Εμφανίζονται 100 (επί συνόλου 108) τίτλοι με αναζήτηση: Πληροφορίες για τον τόπο στην ευρύτερη περιοχή: "ΓΟΡΤΥΝΙΑ Επαρχία ΑΡΚΑΔΙΑ" .
ΒΑΣΙΛΙΣ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
Basilis: Eth. Basilites, a town of Arcadia in the district Parrhasia, on the Alpheius,
said to have been founded by the Arcadian king Cypselus, and containing a temple
of the Eleusinian Demeter. It is identified by Kiepert in his map with the Cypsela
mentioned by Thucydides. There are a few remains of Basilis near Kyparissia.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΒΟΥΦΑΣΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
Bouphagion. A town of Arcadia, in the district Cynuria, situated near the sources
of the river Buphagus (Bouphagos), a tributary of the Alpheius, which formed the
boundary between the territories of Heraea and Megalopolis. It is placed by Leake
at Papadha, and by Boblaye, near Zula-Sarakini.
ΒΡΕΝΘΗ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
Brenthe: Brenthaios, Brenthieus, a town of Arcadia in the district Cynuria, near the right bank of the river Alpheius, and on a small tributary called Brentheates (Brentheates), only 5 stadia in length. It corresponds to the modern Karitena.
ΓΟΡΤΥΣ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Gortys or Gortyna (Gortus, Gortuna), a town of Arcadia in the district Cynuria,
situated near the river Gortynius (Gortunios), also called Lusius (Lousios) nearer
its sources, which was a tributary of the Alpheius, and was remarkable for the
coldness of its waters. The town is said to have been founded by Gortys, a son
of Stymphalus, and is described by Pausanias as a village in his time, though
it had formerly been a considerable city. Most of its inhabitants were removed
to Megalopolis upon the foundation of the latter city in B.C. 371; but it must
have continued to be a place of some importance, since Polybius says that it was
taken by Euripidas, the general of the Eleians, in the Social War, B.C. 219. At
that time it was subject to Thelpusa. It contained a celebrated temple of Asclepius,
built of Pentelic marble, and containing statues of Asclepius and Hygieia by Scopas.
Cicero alludes to this temple, when he says (de Nat. Deer. iii. 22) that near
the river Lusius was the sepulchre of one of the Aeculapii, of whom he reckoned
three. Its ruins are seen upon a height near the village of Atzikolo. There are
still remains of its principal gate and of its walls, consisting of polygonal
masonry.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΕΝΙΣΠΗ (Αρχαία πόλη) ΒΥΤΙΝΑ
An Arcadian town mentioned by Homer, in the Catalogue of Ships, along with Rhipe
and Stratia. It was impossible even in antiquity to determine the position of
these towns, and Pausanias treats as absurd the opinion of those who considered
them to be islands in the river Ladon.
ΗΡΑΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Heraea (Heraia: Eth. Heraieus, Heraeus, in an ancient inscription ErWaoios: the territory
Heraiatis), the most important Arcadian town on the Lower Alpheius, was situated
near the frontiers of Elis, and on the high road from Arcadia to Olympia. It is
said to have been founded by Heraeeus, a son of Lycaon, and to have been called
originally Sologorgus (Paus. viii. 26. § 1; Steph. B. s. v. Heraia). At an early
period the Heraeans concluded a treaty with the Eleians for mutual protection
and support for one hundred years; the original of which treaty, engraven on a
bronze tablet in the old Peloponnesian dialect, was brought from Olympia by Gell,
and is now in the Payne Knight collection in the British Museum. This treaty is
placed about the 50th Olympiad, or B.C. 580, since it belongs to a time when the
Eleians exercised an undisputed supremacy over the dependent districts of Pisatis
and Triphylia; and the Heraeans consequently were anxious to avail themselves
of their support. Heraea was, at that time, the chief village among eight others
which lay scattered upon the banks of the Alpheius and its tributaries the Ladon
and Erymanthus; but the inhabitants of these separate villages were transferred
to Heraea, and a city there was founded by the Spartan king Cleombrotus or Cleonymus.
(Strab. viii. p. 337.) In consequence of their close connection with Sparta, the
Heraeans incurred the hostility of the other Arcadians, who laid waste their territory
in B.C. 370. (Xen. Hell. vi. 5. 22) At a later time Heraea was a member of the
Achaean League; and, as Elis was one of the chief places of the Aetolian League,
it is frequently mentioned in the contests between these two powers. (Polyb. ii.
54, iv. 77, seq.) It was afterwards in the hands of Philip, but it was restored
to the Achaeans. (Liv. xxviii. 8, xxxii. 5, xxxiii. 34; Polyb. xviii. 25, 30.)
Heraea is mentioned by Strabo (viii. p. 388) as one of the deserted cities of
Arcadia; but when it was visited by Pausanias, it was still a place of some importance.
The latter writer describes its temples, baths, plantations of myrtles and other
trees along the banks of the Alpheius: among its temples he mentions two sacred
to Dionysus, one to Pan, and another to Hera, of the latter of which only some
ruins were left. (Paus. viii. 26. § § 1, 2.)
The site of Heraea is fixed by its distance from the mouth of the Ladon, which,
according to Pausanias, was 15 stadia. The same writer says that the greater part
of the city lay upon a gently sloping hill, and the remainder upon the banks of
the Alpheius. The remains of Heraea are visible on a hill west of the village
of Aianni (St. John), bounded on either side by a ravine, and sloping down towards
the river. These ruins extend along the summit of the hill and the slope towards
the river; but they are inconsiderable, and have for the most part been cleared
away in consequence of the fertility of the land. A sweetish red wine is grown
upon the spot, which Leake says has more flavour and body than almost any other
he met with in the Morea. This wine was also celebrated in antiquity, and was
said to make women fruitful. (Theophr. H. Pl. ix. 20; Athen. i. p. 31; Plin. xiv.
18. s.22; Aelian, V. H. xiii. 6.)
Heraea was favourably situated in several respects. Its territory was fertile,
and it was situated, as we have already said, on the high road from Olympia into
the interior of Arcadia. From the north of Arcadia a road led into the valley
of the Alpheius, near Heraea; and two roads led into the Hereatis, one from Megalopolis,
and the other from Messene and Phigalia, which joined the former close to the
town. There was a bridge over the Alpheius close to Heraea, which Philip restored
in B.C. 219. (Polyb. iv. 77, 78.) The Heraeatis was separated from Pisatis by
the river Erymanthus, and from the territory of Megalopolis by the river Buphagus.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
Heraea (Heraia: Eth. Heraieus, Heraeus, in an ancient inscription
ErWaoios: the territory Heraiatis), the most important Arcadian town on the Lower
Alpheius, was situated near the frontiers of Elis, and on the high road from Arcadia
to Olympia. It is said to have been founded by Heraeeus, a son of Lycaon, and
to have been called originally Sologorgus. (Paus. viii. 26. § 1; Steph. B. s.
v. Heraia) At an early period the Heraeans concluded a treaty with the Eleians
for mutual protection and support for one hundred years; the original of which
treaty, engraven on a bronze tablet in the old Peloponnesian dialect, was brought
from Olympia by Gell, and is now in the Payne Knight collection in the British
Museum. This treaty is placed about the 50th Olympiad, or B.C. 580, since it belongs
to a time when the Eleians exercised an undisputed supremacy over the dependent
districts of Pisatis and Triphylia; and the Heraeans consequently were anxious
to avail themselves of their support. Heraea was, at that time, the chief village
among eight others which lay scattered upon the banks of the Alpheius and its
tributaries the Ladon and Erymanthus; but the inhabitants of these separate villages
were transferred to Heraea, and a city there was founded by the Spartan king Cleombrotus
or Cleonymus. (Strab. viii. p. 337.) In consequence of their close connection
with Sparta, the Heraeans incurred the hostility of the other Arcadians, who laid
waste their territory in B.C. 370. (Xen. Hell. vi. 5. 22) At a later time Heraea
was a member of the Achaean League; and, as Elis was one of the chief places of
the Aetolian League, it is frequently mentioned in the contests between these
two powers. (Polyb. ii. 54, iv. 77, seq.) It was afterwards in the hands of Philip,
but it was restored to the Achaeans. (Liv. xxviii. 8, xxxii. 5, xxxiii. 34; Polyb.
xviii. 25, 30.) Heraea is mentioned by Strabo (viii. p. 388) as one of the deserted
cities of Arcadia; but when it was visited by Pausanias, it was still a place
of some importance. The latter writer describes its temples, baths, plantations
of myrtles and other trees along the banks of the Alpheius: among its temples
he mentions two sacred to Dionysus, one to Pan, and another to Hera, of the latter
of which only some ruins were left. (Paus. viii. 26. § § 1, 2.)
The site of Heraea is fixed by its distance from the mouth of the
Ladon, which, according to Pausanias, was 15 stadia. The same writer says that
the greater part of the city lay upon a gently sloping hill, and the remainder
upon the banks of the Alpheius. The remains of Heraea are visible on a hill west
of the village of Aianni (St. John), bounded on either side by a ravine, and sloping
down towards the river. These ruins extend along the summit of the hill and the
slope towards the river; but they are inconsiderable, and have for the most part
been cleared away in consequence of the fertility of the land. A sweetish red
wine is grown upon the spot, which Leake says has more flavour and body than almost
any other he met with in the Morea. This wine was also celebrated in antiquity,
and was said to make women fruitful. (Theophr. H. Pl. ix. 20; Athen. i. p. 31;
Plin. xiv. 18. s.22; Aelian, V. H. xiii. 6.)
Heraea was favourably situated in several respects. Its territory
was fertile, and it was situated, as we have already said, on the high road from
Olympia into the interior of Arcadia. From the north of Arcadia a road led into
the valley of the Alpheius, near Heraea; and two roads led into the Hereatis,
one from Megalopolis, and the other from Messene and Phigalia, which joined the
former close to the town. There was a bridge over the Alpheius close to Heraea,
which Philip restored in B.C. 219. (Polyb. iv. 77, 78.) The Heraeatis was separated
from Pisatis by the river Erymanthus, and from the territory of Megalopolis by
the river Buphagus. (Gell, Itiner. of the Morea, p. 113; Leake, Morea, vol. ii.
p. 91; Boblaye, Recherches, &c. p. 159; Curtius, Peloponnesos, vol. i. p. 363,
seq.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΘΕΙΣΟΑ (Αρχαία πόλη) ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ
At the time of the foundation of Megalopolis, we find the Orchomenians exercising supremacy over Theisoa, Methydrium, and Teuthis; but the inhabitants of these cities were then transferred to Megalopolis, and their territories assigned to the latter.
ΘΕΛΠΟΥΣΑ (Αρχαία πόλη) ΤΡΟΠΑΙΑ
Thelpusa (Thelpousa, Telphousa: Eth. Thelpousios, Telphousios), a town in the
west of Arcadia, situated upon the left or eastern bank of the river Ladon. Its
territory was bounded on the north by that of Psophis, on the south by that of
Heraea, on the west by the Eleia and Tisatis, and on the east by that of Cleitor,
Tripolis, and Theisoa. The town is said to have derived its name from a nymph,
the daughter of the river Ladon, which nymph was probably the stream flowing through
the lower part of the town into the Ladon. It is first mentioned in history in
B.C. 352, when the Lacedaemonians were defeated in its nieghbourhood by the Spartans.
(Diod. xvi. 39.) In B.C. 222 it was taken by Antigonus Doson, in the war against
Cleomenes, and it is also mentioned in the campaigns of Philip. (Polyb. ii. 54,
iv. 60, 73, 77; Steph. B. s. v. Telphousa; Plin. iv. 6. s. 20.) Its coins show
that it belonged to the Achaean League. (Leake, Peloponnesiaca, p. 206.) When
Pausanias visited Thelpusa, the city was nearly deserted, so that the agora, which
was formerly in the centre of the city, then stood at its extremity. He saw a
temple of Asclepius, and another of the twelve gods, of which the latter was nearly
levelled with the ground. (Paus. viii. 25 § 3.) Pausanias also mentions two temples
of some celebrity in the neighbourhood of Thelpusa, one above and the other below
the city. The one above was the temple of Demeter Eleusinia, containing statues
of Demeter, Persephone and Dionysus, made of stone, and which probably stood at
the castle opposite to Spathari (viii. 25. § § 2, 3). The temple below the city
was also sacred to Demeter, whom the Thelpusians called Erinnys. This temple is
alluded to by Lycophron (1038) and Callimachus (Fr. 107). It was situated at a
place called Onceium, where Oncus, the son of Apollo, is said once to have reigned
(viii. 25. § 4, seq.; Steph. B. s. v. Onkeion). Below this temple stood the temple
of Apollo Oncaeates, on the left bank of the Ladon, and on the right bank that
of the boy Asclepius, with the sepulchre of Trygon, said to have been the nurse
of Asclepius (viii. 25. § 11). The ruins of Thelpusa stand upon the slope of a
considerable hill near the village of Vanena (Banena). There are only few traces
of the walls of the city. At the ruined church of St. John, near the rivulet,
are some Hellenic foundations and fragments of columns. The saint is probably
the successor of Asclepius, whose temple, as we learn from Pausanias, stood longest
in the city. There are likewise the remains of a Roman building, about 12 yards
long and 6 wide, with the ruins of an arched roof. There are also near the Ladon
some Hellenic foundations, and the lower parts of six columns. Below Vanena there
stands upon the right bank of the Ladon the ruined church of St. Athanasius the
Miraculous, where Leake found the remains of several columns. Half a mile below
this church is the village of Tumbiki, where a promontory projects into the river,
upon which there is a mound apparently artificial. This mound is probably the
tomb of Trygon, and Tumbiki is the site of the the temple of Asclepius. Pausanias,
in describing the route from Psophis to Thelpusa, after mentioning the boundaries
between the territories of the two states, first crosses the river Arsen, and
then, at the distance of 25 stadia, arrives at the ruins of a village Caus and
a temple of Asclepius Causius, erected upon the roadside. From this plaee the
distance to Thelpusa was 40 stadia.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΘΥΡΑΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Thyraeum (Thuraion: Eth. Thuraios), a town of Arcadia in the district Cynuria, said to have been founded by Thyraeus, a son of Lycaon. It is placed by Leake at Palamari.
ΛΥΚΑΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
...There was another Lycoa
not far from the Alpheius, near its junction with the Lusius or Gortynius, at
the foot of Mt. Lycaeus.It has been conjectured that the proper name of the latter
of these towns was Lycaea, since Pausanias (viii. 27. § 4) speaks of the Lycaeatae
(Lukaiatai) as a people in the district of Cynuria, and Stephanus mentions a town
Lycaea (Lukaia). (Leake, Morea, vol. ii. p. 304.)
This extract is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΜΑΡΑΘΑ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
Maatha (Maratha), a village of Arcadia, in the district Cynuria, between
Buphagium and Gortys, perhaps represented by the ruin called the Castle of Leodhoro.
(Paus. viii. 28. § 1; Leake, Morea, vol. ii. p. 66, Peloponnesiaca, p. 232.)
ΜΕΘΥΔΡΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΒΥΤΙΝΑ
Methydrium (Methudrion: Eth. Methudrieus), a town in central Arcadia, situate
170 stadia north of Megalopolis (Paus. viii. 35. § 5), obtained its name, like
Interamna, from being situated upon a lofty height between the two rivers Maloetas
and Mylaon. (Paus. viii. 36. § 1.) It was founded by Orchomenus; but its inhabitants
were removed to Megalopolis, upon the establishment of that city. It never recovered
its former population, and is mentioned by Strabo (viii. p. 388) among the places
of Arcadia which had almost entirely disappeared. It continued, however, to exist
as a village in the time of Pausanias, who saw there a temple of Poseidon Hippius
upon the river Mylaon. He also mentions, above the river Maloetas, a mountain
called Thaumasium, in which was a cave where Rhea took refuge when pregnant with
Zeus. At the distance of 30 stadia from Methydrium was a fountain named Nymphasia.
(Paus. viii. 36. § § 1--3, comp. viii. 12. § 2, 27. § § 4, 7.) Methydrium is also
mentioned in the following passages: Thuc. v. 58; Polyb. v, 10, 11, 13; Plin.
iv. 6. s. 10; Steph. B. s. v. There is some difficulty in determining the exact
site of Methydrium. Some writers identify it with the Hellenic remains called
Palatia; but these are not on a lofty hill between two rivers, but in a low situation
above the junction of the rivers on the right bank of one of them. Methydrium
should rather be placed 45 minutes further, at the distance of 10 miles SE. of
the village of Nimnitza, where there are some ancient ruins, one between two streams,
on a height below Pyryo, otherwise called Pyrgako. It is true that this also is
not a lofty hill; but Pausanias uses the expression kolonos hupselos, and hupselos
has reference to kolonos, which means only a slight elevation.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
Methudrion: Eth. Methudrieus. A town in central Arcadia, situated
170 stadia north of Megalopolis (Paus. viii. 35. § 5), obtained its name, like
Interamna, from being situated upon a lofty height between the two rivers Maloetas
and Mylaon. (Paus. viii. 36. § 1.) It was founded by Orchomenus; but its inhabitants
were removed to Megalopolis, upon the establishment of that city. It never recovered
its former population, and is mentioned by Strabo (viii. p. 388) among the places
of Arcadia which had almost entirely disappeared. It continued, however, to exist
as a village in the time of Pausanias, who saw there a temple of Poseidon Hippius
upon the river Mylaon. He also mentions, above the river Maloetas, a mountain
called Thaumasium, in which was a cave where Rhea took refuge when pregnant with
Zeus. At the distance of 30 stadia from Methydrium was a fountain named Nymphasia.
(Paus. viii. 36. § § 1 - 3, comp. viii. 12. § 2, 27. § § 4, 7.)
There is some difficulty in determining the exact site of Methydrium.
Some writers identify it with the Hellenic remains called Palatia; but these are
not on a lofty hill between two rivers, but in a low situation above the junction
of the rivers on the right bank of one of them. Methydrium should rather be placed
45 minutes further, at the distance of 10 miles SE. of the village of Nimnitza,
where there are some ancient ruins, one between two streams, on a height below
Pyryo, otherwise called Pyrgako. It is true that this also is not a lofty hill;
but Pausanias uses the expression kolonos hupselos, and hupselos has reference
to kolonos, which means only a slight elevation.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΜΕΛΑΙΝΕΑΙ (Αρχαία πόλη) ΗΡΑΙΑ
Melaineai, Melainai, Eth. Melaineus. A town of Arcadia, in the territory
of Heraea, and on the road from Heraea to Megalopolis. It was distant 40 stadia
from Buphagium. Pausanias says that it was founded by Melaeneus, the son of Lycaon,
but that it was deserted in his time and overflowed with water. The ruins of Melaeneae
lie 4 or 5 miles eastward of Heraea, between the villages Kokora and Kakoreos,
where are the remains of a Roman bath, which has also been a church, and is sometimes
used as such, though it is said to be generally inundated, even in the dry season,
which is in conformity with the account of Pausanias. The Peutinger Table specifies
Melaeneae as distant 12 miles from Olympia; but it does not mention Heraea, though
a much more important place, and one which continued to exist long after Heraea:
moreover, the distance of 12 miles applies to Heraea, and not to Melaeneae.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΟΓΚΕΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΤΡΟΠΑΙΑ
Onceium (Onkeion), a place in Arcadia upon the river Ladon, near Thelpusa, and
containing a temple of Demeter Erinnys. (Paus. viii. 25. § 4; Steph. B. s. v.)
The Ladon, after leaving this temple, passed that of Apollo Oncaeates on the left,
and that of the boy Asclepius on the right. (Paus. viii. 25. § 11.) The name is
derived by Pausanias from Oncus, a son of Apollo, who reigned at this place. Leake
supposes that Tumbiki, the only remarkable site on the right bank of the Ladon
between Thelpusa and the Tuthoa, is the site of the temple of Asclepius. (Morea,
vol. ii. p. 103.) Other writers mention a small town Oncae (Onkai) in Arcadia,
which is probably the same as Onceium.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΡΑΙΤΕΑΙ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
Rhaeteae (Rhaiteai), a place in the Arcadian district of Cynuria, at the confluence of the Gortynius and Alpheius. (Pans. viii. 28. § 3.)
ΤΕΥΘΙΣ (Αρχαία πόλη) ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ
Teuthis: Eth. Teuthides, a town in the centre of Arcadia, which together with Theisoa and Methydrium belonged to the confederation (sunteleia) of Orchomenus. Its inhabitants were removed to Megalopolis upon the foundation of the latter. The Paleocastron of Galatas probably represents presents Teuthis.
ΤΡΑΠΕΖΟΥΣ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
Trapezus (Trapezous,-ountos: Eth. Trapezountios), a town of Arcadia,
in the district Parrhasia, a little to the left of the river Alpheius, is said
to have derived its name from its founder Trapezeus, the son of Lycaon, or from
trapeza (trapeza), a table, because Zeus here overturned the table on which Lycaon
offered him human food. (Paus. viii. 3. § § 2, 3; Apollod. iii. 8. § 1.) It was
the royal residence of Hippothous, who transferred the seat of government from
Tegea to Trapezus. On the foundation of Megalopolis, in B.C. 371, the inhabitants
of Trapezus refused to remove to the new city; and having thus incurred the anger
of the other Arcadians, they quitted Peloponnesus, and took refuge in Trapezus
on the Pontus Euxeinus, where they were received as a kindred people. The statues
of some of their gods were removed to Megalopolis, where they were seen by Pausanias.
Trapezus stood above the modern Mavria. (Paus. viii. 5. § 4, 27. § § 4-6, viii.
29. § 1, 31. § 5; Herod. vi. 127; Steph. B. s. v.; Leake, Morea, vol. ii. p. 292;
Ross, Reisen im Peloponnes, vol. i. p. 90.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited September 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΥΨΟΥΣ (Αρχαία πόλη) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Hypsus (Hupsous,--ountos), a town of Arcadia, in the district Cynuria, situated upon a mountain of the same name, said to have been founded by Hypsus, a son of Lycaon. It is placed by the French Commission at Stemnitza.
ΜΑΡΑΘΑ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
A town of Arcadia at the source of the Buphagus.
ΤΡΑΠΕΖΟΥΣ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
A city of Arcadia, on the Alpheus, the name of which was mythically
derived from the trapeza, or altar, on which Lycaon was said to have offered human
sacrifices to Zeus. At the time of the building of Megalopolis, the inhabitants
of Trapezus, as was alleged, rather than be transferred to the new city, migrated
to the shores of the Euxine, and their city fell to ruin.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΒΟΥΦΑΣΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
ΚΩΤΙΛΙΟΝ (Βουνό) ΓΟΡΤΥΣ
Πάνω στο βουνό στις Βασσές βρίσκεται ο Ναός του Επικούριου Απόλλωνος, ενώ έχουν ανασκαφεί άλλοι δύο ναοί σε άλλες θέσεις, της Αρτεμης και της Αφροδίτης.
ΜΕΘΥΔΡΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΒΥΤΙΝΑ
ΤΡΑΠΕΖΟΥΣ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
ΒΟΥΦΑΣΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΣ
A town situated, according to Pausanias, at the sources of the Bouphagos
river. It has long been identified with a fortified hill site, commanding the
road from the plain of Elis to the plain of Megalopolis, near the springs of Papadaes.
There are remains of inner and outer circuits, with both rectangular and round
towers, and gates protected by flanking walls. The masonry, of local grayblue
limestone, is well fitted, of coursed rectangular or trapezoidal blocks with the
exception of a few large, unshaped stones; it has been dated late 4th or early
3d c. B.C. by comparison with similar work (a few large blocks remaining from
the archaic period) in the S fort at Gortys. A triglyph, a limestone column drum,
and a few scraps of wall are the only traces of other structures.
Not far away at Haghios Nikolaos is another small fort overlooking
the same route; it lies W of Gortys above the village of Vlachorafti at the highest
point of the range. There seem to be remains of two circuit walls with towers.
The masonry is generally similar to that at Palaiokastro.
A third fort in the same area overlooks Gortys and Haghios Nikolaos
and commands one of the few routes to E Arkadia. Natural outcroppings were supplemented
with large unshaped blocks, two or three courses of which are preserved in several
places. There is a cross wall at the narrowest point and a projecting rectangular
tower. The remains, with the exception of three cut limestone blocks, appear to
be from the archaic period, as does an inscribed stele found at the foot of the
slope.
M. H. Mc Allister, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΓΟΡΤΥΣ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
An ancient city of Kynouria, lay on the banks of the Gortynios river,
ca. 7 km N of presentday Eliniko. Little is known of the history of the place.
After the founding of Megalopolis (Paus. 8.27.3) Gortys had to give up some of
its population, and sank to the status of a village. It nonetheless had enough
power, and was prestigious enough, to build its imposing fortifications and to
hire Skopas to do the sculpture for one of the two Asklepios temples. Later a
member of the Achaian League, it was no more than a village in Pausanias' day
(8.28.1).
After crossing a bridge to the W side of the river, one finds one's
self in a Sanctuary of Asklepios. The sanctuary included a large temple (23.6
x 13.2 m) with pronaos but no opisthodomos. The building dates from the 4th c.,
and if the marble fragments of Doric columns found in the vicinity belong, this
was the temple for which Skopas did the sculpture. To the S on the banks of a
ravine, and partially destroyed by the ravine, are the remains of a smaller temple.
Nearby there are also the remains of a bathing establishment with hypocausts and
pool. The structure was first built in the 4th c. B.C. on the plan of a large
house around a court containing a large bathing pool. The second stage of the
building, with hypocausts, dates from the first half of the 3d c. To the S of
the ravine are the remains of a portico and a watch tower. About 40 m SE of the
portico, across a second ravine, are remains of houses in use from the 4th c.
B.C. to the 1st or 2d A.D.
Following the course of the river S, one comes upon the acropolis
of Gortys. There are two sections, completely separate and distinct from each
other: a N acropolis and a S fortress. The acropolis runs SE-NW for ca. 425 m,
and varies in width between 100 and 160 m. There are three gates preserved, and
five round towers, these latter in the W corner, the best preserved portion. The
N-NE section had no towers, but was built with a more or less saw-toothed design.
This portion of the walls seems to be of 4th-3d c. date, while the rest of the
circuit is earlier 4th c. The S fortress, on the high banks of the Gortynius,
has square towers, and seems later, possibly 3d c. It seems that the two fortifications
did not coexist, and that the blocks of the S fort may well have come from the
SE wall of the acropolis, no trace of which is to be found today.
To the SW of the S fortification there are the remains of still another
Sanctuary of Asklepios, also inscriptionally assured. The sanctuary contained
the foundations of a temple (27.09 x 13.5 m) of 5th-4th c. date, a bath, and an
adyton. A deposit of military-related equipment was also found in the sanctuary.
W. F. Wyatt, Jr., ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
Σε μπρούτζινη πινακίδα του Βρετανικού Μουσείου αναγράφεται συμφωνία 100 χρόνων που έκαναν οι Ηραιείς με τους Ηλείους γύρω στα 540 π.Χ., να είναι σύμμαχοι σε καιρό πολέμου και συνεργάτες σε καιρό ειρήνης, όποιος δε πατήσει τη συμφωνία να πληρώσει στο Δία της Ολυμπίας ένα τάλαντο αργύρου. Η συμφωνία βοήθησε στην ανάπτυξη της πόλης, στην οποία πολύ αργότερα συνενώθηκαν εννέα οικισμοί. Από τη συμφωνία και μετά η Ηραία ανέδειξε αξιόλογους Ολυμπιονίκες.
ΤΟΡΘΥΝΕΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΒΥΤΙΝΑ
Η θέση της πόλης αυτής, που δεν αναφέρεται από τον Παυσανία, πιθανολογείται σε απόσταση τριάντα περίπου σταδίων από τη Νυμφασία. Αποτελούσε το κοινό σύνορο Μεγαλοπολιτών, Ορχομενίων και Καφυατών (Εκδ. Αθηνών, Παυσανίου Περιήγησις, τόμ. 4, σελ. 329, σημ. 1).
ΑΤΣΙΧΟΛΟΣ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΣ
Χτισμένος στη δεξιά όχθη του Λούσιου. Εχει αξιόλογα Βυζαντινά μνημεία. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου (χτισμένος με πέτρα της περιοχής), η παραδοσιακή κρήνη και το πυκνό δάσος από δάφνες είναι μερικά από τα αξιοθέατα του χωριού. Το 1826 ο Θ. Κολοκοτρώνης στον Ατσίχολο χτύπησε τη στρατιά του Ιμπραήμ και του προξένησε σημαντικές απώλειες. Ο Βυζαντινός Ατσίχολος έχει τοποθετηθεί σε παρόχθια, περιοχή του Λούσιου ποταμού, δίπλα στα ερείπια της Αρχαίας πόλης Γόρτυνας. Η πρώτη μαρτυρία με το όνομά του, προέρχεται από την κτητορική επιγραφή του ασκητηρίου των Ταξιαρχών, του αρχαιοτέρου της περιοχής (15ου αι.). Ακμασε το Μεσαίωνα και εγκαταλείφθηκε περί τα μέσα του 17ου αι.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Γόρτυνος
ΒΛΑΧΟΡΡΑΠΤΗ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΣ
Χτισμένο μεταξύ των λόφων «Κούνιες, Λακκώματα, Αγιος Γεώργιος». Ο Παυσανίας αναφέρει στη περιοχή του την ύπαρξη της αρχαίας πόλης «Μάραθα». Το νεώτερο χωριό δημιουργήθηκε γύρω στα 1600 μ.Χ. Ανέδειξε πολλούς διαπρεπείς άνδρες στο χώρο της Εκκλησίας, και των Γραμμάτων. Από το Βλαχορράπτη κατάγονται οι αδελφοί Αγγελόπουλοι, οι οποίοι ποικιλοτρόπως έχουν ευεργετήσει το τόπο μας και την ιδιαίτερη πατρίδα τους. Η Αγία Τριάδα είναι ο ενοριακός ναός του χωριού. Στο λόφο του Αγίου Νικολάού σώζονται ερείπια του αρχαίού οχυρού και της Ακρόπολης που προστάτευε την Αρχαία Γόρτυνα. Αυτό ήταν το Πελασγικό Κάστρο των Μαράθων. Εδώ βρίσκεται και το σπίτι του Εθνικού Αγωνιστή Ηλιόπουλου.
Μερικά από τα πολιτιστικά μνημεία τον Βλαχορράπτη είναι: Ερείπια του Αρχαίου κεντρικού ομώνυμου οικισμού, η Μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και το Λαογραφικό τοπικό Μουσείο. Επίσης το σύνολο των σπιτιών αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της Αρκαδικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Από τον γραφικό κάμπο της περιοχής «Παπαρουνίτσας» περνούσε η αρχαία «Πέμπτη Μυκηναϊκή οδός» και αργότερα ο «Ρωμαϊκός Δρόμος».
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Γόρτυνος
ΓΟΡΤΥΣ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Βρίσκεται στα όρια του Ατσιχώλου δίπλα στον Λούσιο Ποταμό. Υπήρξε η μητρόπολη της μεγάλης Κρητικής Γόρτυνας. Από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή του 1950 ήρθαν στο φως τα Θεμέλια του ναού του Ασκληπιού, όπου κατά τον Παυσανία υπήρχαν μαρμάρινα αγάλματα του Ασκληπιού και της Υγείας. Στη νότια πλευρά του ναού αποκαλύφθηκε κυκλικό κτίσμα με 9 λουτήρες και μωσαϊκό δάπεδο. Πρόκειται για τα περίφημα ιαματικά λουτρά τον Ασκληπιού. Σημαντικό Θεωρείται και το υδραγωγείο με ωραίούς πήλινους σωλήνες. Στον αρχαιολογικό χώρο της Γόρτυνας υπάρχει και ο Ιερός Ναός του Αγίου Ανδρέα (κτίσμα 11ου αι.). Ο Ναός αποτελεί δίκλιτη τρουλαία βασιλική, με κυλινδρικό και δυσανάλογο τρούλο προς το όλο οικοδόμημα. Δέχθηκε μετατροπές στην υστεροβυζαντινή περίοδο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Γόρτυνος
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ (Χωριό) ΑΡΚΑΔΙΑ
Στηv αγκαλιά τoυ Λoύσιoυ και σε υψόμετρo 960 - 1080 μ., σ' έvαv μικρό
και παvέμoρφo τόπo μέσα στov oπoίo στα αρχαία χρόvια υπήρχε και άκμαζε μια μεγάλη
πόλη, η Τεύθις, είναι χτισμέvη η ιστορική κωμόπολη Δημητσάνα.
Η ιστoρία αυτoύ τoυ τόπoυ ξεκιvάει από τηv αρχαία πόλη Τεύθι. Οι πιο
σημαvτικές πληρoφoρίες για τηv ιστoρία της αρχαίας Τεύθιδoς, πρoέρχovται από τov
μεγάλo αρχαίo περιηγητή Παυσαvία, πoυ τηv επισκέφθηκε τo 174 μ.Χ. και μας τηv
περιέγραψε στα «Αρκαδικά» τoυ. Σύμφωvα με τηv τoπική παράδoση τηv oπoία κατέγραψε
o Παυσαvίας, η Τεύθις είχε στείλει στov Τρωικό Πόλεμo τo δικό της στρατιωτικό
σώμα με ιδιαίτερo αρχηγό (ηγεμόvα), πoυ άλλoι τov ovόμαζαv Τεύθι και άλλoι Όρvυτo.
Ο Τεύθις στηv Αυλίδα διαφώvησε με τov Αγαμέμvovα και απoφάσισε vα πάρει τoυς Αρκάδες
στρατιώτες πoυ διoικoύσε και vα επιστρέψει στηv πατρίδα τoυ. Τότε λέvε, εμφαvίστηκε
η Θεά Αθηvά με τη μoρφή τoυ Μέλαvα και πρoσπαθoύσε vα τoυ αλλάξει τηv απόφαση.
Ο Τεύθις μέσα στov θυμό τoυ χτύπησε και τραυμάτισε με τo δόρυ τoυ τη Θεά στo μηρό
και στη συvέχεια πήρε τo στρατό τoυ και επέστρεψε στηv Τεύθι. Εκεί, κάπoια στιγμή,
τoυ φάvηκε ότι παρoυσιάστηκε μπρoστά τoυ η Θεά τραυματισμέvη στo μηρό. Ήταv η
στιγμή πoυ η Θεά επέβαλε τηv τιμωρία της. Από τότε κατέλαβε τov Τεύθι μια αvίατη
αρρώστια, εvώ και η γη, μόvo σ? αυτό τo μέρoς της Αρκαδίας έπαψε vα δίvει καρπoύς.
Αργότερα τo Μαvτείo της Δωδώvης, αvάμεσα σε άλλoυς χρησμoύς έδωσε τηv oδηγία στoυς
Τευθιδιείς ότι, για vα εξευμεvίσoυv τη Θεά, έπρεπε vα κατασκευάσoυv άγαλμα της
Αθηvάς με τραύμα στo μηρό. Και o Παυσαvίας συμπληρώvει. «Τo άγαλμα αυτό τo είδα
και εγώ, και o μηρός τoυ ήταv περιτυλιγμέvoς με κόκκιvo επίδεσμo». Περιγράφovτας
τα αξιoθέατα της Τεύθιδoς, o Παυσαvίας μας πληρoφoρεί ότι εκεί, αvάμεσα στα άλλα
υπάρχoυv και τα ιερά της Αφρoδίτης και της Άρτεμης. Εκτός αυτώv, o Παυσαvίας μας
πληρoφoρεί ότι επί τωv ημερώv τoυ, η Τεύθις ήταv κώμη εvώ παλαιότερα ήταv πόλη.
Μας πληρoφoρεί επίσης ότι παλαιότερα (μέχρι και τo 368 π.Χ.), η Τεύθις ήταv εξαρτημέvη
από τov αρχαίo Ορχoμεvό, αλλά με τηv ίδρυση της Μεγαλόπoλης (368 π.Χ.), απoσπάστηκε
από αυτόν και μαζί με άλλες πόλεις πρoσχώρησε και συvoικίστηκε στη vέα Μεγάλη
πόλη και πως από τότε μέχρι και τις μέρες τoυ Παυσαvία, η Τεύθις αvήκε σ' αυτήv.
Από τα ερείπια τωv αρχαίωv τειχώv πoυ σώζοvται μέχρι και σήμερα, αλλά
και από τα αvασκαφικά ευρήματα (χάλκιvo ειδώλιο ιππέα, voμίσματα, όστρακα, κ.α.),
έχει απoδειχθεί ότι η αρχαία Τεύθις ήταv μια τειχισμέvη και καλά oργαvωμέvη πόλη,
είχε Ακρόπoλη, εvώ η έκτασή της κατελάμβαvε όλη σχεδόv τηv περιoχή της σημεριvής
Δημητσάvας και απλωvόταv μέχρι και τo Παλαιoχώρι. Η Τεύθις απoδεδειγμέvα άκμαζε
μέσα στα αρχαία, στα Κλασικά και στα Ελληvιστικά χρόvια. Τo 194 π.Χ., η Τεύθις
κόβει τo δικό της vόμισμα με τηv επιγραφή «ΑΧΑΙΩΝ ΤΕΥΘΙΔΑΝ ΓΝΩΣΕΑΣ». Τo 174 μ.Χ.
πoυ τηv επισκέφθηκε o Παυσαvίας, μoλovότι αvήκε στη Μεγαλόπoλη και ήταv εξαρτημέvη
από αυτήv, διατηρoύσε ακόμη μια ζωvτάvια στα ιερά, στoυς μύθoυς, στoυς θρύλoυς
και στις παραδόσεις της. Αργότερα, άγvωστo πότε και για πoιoύς λόγoυς, εγκαταλείφθηκε
και ερήμωσε. Στα vεότερα χρόvια, πάvω στα ερείπια της αρχαίας Τεύθιδoς γεvvήθηκε
μια vέα πόλη, η Δημητσάvα. Ο πoλιτισμός πoυ αvαπτύχθηκε μέσα σ? αυτήv τηv πόλη
στo πέρασμα τωv αιώvωv, σε όλoυς σχεδόv τoυς τoμείς της καθημεριvής δραστηριότητας,
τελικά έγραψε χρυσές σελίδες στηv vεότερη ιστoρία τoυ τόπoυ και τoυ Έθvoυς μας.
Τo όvoμα Δημητσάvα που δεν ετυμολογείται εύκολα, έχει αποδειχθεί ότι
δεν είναι ελληνικό. Είναι πιθανώς Σλαβικό και είvαι ταυτισμέvo με την κάθoδo τωv
Σλάβωv στην Πελοπόννησο που έγινε μέσα στους σκοτεινούς χρόνους μεταξύ 7ου και
9ου αιώνα κατά την περίοδο της Μεσαιωνικής Ιστορίας της Ελλάδος. Ειδικά για το
όνομα, η ιστορική έρευνα έχει αποδείξει ότι, η εγκατάσταση των Σλαβικών φύλων
στον τόπο αυτό, συνδυασμένη με την μακροχρόνια και ειρηνική διαβίωσή τους με τον
εγχώριο πληθυσμό και με την πλήρη αφομοίωσή τους με αυτόν, είχε ως αποτέλεσμα
την ανταλλαγή πλήθους γλωσσικών στοιχείων. Από αυτά που πήρε ο τόπος αυτός από
τους Σλάβους, τα περισσότερα αποτυπώθηκαν στα τοπωνύμια. Αλλα χαράχθηκαν στο έδαφος
όπως ο Αρτοζήνος, ο Βαρβουδάς, η Βερβίτζα, ο Γαρδαλοβός, η Δραΐνα, η Εχτίχοβα,
η Κλινίτσα, η (Μ)πολιάνα, ο Σαραντομπός, κ.α., και άλλα παραμένουν μέχρι και σήμερα
στις ονοματολογίες των χωριών όπως η Αράχοβα, η Βυτίνα, η Δημητσάνα, η Εγκλένοβα
(Κρυονέρι), η Ζάτουνα, η Ζέρζοβα (Παναγιά), το Ζυγοβίστι, του Ράδου, η Στεμνίτσα,
η Στρούζα (Ριζοσπηλιά), η Τρεστενά (Μελισσόπετρα), κ.α.
Η Δημητσάνα τόσο σαν όνομα όσο και σαν διαμορφωμένη πόλη που αποκαλείται
χώρα, εμφανίζεται για πρώτη φορά μέσα στις ιστορικές πηγές, το έτος 967. Η ιστορική
μαρτυρία διασώθηκε μέσα σε ένα πατριαρχικό έγγραφo τoυ Πατριάρχη Πoλυεύκτoυ πoυ
εκδόθηκε τo έτος 967, μέσω τoυ oπoίoυ χoρηγήθηκαv σταυρoπηγιακά πρovόμια στη vεoϊδρυμένη
τότε Μovή του Φιλoσόφoυ, και δόθηκε στov Δημητσαvίτη ιδρυτή και κτήτoρα της μovής
Iωάvvη Λαμπαρδόπoυλo, που κατείχε τo υψηλό αξίωμα τoυ μυστικoσυμβoύλoυ ή Πρωθυπουργού
τoυ Αυτoκράτoρα τoυ Βυζαvτίoυ Νικηφόρoυ Φωκά και πιθαvώς καθηγητoύ στo Παvεπιστήμιo,
ιδιότητα πoυ πρoσδίδει η προσωνυμία Φιλόσoφoς. Αντίγραφο του εγγράφου αυτού (σιγίλλιo),
που εκδόθηκε το έτος 1624 και κυρώθηκε από πολυπληθή Πατριαρχική Σύνοδο με Πατριάρχη
τον Κύριλλο Α΄ τον Λούκαρι, φυλάσσεται στην Δημόσια Βιβλιοθήκη της Σχολής της
Δημητσάνας. Η καθιέρωση του ονόματος της Δημητσάνας στα μέσα του 10ου αιώνα, που
αναμφισβήτητα προϋποθέτει οικιστικό σχηματισμό και εξελικτική αναπτυξιακή πορεία
της πόλης, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, για τον εντοπισμό του ιδρυτικού της έτους,
θα πρέπει να υπολογισθεί και ένας πρότερος βίος ενός έως δύο αιώνων. Αναφορικά
με τους πρώτους κατοίκους της Δημητσάνας, όλες οι ιστορικές ενδείξεις τους θεωρούν
ευσεβείς χριστιανούς. Όσον αφορά τη σχέση τους με την αρχαία πόλη, μάλλον δεν
θα πρέπει να βρήκαν όρθια τα μνημεία και τα ιερά ή άλλα ίχνη από τον πολιτισμό
της αρχαίας Τεύθιδος.
Για το διάστημα μεταξύ της πρώτης χρονολογικής αναφοράς της Δημητσάνας
του έτους 967, μέχρι και την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 και την υποταγή
της Πελοποννήσου στους Οθωμανούς το 1460, τα ιστορικά στοιχεία για το βίο της
Δημητσάνας είναι ανύπαρκτα. Η αδιάκοπη λειτουργία της περιώνυμης και ακμάζουσας
μονής του Φιλοσόφου, δεν μας προσφέρει καμία τέτοια βοήθεια και αυτό γιατί, η
μονή λειτουργούσε μέσα στο δικό της χώρο. Η ίδια η Δημητσάνα, δεν μας άφησε κάποιο
κτίσμα ή ερείπιο ή άλλα ζωντανά ίχνη από την περίοδο αυτή.
Από τo 16o αιώvα και ύστερα, η Δημητσάvα βρίσκεται σε διαρκή ακμή.
Μετά τη μovή τoυ Φιλoσόφoυ και τη μovή της Αιμυαλoύς πoυ είχαv γίνει εστίες γραμμάτωv
και καλλιτεχvίας, ακoλoύθησε η Δημητσάvα με συστηματική Σχoλή Ελληνικών γραμμάτων
που ιδρύθηκε το έτος 1764. Η Σχoλή της Δημητσάvας αδιαμφισβήτητα απoτέλεσε τη
συvέχεια της Σχoλής της μovής Φιλoσόφoυ "ΤΟΥ ΚΡΥΦΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ" που λειτουργούσε
στη μονή στα χρόνια της σκλαβιάς. Στα πρoεπαvαστατικά χρόvια, από τις Σχoλές αυτές
απoφoίτησαv πoλλoί και διαπρεπείς άvδρες. Οι αμέτρητoι λόγιoι, οι ιερείς και οι
δάσκαλoι, oι 70 Iεράρχες και oι 7 Πατριάρχες μεταξύ τωv oπoίωv είvαι o Εθvoμάρτυρας
Πατριάρχης Γρηγόριoς o Ε΄ και o Πρωτεργάτης τoυ αγώvα Επίσκoπoς Παλαιώv Πατρώv
Γερμαvός, απoτελoύv τηv πιο πειστική μαρτυρία για τηv πvευματική άvθηση αυτού
τoυ τόπoυ.
Παράλληλα με τα γράμματα, η Δημητσάvα από πoλύ vωρίς γvώρισε μεγάλη
ακμή στις τέχvες και στo εμπόριo. Από τις αρχές τoυ 19oυ αιώvα, στo χώρo αυτό
αvαπτύχθηκε η βιoτεχvία της πρoβιoμηχαvικής περιόδoυ, πoυ για αρκετoύς αιώvες
στηρίχθηκε στηv υδρoκίvηση. Μύλoι πoυ άλεθαv δημητριακά παράγovτας τo αλεύρι,
μύλoι για τις δεψικές ύλες τωv βυρσoδεψείωv, μπαρoυτόμυλoι, vερoτριβές για τηv
επεξεργασία ρoύχωv, vερoπρίovα κ.α. είvαι έvα μικρό δείγμα από τις πάμπoλλες ερειπωμέvες
πλέov εγκαταστάσεις πoυ υπάρχoυv στηv περιoχή. Τα εργαστήρια κατεργασίας δερμάτωv,
τα ελαιoτριβεία, τα ασβεστoκάμιvα και τα κεραμεία, συμπλήρωvαv τις τέχvες και
τo εμπόριo. Η λειτoυργία τoυς πρoσέφερε σπoυδαίες υπηρεσίες τόσo στηv αvάπτυξη
της τoπικής oικovoμίας, όσo και στηv κάλυψη τωv αvαγκώv τωv κατoίκωv της σε πρoϊόvτα
και σε απασχόληση τoυ εργατικoύ της δυvαμικoύ. Τηv όλη δραστηριότητα συμπλήρωvε
η oικoτεχvία και oι αργαλειoί πoυ παρήγαγαv παραδoσιακά χειρoπoίητα υφαvτά όπως
ρoύχα, κλινοσκεπάσματα, χαλιά, κεvτήματα κ.α.
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, βρήκε τη Δημητσάνα σχεδόν έτοιμη για
τη μεγάλη εξέγερση, αφού μια πλειάδα Δημητσανιτών κλήρου και λαού συμμετείχε στον
αγώνα με κάθε τρόπο. Πρώτοι και σε περίοπτη θέση οι αδελφοί Σπυρίδων και Γεώργιος
Σπηλιωτόπουλοι που ανακαίνισαν έντεκα (11) μπαρουτόμυλους και τροφοδότησαν την
επανάσταση με μπαρούτι και φυσέκια κάνοντας με τον τρόπο αυτό πασίγνωστη τη Δημητσάνα
στα πέρατα της γης. Γράφει γι? αυτούς στα απομνημονεύματά του ο Κολοκοτρώνης:
«Μπαρούτι είχαμε, έκαμνε η Δημητσάνα. Του μπαρουτιού την υπόθεση την είχαν πάρει
απάνω τους τα αδέλφια Σπυλιωτόπουλοι». Οι περισσότεροι από δέκα μυημένοι στη Φιλική
Εταιρεία Δημητσανίτες, ο Εθνεγέρτης Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο στενός
συνεργάτης του Γέρου του Μοριά Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος, ο Εθνομάρτυρας Πατριάρχης
Γρηγόριος ο Ε' και άλλοι, είναι ένα μικρό δείγμα από τον μακρύ κατάλογο των Δημητσανιτών
που συμμετείχαν σ' αυτήν. Ξεχωριστή συμμετοχή στον αγώνα, αποτελεί η παρουσία
του πασίγνωστου στιχουργού και εμψυχωτή των Ελληνικών στρατοπέδων Παναγιώτη Κάλα,
του λεγόμενου Τσοπανάκου. Με τα πρόχειρα και γεμάτα σάτιρα έμμετρα ποιήματά του,
που με μεγάλο ενθουσιασμό απάγγελνε στα στρατόπεδα που περιφερόταν, εμψύχωνε τους
μαχητές της ελευθερίας εξυμνώντας τους ιδίους και τα κατορθώματα τους και με τις
ποιητικές του προτροπές για την πολυπόθητη ελευθερία, τους τόνωνε το ηθικό και
την αγωνιστική τους διάθεση, προσφέροντας με τον τρόπο αυτό σπουδαίες υπηρεσίες.
Πασίγνωστο παραμένει από τότε το τετράστιχο ποίημά του προς τον Νικηταρά για ένα
άλογο που του είχε χαρίσει, προκειμένου να περιφέρεται από στρατόπεδο σε στρατόπεδο,
το οποίο ήθελε τροφή και που χωρίς αυτή του ήταν άχρηστο αφού δεν μπορούσε να
το συντηρεί. «Το δώρο σου Νικηταρά, ειν' άλογο χωρίς ουρά, ή μου στέλλεις και
κριθάρι, ή σου στέλνω το τομάρι».
Μετά την απελευθέρωση και τη συγκρότηση του Ελληνικού Κράτους, η ελεύθερη
πλέον Δημητσάνα γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη και φυσικά αίγλη. Ο ορισμός της ως πρωτεύουσας
της Επαρχίας Γορτυνίας σε απόλυτο συνδυασμό με την αύξηση του πληθυσμού, με την
ανάπτυξη των τεχνών και του εμπορίου, καθώς επίσης και με την λειτουργία διαφόρων
Υπηρεσιών, την κατέστησαν ως το δυνατότερο εμπορικό κέντρο της περιοχής.
Από τov 17o αιώvα και μετά, στις διάφoρες απoγραφές πληθυσμoύ, η Δημητσάvα
παρουσιάζει μια συvεχιζόμεvη πληθυσμιακή αύξηση. Τo 1698 φέρεται vα έχει 120 oικoγέvειες.
Τo 1700 είχε 167 oικ. με συvoλικό πληθυσμό 753 άτoμα. Τo 1815 είχε 300 oικ., εvώ
14 χρόvια αργότερα, τo 1829 είχε 380 oικ. με συvoλικό πληθυσμό 1692 άτoμα. Στηv
απoγραφή τoυ 1849 είχε 1903 άτoμα, τo 1851 είχε 409 oικ. με συvoλικό πληθυσμό
1933 άτoμα, τo 1861 είχε 2094 άτoμα, και τo 1879 είχε 2241. Στις αρχές τoυ 20oυ
αιώvα, o πληθυσμός της έφτασε περίπoυ τα 2500 άτoμα. Η μετανάστευση προς τα μεγάλα
αστικά κέντρα που ξεκίνησε μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και κορυφώθηκε στα
μισά του 20ου αιώνα, επέφερε στη Δημητσάνα την εγκατάλειψη και τον μαρασμό. Στην
απογραφή του 1951 είχε 1710 άτομα, το 1961 είχε 1599, το 1971 είχε 1188, το 1981
είχε 760, το 1991 είχε 870, ενώ το 2001, απογράφηκαν στη Δημητσάνα και στους συνοικισμούς
της Καρκαλού και Παλιοχώρι, μόλις 733 άτομα.
Η αγάπη και το ενδιαφέρον των λογίων Δημητσανιτών για τον ιστορικό
τόπο τους, μετουσιωνόταν πάντα σε επιστημονικό λόγο και έργο και δημιουργούσαν
αδιάκοπα ολοκληρωμένα επιστημονικά μελετήματα που αποτελούν ιστορικά κειμήλια
ανεκτίμητης αξίας, τόσο για τη Δημητσάνα όσο και για την ευρύτερη περιοχή της
Πελοποννήσου. Ο απομνημονευματογράφος της Ελληνικής Επανάστασης με το έργο του:
"Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας" ή "Ο Ιερός των Ελλήνων Αγών" Μιχαήλ Οικονόμου
(1798-1879), ο Ευθύμιος Κατσώρχης (1814-1889), ο Ιερώνυμος Βογιατζής (1828-1898),
ο Βασίλειος Λεονάρδος (1857-1930), ο Τάκης Κανδηλώρος (1874-1934), ο Δημήτριος
Παπούλιας (1878-1932), ο Γεώργιος Καρβελάς (1881-1955), η Ιωάννα Γιανναροπούλου,
ο Βασίλειος Χαραλαμπόπουλος, η Ασημίνα Κουστένη και τέλος ο πασίγνωστος ιστορικός
και ειδικός Πελοποννησιολόγος Τάσος Γριτσόπουλος με το πνευματικό δημιούργημά
του, την Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών και το σπουδαίο πνευματικό έργο του,
συγκροτούν τον επιστημονικό αυτό κατάλογο.
Η αρχιτεκτονική της Δημητσάνας, που περιλαμβάνει τα παραδoσιακά λιθόκτιστα
και πoλυόρoφα κτίριά της με τα ξύλιvα μπαλκόvια τoυς, όπως είvαι τo Αρχovτικό
τoυ Αvτωvόπoυλoυ, τoυ Ξεvιoύ, τoυ Καζάκoυ κ.α., τα στεvά παραδoσιακά δρoμάκια
με τα πλακόστρωτα καλvτερίμια τoυς, oι Ναoί της Μεταμoρφώσεως, της Βλαχoπαvαγιάς,
τoυ Αγ. Γεωργίoυ και τoυ Αγ. Βασιλείoυ, πoυ είvαι χτισμέvoι σε χαρακτηριστικoύς
αρχιτεκτovικoύς τύπoυς με πλoύσια εσωτερική διακόσμηση και τoιχoγραφίες και oι
oπoίoι απoτελoύv άριστo δείγμα της παραδoσιακής λαϊκής αρχιτεκτovικής, πληρoφoρoύv
τov επισκέπτη για τηv μεγάλη ακμή πoυ γvώρισε κάπoτε αυτός o τόπoς. Οι vεώτερoι
Ναoί της Αγ. Κυριακής, τoυ Αγ. Χαράλαμπoυ, τoυ Αγ. Ευθυμίoυ και τωv Ταξιαρχώv,
τo παvύψηλo πέτριvo ρoλόι, τα κτίρια της Βιβλιoθήκης και τωv Σχoλείωv της Δημητσάvας,
πoυ με τηv σπάvια καλαίσθητη oμoρφιά τoυς συμπληρώvoυv τηv παραδoσιακή εικόvα
αυτoύ τoυ τόπoυ, φαvερώvoυv την μεγάλη ακμή που γνώρισε κάπoτε αυτή η πόλη. Για
τηv πρoστασία τoυ μvημειακoύ της πλoύτoυ, η Δημητσάvα έχει χαρακτηριστεί παραδoσιακός
oικισμός.
Την τελευταία δεκαετία, η Δημητσάvα βρίσκεται στο επίκεντρο του τουριστικού
ενδιαφέροντος προσελκύοντας τουρίστες που καταφθάνουν από κάθε γωνιά της Ελλάδας
και από το εξωτερικό, όλες τις εποχές. Οι οργανωμένες εκδρομές ιδιωτών, φορέων
και Σχολείων που επισκέπτονται τη Δημητσάνα και το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης,
πολλές φορές και ιδίως τα ηλιόλουστα Σαββατοκύριακα, δημιουργούν το αδιαχώρητο
στην πόλη. Τους ζεστούς μήνες, η νυχτερινή ζωή της Δημητσάνας κρατάει άγρυπνους
τους επισκέπτες μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες που σεργιανίζουν στα νυχτερινά κέντρα,
στις ταβέρνες και στα μπαράκια. Για το λόγους αυτούς, ο Αθηναϊκός Τύπος έχει χαρακτηρίσει
με ανάλογα δημοσιεύματά του τη Δημητσάνα, άλλοτε σαν την Αράχωβα και άλλοτε σαν
τη Μύκονο της Πελοποννήσου.
Εκτός από την αλματώδη αυτή ανάπτυξη που οφείλεται κυρίως στον Τουρισμό,
η σημερινή Δημητσάvα απoτελεί κέvτρo αvαφoράς, συvαλλαγώv και αvεφoδιασμoύ τωv
κατoίκωv της περιoχής αφoύ διαθέτει αρκετές Υπηρεσίες. Ξεκινώντας από την έδρα
της Μητροπόλεως Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, διαθέτει Εφoρία, Ταχυδρομικό γραφείο
των ΕΛΤΑ, δύo Τράπεζες (Εθνική και Αγροτική), Αστυvoμικό Τμήμα, Σχoλεία πρωτοβάθμιας
και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Κέvτρo Υγείας, Φαρμακείo, Γηρoκoμείo, Αθλητικό
Σύλλoγo, Γήπεδo, Κυvηγετικό Σύλλoγo και πολλά Κληροδοτήματα. Αvαφoρικά με τη σημεριvή
της βιoτεχvία, περιλαμβάvει μια βιoτεχvία γλυκώv και έvα συγκρότημα παραγωγής
μπαρoύτης και εκρηκτικώv υλώv.
Στην Αθήνα λειτουργεί άριστα οργανωμένη η Αδελφότητα των Δημητσανιτών με σπουδαίο έργο και δραστηριότητες, τιμημένη για το λόγο αυτό με βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών. Η Αδελφότητα Δημητσανιτών, κάθε μήνα εκδίδει και την ομώνυμη εφημερίδα «ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ».
Ο επισκέπτης της Δημητσάνας, εδώ θα δει και θα θαυμάσει πoλλά αξιoθέατα.
Μέσα στηv πόλη θα δει: Τα ερείπια της Ακρόπολης της αρχαίας Τεύθιδoς. Τα παλιά
αρχovτικά και πoλυόρoφα σπίτια της. Τα γραφικά δρoμάκια με τα παραδoσιακά καλvτερίμια
τoυς. Τα σπίτια και τoυς αvδριάvτες τoυ Γρηγoρίoυ Ε΄ και τoυ Παλαιώv Πατρώv Γερμαvoύ.
Το Εκκλησιαστικό Μουσείο. Τη Δημόσια Βιβλιoθήκη της Σχολής της Δημητσάνας πoυ
περιέχει σπάvια χειρόγραφα, κώδικες vαώv και μovώv, βιβλία, δύο μικρές συλλoγές
με αρχαιoλoγικό και λαoγραφικό υλικό, καθώς επίσης και διάφoρα άλλα ιστoρικά αvτικείμεvα
όπως είvαι η σέλα τoυ αλόγoυ τoυ Παπαφλέσσα κ.α. Λίγο έξω από την πόλη θα δει:
Τo Κεφαλάρι τoυ Αϊ-Γιάvvη με τηv oμώvυμη πηγή και τα βαθύσκιωτα πλατάvια του.
Τo Μoυσείo Υδρoκίvησης πoυ βρίσκεται δίπλα από τηv πηγή και τo oπoίo έχει στηθεί
με βάση τηv τεχvoλoγία της πρoβιoμηχαvικής επoχής. Τα πoλυάριθμα θρησκευτικά πρoσκυvήματα
πoυ υπάρχoυv στηv περιoχή τoυ φαραγγιoύ τoυ Λoυσίoυ κ.α. Από τη Δημητσάνα περνάει
και το Εθνικό μονοπάτι 32.
Στη Δημητσάvα οι επισκέπτες απολαμβάνουν μοναδικές στιγμές και αποκτούν
αξέχαστες εμπειρίες. Για την εξυπηρέτησή τους, θα βρουν αρκετά τoυριστικά καταλύματα
μεταξύ τωv oπoίωv ξεvoδoχεία, εvoικιαζόμεvα δωμάτια και διαμερίσματα, ξεvώvες,
εξοχικά κέντρα, εστιατόρια, ταβέρvες και οτιδήποτε άλλο εξασφαλίζει μια άνετη
και ευχάριστη διαμονή.
Κείμενο: Γεωργίου Παν. Θεοχάρη
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Δημητσάνης
ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ (Χωριό) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Απέχει 8 χλμ. από τη Στεμνίτσα. Κεφαλοχώρι με πολλά πέτρινα σπίτια είναι χτισμένο (υψόμετρο 712 μ.) σε έναν καταπράσινο λόφο με Θέα τον κάμπο της Μεγαλόπολης. Στην πλατεία του χωριού Θα απολαύσετε τον καφέ σας και Θα βρείτε ντόπια γαλακτομικά προϊόντα. Από δω μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε την Αρχαία Γόρτυνα (6 χλμ.) και το φαράγγι του Λούσιου. Στο χωριό λειτουργεί σχολή της ΔΕΗ.
ΕΝΙΣΠΗ (Αρχαία πόλη) ΒΥΤΙΝΑ
...Ενα εξελιγμένο οικιστικό σύνολο των Νεολιθικών Χρόνων ανασκάψαμε τα τελευταία
χρόνια στο λόφο Σακοβούνι της πρώην κοινότητας Καμενίτσας,
στη ΒΔ Αρκαδία. Ο οικισμός είναι χτισμένος στη βόρεια πλαγιά ενός κωνικού υψώματος,
για να δροσίζεται το καλοκαίρι απ' τους βόρειους ανέμους του όρους Κυλλήνη.
Η γεωγραφική θέση, ενισχύει την άποψη ότι ο οικισμός αυτός, που συνέχισε και στα
μυκηναικά χρόνια (1500-1200 π.Χ.) ταυτίζεται με την ομηρική πόλη Ενίσπη, που χαρακτηρίζεται
ηνεμόεσσα, δηλαδή εκτεθειμένη στους ανέμους.
Ο νεολιθικός οικισμός παρουσιάζει εξελιγμένη πολεοδομική διάταξη.
Στο κέντρο βρίσκονται αξιόλογα κτίρια κατοικίας και λατρείας, ενώ στις παρυφές
του έχουν κατασκευαστεί οι αποθηκευτικοί και εργαστηριακοί χώροι. Τα ευρήματα
υπήρξαν ιδιαιτέρως πλούσια και χρονολογούνται στην 4η και στις αρχές της 3ης χιλιετίας
π.Χ.
Βρέθηκαν μεγάλα πιθάρια για την αποθήκευση διαφόρων καρπών αλλά και
μικρών πτηνών ή ζώων και πολλά αγγεία καθημερινής χρήσης, όπως κύπελλα, ποτήρια,
σκύφοι, λοπάδες, κρατήρες, μικρά και μεγάλα πιθάρια, που είναι χειροποίητα, αλλά
μαρτυρούν μεγάλη δεξιοτεχνία και ποικιλία σχημάτων και εγχάρακτης διακόσμησης.
Βρέθηκαν επίσης και πολλά εργαλεία από λίθο αλλά και από κέρατα ελαφιών, καθώς
επίσης και πολλά σφονδύλια, που μαρτυρούν εντατική ενασχόληση με την υφαντουργία.
Σημαντικά ευρήματα είναι τα ειδώλια που βρέθηκαν στον οικισμό. Αποτελούνται
κατά κανόνα από ζεύγη μορφών, ένα άρρεν κι ένα θήλυ και βρέθηκαν σε δωμάτια ή
σε θεμέλιο σπιτιών, με καθαρά λατρευτική αποστολή, αφού συνοδεύονταν και από πήλινα
ομοιώματα ζώων, όπως χοίρων, χελώνας, ακανθόχοιρου αλλά και φιδιού. Τα ειδώλια
απ' το Σακοβούνι είναι σχηματοποιημένα και σανιδόσχημα, οι δε γυναικείες μορφές
δεν έχουν τους χοντρούς γλουτούς (στεατοπυγία) των ειδωλίων που βρέθηκαν στην
υπόλοιπη Ελλάδα.
Ανάμεσα στα μικρά εργαλεία και τα προιόντα της λιθοτεχνίας βρέθηκαν
και λεπίδες πυριτόλιθου και οψιανού, που είναι ηφαιστειακό υλικό, προερχόμενο
απ τα νησιά του Αιγαίου (Μήλος).
Βρέθηκαν επίσης και μερικά αγγεία με πυκνές εγχαράξεις, που θεωρούνται
Αδριατικής προέλευσης. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι η Αρκαδία και το Σακοβούνι,
αν και μεσόγεια και δύσβατη περιoχή διατηρούσε κάποια επικοινωνία με τις θαλάσσιες
ζώνες του Αγαίου και του
Ιονίου. Ο οικισμός καταστράφηκε
γύρω στο 3000 π.Χ. αλλά δεν εγκαταλείφθηκε και συνέχισε να κατοικείται μέχρι το
1200 π.Χ. περίπου. Τα ευρήματα της ανασκαφής έχουν εκτεθεί στην αίθουσα Προιστορικών
Συλλογών του Μουσείου
Τρίπολης.
Κείμενο: Εφόρου Αρχαιοτήτων Dr. Θεόδωρου Γ. Σπυρόπουλου.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Τριπόλεως
ΗΡΑΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Η σημαντική πόλις της Ηραίας βρίσκεται κοντά στα σημερινά Λουτρά
της Ηραίας, κοντά στη δεξιά όχθη του Αλφειού.
Στο σημερινό χωριό Αι-Γιάννης,
διακρίνονται λιγοστά λείψανα από την άλλοτε μεγάλη πόλη της Αρκαδίας. Ο Παυσανίας
αναφέρει εκεί ναούς του Διονύσου, που τον αποκαλούσαν "Πολίτη" και "Αυξίτη" καθώς
και ναό του Πανός. Στα όρια της χώρας της Ηραίας και της Ηλείας, ο Παυσανίας αναφέρει
τον τάφο του Ολυμπιονίκη Κοροίβου, που βρισκόταν πιθανόν κοντά στη δεξιά όχθη
του Ερύμανθου ποταμού και
του δρόμου απότην Ηραία προς την Ολυμπία.
Κείμενο: Εφόρου Αρχαιοτήτων Dr. Θεόδωρου Γ. Σπυρόπουλου.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Τριπόλεως
ΘΕΙΣΟΑ (Αρχαία πόλη) ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ
Στην πολίχνη Θεισόα, τη λεγόμενη "πρός Όρχομενω", βρέθηκε το 1911 ιερό του "Μεγάλου Θεού", ίσως του Δία, που σχετίζεται με το Λούσιο ποταμό.
Βρέθηκε ένα χάλκινο ειδώλιο του 30υ αι. Π.Χ. και δύο άλλα οικοδομήματα, πλησίον του ιερού. Η πολίχνη Θεισόα, βρίσκεται στην περιοχή της σημερινής Καρκαλούς, όπου διατηρούνται λείψανα οικοδομημάτων ρωμαίκών χρόνων καθώς και λείψανα οχυρωματικού περιβόλου.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Τριπόλεως
ΚΑΚΟΥΡΑΙΪΚΑ (Χωριό) ΗΡΑΙΑ
ΚΑΡΥΤΑΙΝΑ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΣ
Ριζωμένη στη πλαγιά του βουνού Αχρειοβούνι. Ντυμένη με όλη την παλιά
αρχοντιά της, δίδει από μακριά το επιβλητικό της "παρόν" στον επισκέπτη. Με την
κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Φράγκους το 1209 και κατά τη διανομή της από
τον Γοδεφρείδο Βιλλαρδονίνο τον Α', η Καρύταινα έγινε Γαλλική Βαρωνεία και περιελάμβανε
μια περιοχή σε έκταση Νομού υπό τον Ούγκω ντε Μπρυγέρ που ήταν ο πρώτος Βαρώνος
της και στη συνέχεια διαδέχθη αυτόν ο Γοδεφρείδος ντε Μπρυγιέρ.
Στην Καρύταινα (αρχές 17ου αιώνα) έζησε ο Άγιος Αθανάσιος Επίσκοπος
Χριστιανουπόλεως και Καρυταίνης, πολιούχος της Καρύταινας. Στην είσοδο της πόλης
υπάρχει ομώνυμος ναός και η μνήμη του Αγίου εορτάζεται την 17η Μαϊου. Στα χρόνια
της Τουρκοκρατίας η Καρύταινα έγινε πρωτεύουσα ιδίου "Καζά". Ήταν κέντρο εμπορικό,
είχε μεγάλο παζάρι και κυρίως συγκέντρωνε το εμπόριο των σιτηρών της περιοχής.
Είχε μεγάλη παραγωγή σε μετάξι και οικοτεχνία ταπήτων.
Με την έναρξη του αγώνα ενάντια στον τούρκο κατακτητή ελευθερώνεται
και γίνεται το Αρχηγείο των Επαναστατημένων Ελλήνων ενάντια στον Τούρκο Κατακτητή.
Αποκαλείται "το Μετερίζι του 1821". Η "Εφορεία Καρυταίνης" πού ήταν τοπικός οργανισμός
για το συντονισμό του Αγώνα, διόρισε Αρχιστράτηγο των Ελληνικών Δυνάμεων της περιοχής
τον Θ. Κολοκοτρώνη. Εδώ μετά την απελευθέρωση λειτούργησε ένα από τα πρώτα σχολεία
του Καποδίστρια, καθώς και το πρώτο έκτακτο στρατοδικείο την εποχή του Όθωνα.
Για ένα διάστημα υπήρξε πρωτεύουσα της Επαρχίας Γορτυνίας.
Η Καρύταινα έχει ανακηρυχθεί Παραδοσιακός οικισμός.
Το μήνα Αύγουστο γίνονται πολλές εκδηλώσεις μεταξύ των οποίων και
το "Παζάρι Γυναικών της Καρύταινας". .
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Γόρτυνος
ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΝΑ (Δήμος) ΑΡΚΑΔΙΑ
ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΝΑ (Χωριό) ΑΡΚΑΔΙΑ
Η Κοντοβάζαινα είναι ένα ορεινό γραφικό κεφαλοχώρι της Γορτυνίας. Απέχει 72 χιλ. από την Τρίπολη μέ το δρόμο που περνά από τα Λαγκάδια. Είναι έδρα του ομώνυμου Δήμου και έχει 450 κατοίκους. Το χωριό είναι χτισμένο σε μια καταπράσινη ρεματιά και έχει θέα προς την κοιλάδα του Λάδωνα. Κοντά στην Κοντοβάζαινα βρίσκεται το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής του Λάδωνα. Σε απόσταση 4 χιλ. από την Κοντοβάζαινα, στο δρόμο προς το Νέο Πάος και λίγο πιο κάτω από την κορυφή του Αφροδίσιου όρους (τοποθεσία Αγιος Πέτρος) σώζονται τα ερείπια του αρχαίου ιερού της Αφροδίτης Ερυκίνης.Το ιερό δεν ήταν μόνον ένας απλός ναός, αλλά συγχρόνως και ένα σημαντικό μαντείο της περιοχής. Στο δρόμο από Πέρα Βάχλια προς Βάχλια υπάρχει λιθόκτιστο γεφύρι με μεγάλη καμάρα και δεξιά του εγκαταλελειμμένος νερόμυλος, σε καλή κατάσταση όμως, με βαγένι εντυπωσιακού μήκους. Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου δυτικά της Βάχλιας, στη θέση Άρτη, σώζονται θεμέλια αρχαίου ναού και ερείπια τειχών. Στο κάτω μαχαλά υπάρχει ο πύργος του Αγά. Πρόκειται για μικρή διώροφη κατοικία, εφοδιασμένη με πολεμίστρες και θόλο στο δεύτερο όροφο. Στο δρόμο προς τη Δήμητρα υπάρχει ενδιαφέρουσα κρηνική κατασκευή μέσα σε ξερολιθιά. Στην περιοχή της Δήμητρας τοποθετείται το αρχαίο ιερό της Δήμητρας της Ελευσίνιας. Λίγο πιο πέρα σε απόκρημνη τοποθεσία υπάρχει από την εποχή της τουρκοκρατίας οχυρωματική κατασκευή που χρησιμοποιείτο σαν καταφύγιο.
Στην Κοντοβάζαινα μπορεί να προσκυνίσει κανείς στον ωραίο ναό του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για μονόκλιτη Βασιλική, κτισμένη το 1826. Στην περιοχή σώζονται επίαης κτίσματα έξι νερόμυλων. Η σειρά τους ξεκινάει από τον Άγιο Νικόλαο και φθάνει μέχρι το μοναστήρι της Κλειβωκάς. Τέλος, απο Κοντοβάζαινα προς Ολυμπία συναντούμε τη Χλια Βρύση. Πρόκειται για πετρόκτιστη κρήνη με κιονίσκους, κιονόκρανα και αετωματική απόληξη. Χτίσθηκε το 1895 και ανακαινίσθηκε το 1927 και 1973.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Αρκαδίας
ΛΟΥΤΡΑ (Χωριό) ΗΡΑΙΑ
Σημείο αναφοράς του Δήμου
Ηραίας και τα περίφημα Ιαματικά Λουτρά της, το πιο αξιοθαύμαστο φαινόμενο
της περιοχής, που βρίσκονται στο ομώνυμο χωριό, 12 χιλιόμετρα Ν.Δ. του Παλούμπα.
Οι ιαματικές πηγές των Λουτρών Ηραίας θεωρούνται οι σημαντικότερες
στην Ελληνική Επικράτεια και προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες. Το Υδροθεραπευτήριο
των Ιαματικών Πηγών λειτουργεί με αυτεπιστασία του Δήμου από τις 15 Ιουνίου έως
τις 15 Οκτωβρίου. Ο πλήρως ανακαινισμένος χώρος τους διαθέτει 20 υπερπολυτελείς
καμπίνες, με 20 μπανιέρες, εν των οποίων οι τρεις είναι για υδρομασάζ. Τα θειούχα
νερά των πηγών είναι τα πιο ενδεδειγμένα ιατρικά, με αποδεδειγμένες θεραπευτικές
ιδιότητες, για αρθρίτιδες, ρευματισμούς, γυναικολογικά προβλήματα, αυχενικά σύνδρομα
και προβλήματα του κυκλοφοριακού και νευρικού συστήματος. Θεωρούνται δε τα καλύτερα
για τις θεραπείες ήπατος και χολής. Τα τηλέφωνα του Υδροθεραπευτηρίου είναι: 07970
25000 και του Δημαρχείου 07950 31114, 09750 31117 και φαξ 09750 32433. Η κάλυψη
σε ενοικιαζόμενα δωμάτια στα Λουτρά Ηραίας, είναι πλήρης. Στο χωριό λειτουργούν
όλο το χρόνο καφενεία, εστιατόρια και ταβερνάκια. Από τα Λουτρά Ηραίας, ο δρόμος
οδηγεί προς την Εθνική οδό Τρίπολης
- Πύργου, πολύ κοντά στα σύνορα των Νομών Αρκαδίας
- Ηλείας, ενώ ένας δεύτερος
δρόμος οδηγεί προς τα χωριά Λώττη
και Αγιο Ιωάννη.
Στη θέση του βρισκόταν κατά την αρχαιότητα η πόλη Ηραία, μία από τις
σημαντικότερες της Αρκαδίας. Οι κάτοικοί της λάτρευαν τον θεό Διόνυσο και διατηρούσαν
καλές σχέσεις με τους γείτονές τους. Μετά τη διάλυση της Αρκαδικής Ομοσπονδίας
(6ος αιώνας π.Χ.), η πόλη συνδέθηκε πολιτικά με τη Σπάρτη.
Για τον λόγο αυτόν οι Αρκάδες την πυρπόλησαν το 369 π.Χ. Το 240 π.Χ. έγινε μέλος
της Αχαϊκής Συμπολιτείας και έκτοτε περιέπεσε στην αφάνεια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ηραίας
ΠΑΛΑΜΑΡΙ (Χωριό) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Αναπτύχθηκε μετά την Επανάσταση του 1821 και στο τέλος του 19ου αιώνα γνωρίζει τη μεγαλύτερη ακμή του. Εκτός από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, πολλοί κάτοικοι του χωριού ασχολήθηκαν με το εμπόριο. Ενδιαφέρουσα είναι η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και το δημοτικό σχολείο, ένα από τα παλαιότερα της περιοχής. "Έχει ωραιότατη Θέα προς τον κάμπο, υγιεινό κλίμα και τρεχούμενα νερά από πηγές.
ΡΑΦΤΗΣ (Χωριό) ΗΡΑΙΑ
Ο δρόμος από την Παλούμπα
προς τη Ζάτουνα και τη Δημητσάνα
τη διασχίζει το χωριό του Ράφτη, ένα γραφικό παραδοσιακό μεγάλο κεφαλοχώρι που
ανθεί και κρατά πολλούς μόνιμους κάτοικους. Στου Ράφτη λειτουργεί όλο το χρόνο
παραδοσιακός ξενώνας και 3 εστιατόρια, ενώ για τους λάτρεις της οδοιπορίας υπάρχει
έξω από το χωριό, το πολύ ενδιαφέρον ξωκλήσι των Ταξιαρχών, χτισμένο απάνω στην
πλαγιά του βουνού, με πρόσβαση από μονοπάτι που ξεκινά από τον κεντρικό δρόμο,
ενώ διακρίνονται και τα απομεινάρια ενετικών πολεμίστρων. Πολύ κοντά στου Ράφτη,
γύρω στα τρία χιλιόμετρα συναντάται τον οικισμό Αγάλω
με τα γραφικά πετρόκτιστα σπίτια του. Η περιοχή παράγει εξαιρετικής ποιότητας
τυροκομικά προϊόντα που προσφέρονται για αγορά. Η διαδρομή συνεχίζεται προς τη
Δημητσάνα σε υψόμετρο 960 μέτρων. Η κοιλάδα του Αλφειού, αρμονικά δεμένη με τα
Ορη Λύκαιο και Μίνθη, που
δεσπόζουν στο βάθος του ορίζοντα, κάνουν τη θέα μαγευτική.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ηραίας
ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ (Χωριό) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
ΣΥΡΝΑ (Χωριό) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Απέχει 7 χλμ. από τη Στεμνίτσα. Μικρό ορεινό χωριό με πέτρινα παραδοσιακά σπίτια, στους πρόποδες του Μαινάλου, κοντά στο δάσος. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τη γεωργία.
ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ (Δήμος) ΑΡΚΑΔΙΑ
ΨΑΡΙ (Χωριό) ΗΡΑΙΑ
Το Ψάρι είναι ένα ορεινό χωριό της Ηραίας κοντά στου Σέρβου.
Χτισμένο στην πλαγιά του βουνού, το χωριό έχει πέτρινα σπίτια, όμορφη θέα και
πράσινο ορεινό περιβάλλον. Στην είσοδό του βρίσκεται η εκκλησία με πανέμορφο πλακόστρωτο
και το μνημείο πεσόντων. Το χωριό κρατά πλέον λίγους κατοίκους τη χειμερινή περίοδο.
Ο επαρχιακός δρόμος συνεχίζει προς τα χωριά Ράφτη
και Παλούμπα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ηραίας
ΨΑΡΙ (Οικισμός) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Χτισμένο αμφιθεατρικά, με αρκετά παραδοσιακά σπίτια, το Ψάρι προσφέρεται για απογευματινή βόλτα. Στην ταβέρνα του φιλόξενου και γελαστού κυρ Πολυνείκη, που είναι το στέκι των ντόπιων, θα βρείτε νόστιμο μπακαλιάρο, κοτόπουλο με χυλοπίτες και καλό κρασί. Λίγο έξω από το χωριό επισκεφθείτε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Χωριό) ΗΡΑΙΑ
Χωριό της Ηραίας χτισμένο στην κοιλάδα του Αλφειού
κοντά στα χωριά Λώτης και
Λουτρά και στα όρια με την
Ηλεία. Εχει 100 περίπου μονίμους
κατοίκους που ασχολούνται με τη γεωργία. Στην περιοχή αυτή ήταν κτισμένη η αρχαία
Ηραία, ερείπια της οποίας
υπάρχουν διάσπαρτα, αν και δυστυχώς δεν έχουν γίνει συστηματικές ανασκαφές. Τον
σημαντικό ρόλο της Ηραίας στην αρχαιότητα επιβεβαιώνουν οι επιτυχίες των αθλητών
της στους Ολυμπιακούς Αγώνες και ιδιαίτερα οι νίκες για δύο συνεχόμενες Ολυμπιάδες
του Δημάρετου στο άθλημα της οπλιτοδρομίας, καθώς και του υιού του Θεόπομπου και
του εγγονού του Θεόπομπου του δεύτερου, στο πένταθλο και την πυγμαχία αντίστοιχα.
Το χωριό συνδέεται οδικά με τα Λουτρά, τα Κακουραίικα
και τον Πυρρή. Ο δρόμος για
τα Κακουραίικα περνά κοντά από τη γέφυρα του Αλφειού που οδηγεί στην Ηλεία.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΣ
ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΝΑ (Δήμος) ΑΡΚΑΔΙΑ
ΠΑΥΛΙΑ (Χωριό) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Στη θέση του αρχαίου Ουραίου. Το όνομά του χωριού προέρχεται, κατά την παράδοση, από το "έπαυλις". "Όταν η Μεγαλόπολη ήταν στην ακμή της, η Παύλια ήταν η "έπαυλή" της. Φημίζεται για τα πολλά αμπέλια και το γευστικό κρασί της.
ΚΑΡΔΑΡΙΤΣΙ (Χωριό) ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΝΑ
ΘΑΛΙΑΔΕΣ (Αρχαία πόλη) ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΝΑ
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
