Εμφανίζονται 100 (επί συνόλου 292) τίτλοι με αναζήτηση: Πληροφορίες για τον τόπο στην ευρύτερη περιοχή: "ΧΑΝΙΑ Νομός ΚΡΗΤΗ" .
ΑΙΚΥΡΓΙΑΝΝΗΣ (Οικισμός) ΜΥΘΗΜΝΑ
Βρίσκεται στην ορεινή κοιλάδα του Τυφλού. Περιοχή δασώδης και με πολλά νερά.
ΧΑΝΙΑ (Νομός) ΚΡΗΤΗ
Ο νομός Χανίων χωρίζεται μέσω των αγέρωχων Λευκών
Ορέων σε δύο τελείως διαφορετικά φυσικά τοπία. Το τμήμα της παραλιακής ζώνης,
με 350χλμ. ακτών, είναι πλουσιότερο και πιο πυκνοκατοικημένο. Η αραιοκατοικημένη
ενδοχώρα, αποτελεί μία από τις πιο αισθησιακές περιοχές της Κρήτης.
Στις περισσότερες βουνοκορφές μετρώνται θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν και από
το Δεκέμβρη έως το Μάη είναι σκεπασμένες με χιόνι.
Κρεμασμένα στις βουνοπλαγιές, πολλά παραδοσιακά χωριουδάκια με τα
πέτρινα σπιτάκια τους στραμμένα στον ήλιο, ξεχασμένα από το χρόνο, αποτελούν ενδιαφέροντες
προορισμούς της πράσινης Κρήτης.
Μέρα με τη μέρα, όλο και περισσότεροι περιηγητές προσπαθούν να τα εξερευνήσουν
πηγαίνοντας περπατώντας, με τζιπ, με άλογο ή με ποδήλατο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί
με το πρόγραμμα “Leader” τη διαμονή σε αγροτοτουριστικά καταλύματα.
Σε μέρη όπως ο Βάμος, η Μηλιά,
τα Κεραμιά, το Καστέλι, το Ασκύφου και αλλού, υπάρχει η δυνατότητα να γνωρίσει
ο επισκέπτης μέσα στην απλόχερη φύση την κρητική ζωή στην απλότητα και την ιδιαιτερότητά
της, να απολαύσει την κρητική διατροφή μ’ ένα ποτήρι κρασί ή τσικουδιά,
να συμμετάσχει σε γιορτές και να νοιώσει τις ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Φιλόξενα καταλύματα, εγκαταστάσεις για τον ελεύθερο χρόνο και μαγαζιά με χειροποίητα
χαλιά, φίνα κοσμήματα, υφαντά, παραδοσιακά έπιπλα, κεραμικά και σπιτικά προϊόντα
άριστης ποιότητας (τυρί, πάστες, μαρμελάδες κ.ά.) φροντίζουν για μια αξέχαστη
διαμονή.
(Κείμενο: Δρ. Αναστασία Καλπάκη-Γεωργουλάκη)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής
Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Νομού Χανίων (2002).
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ (Κωμόπολη) ΧΑΝΙΑ
ΣΦΑΚΙΑ (Επαρχία) ΧΑΝΙΑ
Sfakia, in the southwest of Crete, is the famous and most authentic
region of Crete. Here you can find the last pieces of the old Cretan culture and
nature, far away from mass tourism. Whether you are looking for the nice and quiet,
on the natural beaches, or want to be active, with mountain hiking, swimming,
diving and fishing: this is the place! By the way, did you know Sfakia is Europe's
southernmost part?
Nowadays Crete's main businesses are olive oil, wine and tourism.
The latter is mainly centered along the North coast. The South West is sheltered
from the masses by huge mountain ranges of over 2500 metres high. Only a few roads
go south. There you arrive in a better climate region, even better than the Mediterranean
climate! Since the mountains appear to sink directly in the sea, only small locations
are suitable for villages. This scales down the possibilities for holiday resorts.
Since Sfakia is quite remote, also the culture of their inhabitants is less business
focused. Hospitality is still an art over here, with good tavernas, fresh fish
and meat and very fair prices. The drinking water is mineral water from wells
deep into the mountains. The natural beaches are wells of mountain rivers, with
sweet water mixing with the sea. The best and most clear swimming water is here.
The hills and mountains are crossed by huge gorges; Sfakia's Samaria
gorge is the biggest of Europe, but there are many more and all can be walked
fairly easily. A ferry is connecting the villages along the South West coast;
there is no noisy ongoing road. Directly from your hotel in Chora Sfakion, the
small capital of Sfakia, you can start your daily programme: the beaches are only
25 meters away, more than 20 hiking routes start from here, all ferries come to
Chora Sfakion and there is a good bus connection to the East and the North, by
2 renovated lane streets. You can also rent a car to explore the region, with
its many small traditional villages
In the evenings you have a choice of fine restaurants and tavernas,
with local dishes of fresh fish, lobster, lam and goat or more international dishes.
The Cretan wine is excellent and so is the olive oil and the Raki or Tsikoudia,
as they call it: a tasty spirit made from the remains of the wine production.
The Sfakians like to join you at your table and tell their stories or listen to
yours. For disco and night clubs you have chosen the wrong place.
When you arrive by plane on Crete, you have the choice of 2 airports:
Heraklion and Chania. If you have the chance, take Chania. This one is far more
close to Sfakia, but even more important: it's small and quiet; check out is very
quick and outside you can take the local bus, a pre-ordered taxi from Sfakia or
rent a car. A one-and-a half hour's drive through the impressive White Mountains
range down south brings you to paradise!
This extract is cited October 2004 from the URL listed below,
which contains images
ΑΜΦΙΜΑΛΛΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
A town in the N. of Crete, situated on the bay named after it (Amphimales kolpos
Ptol. iii. 17. § 7), which corresponds, according to some, to the bay of Armiro,
and, according to others, to the bay of Suda.
ΑΠΤΕΡΑ (Αρχαία πόλη) ΣΟΥΔΑ
Apteria, Apteron, Eth. Apteraios (Palaeokastron). A city of Crete
situated to the E. of Polyrrhenia, and 80 stadia from Cydonia (Strab. x. p. 479).
Here was placed the scene of the legend of the contest between the Sirens and
the Muses, when after the victory of the latter, the Sirens lost the feathers
of their wings from their shoulders, and having thus become white cast themselves
into the sea, - whence the name of the city Aptera, and of the neighbouring islands
Leucae. (Steph. B. s. v.) It was at one time in alliance with Cnossus, but was
afterwards compelled by the Polyrrhenians to side with them against that city.
(Pol. iv. 55.) The port of Aptera according to Strabo was Cisamos. Mr. Pashley
(Travels, vol. i. p. 48) supposes that the ruins of Palaeokastron belong to Aptera,
and that its port is to be found at or near Kalyves. Diodorus (v. 64) places Berecynthos
in the district of the Apteraeans. (The old reading was emended by Meursius, Creta,
p. 84.) This mountain has been identified with the modern Malaxa, which from its
granitic and schistose basis complies with the requisite geological conditions
for the existence of metallic veins; if we are to believe that bronze and iron
were here first discovered, and bestowed on man by the Idaean Dactyls.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΑΡΑΔΙΝ (Αρχαία πόλη) ΣΦΑΚΙΑ
(Eth. Aradenios). A city of Crete, formerly called Anopolis. In Kiepert's map
it appears on the SW. coast of the island, near the Phoenix Portus. Remains of
ancient walls are found at the modern Anopolis.
ΒΙΕΝΝΟΣ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Eth. Biennios: Vianos. A small city of Crete which the coast-describer
(Geogr. Graec. Minor. ed. Gail, vol. ii. p. 495) places at some distance from
the sea, midway between Hierapytna and Leben, the most eastern of the two parts
of Gortyna. The Blenna of the Peutinger Table, which is placed at 30 M. P. from
Arcadia, and 20 M. P. from Hierapytna, is no doubt the same as Biennus. In Hierocles,
the name of this city occurs under the form of Bienna. The contest of Otus and
Ephialtes with Ares is said to have taken place near this city. (Homer, Il. v.
315; Steph. B. s. v.) From this violent conflict the city is said to have derived
its name. Mr. Pashley, in opposition to Dr. Cramer, who supposes that certain
ruins said to be found at a considerable distance to the E. of Haghii Saranta
may represent Biennus, fixes the site at Vianos, which agrees very well with the
indications of the coast-describer. (Pashley, Travels, vol. i. p. 267.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΔΙΚΤΙΝΑ (Αρχαίο ιερό) ΚΟΛΥΜΒΑΡΙ
Dictamnum (Diktamnon, Ptol. iii. 17. § 8), a town of Crete, which
Pomponius Mela (ii. 7. § 12), who calls it Dictynna, describes as being one of
the best known in Crete. It was situated to the N.E. of Mt. Dictynnaeus, and S.E.
of the promontory Psacum, with a temple to the goddess Dictynna. (Dicaearch. 13;
Stadiasm.; Scylax.) Mr. Pashley (Trav. vol. ii. p. 29) identifies the site with
a place called Kantsillieres, about 3 miles from the extremity of Cape Spadha.
Pococke (Trav. vol. ii. pt. i. pp. 244-245) has described the ruins, and speaks
of cisterns and columns existing in his time; and in this, his statement agrees
with that of the MS. of the 16th century which has been translated (Mus. Class.
Antiq. vol. ii. p. 299), and fixes the site at a place called St. Zorzo di Magnes,
12 miles W. of Canea and 6 from Cape Spadha, on a conspicuous elevation of a lofty
mountain. (Hock, Kreta, vol. ii. p. 158.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited September 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΔΟΥΛΟΠΟΛΙΣ (Αρχαία πόλη) ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ
Dulopolis (Doulopolis, Doulon polis, Hesych.), a city of Crete, which
was mentioned by Sosicrates in the first book of his work on Crete (Suid. s. v.),
and was said to have contained a thousand male citizens (Steph. B. s. v.). Unfortunately,
none of these authorities give any hint which might serve to determine the situation
of this city, which, from the singularity of its name, gives rise to tempting
conjectures. (Hock, Kreta, vol. i. p. 433, vol. iii. p. 34; Pashley, Trav. vol.
ii. p. 82.)
ΕΛΑΙΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Elaea (Elaia, Ptol. v. 14. § 3), a promontory on the NE. coast of
Crete, which Pococke (Trav. vol. ii. p. 218) calls Chaule-burnau. (Comp. Engel,
Kypros, vol. i. p. 89.)
ΕΛΥΡΟΣ (Αρχαία πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΣΕΛΙΝΟ
Eluros: Eth. Elurios (Steph. B.). A town of Crete, which Scylax places
between Cydonia and Lissus. It had a harbour, Suia, (Steph. B.), situated on the
S. coast of the island, 60 stadia W. of Poecilassus. (Stadiasm.) Pausanias (x.
16. § 3) states: that the city. existed il his time in the mountains of Crete.
He adds that he had seen at Delphi the bronze goat which the Elyrians had dedicated,
and which was represented in the act of giving suck to Phylacis and Phylander,
children of Apollo and the nymph Acacallis, whose love had been won by the youthful
god at the house of Casmanor at Tarrha. It was the birthplace of Thaletas (Suid.
s. v.), who was considered as the inventor of the Cretic rhythm, the national
paeans and songs, with many of the institutions of his country. (Strab. x. p.
480.) Elyrus appears in Hierocles' list of Cretan cities, then reduced in number
to twenty-one. Mr. Pashley discovered the site at a Palaeokastron near Rhodovani.
The first object that presents itself is a building consisting of a series of
arches; next, vestiges of walls, especially on the N. and NE. sides of the ancient
city. The circuit of these must originally have been two miles; at a slight elevation
above are other walls, as of an acropolis. Further on are some massive stones,
some pieces of an entablature, and several fragments of the shafts of columns,
all that now remains of an ancient temple. Traces of the wall of Suia, which still
retains its ancient name, and of some public buildings, may be observed. Several
tombs, resembling those of Haghio-Kyrko, and an aqueduct, are still remaining.The
coins of this city have the type of a bee upon them.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΙΝΑΧΩΡΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Inachorion. A city of Crete, which, from the similarity of sound, Mr. Pashley
is inclined to believe was situated in the modern district of Enneakhoria, on
the W. coast of Crete.
ΙΠΠΟΚΟΡΩΝΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
A city in Crete mentioned by Strabo, which Hock has placed near Hierapytna. Mr.
Pashley considers that the modern Apokoirona is a corruption of the ancient name.
ΚΑΙΝΩ (Αρχαία πόλη) ΒΑΜΟΣ
Caeno (Kaino, Diod. v. 76), a city of Crete, which, according to the
legend of the purification of Apollo by Carmanor at Tarrha, is supposed to have
existed in the neighbourhood of that place and Elyrus. (Comp. Paus.) The Cretan
goddess Britomartis was the daughter of Zeus and Carma, granddaughter of Carmanor,
and was said to have been born at Caeno. (Diod. l. c.) Mr. Paslley (Trav. vol.
ii. p. 270) fixes the site either on the so-called refuge of the Hellenes, or
near Haghios Nikolaos, and supposes that Mt. Carma, mentioned by Pliny (xxi. 14),
was in the neighbourhood of this town. (Comp. Hoeck, Kreta, vol. i. p. 392.)
ΚΑΛΑΜΥΔΗ (Αρχαία πόλη) ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ
A city of Crete, of which the Coast-describer (Geogr. Graec. Min.
vol. ii. p. 496), who, alone has recorded the name of the place, says that it
was to the W. of Lissus and 30 stadia from Criu-Metopon. Mr. Pashley has fixed
the site on the summit of the ridge between the vallies Kontokyneghi and Kantanos:
on the W. and SW. sides of the city the walls may be traced for 300 or 400 paces;
on the E. they extend about 100 paces; while on the S. the ridge narrows, and
the wall, adapting itself to the natural features of the hill, has not a length
of more than 20 paces. This wall is composed of polygonal stones, which have not
been touched by the chisel.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΚΑΝΤΑΝΟΣ (Αρχαία πόλη) ΚΑΝΤΑΝΟΣ
Cantanus (Kantanos, Steph. B.; Kantania, Hierocles: Eth. Kantanios,
Steph. B.), a city of Crete, which the Peutinger Table fixes at 24 M. P. from
Cisamos. It was a bishop's see under the Byzantine emperors, and when the Venetians
obtained possession of the island they established a Latin bishop here, as in
every other diocese. Mr. Pashley (Trav. vol. ii. p. 116) found remains of this
city on a conical hill about a mile to the S. of Khadros. The walls can be traced
for little more than 150 paces; the style of their masonry attests a high antiquity.
ΚΕΡΑΙΑ (Αρχαία πόλη) ΜΥΘΗΜΝΑ
Cerea (Kerea, Steph. B. s. v. Bene; Suid. s. v. Hpianos: Eth. Kereates,
Polyb. iv. 53. § 6), a town of Crete, which from its mention by Polybius, and
from a coin with the epigraph KEPAITAN, and presenting the same type as those
of Polyrrhenia, has been inferred to have been in the neighbourhood of that town.
(Eckhel, vol. ii. p. 306; Hoeck, Kreta, vol. i. p. 392.)
ΚΥΔΩΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Kudonia, Kudonis: Eth. and Adj. Kudoniates, Kudon, Kudonios, Kudonaios,
Kudonis, Kudoniakos, Cydon, Cydoneus, Cydoniatae, Cydonites, Cydonius: Khania).
One of the most ancient and important cities of Crete. (Strab. x.) Homer (Od.
iii. 292, xix. 176) speaks of the Cydonians who dwelt about the river Iardanus,
whom Strabo considers to be indigenous, but nowhere mentions a city Cydonia. The
traditions, though differing among themselves, prove that it existed in very ancient
times. Herodotus (iii. 44, 59) assigns its foundation to the Samians who established
themselves there, and during their 5 years' residence in it built the temple of
Dictynna, as well as those which still existed when the historian wrote. The city,
however, as is plain from the legends, existed before the time of Polycrates,
though adorned by the Samnians. In the Peloponneslan War it was engaged in hostilities
with the Gortynians, who were assisted by an Athenian squadron. (Thuc. ii. 35.)
Cydonia, as Arnold remarks, would especially hate and be hated by the Athenians,
as a considerable portion of its citizens were Aeginetan colonists. (Herod. iii.
59.) At a later period it formed an alliance with the Cnossians. (Polyb. iv. 55.
§ 4, xxxiii. 15. § 4.) After the termination of the Sacred War, Phalaecus, the
Phocian general, attacked Cydonia, and was killed with most of his troops during
the siege. (Diod. xvi. 61.) At one time she carried on hostilities single-handed
against both Cnossus and Gortyna. (Liv. xxxvii. 40.) The first engagement between
the Cretans, under Lasthenes and Panares, and the Roman legions, under Metellus,
was fought in the Cydonian district. The Romans were victorious. Metellus was
saluted imperator, and laid siege to Cydonia. (Appian, Cret. vi. 2; Liv. Epit.
xcviii.)
Strabo describes Cydonia as situated on the sea and looking towards
Laconia, at a distance of 800 stadia from both Cnossus and Gortyna. Scylax mentions
Cydonia as having a harbour which could be closed (limen kleistos); the port of
Khania exactly answers to this description. This identity of physical features
with the notices of several ancient writers (Ptol. l. c.; Plin. iv. 12. s. 20),
coupled with the circumstance that maritime symbols are found on autonomous coins
of Cydonia, has led Mr. Pashley to fix the site in or near the modern Khania.
The quince-tree derived its name from the Cretan Cydonia, in the district
of which city it was indigenous, and was thence transported into other countries.
(Plin. xv. 11.) The fruit was called kodumalon in the ancient Cretan dialect.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΚΩΡΥΚΟΣ (Αρχαία τοποθεσία) ΧΑΝΙΑ
Corycus (Korukos, Ptol. iii. 17. § 2: Grabusa), the NW. promontory
of Crete. In Strabo the name appears as Cimarus (Kimaros, x. p. 474). Elsewhere
Strabo (xvii. p. 838) states that Corycus was the point whence the distances to
the several ports of Peloponnesus were measured: as Grabusa ends in two projecting
points, it is probable that the W. point was called Cimaros, the E. Corycus. We
learn from Pliny (iv. 20) that the islands which lie off this promontory were
called Corycae, and that part of the mass of rock which forms this point went
by the name of Mount Coryous. Ptolemy mentions a city of this name, and there
is a passage in which Juvenal (xiv. 267) mentions a Corycian vessel which evidently
belonged to this Cretan town. When the Florentine traveller Buondelmonte visited
the island in A.D. 1415, he found remains existing. (Cornelius, Creta Sacra, vol.
i. p. 87; Pashley, Trav. vol. ii. p. 74; Hoeck, Kreta, vol. i. p. 377.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited August 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ (Βουνό) ΧΑΝΙΑ
Leuci Montes or Albi Montes (ta Leuka ore, Strab. x. p. 479; Ptol.
iii. 17. § 9), the snow-clad summits which form the W. part of the mountain range
of Crete. Strabo (l. c.) asserts that the highest points are not inferior in elevation
to Taygetus, and that the extent of the range is 300 stadia. (Comp. Theophrast.
H. P. iii. 11, iv. 1; Plin. xvi. 33; Callim. Hymn. Dian. 40.) The bold and beautiful
outline of the White Mountains is still called by its ancient title in modern
Greek, ta aspra bouna, or, from the inhabitants, ta Sphakiana bouna. Crete is
the only part of Greece in which the word ore is still in common use, denoting
the loftier parts of any high mountains. Trees grow on all these rocky mountains,
except on quite the extreme summits. The commonest tree is the prinos or ilex.
(Pashley, Trav. vol. i. p. 31, vol. ii. p. 190; Hock, Kreta, vol. i. p. 19.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited August 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΠΕΡΓΑΜΟΣ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
A town of Crete, to which a mythical origin was ascribed. According
to Virgil it was founded by Aeneas (Aen. iii. 133), according to Velleius Paterculus
(i. 1) by Agamemnon, and according to Servius by the Trojan prisoners belonging
to the feet of Agamemnon (ad Virg. Aen. l. c.). Lycurgus, the Spartan legislator,
was said to have died at this place, and his tomb was shown there in the time
of Aristoxenus. (Plut. Lyc. 32.) It is said by Servius to have been near Cydonia,
and is mentioned by Pliny (iv. 12. s. 20) in connection with Cydonia. Consequently
it must have been situated in the western part of the island, and is placed by
Pashley at Platania. (Travels in Crete, vol. ii. p. 23.) Scylax says (p. 18, Huds.)
that the Dictynnaeum stood in the territory of Pergamus.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΠΙΚΙΛΑΣΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΣΦΑΚΙΑ
Poecilasium, Poecilassus (Poikilasion, Ptol. iii. 15. § 3; Poikilassos,
Stadiasm. Magni Mar. p. 299, ed. Hoffmann), a town on the S. coast of Crete, placed
by Ptolemy E. of Tarrha, between this place and the promontory Hermaea; but in
the Stadiasmus W. of Tarrha, between this place and Syia, 60 stadia from the former
and 50 from the latter. It is probably represented by the ruins near Trypete,
situated between the places mentioned ill the Stadiasmus. (Pashley, Crete, vol.
ii. p. 264.)
ΠΟΛΙΧΝΗ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Eth. Polichnites. A town of Crete, whose territory bordered upon that
of Cydonia. (Thuc. ii. 85.) In B.C. 429 the Athenians assisted the inhabitants
of Polichna in making war upon the Cydonians. (Thuc. l. c.) Herodotus also mentions
the Polichnitae, and says that this people and the Praesii were the only people
in Crete who did not join the other Cretans in the expedition against Camicus
in Sicily in order to revenge the death of Minos (vii. 170; Steph. B. s. v.).
Cramer (Ancient Greece, vol. iii. p. 380) supposes the ruins at Polis S. of Armyro
to be those of Polichna, which Pashley, however, regards as those of Lappa or
Lampa. (Crete, vol. i. p. 83.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΠΟΛΥΡΡΗΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Polurrhenia, (Ptol. iii. 17. § 10); Polurrhen, Poluren (Steph. B.
s. v.), corrected by Meineke into Polurrhenia; Pollurrhena (Scylax, p. 18), corrected
by Gail; Polurrhenion, (Zenob. Prov. v. 50); Polyrrhenium, (Plin. iv. 12. s. 20):
Eth. Polurrhenios (Polyb. iv. 53, 55; Strab. x. p. 479).
A town in the NW. of Crete, whose territory occupied the whole western
extremity of the island, extending from N. to S. (Scylax, p. 18.) Strabo describes
it as lying W. of Cydonia, at the distance of 30 stadia from the sea, and 60 from
Phalasarna, and as containing a temple of Dictynna. He adds that the Polyrrhenians
formerly dwelt in villages, and that they were collected into one place by the
Achaeans and Lacedaemonians, who built a strong city looking towards the south.
(Strab. x. p. 479.) In the civil wars in Crete in the time of the Achaean League,
B . C. 219, the Polyrrhenians, who had been subject allies of Cnossus, deserted
the latter, and assisted the Lyctians against that city. They also sent auxiliary
troops to the assistance of the Achaeans, because the Gnossians had supported
the Aetolians. (Polyb. iv. 53, 55.) The ruins of Polyrrhenia, called Palaeokastro,
near Kisamo-Kasteli, exhibit the remains of the ancient walls, from 10 to 18 feet
high. (Pashley, Crete, vol. ii. p. 46, seq.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΡΑΜΝΟΥΣ (Αρχαία πόλη) ΙΝΝΑΧΩΡΙ
A harbour on the W. coast of Crete near the promontory Chersonesus. (Ptol. iii.
17. § 2.) Pliny, on the contrary, places it in the interior of the island (iv.
12. s. 20).
ΤΑΝΟΣ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Tanos (Artemidorus, ap. Steph. B. s. v.) A town in Crete of which there is a coin
with the epigraph TANION. (Eckhel, vol. ii p. 321).
ΤΑΡΡΑ (Αρχαία πόλη) ΣΦΑΚΙΑ
Tarrhos. A town on the SW. coast of Crete between Phoenice and Poecilassus,
one of the earliest sites of the Apollo-worship, and the native country of the
writer Lucillus. For Tarba (Tarba, Ptol. iii. 17. § 3) Meursius proposes to read
Tarrha There can be little or no doubt that its position should be fixed on the
SW. coast of the island, at the very entrance of the glen of Haghia Rumeli, where
the bold hanging mountains hem in the rocky bed of the river. (Pashley, Travels,
vol. ii. p. 270). The Florentine traveller Buondelmonti, who visited Crete A.D.
1415, describes considerable remains of a temple and other buildings as existing
on the site of the ancient city. (ap. Cornelius, Creta Sacra, vol. i. p. 85).
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΤΕΓΕΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
A town of Crete, which, according to legend, was founded by Agamemnon. The coins
which Sestini and Pellerin attributed to the Cretan Tegea have been restored by
Eckhel to the Arcadian city of that name.
ΥΔΡΑΜΙΑ (Αρχαία πόλη) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Hydramum (Hudramon, Stadiasm.; Hudramia, Steph. B.: Eth. Hudramieis),
a city of Crete, which the Maritime Itinerary places at 100 stadia to the E. of
Amphimatrium. There can be no doubt but that it is represented by the modern Sfakian
village of Dhramia, situated in the fertile little plain running between the mountains
and the shore along the bay of Amphimalla. (Pashley, Trav. vol. i. p. 72; Hock,
Kreta, vol. i. pp. 395, 434.)
ΥΡΤΑΚΙΝΑ (Αρχαία πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΣΕΛΙΝΟ
Ursakina: Hursakina, Artakina, Eth. Hurtakos, Hurtakinos. A city of
Crete, which, little as we learn of its position from Ptolemy and Stephanus of
Byzantium, yet we may safely infer from the former's words that it was situated
to the SE. of Polyrrhenia, and to the W. of Lappa. Scylax teaches us more respecting
its site; he places it on the S. of the island, and to the S. of the Dictynnean
temple of Artemis and the Pergamian district. These indications agree well with
the situation of the ruins discovered by Mr. Pashley on a hill near the village
of Temenia.
Numerous vestiges of polygonal masonry on the N. and W. sides, and
measuring little more than half a mile in length, are still existing. On the other
sides the city was precipitous. It is curious to observe the care taken by the
inhabitants in defending the gateways of their city. Not only do walls project
without the gate, but flanking walls are executed within, forming passages through
which the enemy would have to pass before he could set foot within the city.
The coins of Hyrtacina present types similar to those of Elyros, with
the retrograde epigraph ATTHU and URTAKINION.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
ta Phalasarna : Eth. Phalasarnios. A town of Crete, situated on the
NW. side of the island, a little S. of the promontory Cimarus or Corycus, described
by Dicaearchus as having a closed--up port and a temple of Artemis called Dictynna.
Strabo says that Phalasarna was 60 stadia from Polyrrhenia, of which it was the
port-town; and Scylax observes that it is a day's sail across from Lacedaemon
to the promontory of Crete, on which is Phalasarna, being the first city to the
west of the island. (Strab. x. ; Scylax; Dicaearch. Descrip. Graec. 119; Steph.
B. s. v.; Plin. iv. 12. s. 20.) The Cydonians had at one time taken possession
of Phalasarna, but were compelled by the Romans to give it up. (Polyb. xxiii.
15.)
There are considerable remains of the walls of Phalasarna. They exist
in a greater or less degree of preservation, from its northern side, where it
seems to have reached the sea, to its south-western point, cutting off the acropolis
and the city along with it as a small promontory. There are other remains, the
most curious of which is an enormous chair on the SW. side of the city, cut out
of the solid rock; the height of the arms above the seat is 2 feet 11 inches,
and its other dimensions are in proportion. It was no doubt dedicated to some
deity, probably to Artemis. Near this chair there are a number of tombs, hewn
in the solid rock, nearly 30 in number.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΑΠΤΕΡΑ (Αρχαία πόλη) ΣΟΥΔΑ
A city of Crete about eighty stadia from Cydonia. Its name was
said to be derived from the result of a contest in music held at this place between
the Sirens and the Muses, when the former, being defeated, were so affected that
their wings dropped from their shoulders
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΚΥΔΩΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Kudonia. One of the chief cities of Crete, situated on the northwest
coast, derived its name from the Cydones, a Cretan race, placed by Homer in the
western part of the island. Cydonia was the place from which quinces (Cydonia
mala) were first brought to Italy; and its inhabitants were among the best Cretan
archers.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΤΕΓΕΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
A town in Crete, said to have been founded by Agamemnon.
ΣΥΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΣΕΛΙΝΟ
ΑΠΤΕΡΑ (Αρχαία πόλη) ΣΟΥΔΑ
On a steep-sided plateau (231 m) just inland from Kalami on the S
side of entrance to Suda Bay. Various attempts were made in antiquity to explain
the name: e.g., that this was the site of the song contest of the Muses and Sirens;
the latter lost their wings when defeated (Steph. Byz. s.v. Aptera; ‘aptera’ =
‘wingless’); another legend has an eponymous hero Apteros. The city's name may
in fact derive from the epithet of Artemis there (see below). The foundation of
the city is variously ascribed to Glaukos of Cyrene or Pteras of Delphi.
There are few literary references to the city's history: archers from
A. fought for Sparta in the second Messenian war (late 7th c.; Paus. 4.20.8);
in 220 B.C. the city was forced by Polyrrhenia to desert its alliance with Knossos
(Polyb. 4.55.4). A little can be gleaned from inscriptions: A. probably supported
Sparta against Pyrrhos (272) and in the Chremonidean war (267/6-1); at this time
it had links with Ptolemaic Egypt but was strangely absent from the alliances
with Miletos (mid 3d c.); Scipios and their staff were honored there (189) as
well as pro-Roman Achaeans (early 2d c.), Attalus I or II, and Prusias II. The
city joined the treaty with Eumenes (183).
Impressive city walls indicate prosperity in the Early Hellenistic
period, and wide commercial and political contacts are attested by a series of
proxeny decrees (mainly 2d c.); the city's position at the mouth of the safest
anchorage in Crete was of benefit. However, Aptera seems to have declined before
the Roman Conquest, perhaps becoming dependent on its powerful neighbor Kydonia.
Archaeological evidence of continued settlement through the Early Byzantine period
is confirmed by a mention in Hierokles (650.11) and references to bishops of Aptera
(Notitiae 8.227; 9.136). Geographical sources refer to it, usually as an inland
city, without much detail: [Scylax] 47; Strab. 10.4.13, p. 479; Dion. Call. 122f.;
Plin. HN 4.12.59 (Minoium Apteron are two separate sites); Ptol. Geogr. 3.5.7;
Stad. 344 (confusion with Minoa?); Rav. Cosm. V.21; Steph. Byz. s.v. The form
Aptara was apparently the usual one in Crete, and Aptera outside: coins have Aptara,
inscriptions both, literary texts mostly Aptera. Coins portray a number of deities,
especially Artemis Aptera, who seems to have been the chief deity (related to
Diktynna and associated with initiation rites: see Willetts). Coins also commonly
depict an armed man, Ptolioikos (the hero Apteros?), a bee, a torch, and a bow.
Coinage started ca. 330 and ceased well before the Roman Conquest; there was none
under Roman rule.
Pashley first correctly identified the site, previously thought to
be Minoa or Amphimalla. Considerable remains survive, though nowhere to full height,
of the city walls which are 4 km long, probably of 3d c. date, and all of one
period despite differences in style. They surround the entire plateau, some of
which was probably not built on even at times of maximum population. The work
is particularly solid (2.4-2.8 m thick) on the W side, the normal approach at
least from the Hellenistic period and the easiest route of access. The main gate
is set at an oblique angle and flanked by towers; farther S is another tower shielding
a sally port. Only traces survive of the wall line along the S and central N side,
and on the NW side the work is rougher (with a steep drop outside). On the E side
the terrain is rougher and the plateau edge irregular; the wall course is correspondingly
irregular. The E gate (now Sideroporta) lay where the wall crossed a deep gully
running into the site from the NE. Earlier the city may have been more clearly
oriented towards the plain to the E, and there are possible traces of early defenses
farther up the gully and around a low hill near the E side of the city, S of the
gully, which seems to have been the acropolis; only rock cuttings survive on its
top.
Apart from the city walls, the most striking ancient remains are the
two great cisterns in the center of the site on the S side of the main gully (since
these, like the walls, remained in use for centuries, they escaped demolition
in the Early Byzantine period when all other ancient buildings were stripped of
reusable building material; the walls suffered more during Venetian and Turkish
fortification of Suda Bay). Both cisterns were built of concrete faced with brick
and then mortar. One (W of the monastery of St. John of Patmos) has one aisle
and turns at a right angle (6.3 m clear width). The other (NE of the monastery)
has three barrel-vaulted aisles divided by two rows of four longitudinal arched
piers (overall size 24.7 x 18.5 x 8.2 m high); it is of Roman date, at least in
its final form (with barrel vaults). To the SW of the monastery is a small double-cella
temple (cf. Sta. Lenika) of careful, heavily clamped ashlar (5th-4th c.); later,
graves were put inside and a mediaeval building over it. Behind is a terrace wall
(associated with Protogeometric-Geometric sherds?). Nearby to the SE, a wall containing
a number of (mainly proxeny) inscriptions was seen by Pococke and Pashley and
excavated by Wescher (1862-64) but largely demolished in the 1890s; three more
inscriptions were found in 1928. They may be in situ, not reused, and perhaps
associated with the prytaneion. The wall has now entirely disappeared, but nearby
is a 7th-8th c. church. To the E of this is a Roman apsidal building (bouleuterion?),
with W wall, of poor concrete work with three niches, partly surviving. To the
S of this, Early Byzantine houses have been excavated, and others of this period
N of the cisterns.
The small theater lay inside the S city wall; the cavea (diam. 55
m) and orchestra (diam. 18 m) are now a simple hollow covered with stone. Diazoma,
some seats and the paraskenia are still visible, but little of the stage building
(25 x 6 m). Remains of brick walls attest alterations in the Roman period. To
the E of the theater are traces of a small Doric temple (of Dionysos?). Between
the acropolis (?) and E city wall is a small, poorly preserved temple of the Early
Roman period: distyle in antis, with two statue bases in front; it was perhaps
a Temple of Demeter and Kore (excavated 1958). The earlier attribution to it of
bull statues is probably wrong. The existence of a temple under the Turkish Fort
Izzedin at the NE corner of the site is uncertain.
Sherds of all periods from Classical (a few) to Early Byzantine and
later cover the site. The main area of occupation in earlier periods was in the
larger part S of the gully; remains in the N part seem to be mostly Byzantine
or later. Buildings were probably never closely crowded. In the Roman period the
city probably became rather agricultural in character. The site was destroyed
in the Arab conquest and probably not reoccupied until Venetian times.
The necropolis lay on the saddle to the W near Megala Choraphia and
contained rock-cut graves as well as chamber tombs of Late Classical-Roman times
and an earlier pithos burial. Some rock-cut graves found within the city walls
(S side) indicate lack of habitation there. The port was at Kisamos; Aptera is
thought by some to have controlled Minoa across the bay entrance. To the W is
Mt. Malaxa (ancient Berekynthos), where the Idaean Daktyloi lived, legendary inventors
of metallurgy (Diod. 5.64.5).
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΑΡΑΔΙΝ (Αρχαία πόλη) ΣΦΑΚΙΑ
Phoenix: city on the S coast of W Crete, near Loutro, Sphakia district,
9.6 km E of Tarrha and 4.8 km W of Chora Sphakion; it was the port of inland Anopolis
and also of later Aradena. [...] Hierokles (651.1) mentions Phoinike with Aradena,
and the two sites are linked in one see in the early 9th c. Notitiae (8.230; 9.139).
D. J. Blackman, ed.
This extract is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Sep 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΔΙΚΤΙΝΑ (Αρχαίο ιερό) ΚΟΛΥΜΒΑΡΙ
Temple of Diktynna on E side of what was the Tityros peninsula in
antiquity, 4 km SE of Cape Spatha (ancient Psakon). On N side of Menies Bay a
sheer cliff provides a sheltered anchorage; on SW side is a small coastal plain
at the mouth of two streams which join just above; on S side a short peninsula,
20 m high, projects N, with two descending flat terraces. On the lower N terrace
is the main temple of Diktynna.
The site is clearly identified (Stad. 340-42 and inscriptions). Herodotos
(3.59) ascribes the building of the temple to the Samians at Kydonia (ca. 524-519),
but it was probably not the first temple. The site was probably controlled originally
by Kydonia (but see Skylax 47), probably by Polyrrhenia in early 3d c. (cf. ICr
II. 131-3 no. 1), certainly by Kydonia in the 2d-early 1st c., and by Polyrrhenia
after the Roman conquest of Kydonia (69 B.C.). This was the scene of the miraculous
passing of Apollonios of Tyana (1st c. A.D.: Philostr. VA 8.30). The site is otherwise
mentioned only by geographers (Skylax 47; Strab. 10.4.12,13; Pompon. Mela, 2.113;
Ptol. 3.15.5; Rav. Cosm. 5.21). Possible civic status (and issue of coins) in
the Roman period is a matter of dispute.
The sanctuary seems to have flourished especially under Hadrian and
his successors, when the road down the peninsula to the sanctuary was built or
rebuilt (it can be traced still in places along the peninsula, 6 m wide, and winding
down to Menies with concrete terrace walls). The work was financed from the temple
treasury, as were other public works in Crete in the 2d c. (an indication of its
wealth). To the Hadrianic period, and perhaps connected with an imperial visit
to Crete, belongs the temple of which scanty remains have been found (1942): amphiprostyle
(14 x less than 33.50 m: Welter & Jantzen; 9.17 x 27.80 m: Faure) and apparently
of rather hurried workmanship, with an altar to the SW, it stood in a paved courtyard
surrounded on the three seaward sides by stoas resting on the retaining walls
of the terrace (55 x 50 m), and on the SW side by the higher terrace, approached
by steps, on which lies a row of four massive cisterns (20.10 x 11.75 m overall).
Pieces of a Doric peripteral temple, apparently planned in the Augustan period
but not erected, were reused in the Hadrianic temple; the terrace probably goes
back to the earlier period. By the entrance propylon at the W corner of the terrace
is a Roman storage building. To the SW of this and W of the cisterns may lie the
site of an earlier (late 7th c.) temple. Of this and of the late 6th c. temple
only sima fragments have been found, but excavation was limited to Roman levels;
the earliest find is a 9th c. sherd.
In the valley below to the W and by the bay are remains (Hadrianic
or later) of buildings to accommodate pilgrims, smaller houses, an odeum (?),
and an agora complex (?) with a room for the imperial cult. There are remains
of an aqueduct.
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΕΛΥΡΟΣ (Αρχαία πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΣΕΛΙΝΟ
In antiquity the relative sea level was probably some 7.8 m higher; there would then have been the natural harbor attested by Skylax, which could have served as one of the ports of inland Elyros (the main one being Syia).
This is from: The Princeton encyclopedia of classical sites, Princeton University Press 1976. Cited from Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΚΑΛΑΜΥΔΗ (Αρχαία πόλη) ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ
Roman, and possibly earlier, settlement 1 km NE of the modern village.
Remains on the site are confined to a heavy scatter of sherds, but a short distance
to the NE are the remains of a fort built to defend Kantanos from the W. Traces
of the defense wall, ending in a hollow circular bastion with inside entrance
can be seen here.
K. Branigan, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΚΙΣΑΜΟΣ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
The existence of two cities of this name on the N coast of Crete on
either side of Kydonia is proved by the Peutinger Table, which mentions both and
puts this one 8 miles E of Kydonia. This one must be the Kisamos referred to by
Strabo (10.4.13) as the harbor of Aptera. Although it is usually located at or
close to Kalyves, 4.5 km E-SE of Aptera, where Roman and later sherds have been
found, a strong case has now been made for locating it at Kalami, on the coast
by the former Fort Izzedin, immediately below Aptera and just inside (W of) the
now sunken porporella (the Venetian harbor defense mole). Kalami is 8 miles (12.8
km) from Kydonia, nearer to Aptera than Kalyves and more sheltered, and has house
foundations, traces of quays, and Classical as well as Roman sherds. A dependency
of Aptera, the city had no history of its own. (The Kalyves site may be ancient
Tanos.)
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΚΥΔΩΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
On the gulf of the same name in the W part of the island, it is one
of the three greatest and most famous cities of Crete. It is mentioned in many
ancient sources (Scylax 47; Strab. 10.4.7-8, 11-13; Pompon. Mela 2.113; Plin.
HN 4.12.59; Ptol. 3.15.5;Stad. 343-44; Tab. Peut. 8.5; Rav. Cosm. 5.21). It had
a good harbor and controlled a fertile plain. Founded traditionally by Minos or
Kydon (Marmor Parium 21f; Diod. 5.78.2; Paus. 8.53.4), it was the principal site
in the territory of the Kydones. Herodotos (3.59) tells of its foundation or refoundation
in 524 by Samian exiles, who built the temples visible in the 5th c.; they were
defeated and enslaved by Aeginetans (with Cretan support), who then settled there
(Strab. 8.6.16) and remained a significant part of the population. The city was
attacked unsuccessfully by an Athenian force in answer to an appeal from its small
neighbor Polichna in 429 B.C. (Thuc. 2.85) and by Phalaikos the Phokian mercenary
commander in 343 B.C. (Diod. 16.63; Paus. 10.2.7.).
It had good relations with Athens and probably with Macedon in the
later 4th and 3d c. It was allied with Knossos in mid 3d c., but forced to abandon
this alliance in 220 by Polyrrhenia (Polyb. 4.55.4). Increasing prosperity from
the 4th c. made Kydonia predominant in W Crete by the 2d c.; it subjected Phalasarna,
but was forced by Ap. Claudius to restore its freedom (Polyb. 22.15) in 184 B.C.
It stayed out of the Cretan League and the alliance with Eumenes II (183 B.C.),
but made a separate alliance with him, invoked in 170 or 169 when Gortyn threatened
it, counterattacking in reprisal for the city's atrocities against Apollonia (destroyed
171; Polyb. 28.14-15; Diod. 30.13). For long periods it controlled the Diktynnaion.
It led Cretan resistance to Rome in the 1st c. B.C., supported Octavian against
Antony, and was rewarded with freedom (30 B.C.; Dio Cass. 51.2). It was prosperous
under the Empire and one of the few Cretan cities then issuing its own coinage,
which had begun in the early 5th c. B.C. The seat of a bishop, the settlement
continued until the Arab Conquest in the early 9th c.
Recent excavations on Kastelli Hill by the harbor have revealed a
very important Minoan settlement, mainly MM-LM (esp. LM III), but with also EM
and post-Minoan sherds (esp. Geometric). From the Bronze Age onwards this was
clearly the main settlement in the area; theories that Kydonia or early Kydonia
lay W or SW of Khania must be rejected. Of the post-Minoan city very little has
been found, but it probably occupied Kastelli Hill (presumably the acropolis)
and the area below to the S. Remains of buildings with mosaics of the Roman period
(mainly 2d c. A.D.) have been found just S of the Cathedral (Metropolis; two rooms
of bath complex and part of hypocaust); by Venizelos Sq. S of the Market; and
in Nea Katastimata to the SW (mosaic depicting Poseidon and Amymone). Tombs of
MM, LM, archaic, Classical, Hellenistic, and Roman date (the Minoan mainly chamber
tombs and the later mainly cist graves or hypogaea) have been found in the E and
SE of the city: in the area of the Public Park, Stadium, Law Courts (Mazali),
Bolaris and Khalepa. Minoan remains have also been found to the SW. The ancient
harbor (closable according to Skylax; with reefs at entrance according to the
Stad.) was below Kastelli to the N, the harbor used later by the Venetians, whose
mole along the reef probably covers an ancient mole. Belli saw remains of the
theater (being demolished in 1585 by the Venetians for improvements to their fortifications),
an aqueduct, and a temple with a Doric portico. The Venetian walls clearly contain
much ancient material and provide the main reason for the lack of visible ancient
remains.
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΛΙΣΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ
Lisos. A small city on S coast of W Crete, on a remote bay named after the
chapel of Ag. Kyrkos, Selino district; it is E of Kastelli Selinou and W of Souyia.
Its early history is unknown. In the early 3d c. B.C. it had a coinage alliance
with its neighbors Elyros, Hyrtakina, and Tarrha. By the mid 3d c. it was a member
of the league of People of the Mountains (Oreioi) and probably the chief city;
the league lasted until the late 3d or early 2d c. The city is mentioned in ancient
coastal pilots ([Skylax] 47; Stadiasmus 332f) and geographies (Ptol. 3.15.3; Tab.
Peut. 8.5; Geogr. Rav. 5.21); later sources show it was a bishop's seat until
the 9th c. (Hierokles 650.16; Not. gr. episc. 8.239; 9.148). Coins of the 4th-3d
c. and the treaty of the Oreioi with King Magas of Kyrene indicate that the main
divinity of Lisos was Dictynna, but excavation has now revealed an important Sanctuary
of Asklepios.
Lisos was once thought to lie at Kastelli Selinou, but the correct
site was identified in the 19th c., and proved by discovery in the wall of the
chapel of Agios Kyrkos of a stone inscribed with the treaty between the Oreioi
and Magas. On the slopes W of the stream that crosses the small coastal plain
are remains of the necropolis, including many freestanding barrel-vaulted built
tombs; E of the stream are the ruins of the city, which was inhabited from at
least the Classical to the First Byzantine period, but apparently not reoccupied
after the Arab conquest. In antiquity the relative sea level was probably some
7.8 m higher; there would then have been the natural harbor attested by Skylax,
which could have served as one of the ports of inland Elyros (the main one being
Syia).
Remains have been found of an aqueduct, a theater only 23.4 m in diameter,
and a large Roman bath building near the chapel of Agios Kyrkos at the back of
the plain. Under this chapel and that of the Panagia near the shore are the remains
of Early Christian basilicas. The city was small; it had little cultivable land
and was barely approachable except by sea.
The Sanctuary of Asklepios, however, which arose because of a spring
of curative water, is strikingly large. It was rediscovered after the unearthing
of votive statues near the chapel of Agios Kyrkos, and is the only area of the
city to be systematically excavated. The temple is a small, simple Doric temple
with walls of well-dressed polygonal masonry below and pseudo-isodomic above.
It has no pronaos, and the cella, paved with a fine polychrome mosaic, has a marble
podium at its rear for the cult statues. The water from the spring ran under the
paving to a fountain in the cella. In front of the building is a forecourt, and
on the W side an entrance portico from which steps led up to the temple. The building
seems to have been destroyed in an earthquake; parts of its superstructure were
found widely scattered. Nearby was a building used by priests or visitors. The
spring itself was approached by steps from the terrace; beside it was a large
cistern.
This site has produced more sculpture than any in Crete except Gortyn.
Many of the heads of statues and statuettes were found in a heap some distance
away from the torsos; most of them represent Asklepios or Hygieia, or girls and
boys (presumably consecrated to the god). They are of Hellenistic and Roman date,
but the types are mostly Classical. A number of statue bases bear dedications
to Asklepios and Hygieia. The finds are in the Chania and Herakleion museums.
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΜΙΝΩΑ (Αρχαία πόλη) ΚΡΗΤΗ
A small harbor town near Sternes on SE side of Akrotin peninsula,
N side of entrance to Suda Bay, opposite Aptera. It is generally thought to have
been the second port of Aptera, but from the 3d c. at least it was controlled
by Kydonia. It may once have been independent, but since no coins are known, it
was probably no longer so by the 4th c. It is mentioned only by geographers (Plin.
HN 4.12.59; Ptol. 3.15.5; Stad. 344).
Remains have been excavated (1939) of a building with 12 rooms, a
cistern, and a well (1st-2d c. A.D.) behind a shore embankment and promenade,
incorporating much reused material, which run for a further 60 m to the W, with
traces of other buildings on the landward side. This is only part of a larger
settlement occupying at least the E half of the Marathi valley, and supplied with
water by an open aqueduct. Pre-Roman settlement is shown by the reused material.
In the hillside bordering the plain on the N, by the rock shelter of Marathospilio,
was an important open-air sanctuary (of Diktynna?) from at least archaic to Roman
times (Faure).
An alternative location was suggested by Spratt: Limni, S of Sternes,
where on the peninsula enclosing from the S a shallow, almost circular bay there
are houses, Classical-Roman sherds and tombs of the Roman period; on the ridge
above to the E is a circular tower (lighthouse or watch-tower) of Classical date,
connected to the shore by a fortified road 500 m long. A small fishing settlement
and probably dependent on the Marathi site, it may possibly have been early Minoa.
But it may first have been made into a harbor by the Venetians (Porto Nuovo, 1594).
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΠΙΚΙΛΑΣΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΣΦΑΚΙΑ
Poikilasion. Small city in the Sphakia district on the S coast of W Crete, E of
Syia and W of Tarrha. On a small bay cut off from the interior by the White Mountains,
it is barely accessible except by sea and has little agricultural land. Little
is known of its history; in the 3d c. B.C. it was a member of the league of Oreioi,
and its gods are mentioned in the league's treaty with Magas of Kyrene (see Lisos).
It is mentioned only by Ptolemy (3.15.3: site wrongly placed E of Tarrha) and
a coastal pilot (Stadiasmus 330: Poikilassos, a city with an anchorage and water).
No coins can definitely be ascribed to it, and it may never have been an independent
city. A Temple of Serapis was consecrated or reconsecrated in the 3d c. A.D.
A few remains of houses survive on ancient terraces on the inland
side of the valley at the mouth of the Tripiti gorge, about 1.6 km from the sea;
there is now no safe anchorage, but if the relative sea level was some 6 m higher
in antiquity there would have been at least a sheltered creek at the river mouth.
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΠΟΛΥΡΡΗΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Hill-top site 5.5 km S of Kastelli Kisamou. It was more important
than surviving sources make clear. Literary references to the site are few except
by the geographers: e.g. Skylax 47; Strabo 10.4.13. Polybios (4.53, 55, 61) provides
details of several historical incidents. Inscriptions add a little.
According to tradition (Strabo, loc. cit.), Achaean and Laconian immigrants
settled in one city the existing population, which lived in villages. This could
refer to a foundation at the end of the 2d millennium or as late as the 8th c.
Apart from possible slight traces of LM III occupation (cf. the tradition of Agamemnon's
visit on his voyage home from Troy), the earliest pottery found so far is archaic.
In the Classical period the city was a major power in W Crete, a city of tough
mountain warriors, hunters, and herdsmen. It used the ports of Kisamos and Phalasarna,
30 and 60 stades away (Strabo, correctly). Phalasama remained independent throughout,
but Kisamos probably became independent only in the 3d c. A.D. Polyrrhenia allied
itself with Phalasarna in the early 3d c. B.C. with Spartan mediation, honored
a Spartan king ca. 273, and probably supported Sparta in the Chremonidean war
(267/6-261). It supported Lyttos against Knossos and Gortyn in 220-219 and after
the destruction of Lyttos continued the struggle with Macedonian and Achaean help,
successfully detaching other W Cretan cities from alliance with Knossos (Polyb.
loc. cit.). By 201 it seems to have ceased to support Macedon, and soon showed
pro-Roman feeling, honoring Scipio Hispallus (189), clearly as a result of a visit,
and joining the alliance with Eumenes (183). It remained prosperous in the 2d
c., but lost to Kydonia its preeminence in W Crete. It therefore supported the
Roman conquest of Crete and was favorably treated: it continued to strike coins
and gained (or perhaps regained) control of the Diktynnaion. In the Imperial period
it seems to have declined in importance; Kisamos seems to have been still dependent
in the 2d c. but independent from the 3d. Polyrrhenia is not heard of after the
3d c.; the site was reoccupied probably early in the second Byzantine period (late
10th c.). Coins were struck from the 4th c. B.C. to the Roman period; the most
distinctive feature is the city symbol--the bucranium. The city's territory was
extensive in W Crete, "from the north to the south (coast)" ([Scylax]
47), though it only certainly controlled the S part of the W coast and a stretch
of the N coast.
The city lay in a naturally fortified position--on an isolated steep
hill surrounded by ravines, dominating the valley approach from Kisamos. The ancient
city covered the whole lower (SW) part of the hill, which slopes up NE to a steep
summit, the ancient acropolis (418 m), with a lower spur beyond to the N. The
visible fortifications around the hill and acropolis have clearly been much repaired
and rebuilt in the second Byzantine and Venetian periods and the wall round the
N spur and that along the S side of the acropolis (facing the city) seem to be
entirely of those periods. But the ancient wall line can be traced on the N and
NW sides of the acropolis and the NW side (with two towers) and SE side (with
a gate) of the city; the line is totally lost on the SW side. These walls probably
date from Early Hellenistic times, with repairs and additions in antiquity (e.g.
the tower W of the village). The city was provided with water through at least
two rock-cut aqueducts terminating on the W side of the modern village, with a
cave nearby containing evidence of a cult of the Nymphs. A number of cisterns
(perhaps all Byzantine or later) are visible in the acropolis or lower city; apart
from these, few remains survive within the acropolis. On the N spur remains of
a sanctuary may lie under the later chapel.
In the city area the main concentration of ancient remains lies on
a terrace near the center, by the ruined chapel of the 99 Saints. Excavations
in 1938 revealed a building of good Early Hellenistic construction (60.65 x 6.73
m), a stoa or perhaps a monumental altar bordering on the N a structure that was
possibly a temple, not yet proved but indicated by the many inscribed blocks reused
in the chapel: these include some honorific inscriptions and statue bases, and
a large number of blocks bearing a mass of personal names, clearly inscribed by
individuals (almost all Polyrrhenians) coming to the temple (3d-1st c. B.C.).
Few remains have been found of houses: only some rock-cut foundations. Sherds
from the site cover the archaic to Roman periods, and the second Byzantine period
on (especially on the acropolis).
In the valley below to the E, at Sto Yero Kolymbo, are the poorly
preserved remains of a small two-roomed building, probably a temple of the 3d
c. B.C., with a bench across the rear wall of the cella. Inscribed blocks from
a round structure reportedly found at Kappadoki probably derive from another sanctuary.
None of the temples can be identified. The main necropolis lay on the lower W
slopes of the hill at Ston Kharaka, with built tombs, and rock-cut graves and
chamber tombs beyond. Another necropolis lay between the city and Kisamos. In
both necropoleis all the tombs have been looted: none appears to have been earlier
than 4th c. B.C.
J. D. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΣΥΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΣΕΛΙΝΟ
Syia. Small city on the S coast of W Crete, in the Selino district between
Lisos and Poikilasion. Little is known of its history; it was probably a member
of the league of Oreioi in the 3d c. B.C. (see Lisos). Its surviving remains belong
to the Imperial and First Byzantine periods, and it was probably destroyed in
the Arab conquest. It had a good harbor and served as the port of inland Elyros
(Stadiasmus 331; Steph. Byz. s.v.). It apparently did not strike its own coins.
The site lies at the mouth of the valley running down from Elyros.
There is no harbor now, but if relative sea level was some 6.6 m higher in antiquity
there would have been one W of the river mouth and protected from the S by a mole.
Most of the ancient remains lie E of the river: remains of houses, an aqueduct
to the N, a bath building to the S, and built and rock-cut tombs on the slopes
to the E. A large basilica of the 6th c. has been excavated just W of the village,
and two other basilicas lie E of it.
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΤΑΡΡΑ (Αρχαία πόλη) ΣΦΑΚΙΑ
Tarrha. City in the Sphakia district on the S coast of W Crete, near modern
Ag. Roumeli, at the mouth of the Samaria Gorge. It is first mentioned by Theophrastos
(Hist.Pl. 2.2.2). In the early 3d c. B.C. it had a coinage alliance with neighboring
Lisos, Elyros, and Hyrtakina, and may have been a member of the league of Oreioi;
it was certainly in the Cretan League in the early 2d c. It was best known as
the legendary home of the seer Karmanor (Plaus. 2.7.7; 2.30.3; 10.7.2; 10.16.5)
and for its oracle and Sanctuary of Apollo Tarrhaios (Steph. Byz. s.v. Tarrha).
It is mentioned by Ptolemy (3.15.3: wrongly listed W of Poikilasion) and the Stadiasmus
(329-30: a small city with an anchorage).
Ancient remains attest occupation from the 5th c. B.C. to the 4th
or 5th c. A.D. Tarrha was then apparently abandoned, probably because of pirate
raids and consequent decline in communications by sea. The remains were described
in the 15th c. and identified in the 19th, though epigraphic confirmation is not
available. Remains W of the river bed include architectural members from a temple
(probably that of Apollo Tarnhaios) reused in a later building over whose ruins
now stands the chapel of the Panagia; below the building is a 1st c. B.C. mosaic,
perhaps connected with the sanctuary. Farther W lay a cemetery. To the E of the
riven are remains of Roman fortification walls and buildings, a few still standing
to some height on the hill below the cliffs in back of the site. Excavation of
some of these buildings revealed Greek walls at a considerable depth below them,
and some tombs of the 5th-4th c. B.C. and of the Roman period.
The factory indicated by abundant glass fragments has not been found,
but it remains likely that one existed here or nearby. The coast appears to have
been lifted some 3.6 m since ancient times, so that the bay is now open and exposed,
but the harbor may once have been better. Minoan occupation of the site is possible,
if only for export of cypresses from the White Mountains; no certain Minoan finds
are known, but some LM III vases may come from here rather than from near Sphakia.
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΥΡΤΑΚΙΝΑ (Αρχαία πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΣΕΛΙΝΟ
Tarrha in the early 3d c. B.C. had a coinage alliance with neighboring Lisos, Elyros, and Hyrtakina, and may have been a member of the league of Oreioi.
ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
Barely mentioned by ancient authors except geographers, who refer
to it as the westernmost city of Crete and mention its enclosed harbor ([Scylax]
47; Dion. Call. 119ff). The city served also as one port of Polyrrhenia, 60 stades
inland across a range of hills, but it was never dependent on Polyrrhenia.
The city is mentioned only once by a historical source (Polyb. 22.55),
when Appius Claudius made Kydonia restore its independence (184 B.C.). Very little
can be gleaned from inscriptions. With Spartan mediation, the city made a treaty
with Polyrrhenia in the early 3d c., when Spartan influence was strong in W Crete.
It reached the zenith of its prosperity in that century, the period when the city
walls were probably constructed. There is evidence of good relations with Egypt
later in the century. The city is not mentioned after the 2d c., when Kydonia
became the predominant power in the area; it may well have been a pirate base
in the 2d-1st c. It is not listed in the Notitiae Dignitatum and by the later
Roman period the site may have been uninhabited. It seems to have had a temple
of Diktynna (Dion. Call. loc. cit.), and perhaps one of Apollo by the harbor (Stad.
336). Coins were struck in the 4th-3d c., showing a trident or dolphin and female
head (Diktynna, Aphrodite, or the eponymous nymph Phalasarne).
The earliest remains found so far are 6th c., the latest are Roman;
they were first fully described by Pashley. The city lies on a high, rocky cape
projecting W, and settlement later extended onto the isthmus (some 500 m wide)
below to the E. The acropolis falls away sheer into the sea on the N and W sides,
and slopes steeply on the landward (E) side, up which runs one difficult path.
The top, some 100 m high, is divided into a smaller N and larger S knoll by a
deep cleft and saddle, where Spratt thought he could see a temple. On top there
are remains of towers and other poorly preserved buildings; some walls appear
to belong to temples. There is no spring on the acropolis but several cisterns
on its slopes. On the E slope are retaining walls of terraces with house foundations,
some rock-cut. At the foot of this slope the city wall ran across the isthmus,
with projecting rectangular towers and perhaps a second wall line 5 m inside to
the W. The wall also ran round the harbor and SE to the coast; SW of the harbor
it is poorly preserved.
Spratt first made comprehensible the ruins of the lower city, by establishing
that this part of the coast has been uplifted 6-7 m since the Classical period
(and herein may lie the cause of the city's decline or abandonment in the later
Roman period, perhaps the 4th and/or 6th c.). Thus he first identified the enclosed
harbor (now some 100 m inland from the S side of the isthmus), which with its
entrance channel and the bare rock on either side lies now well above sea level,
with a solution notch clearly visible across the rocks marking the ancient shoreline.
(For the same reason the city wall at its N end stops well short of the modern
coastline.) The harbor basin, established in the shelter of the acropolis, is
now filled in; it formed an irregular hexagon (ca. 60 x 70 m) with its entrance
on the SW side, and was surrounded by walls with towers projecting inwards and
outwards. The rock-cut entrance channel is an enlarged natural fissure, irregular
in course and 10 m wide, now filled with earth and stones. West of this and just
above the ancient shoreline is a rock cutting, perhaps a small dock or water channel.
The bays on either side of the isthmus are too exposed to be good harbors.
Other remains of the city E of the wall are still poorly understood
(much less is visible now than when Spratt visited the site). No temple sites
can be clearly identified. The most striking features are the large rectangular
chambers cut in the sandstone, probably used as basements of houses or storerooms
after quarrying. Southeast of the city, behind the coastal dunes, lies a necropolis
with rock-cut and cist graves; most have been looted, but some produced 4th c.
and Hellenistic pottery. Three rock-cut thrones are also visible, perhaps intended
for the dead. East of the city another necropolis has recently been found, with
pithos burials (early 6th to early 5th c.) and Early Hellenistic cist graves.
In the plain S of the city Roman cisterns, walls, and graves have been found.
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΦΟΙΝΙΚΟΥΣ (Αρχαία πόλη) ΣΦΑΚΙΑ
Phoinix. City on the S coast of W Crete, near Loutro, Sphakia district, 9.6
km E of Tarrha and 4.8 km W of Chora Sphakion; it was the port of inland Anopolis
and also of later Aradena. The name is probably connected, not with the Phoenicians,
but with the palm trees common on this coast. On Paul's voyage to Rome (A.D. 60)
the majority wished to winter at Phoinix. Ptolemy lists a city called Phoinix
on this coast, and a harbor called Phoinikous (3.15.3: probably the city near
Loutro and Phoinika Bay to the W); the Stadiasmus (328-29) says Phoinix has a
harbor and an island (the offshore rock Loutronisi?); Steph. Byz. lists a Cretan
city called Phoinikous. Hierokles (651.1) mentions Phoinike with Aradena, and
the two sites are linked in one see in the early 9th c. Notitiae (8.230; 9.139).
The site may have been unoccupied from the Arab conquest until the Venetian period.
A dedication to Iuppiter Sol Optimus Maximus Sarapis, of the Trajanic period,
was found here. Cape Plaka, to the W, is probably Ptolemy's Cape Hermes (3.15.3),
where a sanctuary of Hermes is likely.
Loutro was identified as Phoinix in the 15th c. The site is on a
narrow enclosed bay on the E side of Cape Mouri, the best all-season harbor on
the S coast of Crete. The city's prosperity must have depended almost entirely
on maritime trade; its disadvantages were the small size of the harbor, the lack
of good spring water, and the difficulty of inland communications. There were
many remains in the 15th c., but those now visible are on the peninsula between
Loutro and Phoinika Bay W of the promontory, and mainly on the plateau W of the
Turkish fort: a vaulted cistern, tombs, terrace walls, and house foundations of
the Roman and First Byzantine periods. Coarse Minoan sherds found S of the fort
attest a prehistoric settlement. The coast seems to have risen some 4 m since
antiquity.
A second city named Phoinix probably existed on the same coast some
distance to the E, at Phoinikias near Sellia, in the Agios Vasileios district.
This would have been the Phoinix in the territory of Lappa attested by Strabo
(10.475).
D. J. Blackman, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Sep 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΚΙΣΣΑΜΟΣ (Πόλη) ΧΑΝΙΑ
Cisamus, a titular see of Crete.
Kisamos, or Kissamos, was a harbour on the north-west coast of Crete
in a bay of the same name, and served Aptera
as a port of entry.
The see still exists, and is suffragan to Candia. During the occupation
of the island by the Venetians there was also a Latin see subject to Gortyna
and Candia.
Kissamos, or Kissamo Kasteli, is now a little port frequented only
by coasting boats.
S. Petrides, ed.
Transcribed by: Douglas J. Potter
This extract is cited June 2003 from The Catholic Encyclopedia, New Advent online edition URL below.
ΚΥΔΩΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΧΑΝΙΑ
A titular see of Crete.
According to old legends Cydonia (or Kydonia) was founded by King Kydon, on the
northwest shore of Crete. It
was afterwards occupied by the Achaeans and Aeolians, but remained one of the
chief cities of the island till it was taken by Q. C. Metellus (A.D. 69). The
Venetians rebuilt and fortified it in 1252; it was taken by the Turks in 1645.
After the Frank occupation there was in Crete
a Latin see, Agriensis, or Agiensis, which must have been the same as that of
Cydonia, or Canea. The last occupant retired to Italy
when the city had been taken by the Turks.
Canea still remains a Greek see.
S. Petrides, ed.
Transcribed by: Anthony J. Stokes
This extract is cited June 2003 from The Catholic Encyclopedia, New Advent online edition URL below.
ΑΓΙΑ (Χωριό) ΘΕΡΙΣΟΣ
Υπάρχουν πολλές εκδοχές σχετικά με την ετυμολογία της λέξης Αγιά.
Μία άποψη είναι ότι η ονομασία του χωριού προέρχεται από τη λέξη αγυιά (= δρόμος),
γι' αυτό και η ονομασία γράφεται και Αγυιά. Μία άλλη πως προέρχεται από την αραβική
λέξη αγιάν (= πρόκριτος, διοικητής). Μία τελευταία υποστηρίζει πως η ονομασία
του χωριού προέρχεται από μία άλλη αραβική λέξη, το άια (=νερό). Αυτή θεωρείται
και ως επικρατέστερη, λόγω της πλουσιότητας των υδάτων της περιοχής, τα οποία
αναβλύζουν σε υψόμετρο 40 μ. και από τα οποία σχηματίζεται ο παραπόταμος του Πλατανιά
Ξεκολωμένος, του οποίου τα νερά τροφοδοτούν το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Χανίων.
Στην κοινότητα Αγιάς ανήκουν οι οικισμοί Επισκοπή και Κυρτομάδω. Το χωριό υπήρχε
από την περίοδο της Αραβοκρατίας και ίσως είναι γέννημα εκείνης της εποχής. Κατά
την Β' Βυζαντινή περίοδο, όταν οι παραλιακές επισκοπές μεταφέρθηκαν για ασφάλεια
στα ενδότερα, η επισκοπή Κυδωνίας μεταφέρθηκε στην Αγιά.
Κατά την Ενετοκρατία, όλη η περιοχή ήταν ιδιοκτησία της επισκοπής
Κυδωνίας, η οποία είχε μετονομασθεί σε επισκοπή Αγιάς. Σώζονται μάλιστα τα θεμέλια
ενός βενετσιάνικου πύργου, ο οποίος έδωσε την πρώτη ονομασία της περιοχής, δηλαδή
Πύργος. Σήμερα το μέρος ονομάζεται Στρατόπεδο ( Ραφτοπούλου ). Οι κάτοικοι είναι
γηγενείς Κρήτες και μερικοί Μικρασιάτες και Πόντιοι. Από τις παλιότερες οικογένειες
είναι οι : Κοσμαδάκηδες, Πετρουλάκηδες, Φουφουλάκηδες (Μ.Ασία), Ζελελίδες (Πόντος),
Μανιάδες ή Μανιαδάκηδες (κατέβηκαν από το Θέρισο), Καάληδες (κατέβηκαν από τους
Λάκκους), Μυλωνάκηδες, Αρτσιδάκηδες. Η Αγιά αναφέρεται στην απογραφή του "Καστροφύλακα"
το 1583 να έχει 142 κατοίκους. Την εποχή της Τουρκοκρατίας ο Χατζη-Μιχάλης Γιάνναρης,
οπλαρχηγός από τους Λάκκους, συνεπλάκη μέσα στο χωριό με Τούρκους με αποτέλεσμα
να σκοτωθούν αρκετοί εξ αυτών.
Ανάμεσα στα ιστορικά γεγονότα της περιοχής πρέπει να αναφέρουμε και
τη μάχη των Λειβαδιών, που δόθηκε το 1897 στη θέση Λειβάδια, κοντά στις σημερινές
φυλακές της Αγιάς, μεταξύ των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων που είχαν αποβιβασθεί
στο Κολυμπάρι (σώμα αρχηγού Τιμολέοντα Βάσου) και των Τούρκων. Στο πεδίο της μάχης
μεταξύ των πεσόντων ήταν ο ηρωικός λοχαγός (ή ανθυπολοχαγός) Τριγκέτας, που τάφηκε
βόρεια στην κορυφή του λόφου Μονοκούμαρος. Αργότερα έγινε η ανακομιδή των οστών
του στη γενέτειρά του, αλλά η θέση του τάφου παραμένει γνωστή μέχρι και σήμερα.
Λίγο πιο πέρα από την κοινότητα Αγιάς, βρίσκονται τα κτίρια των αγροτικών
φυλακών, που κτίστηκαν από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1930. Είναι γνωστά από τις
μακάβριες θυσίες των ηρώων συμπατριωτών μας που υπέστησαν εκεί στυγερά βασανιστήρια.
Οι φυλακές ονομάσθηκαν δίκαια "Ο Γολγοθάς της Κρήτης" και εκφράζουν αναμφισβήτητα
ένα αξιοσημείωτο για τη βαρβαρότητά του και κατάπτυστο έργο της Χιτλερικής Γερμανίας.
Κατά τη μάχη της Κρήτης Γερμανοί αλεξιπτωτιστές τις κατέλαβαν τις πρώτες ώρες
της προσγείωσής τους, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Χάιντριχ, και τις μετέτρεψαν
σε ελληνικό Νταχάου. Εδώ, στις 16/9/1944, οι Γερμανοί σε αντίποινα για την απαγωγή
του στρατηγού Κράιπε από την Κρητική Αντίσταση, αποκεφάλισαν 60 κρατούμενους με
τσεκούρια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Θερίσου
ΑΠΤΕΡΑ (Αρχαία πόλη) ΣΟΥΔΑ
Στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου σώζεται η αρχαία πόλη - κράτος "ΑΠΤΕΡΑ". Η ίδρυση της πόλης τοποθετείται στην γεωμετρική εποχή. Η Απτέρα ως σημαντικότατη πόλη - κράτος της Κρήτης έπαιξε συχνά καθοριστικό ρόλο στα ιστορικά δρώμενα του νησιού, στην εσωτερική και εξωτερική του πολιτική. Η περίοδος όμως κατά την οποία η πόλη γνώρισε την μεγαλύτερη ακμή της ήταν τα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια. Σώζεται το τείχος της πόλης σε μήκος περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων. Εκτός από τα τείχη τα εντυπωσιακότερα από τα σωζόμενα αρχαία οικοδομήματα είναι οι θολωτές δεξαμενές της εποχής της Ρωμαιοκρατίας, "διμερές ιερό" με επιμελημένη δόμηση που χρονολογείται στον 5ο έως 4ο αιώνα π.χ. καθώς και μικρό κατεστραμμένο θέατρο με διαζώματα λαξευτά στο βράχο. Αντιπροσωπευτικά ευρήματα (αγγεία , νομίσματα, ειδώλια, επιγραφές, γλυπτά και άλλα μικροαντικείμενα) εκτίθενται στο αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων.
ΒΑΜΒΑΚΟΠΟΥΛΟ (Χωριό) ΘΕΡΙΣΟΣ
Η κοινότητα Βαμβακόπουλου συστάθηκε το 1966 από τη συνένωση των συνοικισμών Καλλιθέας και Βαμβακόπουλου. Περιλαμβάνει όλους τους οικισμούς που βρίσκονται από τη μια και από την άλλη πλευρά του κεντρικού δρόμου από τον Κλαδισό ποταμό έως το 5ο χιλιόμετρο προς τα πορτοκαλοχώρια της Κυδωνίας. Περίπου το 80% των κατοίκων είναι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία που μετανάστευσαν το 1922 με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Αυτοί μοιράστηκαν με κλήρο την περιουσία των Τούρκων που είχαν εγκαταλείψει το νησί. Πολλοί θρύλοι υπάρχουνε για διάφορες από τις ονομασίες των τοπονυμίων του Βαμβακόπουλου. Το Μετόχι της Μαρίνας πήρε τ' όνομά του από τη Μαρίνα, μια γυναίκα που καταγόταν από την Προύσα κι έμεινε ξακουστή για τον ιδιάζοντα χαρακτήρα, το σκωπτικό πνεύμα και την προφορά της ομιλίας της. Ο οικισμός Γετήμ-Αγά ονομάζεται έτσι από ένα Τουρκοκρητικό που είχε ιταλική υπηκοότητα και παρέμεινε στο νησί και μετά το '22.
Ο Πλάτανος πήρε τ' όνομά του από το αιωνόβιο δέντρο που υπάρχει στην πλατεία της περιοχής και στο οποίο, σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, δεκάδες χριστιανοί απαγχονίστηκαν κατά την Τουρκοκρατία. Ο Ψηλορείτης λεγόταν παλιότερα Μετόχι Καράλη (δηλαδή του Καρά-Αλή, του Μαύρου Αλή), πάλι από κάποιο πρόσωπο τουρκικής καταγωγής. Η Καλλιθέα ονομάστηκε έτσι εξαιτίας της ωραιότατης θέας που προσφέρει τόσο στον κάμπο όσο και στη θάλασσα. Σε όλο το Βαμβακόπουλο είναι έκδηλα τα σημάδια της τουρκικής κατοχής, μέσα από χαλάσματα και παλιές οικίες. Το παράξενο είναι πως λείπουν κτίσματα από τζαμιά ή ακόμα και χριστιανικούς ναούς. Ο μόνος υπάρχων σήμερα σε λειτουργία είναι αυτός του Αγίου Γεωργίου. Αξίζει να σημειώσουμε τέλος πως στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί αρχαιολογικά ευρήματα των ρωμαϊκών χρόνων.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Θερίσου
ΒΑΜΟΣ (Δήμος) ΧΑΝΙΑ
Ο Δήμος Βάμου, με έδρα την ομώνυμη κωμόπολη (οικισμοί Βάμος,
Ντουλιανά,), αποτελείται
από τις πρώην κοινότητες Γαβαλοχωρίου (Γαβαλοχώρι,
Αγιος Παύλος, Κοπράνα, Αγιος Βασίλειος), Πλάκας
(Πλάκα, Αλμυρίδα, Καμπιά) Κόκκινου
χωριού, Κάινας,
Κεφαλά (Κεφαλάς,
Παλαιλώνι, Δράπανο), Ξηροστερνίου
(Ξεροστέρνι, Λιτσάρδα), Σελλιών,
(Σελλιά, Σούρη, Λικοτιναρά), Καλαμιτσίου
Αλεξάνδρου.
Πρόκειται για μια περιοχή ημιορεινή με ενδιαφέρον φυσικό περιβάλλον,
όπου κυριαρχεί η τοπική δασώδης (δρυς, πρίνοι, κυπαρίσσια, αγριαμύγδαλοι, χαρουπιές,
δάφνες, αχλαδιές, κ.λπ.) η θαμνώδης (ασπάλαθοι, αγκάραθοι, φασκομηλιές αρτίκοι,
αρωματικά φυτά.) βλάστηση και αρχιτεκτονική κληρονομιά. Η περιοχή είναι διάσπαρτη
από μικρούς οικισμούς, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι παλαιοί. Χαρακτηρίζεται
από έλλειψη νερού, και η αγροτική παραγωγή είναι περιορισμένη. Η φτώχεια της περιοχής,
είχε σαν αποτέλεσμα τη μεγάλη αραίωση του πληθυσμού, αλλά και τη διατήρηση του
αρχιτεκτονικού χαρακτήρα, και του φυσικού περιβάλλοντος, αλώβητου, μέχρι τα τελευταία
χρόνια. Αυτό αποτελεί και τον κύριο λόγο γιά τον οποίο πολλοί ξένοι αγοράζουν
παλιά σπίτια η χωράφια και εγκαθίστανται εδώ.
Το μεγαλύτερο μέρος της παραλιακής ζώνης, είναι βραχώδες, και απότομο,
με μιά άγρια ομορφιά, και έχει προταθεί ως ζώνη προστασίας στο πρόγραμμα Natura
2000.
Διέξοδοι προς στην θάλασσα υπάρχουν στην Κερά, στην Αλμυρίδα, και
πιο απότομες στο Κόκκινο Χωριό, τον Κεφαλά, και τη Λικοτιναρά.
Εξαιτίας των παραπάνω λόγων, η περιοχή προσφέρεται ιδιαιτέρως σε ήπιας
μορφής τουριστική ανάπτυξη, η οποία ήδη έχει αρχίσει να εμφανίζεται εντονότερη
στην πλάκα και στην Αλμυρίδα, και σε μικρότερους ρυθμούς, στο Βάμο, το Γαβαλοχώρι
και τα άλλα μικρότερα χωριά υπάρχει μιά περιπατητική τάση από τους τουρίστες,
που παραθερίζουν στις παραλίες του Ανατολικού Αποκορώνου.
Η δημιουργία τελευταία ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρείας στο Βάμο, που
έχει ως στόχο την ήπια τουριστική ανάπτυξη και την προστασία της φυσιογνωμίας
της περιοχής, αποτελεί ήδη μιά κατευθυντήρια γραμμή για τις δυνατότητες ανάπτυξής
της, στα πλαίσια του νέου δήμου. Το προτεινόμενο να ιδρυθεί από τη Νομαρχιακή
Αυτοδιοίκηση Χανίων Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, του νομού Χανίων, στο
παλιό σχολείο του Κεφαλά, είναι επίσης σκελετός πάνω στον οποίο μπορεί να στηριχθεί
η ανάπτυξη της περιοχής, εφόσον οι λειτουργίες του διαχυθούν σωστά στα υπόλοιπα
χωριά του δήμου.
Στα θετικά της περιοχής θεωρούμε το χαρακτηρισμό από παλιά του Γαβαλοχωριού
και των γύρω μικρών οικισμών σε προστατευόμενους, ενω τελευταία, ζητήθηκε και
ο χαρακτηρισμός του Βάμου, ως παραδοσιακός. Ενδιαφέροντες έχουν χαρακτηριστεί
τέλος, από το ΥΠΕΧΩΔΕ, οι περισσότεροι οικισμοί, των οποίων η προστασία θα πρέπει
να οργανωθεί από το νεοσύστατο δήμο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Interkriti
ΒΑΡΥΠΕΤΡΟ (Χωριό) ΘΕΡΙΣΟΣ
Ολόκληρη η κοινότητα Βαρυπέτρου ήταν φέουδο του γνωστού φεουδάρχη Μαριού-Πέτρου, από τον οποίο πήρε και το όνομά της. Με το πέρασμα των χρόνων αλλοιώθηκε το Μαρύ-Πέτρος σε Βαρύ-Πέτρος κι έγινε Βαρύπετρο. Σήμερα σε αυτό περιλαμβάνονται άλλοι 5 συνοικισμοί, ο Μαρμαράς, ο Λυγιδές, τα Ποτιστήρια, τα Μυλωνιανά και η Οαση. Τα ελληνικά ονόματα των τριών τελευταίων συνοικισμών είναι σχετικά πρόσφατα. Μέχρι και τα χρό- νια του μεσοπολέμου τα Μυλωνιανά ονομαζόταν Σερβαλί, τα Ποτιστήρια Σαράτσι και η Οαση Καζάρμα. Στην απογραφή του 1881 η κοινότητα Βαρυπέτρου ήταν τμήμα του Δήμου Περιβολίων Κυδωνίας και ο πληθυσμός της έφτανε τα 128 άτομα. Αργότερα αποσπάστηκε από τα Περιβόλια και προστέθηκε στο Δήμο Χανίων. Στην απογραφή του 1928 καταμετρήθηκαν 358 άτομα. Το 1938 πήρε και επίσημα το όνομα Βαρύπετρο, το οποίο παραμένει ίδιο μέχρι και σήμερα.
Το 1968 ο γιατρός Βαρδινογιάννης, πιστεύοντας ότι ανακάλυψε την αρχαία Κυδωνία, έκανε ανασκαφές στους Νοτιανατολικούς βράχους του χωριού, στην περιοχή Καστέλλα, όπου υπάρχει Ενετικό φρούριο. Από ανασκαφές που έγιναν στη θέση Ντέμπλα, ανακαλύφθηκαν απολιθώματα προϊστορικού οικισμού, τα οποία απέδειξαν πως η περιοχή εκατοικείτο από τα προϊστορικά χρόνια. Ο τρόπος κατοίκησης του ευρύτερου χώρου που βρίσκεται το Βαρύπετρο αναφέρεται σε χρονικό του ιστορικού Τριβάν το 1645 με τη σημερινή ονομασία και υπαγόταν στην περιοχή του Αγίου Λαζάρου. Λόγω του κοντινού της απόστασής του από τα Χανιά και της διαμόρφωσης του εδάφους του, το Βαρύπετρο έγινε κέντρο σφοδρών συγκρούσεων από την Ενετοκρατία μέχρι τα πρόσφατα χρόνια. Στις επιθέσεις των κατακτητών οι Βαρυπετρανοί καταφεύγουν στα ασφαλή βουνά του Θερίσου, όπου και περιμένουν να περάσει ο κίνδυνος. Από τότε τα δύο χωριά ανταλλάσουν πληθυσμούς, αλληλοπροστατεύονται και αποκτούν στενούς δεσμούς μεταξύ τους.
Το 1867, τη χρονιά που οι Τούρκοι εφαρμόζουν το σύστημα των Πύργων για την απόκρουση των επαναστατημένων Κρητικών, έκτισαν νοτιανατολικά του χωριού τον Πύργο του Ανιμπαλή. Η επαναστατική δραστηριότητα των Βαρυπετρανών είναι ηρωική και πλούσια. Στον Μακεδονικό αγώνα στέλνει πολεμιστές που διακρίνονται και σαν Καπετάνιοι.Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετέχουν στην πιό δυσάρεστη έκπληξη που περίμενε τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές από την αρχή του πολέμου και μάχονται γενναία μέχρι την κατάληψη της Κρήτης από τον εχθρό. Σε αντίποινα της αντίστασής τους, οι Γερμανοί μεταμορφώνουν την περιοχή σε Γολγοθά με τις αγριότητές τους και τις συνεχείς εκτελέσεις πατριωτών. Οι αντάρτες όμως δεν επαναπαύονται και συχνά γίνονται συγκρούσεις και φονικές μάχες με το Γερμανικό στρατό. Στην πιό γνωστή μάλιστα μάχη, χωριανοί από το Βαρύπετρο, με μόνο όπλο τους παλιά τουφέκια, κατορθώνουν να καταστρέψουν ένα γερμανικό τανκς νοτιοανατολικά του χωριού. Από τότε η περιοχή ονομάζεται Τανκς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Θερίσου
ΔΡΑΜΙΑ (Χωριό) ΧΑΝΙΑ
Τα Δράμια βρίσκονται στο 45ο χλμ. της παλιάς εθνικής οδού Χανίων-Ρεθύμνου,
στις όχθες του ποταμού Μουσέλλα. Το χωριό πήρε την ονομασία του από την αρχαία
πόλη Υδραμία, που βρισκόταν σε κοντινό λόφο. Η Υδραμία ήταν πόλη της υστερομινωικής
περιόδου (1580-1100 π.Χ.) που ήκμασε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Αρχαιολογικά ευρήματα,
όπως μια πήλινη λάρνακα, ρωμαϊκά όστρακα κι ένα άγαλμα του Ηρακλή ρωμαϊκής τέχνης
(ύψους 0,90 μ.) φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων. Το σημερινό χωριό
κτίστηκε την περίοδο της τουρκοκρατίας, γύρω από το μετόχι της Μονής Αγίου Γεωργίου
που ίδρυσε ο Κρητικός Αγιος, Ιωάννης ο Ξένος. Στην περιοχή έγινε το 1896 μία από
τις σημαντικές μάχες της Κρητικής επανάστασης κατά των Τούρκων. Την περίοδο της
Γερμανικής κατοχής οι κάτοικοι υπέφεραν πολλά, αλλά συμμετείχαν και στον αγώνα
της Εθνικής Αντίστασης.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Γεωργιούπολης
ΕΞΩΠΟΛΗ (Χωριό) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Είναι οικισμός του χωριού Καλαμίτσι Αμυγδάλου, χτισμένος 120 μ. πάνω από τη θάλασσα, με όμορφη θέα προς τη Γεωργιούπολη και τον κόλπο του Αλμυρού.
ΘΕΡΙΣΟ (Χωριό) ΧΑΝΙΑ
Στις υπώρειες των Λευκών Ορέων βρίσκεται το ηρωϊκό χωριό Θέρισος. Η διαδρομή που περνά μέσα από τα όρια του Δήμου είναι φανταστική, περνά μέσα από εκτάσεις με μανταρινιές, πορτοκαλιές και άλλα οπωροφόρα δένδρα κι επίσης από το άγριο και πανέμορφο φαράγγι του Θερίσου ή φαράγγι του Βενιζέλου όπως το λένε οι ντόπιοι. Οι κάτοικοι του χωριού είναι μόλις 201, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, αλλά η ιστορική του αξία του είναι τεράστια και γεμάτη ηρωικά πρόσωπα και κατορθώματα. Η ιστορία της περιοχής ξεκινά από το 1715. Εκείνη τη χρονιά οι Βενετσιάνοι παρέδωσαν στους Τούρκους τη νήσο Σούδα, που οι κάτοικοί της κατέφυγαν στα Λευκά Ορη, απ' όπου ξεκίνησαν αμείλικτο πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Στα 1819, οι αδερφοί Χάληδες, Βασίλης, Ιωάννης και Στέφανος, ήταν από τους πρώτους Κρήτες που μυήθηκαν στην Φιλική Εταιρία. Προλάβανε και πολεμήσανε και στην παλιά Ελλάδα, δίπλα στον Κολοκοτρώνη και τον Καραϊσκάκη, με δικά τους αντάρτικα σώματα.
Ο Βασίλης Χάλης, κατά τον ιστορικό Ψιλάκη, για τις εξαίρετες πνευματικές και στρατιωτικές του αρετές τιμήθηκε από την κεντρική επαναστατική επιτροπή με το βαθμό του στρατάρχη, Ο δε Στέφανος ήτανε από τους ωραιότερους άνδρες που έβγαλε η Κρήτη. Θαυμάσιος τραγουδιστής και λυράρης, με αξιόλογη μόρφωση και ευγένεια ψυχής, πολεμούσε σαν λιοντάρι και πάντα τραγουδώντας. Σκοτώθηκε τον Αύγουστο του 1821 στη μάχη που δόθηκε στις Αλιάκες, μία πανέμορφη τοποθεσία νότια του Θερίσου, με πολλά πλατάνια, νερά και ησυχία. πολυπόθητη ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Το Θέρισο έμεινε όμως γνωστό κυρίως για τα γεγονότα του 1905. Υστερα από τις αλεπάλληλες προσπάθειες των Κρητικών για αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και προπάντων ύστερα από τις σφαγές χριστιανών στα Χανιά το 1897 και 700 χριστιανών στο Ηράκλειο τον επόμενο χρόνο -ανάμεσά τους και 17 Αγγλοι στρατιώτες-, οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία και Ρωσία) αναγκάστηκαν να αναλάβουν την Κρήτη υπό την προστασία τους.
Ανέθεσαν λοιπόν, μετά από συμφωνία, την διακυβέρνησή της στον πρίγκιπα Γεώργιο, γιό του τότε βασιλιά της Ελλάδας Γεωργίου του Α΄. Το 1898 του έγινε αποθεωτική υποδοχή στο λιμάνι της Σούδας, με μαζεμένο πλήθος κόσμου και επικεφαλής τους τέσσερεις ναυάρχους των προστάτιδων δυνάμεων, του Ποτιέ της Γαλλίας, του Νόελ της Αγγλίας, του Μπετόλο της Ιταλίας και του Σκρίδλωφ της Ρωσίας. Το σύνταγμα που ψηφίστηκε έδινε μεγάλες εξουσίες στον αρμοστή πρίγκιπα Γεώργιο για να διευκολυνθεί η διακυβέρνηση του νεοσύστατου κράτους και ίσχυε για τρία χρόνια. Ο Βενιζέλος, νεαρός δικηγόρος τότε στα Χανιά, συνεργαζόταν με τον πρίγκιπα σαν υπέυθυνος σύμβουλός του "επί της δικαιοσύνης". Η ανεξάρτητη Κρητική πολιτεία αναπτύχθηκε τότε θεαματικά σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Δυστυχώς όμως ο αυταρχικός χαρακτήρας και κάποιες αυθαίρετες αποφάσεις του Γεωργίου σε εθνικά θέματα τον έφεραν σε αντίθεση με τον Βενιζέλο και σύντομα επήλθε ριζική ρήξη στις σχέσεις τους.
Στις 10 Μαρτίου του 1905 ο Ελευθέριος Βενιζέλος μαζί με άλλους Κρήτες ηγέτες (συνολικά γύρω στα 1500 άτομα, τα μισά ένοπλα), ανέβηκαν στο Θέρισσο και κήρυξαν την Επανάσταση, με την πρόθεση να μη χυθεί αδερφικό αίμα. Στο Θέρισο στήσανε και το αρχηγείο τους κατά την εννεάμηνη περίοδο των ταραχών οι τρεις αρχηγοί των επαναστατών (Ελ. Βενιζέλος, Κων. Φούμης, Κων. Μάνος). Ο στόχος τους ήτανε μία φιλελεύθερη κυβέρνηση και η Ενωση της Κρήτης με τη Μητέρα Ελλάδα.
Ψήφισμα:
"Ο Κρητικός λαός συνελθών είς πάνδημον συλλαλητήριον εν Θερίσω Κυδωνίας, σήμερον την 10ην Μαρτίου 1905, κηρύττει ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν αυτού ένωσιν μετά του Βασιλείου της Ελλάδος, εις μία αδιαίρετον, ελευθέραν, συνταγματικήν πολιτείαν". Ο Αρμοστής ζήτησε βοήθεια από τις Μεγάλες Δυνάμεις για να καταστείλει την ανταρσία και έκανε αθρόες συλλήψεις. Τίποτα όμως δεν μπορούσε να σταματήσει το λαό. Παρατηρούνται φαινόμενα μαζικών λιποταξιών από το σώμα των κυβερνητικών χωροφυλάκων και τελικά, μετά από εξαντλητικές και πολύωρες συζητήσεις, συμφωνούνται τα εξής : 1) Να καταθέσουν τα όπλα οι επαναστάτες. 2) Να φύγουν όλοι οι λιποτάχτες χωροφύλακες ανενόχλητοι στην παλιά Ελλάδα. 3) Να διαλυθούν άμεσα τα σώματα που στήριζαν τον Αρμοστή. Ο Γεώργιος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση κι έφυγε νύχτα σαν καταδιωκόμενος. Αυτό το ιστορικό γεγονός ήταν που άνοιξε το δρόμο για την πολυπόθητη ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Θερίσου
ΚΑΒΡΟΣ (Χωριό) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Παραθαλάσσιος οικισμός, η ονομασία του οποίου προήλθε από το ομώνυμο
ποτάμι που περνάει από εκεί και κατ' άλλη εκδοχή, από τα πολλά καβούρια που υπήρχαν
στο ποτάμι αυτό και στα γύρω ποτάμια. Αποτελεί την έδρα του Δήμου μας και γνωρίζει
τεράστια τουριστική άνθιση στις μέρες μας αλλά και στο παρελθόν
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Γεωργιούπολης
ΚΑΛΑΜΙΤΣΙ ΑΜΥΓΔΑΛΟΥ (Χωριό) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Αγροτικό χωριό, 31 χλμ. από τα Χανιά, χτισμένο σε υψόμετρο 140 μ.
Υπάρχουν πολλές εκδοχές για το πώς πήρε το όνομά του το χωριό. Μία απ΄αυτές αναφέρει
πως ονομάστηκε έτσι από ένα στρατιώτη του Μεγάλου Αλεξάνδρου που έφτασε εδώ, άλλη
εκδοχή αναφέρει πώς ονομάστηκε έτσι λόγω της μεγάλης παραγωγής αμυγδάλων που υπήρχε
παλιά. Μια παλιά βρύση και η εκκλησία του Αγίου Παύλου, ηλικίας 200 ετών είναι
από τα ενδιαφέροντα αξιοθέατα του χωριού. Εδώ δραστηριοποιείται κι ένας Συνεταιρισμός
Μεταξιού, γνωστός για τα πανέμορφα παραδοσιακά προϊόντα από μετάξι που παράγουν
οι γυναίκες του χωριού.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Γεωργιούπολης
ΚΑΣΤΕΛΛΟΣ (Χωριό) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Ημιορεινό χωριό, κτισμένο στους πρόποδες των Λευκών Ορέων, στην κορφή
ενός λόφου σε υψόμετρο 252 μ. Η ονομασία του προήλθε από την απότομη τοποθεσία
όπου είναι κτισμένο. Ο Κάστελος βρισκόταν παλιά σε χαμηλότερη θέση στον ίδιο λόφο,
στη θέση του οικισμού Αγκαθέ, (πάρα πολύ παλιός οικισμός ο οποίος κατοικείται
ακόμα) από όπου οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταφερθούν το 1800, για να αποφύγουν
τους Τούρκους. Κοντά στο χωριό έγινε σφοδρή μάχη το 1835 μεταξύ των κατοίκων και
των Τούρκων, όπου σκοτώθηκαν 22 Τούρκοι και ένας μόνο Ελληνας, γεγονός που έγινε
αιτία να εγκαταλείψουν οι Τούρκοι τις επιδρομές στην περιοχή. Οι κάτοικοι του
χωριού, διακρίθηκαν και κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής (1940-45) για
τον ηρωικό αντιστασιακό τους αγώνα
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Γεωργιούπολης
ΜΑΘΕΣ (Οικισμός) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Το χωριό αυτό συναντάται στο δρόμο για τον Κουρνά. Στην περιφέρειά
του βρίσκεται η εκκλησία γοτθικού ρυθμού του Αγίου Αντωνίουτου 14ου ή 15ου αιώνα,
πάνω στη στέγη της οποίας έχει φυτρώσει μια μεγάλη χαρουπιά. Το συγκεκριμένο δέντρο
θεωρείται ιερό και κανείς δεν επιτρέπεται να το κόψει. Εδώ κηρύχτηκε αρχικά η
επανάσταση του 1878.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Γεωργιούπολης
ΜΟΥΡΙ (Χωριό) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Το Μουρί είναι ένας ημιορεινός οικισμός, ο πιό κοντινός στη Λίμνη του Κουρνά, όπου και έχει πανοραμική θέα αυτής
ΠΑΤΗΜΑ (Οικισμός) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Το Πάτημα είναι ένα από τα 8 χωριά της περιοχής της λίμνης που λέγονται Κουρνοπατήματα. Στο ημιορεινό αυτό χωριό έγινε σφοδρή μάχη μεταξύ Ελλήνων επαναστατών και Τούρκων, το 1867.
ΠΕΡΙΒΟΛΙΑ (Χωριό) ΘΕΡΙΣΟΣ
Το όνομα Περιβόλια προέρχεται και καθιερώθηκε στο χωριό, από τους μεγάλους ανθόκηπους και τις εκτεταμένες καλλιέργειες λαχανόκηπων που υπήρχαν σε αυτό, από παλαιοτάτων χρόνων. Τα αξιοθέατα της περιοχής, εκτός των ωραιότατων φυσικών τοπίων, περιλαμβάνουν το σπήλαιο της "Χαρωδιάς" που χρήζει μεγάλου αρχαιολογικού και τουριστικού ενδιαφέροντος, ένα Αρχαϊκό νεκροταφείο, το οποίο ανακαλύφθηκε κοντά στη θέση Αγία Κυριακή και περιέχει μεγάλο αριθμό πιθικών τάφων, και ερείπια της έπαυλης του Μουσταφά Πασά, εκπορθητή του Αρκαδίου. Η έπαυλη ονομάζεται "Σερσεμπίλια" δηλαδή "Πηγή του Παραδείσου", εξαιτίας των άφθονων νερών που υπάρχουν στο έδαφος γύρω της.
Επίσης, στην περιοχή Μπουτσουνάρια ( παραφορά της λέξης Κουτσουνάρια), υπάρχουν λιγοστά ίχνη κτισμάτων και μία αψίδα από την έπαυλη της ενετικής οικογένειας των Βιάρων, όπως υποστηρίζει ο Αγγλος περιηγητής Richard Pococke, ο οποίος τα επισκέφθηκε το 1745. Τα Μπουτσουνάρια έχουν και ιστορική σημασία γιατί στον λόφο που δεσπόζει στην περιοχή έγιναν οι πρώτες μάχες της μεγάλης Κρητικής Επανάστασης του 1866-69 και εδώ συνήλθε η Πρώτη Επαναστατική Επιτροπή. Τα γεγονότα αυτά αναφέρουν διάφοροι Κρήτες ιστορικοί (Ψυλλάκης, Κριάρης, Μουρέλλος, κ.ά.). Στα Περιβόλια υπάρχουν και πολλές μονές και Βυζαντινοί ναοί. Οι πιό σημαντικές μονές είναι αυτές της μικρής Αγίας Τριάδος που ανήκει στο Σινά και της Αγίας Κυριακής που συνδέεται με τη μεγάλη επανάσταση του '66.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Θερίσου
ΣΟΥΔΑ (Νησάκι) ΣΟΥΔΑ
Στην βορειοανατολική πλευρά του λιμένα της Σούδας υπάρχει η νησίδα
της Σούδας, όπου βρίσκεται η «Φορτέτζα» , βενετσιάνικο φρούριο που κτίστηκε το
1571 μ.χ. με σκοπό τον έλεγχο της εισόδου του κόλπου από τους Ενετούς. O Basilcata,
(Μνημεία Κρητ. Ιστορίας V, 163) αναφέρει ότι ο οπλισμός του φρουρίου το 1630 ήταν
44 κανόνια διαφόρων διαμετρημάτων και 9185 μπάλες. Τα τείχη περιέβαλαν όλη την
έκταση του νησιού. Στο βόρειο μέρος ήταν ο προμαχώνας Martinengo και ο προμαχώνας
Μichiel. Ανάμεσα τους μια μικρή πόρτα οδηγούσε στο χαμηλότερο κομμάτι του νησιού
όπου ήταν το νεκροταφείο και ο επιπρομαχώνας Mocenigo και μια δεξαμενή. Στην ανατολική
πλευρά ήταν οι στρατώνες και μπροστά τους τρεις δεξαμενές, αποθήκες, ο κήπος και
η εκκλησούλα της Παναγίας La Madonnina. Στη Ν.Δ. πλευρά ήταν ο προμαχώνας Orsino
και η πύλη του φρουρίου. Στη δυτική πλευρά ήταν τρεις δεξαμενές και αποθήκες πυρομαχικών
και πολεμοφοδίων, το πεδίο ασκήσεων και ο ανεμόμυλος.
Οταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κρήτη το 1669 δεν κατέλαβαν το μικρό
αυτό φρούριο και έτσι η νησίδα της Σούδας ήταν ένα καταφύγιο των Κρητών επαναστατών
έως και το 1715 οπότε έπεσε και αυτό στα χέρια των Τούρκων.
Η νησίδα της Σούδας εκτός από την ιστορική σημασία της, παρουσιάζει
μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον, αφού διαθέτει σπάνια φυτά της Κρητικής φύσης. (Ποταμιτάκης
Μιχάλης, Το λιμάνι της Σούδας στο Πέρασμα του Χρόνου - Σύντομο οδοιπορικό- , Χανιά
Ιούνης 1996). Σημαντικές πληροφορίες για τη νησίδα της Σούδας μας αναφέρει και
ο Στέργιος Σπανάκης στο βιβλίο του "Κρήτή Β' τόμος Τουρισμός Ιστορία Αρχαιολογία".
Αναφέρει λοιπόν τα παρακάτω.
Σούδα : Το μικρό νησί που στέκει σαν φύλακας στην είσοδο του κόλπου
της Σούδας. Στο βορειοδυτικό πλευρό του, σε απόσταση εφτά Βενετσάνικα βήματα,
ένα άλλο μικρό νησάκι σχεδόν στρογγυλό, αναφέρεται στους Βενετσάνικους χάρτες
νησί των κουνελιών. Στην αρχαιότητα τα νησάκια αυτά λεγόταν Λευκαί, γιατί οι Σειρήνες
"δυσφορούσαι (για τη νίκη των Μουσών) τα πτερά των ώμων απέβαλον, και λευκαί γενόμεναι
εις την θάλασσαν ενέβαλον εαυτάς, όθεν... αι νήσοι Λευκαί" (Στεφ. Βυζάντιος).
Πριν να οχυρωθεί, στο νησάκι ήταν ένα μοναστήρι του Αγ. Νικολάου
και γι' αυτό λεγόταν Φραρονήσι. Ύστερα από την οχύρωση του πήρε το όνομα Σούδα
από τον κόλπο. Πάνω στο μεγαλύτερο νησί, που έχει ύψος από τη θάλασσα 14 πόδια
βενετσιάνικα, έκτισαν οι Βενετοί ένα από τα σπουδαιότερα φρούρια της Κρήτης, για
να προστατέψουν τον κόλπο από εχθρικά και πειρατικά πλοία. Σ' αυτό είχε εφαρμοσθεί
η τελευταία λέξη της οχυρωματικής τέχνης ώστε δεν μπόρεσαν οι Τούρκοι να το καταλάβουν
και παρέμεινε στην κυριαρχία των Βενετών μισό αιώνα ύστερα από την κατάληψη της
Κρήτης, οπότε είχε γίνει το καταφύγιο των κυνηγημένων πατριωτών της Κρήτης, ώσπου
παραδόθηκε στους Τούρκους με συνθήκη το 1715 (Κρητ. Χρον. Ι', 26). Όμως δεν μπόρεσε
να προστατεύσει τον κόλπο από τα εχθρικά πλοία που μπαινόβγαιναν ανενόχλητα από
το νότιο στόμιο του κόλπου.
Από το 14ο αιώνα υπήρχε φρούριο στο νησί. Ο στρατηγός Luca Michiel
αναφέρει στην έκθεση του το 1580, ότι κατά την κατασκευή του νέου φρουρίου βρέθηκαν
παλιά τείχη. Τα πρώτα χρόνια του 1500, που άρχισε να διαφαίνεται ο κίνδυνος των
Τούρκων, έγινε σκέψη για την οχύρωση του νησιού της Σούδας. Το 1520 δόθηκε εντολή
στον προβλεπτή Gabriel Martinengo να φροντίσει για τη σύνταξη μελέτης. Αργότερα
ζητήθηκε η γνώμη του ειδικού Savorgnan ο οποίος συνέστησε την οχύρωση. Τα έργα
άρχισαν το 1570 από τον Latino Orsini και το 1573 είχαν κιόλας τελειώσει και ήρθαν
και τα κανόνια να τοποθετηθούν στη θέση τους. Τα τείχη που κατασκευάστηκαν περιέβαλαν
όλη την έκταση του νησιού. Η ύδρευση γινόταν από τις δεξαμενές. Αλλά το νερό που
συγκέντρωναν έφθανε για 500 στρατιώτες μόνο για 8 μήνες. Το ζήτημα της ύδρευσης
του φρουρίου το έλυσαν..... οι Τούρκοι μία βόμβα έριξαν πάνω σ' ένα βράχο, τον
έσπασε και βρέθηκε μια πηγή πόσιμου νερού, όπως αναφέρει ο Coronelli ( Gerola,
Monumenti IV,33.
Συμπληρώσεις και επιδιορθώσεις των ζημιών του φρουρίου από τη θάλασσα
συνεχίστηκαν έως το 1645. Το 1646 οι Τούρκοι το πρόσβαλαν και τότε φάνηκαν οι
αδυναμίες του. Ήταν ευπρόσβλητο από τα γύρω υψώματα και κυρίως από το μέρος του
Παλαιοκάστρου (?πτερα) Τα τουρκικά κανόνια ισοπέδωσαν τις αποθήκες τους στρατώνες
και άλλες εγκαταστάσεις. Όμως οι αμυνόμενοι δεν έχασαν το θάρρος τους, ώσπου ο
εχθρός είδε το μάταιο της προσπάθειας του και σταμάτησε την επίθεση και οι Βενετοί
άρχισαν να ανοικοδομούν τα ερείπια. Διοικητής τότε (1647) ήταν ο Gerolano Dona,
ο οποίος γράφει στην αναφορά του : Σήμερα ύψωσα στο υψηλότερο σημείο του φρουρίου
τη σημαία για να δείξουμε στον εχθρό την αφοβία μας και ότι δεν τον λαμβάνουμε
υπόψη.
Όλη η Κρήτη υπέκυψε όμως το φρούριο της Σούδας, παρά τις καταστροφές
που του προξενούσαν τα Τουρκικά βόλια εξακολουθούσε να αμύνεται υπερήφανο. Οι
απότομες ακτές του νησιού και τα τεχνητά τείχη του το έκαμαν απόρθητο. Μετά τη
συνθηκολόγηση του Μοροζίνη παρέμεινε στους Βενετούς. Οι κατατρεγμένοι από την
τουρκική τυραννία κατάφευγαν εκεί για να σωθούν. Οι πρώην κατακτητές τους ήταν
τώρα σύμμαχοι τους. Η ζωή τους, εννοείται ήταν μαρτυρική, γιατί ζούσαν κάτω από
άθλιες συνθήκες. Το 1692 οι κάτοικοι του φρουρίου είχαν φτάσει τους 600 και αργότερα
τους 800 ! Η αντίσταση του φρουρίου επί μισό σχεδόν αιώνα στον Τουρκικό κλοιό
που το περιέσφιγγε, με τις φρικτές συνθήκες εφοδιασμού από τη Βενετία ή τα Επτάνησα
ακόμη και των στοιχειωδέστερων τροφίμων, ήταν αναμφισβήτητα ηρωική.
Το 1715 παραδόθηκε κι αυτό στους Τούρκους και έτσι έσβησε και το
τελευταίο ίχνος της Βενετσιάνικης κυριαρχίας στην Κρήτη. Στο φρούριο της Σούδας
θέλησαν οι Τούρκοι να διατηρήσουν την τυπική πια επικυριαρχία τους με την τοποθέτηση
μιας τουρκικής σημαίας από τενεκέ, ύστερα από την απελευθέρωση του νησιού με τους
πολυχρόνιους και πολύνεκρους πολέμους. Στις 14 Φλεβάρη 1913 αφαιρέθηκε η σημαία
αυτή και στη θέση της τοποθετήθηκε μια μαρμάρινη στήλη με την επιγραφή : ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝ ΚΡΗΤΗ 1669 -1913 ΗΤΟΙ 267 ΕΤΗ 7 ΜΗΝΕΣ ΚΑΙ 7 ΗΜΕΡΑΙ ΕΤΗ ΑΓΩΝΙΑΣ ( Σελ. 346 -
349, Στέργιος Σπανάκης, Κρήτη Β' τόμος, Έκδοση Βαγγέλη Απ. Σφακιανάκη, Ηράκλειο
Κρήτης)
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σούδας
ΣΟΥΔΑ (Ορμος) ΧΑΝΙΑ
Ο όρμος της Σούδας εξαιτίας του γεωγραφικού προσανατολισμού του είναι
ένα από τα ασφαλέστερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου καθώς σχηματίζεται ανάμεσα
στις Βόρειες προσβάσεις των Λευκών Ορέων από το Νότο και το Ακρωτήρι από το Βορρά.
Καταλαμβάνει θαλάσσια έκταση είκοσι ενός (21) περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων
και έχει μήκος ακτών περίπου 13 ναυτικά μίλια. Ο μυχός του απέχει από την είσοδο
4,6 ναυτικά μίλια και το πλάτος του κυμαίνεται μεταξύ 1,1 και 1,8 ναυτικών μιλίων.
Το σχετικά μικρό άνοιγμα της εισόδου του (1,4 ν.μ. ), κλείνεται από τη νησίδα
«Σούδα» , και περιορίζεται στα 0,85 ν.μ.. Οι γύρω από τον κόλπο απότομες ακτογραμμές
συνεχίζουν με την ίδια κλήση πρανούς και κάτω από τον ίσαλο της θάλασσας. Ετσι
τα βάθη αυξάνονται απότομα και έχουν σαν αποτέλεσμα προς το μέσο περίπου του ανατολικού
μισού του κόλπου, να φτάνουν τα διακόσια δέκα μέτρα (210) μέτρα.
Ο μεγάλος όγκος των «Λευκών Ορέων» που εκτείνεται προς τα Νότια σε
συνδυασμό και με τα υψώματα του Ακρωτηρίου (Σκλόκα 526 μ.) και του Δραπάνου (Δραπανοκεφάλα
527 μ.) δημιουργούν φυσικά εμπόδια, που προκαλούν αφενός μεν την εξασθένιση των
ανέμων αφετέρου δε, τη μεταστροφή τους. Στο βάθος του κόλπου εκβάλλει ο χείμαρρος
Μορώνης. Η εκβολή του χειμάρρου αυτού αποτελεί ένα θαυμάσιο υγροβιότοπο καθώς
φιλοξενεί μεταναστευτικά πουλιά που χρησιμοποιούν το χώρο αυτό ως ενδιάμεσο σταθμό
ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αφρική. Η σπουδαία γεωγραφική θέση του λιμανιού της
Σούδας καθώς και οι φυσικές του δυνατότητες προδιαγράφουν τις αναπτυξιακές του
προοπτικές και το σημαντικό οικονομικό του ρόλο στη Μεσόγειο και στην Ευρώπη.
Εξάλλου εξαιτίας της δεσπόζουσας γεωγραφικοπολιτικής του θέσης διαδραμάτισε διαχρονικά
σημαντικότατο ιστορικό, εθνικό και πολιτικό ρόλο στη πορεία της χώρας.
Σήμερα στο κόλπο της Σούδας φιλοξενούνται ο Ναύσταθμος Κρήτης και
η Αμερικανική Βάση
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σούδας
ΤΣΙΚΑΛΑΡΙΑ (Χωριό) ΣΟΥΔΑ
Το χωριό Τσικαλαριά είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του
βουνού "Μαλάξα" και αποτελείται από τους συνοικισμούς Τσικαλαριά, Αγία Φωτεινή,
Αλώνα, Μετόχια. Ο Barozzi αναφέρει Cicalaria Palea και Cicalaria Nea. Ο Basilicata
(Μνημεία V, 138) Cicalaria και ο Καστροφύλακας (Κ 240) Cicalaria με 880 κατοίκους
και 78 προνομιούχους (Κ 242). Σχετικά με την ονομασία επικρατεί η γνώμη ότι παλαιότερα
υπήρχαν πολλά καμίνια στα οποία κατασκευαζόταν πήλινα αντικείμενα (τσικάλια) Λέγεται
μάλιστα ότι τεχνίτες από τα Τσικαλαριά εγκαταστάθηκαν στη Σίφνο και σε άλλα νησιά
μεταδίδοντας την αγγειοπλαστική τέχνη τους. Συγχρόνως η κοινότητα ονομαζόταν και
Αρχοντοχώρι. Η ονομασία των συνοικισμών των Μετοχίων προήλθε από τα ονόματα των
πρώτων Τούρκων Μπέηδων που εγκαταστάθηκαν εκεί και των οποίων τα αρχοντικά σώζονται
μέχρι σήμερα. Η ονομασία του συνοικισμού Αγία Φωτεινή προήλθε από την ομώνυμη
εκκλησία η οποία υπάρχει έως και σήμερα και παλαιότερα ήταν μοναστήρι.
Στο κέντρο του χωριού υπάρχει σωζόμενο τουρκικό τέμενος Τζαμί, το
οποίο πριν μετατραπεί σε τζαμί ήταν εκκλησία ( Αγιος Νικόλαος). Ακριβώς κάτω από
το τζαμί υπάρχει η κεντρική βρύση του χωριού την οποία χρησιμοποιούσαν οι τούρκοι
για να πλένονται πριν την είσοδο τους στο Τζαμί. Στην είσοδο του Τζαμιού σώζεται
Τουρκικό καφενείο στο οποίο σύχναζαν οι προύχοντες Τούρκοι. Στο συνοικισμό Αλώνα
(τουρκικό φρούριο) υπάρχει πηγάδι μεγάλου βάθους στο οποίο εύρισκαν οικτρό θάνατο
οι συλλαμβανόμενοι επαναστάτες του χωριού οι οποίοι εξαναγκάσθηκαν από τους Τούρκους
να το ανοίξουν. Εδώ βρίσκεται και η περίφημη εκκλησία της Παναγίας Βυζαντινού
ρυθμού με τρούλο του 16ου ή 17ου αιώνα. Το θαυμασμό των επισκεπτών προκαλεί και
η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου που βρίσκεται σε Πανοραμική τοποθεσία και διαθέτει
με το πρόσφατα αναπαλαιωμένο καμπαναριό της και την επιβλητική της είσοδο .. Αξίζει
να σημειωθεί ότι οι πρώτοι κάτοικοι της Σούδας ήταν Τσικαλαριανοί.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σούδας
ΦΥΛΑΚΗ (Χωριό) ΓΕΩΡΓΙΟΥΠΟΛΗ
Φυλακή ή Φλακή απέχει 50 χλμ. από τα Χανιά και βρίσκεται στους λόφους
πάνω από τη Γεωργιούπολη. Το χωριό ονομάστηκε έτσι από τις Τουρκικές φυλακές και
τα Ελληνικά φυλάκια που υπήρχαν κατά μήκος του ποταμού Μουσελά που διαρρέει το
χωριό. Ο ποταμός αυτός ήταν πλωτός και στις όχθες του υπάρχουν ακόμα υπολείμματα
νερόμυλων. Η Φλακή έχει μακραίωνη ιστορία: ο υστερομινωικός τάφος (1500 π.Χ.)
που βρέθηκε εδώ μαρτυρεί την ηλικία του πρώτου οικισμού. Ο σημερινός οικισμός
κτίστηκε κατά την περίοδο της ενετοκρατίας κι αποτέλεσε έδρα νομού το 1880. Από
αυτή την περίοδο σώζονται τα κτίρια της Φυλακής και του Δικαστηρίου με αρχιτεκτονικό
ενδιαφέρον. Η περιοχή του χωριού είναι ζωσμένη κυριολεκτικά από θρύλους, που διηγούνται
οι παλιοί κάτοικοι. Ιστορίες για Νεράϊδες, μυστηριώδεις φωνές, θαύματα, πλαισιώνουν
τις παλιές εκκλησίες, τις σπηλιές, τα δάση και τα μονοπάτια της περιοχής και κάνουν
την περιήγηση ακόμα πιο ενδιαφέρουσα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Γεωργιούπολης
ΧΑΝΙΑ (Πόλη) ΚΡΗΤΗ
Η πιο ποιητική πόλη της Κρήτης σου αφήνει μια ευχάριστη γεύση ομορφιάς
όταν την περπατάς με τα πόδια. Χτισμένη στα ερείπια της αρχαίας Κυδωνίας είδε
κι έζησε πολλούς επιδρομείς, αλλά γεύτηκε και πολιτισμούς των οποίων τα αποτυπώματα
φαίνονται σε προσόψεις κτισμάτων, σε κάστρα, τείχη, αρχαιότητες, μοναστήρια κι
εκκλησίες. Η πόλη έχει δύο εισόδους: το αεροδρόμιο στο Ακρωτήρι, και το λιμάνι
της Σούδας (το μεγαλύτερο της Μεσογείου). Κυρίαρχη θέση στο κέντρο της πόλης κατέχει
η Δημοτική αγορά, ένα περίλαμπρο οίκημα σε σταυρωτό σχήμα που ολοκληρώθηκε το
1913 με πρότυπο την ανάλογη της Μασσαλίας. Σε απόσταση πολύ κοντινή από το κέντρο
της πόλης σας περιμένει ο Δημοτικός κήπος και δίπλα του το πάρκο Ειρήνης και Φιλίας
των λαών. Οι κήποι είναι οι ομορφότεροι της Κρήτης, όπως επίσης ο δημοτικός κήπος
διαθέτει μικρό ζωολογικό κήπο με ζώα της κρητικής πανίδας.
Το ενετικό λιμάνι γραφικότατο οποιαδήποτε ώρα και εποχή αποτελεί πόλο έλξη για
επισκέπτες και ντόπιους, τόσο για την ομορφιά του όσο και για τις επιλογές διασκέδασης
που παρέχει για όλα τα γούστα και τις απαιτήσεις του κόσμου. Οι συνοικίες της
παλιάς πόλης "εντός των τειχών", διατηρούν την βενετσιάνικη αρχοντιά τους. Στενά
σοκάκια πλακόστρωτα περιβάλλονται από καλαίσθητα αναπαλαιωμένα σπίτια διαφόρων
εποχών, προσφέρονται για ένα ευχάριστο περίπατο. Πολλά νεοκλασικά κτίσματα σώζονται
εξάλλου και σε συνοικίες που "γειτνιάζουν" με την πόλη των Χανίων, όπως η Χαλέπα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Χανίων
ΧΑΝΙΑ (Νομός) ΚΡΗΤΗ
Στην ακόλουθη ιστοσελίδα θα βρείτε έναν interactive χάρτη με όλα τα μνημεία και μουσεία του νομού, με σχετικές πληροφορίες και φωτογραφίες.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
