είδη των θαλασσίων σπορ.
  Οσο για τη διαμονή σας αλλά και για την ψυχαγωγία σας, το Τολό διαθέτει πολλά ξενοδοχεία και επιπλωμένα διαμερίσματα, καθώς και μεγάλη ποικιλία από μπαρ-disco-ταβέρνες-μπουζούκια-καφέ και άλλες οικογενειακές επιχειρήσεις που προσφέρουν αυτή τη σπιτική φιλοξενία που το χαρακτηρίζει.
  Σύγχρονο τουριστικό κέντρο της ευρύτερης αρχαιολογικής περιοχής - Αρχαίας Ασίνης, Επιδαύρου, Τίρυνθας, Μυκηνών, Αργους, Ηρας, Ναυπλίου- προσφέρει τη δυνατότητα επίσκεψής τους με τοπικά λεωφορεία, οργανωμένες εκδρομές, αυτοκίνητα, μηχανάκια κλπ. Ημερήσιες εκδρομές οργανώνονται για επισκέψεις στο Μυστρά, τη Σπάρτη, την Ολυμπία, τους Δελφούς και την Αθήνα, ενώ κρουαζιερόπλοια και Ιπτάμενα Δελφίνια σας πηγαίνουν να περιηγηθείτε από κοντά τις Σπέτσες, την Υδρα, τον Πόρο και τη Μονεμβασιά.
  Το Τολό αποτελεί ιδανικό μέρος για κάθε είδος διακοπών, τόσο γι’ αυτούς που θέλουν να γνωρίσουν τις ομορφιές και τους υπόλοιπους αρχαιολογικούς χώρους της Πελοποννήσου, αλλά και των κοντινών περιοχών.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Ένωσης Επαγγελματιών Τολού.

ΤΟΥΡΝΙΚΙ (Οικισμός) ΑΡΓΟΣ
  Το Τουρνίκι, το αρχαίο Θούριον, με τα μάτια του στραμμένα στην Ανατολή κλείνει πόρτες και παράθυρα το χειμώνα στο χιονιά, έρημο και άγριο γειτονοπούλι του χιονισμένου Αρτεμισίου.
  Πέρασμα στην αρχαιότητα για τη Νεστάνη (Τσιπιανά) με το δρόμο της "Σκάλας" ή της "Κλίμακος", όπως τον έλεγαν στην αρχαιότητα. Το χωριό με τους λίγους τσοπάνηδες σήμερα ζωντανεύει μόνο το καλοκαίρι με αρκετούς παραθεριστές, που έχουν ανακαινίσει τα παλαιά πέτρινα πατρικά τους σπίτια. Οι παλιές δόξες του χωριού με κάπου 300 οικογένειες, που στέριωναν σ' αυτόν τον τόπο στα χρόνια της τουρκοκρατίας, αποτελούν νοσταλγικό και λησμονημένο παρελθόν.
  Πλήθος οι παραδόσεις για την αντρεία του τόπου. Από τους Θουριώτες λένε πως σύναξε τα πρώτα παλικάρια του ο Κολοκοτρώνης. Κι οι Καρατασουλαίοι, παλικάρια του Νταγρέ, με ολόκληρο φουσάτο τούρκικο λένε πως τα βάλανε.
  Το μεγάλο πανηγύρι του χωριού γινόταν το Δεκαπενταύγουστο. Γιορτάζει η εκκλησία του, ο Αγιος Αθανάσιος, που έχει και εικόνα ιερή της Παναγίας μέσα. Το Τουρνίκι, που το 1888 είχε ακόμη 404 κατοίκους, γέμιζε κόσμο στη χάρη Της από την παραμονή. Γύρω από τη βρύση και την εκκλησιά μαζευόταν ολόκληρη η κοινότητα και τα γειτονικά χωριά. Ολονυχτία, χορός με όργανα, τραγούδι και φαγοπότι. Ό,τι απόμεινε από τα παλιά χωριάτικα πανηγύρια σκορπιέται σαν ασθενικός αντίλαλος γύρω στις αιώνιες ράχες, τις ελατοσκέπαστες, για να κατρακυλύσει κάτω στη χαράδρα, απ’ όπου ξεκινάει ο Ξεριάς για την πολιτεία του Αργους.
  Και τα τρία αυτά χωριά - Κρύα Βρύση, Κρυονέρι και Τουρνίκι - σχεδόν ερημώνουν το χειμώνα. Το καλοκαίρι όμως, αν βρεθείτε εδώ και έχετε λίγο χρόνο, αξίζει πραγματικά αν σταματήσετε και να πάρετε μια γεύση από το υπέροχο τυρί, που φτιάχνουν οι λίγοι τσοπάνηδες που έχουν ακόμα απομείνει εδώ, το ψωμί που ζυμώνουν οι νοικοκυρές και τις ιστορίες που έχουν να διηγηθούν.
  Πάνω στις αιώνιες τούτες ράχες η βλάστηση δεν είναι τόσο άφθονη, όπως ήταν στην αρχαιότητα. Όμως η ποικιλία των πετρωμάτων παραμένει και την ακολουθούν οι δασωμένες εκτάσεις τους. Δρύες, έλατα, πεύκα και σχίνοι καλύπτουν πολλά τετραγωνικά χιλιόμετρα, όπως σε όλα τα ορεινά συγκροτήματα των αρκαδικών συνόρων. Η έκταση των δασών ελάτης και πεύκου στην περιοχή αυτή έφτανε κάποτε τα 157 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η εξαγωγή ρετσινιού τους 320 τόνους το χρόνο!
  Από το "βασιλικό είδος" των υψηλών δέντρων, τις Δρύες, το αρχαιότερο στην ορεινή βλάστης και το πιο δυσαναπλήρωτο, έχουν μείνει ελάχιστες. Τις έχει διαδεχθεί το πιο ανθεκτικό δένδρο της ελάτης. Και όταν κι αυτό με τη σειρά του χάνεται, το διαδέχεται η βλάστηση των θάμνων.
  Πάνω στο Αρτεμίσιο, σε περιοχή κοντινή με την κοινότητα Κρυονέρι, έχει απομείνει υπόλοιπο, όπως θέλει ο θρύλος, κάποιου ιερού δάσους της Αρέμιδας. Πρόκειται για εκατό περίπου δέντρα, δηλητηριώδη και θανατηφόρα για "μόνοπλα" ζώα, όπως το άλογο. Δεν πειράζει όμως τα δίοπλα ζώα, όπως τα γίδια π.χ. Το δέντρο αυτό μοιάζει πολύ με το έλατο και ο κορμός του έχει διάμετρο περίπου ένα μέτρο. Η επιστημονική του ονομασία είναι "άρκευθος" ή Taxus Vakata.
  Μέσα στο Τουρνίκι ο δρόμος διακλαδίζεται. Η δεξιά κατεύθυνση είναι η "έξοδος κινδύνου" για τους φοβιτσιάρηδες και πηγαίνει στο χωριό Μερκούρι, απ’ όπου μπορείτε να περάσετε κάτω από το Αρτεμίσιο από εύκολο δρόμο, για αν καταλήξετε στη Χούνη και στο Αργος.
  Εσείς όμως, που δεν καταλαβαίνετε τίποτα από παράτολμες διαδρομές, παίρνετε την αριστερή κατεύθυνση, που συνεχίζει βορειοδυτικά και σκαρφαλώνει στις άγριες και γυμνές βουνοπλαγιές του Κτενιά. Προσοχή, μιλάμε για ζόρικο "δρόμο" που χρησιμοποιείται μόνο από κατσίκια! Την άνοιξη τρέχουν νερά από παντού και ένας καταρράκτης, που σχηματίζει μια λιμνούλα στη βάση του, φαίνεται αριστερά αμέσως μετά το Τουρνίκι. Κατολισθήσεις και βαθιά νεροφαγώματα στενεύουν το "δρόμο" σε πολλά σημεία. Χόρτα, θάμνοι και αγριολούλουδα καλύπτουν όχι μόνο το κέντρο, αλλά συχνά και όλο το πλάτος του δρόμου και γενικά η περιπετειώδης αυτή διαδρομή θα σας προσφέρει δυνατές συγκινήσεις μέχρι να φτάσετε - αν τα καταφέρετε - στο διάσελο, όπου συναντάτε τον κεντρικό χωματόδρομο Νεστάνης-Καρυάς, κάτω ακριβώς από την κορυφή του Αρτεμισίου στη δυτική πλευρά του βουνού. Εδώ θα δείτε και το καινούργιο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, δίπλα σε μια τεράστια βελανιδιά, ένα ακόμα ιδανικό καταφύγιο για ελεύθερη διανυκτέρευση, αν σας πιάσει το βράδυ στο βουνό.
  Μόλις συναντήσετε τον κεντρικό χωματόδρομο Καρυάς-Νεστάνης, στρίβετε αριστερά (δυτικά), περνάτε την καλύβα ενός βοσκού και φτάνετε σε μια βρύση με κρύο νερό, που δεν είναι άλλη από το "Μπρακατσάκι", ονομαστό στους πιο παλιούς για το ιαματικό νερό του, πλούσιο σε θειάφι, που και σήμερα το αναζητούν πολλοί για να θεραπεύσουν κάθε είδους πάθηση. Από εκεί ή συνεχίζετε βορειοανατολικά για αν καταλήξετε στην Καρυά ή κατηφορίζετε δυτικά τον ίδιο δρόμο, που θα σας βγάλει στη Νεστάνη.
  Μέχρι να φτάσετε στη Νεστάνη η θέα κάτω στον κάμπο της Τρίπολης και στη νέα εθνική οδό είναι ιδιαίτερα απολαυστική. Ο δρόμος που ανηφορίζει πριν από τη Νεστάνη πηγαίνει στη Μονή Γοργοεπήκοου. Αν θέλετε να βγείτε στη Νεστάνη στρίβετε δεξιά, αν θέλετε να πάτε στο μοναστήρι στρίβετε αριστερά.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΦΑΡΜΑΚΑΣ (Βουνό) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Ενα μεγαλόπρεπο βουνό κατάφυτο με έλατα από ένα ύψος και μετά, που χρωστάει το όνομά του στα πολλά θεραπευτικά βότανα (φάρμακα) που φυτρώνουν στις πλαγιές του και τα μάζευαν με επιμέλεια οι παλαιότεροι, για να τα χρησιμοποιήσουν όπως ήξεραν για κάθε ασθένεια.
  Μετά τα πρώτα χιλιόμετρα άσφαλτο συνεχίζουμε σ’ έναν ανηφορικό χωματόδρομο 10 χιλιομέτρων με στροφές και σκόνη, αλλά και με καταπληκτική θέα προς τη Νεμέα και τον κάμπο της, κατάλληλο και για το “ράλλυ Ακρόπολις”, μέχρι να φτάσουμε στο διάσελο, όπου αρχίζει το ελατοδάσος, μέσα στο οποίο θα ανακαλύψουμε τις εγκαταστάσεις των κατασκηνώσεων του δήμου Αργους.
  Στο Φαρμακά υπάρχει και η μονή της Παναγίας με το καθολικό της χτισμένο σε σπηλιά από το 1246, όπως θέλει η παράδοση. Η εικόνα της Παναγίας αποδίδεται στον Απόστολο Λουκά από τους ντόπιους, οι οποίοι στη διάρκεια της τουρκοκρατίας και σε κάθε δύσκολο καιρό χρησιμοποιούσαν τη μονή για ασφαλές καταφύγιο.
(Κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Φούρνων

ΦΟΥΡΝΟΙ (Χωριό) ΚΡΑΝΙΔΙ
Τηλέφωνο: +30 27540 71100
  Βόρεια και πολύ κοντά στο Κρανίδι βρίσκεται το γραφικό χωριό Φούρνοι με όμορφα σπίτια, τριγυρισμένα από ανθοστόλιστες αυλές.
  Οι παραλίες Λάζες και Λαμπαγιανάς είναι της ίδιας ομορφιάς και καθαριότητας με την υπόλοιπη περιοχή.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Κρανιδίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Φρεγκαίνης

ΦΡΕΓΚΑΙΝΗ (Χωριό) ΛΥΡΚΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27510 75295
  Φρέγκαινα, χωριό που ριζώθηκε εκεί κάποτε από τους Τουρνικιώτες για χειμαδιό τους, έχει σήμερα 104 κατοίκους (με 116 κατοίκους στην απογραφή του 1951).
  Οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι, που έχουν επικοινωνία πιο πολύ με το Αργος παρά με την Καρυά. Κρατάει ακόμη κάτι από το παλιό του χρώμα με τα πέτρινα σπίτια της συμπληρωμένα με σύγχρονες μοντέρνες κατοικίες, που πληθαίνουν χρόνο με το χρόνο. Το ομορφότερο χαρακτηριστικό της είναι η εκκλησία της, οι Αγιοι Απόστολοι, στο ξάγναντο των χωραφιών της. Η Φρέγκαινα απέχει 16 χλμ. από το Αργος.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΦΡΟΥΣΙΟΥΝΑ (Χωριό) ΑΛΕΑ
  Πρόκειται για ένα χωριουδάκι μέσα στα δένδρα και το πράσινο, που απέχει 6χλμ από το Κεφαλόβρυσο και 45χλμ από το Αργος.
  Το μικρό χωριό της Φρουσιούνας (με 178 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 65 κατά την απογραφή του 1991), το προστατεύουν θεόρατοι γίγαντες. Νότια το Λύρκειο (1755μ ύψος), ΒΔ η οροσειρά Τραχύ και η Αρμενιά (1736μ ύψος), βόρεια προς την Αλέα ο Καρούμπαλος (1808μ ύψος). Κι εκείνο επιμένει αισιόδοξο με τους λιγοστούς κατοίκους που έχουν απομείνει εκεί το χειμώνα. Οι περισσότεροι παραχειμάζουν στο Σχινοχώρι, το Αργος και την Αθήνα και έρχονται το καλοκαίρι στο χωριό τους, που αγαπούν με πάθος. Ποτίζουν τα δένδρα τους, ανακαινίζουν τα σπίτια τους, φυτεύουν τις καρυδιές τους - δείγμα της αισιοδοξίας τους - απολαμβάνουν τον καθαρό αέρα και ανανεώνονται στο υγιεινό περιβάλλον του χωριού.
  Στο κέντρο του χωριού συναντάμε μια πέτρινη βρύση με επιγραφή που γράφει ότι είναι αφιερωμένη στο Χαράλαμπο Πετρόπουλο, βαλκανιονίκη από την περιοχή. Από τους δύο κρουνούς της τρέχει γάργαρο νερό και ποτίζει τις καρυδιές, που εναλλάσσονται με τις αμυγδαλιές και τις συκιές, αλλά και τα άγρια πουρνάρια και τις γκορτσιές που φυτρώνουν στο βουνό.
  Πάνω στην Αρμενιά η εκκλησούλα της Αγίας Παρασκευής, όπου μαζεύονταν τα καπετανάτα απ’ όλο το Μωριά στην επανάσταση του ’21. Εδώ το 284 π.Χ έβαλε φωτιά στα δάση ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, για να εμποδίσει την καταδίωξή του από το βασιλιά των Σπαρτιατών Αρχίδαμο Δ´, όταν τον εμπόδισε να προελάσει εναντίον του.
  Η Φρουσιούνα κρατούσε κάποτε ζωντανές τις παραδόσεις και τα έθιμα, όπως εκείνα του γάμου. Πρωταρχική σημασία σ’ αυτές είχαν τα σύμβολα, όπως το μέλι, το ρόδι, τ’ αμύγδαλα, τα καρύδια, οι πίττες (ζαχαρωτές ή από αλεύρι), τ’ αυγά τα τηγανητά, που τα τρώνε για δύναμη πότε ο γαμπρός και πότε η νύφη.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΧΟΥΝΗ (Οικισμός) ΛΥΡΚΕΙΑ
  Αν συνεχίσουμε παράλληλα με τον Ξεριά από τη δεξιά του όχθη το δρόμο προς την Καρυά.
  Αφήνουμε προς το νότο το Μεγαβούνι με τις κορφές του - Γουλά, Κούκου Φωλιά, Ντελή Δήμα - και πάνω στο δρόμο μας περνάμε το συνοικισμό της Χούνης (με 399 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 166 κατά την απογραφή του 1991), και τα Σπαναίικα (με 93 κατά την απογραφή του 1991), που ζωντανεύουν διαδοχικά τη διαδρομή μας με τα ευχάριστα πρόσωπα των σπιτιών τους, παλιών και σύγχρονων, που είναι κατάδρομα διασκορπισμένα και από τις δυο πλευρές του δρόμου. Τα τελευταία χρόνια η περιοχή αυτή αναπτύχθηκε θεαματικά με τα θαυμάσια περιβόλια αυτή αναπτύχθηκε θεαματικά με τα θαυμάσια περιβόλια με βερυκοκιές και πορτοκαλιές, που καλλιεργήθηκαν στα εύφορα χώματά της προστατευμένα από την παγωνιά του χειμώνα μέσα στη χαράδρα της Χούνης.
  Στο 13ο περίπου χιλιόμετρο η διακλάδωση του επαρχιακού δρόμου διχάζεται: νότια για τη Φρέγκαινα, δυτικά για το Μερκούρι και το Ταυλάρι, ευθεία για την Καρυά και πιο πάνω δεξιά, στην Αγριλίτσα, για το Βρούστι.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.