Πληροφορίες τοπωνυμίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίας Αννας

ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Η Αγία Αννα είναι αξιόλογο γραφικό χωριό της Β. Εύβοιας με πλούσια λαϊκή παράδοση και ομορφιά. Στέκει αγέρωχα στην προσηλιακή πλαγιά ενός μεγάλου λόφου σε υψόμετρο 280 μ. με ανοιχτό ορίζοντα προς το Αιγαίο.
  Η Αγία Αννα βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο Χαλκίδας-Ιστιαίας και απέχει από τη Χαλκίδα 75 χιλ. Η όλη έκταση της περιοχής καλύπτεται από πευκοδάση και ελιές. Είναι οικοδομημένη βάσει ρυμοτομικού σχεδίου.
  Η πρώτη οίκηση ανάγεται στον 6ο μ. Χ. Αιώνα, η δε ονομασία της οφείλεται στη θαυματουργή εικόνα της Κοιμήσεως της Αγίας Αννας, ευρισκόμενη στον ομώνυμο Ναό τον ανεγερθέντα στον τόπο που διά θαύματος σώθηκαν οι κάτοικοι από επιδρομές πειρατών και στη συνέχεια βρέθηκε η εικόνα κατόπιν (ως λέγεται) οραματισμού "ευσεβούς τινός γυναικός".
  Γύρω από την Αγ. Αννα υπήρχαν κατά τους αρχαιότατους χρόνους οι οικισμοί: Αγιος Βασίλειος (φέρεται ιστορικά ως λιμένας της ομηρικής Κηρίνθου), ο Πύργος, η Κορώνη και το Ακλειδέρι, τα οποία σήμερα είναι ακατοίκητα, με μοναδικούς μάρτυρες της ιστορικής της περιουσίας, τα σωζόμενα εισέτι λείψανα παλαιών κτισμάτων.
  Ο αξιολογότερος οικισμός σήμερα είναι ο Παλαιόβρυσης, με ιδιαίτερη ενορία, αυτή του Αγίου Δημητρίου.
  Σήμερα η Αγία Αννα είναι έδρα του Δήμου Νηλέα. Σ'αυτή λειτουργούν Ειρηνοδικείο, Συμβολαιογραφείο, Ταχυδρομείο, Υποθηκοφυλάκιο, αντιπρόσωπος Εθν. Τραπέζης, Σταθμός Χωροφυλακής, Αγροτικό Ιατρείο, Φαρμακείο, Δασικός και Ελαιουργικός Συνεταιρισμός, Νηπιαγωγείο, Δημ.. Σχολείο, Γυμνάσια και Λύκειο και ΟΑΕΔ.
  Οι κάτοικοι της Αγίας Αννας ασχολούνται με τη γεωργία, κτηνοτροφία, δασοκομία. Πρόκειται περί ανθρώπων εργατικών, οικονόμων, με πλούσια πνευματική παράδοση. Σημαντικό ποσοστό από τις γυναίκες γνωρίζουν καλά τον χειρισμό των παραδοσιακών συσκευών, όπως αργαλειού, ανέμης, λανάρας και τόσα άλλα κατάλληλα όργανα της κατασκευής του παραδοσιακού ρουχισμού.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Αγιαννάκος

ΑΓΙΑΝΝΑΚΟΣ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Ο γεωργοποιμενικός οικισμός Αγιαννάκος ονομάζεται έτσι από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, που την συναντάμε το 1638 σε Πατριαρχικό σιγίλιο να υπάγεται στη Μονή Γέροντος. Κοντά στον οικισμό και στο δρόμο προς τη Δαμιά έχουν βρεθεί στοιχεία ύπαρξης προϊστορικού οικισμού. Μέσα στα ερείπια του ναού του Αγίου Γεωργίου στο λόφο, υπάρχουν κομμάτια ειδωλολατρικού ναού του 5ου π.Χ. αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (Νησάκι) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Βρίσκεται στην Αγκάλη, έχει μεγάλο άνοιγμα προς το πέλαγος και είναι γεμάτο αγριλιές και μικρούς θάμνους. Το νησί έχει γραφικότητα και αιγαιοπελαγίτικη ομορφιά. Εχει καθαρή μα βαθιά θάλασσα, με βράχους απότομους, ανεμοδαρμένους. Ιδιαίτερα στο βόρειο άκρο του νησιού ο "Σταυρός", γιγάντιος κάβος που στα ριζά του έχουν τις φωλιές τους πολλά πετρόψαρα και φώκιες. Βέβαια εδώ πάντοτε θα συναντήσουν τους τολμηρούς ψαροτουφεκάδες ντόπιους και ξένους. Τη μαγεία του ακατοίκητου αυτού μικρού νησιού, μπορεί να την απολαύσει κανείς μόνο τους μήνες του καλοκαιριού. Ιδιαίτερα στις 27 Ιουλίου, του Αγίου Παντελεήμονα, το νησί παίρνει μια ξεχωριστή λαμπρότητα και χάρη. Εκείνη την ήμέρα το νησάκι πανηγυρίζει και το πανηγύρι αυτό είναι το πατροπαράδοτο καθολικό πανηγύρι της Αγκάλης.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίου Νικολάου

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 52326
Η γραφικότατη παραλία του Μπουρτζίου πήρε το όνομα της από το μεγάλο και επιβλητικό κατά την Ενετοκρατία και Τουρκοκρατία Φρούριο το οποίο ήταν μέσα στη θάλασσα και έλεγχε τα στενά του Νότιου Ευβοϊκού Κόλπου για την είσοδο και έξοδο των πειρατών προς τη Χαλκίδα. Σήμερα δεν υπάρχουν παρά απομεινάρια από ένα σωρό με πέτρες και ένα μικρό τμήμα του άλλοτε επιβλητικού Κάστρου. Η παραλία στο Μπούρτζι δεν είναι τόσο δημοφιλής για το μπάνιο αλλά για τις ψαροταβέρνες που υπάρχουν τριγύρω και μπορεί κανείς να γευθεί το πραγματικά φρέσκο και γλυκό ψάρι του Ευβοϊκού Κόλπου.

Αγκάλη

ΑΓΚΑΛΗ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Αν κανείς επισκεφθεί τον πανοραμικό αυτό οικισμό της Αγκάλης θα μείνει έκπληκτος. Η τοποθεσία θα τον γοητεύσει, γιατί ο τόπος αυτός έχει μια ιδιαίτερη ομορφιά και χάρη. Ενας ανοιχτός ορίζοντας, μια απέραντη τοξωτή παραλία, με ροδόχρωμα πεντακάθαρα βοτσαλάκια, αρχίζει από τις υπώρειες του Καρακόλιθου και σώνεται στο βάθος του αγέρωχου Γεροβουνού. Αριστερά βράχοι θεόρατοι, που αλλάζουν τη μορφή απότομα, κάνουν την ακτή δαντελωτή, σχηματίζοντας ένα μικρό φυσικό λιμανάκι.
  Η πιο όμορφη τοποθεσία της Αγκάλης είναι ο Μπουρνιάς. Ο Μπουρνιάς είναι ένας απέραντος πευκώνας, που αρχίζει από το φλοίσβο της ακτής και σμίγει στο βάθος του βουνού με λαγκάδια άγρια βαθύσκιωτα, από γέρικα πεύκα, θάμνους, κουμαριές και σκοίνια. Εδώ πραγματικά γίνεται ένας άριστος συνδυασμός βουνού και θάλασσας. Πάνω ακριβώς από την ακτή και σε πολύ μεγάλη απόσταση, απλώνεται ένας μεγάλος κάμπος. Ο κάμπος αυτός είναι όμορφος, λουλουδιασμένος, παραγωγικός, με δροσερά γάργαρα νερά, που στο βάθος ντύνεται με ένα ασημοπράσινο, πυκνό ελαιώνα, που ανεβαίνει κυματιστός ως τις κορυφογραμμές.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αμαρύνθου

ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Η Αμάρυνθος είναι μια ωραιοτάτη κωμόπολη του Νομού Ευβοίας, πέντε χιλιάδων κατοίκων, βρίσκεται στις ακτές του Νότιου Ευβοϊκού, μόλις λίγα χιλιόμετρα παραθαλάσσιας διαδρομής έξω από την Χαλκίδα. Είναι μια σύγχρονη τουριστική κωμόπολη την οποία προτιμούν για τις διακοπές τους χιλιάδες παραθεριστές, ντόπιοι και ξένοι.
  Οι εξαίρετες κλιματολογικές συνθήκες και τα φυσικά της πλεονεκτήματα την καθιέρωσαν σε ένα από τα αξιολογότερα θέρετρα της Εύβοιας. Η γαλανή και πεντακάθαρη θάλασσα και το ευχάριστο και δροσερό περιβάλλον της, προσέλκυσαν πολλούς παραθεριστές, τους οποίους η Αμάρυνθος καλοδέχεται και παρέχει εξυπηρέτηση και φιλοξενία.
  Αρμονικά δεμένη με τις φυσικές της ομορφιές είναι και η περίφημη παραλία της με τα ειδυλλιακά δειλινά της. Η Αμάρυνθος περιτριγυρισμένη από μια καταπράσινη περιοχή έξοχης φυσικής ομορφιάς, προσφέρεται ιδιαίτερα για ενδιαφέρουσες περιηγήσεις σε μια ποικίλη ενδοχώρα, όπου ακόμα σώζονται γραφικά βυζαντινά εκκλησάκια και κατάλοιπα μεσαιωνικών πύργων, αλλά και για να απολαύσει κανείς πάνω από τους γύρω λόφους το πανόραμα του Νότιου Ευβοϊκού.
  Σήμερα, το χαρακτηριστικό γνώρισμα της μακραίωνης ιστορίας της Αμαρύνθου είναι ο λόφος της Παλαιοχώρας, ο λόφος με την προϊστορική θέση της Αμαρύνθου. Στον περιβάλλοντα τον λόφο χώρο, ιστορικές καταγραφές και αρχαιολογικές μελέτες, επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του ιερού της θεάς Αμαρυνθίας Αρτέμιδας.
  Αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα της προϊστορικής Αμαρύνθου συγκεντρώθηκαν και εκτίθενται σήμερα στην πρώτη αίθουσα (προθήκη 25) του Αρχαιολογικού Μουσείου Ερετρίας. Στο λόφο της Παλαιοχώρας σώζονται δυο μονόκλιτα σταυρεπίστεγα εκκλησάκια της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην κορυφή του λόφου και λίγο χαμηλότερα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
  Βόρεια της Αμαρύνθου και σε απόσταση 1.500 μέτρων πάνω σε ύψωμα, βρίσκεται ο Ναός της Παναγίτσας. Μονόκλιτο σταυρεπίστεγο εκκλησάκι του 11ου ή 12ου αιώνα, χτισμένο πάνω προϋπήρξαντος προχριστιανικού Ναού, γιατί όλο το οικοδομικό υλικό, που χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερσή του αποτελείται από αρχαία μάρμαρα και πουριά, δηλωτικό του ότι στο σημείο αυτό υπήρχε αρχαίος ναός.
  Μέσα στην πόλη της Αμαρύνθου δεσπόζει ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Περικαλές κτίσμα των πρόσφατων χρόνων, σύμφωνα με τα Βυζαντινά πρότυπα, δομημένο εξ' ολοκλήρου από σμιλευτή πέτρα. Στο εσωτερικό του Ναού, το Ιερό Τέμπλο φιλοτεχνημένο άριστα από γνήσιο λευκό μάρμαρο και η εξαίρετη Βυζαντινή αγιογράφηση, προσδίδουν στον Ναό ιδιαίτερη λαμπρότητα, προκαλώντας τον θαυμασμό.
  Επίσης, ο επισκέπτης, εκτός από τα αρχαιολογικά και βυζαντινά μνημεία μπορεί να επισκεφθεί το άρτια οργανωμένο Λαογραφικό Μουσείο και να θαυμάσει την πλούσια συλλογή των εκθεμάτων της παλιάς καθημερινής και αγροτικής ζωής του τόπου.
  Ο επισκέπτης μπορεί να φιλοξενηθεί σε σύγχρονα παραλιακά ξενοδοχεία, άνετα διαμερίσματα και ενοικιαζόμενα δωμάτια, να διασκεδάσει στις καφετέριες και τα clubs της περιοχής και να γευτεί νόστιμους μεζέδες, εκλεκτά ψάρια και θαλασσινά σε ταβέρνες και ψησταριές της Αμαρύνθου και της περιοχής της. Θα πρέπει κανείς να σημειώσει ότι η Αμάρυνθος διαθέτει το καλύτερο και το πιο νόστιμο ψάρι του Ευβοϊκού, που ψαρεύεται από ντόπιους καπετάνιους μεγαλωμένους στη θάλασσα και που γνωρίζουν τα ψαροτόπια σπιθαμή προς σπιθαμή. Εχουν πάντα το δικός τους τρόπο να γεμίζουν τα δίχτυα τους με πλούσιες ψαριές και να κάνουν έτσι την Αμάρυνθο ονομαστή για το πιο φρέσκο και καλό ψάρι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αμελάντων

ΑΜΕΛΑΝΤΕΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Βρίσκεται επί των Β.Α. υψωμάτων του Ξηρού Ορους. Το χωριό έχει υψόμετρο 600 περίπου μέτρων. Η δε ψηλότερη κορυφή της περιοχής, η δυσπρόσιτη κορυφή του Προφήτη Ηλία φθάνει τα 753 μ. Η όλη περιοχή του χωριού ανέρχεται σε 16.000 στρέμματα. Το έδαφος είναι ορεινό, πετρώδες και σε πολλά μέρη απροσπέλαστο, κατάφυτο από έλατα, πεύκα, δρυς και κουμαριές. Σύμφωνα με γνώμες παλαιοτέρων, η πρώτη οίκηση ανάγεται στο 17ο αιώνα από κατοίκους της Παλιοπαναγιάς. Παλιά ευρήματα και ογκόλιθοι παλαιών οικιών μαρτυρούν ότι η θέση της Παλιοπαναγιάς πρέπει να ήταν προς τον ποταμό Νηλέα. Δεν είναι γνωστό για ποιο λόγο έγινε η μετοίκηση. Η προέλευση της ονομασίας του χωριού πρέπει πιθανόν να οφείλεται στην ιδιωματική παραφθορά της λέξης "Μέλας" που αποδίδεται στον ποταμό Νηλέα που χαρακτηρίζεται από τους ιστορικούς "Στράβων". Μέλα λόγω του χρώματος της ιλύος του, εξ ου και η λαϊκή διατύπωση της λέξης Αράπης. Ετσι της ιδιωματικής παραφθοράς του Α-Μέλας προέκυψε η ονομασία Αμελάντες. Και όχι από την άποψη ορισμένων ότι πήρε το όνομα εκ του Τούρκου Αμέλ-Αγά.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ανω Βάθειας

ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22290 36680
  Είναι ένα μικρό γραφικό χωριό χτισμένο σε μια χαράδρα, στους πρόποδες του Κοτύλαιου, βορειανατολικά της Αμαρύνθου με 500 περίπου κατοίκους. Με αυτοκίνητο ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο προς Καλλιθέα και Γυμνό υπάρχει παράκαμψη δεξιά του δρόμου που οδηγεί προς Ανω Βάθεια. Από την Αμάρυνθο απέχει 3,5 χλμ.
  Αποτελεί το μεσαιωνικό πρόγονο της σύγχρονης Αμαρύνθου και πρώτη έδρα του Δήμου Αμαρυνθίων. Η ετυμολογία του αρχικού της ονόματος Βάθεια οφείλεται στη βαθειά χαράδρα που ήταν χτισμένη, για να μην είναι ορατή από τα παράλια, εξαιτίας του φόβου της πειρατίας. Αργότερα ονομάζεται Ανω Βάθεια σε αντιδιαστολή με τον παραθαλάσσιο οικισμό την Κάτω Βάθεια, σημερινή Αμάρυνθο. Κατά καιρούς στην περιοχή έχουν βρεθεί ανάγλυφα και επιγραφές της κλασσικής κυρίως περιόδου, που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ερέτριας.
  Στα δεξιά του μικρού ασφαλτοστρωμένου δρόμου, που οδηγεί από την Αμάρυνθο στην Ανω Βάθεια, στη θέση Κουκάκι, υπάρχει το παλιό πηγάδι του χωριού χτισμένο από λείψανα αρχαίων οικοδομημάτων, ενώ ακριβώς απέναντι είναι ορατό υπέρθυρο ενός τάφου μακεδονικού τύπου. Προχωρώντας προς την κατέθυνση του οικισμού, αριστερά του δρόμου και παράλληλα με το Σαρανταπόταμο, ένας χωματόδρομος οδηγεί σε ελαιόσπαρτο λόφο, πάνω στον οποίο βρίσκεται ο ναός της Παναγίας ή Παλιοπαναγιά. Το μνημείο ανήκει τον απλούστερο μονόκλιτο αρχιτεκτονικό τύπο σταυρεπίστεγου με κάτοψη απλού ορθογωνίου. Η τρίπλευρη κόγχη του ιερού εξέχει ανατολικά. Φέρει δυο χαμηλές τοξοτές θύρες. Μια στο μέσο της δυτικής πλευράς η οποία έχει κλειστεί και μια στο μέσο της νότιας πλευράς από όπου είναι δυνατή σήμερα η πρόσβαση στο ναό. Η χαραγμένη χρονολογία πάνω από τη νότια θύρα, 1310, πιθανά μας παρέχει τη χρονολογία ανέγερσης του ναού, δηλαδή την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το εκκλησίδιο είναι κατασκευασμένο με τη χρήση αρχαιότερου οικοδομικού υλικού, αναγλύφων και βάσεων αγαλμάτων διαφόρων περιόδων.
  Βορειανατολικά της Ανω Βάθεια σε απόσταση 8 χιλιομέτρων, ανεβαίνοντας στο Κοτύλαιο ή Σερβούνι, μέσω ενός ασφαλτοστρωμένου επαρχιακού δρόμου, πάνω σε ένα πλάτωμα (ύψους 490 μ.) από το οποίο μπορεί κανείς να εποπτεύει όλο το Νότιο Ευβοϊκό, βρίσκεται η Μονή του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για γυναικεία μονή ανακαινισμένη τη δεκαετία του 1960. Την παλιά αίγλη του μοναστηριού μαρτυρά το καθολικό του, που βρίσκεται στη σκιά ενός αιωνόβιου πλατάνου, κοντά σε μια πηγή από την οποία αναβλύζει κρυστάλλινο νερό και που η παράδοση θέλει να έχει ανοικοδομηθεί αμέσως μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο σταυρεπίστεγο ναό με ορθωγόνια κάτοψη. Φέρει τρίπλευρη κόγχη στην ανατολική της πλευρά. Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο. Χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του συγκεκριμένου ναού είναι το τρίβηλο που αποτελείται από δύο αράβδωτους κίονες με κουλουροπυραμοειδή κιονόκρανα, που υποστηρίζουν τρία οξυκόρυφα τόξα. Ο ναός χρονολογείται το 16ο αιώνα. Οι μελετητές εικάζουν ότι έχει χτιστεί στα ερείπια προϋπάρχοντος Ασκληπιείου. Στη μονή υπάρχει ξενώνας που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες λίγων ατόμων. Νότια του Αγίου Νικολάου σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων στη θέση Αγλέφαρος ή Αγλέφερος, κάτω από ένα πλάτανο βρίσκεται ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο σταυρεπίστεγο ναό. Εσωτερικά φέρει δυο εγκάρσια τρίβηλα δίνοντας τη λανθασμένη εντύπωση, ότι πρόκειται για τρίκλητο ναό. Εσωτερικά δεν σώζονται τοιχογραφίες. Η εκκλησία χρονολογείται στον 16ο αιώνα. Στην ίδια τοποθεσία είναι ορατά ερείπια κτιρίων των ελληνιστικών κυρίως χρόνων και αυτό έχει ωθήσει τους μελετητές να ταυτίσουν την θέση με τον αρχαίο Ερετριακό Δήμο της Αγλειφείρας.
  Οταν κανείς τελειώσει την περιήγησή του στην άγρια ομορφιά του Κοτυλαίου, που και αυτό ήταν αφιερωμένο στη θεά του κυνηγιού, κατεβαίνοντας στην Ανω Βάθεια αξίζει να επισκεφτεί το Λαογραφικό της Μουσείο. Η πλούσια συλλογή του περιλαμβάνει αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στην καθημερινή και στην αγροτική ζωή από τους κατοίκους της περιοχής, όπως υφαντά, μυλόπετρες, αργαλειοί, οικιακά σκεύη, ρόκες και άλλα. Ενας καφές ή ένα ουζάκι στο μοναδικό καφενείο του χωριού θα κάνει τον περιηγητή να νοιώσει ευχάριστα και να γευτεί τη φιλοξενία των σημερινών κατοίκων του νησιού.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αττάλης

ΑΤΤΑΛΗ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 71520
  Η κοινότητα Ατταλης απέχει 29 χλμ. από τη Χαλκίδα και έχει 547 κατοίκους, οι οποίοι μένουν σε δύο οικισμούς.
Ατταλη
  Γραφικό χωριό, χτισμένο δεξιά και αριστερά του κεντρικού δρόμου. Όλο το χωριό είναι πράσινο, αλλά αληθινός οργασμός της φύσης επικρατεί στο άκρο της ανατολικής πλευράς του χωριού που καταλήγει σε μια καταπράσινη ρεματιά, με τεράστια πλατάνια και κάθε λογής βλάστηση. Εκεί θα βρείτε πολλά ταβερνάκια -όπως και σε όλο το χωριό άλλωστε- για να γευθείτε καλοψημένα κρέατα στα κάρβουνα και παραδοσιακό τηγανόψωμο. Η ονομασία της Ατταλης προέρχεται από τον Ατταλο, πρώτο σε ιεραρχία στρατηγό του Φιλίππου. Υπάρχουν κάποια αρχαία κτερίσματα στο νοτιοδυτικό μέρος του οικισμού.
Ιστορικά
  Ο Απόκρημνος τόπος καταγωγής των κατοίκων της Ατταλης και της Πλατάνας. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το χωριό μεγάλωσε. Όλοι οι κάτοικοι της περιοχής γύρευαν εκεί καταφύγιο και ασφάλεια από τους Τούρκους. Μετά την απελευθέρωση, λόγω απολιθίσεων και επειδή εξέλειψαν οι λόγοι (Τούρκοι), οι κάτοικοι κατέβηκαν όλοι μαζί στην Ατταλη και στην Πλατάνα. Σήμερα υπάρχουν μόνο δύο εκκλησάκια στην περιοχή, ο Αγ. Ηλίας και ο Αγ. Κωνσταντίνος.
Ταναΐδα: Η Ταναΐδα, η δεύτερη ψηλότερη κορφή της Δίρφης. Η παράδοση αναφέρει ότι στο οροπέδιο της Ταναΐδας υπήρχε Ναός αφιερωμένος στην θεά Ήρα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αφρατίου

ΑΦΡΑΤΙ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 53019
  Βρίσκεται στο Βόρειο τμήμα του δήμου και καλύπτεται από μεγάλη δασική έκταση με πεύκα. Εδώ γίνεται το μεγάλο και με τα παλαιά έθιμα, πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους, προστάτη και πολιούχου του Αφρατίου. Μέσα στο συγκεντρωμένο και γραφικό χωριό βρίσκεις πολλές παραδοσιακές βραδινές ταβέρνες για καλό ψητό αρνί και ντόπια βαρελίσια ρετσίνα (κρασί).
  Ονομάστηκε Αφράτι, από τα αφράτα, γόνιμα και απαλά χώματα που υπάρχουν στον Κάμπο του δεξιά και αριστερά των όχθων του ποταμού Λήλα. Αλλοι παραδέχονται από άρχοντα Βυζαντινό με το όνομα Αφράτιος, που ήταν μεγάλος γαιοκτήμονας της περιοχής και άρχοντας του τόπου.
  Παλαιά γινόταν μεγάλη εξόρυξη Λευκόλιθου. Βόρεια του Αφρατίου συλλέγονται τα νερά του ποταμού Λήλαντα, από τα οποία αρδεύεται ολόκληρο το Ληλάντιο Πεδίο. Στα βόρεια και βορειοανατολικά υπάρχει μία πελώρια σπηλιά με μαύρο σταλακτιτικό διάκοσμο, η Μαύρη Σπηλιά που οφείλεται στο οξείδιο του Μαγνησίου. Στο λόφο του Αγίου Χαραλάμπους, βρέθηκαν λεπίδες, ξέστρα της Νεολιθικής περιόδου, καθώς και προϊστορικά όστρακα. Βόρεια και στην Βορειοδυτική όχθη του ποταμού Λήλα βρίσκονται απομεινάρια σε πολύ καλή κατάσταση από το λεγόμενο Πάνω Χάνι. Εδώ οι διαβάτες, και οι αγωγιάτες της εποχής Τουρκοκρατίας και μέχρι την διάδοση του αυτοκινήτου περί τα 1960 περίπου που κατέβαιναν από τα χωριά της Δίρφυς και τα γύρω χωριά της Κεντρικής Εύβοιας, σταματούσαν για να ξαποστάσουν εκείνοι και τα ζώα τους και να συνεχίσουν το ταξίδι τους για να μεταφέρουν την πραμάτεια στην πόλη της Χαλκίδος. Το Χάνι διέθετε Ταβέρνα - Καφενείο - Πρόχειρα καταλύματα ύπνου καθώς τροφές για τα άλογα και μηχανικά εξαρτήματα για επισκευή των αμαξιών (κάρα σούστες κ.λπ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Αχλαδιού

ΑΧΛΑΔΙ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 51054
  Το χωριό Αχλάδι είναι δεύτερο σε πληθυσμό μετά την Αγία Αννα. Απέχει 2,5 χμ. από το 75 χμ. της οδού Χαλκίδας-Ιστιαίας. Η έκταση της περιοχής του Αχλαδίου είναι 22.000 στρέμ. Ολη δε σχεδόν η περιοχή καλύπτεται από πευκοδάση και ελαιώνες. Ευδοκιμεί δε πολύ η απιδιά και ίσως σ' αυτή να ανάγεται και η ονομασία του χωριού. Σύμφωνα με ομολογίες παλαιότερων κατοίκων, ο πρώτος οικισμός ανάγεται στους χρόνους της τουρκοκρατίας, τον 16ο αιώνα. Την εποχή της επικυριαρχίας του αλή Πασά των Ιωαννίνων στην Β. Εύβοια, που είχε ως γνωστόν έδρα την Ιστιαία (1809), αναφέρεται ως σημαντικός οικισμός.
Κατά την επανάσταση του 1821, σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, έλαβαν μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα με πρωταγωνιστές τον Τσιλιμέιγκαν και τον Γιαννακάραν.
  Λέγεται ότι τότε στο Αχλάδι έγινε σημαντική εξέγερση, που στοίχισε ακριβά στους Αχλαδιώτες. Από τις ίδιες μαρτυρίες συνάγεται ότι οι Τούρκοι τους επετέθησαν με μανία, έσφαξαν πολλούς και κατέκαυσαν όλο το χωριό. Οι ολίγοι διασωθέντες κατέφυγαν στη Σκιάθο και τη Σκύρο. Επίσης ιστορικά είναι γνωστό ότι την εποχή του χαλασμού 1823 κατακρεουργήθηκαν με τρόπο βάναυσο από τις ορδές του Βερκοτσάλη πολλοί κάτοικοι του Αχλαδίου, που είχαν καταφύγει στο Πρασίδι.
  Οι κάτοικοι του χωριού Αχλάδι ανέκαθεν υπήρξαν εργατικοί και δραστήριοι. Το χωριό αποτελεί μια ενορία με καθεδρικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ρυθμού βασιλικής, ανεγερθέντα κατά το έτος 1865. Από το 1835 λειτουργεί 2/θ Δημ. Σχολείο. Πρώτος δάσκαλος από της ιδρύσεώς του ήταν ο Παπαντριάς., ο οποίος ήταν και ιερέας του χωριού.
  Από το Αχλάδι ένας κατηφορικός δρόμος καλής βατότητας μας οδηγεί ανάμεσα από ελιές, περιβόλια και πλατάνια σε μια πολύ όμορφη τοποθεσία κοντά στη θάλασσα, τη Φραγκάκη. Η Φραγκάκη είναι μια μαγευτική παραλία.
  Σ' αυτή την παραλία έχει γίνει ένα γραφικό παραθαλάσσιο χωριό, που μεγαλώνει και αναπτύσσεται, γνωρίζοντας καινούργιους φίλους, γιατί η αμμουδιά της είναι καταπληκτική και η θάλασσά της πεντακάθαρη. Από το νεόκτιστο αυτό χωριό, ένας αγροτικός δρόμος οδηγεί σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία, το "Πρασίδι". Εκεί είναι η εκκλησία της Παναγίας, που την 23η Αυγούστου, λαμβάνει χώρα ένα λαμπρό παραδοσιακό πανηγύρι. Τελείται δε την ημέρα εκείνη, μετά την κατανυκτική λειτουργία, δοξολογία υπέρ των πεσόντων και σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η συμμετοχή των κατοίκων όλης της περιοχής είναι μεγάλη.
  Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των δύο οικισμών Φραγκάκη-Αγκάλη. Συγκεκριμένα ο δρόμος που έρχεται από τη Φραγκάκη φθάνει μέχρι την εκκλησία της Παναγίας, και αφού στριφογυρίσει στις πανοραμικές πλαγιές του Πρασιδιού κατηφορίζει προς τα νότια και φθάνει στην Αγκάλη (2χμ.).
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Βαθέος

ΒΑΘΥ (Κωμόπολη) ΑΥΛΙΔΑ
  Το όνομα της έδρας του δήμου Αυλίδος θα έπρεπε να ήταν Αυλίδα και όχι Βαθύ, γιατί τόσο η αρχαία Αυλίδα, όσο και όλοι οι αρχαιολογικοί της χώροι, βρίσκονται σε εκτάσεις των οποίων την πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, έχουν συνεχώς από το 1891 - έτος κατά το οποίο όλα τα κτήματα των τσιφλικάδων έγιναν οριστικά και τελεσίδικα ιδιοκτησίες των Αυλιδιωτών και φυσικά των Βαθιωτών - μόνο οι κάτοικοι του Βαθέος. Το Βαθύ λοιπόν είναι μια ολοένα αναπτυσσόμενη κωμόπολη, παραθαλάσσια, που σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 1991 έχει πληθυσμό 3.434 κατοίκων.
  Σήμερα (2000) παρουσιάζει ιδιαιτέρως σημαντική αύξηση πληθυσμού. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η αμπελουργία. Ορισμένοι δε από τους κατοίκους του Βαθέος έχουν τεράστιες αμπελόφυτες εκτάσεις δεκάδων και πλέον στρεμμάτων με αποτέλεσμα να ιδρυθούν στην περιοχή της Ριτσώνας Βαθέος Αυλίδος 7 μεγάλα οινοποιεία, τα περισσότερα υπερσύγχρονης τεχνολογίας, και το Βαθύ να καταστεί πλέον ένα από τα μεγαλύτερα οινοπαραγωγικά κέντρα της χώρας. Aλλη ασχολία των κατοίκων είναι η καλλιέργεια της ελιάς και των σιτηρών. Υπάρχουν στο Βαθύ δύο σύγχρονα ελαιοτριβεία και δύο αλευρόμυλοι, εκ των οποίων ο ένας είναι κυλινδρόμυλος υψηλής τεχνολογίας. Επί πλέον οι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια οπωροκηπευτικών, την οικόσιτη κτηνοτροφία, την κτηνοτροφία αιγοπροβάτων καθώς και με την εκτροφή χοίρων και πουλερικών. Υπάρχουν επίσης εργοστάσια και βιομηχανίες που απασχολούν σημαντικό αριθμό Βαθιωτών. Το επιστημονικό και στρατιωτικό δυναμικό του Βαθέος βρίσκεται πράγματι σε αξιοζήλευτα επίπεδα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Βασιλικού

ΒΑΣΙΛΙΚΟ (Κωμόπολη) ΕΥΒΟΙΑ
  Το Βασιλικό μαζί με το επίνειό του, το Λευκαντί, έχει πληθυσμό περίπου 8.000 κατοίκους. Σύγχρονη κωμόπολη και με δυνατότητες ανάπτυξης και πολλαπλές οικονομικές δραστηριότητες. Εάν λειτουργήσουν υποδομές και υπηρεσίες το μέλλον του ανήκει. Αρχαιολογικοί χώροι (Ξηρόπολη), όμορφες παραλίες και αυξημένες δυνατότητες απασχόλησης το καθιστούν κομβικό κέντρο ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή.
  Δέκα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Χαλκίδας, στο Ληλάντιο Πεδίο συναντάμε το όμορφο Βασιλικό. Κτισμένο στην Ανατολική όχθη του ποταμού Λήλα, απλώνεται μέχρι τις ακτές του Νότιου Ευβοϊκού με επίνειο του το ανεπανάληπτα όμορφο και γραφικό Λευκαντί.
  Βρίσκεται σε μία από τις πιο εύφορες περιοχές της εύβοιας. Η πόλη διασχίζεται από την Εθνική επαρχιακή οδό Χαλκίδος Νοτίου Ευβοίας.   Έντονα ανεπτυγμένη περιοχή. Η κύρια απασχόληση είναι στις βιομηχανίες της περιοχής και τον αγροτικό τομέα, ενώ υπάρχει έντονη ανάπτυξη και στον τουρισμό, με πλήθος από δωμάτια και Ξενοδοχεία, Κέντρα διασκέδασης, ταβέρνες και μπαρ - που αξιοποιούν την πολύ όμορφη παραλία της περιοχής Λευκαντί.
  Το κέντρο του Βασιλικού όπου και το Δημαρχείο, το Αστυνομικό τμήμα οι Δημοτικές επιχειρήσεις Ύδρευσης - Αποχέτευσης, Πολιτισμού και Ανάπτυξης, η παλιά πλατεία του, είναι μία παραδοσιακή πόλη των 7- 8 χιλιάδων κατοίκων, με ωραία νεοκλασικά διώροφα κτίρια και με ένα εμπορικό κέντρο που κυρίως έχει αναπτυχθεί πάνω στο δημόσιο δρόμο που ενώνει την πρωτεύουσα του Νομού τη Χαλκίδα με την Νότιο Εύβοια.
  Μερικά μέτρα Βόρεια από το παλιό ιστορικό κέντρο του Βασιλικού και την παλιά πλατεία δεσπόζει αγέρωχος ο Πύργος του Βασιλικού. Ένας γεροδεμένος τετράγωνος Πύργος σε πάρα πολύ καλή κατάσταση που είχε προορισμό να προστατεύει τους κατοίκους του πλούσιου και πολυάνθρωπου αυτού χωριού από τις επιδρομές.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γυμνού

ΓΥΜΝΟ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22290 91212
  Το Γυμνό ανήκει στην επαρχία Χαλκίδος και απέχει από την πρωτεύουσα του Νομού 35 χλμ. Βρίσκεται Β.Α. της Αμαρύνθου, στους πρόποδες του Ευβοϊκού Ολύμπου, αγκαλιάζοντας την καταπράσινη πεδιάδα που απλώνεται ως τη θάλασσα. Η θέα του χωριού είναι πανοραμική, έτσι που το μάτι του κάθε επισκέπτη γαληνεύει, αγνατεύοντας το Νότιο Ευβοϊκό και τις απέναντι βουνοπλαγιές της Αττικής γης.
  Το Γυμνό, όπως είναι και η επίσημη ονομασία του, ξεπερνά σε πληθυσμό τους 2.500 κατοίκους. Είναι ένα χωριό, όμορφο και δημιουργικό, με δραστήριους και φιλόξενους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται στις βιομηχανίες και βιοτεχνίες της ευρύτερης περιοχής καθώς επίσης με τη γεωργία, κτηνοτροφία και μελισσοκομία. Κύρια προϊόντα που παράγονται είναι το λάδι, αμύγδαλο, κτηνοτροφικά προϊόντα, μέλι κ.λπ.
  Το Γυμνό, χωριό με σπάνιο όνομα, βρίσκεται σε μια περιοχή που κατοικήθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους, όπως αποδεικνύουν τα ευρήματα και εμφανίζει ζωή σε όλα τα στάδια της ιστορίας. Το όνομά του εικάζεται, ότι έχει δοθεί από την εγκατάσταση στον τόπο αυτό των Γυμνών ή Γυμνητών ή ψιλών, ων ελαφρά οπλισμένων στρατιωτών των Αθηναίων, που έγινε το 442 π.Χ., όταν οι Αθηναίοι κατέλαβαν την Ερέτρια.
  Σε πάρα πολλά σημεία του χωριού έχουν βρεθεί κατά καιρούς αρχαία αντικείμενα, όπως ο αρχαιότερος τύπος λίθινου πέλεκυ, εργαλεία από οψιανό, κεραμικό, κίονες, κιονόκρανα, σπάνια αγγεία και άλλα μικροαντικείμενα στις θέσεις κυρίως Αγίου Ιωάννου, Προφήτη Ηλία, Παλιοχώρια, Αγίου Νικολάου, Αγια Αρμένησσα (Παναγιά ή Χιλιάρμενη) όπου σήμερα βρίσκεται ο εικονιζόμενος, ωραιότατος, πετρόκτιστος ναός "ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ". Κατά τη βυζαντινή περίοδο υπάρχει πλήθος στοιχείων που αποδεικνύουν την κατοίκηση της περιοχής. Θαυμάσιο βυζαντινό κτίσμα με ωραίο κεραμικό διάκοσμο είναι ο Αγιος Γεώργιος που βρίσκεται στη Β.Α. πλευρά του χωριού και χρονολογείται στα μέσα του 13ου αιώνα μ.Χ. Λίγο πιο μακριά, κοντά στο δρόμο που πηγαίνει προς Σέτα, σ΄ ένα θαυμάσιο τοπίο, βίσκεται η βυζαντινή εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής ή Αγιά με διατηρημένες, σε καλή κατάσταση αρκετές τοιχογραφίες. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού στέκεται επιβλητικός ο Ενετικός Πύργος. Ενας κρίκος της αλυσιδωτής οχύρωσης της Εύβοιας, αλλά και δείγμα της σημασίας της περιοχής για την άμυνά της. Δίπλα ακριβώς βρίσκεται η εκκλησία της Ενορίας Γυμνού "ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ" και γιορτάζει στις 15 Αυγούστου με τριήμερο λαϊκό παραδοσιακό πανηγύρι.

Δαμιά

ΔΑΜΙΑ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Το χωριό Δαμιά βρίσκεται σε απόσταση περίπου 6 χλμ. από τις Ροβιές και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 340μ. Στην περιοχή έχει εντοπιστεί οικισμός της μέσης παλαιολιθικής περιόδου, που υφίσταται και κατά τη νεολιθική περίοδο. Πριν από πολλά χρόνια και κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας στη θέση που σήμερα βρίσκεται η εκκλησία του χωριού ήταν χτισμένη γυναικεία Μονή στο όνομα της Γέννησης της Θεοτόκου. Η Μονή αυτή κατεδαφίσθηκε από άγνωστη αιτία και η εύφορη αυτή περιοχή περιήλθε στη δικαιοδοσία της Μονής του Οσίου Δαυίδ. Για τη γεωργική εκμετάλλευση χτίστηκαν από τους μοναχούς αποθήκες και στάβλοι, καθώς και ένα παρεκκλήσι με χαρακτηριστικό πάχος τοίχων 1,5μ. το οποίο όμως κατεδαφίσθηκε, το 1958 για να χτιστεί η Εκκλησία του χωριού, που τιμάται στη μνήμη της Γέννησης της Θεοτόκου.
  Στα κτίσματα αυτά των μοναχών, όπως μας λέει η παράδοση, έκαναν επίθεση κάποτε οι Τούρκοι και περικύκλωσαν του μοναχούς, οι οποίοι κλήθηκαν να υπερασπισθούν την περιοχή τους. Δεν άντεξαν όμως για πολύ και έφυγαν στα βουνά εκτός από έναν ηρωϊκό μοναχό που έπεσε μόνος μαχόμενος. Το όνομα του μοναχού ήταν Δαμιανός και ως εκ τούτου, όπως λέγεται, ονομάσθηκε το χωριό Δαμιά. Αυτή είναι η λαϊκή εκδοχή προέλευσης του ονόματος. Το γόνιμο όμως έδαφος της περιοχής στην οποία υπήρχαν αρκετοί αρχαίοι οικισμοί ίσως υποκρύπτουν τις "Δάμιες", γόνιμες θεότητες της γης, που είχαν σχέση με χθόνιες λατρείες. Αξίζει να σχολιασθεί πως η λατρεία τους, που εντοπίζεται και στην Αίγινα και Σαλαμίνα (Κούλουρη), ίσως να υποκρύπτει κάποιες ετυμολογικές σχέσεις (Δαμιά - Δάμια, Κούλουρος - Κούλουρη κτλ.). Στη συνέχεια η περιοχή δόθηκε σε κολίγους, οι οποίοι απέδιδαν το 1/3 των εισοδημάτων τους στη Μονή του Οσίου Δαυίδ.
  Οι σημερινοί κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και ρητινοσυλλογή. Σύμφωνα με την απογραφή του 1991 οι κάτοικοι της Δαμιάς ήταν 76.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δάφνη Κεχριών

ΔΑΦΝΗ ΚΕΧΡΙΩΝ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Παρεμφερής αλλά και παράλληλη με τις Κεχριές είναι και η ιστορία της Δάφνης, η οποία συνυπάρχει με το χωριό των Κεχριών. Θα πρέπει να σημειωθεί πως παλιά η Δάφνη ονομαζόταν "Μαντανικά" που προέρχεται από τη λέξη "μαντάνι" και σημαίνει εργαστήριο κινούμενο με την δύναμη του νερού. Αλλη εκδοχή προέλευσης του ονόματος είναι η τουρκική λέξη "μειντάν" που σημαίνει αλάνα, άπλα, απλοχωριά (είναι γνωστή η φράση που έλεγαν οι παλιότεροι "αυτός βγήκε στο μεϊντάνι") Η εκδοχή αυτή συνδυάζεται με τον εύφορο κάμπο της περιοχής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δρυμώνα

ΔΡΥΜΩΝΑ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Αρκετά ψηλά (υψ. 620μ.) και πολύ κοντά στη Μονή του Οσίου Δαυίδ βρίσκεται χτισμένο το χωριό Δρυμώνα του οποίου το όνομα προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από το πυκνό δάσος δρυών (βαλανιδιών), που το περιβάλλει ή από το δριμύ ψύχος που επικρατεί στην περιοχή τους χειμωνιάτικους μήνες.
  Το χωριό δημιουργήθηκε από τους καλλιεργητές των κτημάτων της Μονής μετά το 1520 όταν ιδρύθηκε από τον Οσιο Δαυίδ τον Γέροντα. Η έκταση γύρω από το χωριό ήταν μοναστηριακή περιουσία η οποία όμως απαλλοτριώθηκε το 1936.
  Η Δρυμώνα ταυτισμένη με τη ζωή της λειτουργίας της Μονής του Οσίου Δαυίδ, είναι ένα ορεινό χωριό εποχιακής διαβίωσης, λίγο πριν τους καταρράχτες του ποταμού Σηπιά, στο όμορφο (λίγο πιο πάνω) οροπέδιο "Μακρολείβαδο", με ασφαλτοστρωμένο σύγχρονο δρόμο, που οδηγεί στο χώρο του απολιθωμένου δάσους της γειτονικής Κερασιάς του Δήμου Νηλέως.
  Σύμφωνα με την απογραφή του 1991 η Δρυμώνα είχε 78 κατοίκους.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δήμος Ερέτριας

ΕΡΕΤΡΙΑ (Δήμος) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22293 50101
Φαξ: +30 22293 50150
  Η Ερέτρια είναι η δεύτερη μεγάλη πόλη της Εύβοιας και γνώρισε άνθιση κυρίως κατά την περίοδο 800-700 π.Χ., αλλά και στους κλασικούς χρόνους.
  Υπάρχουν 2 εκδοχές για την ετυμολογία του ονόματός της: α) από το ρήμα ερέσσω, δηλ. κωπηλατώ, καθώς η πόλη είχε έντονες ναυτικές δραστηριότητες και β) από το άροτρο "Αρότρια" Ερέτρια, αφού οι κάτοικοί της ήταν και γαιοκτήμονες.
  Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι η παλαιότερη θέση της Ερέτριας ήταν στο λόφο της Ξερόπολης στο Λευκαντί, όπου υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα ως τα τέλη του 8ου π.Χ. αι., οπότε εγκαταλείπεται και μεταφέρεται στη σημερινή Ερέτρια.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1997) της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ευβοίας.

ΕΡΕΤΡΙΑ (Αρχαία πόλη) ΕΥΒΟΙΑ
  Η Ερέτρια είναι η δεύτερη μεγάλη πόλη της Εύβοιας και γνώρισε άνθιση κυρίως κατά την περίοδο 800-700 π.Χ., αλλά και στους κλασικούς χρόνους.
  Υπάρχουν 2 εκδοχές για την ετυμολογία του ονόματός της: α) από το ρήμα ερέσσω, δηλ. κωπηλατώ, καθώς η πόλη είχε έντονες ναυτικές δραστηριότητες και β) από το άροτρο "Αρότρια" Ερέτρια, αφού οι κάτοικοί της ήταν και γαιοκτήμονες.
  Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι η παλαιότερη θέση της Ερέτριας ήταν στο λόφο της Ξερόπολης στο Λευκαντί, όπου υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα ως τα τέλη του 8ου π.Χ. αι., οπότε εγκαταλείπεται και μεταφέρεται στη σημερινή Ερέτρια.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1997) της Νομαρχίας Εύβοιας.

Καλαμούδι

ΚΑΛΑΜΟΥΔΙ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Το Καλαμούδι είναι ένας ορεινός ποιμενικός και αγροτικός οικισμός μεταξύ Δαμιάς και Δρυμώνα που υφίσταται πριν από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
  Σύμφωνα με επίσημα τουρκικά έγγραφα, στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας το χωριό υπάγεται στην διοικητική περιφέρεια των Ροβιών και είναι μεγάλο ορεινό κέντρο αφού αριθμεί 40 φορολογούμενες οικογένειες (περίπου 200 κάτοικοι). Αν σκεφθούμε πως η Λίμνη την ίδια εποχή είχε περίπου τον ίδιο αριθμό κατοίκων, αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος που είχε το Καλαμούδι τότε. Οπως στις γύρω περιοχές έτσι και στο Καλαμούδι υπάρχουν αρκετά ίχνη αρχαίων οικισμών.
  Το σημερινό Καλαμούδι είναι ένα μικρό όμορφο και φιλόξενο χωριό 47 κατοίκων (απογραφή 1991). Βρίσκεται στον προθάλαμο των από τις παραλίες του Ευβοϊκού προσκυνητών της ιστορικής Μονής Οσίου Δαυίδ του Γέροντος. Η εκκλησία του τιμάται στη μνήμη της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

• http://www.elimnion.gr/index.php?id=t5 (2 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Καλλιθέας

ΚΑΛΛΙΘΕΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22290 91410
  Η Καλλιθέα βρίσκεται βορειοδυτικά της Αμαρύνθου σε υψόμετρο 80 μ. και είναι πιο γνωστή με το τοπωνύμιο της Οθωμανικής περιόδου "Μάμουλα". Από την Αμάρυνθο υπάρχει ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί στην περιοχή και περνάει μέσα από το χωριό. Η Καλλιθέα σήμερα έχει περίπου 500 κατοίκους.
  Η ετυμολογία του ονόματος Μάμουλα, σύμφωνα με τους περισσότερους ερευνητές προέρχεται από τον Μολλά Χόντζα, ο οποίος εξουσίαζε την περιοχή την Οθωμανική περίοδο. Στα έγγραφα του 15ου αιώνα η περιοχή αναφέρεται σαν Αγιος Ηλίας ή Μούμαλα. Αξίζει κανείς να επισκεφτεί το εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων αριστερά του δρόμου από Καλλιθέα προς Γυμνό πίσω από το βενζινάδικο. Πρόκειται για ένα ναό κατασκευασμένο από αρχαίο οικοδομικό υλικό.
  Ανήμερα του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου πραγματοποιείται στην ομώνυμη εκκλησιά στα Πάνω Μάγουλα πανηγύρι, όπου ο επισκέπτης μετά τη Θεία Λειτουργία μπορεί να γευτεί το πατροπαράδοτο "κεσκέσι". Το φαγητό ετοιμάζουν οι κάτοικοι της περιοχής με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή και το ευλογεί σύμφωνα με την παράδοση πριν προσφερθεί στους επισκέπτες, ο εφημέριος του ναού.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καλού Χωριού Παντειχίου

ΚΑΛΟΧΩΡΙ-ΠΑΝΤΕΙΧΙ (Χωριό) ΑΥΛΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 32945
  Εντός του ορίου του Δήμου Αυλίδος υπάρχει ένα γραφικό και όμορφο χωριό, το Καλοχώρι - Παντείχι, το οποίο προέρχεται από τη συνένωση - παλαιότερα- δύο χωριών του Καλοχωρίου (πρώην Κριμπάτσι) και του Παντειχίου (προσφυγικό χωριό). Στην απογραφή του 1991 παρουσίασε 914 κατοίκους. Το Καλοχώρι - Παντείχι, όπως όλος ο Δήμος Αυλίδος, παρουσιάζει μεγάλη αύξηση του πληθυσμού.
  Αν και δε διαθέτει παραλία, όπως τ' άλλα Δημ. Διαμερίσματα του Δήμου, ωστόσο παρουσιάζει μια θεαματική εξέλιξη και μια αναμόρφωση μοναδική, ιδίως στο εσωτερικό του χωριού. Έχει να επιδείξει αρκετούς επιστήμονες και ανώτερους και ανώτατους στρατιωτικούς. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την αμπελουργία την καλλιέργεια του σίτου και τις ελιάς και με άλλα επαγγέλματα προσοδοφόρα. Οι κάτοικοι στο Παντείχι είναι προσφυγικής καταγωγής, που ήρθαν από την ομώνυμη τοποθεσία της Ανατολικής Κωνσταντινούπολης, στο Βόσπορο, παραθαλάσσια περιοχή με ένδοξο πολιτισμό. Το Κριμπάτσι ήταν χωριό, όπου οι Τούρκοι έδερναν τους Έλληνες ραγιάδες στα χρόνια της σκλαβιάς.
  Σήμερα στο Καλοχώρι-Παντείχι μπορεί κανείς ν’ απολαύσει τα νόστιμα εδέσματα στις ταβέρνες της περιοχής, να δει τα γραφικότατα σπίτια, να μιλήσει με τους φιλόξενους κατοίκους που είναι πρόθυμοι να διηγηθούν την πλούσια ιστορία τους και να επισκεφθεί τις πολλές εκκλησίες. Επίσης να επισκεφθεί το όμορφο δάσος της περιοχής, στο οποίο βρίσκεται τουριστικό θέρετρο και να διασκεδάσει στις πολλές τοπικές εκδηλώσεις.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καμαρίτσας

ΚΑΜΑΡΙΤΣΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 31325
Tαυτότητα: Το όνομα προήλθε από τα πολλά μικρά γεφύρια, καμαράκια, που υπήρχαν παλιά και συνέδεαν τα ποτάμια της, ή από το "καμαρώνω" γιατί πράγματι είναι το καμάρι, ο εξώστης του Ευβοϊκού και όλη της γύρω περιοχής επειδή είναι εξαίσια πανοραμική και περίοπτη θέση. Συνδέεται με την εθνικό οδό Χαλκίδας - Ιστιαίας. Περιβάλλεται από εκτεταμένα δάση πεύκων και άλλων δένδρων. Το κλίμα της είναι ευχάριστο, υγιεινό και δροσερό το καλοκαίρι. Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 542 κάτοικοι.
Ιστορικά: Στα ΝΑ της και σε απόσταση μιας ώρας σώζεται μισοερειπωμένο μεσαιωνικό φρούριο πάνω σε βράχο (140 μ.). Γύρω στο χείλος του βράχου υπάρχει τείχος από μεγάλες πέτρες, που φανερώνει την ύπαρξη άλλου αρχαίου οχυρού. Στη διπλανή ρεματιά υπάρχουν δύο νερόμυλοι που σήμερα δεν λειτουργούν.
Σήμερα: Λειτουργούν Αναγκαστικός Σύλλογος Δάσους Καμαρίτσας, Πολιτιστικός Σύλλογος Καμαρίτσας, Αγροτικός Σύλλογος Καμαρίτσας ή Πρόοδος (1984).

Δημοτικό Διαμέρισμα Καστέλλας

ΚΑΣΤΕΛΛΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 22787
  Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 1.135 κάτοικοι. Είχε μεσαιωνικό πύργο που καταστράφηκε από τους κατοίκους πριν πολλές δεκαετίες, αλλά διασώθηκε το όνομά του στο όνομα της κωμόπολης. Παράγει σιτηρά, κηπευτικά, φιστίκια. Είναι δυτικώς των Ψαχνών και ενώθηκε μαζί τους οικιστικά.
  Διαμέσου της περνάει η Εθνική οδός Χαλκίδας - Ιστιαίας. Ο Στεφ. Βυζάντιος τοποθετεί εδώ την αρχαία πόλη "Αργουρα".
  Την ύπαρξη αρχαίας πόλης μαρτυρούν αρχαία αρχτιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν. Η Καστέλλα προϋπήρχε των Ψαχνών και πολλοί τοποθετούν εδώ τα παλιά Ψαχνά. Ο χώρος της οικίστηκε από την αρχαία εποχή. Πρόκοψε πολύ στα χρόνια της Φραγκοκρατίας και στους Ενετούς χρωστάει το όνομά της από το κάστρο, Καστέλλι που έκτισαν. Έπαιξε σπουδαίο ρόλο κατά την Επανάσταση του 1821.
  Στο τρίγωνο Καστέλλας - Βρυσακίων - Ψαχνών έγιναν οι σπουδαιότερες μάχες στα πρώτα τρία χρόνια της Επανάστασης. Μετά την επανάσταση εγκαταστάθηκαν εδώ πολλοί από τα Βλαχοχώρια και από τη Σάμο. Κοντά στη Καστέλλα βρίσκεται το παραθαλάσσιο τοπωνύμιο "Αλεξάνδρου Μορέα" όπου είχε αγκυροβολήσει κατά την Επανάσταση το πλοίο του Αλεξ. Κριεζή. Από τούτη τη θέση κανονιοβολούσε τους Τούρκους για την υποστήριξη των επαναστατών, που αγωνίζονταν στις μάχες των Βρυσακίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κεραμείας

ΚΕΡΑΜΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 93460
  Από την Παλαιόβρυση ένας ασφαλτοστρωμένος δρόμος προς τα νοτιοδυτικά καταλήγει στο χωριό Κεραμειά. Ο κεντρικός αυτός δρόμος κάνει μια στροφή, συνεχίζεται προς τα νοτιοδυτικά και κατηφορίζοντας νοτιότερα, όπου συναντά τον κεντρικό δημόσιο δρόμο που πάει κατ' ευθείαν για τη Λίμνη.
  Φθάνοντας στην Κεραμειά συναντάμε ένα όμορφο χωριό χτισμένο πάνω σε λόφο με πανοραμική θέα προς τα καταπράσινα βαθύπεδα που δημιουργεί η φιδίσια διαδρομή του ποταμού Νηλέα (Αράπη). Εδώ είναι το νοτιότερο όριο του Δήμου μας. Το χωριό έχει υψόμετρο 230 μ. και απέχει από τη Χαλκίδα 70 περίπου χιλιόμετρα. Η έκτασή του ανέρχεται σε 5.000 στρέμματα.

Ονομασία του χωριού

  Εχουν διατυπωθεί δύο απόψεις. Η μία δέχεται ότι η ονομασία προήλθε από την κατασκευή κεράμων. Η δε άλλη, η επικρατέστερη, ότι η ονομασία του χωριού οφείλεται στον Κερίμ-Αγά, Τούρκο αφέντη της περιοχής ή στην σύζυγό του, που τη θεωρούσαν ως τη μοναδική σε ομορφιά και χάρη σ' όλη την περιοχή, η λεγόμενη κατά την παράδοση Κερα-μια, διο η Κεραμιά.
  Κατά τη γνώμη των παλαιοτέρων το χωριό μέχρι το έτος του χαλασμού 1823 βρισκόταν στην θέση "Προφήτης Ηλίας". Το ματωμένο καλοκαίρι 1823 για να αποφύγουν τις ορδές του Βερκοτσάλη πήγαν και κρύφτηκαν μαζί με Αγιαννιούς και Παλιοβρυσιούς στη Σπηλιά του Αράπη (Νηλέα), όπου κατά την ιστορική παράδοση του τόπου μας οι Τούρκοι επισήμαναν το κρησφύγετό τους. Επειδή δε το σπήλαιο ήταν απρόσιτο και η αντίσταση των χωρικών σθεναρή, οι αδίστακτοι Τούρκοι θέσανε στο στόμιο της σπηλιάς φωτιά σε πολλά ξύλα και άχυρα και πέτυχαν τον τραγικό θάνατο των κρυπτόμενων μικρών και μεγάλων από ασφυξία. Μέχρι σήμερα αν κανείς επισκεφθεί το σπήλαιο θα αντικρίσει με δέος και ανατριχίλα τα οστά εκείνων των μαρτύρων. Τότε λέγεται ότι πολλοί από τους κατοίκους που δεν κρύφτηκαν στη σπηλιά κατέφυγαν στο νησί Σκόπελος και επανήλθαν στην Κεραμιά αργότερα.
  Σήμερα οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, ρητινοκαλλιέργεια, με την κτηνοτροφία και την ελαιοκαλλιέργεια. Το χωριό αποτελεί μια ενορία με ενοριακό ναό τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Πρώτος δημοδιδάσκαλος αναφέρεται ο Δημ. Χατζής.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κερασιάς

ΚΕΡΑΣΕΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 98259

Δημοτικό Διαμέρισμα Κεχριών

ΚΕΧΡΙΕΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 92400
  Οι Κεχριές θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν σαν κόμβος που συνδέει τις ανατολικές με της δυτικές Ευβοϊκές ακτές. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για διακοπές, συνδυάζοντας το πράσινο του χωριού με την ευχέρεια επιλογής ανάμεσα στις παραλίες του Αιγαίου και του Ευβοϊκού.
  Δυτικά του χωριού, στη θέση Καστρί, έχει εντοπιστεί οικισμός της πρωτογεωμετρικής, γεωμετρικής και κλασικής περιόδου. Οχύρωση των ίδιων περιόδων έχει εντοπιστεί και στη θέση Στεφάνι, στις Β.Δ. παρυφές του παρακείμενου Μεσοπέτριου όρους, κοντά στα πλαϊνά χωριά Δάφνη και Μουρτιά.
  Κατά λαϊκή εξήγηση το όνομα του χωριού Κεχριές προέρχεται από την παραγωγή κεχριού (το φυτό που παράγει τους γνωστούς μικρούς σπόρους, οι οποίοι χρησιμεύουν μεταξύ άλλων και για τροφή ωδικών πτηνών), ωστόσο λόγω των πολλών ενδείξεων αρχαίας οίκησης και άλλων ιστορικών στοιχείων δεν αποκλείεται να έχει σχέση με μεταναστεύσεις και εποικισμούς αρχαίων χρόνων. Οι Κεχριές της Κορίνθου, των Χανίων και αλλού, ίσως να έχουν σχέση με εποικιστικά γεγονότα παρωχημένων χρόνων. Με την ονομασία αυτή θα συναντήσουμε το χωριό στο τέλος της Ενετοκρατίας και στην αρχή της Τουρκοκρατίας (1474), να υπάγεται στο διοικητικό κέντρο των Ροβιών και να έχει ένα σημαντικό πληθυσμό 25 φορολογούμενων οικογενειών. Σήμερα οι Κεχριές είναι ένα ήσυχο και όμορφο χωριό με ποιοτικά γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα τα οποία τροφοδοτούν τα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης. Ο πληθυσμός του χωριού σύμφωνα με την απογραφή του 1991 ήταν 483 κάτοικοι.
  Παραδόσεις και θρύλοι έχουν συνδέσει την ιστορία της βρυσούλας, που βρίσκεται στην περιοχή, με το μεσαιωνικό χωριό Λιγοτά και με το πέρασμα από εκεί και του θρυλικού ιππότη Ερωτόκριτου. Μας λέει λοιπόν τραγουδιστά ο Βιτσέντζος Κορνάρος για την "Λιγοτά" την βρύση του Ερωτόκριτου:
  Δίψα μεγάλη γρίκησα στον πόλεμο εκείνο, γυρεύοντας να βρω νερό ίσωσα έναν πρίνο κι παρα μπρος μου οφανιστή κουτσουναράκι χτύπα. Σιμώνω, βρίσκω το νερό στου χαρακιού την τρύπα.
  Η περιοχή, που κατά την Τουρκοκρατία ήταν τσιφλίκι του Καρά-Αλή, παρεχωρήθη μετά την απελευθέρωση στον αγωνιστή της επανάστασης Αγγελο Τομπάζη. Μετά από απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης το 1925 παρεχωρήθη στους ακτήμονες γεωργούς της περιοχής.
  Στην κεντρική πλατεία υπάρχει ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που είναι και η ενοριακή εκκλησία του χωριού.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δήμος Κηρέως

ΚΗΡΕΑΣ (Δήμος) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Η περιοχή του Κηρέα προτιμήθηκε από τον άνθρωπο σαν τόπος διαμονής του, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της δημιουργίας του. Αρκετά είναι τα ευρήματα που φανερώνουν ανθρώπινη ύπαρξη στην παλαιολιθική και νεολιθική περίοδο.
  Αργότερα Αβαντες, Ελλοπες και Ιωνες ανέπτυξαν στην περιοχή αξιόλογους πολιτισμούς, εκμεταλλευόμενοι τα εξαίρετα φυσικά πλεονεκτήματα του τόπου, καθώς και τη γεωγραφική του θέση, αφού τα Αιγαιοπελαγίτικα λιμάνια της αποτελούσαν την πόρτα που οδηγούσε προς τον απέραντο και ανεξερεύνητο τότε ακόμη κόσμο.
  Οταν η αφρόκρεμα των ηρώων της Ελληνικής Μυθολογίας αποφάσιζε να συνδράμει τον Ιάσονα στο παράτολμο σχέδιό του να αρπάξει το χρυσόμαλλο δέρας από την Κολχίδα, επανδρώνοντας την Αργώ, ο Κηρίνθιος ήρωας Κάνθος γινόταν ένας από αυτούς.
  Ο Κάνθος ήταν ένας από τους πέντε αναζητητές του Ηρακλή στα παράλια της Λιβύης. Το τέλος του δεν υπήρξε ανάλογο των άθλων του, αφού σκοτώθηκε από την πέτρα κάποιου βοσκού που υπερασπιζόταν τα κοπάδια του.
  Η περιοχή του Κηρέα στους επόμενους αιώνες ακολούθησε λίγο έως πολύ την ίδια ιστορική πορεία με το υπόλοιπο Ελληνικό Εθνος παίζοντας πάντα σημαντικότατο ρόλο, αφού η ρήση "ο κατέχων την Εύβοια κατέχει όλη την Ελλάδα" δεν απέχει πολύ από την αλήθεια.
  Σπαρτιάτες, Αθηναίοι, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Ενετοί, Τούρκοι και πάλι Ελληνες είναι η επιγραμματική σειρά των κατόχων της έξοχης αυτής περιοχής της Εύβοιας στους αιώνες που κατέγραψε η ιστορία.
  Πολλά είναι τα απομεινάρια που άφησε ο χρόνος και ο ανθρώπινος πολιτισμός στο διάβα των αιώνων στην περιοχή του δήμου Κηρέως. Οι θέσεις Καστρί στη Κήρινθο και στο Προκόπι. Το Καστράκι στο Μαντούδι. Το κάστρο της Κλεισούρας στη θέση Δερβένι (στενό) του Προκοπίου. Ο πύργος της Μπέζας στη Δαφνούσα.
  Τα μνημεία όμως της ανθρώπινης ιστορίας ωχριούν μπροστά στα ανυπέρβλητης ομορφιάς δημιουργήματα της Φύσης, που κατά κόρον στολίζουν την κάθε γωνιά της περιοχής του Κηρέα.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κοντοδεσποτίου

ΚΟΝΤΟΔΕΣΠΟΤΙ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 91271
  Ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 337 κάτοικοι.
  Η ετυμολογία του είναι δύσκολη. Λέγονται διάφορες εκδοχές, που καμιά της δεν είναι πειστική (από τον κοντό δεσπότη που εγκαινίασε την εκκλησία του χωριού, ή από τον επίσκοπο Καρύστου Νεόφυτο, που όμως ούτε κοντός ήταν, ούτε γεννήθηκε εδώ). Πιθανότατα να ονομάστηκε από κάποιο οικοδεσπότη, "νοικοκύρη του σπιτιού" άρχοντα της περιοχής. Συγκεκριμένα στην εποχή της Τουρκοκρατίας ήταν τσιφλίκι που μετά την απελευθέρωση το αγόρασε ο Κριεζώτης. Στην επανάσταση του 1821 καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους. Κατοικήθηκε ξανά από βλάχους που κατέβηκαν από τα Κοτσίκια, την Αγία Σοφία, τις Τσέργιες και τις Κατούνες.
  Στα ανατολικά του είναι η ομώνυμη αναβολή νερού, κεφαλάρι κοινώς Καταβόθρα και οι κατασκηνώσεις της Μητρόπολης Χαλκίδας. Συγκοινωνεί με τα Ψαχνά και τη Χαλκίδα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κοτσικιάς

ΚΟΤΣΙΚΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 51290
  Αν στο 85 χμ. της οδού Χαλκίδας-Ιστιαίας ακολουθήσουμε τη δεξιά διακλάδωση σε ένα μικρότερο αμαξητό δρόμο 6 χμ. καλής βατότητας, θα φθάσουμε μετά από λίγη ώρα στο χωριό Κοτσικιά. Το χωριό βρίσκεται σε μια ωραιότατη τοποθεσία. Εδώ κυριαρχεί το πράσινο και η γαλήνια ομορφιά της ευβοϊκής γης. Είναι κτισμένο σε πολύ χαμηλό υψόμετρο λίγα μέτρα πάνω από τη θάλασσα του Αιγαίου. Η όλη περιοχή είναι 902 εκτάρια, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι πευκοδάσος και άγονοι αγροί. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη ρητινοκαλλιέργεια, τη γεωργία, με την αλιεία και την ελαιοκαλλιέργεια. Το όνομα του χωριού οφείλεται στο δέντρο "κοτσικιά" που αφθονούσε στην περιοχή του χωριού.

Ιστορία του χωριού

  Κατά μαρτυρίες παλαιοτέρων κατοίκων η πρώτη οίκηση πρέπει να έγινε επί τουρκοκρατίας. Επικρατεί η γνώμη και είναι διατυπωμένη σε κοινοτικά αρχεία ότι η όλη περιοχή του χωριού πριν από την απελευθέρωση της Εύβοιας από τους Τούρκους ανήκε στην Οθωμανίδα Αϊσά και ότι την αγόρασαν κατά το έτος 1841. Παλαιότερες μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής αναφέρουν ότι ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων του Κοτσικιά είναι ξενόφερτοι. Μετοίκησαν λένε στο χωριό μετά την αγορά του τσιφλικιού από τη Μάνη της Πελοποννήσου και Β. Σποράδες. Το χωριό αποτελεί ιδίαν ενορία με ενοριακό ναό τον της Αποκεφαλίσεως του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου. Ως πρώτος γραμματοδιδάσκαλος αναφέρεται ο Ιωάννης Κουκούτσης.
  Από την πλατεία του Κοτσικιά και με ασφαλτοστρωμένο δρόμο (βορειοανατολικά), ο επισκέπτης μπορεί να πάει σε ένα καθαρό όμορφο ακρογιάλι, το Λουτρό. Ενας γραφικός κολπίσκος με πεντακάθαρη θάλασσα. Τόπος ιδανικός για θερινές διακοπές.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Κούλουρος

ΚΟΥΛΟΥΡΟΣ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Κοντά στο Μαρούλι βρίσκεται ο οικισμός Κούλουρος, που κατοικείται από λίγους κτηνοτρόφους. Κοντά του υπήρχαν ορυχεία εξόρυξης λευκολίθου.
  Λαϊκές παραδόσεις θέλουν να συνδέσουν το όνομα του χωριού με την Κούλουρη (Σαλαμίνα), όπου πιθανόν στο μακρινό παρελθόν να είχε σχέση με διάφορους εποικισμούς. Η εκκλησία του χωριού τιμάται στη μνήμη του Αγίου Δημητρίου.
  Στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας και κατά την πρώτη απογραφή των οθωμανικών κατακτήσεων, ο Κούλουρος υπήγετο διοικητικά στους Ωρεούς και είχε 11 φορολογούμενες οικογένειες. Ηταν δηλαδή τότε μεγαλύτερο χωριό από το γειτονικό Μαρούλι.
  Σήμερα ο Κούλουρος μπορεί να έχει αφανισθεί σαν οικισμός, ωστόσο η θέση του, η ιστορική του διαδρομή, η ονομασία του, η τοπογραφική μορφολογία του και πλήθος από άλλα ενδεικτικά στοιχεία μας πείθουν πως η έρευνα γι' αυτόν αλλά και γύρω από τα χωριά αυτής της περιοχής πρέπει να συνεχισθεί.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κουρκουλών

ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΙ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 92066
  Το χωριό Κουρκουλοί είναι ένας παραδοσιακός ορεινός οικισμός. Βρίσκεται στο 3ο χιλιόμετρο πάνω από τον άξονα του κεντρικού δρόμου Χαλκίδας-Λίμνης και στους πρόποδες του Ξηρού όρους, μέσα σε όμορφες καταπράσινες πευκόφυτες εκτάσεις, σε επικλινές έδαφος και σε υψόμετρο 400 μέτρων. Εχει πανοραμική θέα, κοιτάζοντας προς τον ορίζοντα του Αιγαίου πελάγους αλλά και του Ευβοϊκού κόλπου. Οι περίπου 450 κάτοικοι του χωριού είναι ευγενικοί, πολύ φιλόξενοι και προσφέρουν στους ξένους τα καλής ποιότητας παραδοσιακά ντόπια κρασιά τους. Η ιστορική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής είναι ο ενοριακός ναός του χωριού.
  Το χωριό χτίστηκε από τους κατοίκους του οικισμού Σκουλάρι, που βρισκόταν σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων από το σημερινό χωριό προς την περιοχή του Δρυμώνα. Η αναγκαστική αυτή μετακόμιση των κατοίκων έγινε εξαιτίας των ληστρικών και κουρσάρικων επιδρομών, μια και το Σκουλάρι δεν ήταν χτισμένο σε κατάλληλη τοποθεσία, η οποία θα επέτρεπε την οπτική επικοινωνία με τα ψηλά σημεία της περιοχής από όπου δίνονταν τα σήματα των εγκατεστημένων εκεί παρατηρητών προς τα γύρω χωριά και την επικείμενη εισβολή των ληστών.
  Ετσι οι πολυπαθείς κάτοικοι του Σκουλαριού μην υποφέροντας άλλο τις επιδρομές, εγκατέλειψαν το χωριό τους και έχτισαν τους Κουρκουλούς στη θέση που βρίσκονται σήμερα, ώστε αφενός μεν να βλέπουν τα σήματα των παρατηρητών, αφετέρου δε να βρίσκονται πλησιέστερα στα Αχμέταγα (σημερινό Προκόπι) όπου έδρευαν οι τουρκικές αρχές.
  Το χωριό οι κάτοικοι το ονόμασαν αρχικά Νέο Σκουλάρι. Οι Τούρκοι όμως ονόμασαν το χωριό "Κουρκουλοί" που σημαίνει "κυνηγημένοι άνθρωποι". Ετσι επεκράτησε αυτή η ονομασία που διατηρήθηκε μέχρι και σήμερα.
  Μερικά χρόνια πριν την επανάσταση ένας Τούρκος αξιωματούχος που εγκαταστάθηκε στο χωριό έγινε κύριος της περιοχής. Μετά την κήρυξη της επανάστασης ο Τούρκος αυτός έφυγε και εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα. Από εκεί πούλησε το μεγαλύτερο μέρος της ιδιοκτησίας του στο ρουμελιώτη Γ. Καρατζά. Το υπόλοιπο μέρος περιήλθε στην κρατική ιδιοκτησία.
  Κατά τη διάρκεια της επανάστασης οι Κουρκουλοί υπήρξαν ένα από τα καλύτερα λημέρια του Αγγελή Γοβιού συμπολεμιστής του οποίου υπήρξε και ο Γ. Καρατζάς. Παροιμιώδης μετά από την ήττα στα Βρυσάκια έγινε για τους κατοίκους η φράση "Τι τάπαθες Γιωργάκη μου μετά τον Αγγελάκο"
  Τοπωνύμια, ερείπια παλιών οικισμών και ναών και πολλά άλλα στοιχεία αποτελούν ενδείξεις κατοίκησης στα υπερκείμενα υψώματα του Ξηρών όρους ακόμη και κατά την λίθινη εποχή. Γλωσσολογικά και άφθονα λαογραφικά στοιχεία, οδηγούν στο συμπέρασμα πως η ιστορία των Κουρκουλών είναι ένα αξεδιάλυτο πρόβλημα. Ακόμη και το ετυμολογικό του ονόματός του, που (φαινομενικά μόνο) προέρχεται από τουρκικές λέξεις, είναι υπό αμφισβήτηση.
  Με το τέλος της Ενετοκρατίας και στα πρώτα μόλις χρόνια της Τουρκοκρατίας (1474) συναντάμε το χωριό με τη σημερινή του ονομασία. Οι Κουρκουλοί τότε φέρονται από τους τουρκικούς καταλόγους να κατοικούνται από 50 περίπου ανθρώπους.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κυπαρισσίου

ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 91370
Χωριό σε πλαγιά βουνού, που περιβάλλεται από πυκνά δάση πεύκων και ελάτων. Το όνομά του είναι φυτωνυμικό από το πλήθος των κυπαρισσιών που καλλιεργούνται στην περιοχή. Είναι στα δεξιά της εθνικής οδού Ψαχνών - Μαντουδίου, με την οποία ενώνεται με παρακαμπτήριο γραμμή. Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 238 κάτοικοι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Λίμνης

ΛΙΜΝΗ (Κωμόπολη) ΕΥΒΟΙΑ
  Η ανθρώπινη κατοίκηση στην περιοχή της Λίμνης αρχίζει από τους μέσους παλαιολιθικούς χρόνους, όπως μαρτυρούν οι φολίδες και τα θραύσματα πυριτόλιθου καθώς και λιγοστά εργαλεία που έχουν εντοπιστεί στις θέσεις Αγιος Γεώργιος και Αγιος Αθανάσιος. Μικροί νεολιθικοί οικισμοί έχουν βρεθεί στις θέσεις Αγιος Γεώργιος, στο πλάτωμα του Αγίου Αθανασίου και στην Αγία Κυριακή, όπου ο οικισμός συνεχίζει την ύπαρξή του έως και τη νεώτερη νεολιθική.
  Μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο λόφος Καστριά. Εδώ έχει εντοπισθεί οικισμός της αρχαιότερης νεολιθικής Ι περιόδου και παρατηρείται μία συνεχής κατοίκιση έως και τους μεσαιωνικούς χρόνους. Η θέση ταυτίζεται με το μεσαιωνικό οχυρό Limene, Limne, Limen, όπως αυτό αναφέρεται στους πορτολάνους. Μία άλλη ενδιαφέρουσα αρχαιολογικά θέση είναι αυτή της "Παναγιάς" όπου και εδώ ο νεολιθικός οικισμός σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις διαρκεί έως και την Φραγκοκρατία. Μάλιστα οι μελετητές εικάζουν ότι στην Παναγιά κατέφυγαν οι Ελύμνιοι για να σωθούν από μία πειρατική επιδρομή το 900 μ.Χ.
  Στην περιοχή της Λίμνης, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, τοποθετείται η αρχαία πόλις Ελύμνιον. Το "νυμφικό Ελύμνιον" (όπως χαρακτηρίζεται σε αποσπάσματα έργων του Σοφοκλή αλλά και άλλων αρχαίων συγγραφέων), είναι συνδεδεμένο με το πρωτοσμίξιμο του Διός και της Ηρας. Μια άλλη αναφορά για το Ελύμνιον βρίσκουμε στον Καλλίστρατο (2ος αιώνας π.Χ.), ο οποίος το αναφέρει σαν μία κώμη της Εύβοιας. Στα χρόνια του αποικισμού δημιουργεί τις δικές της αποικίες, όπως Κλέωνες (και ίσως Ελύμνιον) στη Χαλκιδική χερσόνησο του Αθω. Το Ελύμνιο σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ενδείξεις ήταν μία μικρή Ευβοϊκή πόλη που άλλοτε βρισκόταν υπό την πολιτική επιρροή της Χαλκίδας και άλλοτε, πιο συχνά αυτό, υπό την επιρροή της Ιστιαίας.
  Στα ρωμαϊκά και μεσοβυζαντινά χρόνια ευημερεί ξανά λόγω της ναυτοσύνης του ενώ δέχεται επιδρομές από πειρατές και διάφορους επίδοξους κατακτητές. Για το λόγο αυτό ο οικισμός μεταφέρεται, κατά το 900 π.Χ., προς το εσωτερικό στις θέσεις Καστριά και Παναγιά. Ισως κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο και σίγουρα κατά την υστεροβυζαντνή τοποθετείται η Επισκοπή Καναλίων.
  Κατά τον 11ο μ.Χ. αιώνα στο Ελύμνιο καταφθάνει μια σημαίνουσα ασκητική μορφή της εποχής, ο κτήτορας της ονομαστής Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο, Οσιος Χριστόδουλος, ο οποίος εγκαθίσταται στην ερημωμένη από τους πειρατές παραλιακή πόλη, μαζί με Κώες και Πάτμιους εποίκους. Το 1111 θα αφήσει την ύστερη πνοή του, ενώ το ασκητήριό του - σπηλεώδες εκκλησίδιο - παραμένει ως σήμερα στη Λίμνη ευλαβικό των χριστιανών προσκύνημα και τεκμήριο μεγάλων ιστορικών γεγονότων.
  Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, το Ελύμνιο βρίσκεται οχυρωμένο στα "Καστριά του" και παρουσιάζει ακμή στην εποχή του ξακουστού ιππότη Λικάριου (13ος αιώνας), ενώ στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας θα βρίσκεται να κατοικείται από 44 φορολογούμενες οικογένειες.
  Στα μέσα του 16ου αιώνα, Αιγαιοπελαγίτες έποικοι καταφθάνουν στο Ελύμνιο. Την ίδια περίοδο θαυματουργικά και μέσω θαλάσσης, καταφθάνει και η παλαιά Εικόνα της Παναγίας Λιμνιάς, που θα γίνει θρησκευτικό παλλάδιο του τόπου. Τα ίδια χρόνια το Καστρινό Ελύμνιο κατηφορίζει και πάλι στην παραλία και κτίζει τη σημερινή πόλη της Λίμνης. Το 1790 αρκετές οικογένειες της Λίμνης μεταναστεύουν στη Σκιάθο ιδρύοντας εκεί τη δική τους "Λιμνιάτικη" συνοικία, που μέχρι και σήμερα ονομάζεται "τα Λιμνιά".
  Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η ναυτοσύνη της Λίμνης εξακολουθεί να είναι αναπτυγμένη, με αποτέλεσμα (όπως εξάλλου συνέβη με όλα τα νησιά του Αιγαίου) το γεγονός αυτό να αποτελέσει μεγάλο όπλο στα χέρια των επαναστατών του 1821. Ηταν απόλυτα φυσικό λοιπόν η Λίμνη να πρωτοστατήσει στην Ευβοϊκή εξέγερση για την απαλλαγή των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό.
  Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε τις διϊστάμενες απόψεις για την ιστορική αλήθεια περί του τόπου που έγινε επίσημα η έναρξη της Επανάστασης του 1821 και για το αν αυτός ήταν η Λίμνη ή η Ιστιαία. Τα γεγονότα που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση, είναι ότι η Λίμνη ήταν ο πλέον κατάλληλος τόπος για την οργάνωση της επανάστασης και ότι στην Ιστιαία έγιναν οι πρώτες εχθροπραξίες με τους Τούρκους το Μάιο του 1821, που ωστόσο από τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς είχαν προετοιμάσει οι έφοροι της Λίμνης. Πολλοί ιστορικοί συνδυάζοντας τις εχθροπραξίες με την επίσημη έναρξη του αγώνα θεωρούν την Ιστιαία σαν τον τόπο κήρυξης της Επανάστασης, ενώ ο έγκυρος Ελύμνιος ιστορικός Ν. Μπελλάρας τεκμηριώνει, ότι η επίσημη έναρξη έγινε στην πόλη της Λίμνης. Η τελευταία άποψη πιθανόν να είναι πιο κοντά στην αλήθεια, αν και αυτό ίσως δεν έχει και τόση σημασία, αφού οι δύο αυτές πόλεις της Β. Εύβοιας (Ιστιαία και Λίμνη) αποτέλεσαν τα κέντρα του ξεσηκωμού της Εύβοιας, που δυστυχώς όμως δεν είχε και τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
  Στα χρόνια της απελευθέρωσης δημιουργεί ένα σημαντικότατο εμπορικό στόλο και τον προσφέρει στην όλη υπόθεση της ελληνικής ναυτιλίας. Οι ναυτικοί και οι ναυπηγοί της Λίμνης υπήρξαν ονομαστοί σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το ίδιο και τα καράβια της. Οι ανήσυχοι σύγχρονοι ερευνητές της Λίμνης, "Ελύμνιος" (Δημήτρης Αποστόλου) και Γιάννης Φαφούτης έχουν δημιουργήσει ένα ωραίο βιβλίο άλμπουμ με τα καράβια της μετεπαναστατικής Λίμνης.
  Στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και της Κατοχής, πρωτοστατεί και πάλι, αναδεικνύοντας μεγάλες μορφές της πανελλήνιας εθνικής μας αντίστασης. Λέλα Καραγιάννη, Κώστας Καραγιώργης, Κώστας Γαμβέτας, είναι μερικά μόνο από τα λαμπρά ονόματα ενεργών εχθρών του νεοβαρβαρικού σκοταδισμού.
  Η σημερινή πόλη της Λίμνης είναι μια τουριστικά εξελισσόμενη κωμόπολη με στοιχεία νησιώτικης παραδοσιακής δόμησης, με ιστορικούς χώρους και μοναστήρια, με πλούσια λαογραφική παράδοση, με φυσική πολλαπλή ομορφιά και με τους καλοκαιρινούς δροσάτους αγέρηδες, γρέγους και μαϊστράλια, που ασταμάτητα χαϊδεύουν τις κεραμιδένιες σκεπές και...σφυρίζουν τα παλιά παραμύθια της.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μακρυκάπας

ΜΑΚΡΥΚΑΠΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 71444
  Δύο καταπράσινα "γεμάτα πεύκα και ελιές" βουναλάκια κατεβαίνουν μέχρι το ποτάμι κει εκεί ανταμώνουν μετά τα τεράστια πλατάνια, τις λυγαριές και τις πικροδάφνες του ποταμιού.
  Μέσα σ' αυτό το σαν ζωγραφιά τοπίο είναι κτισμένη η Μακρυκάπα. Από ψηλά την αγναντεύουν τα Εφτακόνακα ο δεύτερος οικισμός της κοινότητας, χαμένος μέσα στην πυκνή μυρωδάτη βλάστηση και τα μεγάλα πεύκα.
  Η κοινότητα Μακρυκάπας απέχει 32 χλμ από τη Χαλκίδα και έχει 1.039 κατοίκους.
  Το χωριό δεν διαθέτει καταλύματα για να μείνετε, αλλά είναι γεμάτο από καφενεία, ταβέρνες και καφετέρειες. Μπορείτε να απολαύσετε το καφεδάκι σας δίπλα ακριβώς στο ποτάμι, κάτω από βαθύσκιωτα πλατάνια.
Ιστορικές τοποθεσίες
  Σ' όλη την περιοχή βρέθηκαν αρχαίοι τάφοι και αγγεία από την νεολιθική εποχή ως τους κλασσικούς χρόνους, γεγονός που αποδεικνύει την συνεχιζόμενη οίκηση της περιοχής.
  Βαβουλα: Ο τόπος καταγωγής των κατοίκων της Μακρυκάπας. Βρίσκεται 6 χλμ. ΒΑ του χωριού στη νότια πλευρά της Ταναϊδας. Από τη μορφολογία του χωριού και τις οχυρώσεις, είναι φανερό ότι οι κάτοικοι ζούσαν εκεί από το φόβο των επιδρομών. Τα Βάβουλα κτίστηκαν την εποχή της Φραγκοκρατίας. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας ζούσαν στο χωριό 600 οικογένειες. Μετά την απελευθέρωση το χωριό άρχισε σιγά - σιγά να αδειάζει, ώσπου το 1882 έφυγε και ο τελευταίος κάτοικος. Η προσφορά του χωριού στον αγώνα εναντίον των Τούρκων είναι ανεκτίμητη.
  Σήμερα: Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 1.039 κάτοικοι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαντουδίου

ΜΑΝΤΟΥΔΙ (Κωμόπολη) ΕΥΒΟΙΑ
  Το κέντρο και η πρωτεύουσα του Δήμου Κηρέως. Εδώ στεγάζονται οι Δημόσιες Υπηρεσίες, το Κέντρο Υγείας και το Δημαρχείο.
  Αξιο επίσκεψης είναι το σπίτι του μεγαλοτσιφλικά της περιοχής Βουδούρη με τα ζωγραφιστά ταβάνια. Σαν αξιόλογα έργα τέχνης μπορούν να χαρακτηρισθούν ο κεντητός επιτάφιος και τα εκκλησιαστικά λάβαρα ρωσικής τεχνοτροπίας.
  Γιορταστικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται τόσο κατά τις μέρες του καρναβαλιού όσο και κατά τη διάρκεια του Αυγούστου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Κηρέως.

Μαρούλι

ΜΑΡΟΥΛΙ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Το Μαρούλι βρίσκεται κοντά στο δρόμο που συνδέει τις Ροβιές με την Ιστιαία μέσω Βουτά. Ανήκει διοικητικά στις Ροβιές και είναι το ιδανικό καταφύγιο για τους σύγχρονους ερημίτες.
  Παλιότερα το χωριό ήταν μεγαλύτερο και όπως αναφέρει ο Παχυμέρης (2,417) "...στρατηγός ην τάδε Μαρούλης και μέγας άρχων εξ αξιώματος εκλείζετο...". Ο άρχοντας και στρατηγός Μαρούλης (1282-1328) είχε μεγάλο αγρόκτημα στη συγκεκριμένη περιοχή και πιθανότατα αυτός είναι και η αιτία προέλευσης του ονόματος του χωριού.
  Μετά το τέλος της Ενετοκρατίας και στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο Μαρούλι καταγράφονται 3 φορολογούμενες οικογένειες.
  Στην τελευταία απογραφή (1991) κατεγράφησαν 20 κάτοικοι. Το καθολικό του χωριού είναι ο ναός της Γέννησης της Θεοτόκου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Μονή Αγίου Νικολάου Γαλατακίου Λίμνης Ευβοίας

ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΑΛΑΤΑΚΗ (Μοναστήρι) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 31489
  Πρόκειται για την αρχαιότερη και ιστορικότερη Μονή του νησιού της Εύβοιας. Χτίστηκε κατά πάσα πιθανότητα πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Αιγαίο Ποσειδώνα. Η τοποθεσία στην οποία βρίσκεται είναι πράγματι μαγευτική, αφού είναι κατασκευασμένη σε οροπεδινή τοποθεσία 200 μέτρα ψηλότερα από την θάλασσα έχοντας έτσι εξαίσια θέα προς τον Ευβοϊκό αλλά και τις ακτές της απέναντι ευρισκόμενης Βοιωτίας.
  Η Μονή αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο (θαλασσινό προστάτη και αντικαταστάτη κατά κάποιον τρόπο του Ποσειδώνα) γιορτάζει τόσο στην επίσημη γιορτή του Αγίου (6η Δεκεμβρίου) όσο και την 20η Μαϊου επέτειο της ανακομιδής των λειψάνων Του. Την ημέρα αυτή πανηγυρίζει η Μονή μέσα στο καταπράσινο μαγευτικό ανοιξιάτικο τοπίο.
  Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή το όνομα Γαλατάκη προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από τον πρώτο μετά τον 10ο αιώνα κτήτορα, που ήταν κάποιος πλοίαρχος καταγόμενος από τον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης (είναι πολύ πιθανό να ονομαζόταν Γαλατάκης).
  Κατά μία άλλη εκδοχή το όνομα προέρχεται από τα πολλά και παραγωγικότατα ποίμνια γαλακτοφόρων ζώων που υπήρχαν κάποτε στη περιοχή αυτή.
  Η Μονή Γαλατάκη είναι αρκετά μεγάλη και μοιάζει πολύ με τις Μονές του Αγίου Ορους. Στην ανατολική πτέρυγα της Μονής υπάρχει χτισμένος ένας ογκώδης και οχυρός πύργος με μεγάλη ιστορία, που είναι αποτέλεσμα επισκευής αρχαιότερου οχυρού κτίσματος, από μοναχούς της Μονής στα φραγκοβυζαντινά χρόνια. Σύμφωνα με μια παράδοση τον πύργο έχτισε (ή επισκεύασε) ο ίδιος ο όσιος Δαυίδ ο Γέροντας για να προστατεύσει τους μοναχούς από τις πειρατικές επιδρομές.
  Η ιστορία της Μονής Γαλατάκη δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί μέσα σε λίγες γραμμές κειμένου συνοπτικής αναφοράς. Το αρχείο όμως και οι πνευματικοί θησαυροί που φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη και στις κρύπτες της Μονής μπορούν να ξετυλίξουν στον μελετητή τους, εικόνες και γεγονότα που κάνουν την φαντασία, τον θρύλο και την πραγματικότητα να ταυτίζονται και να δημιουργούν ένα ακόμη τεκμήριο για το ανεπανάληπτο μεγαλείο της πατρίδας μας.
  Η Μονή ήταν ανδρική σε όλη την διάρκεια της πολύκροτης ιστορίας της. Από το 1946 όμως και μέχρι σήμερα είναι γυναικεία.
  Την Μονή Γαλατάκη (απέχει 40 χλμ. περίπου από την Αιδηψό) μπορείτε να επισκεφθείτε συνδυάζοντας την επίσκεψη αυτή με μια εκδρομή στην πανέμορφη Λίμνη, διασχίζοντας τον καινούριο παραλιακό δρόμο Αιδηψού-Ροβιών-Λίμνης και απολαμβάνοντας τη συντροφιά του πανέμορφου Ευβοϊκού.
  Σε κάπως μεγαλύτερη απόσταση βρίσκεται το Προκόπι με το Ναό και το σεπτό σκήνωμα του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συλλόγου Ιδιοκτητών Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αιδηψού.

Μονή Οσίου Δαυίδ Γέροντος Λίμνης

ΜΟΝΗ ΟΣΙΟΥ ΔΑΥΪΔ ΓΕΡΟΝΤΟΣ (Μοναστήρι) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 71297, 71143
  Στα χαμηλά των βουνών Καβαλάρης και Ξηρόν όρος αντίκρυ του χωριού Δρυμώνα βρίσκεται χτισμένη η Μονή του οσίου Δαυίδ αφιερωμένη στη μνήμη της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος.
  Το έτος της πρώτης οικοδόμησης της Μονής δεν είναι ακριβώς γνωστό. Το βέβαιο είναι ότι προϋπήρχε του 1500, αφού ο όσιος Δαυίδ (που έζησε γύρω στο 1550) δημιούργησε την Μονή πάνω στα ερείπια προϋπάρχοντος ναού. Λογικά ο προϋπάρχων αυτός ναός κατεστράφη από τους Τούρκους μετά την κατάληψη της Εύβοιας το 1470. Το 1824 οι Τούρκοι καταστρέφουν με φωτιά και το νέο ναό για να εκδικηθούν τη συμμετοχή των μοναχών στον ξεσηκωμό του 1821. Η νέα ανοικοδόμηση έγινε το 1877.
  Στο ναό του Μοναστηριού φυλάσσονται σε καλλίτεχνη λειψανοθήκη τα ευωδιάζοντα και θαυματουργά οστά του οσίου Δαυίδ του Γέροντος, καθώς το θυμιατό και το πετραχήλι του αγίου, ρωσικής προέλευσης.
  Τις τελευταίες δεκαετίες η Μονή έγινε πανελλήνια γνωστή για τις Θείες ικανότητες ενός χαρισματικού μοναχού που έζησε σε αυτή και που για πολλά χρόνια και μέχρι το τέλος της ζωής του υπήρξε ο ηγούμενός της. Πρόκειται για τον Γέροντα Ιάκωβο στον οποίο αποδίδονται πλήθος Θείων και ανθρωπίνων επεμβάσεων προς ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου.
  Η Μονή απέχει περίπου 25 χιλιόμετρα από την πόλη της Αιδηψού. Ο επισκέπτης κατευθυνόμενος προς τις Ροβιές καθοδηγείται από τις πινακίδες του δρόμου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συλλόγου Ιδιοκτητών Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αιδηψού.

Μυρτιάς

ΜΥΡΤΙΑΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Το χωριό Μουρτιάς ή Μυρτιάς, είναι χτισμένο στην ανατολική πλευρά του λόφου "Σταυρός" μέσα σε δάσος από πεύκα και ελιές, κάτω ακριβώς από τη Β.Δ. πλευρά του επιβλητικού Μεσοπέτριου όρους. Βρίσκεται κοντά στο δρόμο Λίμνης-Χαλκίδας.
  Το όνομα του χωριού προέρχεται πιθανότατα από το θάμνο μυρτιά, ο οποίος αφθονεί στην περιοχή, χωρίς να λείπουν και άλλες λαϊκότερες εξηγήσεις. Η κατοίκηση στην περιοχή χρονολογείται στη νεολιθική περίοδο. Κοντά στο χωριό έχει εντοπιστεί οικισμός της αρχαιότερης νεολιθικής περιόδου. Ενας προϊστορικός χειροπέλεκις εκείνης της εποχής εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδος. Η θέση ήταν κατάλληλη για τη δημιουργία προϊστορικού οικισμού μια που βρίσκεται στην άκρη μιας εκτεταμένης κοιλάδας με χαμηλούς καλλιεργήσιμους λόφους και άφθονα νερά. Μικροί οικισμοί πρέπει να υπήρχαν στην περιοχή και κατά τους γεωμετρικούς, αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους, όπως μαρτυρούν τα έως τώρα ευρήματα. Το Περιρραντήριο, επιτύμβιες στήλες, καθώς και διάφορα θραύσματα, που έχουν βρεθεί στο Μουρτιά και την ευρύτερη περιοχή Δάφνης και Κεχριών, εκτίθενται σήμερα στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Λίμνης. Ο συνοικισμός στη σημερινή θέση είναι σχετικά νέος και άρχισε να δημιουργείται από το έτος 1880. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν γεωργοποιμένες προερχόμενοι κυρίως από τον παλιό οικισμό του Αγ. Βασιλείου που βρισκόταν στους πρόποδες του Ξηρού όρους, αλλά και άλλα ορεινά χωριά.
  Στο ανατολικό μέρος του χωριού στην τοποθεσία "Στεφάνι" σώζονται πολεμίστρες και θεμέλια διπλής οχύρωσης από φρούριο κλασικών χρόνων. Σύμφωνα με την παράδοση στο σημείο αυτό είχαν γίνει μάχες μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων κατά την επανάσταση του 1821. Κατά την τελευταία απογραφή ο Μουρτιάς κατοικούνταν από 300 κατοίκους.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μύτικα

ΜΥΤΙΚΑΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 52770
  Ένα από τα πιο αρχαία ιστορικά είδη καλλιέργειας του Ληλαντίου Πεδίου είναι το αμπέλι, που καλλιεργείται στην περιοχή αμπέλια του Μύτικα, των Φύλλων, του Αφρατίου και του Αγίου Νικολάου, στην ίδια περιοχή όπου καλλιεργώταν και πριν χιλιάδες χρόνια. Κατά την αρχαιότητα τιμόταν εδώ ο θεός του αμπελιού Διόνυσος του οποίου υπήρχε και ιερό.
  Το όνομα Μύτικας κατά τους γλωσσολόγους προέρχεται από τη θεά Μήτι, που ήταν σύζυγος του Δία, υπήρχε μάλιστα και ιερό προς τη θεά, που ήταν η πολιούχος και η προστάτιδα του Μύτικα. Η ονομασία του καθιερώθηκε από τους Αθηναίους κληρούχους που εγκαταστάθηκαν στο Ληλάντιο Πεδίο. Ο Μύτικας είναι κτισμένος σποραδικά σε όλη την έκτασή του, όλη η περιοχή είναι ένας απέραντος δενδρόκηπος, ένα περιβόλι της Εδέμ.
  Εδώ στο Μύτικα θα συναντήσεις και πολλά ελαιοτριβεία δείγμα της πλούσιας και ποιοτικής παραγωγής σε ελαιόλαδο του Ληλαντίου Πεδίου. Μέσα στο καταπράσινο πεδινό τοπίο με τις χίλιες δυο καλλιέργειες υψώνεται χωμάτινος λόφος και στην κορυφή του υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου και οι δύο ενετικοί πύργοι που στέκουν εκεί αγέρωχοι από το 13ο αιώνα. Ο δρόμος για τους δύο πύργους είναι βατός και από εκεί μπορεί ο επισκέπτης να θαυμάσει την ομορφιά του πεδινού τμήματος του Ληλαντίου.
  Οι πύργοι φωταγωγήθηκαν πρόσφατα από το δήμο και την νύκτα προσφέρουν ένα μοναδικό θέαμα που είναι ορατό από πολλές θέσεις του Ληλαντίου. Στο βορειοδυτικό τμήμα του και πάνω στην πλαγιά του όρους Βαθροβούνι υψώνεται αγέρωχο το παρεκκλήσι του Προφήτου Ηλία κτισμένο σε ένα απότομο βράχο. Από εδώ πάνω έχεις στα πόδια σου σαν χαλί το γαλάζιο του Νότιου Ευβοϊκού κόλπου με τις θαυμάσιες παραλίες του και το πράσινο των αμπελώνων και ελαιώνων του Ληλαντίου πεδίου. Στο γεωγραφικό κέντρο του απλωμένου σε όλο το μήκος και πλάτος του Μύτικα και μέσα σε πυκνή πεδινή βλάστηση από αμπελώνες και ελαιώνες βρίσκεται η ιστορική μονή του Αγίου Νικολάου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Νέας Λαμψάκου

ΝΕΑ ΛΑΜΨΑΚΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 22215
   Απέχει μόλις 4 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα και είναι η πρώτη κωμόπολη που συναντάς μπαίνοντας στο Ληλάντιο.
  Ο επισκέπτης που έρχεται από τη Χαλκίδα στα πρώτα Φανάρια του Ληλαντίου, αφήνει αριστερά του την Εθνική οδό Χαλκίδος - Νοτίου Ευβοίας, η οποία περνά από το Μύτικα και το Βασιλικό και οδηγεί το αυτοκίνητό του δεξιά, προς Νέα Λάμψακο, Αγιο Νικόλαο & Μπούρτζι.
  Η Νέα Λάμψακος μέχρι το έτος 1923, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από την Λάμψακο της Μικράς Ασίας ήταν γεωγραφική περιοχή της τότε Κοινότητας Αγίου Νικολάου και όλο το εδαφικό της τμήμα άνηκε στο μεγάλο Τσιφλίκι του Βαρατάσου. (Το υπόλοιπο τσιφλίκι και η παλαιά κατοικία του Βαρατάσου υπάρχουν σήμερα στον Αγιο Νικόλαο).
  Είναι μία κωμόπολη κτισμένη με απίθανο σχεδιασμό. Συνδυάζει τη γραφικότητα του χωριού με τις υπέροχες μεγάλες πλατείες και τους ωραίους δρόμους.
  Στη Νέα Λάμψακο με τους 1750 κατοίκους ο επισκέπτης που είναι θαυμαστής του ούζου και του θαλασσινού ουζομεζέ θα βρει κάτι που δεν το συναντά σε καμία γωνιά της γης.
  Εδώ σε κάθε τετράγωνο από την Αρχή μέχρι την παραλία υπάρχουν δύο τρία και τέσσερα ουζερί. Από οικογενειακό ουζερί μέχρι και παραδοσιακό ούζο με μεζέ, από τους πιο νόστιμους και φρέσκους ουζομεζέδες που βγάζει ο Ευβοϊκός κόλπος. Η Νέα Λάμψακος είναι γνωστή για το ούζο της όχι μόνο στην ευρύτερη περιοχή αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Για να πιουν ούζο και να γευθούν τους σπεσιαλιτέ ουζομεζέδες της Νέας Λαμψάκου, πολλοί ξεκινούν όχι μόνο από την κοντινή Αθήνα, αλλά και από αυτή την Θεσσαλονίκη που φημίζεται για το ούζο και τους ωραίους ουζομεζέδες της.

Δημοτικό Διαμέρισμα Νεροτριβιάς

ΝΕΡΟΤΡΙΒΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 31469
  Η Κοινότητα Νεροτριβιάς, 26 χιλιόμετρα δυτικά των Ψαχνών, είναι ονομαστή για το εξαιρετικό της ελαιόλαδο, που παράγεται σε μεγάλες ποσότητες. Αφθονα τρεχούμενα νερά σχηματίζουν ποτάμια και ρυάκια, σ' ένα καταπράσινο τοπίο. Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 540 κάτοικοι.
To xωριό
  Οι κάτοικοι ασχολούνται με οικοδομικές εργασίες, απασχολούνται σε εργοστάσια ή καλλιεργούν κυρίως, ελιές και αμπέλια. Υπάρχουν και αρκετοί κτηνοτρόφοι.Το χωριό λέγεται ότι απέκτησε το όνομά του επειδή οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής, έπλεναν τις βελέντζες στα γύρω ποτάμια (νερό + τριβή).
Αξιοθέατα
  Η Εκκλησία του Αγ. Κων/νου που χτίστηκε το 1917 στην πλατεία του χωριού.
  Η εκκλησία του Αη Γιάννη, πριν τη Δάφνη, η οποία είναι πολύ παλαιά.
Παραλίες
  Η πανέμορφη παραλία της Δάφνης, που κάθε καλοκαίρι συγκεντρώνει αμέτρητους παραθεριστές για τα πεντακάθαρα νερά της και τη φυσική ομορφιά της περιοχής.
Εκδηλώσεις
  Πανηγύρι την 21η Μαΐου, οπότε εορτάζεται ο πολιούχος του χωριού, Αγιος Κωνσταντίνος. Στις 29 Αυγούστου, του Αη Γιάννη του Αποκεφαλιστή, τριήμερο πανηγύρι, με ξεφάντωμα στην πλατεία του χωριού.
Θα βρείτε: Οργανωμένο κάμπιγνκ στη Δάφνη, με καφετέρια και καντίνα.Ταβερνάκι στο τέρμα της παραλίας, μέσα στα δέντρα και φημισμένες ταβέρνες στο χωριό.

Δημοτικό Διαμέρισμα Παγώντα

ΠΑΓΩΝΤΑΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 25371, 25290
  Το όνομα του Παγώντα είναι ανθρωπωνυμικό και προήλθε από πλούσιο γαιοκτήμονα της περιοχής. Ο Θουκυδίδης αναφέρει το Θηβαίο βοιωτάρχη Παγώνδα, γιο του Ελαιόλαδου που νίκησε το 429 π.Χ. τους Αθηναίους στο Δήλεσι.
  Είναι ορεινό χωριό που απλώνεται σε θαυμάσια απάνεμη και ηλιόλουστη πλαγιά δασόφυτης παρυφής του Πυξαριά και περιβάλλεται από πυκνά δάση πεύκων και άλλων αγρίων δένδρων. Το υπέδαφος της περιοχής περιέχει πλούσια κοιτάσματα νικελίου, βωξίτη και λευκολίθου, που σήμερα βρίσκονται σε πλήρη εκμετάλλευση.
  Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εγκαταστάσεις των μεταλλείων βρέθηκε ακέραιος νεολιθικός πέλεκυς από λειμωνίτη. Κοντά υπάρχει και μεγάλο σπήλαιο ανεξερεύνητο. Πολλοί από τους κατοίκους εργάζονται στην επιχείρηση ΛΑΡΚΟ. Συγκοινωνεί με την εθνικό οδό από τον οικισμό Νέο Παγώντα με τα Ψαχνά διαμέσου του Σταυρού. Το κλίμα του είναι υγιεινό και δροσερό, κατάλληλο και για θερινή διαμονή.
 Ιστορικά: Κατά επιτόπια ζωντανή παράδοση, στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 πολλοί από τους κατοίκους του για να αποφύγουν της θηριωδίες των Τούρκων, μετοίκησαν στη Σάμο και θεμελίωσαν χωριό που σώζεται μέχρι σήμερα με το ίδιο όνομα "Παγώνδας" και με τα ίδια οικογενειακά επίθετα.
Σήμερα: Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 206 κάτοικοι.

Παλιόβρυση

ΠΑΛΑΙΟΒΡΥΣΗ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Ενα μικρό αλλά πολύ όμορφο χωριό. Οι κάτοικοί του αγνοί και φιλόξενοι.
  Αποτελεί τον δεύτερο οικισμό της Αγίας Αννας και βρίσκεται στο Ν.Δ. της μέρος σε υψόμετρο 280 μ. περίπου.
  Παλαιότερα η περιοχή του χωριού, καλυπτόταν από δάσος και προσφερόταν για κρυψώνα των κατοίκων, τις δύσκολες ημέρες του "Τουρκικού ζυγού".
  Κατά το έτος 1823, οι κάτοικοι της Παλιόβρυσης, για να αποφύγουν τις ορδές του Βερκοφτσάλη, υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο στη σπηλιά του φαραγγιού Αράπη, μαζί με τους Αγιαννιώτες και Κεραμειώτες. Μετά την αποδέσμευση των εδαφών της περιοχής από τον γαιοκτήμονα Ι. Ξενη (1836) άρχισε να δημιουργείται και να μεγαλώνει το χωριό, που την ονομασία του πήρε από Παλιά Βρύση.
  Ο Γενικός Διοικητής του Τσιφλικιού της Αγ. Αννας Μ. Μαρίνης, κατά εξουσιοδότηση του Ι. Ξένη, χρησιμοποιούσε την Παλιόβρυση τους θερινούς μήνες.
  Ο πρώτος ιατρός της περιοχής του Δήμου "Κηρονήλεως" ήταν ο Βαυαρός Entix, ο οποίος αφού αγόρασε μεγάλο κτήμα στην Παλιόβρυση έχτισε και το αρχοντικό του.
  Σήμερα το χωριό έχει δική του ενορία, αυτήν του "Αγίου Δημητρίου".
  Το 1956 ιδρύθηκε και λειτουργούσε μονοθέσιο δημοτικό Σχολείο, το οποίο αργότερα συγχωνεύθηκε με της Αγ. Αννας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Παλαιοχώρι

ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Πιο κάτω και προς τις Ροβιές βρίσκεται και το Παλαιοχώρι όπου επίσης έχουμε στοιχεία ύπαρξης οικισμού της Νεολιθικής περιόδου. Το νεότερο Παλαιοχώρι κτίστηκε προς το τέλος της βυζαντινής εποχής και της Φραγκοκρατίας, από τους κατοίκους των παραθαλάσσιων Ροβιών που ήθελαν να προστατεύονται από τις πειρατικές επιδρομές.
  Στην απογραφή του 1991 οι κάτοικοι των χωριού ήταν 52. Η εκκλησία του, που είναι κτισμένη πάνω σε παλιότερο ναό της Αγίας Αννας, τιμάται στη μνήμη της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Παππάδων

ΠΑΠΠΑΔΕΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 51274
  Το χωριό Παπάδες βρίσκεται στο βορειότερο άκρο της επαρχίας Χαλκίδας. Το χωριό είναι κτισμένο σε ομαλό λόφο με πανοραμική θέα προς το Αιγαίο Πέλαγος. Ολη η περιοχή του χωριού είναι όμορφη και γραφική. Το υψόμετρό του είναι 400 περίπου μέτρα. Η όλη περιοχή του χωριού είναι 35 τ.χμ. Το μεγαλύτερο μέρος της εκτάσεως καλύπτεται από πευκώνες και θάμνους.
  Μια αφήγηση του γεροντότερου του χωριού διατυπώνει ρεαλιστικά την προέλευση της ονομασίας του χωριού: Την εποχή της τουρκοκρατίας, λένε, στο μέρος που είναι σήμερα το χωριό ήταν Μοναστήρι με αρκετά μεγάλη μοναστηριακή περιουσία. Οι μοναχοί (παπάδες) που κατείχαν το Μοναστήρι κατάγονταν από τη Λέσβο. Εφυγαν από εκεί για να γλιτώσουν από τους Τούρκους και εγκαταστάθηκαν στο μέρος του χωριού, κτίζοντας Μοναστήρι και μένοντας μετά του ηγουμένου τους εκεί. Η επικρατέστερη όμως κατά την άποψη των περισσοτέρων προέρχονταν από μοναχούς της Μονής Ξηροποτάμου του Αγίου Ορους.
  Οι σκλάβοι τότε Ελληνες της περιοχής κατοικούσαν στο χωριό Δόκανο που βρισκόταν μεταξύ Αχλαδιού και του σημερινού χωριού. Το σημερινό χωριό "Παπάδες" το δημιούργησαν οι κάτοικοι του Δόκανου.
  Σύμφωνα με την ιστορική παράδοση η μετοίκηση των κατοίκων του Δόκανου οφείλεται στο ακόλουθο γεγονός. Ο Τούρκος Αγάς του Δόκανου κατεδικάσθη να παραχωρήσει στον Αγά του Αχλαδίου το προς Αχλάδι τμήμα της περιουσίας του ως αποζημίωση για τη μη εξόφληση της χρηματικής οφειλής. Κατόπιν τούτου ο Αγάς του Δόκανου μετέφερε το "Κονάκι" του στο Μοναστήρι, στους μοναχούς (Παπάδες) για να είναι το κέντρο της περιουσίας που του απέμεινε. Τον Αγά τότε ακολούθησαν όλοι οι κάτοικοι του Δόκανου, οι υποτακτικοί του, κι έτσι δημιουργήθηκε το χωριό στους μοναχούς (παπάδες), ονομασία διατηρούμενη μέχρι σήμερα. Ο ενοριακός ναός είναι η Κοίμηση της Θεοτόκου. Υπάρχει 2/θ Δημοτικό Σχολείο που η λειτουργία του αρχίζει από το έτος 1900.
  Πρώτοι διδάσκαλοι του σχολείου ο Δ. Θεοδωράκης και ο ιερέας Κεχαγιόγλου.
  Στο Δ.Δ. Παπάδων ανήκει και ο οικισμός "Ξηροπόταμος" ο οποίος τελευταία παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Παραλίας Αυλίδας

ΠΑΡΑΛΙΑ ΑΥΛΙΔΟΣ (Κωμόπολη) ΑΥΛΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 31334
  Παραθαλάσσια περιοχή με μήκος παραλίας 6 χλμ. στο Νότιο Ευβοϊκό. Έχει πολύ καλή πλαζ για λουόμενους και αβαθή νερά. Διαθέτει ένα γραφικό λιμανάκι, ενοικιαζόμενα δωμάτια και πανσιόν. Κατά μήκος της παραλίας υπάρχουν πολλά εξοχικά κέντρα, που προσφέρουν υπέροχα εδέσματα. Η Παραλία Αυλίδας επικοινωνεί με παραθαλάσσιο δρόμο, που ενώνει τις περιοχές Δήλεσι, Χαλκούτσι, Σκάλα Ωρωπού αλλά και με την εθνική οδό Αθήνας - Χαλκίδας από τη διασταύρωση στο Βαθύ.
  Μέχρι το 1927 λεγόταν Δράμεσι και έκτοτε αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα Παραλίας Αυλίδας. Η ιστορία του χωριού ξεκινάει από τα βάθη των αιώνων. Η μυθολογία λεει ότι οι κάτοικοι της γύρω περιοχής είναι απόγονοι των Σπαρτών του Κάδμου. Αλλά πρέπει να υπήρχε πολιτισμός και στην προϊστορική ή λίθινη εποχή, όπως μαρτυρούν κάποια από τα λιγοστά ευρήματα. Στην απογραφή του 1991 η Παραλία είχε 2.473 κατοίκους. Ο πληθυσμός παρουσιάζει μεγάλο ρυθμό αύξησης. Ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες, λόγω των πολλών παραθεριστών, φτάνει και τους 15.000 κατοίκους.
  Η Παραλία Αυλίδας είναι πράγματι ένας ειδυλλιακός τόπος, που έχει εξελιχθεί σε σπουδαίο θέρετρο με πολυτελείς εξοχικές κατοικίες. Υπήρξε τουριστικό θέρετρο, κατά την αρχαιότητα των Θηβαίων αλλά σήμερα - ως επί το πλείστον - των Αθηναίων. Η ανάπτυξή της είναι αξιόλογη. Το επιστημονικό δυναμικό και το στρατιωτικό (σε ανώτερους και ανώτατους αξιωματικούς) είναι υπολογίσιμο. Οι κάτοικοί της ασχολούνται με την αμπελουργία, την καλλιέργεια της ελιάς και ορισμένοι με την αλιεία και με άλλα επαγγέλματα. Οι επιχειρηματίες της επίσης παρουσιάζουν αξιόλογη δράση.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πολιτικών

ΠΟΛΙΤΙΚΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 31135
Ταυτότητα:
  Βρίσκεται 2 χλμ μακριά από τη θάλασσα. Κτίστηκε στα βυζαντινά χρόνια από κατοίκους της συνοικίας της Κωνσταντινούπολης, Γαλατά, οι οποίοι αποίκησαν το χωριό και έδωσαν το όνομα της συνοικίας τους για ενθύμιο. Είναι κτισμένη στη θάλασσα, απάνεμη και προσήλια θέση, ενώ τα γύρω βουνά την προστατεύουν από τους ΝΔ, ΒΔ, Β και ΒΔ ανέμους. Ο τόπος είναι κατάφυτος από κάθε είδους οπωροφόρα δέντρα. Απέχει από την Χαλκίδα 20 χλμ. Η παραλία της αναπτύσσεται τουριστικά.
Ιστορικά:
  Ανατολικά των Πολιτικών, προς τα Ψαχνά και σε απόσταση 3 χλμ. 200 μ. από τη θάλασσα και αριστερά του δρόμου, υπάρχει ύψωμα (μαγούλα) ύψους 200 μ. γνωστό με το όνομα "Καυκάλα". Εδώ πιστεύεται ότι ήταν οι Αιγές όπου είχε την έπαυλη και τις θέρμες του ο Ηρώδης ο Αττικός, πράγμα που όμως δεν επιβεβαιώνεται από τις ενεπίγραφες επιτύμβιες στήλες. Βρέθηκαν στο ύψωμα και στην περιοχή της Καυκάλας όστρακα από την ΠΕ εποχή μέχρι τους Μεσαιωνικούς χρόνους.
  Η εγκατάσταση στη θέση αυτή γεωργικού και αλιευτικού οικισμού υπήρξε συνεχής και αδιάκοπη, γιατί είναι σε ωραία τοποθεσία, ευήλια, προσήνεμη και σε περιοχή εύφορη. Τέλος βρέθηκαν επιτύμβιες πλάκες και βυζαντινά αρχιτεκτονικά μέλη.
  Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 1.276 κάτοικοι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Προκοπίου

ΠΡΟΚΟΠΙ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 41150
  Η δεύτερη σε μέγεθος πόλη του Δήμου και η πρώτη που συναντά ο ερχόμενος από τη Χαλκίδα επισκέπτης. Εδώ φυλάσσεται το σκήνωμα του θαυματουργού Οσίου Αγίου Ιωάννη του Ρώσου το οποίο παρότι ανήκει σε έναν ρωσικής καταγωγής Αγιο, αντικατοπτρίζει τη σημασία των όρων Ορθοδοξία και Ελληνισμός. Αξια επίσκεψης είναι και η παλιά εκκλησία της πόλης Αγιος Κωνσταντίνος.
  Σπουδαίας ποιότητας είναι το μέλι που παράγεται στη περιοχή και πωλείται από τους παραγωγούς στον κεντρικό δρόμο της πόλης.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Κηρέως.

Ρετσινόλακος

ΡΕΤΣΙΝΟΛΑΚΚΟΣ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Ο Ρετσινόλακος που ανήκει κι αυτός διοικητικά στη Λίμνη είναι ένας μικρός ορεινός οικισμός χτισμένος σε καταπράσινη ανηφορική κοιλάδα της δυτικής όχθης του ποταμού Σηπιά. Από την ενασχόληση παλαιότερα των κατοίκων με την ρητινοσυλλογή και την πλούσια παραγωγή ρετσίνης των άφθονων πευκόδενδρων φαίνεται πως πήρε και την ονομασία του. Στην τελευταία απογραφή ο Ρετσινόλακος είχε 15 κατοίκους.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ροβιών

ΡΟΒΙΕΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 71040, 71208
  Το χωριό είναι χτισμένο μέσα στο τόξο που σχηματίζουν τα πευκόφυτα βουνά Τελέθριο και Καβαλάρης μέσα σε έναν τεράστιο ελαιώνα που ενώνει τους πρόποδες του βουνού με τη θάλασσα. Είναι από τα ωραιότερα παραθαλάσσια χωριά της Εύβοιας με ατέλειωτη, σε μήκος παραλία και καθαρά βαθυγάλανα νερά. Βρίσκεται πάνω στο νέο δρόμο Λίμνης-Αιδηψού, 95 χλμ. βορειοδυτικά της Χαλκίδας. Ο πληθυσμός του υπερβαίνει σήμερα τους 2.000 κατοίκους.
  Τα σπίτια του χωριού είναι πολύ περιποιημένα, με μεγάλους κήπους, γεμάτους λουλούδια και οπωροφόρα δέντρα. Πασίγνωστη είναι η βρώσιμη, νοστιμότατη ελιά των Ροβιών.
  Στη μέση του χωριού, δεσπόζει το βενετσιάνικο πυργοκάστελο, που στέκει εκεί αιώνες τώρα, αγναντεύοντας το βόρειο Ευβοϊκό. Κοντά στο χωριό, στην τοποθεσία "Αράκλης" ή "Ηράκλειο" σχηματίζεται γραφικότατος κόλπος με πευκόφυτη εκτεταμένη και πανέμορφη παραλία.
  Η κατοίκηση στην περιοχή των Ροβιών αρχίζει την παλαιολιθική περίοδο. Στις θέσεις Παλαιοχώρι και Κοκορέτσια έχουν εντοπιστεί παλαιολιθικά εργαλεία και άφθονες ποσότητες πυριτόλιθου. Κατά την αρχαιότερη νεολιθική περίοδο υπήρχαν μικροί αγροτικοί οικισμοί στο Παλαιοχώρι και τα Κοκορέτσια ενώ στο Κρεμάσι έχει εντοπιστεί οικισμός της πρωτοελλαδικής και μεσοελλαδικής περιόδου. Αυτές τις περιόδους αναπτύσσονται οικισμοί τόσο στο Παλαιοχώρι όσο και μέσα στο σημερινό χωριό των Ροβιών.
Οι Ροβιές ταυτίζονται με την αρχαία πόλη Οροβιαί. Οπως αναφέρεται από τον Θουκυδίδη και τον Στράβωνα στα αρχαία χρόνια υπήρχε η πόλη Οροβιαί κοντά στην πόλη των Αιγών (Λίμνη), όπου λατρευόταν ο Ηρακλής και ο Απόλλωνας. Προς τιμή του τελευταίου υπήρχε ονομαστό μαντείο που ήταν γνωστό σαν Μαντείο του Σελινουντίου Απόλλωνος, το οποίο βρισκόταν, σύμφωνα με τις γραπτές μαρτυρίες του Στράβωνα, πάνω στο όρος Τελέθριο εκεί που σήμερα βρίσκεται η ιστορική μονή του Αγίου Γεωργίου των Ηλίων. Η πόλη των Οροβιών κατεστράφη από φοβερούς σεισμούς και παλιρροϊκό κύμα που προκλήθηκε απ' αυτούς, κατά το έκτο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου (426π.Χ.), σύμφωνα με την αφήγηση του Θουκιδίδη (ΙΙΙ, 89). Λίγοι μόνο από τους κατοίκους σώθηκαν από τον πνιγμό αλλά και τα άλλα οδυνηρά επακόλουθα των σεισμών.
  Η εγκατάσταση μεταφέρθηκε στη θέση Παλαιοχώρι και Αράκλης όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Στη θέση Παλαιοχώρι υπάρχουν ίχνη οχυρωματικού περιβόλου τις κλασικής περιόδου, που χρησιμοποιούνταν, αφού έγιναν οι απαιτούμενες μετατροπές έως την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Στην περιοχή των σημερινών Ροβιών ο οικισμός ανασυστήνεται κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων και συνεχίζεται την περίοδο της Φραγκοκρατίας, δείγμα της οποίας είναι ο πύργος που προαναφέραμε. Σύμφωνα με κάποιους μελετητές το πυργοκάστελο των Ροβιών κτίστηκε από τον Γουλιέλμο Β΄τον Βιλλαρδούνο, πρίγκιπα της Αχαϊας κατά τη διάρκεια του πολέμου εναντίον των Ενετών του νησιού ανάμεσα στο 1255 και 1258. Επεμβάσεις με τσιμέντο που έγιναν λίγο παλιότερα, στέρησαν το μνημείο από την αισθητική και αρχιτεκτονική ομορφιά του.
  Στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι Ροβιές υπήρξαν διοικητικό κέντρο της περιοχής (ναχιγιές) με 87 φορολογούμενες οικογένειες (500 περίπου κάτοικοι). Το 1925 μετά τη συμφωνία για την ανταλλαγή πληθυσμών, το χωριό συμπλήρωσαν Ελληνες πρόσφυγες που ήλθαν κυρίως από τα μέρη της Κωνσταντινούπολης.
  Στις Ροβιές υπάγονται οι οικισμοί Μαρούλι, Αγιαννάκος, Καλαμούδι, Κούλουρος, Παλιοχώρι, Δαμιά και Δρυμώνα, καθώς και φημισμένη Μονή Οσίου Δαυίδ του Γέροντος. Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφέρουμε την ύπαρξη στην περιοχή των Ροβιών της νεοσύστατης γυναικείας μονής της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλλάντου. Η μονή αυτή βρίσκεται κτισμένη σε μια πανέμορφη τοποθεσία πολύ κοντά στο δρόμο Λίμνης-Ροβιών-Αιδηψού, στη θέση παλιότερης μονής "Ταξιάρχης".
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Σέτας

ΣΕΤΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22290 91194
  Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 760 μ. στις νοτιοανατολικές πλαγές της Δίρφης. Βρίσκεται 18 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αμαρύνθου ανάμεσα σε ένα αλπικό περιβάλλον κατάφυτο από έλατα, καστανιές και πλατάνια. Υπάρχει ασφαλτοστρωμένος δρόμος, που οδηγεί στο χωριό των 250 περίπου κατοίκων.
  Η Ανω Σέτα αποτελεί το επίκεντρο των δυο μικρών οικισμών που έχουν δημιουργηθεί στην περιοχή (Ανω και Κάτω Σέτα), είναι ένα μικρό γραφικό χωριουδάκι φιλόξενο στον επισκέπτη του. Οι δυο οικισμοί δημιουργήθηκαν αρχικά από κτηνοτρόφους γύρω στο 16ο αιώνα, ενώ ο πληθυσμός αυξήθηκε αισθητά την τελευταία περίοδο της οθωμανικής κατοχής από κατοίκους των πεδινών περιοχών της Εύβοιας και Ελληνικούς πληθυσμούς της Ηπείρου. Διασώζεται ακόμη στην περιοχή ο χαρακτηριστικός τύπος του δίπατου Ηπειρώτικου σπιτιού με τον πρώτο όροφο χωρίς παράθυρα.
  Σε μια απογραφή του 1830, όταν ακόμη η περιοχή ήταν οθωμανοκρατούμενη στη Σέτα αναφέρεται ότι ζούσαν 40 οικογένειες. Ο κεντρικός ναός του χωριού Ανω Σέτα είναι αφιερωμένος στην Αγία Παρασκευή. Πρόκειται για ένα απλό μονόχωρο ναό κατασκευασμένο από πελεκητούς λίθους με δίρριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας με το εξαιρετικής τέχνης βημόθυρο, έχει κατασκευαστεί γύρω στο 1880 από Ηπειρώτη ξυλογλύπτη.
  Λίγο πιο έξω από το χωριό βρίσκεται το υπαίθριο θέατρο που έκτισε στις αρχές της δεκαετίας του '80 ο ηθοποιός Νίκος Παπακωνσταντίνου. Στο χώρο αυτό, κάτω από τα έλατα, γίνεται η παρουσίαση αξιόλογων παραστάσεων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
  Ανάμεσα στην Ανω Σέτα και τη Κάτω Σέτα υπάρχει ένας μικρός ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί σε ένα υψίπεδο, 890 μ., σε ένα μαγευτικό χώρο. Πλατάνια, γάργαρα νερά, αγριομηλιές και αγριοαχλαδιές συνθέτουν ένα τοπίο. Εδώ βρίσκεται το ιστορικό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας ή Ενιάμερα της Θεοτόκου, πιο γνωστό με το επίθετο Αμμουδιώτισσα. Πρόκειται για ένα εκκλησάκι των αρχών του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές σ΄αυτό το εκκλησάκι ο οπλαρχηγός της επανάστασης Αγγελής Γοβιός είχε το ορμητήριό του στην περιοχή.
  Αξίζει ένας περίπατος ανάμεσα στα έλατα και τα πλατάνια από τα οποία είναι κατάφυτη η περιοχή. Για τους καλοφαγάδες τα μικρά ταβερνάκια στην Ανω Σέτα προσφέρουν λιχουδιές, όπως λουκάνικα ή κόκκορα κρασάτο και τσίχλες, κοτσύφια τους χειμερινούς μήνες, που συνοδεύεται από το ελαφρύ κρασί ντόπιας παραγωγής.

Δημοτικό Διαμέρισμα Σκεπαστής

ΣΚΕΠΑΣΤΗ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 92240
  Απέχει 2 μόνο χιλιόμετρα από τη διασταύρωση Κεχριών, στον άξονα προς τη Λίμνη. Χαρακτηριστικό του χωριού, εκτός από την πλούσια βλάστηση, είναι τα κρυστάλλινα τρεχούμενα νερά, που έχουν διαμορφώσει στο πέρασμά τους ειδυλλιακές τοποθεσίες. Η απογραφή του 1991 κατέγραψε στη Σκεπαστή 263 κατοίκους.
  Το χωριό παλιότερα βρισκόταν στη θέση Παλαιοχώρι, που καταστράφηκε από τους Τούρκους. Σύμφωνα με μια παράδοση, ο ναός της "Κοίμησης της Θεοτόκου" που σήμερα βρίσκεται μέσα στο νεκροταφείο, έμεινε θαυματουργικά αλώβητος από την καταστροφή αφού τα εργαλεία των Τούρκων και οι λοστοί έσπασαν χωρίς να προκαλέσουν ζημιές το ναό. Από εκεί το χωριό μεταφέρθηκε λίγο πιο βόρεια στη σημερινή του θέση και ονομάσθηκε Σκεπαστή λόγω του πολύ πυκνού δάσους που υπήρχε εκεί παλιότερα.   Το πρώτο σπίτι της Σκεπαστής χτίστηκε το 1770, ενώ το 1880 αριθμούσε 13 σπίτια.
  Στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Σκεπαστή καταγράφεται με το σημερινό της όνομα και αριθμεί πάνω από 100 κατοίκους. Οπως και στους Κουρκουλούς, έτσι και δω υπάρχουν τα ίδια ενδεικτικά στοιχεία για την παλιά ιστορία του χωριού, η οποία πιθανότατα αρχίζει από τα πολύ αρχαία χρόνια. Οι εικασίες αυτές θα αποδειχθούν από τη μελλοντική έρευνα και την αξιοποίηση των στοιχείων.
  Ανατολικά του χωριού στη θέση "Ελληνας" υπάρχει ένα τελείως κατεστραμμένο σήμερα φρούριο, ενώ στην Αγία Παρασκευή έχουν βρεθεί μεγάλες μυλόπετρες και άλλα ίχνη ύπαρξης οικισμού.
  Σήμερα η Σκεπαστή διακρίνεται για τα παραδοσιακά νοικοκυριά και τη φιλοξενία των κατοίκων της.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Σταυρού

ΣΤΑΥΡΟΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 91320
  Ορεινό χωριό σε ξέφωτη και ηλιόφωτη πλαγιά της Υψηλοτέρας, παρυφής της Δίρφυος, στα βόρεια των Ψαχνών. Το όνομα είναι θρησκευτικό κι έχει σχέση με τους σταυρούς. Παλιά η εκκλησία ύστερα από λιτανεία, είχε στήσει στους δρόμους που έφερναν από χωριό σταυρούς, για να διώξει το "χιτικό" (φυματίωση) που αποδεκάτιζε πολλούς νέους. Όσο για τη λέξη "Βέρτουρα" είναι τουρκική και σημαίνει "πάρε δώσε τη σφραγίδα". Πράγματι γινόταν συνέχεια αλλαγής της σφραγίδας κυριαρχίας του τόπου μεταξύ των Τούρκων αγάδων στο χωριό, ως επικρατέστερων στην περιοχή.
  Ψηλότερα από το χωριό είναι οι ιστορικές τοποθεσίες "Αντριλιά" και "Μνήματα". Τα Μνήματα είναι ορεινή περιοχή βόρεια του Σταυρού και ανατολικά των Αντριαλών. Πήρε το όνομα από τα μνήματα των πεσόντων κατά τη μάχη των Αντριανών.
  Σήμερα την περισσότερη έκτασή της έχει καταλάβει η επιχείρηση ΛΑΡΚΟ, που έχει μεγάλες εγκαταστάσεις φόρτωσης και εκφόρτωσης του βωξίτη, από εδώ ξεκινά ο ταινιόδρομος που φέρνει το μετάλλευμα στην παραλία των Πολιτικών για τη φόρτωση στα πορθμεία με προορισμό το εργοστάσιο Λάριμνας στην απέναντι ακτή.
  Μετά το σχέδιο Καποδίστρια ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 363 κάτοικοι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Στενής

ΣΤΕΝΗ ΔΙΡΦΗΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Η Στενή είναι μια καταπράσινη παραδοσιακή περιοχή στις πλαγιές της Δίρφης, του ψηλότερου βουνού της Εύβοιας. Βρίσκεται βορειοανατολικά της Χαλκίδας, σε απόσταση μόλις 30 χιλιομέτρων. Κύριο χαρακτηριστικό της τα πολλά χιόνια το χειμώνα και τα τρεχούμενα νερά το καλοκαίρι. Η περιοχή της Στενής μπορεί να γίνει αφετηρία για μια σειρά περιηγήσεων σε ένα από τα πιο γοητευτικά ελληνικά βουνά, τη Δίρφη. Πρώτος στόχος μπορεί να γίνει το ορειβατικό καταφύγιο και το χιονοδρομικό κέντρο.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Εύβοιας.

Στράφοι

ΣΤΡΑΦΟΙ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Είναι ένας μικρός οικισμός που βρίσκεται σε ένα δασωμένο βαθύπεδο. Εχει έκταση 7.000 στρέμματα. Εδαφος ομαλό, αλλά καλυπτόμενο επί το πλείστον από χαλέπιο πεύκη. Απέχει από την Αγ. Αννα 14 χιλ. Οι πολύ λίγοι κάτοικοι ασχολούνται με τη ρητινοκαλλιέργεια και την υλοτομία. Η ονομασία του οικισμού Στράφοι αποδίδεται σε πολλές αστραπές και κεραυνούς που συχνά πέφτουν στην περιοχή. Περί της πρώτης οίκησης δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία. Πιστεύεται όμως ότι αυτή έλαβε χώρα προ της επανάστασης του 1821.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Τριάδας

ΤΡΙΑΔΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 96302
  Βρίσκεται σε περίοπτη και δεσπόζουσα θέση πάνω σε ομαλό λόφο με θαυμάσια μαγευτική θέα προς όλο τον γύρω ορίζοντα. Η ονομασία της προέρχεται προφανώς από την "Αγία Τριάδα" (παραλείφθηκε το Αγία) την εκκλησία που βρίσκεται σε ερείπια στα ανατολικά της κωμόπολης.
Ιστορικά:
  Πάνω στο δημόσιο δρόμο, στον ομαλό λόφο που καλλιεργείται σήμερα ανακαλύφθηκε οικισμός της Μεσοελλαδικής περιόδου. Στην περιοχή του λόφου βρέθηκαν άφθονα κεραμεικά ευρήματα της Νεολιθικής, ΜΕ εποχής, καθώς και λίθινα σκεύη και πυριτόλιθο. Η κατοίκηση συνεχίστηκε και κατά τους Μυκηναϊκούς, Γεωμετρικούς και κλασσικούς χρόνους. Πρόκειται για σπουδαίο αγροτοκτηνοτροφικό οικισμό.
  Στο τέλος της τουρκοκρατίας τη περιοχή της Τριάδας ήταν τουρκικό τσιφλίκι. Μετά την απελευθέρωση η περιοχή Τριάδας και Φυγών παραχωρήθηκε από την κυβέρνηση στον Κριεζώτη για τις προς την πατρίδα υπηρεσίες του. Επάνω σε λόφο μάλιστα, σώζεται το περίφημο αρχοντικό που έκτισε ο εγγονός του οπλαρχηγού Σπύρος Κριεζώτης, το 1894. Γύρω του απλώνεται το απέραντο πλούσιο αγρόκτημά του. Την περιοχή την κατείχαν οι απόγονοί του μέχρι το 1922 οπότε απαλλοτριώθηκε και μοιράστηκε στους πρόσφυγες της Μ. Ασίας και στους κατοίκους των γύρω περιοχών. Το αρχοντικό του Κριεζώτη μετά από χρόνια μεταβλήθηκε σε αχυρώνα και περιστερώνα, το Νοέμβριο του 1981 συμπληρώθηκε η καταστροφή του από αναπάντεχη φωτιά και τα κειμήλιά του κάηκαν. Το 1985 το "Κριεζώτειο" αγοράστηκε του Κριεζώτη, για να αποκατασταθεί και να προσλάβει την παλιά του αίγλη. Από τότε ανακηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο. Τελούνται κάθε χρόνο για τιμή του Κριεζώτη τα "Κριεζώτεια" με ομιλίες, εκθέσεις, προβολή ταινιών και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Σήμερα: Μετά το σχέδιο Καποδίστριας ανήκει στον Δήμο Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 1.025 κάτοικοι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Φαράκλας

ΦΑΡΑΚΛΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 94248
  Το χωριό αυτό έχει συνδεθεί με τη χαρισματική προσωπικότητα του Μακαριστού γέροντα Ιακώβου, ενός σύγχρονου Αγιου που η ζωή και τα έργα του σαν Μοναχού και Ηγούμενου της Μονής του Οσίου Δαυίδ (βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά) έκαναν χιλιάδες ανθρώπους στην Εύβοια και σε ολόκληρη την Ελλάδα να τον θεωρούν σαν άφθαστο πρότυπο και σαν ψυχοπνευματικό στήριγμα, τόσο κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής του, όσο και μετά τη Κοίμησή του.
  Ο Μακαριστός Ιάκωβος γεννήθηκε στη Φαράκλα, όπου βρίσκεται το σπίτι του αλλά και το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής όπου προσευχόταν.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Κηρέως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Φάρου

ΦΑΡΟΣ (Χωριό) ΑΥΛΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 31601, 33334
  Ο Φάρος είναι ένα γραφικό πανέμορφο χωριό (πρώην Γεραλίον), που ανήκει στο Δήμο Αυλίδος. Στην τελευταία απογραφή του 1991 παρουσίασε 1.132 κατοίκους, που σήμερα όμως είναι περισσότεροι. Αποτελείται από δραστήρια και πανέξυπνα άτομα, πολλά από τα οποία είναι επιστήμονες και ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί. Η ασχολία των περισσότερων κατοίκων είναι κυρίως η αμπελουργία και η καλλιέργεια της ελιάς και υπάρχουν πολλοί που ασχολούνται και με τον επιχειρηματικό τομέα. Οι κάτοικοι κάνουν ευρεία χρήση των παρωνυμίων (παρατσούκλια) με τα οποία διασκεδάζουν αλλά και συνεννοούνται θαυμάσια μεταξύ τους.
  Ο Φάρος αποτελεί τουριστικό θέρετρο της περιοχής και προσφέρεται για αναψυχή και ξεκούραση. Οι επισκέπτες μπορούν ν' απολαύσουν την όμορφη παραλία, που έχει αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, να διανυκτερεύσουν στα ενοικιαζόμενα δωμάτια ολίγων κλινών που υπάρχουν, ν' απολαύσουν τις όμορφες λιχουδιές που προσφέρουν οι πολλές ταβέρνες και τα ουζερί, να διασκεδάσουν στα τοπικά πανηγύρια, να επισκεφθούν τα γραφικά ξωκκλήσια και να γνωρίσουν τους φιλόξενους κατοίκους.

Δημοτικό Διαμέρισμα Φύλλων

ΦΥΛΛΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 53550
  Τα Φύλλα που το όνομα του προέρχεται από την πλούσια σε φυλλωσιά και πράσινη καθ' όλη τη διάρκεια του έτους Φύση, είναι ένα γραφικό ορεινό χωριό, αλλά με πλούσιο κάμπο αμπελιών και οπωροφόρων δένδρων ο οποίος απλώνεται στα πόδια του.
  Τα Φύλλα που τα αναφέρουμε τελευταία λόγω της Αλφαβητικής του σειράς είναι το πιο πλούσιο σε ιστορία χωριό του Ληλαντίου με πολλά και αξιοθέατα αρχαία μνημεία.
  Γραφικότατο με το παλιό χωριό να είναι στο ύψωμα κάτω από τον λόφο που στην κορυφή του στέκεται αν και λαβωμένο από τις χιλιετίες και το χρόνο το αγέρωχο κάστρο του με το όνομα "ΚΑΣΤΕΛΙ".
  Στη μέση του χωριού περνούν δύο δρόμοι, ο ένας οδηγεί στο γειτονικό Αφράτι και ο άλλος στην Ι.Μ. Αγίου Γεωργίου ΑΡΜΑ. Μεταξύ των δύο αυτών δρόμων βρίσκεται και η πλατεία του χωριού με τον Ιερό Ναό της Παναγίας, που γιορτάζει στα Εισόδια της Θεοτόκου και η παλαιά οικία του Ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη (Βώκου).
  Φύλλα, το χωριό του Ανδρέα Μιαούλη ή Ανδρέα Βώκου όπως ήταν το πραγματικό όνομα του πριν σκοτώσει τον Χασναντάραγα Γκεζαϊρ Μπέη, Τούρκο πασά της περιοχής και φύγει μαζί με την οικογένεια του για την Ύδρα όπου ήταν η γενέτειρα της μητέρας του. Στα Φύλλα σώζεται σε άριστη κατάσταση το σπίτι του Ανδρέα Μιαούλη, εδώ υπάρχουν πολλοί απόγονοι συγγενείς του με το επώνυμο Κεμίδης διότι εξαναγκάσθηκαν από τους τούρκους να το αλλάξουν από Βώκος σε Κεμίδης μετά την φυγή του Ανδρέα Μιαούλη από τα Φύλλα για την Ύδρα. Σήμερα κάποιοι απόγονοι του Μιαούλη άλλαξαν το επώνυμο τους πάλι σε Βώκος και η οικία του μεγάλου Ναυάρχου και αγωνιστή του 21 λειτουργεί ως Μουσείο Ανδρέα Μιαούλη και ανήκει στο Δήμο Ληλαντίων. Εδώ στα Φύλλα ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί τον οικισμό Καμάρι όπου συνδέεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο, και να γίνει ένα με τους φιλόξενους ντόπιους, να ζήσει από κοντά το χρώμα και το άρωμα ενός χωριού που οπτικά έχει μείνει εκεί στα μέσα του 18ου και αρχές του 19ου αιώνα, με στέγες και τοίχους από πέτρα μέσα στο πευκοδάσος. Έτσι ακριβώς όπως το γνώρισαν και οι καπεταναίοι του 1821.

ΧΑΛΚΙΣ (Αρχαία πόλη) ΕΥΒΟΙΑ
  Η Χαλκίδα, η ιστορική πρωτεύουσα της Εύβοιας, παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Γνώρισε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στη κλασική κυρίως εποχή, καθώς και στην Ελληνιστική. Όμως τα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως και οι φιλολογικές μαρτυρίες, βεβαιώνουν ότι η πόλη κατοικήθηκε από πολύ παλιότερα και ανθούσε ήδη την περίοδο των πρωτογεωμετρικών χρόνων (1.000-750 π.Χ.) έχοντας εμπορικές επαφές με Δύση και Ανατολή.
  Για την προέλευση του ονόματός της υπάρχουν 3 εκδοχές:
  α) πήρε το όνομά της από τα ορυχεία χαλκού που υπήρχαν σ’ αυτήν, β) από την Χαλκίδα, κόρη του ποταμού Ασωπού και γ) από τη χάλκη ή κάλχη, το πορφυρούχο κοχύλι, που οι Φοίνικες προμηθεύονταν στη Χαλκίδα.
  Οι περιγραφές αρχαίων περιηγητών και ιστορικών δίνουν την εικόνα μιας μεγάλης, καταπράσινης πόλης με αγορά από τις σημαντικότερες της Αρχαίας Ελλάδας, στοές γύρω από την αγορά, πολλά ιερά, ωραία δημόσια οικοδομήματα, γυμνάσια, θέατρα, άνετες ιδιωτικές κατοικίες και οχυρά τείχη με ψηλούς πύργους. Η πόλη είχε 2 λιμάνια και γέφυρα στον Εύριπο με 2 πύργους στα άκρα της. Ένας οχυρωματικός περίβολος υπήρχε γύρω από την πόλη και δεύτερος, μεγαλύτερος, περιέβαλε τον Κάνηθο και τον Εύριπο. Σημαντικό τείχος με πύργους περιέβαλε και την ακρόπολη της αρχαίας Χαλκίδας, που βρισκόταν στο λόφο Βαθροβούνι, στα νότια της σύγχρονης πόλης.
  Οι αλλεπάλληλες καταστροφές της Χαλκίδας από τους κατά καιρούς κατακτητές της, οι φυσικές καταστροφές που υπέστη κατά τη διάρκεια των αιώνων, καθώς και το γεγονός ότι η σύγχρονη πόλη είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία, είναι οι αιτίες που τα σύγχρονα αρχαιολογικά ευρήματα δεν ανταποκρίνονται πλήρως στο κάλλος και την ακτινοβολία της αρχαίας πόλης.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1997) της Νομαρχίας Εύβοιας.

Χρόνια

ΧΡΟΝΙΑ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Ο οικισμός Χρόνια βρίσκεται Β.Δ. της Λίμνης στην παραλία του Ευβοϊκού. Η γύρω περιοχή αποτελείται από καταπράσινους και κατάφυτους λόφους.
  Στην περιοχή έχει εντοπιστεί μικρός οικισμός ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Πριν το 1926 η περιοχή ήταν ακατοίκητη. Την εποχή αυτή μοιράσθηκε σαν γεωργικός κλήρος σε πρόσφυγες από την Μ. Ασία και χτίστηκε ο οικισμός με κρατική μέριμνα. Στην απογραφή του 1991 η Χρόνια είχε 92 κατοίκους.
  Η περιοχή σήμερα φιλοξενεί πολλούς θερινούς επισκέπτες, αφού βρίσκεται ακριβώς στις φημισμένες παραλίες της δυτικής Εύβοιας. Αξίζει να αναφερθεί πως η ονομασία Χρόνια φαίνεται να έχει σχέση με πανάρχαιους μυθολογικούς χρόνους, όπως μπορεί να εξαχθεί από εξέταση των εκεί τοπωνυμίων και ενδεικτικών αρχαιολογικών στοιχείων. (Χρόνια - Κρόνια - Κρόνος, Ελύμνιον - Δίας, Αράκλης Ροβιών - Ηράκλειο - Ηρακλής).
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ελυμνίων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ψαχνών

ΨΑΧΝΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Μόλις 12 χλμ. βόρεια από την πόλη της Χαλκίδας, βρίσκουμε τα Ψαχνά. Ανάμεσα σε καταπράσινους λόφους και σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα, τα Ψαχνά μαγεύουν τον επισκέπτη με τη φυσική ομορφιά τους.
  Η κωμόπολη διαρρέεται από τον ποταμό Μεσσάπιο, που έχει διαμορφώσει στο περάσμά του, ένα κατάφυτο τοπίο. Τα σπίτια απλώνονται τριγύρω με τις λουλουδιασμένες αυλές και τις παραδοσιακές κεραμοσκεπές, δημιουργώντας ένα ευχάριστο θέαμα στον επισκέπτη.Τα Ψαχνά αναγνωρίστηκαν το 1912 ως κοινότητα και αργότερα έγιναν Δήμος. Ένας μεγάλος Δήμος - κάποτε ήταν ο μεγαλύτερος μετά τη Χαλκίδα στην Εύβοια - με έντονα δυναμικό αγροτικό χαρακτήρα. Σήμερα μετά το σχέδιο Καποδίστρια αποτελεί την έδρα του Δήμου Μεσσαπίων και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός ήταν 5.836 κάτοικοι. Τα Ψαχνά πήραν την ονομασία τους από το εύφορο και παραγωγικό τους έδαφος, όπως το ψαχνό στο κρέας, το σαρκώδες, αυτή η γενική γνώμη των κατοίκων της πόλης. Ιστορικά στην περιοχή Παλαιοψαχνά ή Καστρί υπάρχει Ενετικό Φρούριο. Παλαιότερα, γύρω από αυτό είχε αναπτυχθεί οικισμός που σήμερα δεν υπάρχει και έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα. Στην περιοχή Ψαχνών πολέμησε και έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος - στη μάχη της παραλίας Βρυσακίων - ο Αγγελής Γοβιός, ήρωας της επανάστασης του 1821.
  Ο Δήμος Ψαχνών υπαγόταν στα Μεσσάπεια. Παλαιότερα δε, υπήρχε και Δήμος Μεσσαπίων.
  Στο συνοικισμό Μακρυμάλλη εκτελέστηκαν κατά την κατοχή, εννέα πολίτες, τους οποίους και τιμά ο Δήμος το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου. Πηγαίνοντας από τα Ψαχνά προς την Τριάδα, σώζεται σχεδόν ακέραιος βενετσιάνικος πύργος που ήταν μεγάλης σπουδαιότητας. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την ενέδρα που έστησαν οι Τούρκοι στα Δύο Βουνά για να εξολοθρεύσουν το Γoβιό οι συναγωνιστές του οπισθοχωρώντας, ταμπουρώθηκαν μέσα στον πύργο και σώθηκαν. Γύρω από τον πύργο σώζονται θεμέλια από κτίρια και λιθοσωροί από τα κτίσματα του παλιού βυζαντινού χωριού, που το διαδέχθηκε ο βενετσιάνικος οικισμός. Κοντά στον πύργο βρέθηκε κλασσικός τάφος και παλαιοχριστιανική βασιλική. Τέλος, σε κάποιο χωράφι όπως μερικοί ισχυρίζονται βρέθηκε θησαυρός, που αποτελούνταν από λίγα χάλκινα νομίσματα του αυτοκράτορα Φωκά. Ο θησαυρός φυλάσσεται στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών. Στο τέλος της βυζαντινής πεδιάδας, μετά το 900 τα Ψαχνά ήταν κτισμένα γύρω από το κλασσικό οχυρό "Καστρί" όπου σώζονται πολλά λείψανα του. Για αυτό η περιοχή σήμερα λέγεται από όλους "Παλιά Ψαχνά". Τα "Παλιά Ψαχνά" διαδέχτηκαν την αρχαία "Μεσσαπία" που τοποθετείται στα νότιά τους, πάνω στο λόφο "Προφήτης Ηλίας" και στην περιοχή του, όπου σώζονται ερείπια ακρόπολης και αρχαίας πόλης.
  Προέκταση της αρχαίας πόλης έφθανε μέχρι και τον "Πύργο" στα νότια, που κατοικήθηκε συνεχώς μέχρι τέλος της Φραγκοκρατίας, όπως μαρτυρεί ο μισοερειπωμένος τοπικός πύργος. Η αρχαία πόλη των Ψαχνών όμως καθώς και το οχυρό Καστρί, καταστράφηκαν σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το 1470 από τους Τούρκους, κατά την πολιορκία της Χαλκίδας από τον Μωάμεθ Β.
  Τα σημερινά Ψαχνά δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες, μετά την άλωση της Χαλκίδας, το 1470.