Εμφανίζονται 48 τίτλοι με αναζήτηση: Προσκυνήματα στην ευρύτερη περιοχή: "ΤΡΙΚΑΛΑ Νομός ΘΕΣΣΑΛΙΑ" .
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Χωριό) ΕΛΑΤΗ
Στο χωριό. Το 1784 κατασκευάστηκε το τέμπλο του ναού με τη βοήθεια των πιστών και της εκκλησίας.
ΑΘΑΜΑΝΙΑ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
Αγιογραφήθηκε από τον Σαμαρινιώτη ζωγράφο Αθανάσιο Δημητρίου (1865). Παλαιότερα
είχε πολλούς μοναχούς και 12 κελιά, τα οποία κατέρρευσαν με το πέρασμα του χρόνου.
Το νεότερο χτίσμα που βρίσκεται δίπλα επί τουρκοκρατίας χρησίμευε ως σχολείο και
έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο.
Τηλέφωνο: +30 24320 22752
Ο
Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στα ΒΑ του Δήμου Καλαμπάκας και
αποτελούσε άλλοτε την Μητρόπολη της Επισκοπής Σταγών.
Ο ναός είναι ευρύχωρη τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος.
Κτίστηκε πιθανότατα τον 10ο ή 11ο αιώνα, στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής,
από την οποία διασώζεται τμήμα του ψηφιδωτού της δαπέδου, ενώ από τα υλικά του
άμβωνα αυτής έχει ανασυγκροτηθεί ο σημερινός μαρμάρινος άμβωνας που σώζεται στο
κέντρο του ναού. Από την παλαιοχριστιανική βασιλική διασώζεται επίσης το μαρμάρινο
κιβώριο και το σύνθρονο. Εσωτερικά είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες που χρονολογούνται
από τον 12ο-17ο αιώνα.
Στο ναό πραγματοποιήθηκαν αναστηλωτικές εργασίες και εργασίες συντηρήσεως
των τοιχογραφιών.
Πληροφορίες για το ναό δίνονται στους επισκέπτες από την Ι. Μητρόπολη
Σταγών και Μετεώρων.
ΚΑΛΟΓΗΡΟΙ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
(δεύτερο μισό του 19ου αι.). Αρχισε να κτίζεται το 1896 και βρισκόταν σε άλλη
θέση κοντά στο ποτάμι αποτελώντας το κέντρο του τότε χωριού. Στο προαύλιο της
εκκλησίας γινόταν μεγάλο πανηγύρι και διοργανώνονταν αγώνες όπως λιθάρι, πάλη,
άλμα και μεγάλος χορός ανδρών-γυναικών. Οι εκδηλώσεις έπαψαν με την κατάρρευση
του ναού. Σήμερα βρίσκεται σε νέα θέση στην πλατεία του χωριού.
(1950). Παλιότερα βρισκόταν στην κορυφή βράχου σε δύσβατη περιοχή. Λόγω μερικής
κατάρρευσης μεταφέρθηκε το 1950 λίγα μέτρα μακρύτερα. Κατά τη θεμελίωση της βρέθηκαν
ερείπια τάφων.
ΜΟΝΗ ΔΟΥΣΙΚΟΥ (Μοναστήρι) ΤΡΙΚΑΛΑ
Σε μια γραφική τοποθεσία του Κόζιακα
και πλησίον της κοινότητας Αγ. Βησσαρίωνος (γνωστή ως Δούσικο) είναι κτισμένη
η Ι. Μ. Αγ. Βησσαρίωνος ή Μονή Δούσικου. Το καθολικό της μονής κτίσθηκε το 1545
και αγιογραφήθηκε το 1558, από τον κορυφαίο ζωγράφο της Κρητικής Σχολής Τζώρτζη.
Τούτο το καθολικό πρέπει να κτίσθηκε στη θέση του αρχικού ναού που έκτισε ο Αγ.
Βησσαρίων, κτίτωρ της μονής. Η μονή ήταν από τα πιο πλούσια μοναστήρια αφού διέθετε
366 κελιά, πλούσια βιβλιοθήκη και πολλά κειμήλια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Πύλης
ΝΕΡΑΪΔΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
ή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, βρίσκεται στη θέση Τσούκα, άλλοτε καθολικό μεγάλης
και σημαντικής για την περιοχή μονής, που ο αρχιτεκτονικός τύπος που ακολουθεί,
σταυροειδής εγγεγραμμένος αθωνίτικου τύπου, τον τύπο δηλαδή που ακολουθούν τα
μοναστηριακά καθολικά στον Ελλαδικό χώρο, μετά τον 10 αι. τονίζεται ακόμα περισσότερα
με την άρτια τεχνική της λιθοδομής. Σε λιθανάγλυφο που εντοιχίστηκε πάνω από τη
νότια είσοδο έχει σκαλισθεί επιγραφή που παρά τη φθορά που παρουσιάζει από την
επίδραση των καιρικών συνθηκών, διαβάζουμε ότι ο ναός κτίσθηκε το 1792 και κτίτορες
ήταν ο ιερομόναχος Δαμασκηνός, ο Χατζή Μακάριος, ο Χατζή Παναγιώτης Χατζηπέτρου.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Αιθήκων
Τρίκλιτος (με δύο ξύλινες κιονοστοιχίες) ενοριακός ναός (1764). Ο ναός κάηκε από
τους τουρκαλβανούς το 1823 με αποτέλεσμα να καταστούν εξίτηλες οι τοιχογραφίες
των μέσων του 18ου αι. που κοσμούν τους τοίχους. Ο ναός επισκευάστηκε το 1830.
ΠΥΛΗ (Κωμόπολη) ΤΡΙΚΑΛΑ
Τηλέφωνο: +30 24340 22420, 23180
Ο
ναός Πόρτα-Παναγιάς, ήταν το καθολικό της Ιεράς Μονής Μεγάλων Πυλών. Βρίσκεται
στον οικισμό "Πόρτα" στα βόρεια του Δήμου Πύλης και επί της όχθης του Πορταϊκού.
Σήμερα λειτουργεί ως ναός και είναι επισκέψιμος.
Ο ναός είναι σταυρεπίστεγος που κτίστηκε στα 1283 από τον Σεβαστοκράτορα
Ιωάννη Αγγελο Δούκα Κομνηνό. Ο εξωνάρθηκας ανήκει στον τύπο του οκταγωνικού εγγεγραμμένου
με γωνιακές ημικυκλικές κόγχες και ισόπλευρο τρούλλο. Στο τέμπλο υφίστανται ψηφιδωτές
εικόνες Χριστού και Παναγίας, σε ανάστροφη θέση (1283-1289). Οι τοιχογραφίες που
έχουν εναπομείνει στον κυρίως ναό όπως κι αυτές του νάρθηκα χρονολογούνται στον
18ο αιώνα.
Στο πλαίσιο των αναστηλωτικών και στερεωτικών εργασιών πραγματοποιήθηκε
ανασκαφική έρευνα στο δάπεδο του ναού, που έφερε στο φως το παλαιό δάπεδο του
ναού, όπως και πολλά αρχιτεκτονικά μέλη, αρχαίου ναού, σε δεύτερη χρήση.
Απέναντι από την Πύλη, στον συνοικισμό της Πόρτα - Παναγιάς βρίσκεται
ο ονομαστός ομώνυμος βυζαντινός ναός, ο οποίος παλαιότερα αποτελούσε το καθολικό
σταυροπηγιακής μονής, η οποία έφερε το όνομα της Ακαταμαχήτου Θεοτόκου. Αυτή διαλύθηκε
στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Ο ναός κτίστηκε το 1283 από τον σεβαστοκράτορα
Ιωάννη Aγγελο Κομνηνό Δούκα, νόθο γιο του δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β' Δούκα.
Αποτελείται από τον κυρίως ναό και τον μεταγενέστερο (κατ' άλλους
προγενέστερο) εξωνάρθηκα. Η Ι. Μ. Μεγάλων Πυλών, που περιελάμβανε και το ναό της
Πόρτας Παναγίας, στα βυζαντινά χρόνια ήταν μια πλούσια σταυροπηγιακή μονή (υπαγόταν
δηλ. κατευθείαν στον πατριάρχη) με πολλά κτήματα, τα οποία, όταν η μονή διαλύθηκε
στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, δόθηκαν στους κατοίκους της γειτονικής Πόρτας, ενώ
ο ναός με σιγιλλιώδες γράμμα του 1843, περιήλθε στην κυριότητα της Ι.
Μ. Δουσίκου. Ο ναός Πόρτα Παναγιά, είναι σταυρεπίστεγη τρίκλιτη βασιλική που
έχει κτισθεί πάνω σε αρχαίο ναό. Αυτό μαρτυρούν οι κίονες οι οποίοι ευρίσκονται
στο χώρο γύρωθεν του ναού, όπως και η ύπαρξη πολλών αρχιτεκτονικών μελών είτε
εντοιχισμένων είτε περισυλλεγέντων κατά καιρούς, που σήμερα φυλάσσονται στο ναό.
Ο ναός τούτος ακολουθεί τον ίδιο αρχιτεκτονικό τύπο με τον ναό της Κάτω
Παναγιάς, στην Aρτα.
Στα δυτικά του ναού, υφίσταται ευρύς εξωνάρθηκας που ακολουθεί τον
τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο και χρονολογείται στα τέλη του 14ου
αι. Ο ναός πέραν της ιδιόρρυθμης αρχιτεκτονικής έχει να παρουσιάσει και πλούσιο
γλυπτό, ψηφιδωτό και γραπτό διάκοσμο, που δυστυχώς η πυρκαγιά του 1855 τον κατέστρεψε.
Από τον γλυπτό διάκοσμο διασώθηκαν αποσπασματικά κιονόκρανα, που έστεφαν τους
κίονες και τμήμα του μαρμάρινου τέμπλου στην Πρόθεση και το κεντρικό κλίτος. Από
τον ψηφιδωτό διάκοσμο διασώθηκαν - οι μοναδικές στον Ελλαδικό χώρο τόσο για την
τεχνική και τεχνοτροπία όσο και για την ιδιόρρυθμη ανάστροφη θέση τους - ψηφιδωτές
εικόνες του Χριστού και της Παναγίας.
Ο καθηγητής Αναστάσιος Ορλάνδος τοποθετεί την κατασκευή τους στα 1285,
τις συνδέει με τα ψηφιδωτά του τρούλου της Παρηγορίτισσας
της Aρτας και μάλιστα τις αποδίδει στον ίδιο τεχνίτη. Από τον εικονογραφικό
διάκοσμο, αξιοπρόσεκτη είναι η τοιχογραφία που καλύπτει την ημικυκλική κόγχη,
στην ΝΔ γωνία του κυρίως ναού, όπου απεικονίζεται ο κτίτωρ της μονής Ιωάννης Δούκας
που άγγελος τον οδηγεί στην προστάτιδα της μονής, Παναγία. Πρόκειται για μια από
τις σπάνιες προσωπογραφίες των Κομνηνών.
Τελευταία ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως και τον τάφο του Ιωάννη
Δούκα - δυστυχώς συλημένο. Η ίδια ανασκαφική έρευνα, που έγινε στο πλαίσιο του
προγράμματος Leader για την αναστήλωση της μονής, έφερε στο φως επίσης τμήματα
του αρχικού μαρμάρινου τέμπλου, τμήματα από αρχαίες ενεπίγραφες στήλες, τμήματα
επικράνων, όλα να αποτελούν το δεύτερο δάπεδο της μονής, σε δεύτερη βέβαια χρήση.
Επίσης ήρθε στο φως η βάση του αρχικού λίθινου άμβωνα, η στασιδοφόρος και ο μαρμάρινος
κίονας που στήριζε την Αγία Τράπεζα, ενώ τμηματικά αποκαλύφθηκε και το αρχικό
μαρμάρινο δάπεδο του ναού.
Τέλος ενδιαφέρουσες είναι και οι τοιχογραφίες που σώζονται στο Ιερό
και οι οποίες τοποθετούνται στον 13ο αι. Η τοιχογραφία στην καμάρα του κεντρικού
κλίτους, εκείνες πλησίον του παραθύρου της νότιας πλευράς και της δυτικής πλευράς
του κυρίως ναού, χρονολογούνται στον 18ο αι. όπως και εκείνες του νάρθηκα - στις
οποίες δυστυχώς η πυρκαγιά του 1980, επέφερε ανεπανόρθωτη ζημιά.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Πύλης
Τρίκλιτη βασιλική (1892), βρίσκεται μέσα στο χωριό, με πέτρινο ηρώο στην αυλή
της (έργο του Μενέλαου Καταφυγιώτη). Είναι χτισμένη στη θέση παλιότερου ναού από
τον οποίο προέρχεται το Αγιο Ποτήριο (το οποίο φυλάσσεται) όπως και το Αγιο Ποτήριο
του ναού του Αγίου Νικολάου (17 ή 18ου αι.) του χωριού.
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Χωριό) ΕΛΑΤΗ
Στη θέση "Ασφάκα Ασπροποτάμου" (προσκυνητάρι). Στο εκκλησάκι υπάρχει
βραχογραφία του Αγίου Νικολάου.
ΕΛΑΤΗ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
Ξωκλήσι του "Προφήτη Ηλία", βρίσκεται στην είσοδο του χωριού. Ιστορικό
ενδιαφέρον παρουσιάζει το τέμπλο του που προέρχεται από την παλιά εκκλησία της
κοίμησης της Θεοτόκου που βρισκόταν στην θέση "Πάνω μαχαλάς" , εκεί
όπου σήμερα βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων.
ΝΕΡΑΪΔΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
Ήταν ορθογώνιου ρυθμού σύμφωνα με την παράδοση. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας
ήταν κρυφό σχολειό. Το καινούργιο εκκλησάκι κτίστηκε το 1976 με τη φροντίδα του
παπα-Χρήστου.
Ήταν ορθογώνιου ρυθμού σύμφωνα με την παράδοση. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας
ήταν κρυφό σχολειό. Το καινούργιο εκκλησάκι κτίστηκε το 1976 με τη φροντίδα του
παπα-Χρήστου.
ΑΓΙΟΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
Η Ιερά Μονή του Μεγαλομάρτυρος Αγ. Προκοπίου βρίσκεται στο χωριό "Αγ.
Προκόπιος" Τρικάλων, σε 700μ. υψόμετρο και σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από
την Κωμόπολη της Πύλης.
Είναι κτισμένη στις πλαγιές του βουνού "Στεφάνι", της Οροσειράς
της Πίνδου, σε μια υπέροχη τοποθεσία με άφθονα πηγαία νερά, λουσμένη στο πράσινο,
με θαυμάσιο δάσος από ποικιλία δέντρων και θάμνων.
Τα 48 περίπου στρέμματα της Μονής ήταν περιφραγμένα με πέτρινο τείχος
από ογκώδεις λίθους που σε πολλά σημεία φαίνονται και σήμερα. Γύρω από το Ναό
και τα κελλιά υπήρχε τοίχος ύψους 2 περίπου μέτρων και περιέκλειε έκταση 4 περίπου
στρεμμάτων. Είχε δε δύο εισόδους ανατολικά και δυτικά.
Το Καθολικό της Μονής ήταν λιθόκτιστο. Η οροφή και ο τρούλλος ήταν
με πορόλιθο και σε πολλά σημεία της οροφής καθώς και στις γωνίες του τρούλλου
υπήρχαν εντοιχισμένα ειδικά πήλινα αγγεία για τη δημιουργία καλής ηχητικότητας
του χώρου. Η στέγη ήταν πέτρινη. Στο βόρειο μέρος υπήρχε μικρή πόρτα εισόδου με
τοξωτό το άνω μέρος αυτής. Η πόρτα αυτή οδηγούσε στο νάρθηκα που χωριζόταν από
τον κυρίως ναό με πέτρινο τοίχο. Μια μικρή πόρτα μικρότερη της εισόδου οδηγούσε
στον κυρίως ναό. Ο ναός ήταν βυζαντινός, τρίκλιτος, με χορούς και τρούλλο, ολόκληρος
αγιογραφημένος. Το Τέμπλο ξυλύγλυπτο, αρίστης τεχνοτροπίας. Τα αναλόγια σκαλιστά
στολισμένα με φίλντισι. Ο χορός και τα μανουάλια από χυτό σφυρηλατημένο σίδερο.
Με το σεισμό του 1954 κατέρρευσε η οροφή του τρούλλου και υπέστησαν
σοβαρές ρωγμές οι τοίχοι της Ι. Μονής. Η μη αποκατάσταση των ζημιών και οι καιρικές
συνθήκες συνετέλεσαν, ώστε οι ζημιές να καταστούν ανεπανόρθωτες. Έτσι το 1960
η άγνοια... κατεδάφισε ό,τι είχε απομείνει όρθιο, με σκοπό να χτισθεί ένας νέος
μικρότερος Ναός. Αυτή η προσπάθεια ανέγερσης Νέου Ναού σταμάτησε στη θεμελίωση
μέχρι το 1986. Στις 19/10/86 με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τρίκκης
& Σταγών κ.κ. Αλεξίου έγινε νέα θεμελίωση του ναού. Μετά από προσπάθειες 4 ετών
ολοκληρώθηκε ο Νέος Ναός και εγκαινιάσθηκε από το Μητροπολίτη κ.κ. Αλέξιο στις
8/7/1989. Από το ναό της παλαιάς Μονής σώθηκαν μόνο 6 εικόνες του Τέμπλου και
δύο Ιερά Ευαγγέλια.
Σύμφωνα με πληροφορίες η Μονή ιδρύθηκε περί τα μέσα του 16ου αιώνα
προς τιμήν του προφήτου Ηλίου. Αργότερα, άγνωστο πώς, η Μονή του Προφήτου Ηλίου
μετωνομάσθη σε Μονή Αγίου Προκοπίου. Η παράδοση αναφέρει πως ένας γέροντας μοναχός
είδε σ' όραμά του τον Αγιο Προκόπιο να του λέει: "Ο προφήτης Ηλίας έχει αρκετούς
Ναούς στην Ελλάδα, εγώ όμως ούτε έναν". Στη συνέχεια αντιπροσωπεία μοναχών
-σύμφωνα πάντα με την παράδοση- μετέβη στο Πατριαρχείο και ανέφερε το δράμα στον
Πατριάρχη. Εκείνος τους συμβούλευσε να κτίσουν περικαλλή Ναό προς τιμήν του Αγίου
Προκοπίου. Και είναι ίσως ή μοναδική Μονή πού υπάρχει στο χριστιανικό κόσμο, προς
τιμήν του Μεγαλομάρτυρος Αγ. Προκοπίου. Σε μαρμάρινη πλάκα πού βρέθηκε ο Ναός
της Μονής είχε ανακαινισθεί το 1761. Επίσης, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες κατοίκων
του χωριού, μέχρι το 1924 ή Μονή ήταν σε λειτουργία, καθώς γέροντες αναφέρουν
την παρουσία δύο ηλικιωμένων μοναχών.
Ησυχαστήριο, (υπήρξε μοναστήρι, όπως καταμαρτυρούν τα κελιά που υπάρχουν όπως
και αφηγήσεις των ντόπιων οι οποίες μιλούν για ανδρώα) με ενθυμήσεις του 1748,
1833, 1840, 1842, στο οποίο φυλασσόταν ευαγγέλιο (1740). Η εκκλησία κτίστηκε το
1874.
Αντρικό μοναστήρι, σε απόσταση 4-5 χλμ. από το Γαρδίκι, κοντά στη γέφυρα Αλεξίου
(εικάζεται ότι χτίστηκε το 1830). Σήμερα το μοναστήρι είναι έρημο.
ΔΕΣΗ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
Χτίστηκε στη θέση παλιότερου ναού. Σήμερα σώζονται το καθολικό,
λείψανα της βόρειας πτέρυγας των κελιών και αρκετά τμήματα του περιβόλου στην
ανατολική και βόρεια πλευρά. Το καθολικό είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο,
νάρθηκα στη δυτική πλευρά, κρύπτη στην βορειοανατολική γωνία του και κόγχη με
πέντε κοιλώματα στην ανατολική. Στο εσωτερικό του σώζονται τοιχογραφίες, στη δυτική
πλευρά του ναού, στο νάρθηκα, και στο ιερό. Η εκκλησία φέρει από τα σπάνια ενυπόγραφα
εικονογραφικά έργα από τους Χιονιαδίτες ζωγράφους Μιχαήλ και Γεώργιο το 1798.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Αιθήκων
8/5
Σε απόσταση 2 χλμ.
ΜΕΤΕΩΡΑ (Τοποθεσία ιδιαίτερης ομορφιάς) ΤΡΙΚΑΛΑ
Τηλέφωνο: +30 24320 22279
Με θέα στον θεσσαλικό κάμπο, πάνω από τη Καλαμπάκα,
ισορροπεί η ευκολότερα προσπελάσιμη αγιομετεωρίτικη Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου
- με την πολυμελή και δραστήρια γυναικεία αδελφότητα, η οποία παράλληλα με το
πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο της, έχει ανακαινιστικό και οικοδομικό έργο στη
μονή.
Η απαρχή της μοναστικής ζωής στον αγιοστεφανίτικο βράχο ανάγεται στο
1192 (επιγραφή Ιερεμία). Ως επίσημοι κτήτορες της Μονής τιμώνται οι Οσιοι Αντώνιος
(πρώτο μισό 15ου αι.) και Φιλόθεος (μέσα του 16ου αι.).
Ο μικρός ναός του Αγίου Στεφάνου, που είναι μια μονόκλιτη βασιλική,
κτίστηκε το 1350. Το 1545 ο ναΐσκος επεκτάθηκε και ανακαινίστηκε εν μέρει στην
ιστόρηση, δια χειρός Νικολάου ιερέως. Ο σημερινός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους (1798),
είναι αγιορείτικου τύπου και κοσμείται με ξυλόγλυπτα. Ο Ναός βομβαρδίστηκε το
1943 και τα τελευταία χρόνια επισκευάστηκε και ιστορείται από τον επιφανή σύγχρονο
αγιογράφο κ. Βλάση Τσοτσώνη.
Η Τράπεζα σήμερα έχει μετατραπεί σε Μουσείο με εκθέματα τα κειμήλια
της Μονής: χειρόγραφα, μεταβυζαντινές εικόνες, χρυσοκέντητα άμφια και υφαντά,
ξυλόγλυπτα, περίτεχνα έργα αργυροχοΐας κ.ά. Η Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου διακρίθηκε
για τη σημαντική προσφορά της στους αγώνες του Εθνους (υπήρξε το στρατηγείο του
Μακεδονικού Αγώνα), στην ελληνική παιδεία και τα γράμματα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2007 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Καλαμπάκας.
Τηλέφωνο: +30 24320 22649
Ιδρύθηκε το 1529, πάνω σε χαλάσματα παλαιοτέρων εγκαταστάσεων, με
κτήτορες τους αυταδέλφους ιερομόναχους οσίους Ιωάσαφ και Μάξιμο, που κατάγονταν
από τα Γιάννενα.
Η Μονή είναι ένα τετραώροφο συγκρότημα που πήρε τη βασική οικοδομική
του μορφή κατά την Τρίτη δεκαετία του 16ου αι. Το Καθολικό και κελλιά βρίσκονται
στο ισόγειο, ενώ στους ορόφους βρίσκονται δωμάτια υποδοχής, το Αρχονταρίκι, άλλα
κελλιά και βοηθητικοί χώροι. Τα τελευταία χρόνια επιτελείται σημαντικό και εκτεταμένο
αναστηλωτικό-ανακαινιστικό έργο στο κτιριακό συγκρότημα της Μονής, από την αδελφότητα.
Η αγιογράφησή του (1560) είναι από τα σημαντικότερα τοιχογραφικά σύνολα
της μεταβυζαντινής εποχής. Οι τοιχογραφίες, που καλύπτον όλον τον κυρίως ναό και
τον νάρθηκα, ανήκουν στην Κρητική Σχολή (κατά τη γνώμη ειδικών επιστημόνων στον
μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός, Τζώρτζη). Στα μέσα του 16ου αι. πρέπει να λειτούργησε
στην Μονή βιβλιογραφικό εργαστήριο.
Αν και ο ναός της Μονής είναι αφιερωμένος στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος,
τιμάται η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), της οποίας υπάρχει μικρό παρεκκλήσιο.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2007 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Καλαμπάκας.
Τηλέφωνο: +30 24320 22278
Στον ψηλότερο και μεγαλύτερο σε έκταση μετεωρίτικο βράχο βρίσκεται η Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού), η οποία ιδρύθηκε περί το 1340 από τον Αγιο Αθανάσιο το Μετεωρίτη (1302-1380), μεγάλη ασκητική φυσιογνωμία που οργάνωσε το πρώτο ιερό κοινόβιο των Αγίων Μετεώρων. Διάδοχος και συγκτίτωρ του Αγίου Αθανασίου υπήρξε ο όσιος Ιωάσαφ (1350-1423), πρώην βασιλεύς Ιωάννης Ούρεσης Παλαιολόγος.
Ο επισκέπτης της Μονής μπορεί να χαρεί: τον Πύργο (1520) όπου δεσπόζει ο Εξώστης με το δίχτυ, το Κελλάρι (σημερινό Μουσείο λαογραφίας με παλαιά σκεύη και εργαλεία), το Οστεοφυλάκιο, το Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1388, το ιερό του ναού - 1545, ο κυρίως ναός και ο νάρθηκας επί ηγουμενίας Συμεών του εξ Ιωαννίνων), αγιορείτικου τύπου τοιχογραφίες εξαιρετικής βυζαντινής τέχνης του 1483 στο ιερό (μακεδονική σχολή) και του 1552 στον κυρίως ναό και το νάρθηκα (κρητικής τεχνοτροπίας - κατά τη γνώμη των ειδικών επιστημόνων ανήκουν στο μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός, Τζώρτζη), την Παλαιά Τράπεζα (1557) σημερινό Μουσείο Κειμηλίων της Μονής, την Εστία (μαγειρείο 1557, σημερινό Μουσείο Λαογραφίας με παλαιά χάλκινα, πήλινα και ξύλινα σκεύη), το ανακαινισμένο Νοσοκομείο-Γηροκομείο (1572) που λειτουργεί ως Μουσείο Κειμηλίων και τα παρεκκλήσια της Θεομήτορος (Παναγίας της Μετεωρίτισσας Πέτρας, 14ος αι.), του Τιμίου Προδρόμου (αρχές 17ου αι.) των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (1789) και του Αγίου Νεκταρίου. Στη Μονή φυλάσσονται χειρόγραφοι κώδικες μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, χρυσόβουλα, πατριαρχικά σιγίλια και άλλα έγγραφα, πολύτιμα ιστορικά ντοκουμέντα, σπάνια παλαίτυπα (15ου - 19ου αι.) φορητές μεταβυζαντινές εικόνες (14ου και 15ου αι.) παλαιά περίτεχνα χειροτεχνήματα ξυλόγλυπτα, χρυσοκέντητα, αργυρά κλπ.
Τηλέφωνο: +30 24320 22277
Η Ιερά Μονή Βαρλαάμ κατά την παράδοση πρωτοκατοικήθηκε από τον ασκητή-αναχωρητή
Βαρλαάμ τον 14ο αι. Ιδρύθηκε το 1517/18 όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι αυτάδελφοι
όσιοι Θεοφάνης (+1544) και Νεκτάριος (+1550) οι Αψαράδες, που κατάγονταν από τα
Γιάννενα.
Το αγιορείτικου τύπου καθολικό της μονής, αφιερωμένο στους Αγίους
Πάντες, κτίστηκε το 1542. Ο κυρίως ναός τοιχογραφήθηκε το 1548 από τον Θηβαίο
ζωγράφο Φράγκο Κατελάνο κι έχει όλα τα χαρακτηριστικά της εικονογραφίας του. Ο
νάρθηκας τοιχογραφήθηκε το 1566 από τους αυταδέλφους Θηβαίους ζωγράφους Γεώργιο
και Φράγκο Κονταρή.
Το παρεκκλήσιο των Τριών Ιεραρχών, μονόκλιτο δρομικό ναΐδριο, κτίστηκε
το 1627 και τοιχογραφήθηκε το 1637 με τοιχογραφίες που αποτελούν χαρακτηριστικό
ζωγραφικό σύνολο μεταβυζαντινής αγιογραφίας, του πρώτου μισού του 17ου αι. Αλλα
κτίσματα είναι η παλαιά Τράπεζα (σήμερα Μουσείο), η Εστία ή Μαγειρείο και το Νοσοκομείο.
Στα τέλη του 16ου αι. και στις αρχές του 17ου αι. λειτουργούσε το
πιο οργανωμένο βιβλιογραφικό εργαστήριο των μετεωρίτικων μονών, ενώ λειτουργούσε
και εργαστήριο χρυσοκεντητικής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2007 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Καλαμπάκας.
Τηλέφωνο: +30 24320 22220
Πάνω σ' ένα πανύψηλο βράχο με ιδιόμορφο σχήμα και με έκταση 5-6 στρεμμάτων, που βρίσκεται βορειοδυτικά της Μονής Αγίου Στεφάνου, είναι κτισμένη η Μονή της Αγίας Τριάδας. Είναι το πιο δυσπρόσιτο από τα Μοναστήρια των Μετεώρων.
Η ανάβαση στη Μονή παλιότερα γινόταν με ανεμόσκαλες και με το δίχτυ. Σήμερα η πρόσβαση γίνεται με δύσκολη πεζοπορία και αφού ανέβουμε 140 σκαλιά σκαμμένα μέσα στην πέτρα που έγιναν στα 1925 και μας οδηγούν με ασφάλεια στην κορυφή του βράχου. Το 1970 κατασκευάστηκε και ένας εναέριος μεταφορέας πραγμάτων και υλικών για τις ανάγκες και τη συντήρηση της Μονής.
Ο επισκέπτης προσκυνητής αντικρίζει από ψηλά τη μαγευτική θέα, την κοιλάδα της Καλαμπάκας με τον Πηνειό Ποταμό, τον Κόζιακα και τα όρη Χάσια.
Η Μονή της Αγίας Τριάδας θεωρείται από τους ειδικούς το τρίτο αρχαιότερο μοναστήρι των Μετεώρων. Οι πρώτοι ερημίτες πρέπει να έκτισαν εδώ τα ασκηταριά τους στις αρχές του 14ου αιώνα. Η Μονή κτίστηκε το 1438 μΧ. από κάποιο μοναχό Δομέτιο αλλά δεν επιβεβαιώνεται. Για να χτιστεί το μοναστήρι και να ανεβάσουν τα υλικά χρειάστηκαν 70 χρόνια. Από επιγραφή και άλλες μαρτυρίες γίνεται γνωστό ότι ο κύριος Ναός (καθολικό) κτίστηκε το 1475-76 μΧ σύμφωνα άλλωστε και με τη χρονολογία που είναι χαραγμένη και εντοιχισμένη στο νότιο εξωτερικό τοίχο.
Το μοναστήρι έχει δύο Ναούς. Τον κυρίως ναό που το λέμε και καθολικό και το μικρό Ναό του Ιωάννου του Προδρόμου.
Ο κυρίως Ναός είναι δικίονος σταυροειδής με κεντρικό τρούλο στη στέγη. Η τοιχογράφηση έγινε το 1741 επί μητροπολίτη Σταγών Θεοφάνη και ο ηγούμενος της Μονής ήταν ο Παρθένιος, οι ζωγράφοι ήταν ο Αντώνιος Ιερέας και ο αδελφός του Νικόλαος. Στο τέμπλο υπάρχουν πολλές παλιές εικόνες. Ενδιαφέρος παρουσιάζουν οι εικόνες της Παναγιάς που έγινε το 1718 μΧ και η εικόνα του Χριστού που έγινε το 1662 μΧ. Στον εσωνάρθηκα υπάρχουν τοιχογραφίες που έγιναν το 1692 επί μητροπολίτη Σταγών Αρσενίου και ηγουμένου της Μονής Ιωνά. Δίπλα στο Ιερό υπάρχει ένα μικρό σκευοφυλάκιο που έγινε το 1684. Υπάρχουν ακόμη η τράπεζα, αίθουσα υποδοχής, κελιά και δεξαμενές ακόμη θα δούμε και μια μικρή λαογραφική συλλογή.
Ο μικρός Ναός του Ιωάννου του Προδρόμου είναι κυκλικός με θόλο, λαξευμένος στο βράχο με πολλές τοιχογραφίες. Ο Ναός κτίστηκε και αγιογραφήθηκε στα 1682 από τους μοναχούς Δαμασκηνό, Ιωνά και Παρθένιο.
Το 1909 σε μια κρύπτη ο Βυζαντινολόγος Ν. Βέης ανακάλυψε 47 σπάνια χειρόγραφα, που μαζί με τα χειρόγρφα των Μονών Ρουσάνου και Αναπαυσά φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο της Μονής Αγίου Στεφάνου από το 1953.
Δυστυχώς το πλούσιο σκευοφυλάκιο της Μονής έχει λεηλατηθεί και η βιβλιοθήκη της Μονής πυρπολήθηκε στα χρόνια της κατοχής από τους Γερμανούς και Ιταλούς. Από το 1942 μέχρι το 1961 το μοναστήρι έμεινε έρημο με αποτέλεσμα να χαθούν πολλά από τα κειμήλια τις εικόνες και τα χειρόγραφά του. Οι 26 εικόνες που σώθηκαν μεταφέρθηκαν στη Μονή Βαρλαάμ.
Το 1972 το μοναστήρι ανακαινίστηκε.
Η ανδρική Μονή της Αγίας Τριάδας ανήκει στη μητρόπολη Σταγών και Μετεώρων με έδρα την Καλαμπάκα.
Τηλέφωνο: +30 24320 22375
Κοντά στο χωριό Καστράκι,
ανάμεσα στα ερειπωμένα μοναστήρια Προδρόμου, Αγίας Μονής και Παντοκράτορος, βρίσκεται
η Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά. Ο οργανωμένος μοναχικός βίος στην Μονή
ανάγεται στις πρώτες δεκαετίες του 14ου αι. Το μοναστήρι ανακαινίστηκε ριζικά
στις αρχές του 16ου αι., οπότε και ανεγέρθηκε εκ θεμελίων ο ναός του Αγίου Νικολάου.
Στον δεύτερο όροφο βρίσκεται το καθολικό της Μονής (μικρός μονόχωρος
ναός, σχεδόν τετράγωνος, με μικρό τρούλο στο κέντρο της στέγης), που αγιογραφήθηκε
το 1527 από τον Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη Στρελίτζα (+1559), τον επιλεγόμενο Μπαθά,
ιδρυτή της Κρητικής Σχολής στην βυζαντινή αγιογραφία. Οι τοιχογραφίες του ναού
του Αγίου Νικολάου είναι το παλαιότερο ενυπόγραφο έργο του Θεοφάνη και φέρει την
προσωπική σφραγίδα με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του αγιογράφου.
Στον πρώτο όροφο βρίσκεται η κρύπτη και το παρεκκλήσιο του Αγίου Αντωνίου,
στους τοίχους του οποίου διατηρούνται υπολείμματα παλαιών τοιχογραφιών (14ου αι.)
και στον τελευταίο όροφο βρίσκονται η παλαιά Τράπεζα (με τοιχογραφίες), που σήμερα
χρησιμεύει ως επίσημος χώρος υποδοχής, το Οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσιο του
Αγίου Ιωάννου Προδρόμου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2007 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Καλαμπάκας.
Η μονή της Υπαπαντής ανήκει στη μονή του Μεγάλου Μετεώρου. Πρόκειται ουσιαστικά για μια κατεστραμμένη μονή, η οποία έχει αναστηλωθεί μερικώς και είναι επισκέψιμη υπό προϋποθέσεις.
Ο ιερομόναχος Νείλος, μνημονεύεται σε σχετικά έγγραφα και επιγραφές ως ιδρυτής και κτίτορας της μονής κατά τα έτη 1366-7.
ΜΟΝΗ ΔΟΥΣΙΚΟΥ (Μοναστήρι) ΤΡΙΚΑΛΑ
Τηλέφωνο: +30 24340 22420
ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΓΚΟΥΡΑΣ (Μοναστήρι) ΤΡΙΚΑΛΑ
Τηλέφωνο: +30 24340 22423
Είναι γυναικεία, κτισμένη πάνω από την Πύλη
στο όρος Ίταμος και σε υψόμετρο 640 μ. Η θέα από το μοναστήρι είναι μοναδική.
Η μονή ιδρύθηκε το 1743. Λεηλατήθηκε ή κάηκε κατ' επανάληψιν (1770, 1823, 1854,
1878, 1943). Τη σημερινή της μορφή άρχισε να παίρνει το 1961.
ΠΥΡΡΑ (Χωριό) ΤΡΙΚΑΛΑ
Η μονή έχει ταυτιστεί με τη λειτουργία των κατασκηνωτικών εγκαταστάσεων και τη
γιορτή του Αγίου Μόδεστου (18 Δεκεμβρίου), εφόσον η περιοχή κατοικείται κυρίως
από κτηνοτρόφους. Το καθολικό της είναι σταυροειδές, τρίκογχο, με τρούλο αθωνίτικου
τύπου, νάρθηκα θολοσκέπαστο στη δυτική πλευρά και πλακοσκεπή στέγη. Τα κελιά χρονολογούνται
στα 1864. Από την άλλοτε μεγάλη μονή σώζεται μόνο το καθολικό της και στη νότια
πλευρά διώροφο χτίσμα, όπου λειτουργούσε στον α' όροφο το αρχονταρίκι και στο
β' το ηγουμενείο.
ΣΤΑΓΙΑΔΕΣ (Χωριό) ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ
Τηλέφωνο: +30 24320 82290
Ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στο Β.Α. τμήμα της πόλης κάτω
από το βράχο της Αϊάς. Ο ρυθμός του ναού είναι τρίκλιτη βασιλική. Αποτελούσε επί
αιώνες τον καθεδρικό ναό της επισκοπής σταγών. Στο νοτιοανατολικό τμήμα του ναού
σώζονται τοιχογραφίες του 12ου αιώνα. Οι υπόλοιπες τοιχογραφίες είναι του 15ου
αιώνα του μοναχού Νεόφυτου υιού του Θεοφάνη του Κρητός. Ενδιαφέρον παρουσιάζει
ο μοναδικός στο είδος του, μαρμάρινος άμβωνας που βρίσκεται στο κέντρο του ναού
και το μαρμάρινο κιβώριο που καλύπτει την Αγία Τράπεζα.
Στο Ναό ανήκει η φορητή βυζαντινή εικόνα με τη Σταύρωση του Χριστού
στη μια όψη και την Κοίμηση της Θεοτόκου στην άλλη όψη. Η ανωτέρω εικόνα φυλάσσεται
στο Μουσείο της Ι. Μονής
Βαρλαάμ.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2007 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Καλαμπάκας.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
