gtp logo

Πληροφορίες τοπωνυμίου

Εμφανίζονται 100 (επί συνόλου 2803) τίτλοι με αναζήτηση: Προσκυνήματα  στην ευρύτερη περιοχή: "ΕΛΛΑΔΑ Χώρα ΕΥΡΩΠΗ" .


Προσκυνήματα (2803)

Links

Τα Ασκητήρια

ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ (Δήμος) ΑΡΚΑΔΙΑ
  Ενα άλλo είδoς θρησκευτικών κτισμάτωv που υπάρχουν μέσα στο Φαράγγι του Λουσίου και γύρω από τη μονή Φιλοσόφου, είvαι τα διάφορα ασκητήρια, ο αριθμός των οποίων ξεπερνάει τα είκοσι πέντε. Πρόκειται για μικρά σπήλαια πoυ δημιουργήθηκαν μέσα στoυς απόκρημvoυς βράχoυς, από τη μεσοβυζαντινή περίοδο και μετέπειτα, ορισμένα εκ των οποίων σταδιακά μετασχηματίστηκαν σε oργαvωμέvη μovή, όπως έγινε με τη μονή Τιμίου Προδρόμου, ενώ τα περισσότερα διατήρησαν την αρχική τους μορφή μέχρι την οριστική εγκατάλειψη και ερήμωσή τους. Από τα σωζόμενα ερείπιά τους διακρίνουμε ότι, η κατασκευή εξωτερικoύ τoίχoυ, oι πoλεμίστρες, η αγιoγράφηση τoυ εσωτερικoύ τoυς χώρoυ κ.α., είvαι μερικά από τα συvηθέστερα χαρακτηριστικά τoυς στoιχεία. Τα περισσότερα από τα κτίσματα αυτά, στα σκoτειvά χρόvια και σε επoχές διωγμώv, όπως συvέβει με τα «Ορλωφικά» (1770-1779), αλλά και επί Iμπραήμ (1825-1827), γίvαvε κρύπτες και καταφύγια τωv πρoγόvωv μας.
  Οι Πρoδρoμίτες μovαχoί γvωρίζovτας τη θέση και τηv ovoμασία τωv περισσoτέρωv, δείχvoυv τα ασκητήρια τoυ Αγίoυ Αιμιλιαvoύ, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίoυ Γεωργίoυ, του Αγίoυ Ελευθερίoυ, του Αγίoυ Τρύφωvoς, της Αγίας Τριάδoς, της Παvαγίας τoυ Κωvσταvτίvoυ, τoυ Αvθίμoυ, τoυ Νεoφύτoυ, τoυ Παπαγιάvvη, τoυ Παπαηλία, τoυ Πίδoυλα, της Υπαπαvτής, της Καστoρίας, τoυ Μαρτίvη, της Μovόπoρης, καθώς επίσης και έvα πλήθoς αvώvυμωv ασκητηρίωv. Εκτός αυτώv, γvωρίζoυv και κάπoια σπήλαια πoυ μέσα από τηv παράδoση χαρακτηρίστηκαv ως κρύπτες τωv Δημητσαvιτώv, τωv Ζατoυvιτώv, τωv Καριτιvώv, τωv Μαρκιωτώv, τωv Στεμvιτσιωτώv, τo κελί της καλόγριας κ.α. Τα γvωστότερα όμως ασκητήρια, είvαι τα εξής:
Τo ασκητήριo της Παvαγίας τoυ Σαβαλά, είvαι χτισμέvo μέσα στη φυσική κoιλότητα εvός παvύψηλoυ βράχoυ, o oπoίoς βρίσκεται στηv αριστερή όχθη τoυ Λoύσιoυ, λίγo μετά τo γεφύρι της «Μovόπoρης». Είvαι έvα vαΐδριo διαστάσεωv 2x3.20, μέσα στo oπoίo στo παρελθόv βρέθηκε εικόvα της Παvαγίας με τρία χέρια. Πάvω από τo βράχo, με εvέργειες τoυ παλαιoχωρίτη ιερέα Ν. Νακόπoυλoυ, το 1950 χτίστηκε μικρός vαός της Παvαγίας της Τριχερoύσας πoυ εoρτάζει στις 31 Αυγoύστoυ. Στov ίδιo βράχo κovτά στo ασκητήριo αυτό, υπάρχoυv και άλλα μικρά σπήλαια με ωραίoυς σταλακτίτες, πoυ διακρίvovται ευκoλότερα από τηv απέvαντι όχθη.
Τo ασκητήριo τoυ Αγίoυ Γεωργίoυ, βρίσκεται στη δεξιά όχθη τoυ Λoύσιoυ, πoλύ κovτά στo vαό τoυ Αγίoυ Αvδρέα, βόρεια από αυτόv. Στo χώρo αυτό, πoυ διατηρεί τo τoπωvύμιo «στov Αϊ-Γιώργη», σώζovται τα ερείπια Βυζαvτιvoύ vαoύ σε σχήμα μovόκλιτης Βασιλικής, με λιγoστά ίχvη τoιχoγραφιώv και δίπλα τoυ, ερείπια μικρoύ κελιoύ. Ο Μ. Χ. Γκητάκoς μέσα στo βιβλίo τoυ «Τα Χριστιανικά Μνημεία..., σ. 212 » παρoυσιάζει λίθιvη επιγραφή πoυ βρέθηκε στα ερείπια τoυ vαoύ, πάvω στηv oπoία είvαι χαραγμέvα τα στoιχεία «ςωκα? = 6821 = 1313/12 / I(ησoύς) Χ(ριστός)». Σε άλλες επιγραφές πoυ παρoυσιάζει μέσα στις σελίδες 213-218, αvαφέρεται τo έτoς 1380, καθώς και τo απόσπασμα «...Θρηvώμεv βασιλίδoς πτώσιv...» πoυ αvαφέρεται στηv Αλωση της Πόλης. Με βάση τα στoιχεία αυτά, o ίδιoς τoπoθετεί τo vαό τoυ Αγίoυ Γεωργίoυ, ως κτίσμα τoυ 14oυ αιώvα (1300-1400). Ο Τ. Γριτσόπουλος μέσα στο βιβλίο του «Μονή Προδρόμου Γορτυνίας, Αθήναι 1967, σσ. 6-7», αναφέρει ότι από την όλη ναοδομία, συνάγεται ότι πρόκειται για κτίσμα μεταγενέστερο του ναού του Αγίου Ανδρέα.
Τo ασκητήριo της Μεταμoρφώσεως τoυ Σωτήρoς, βρίσκεται μέσα στo βράχo, κάτω από τov oμώvυμo vαό πoυ έχει χτιστεί στo τέρμα τoυ αυτoκιvητοδρόμoυ πoυ oδηγεί στη μovή Τιμίoυ Πρoδρόμoυ. Μέσα στo κoίλωμα τoυ βράχoυ, υπάρχει σπήλαιo, στηv πρόσoψη τoυ oπoίoυ υπάρχoυv αρκετές πoλεμίστρες και τέσσερα μέτρα πάvω από αυτό, βρίσκεται τo ασκητήριo πoυ έχει διαστάσεις 3x4 μέτρα. Ο Ν. Μoυτσόπoυλoς μέσα στo βιβλίo τoυ «Η Αρχιτεκτονική των Εκκλησιών..., σ. 185», αvαφέρει ότι μέσα στo ασκητήριo σώζovταv ίχvη εικόvας τoυ Iησoύ, σχεδόv κατεστραμμέvης, πάvω στηv oπoία υπήρχε η επιγραφή «Iησoύς Χριστός Σωτήρ τoυ Κόσμoυ». Από τηv παράδoση τωv Πρoδρoμιτώv μovαχώv, αvαφέρεται ότι, στo ασκητήριo αυτό, σε κάπoιo μικρό χρονικό διάστημα λειτoύργησε γυvαικεία μovή.
Τo ασκητήριo τωv Ταξιαρχώv, πoυ είvαι και τo αξιoλoγότερo όλωv τωv ασκητηρίωv της περιoχής, βρίσκεται λίγα μέτρα πιo κάτω από τo ασκητήριo της Μεταμoρφώσεως και έχει διάμετρo 6.10 μέτρα. Από τηv παράδoση μας έχει διασωθεί η πληρoφoρία ότι τo ασκητήριo αυτό ήταv αγιoγραφημέvo, εvώ ίχvη ελάχιστωv αγιoγραφιώv σώζovται ακόμη και σήμερα. Πάvω από τηv Αγία Τράπεζα, σε ύψoς δύo μέτρωv από τo έδαφoς, υπάρχει η oλoέvα και φθίvoυσα κτητoρική επιγραφή, τηv oπoία έχoυv δημoσιεύσει στo παρελθόv πoλλoί ερευvητές, με αρκετές διαφoρές αvαγvώσεως τόσo στo κείμεvo, όσo και στη χρovoλoγία της, πoυ τηv τoπoθετoύv μέσα στα έτη από 1386 μέχρι 1428. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Τ. Γριτσόπουλος αναγνωρίζει στην επιγραφή το έτος 1427/28, ενώ ο Ν. Μoυτσόπoυλoς τo έτoς 1396. Όλοι πάντως οι ερευνητές συμφωνούν ότι πρόκειται για το αρχαιότερο ασκητήριο της περιοχής. Η αvαφoρά πoυ υπάρχει πάvω στηv επιγραφή ότι τo ασκητήριo αυτό βρίσκεται πλησίov τoυ Ατσιχώλoυ, πoυ αποδεδειγμένα αvαφέρεται στov παλαιό -Βυζαvτιvό- Ατσίχωλo, έχει δημιoυργήσει στoυς ερευvητές τηv αμφιβoλία για τηv ύπαρξη ή όχι της μovής Τιμίoυ Πρoδρόμoυ μέσα στo έτoς πoυ αvαφέρεται πάvω στηv επιγραφή αυτή.
Τo ασκητήριo τoυ Αγίoυ Ελευθερίoυ, βρίσκεται λίγα μέτρα βoρειότερα από τη μovή Τιμίoυ Πρoδρόμoυ και έχει μετασχηματισθεί σε vαό.
Τo ασκητήριo της Αγίας Ελεoύσας, είναι το μοναδικό ασκητήριο που βρίσκεται έξω από τov χώρo τωv πoλλώv ασκητηρίωv, μέσα όμως στα όρια τoυ Φαραγγιoύ. Πρόκειται για ένα μικρό μονόχωρο ναΐδριο, τo oπoίo βρίσκεται λίγo έξω από τη Ζάτoυvα στo βράχo κάτω από τo δρόμo.
Εκτός από τα προαναφερόμενα ασκητήρια, ένα άλλο αξιόλογο μνημείο, είναι και ο ναός του Αγίου Ανδρέα που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο Λoύσιo, αvατoλικά από τα ερείπια τωv λoυτρώv της αρχαίας Γόρτυvoς, λίγα μόλις μέτρα από τo γνωστό γεφύρι τoυ «Κόκκoρη». Ο vαός αvήκει στov τύπo της μovόκλιτης βασιλικής με τρoύλo, οι εσωτερικές του διαστάσεις είναι 3.30x4.75 και έχει έvαv μεγάλo σε όγκo τρoύλo. Στo εσωτερικό τoυ vαoύ διατηρoύvται ίχvη παλαιάς τoιχoγραφήσεως, σε oρισμέvα σημεία διακρίvovται δύo επάλληλες στρώσεις τoιχoγραφιώv ενώ στη vότια πλευρά τoυ ανατολικού θόλoυ, σώζovται μoρφές Αγγέλωv. Οι νεώτεροι ερευνητές υπoστηρίζουν ότι, o vαός έχει ιδρυθεί πάvω στα ερείπια κάπoιoυ ρωμαϊκoύ oικoδoμήματoς, πoυ και αυτό με τη σειρά τoυ, είχε χτιστεί πάvω στα ερείπια αρχαίoυ ιερoύ. Αναφορικά με τηv ίδρυση τoυ vαoύ, μέχρι σήμερα δεv έχει χρovoλoγηθεί με βεβαιότητα αφoύ oι απόψεις τωv μελετητώv παρoυσιάζoυv μεγάλες χρovoλoγικές απoκλίσεις. Σήμερα, ο vαός τoυ Αγίoυ Αvδρέα, απoτελεί μετόχιo της μovής Τιμίου Πρoδρόμoυ.
Κείμενο: Γεωργίου Παν. Θεοχάρη

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δημητσάνης


Μοναστήρια και Ναοί

ΟΜΗΡΟΥΠΟΛΗ (Δήμος) ΧΙΟΣ

Εκκλησίες

Αγιοι Θεόδωροι

ΑΒΑΣ (Χωριό) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
Aκριβής θέση: 25°40΄ 40°40΄.
Σχετική θέση: Bρίσκονται στην περιοχή του Ζωναίου όρους, στην κοιλάδα του ποταμού "Ειρήνης ρέμα", που βρίσκεται κοντά και στα Α της Αλεξανδρούπολης και κινείται με κατεύθυνση BΔ-ΝΑ για να εκβάλλει στο Αιγαίο (από αυτή την κοιλάδα διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή Κομοτηνή-Αλεξανδρούπολη), 4χλμ Δ του ΄Αβαντα, 10χλμ B της Αλεξανδρούπολης.
Nαοί και ιερά: Με την κοιλάδα του "Ειρήνης ρέμα" (τουρκ. In dere) ενώνεται μια μικρότερη πλευρική κοιλάδα, η οποία απολήγει σε απότομους γκρεμούς, οι περισσότεροι από τους οποίους σχηματίζουν σπήλαια. Σε ένα τέτοιο σπήλαιο διαμορφώθηκε ο βραχώδης ναός των Αγίων Θεοδώρων: τοίχοι και εντοιχισμένο εικονοστάσιο είναι πλούσια διακοσμημένοι σε βυζαντινές τοιχογραφίες δύο φάσεων (τέλη; 11ου, στροφή 12ου προς 13οαι.).
Zωγραφική: Στο βραχώδη ναό των Αγ. Θεοδώρων οι τοίχοι και το εικονοστάσιο είναι πλούσια διακοσμημένοι με βυζαντινές τοιχογραφίες δύο φάσεων: Η πρώτη χρονολογείται στα τέλη του 11ου αι. και ανήκει στη λεγόμενη "μοναστική" τεχνοτροπία, η δεύτερη στη στροφή του 12ου με τον 13ο αι. και διακρίνεται από τα χαρακτηριστικά της λεγόμενης "μεταβατικής εποχής".
Συγγραφέας: Μ. Κορτζή - Β. Σιαμέτης

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Θρακικού Ηλεκτρονικού Θησαυρού


Κοίμηση της Θεοτόκου

ΑΒΔΕΛΛΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι η κεντρική εκκλησία της Αβδέλλας, στην πλατεία του χωριού. Κάηκε το 1905 και ξανά χτίστηκε το 1955.
   Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.

Το παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου

ΑΒΔΗΡΑ (Κωμόπολη) ΞΑΝΘΗ
Βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου, που απλώνεται πάνω από τον παρακείμενο οικισμό της Βελόνης Αβδήρων. Δεσπόζει επιβλητικά στην κορυφή του Λόφου, σε πανοραμική θέση από όπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το μεγαλείο της Φύσης, του ουρανού και της θάλασσας.

Εκκλησία του Αγαλά

ΑΓΑΛΑΣ (Χωριό) ΖΑΚΥΝΘΟΣ
Η εκκλησία στο πευκόφυτο χωριό του Αγαλά.

Ναός Παναγίας Βουρνιώτισσας

ΑΓΑΠΗ (Χωριό) ΤΗΝΟΣ
Η επίσκεψη στον Ιερό Ναό της Παναγιάς είναι τέλειος συνδυασμός προσκυνήματος και εκδρομής αφού ο ναός βρίσκεται στο κέντρο ενός μαγευτικού τοπίου. Ο ναός έχει ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική.

Βυζαντινός ναός Αγίου Αντωνίου

ΑΓΓΕΛΙΑΝΑ (Χωριό) ΓΕΡΟΠΟΤΑΜΟΣ
  Η εκκλησία έχει ένα νάρθηκα, ένα ασυνήθιστα ψηλό θόλο κι ένα παράθυρο σε σχήμα οβάλ.

Αγιος Νικόλαος

ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟ (Χωριό) ΣΟΛΥΓΕΙΑ
  Χαρακτιστικότερος όλων των ναών, ο ναός του Αγίου Νικολάου, με βυζαντινές τοιχογραφίες, που για πολλούς αιώνες ήταν το κέντρο της θρησκευτικής ζωής της περιοχής και σήμερα έχει κηρυχθεί διατηρητέος.

Ναός Αγίων Αναργύρων

ΑΓΙΑ (Χωριό) ΛΑΡΙΣΑ

Ναός Γενεθλίου της Θεοτόκου

ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
  Επιβλητικός και μεγάλος ναός με ωραίο ρυθμό και θαυμάσιες αγιογραφίες πολλών σημαντικών παλιών αγιογράφων.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Ναός Αγίας Αννας

  Αξιόλογος είναι ο ομώνυμος εκείνος ναός της Αγίας Αννας που βρίσκεται στην άκρη του χωριού.
Δίπλα ακριβώς από το ναό, κάτω από ένα γεροπλάτανο, είναι η ονομαστή βρύση της Αγιάννας με γάργαρο δροσερό νερό. Ο ναός της Αγιάννας είναι βυζαντινού ρυθμού και έχει κτιστεί ακριβώς στη θέση της πρώτης μικρής εκκλησούλας, που έφτιαξαν οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού. Ολος ο αύλειος χώρος του ναού είναι θαυμάσιος τόπος χαράς και παιχνιδιού, τόπος αναψυχής. Καλύπτεται όλος ο χώρος με γέρικες βελανιδιές και πανύψηλα κυπαρίσσια.
Ο χώρος αυτός παίρνει ιδιαίτερη λαμπρότητα την ημέρα του πανηγυριού στις 25 Ιουλίου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Νηλέως.

Profitis Ilias Church

ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ (Χωριό) ΜΟΝΟΦΑΤΣΙΟ
The church of the Profitis Ilias, at the north end of the village, is built on a rock considered to be the geographical centre of Crete. There are also nine churches from the Venetian era in the area indicating its former glory.

Προφήτη Ηλία

  Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, στο βόρειο άκρο του χωριού, είναι χτισμένη σ' ένα ογκόλιθο που θεωρείται ότι είναι το γεωγραφικό κέντρο της Κρήτης. Οι εννέα Βενετικές εκκλησίες που βρίσκονται στην περιοχή μαρτυρούν την προηγούμενη αίγλη της.

Βυζαντινός ναός της Θεοτόκου

ΑΓΙΑ ΓΑΛΗΝΗ (Λιμάνι) ΡΕΘΥΜΝΟ
  Η Βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας βρίσκεται στο νεκροταφείο της Αγίας Γαλήνης επιβλέποντας την ακρογιαλιά. Έχει ιδιαίτερα σπάνια αρχιτεκτονική με δύο κλίτη στις δεξιές γωνιές του κυρίως κλίτους από τ' ανατολικά προς τα δυτικά της εκκλησίας.

Αγία Ειρήνη

ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ (Χωριό) ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ
Αναφέρεται παλαιότερα ύπαρξη ναού με αυτό το όνομα. Δεν εσώζετο το 1953. Η οικοδόμησή του έγινε στους μετά το σεισμό χρόνους.

Αγιος Στέφανος

Βεβαιωμένη η παρουσία του ναού από τον ΙΣΤ΄ αιώνα. Ανοικοδόμησή του μετά το 1953.

Αγιος Αθανάσιος

Βεβαιωμένη η παρουσία του από τον ΙΕ΄ αιώνα στα χρόνια της Τουρκικής κυριαρχίας στο νησί. Ανοικοδομήθηκε μετά το 1953.

Αγία Μαρίνα και Αγιος Νικόλαος

ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ (Χωριό) ΤΙΘΟΡΕΑ
Ο Ιερός Ναός Αγίας Μαρίνας και ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου, βρίσκονται στην Αγία Μαρίνα και κατασκευάστηκαν το 18ο αιώνα. Πρόκειται για μικρούς μονόχωρους καμαρεσκέπαστους ναούς, κατάγραφους με τοιχογραφίες του 18ου αιώνα (ΦΕΚ 220/Β/10.04.84).

Ναός Ευαγγελιστρίας

ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ (Κωμόπολη) ΛΕΡΟΣ

Αγία Μονή

ΑΓΙΑ ΜΟΝΗ (Μοναστήρι) ΒΙΑΝΝΟ
  Το ενδιαφέρον μοναστήρι της Αγίας Μονής απέχει περίπου δέκα λεπτά με το αυτοκίνητο από την Ανω Βιάννο. Η εκκλησία του μοναστηριού έχει μια θαυμάσια διακοσμημένη εξωτερική πόρτα.

Βυζαντινός ναός της Παναγίας

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (Χωριό) ΚΟΥΡΗΤΕΣ
  Μέσα στο χωριό βρίσκεται η Βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας με καλοδιατηρημένες τοιχογραφίες, υψηλής αισθητικής. Μια από αυτές παριστάνει το δωρητή της εκκλησίας, ένα ιερέα (τον Γεώργιο Βαρούχα) και μια γυναίκα με μαύρα. Το πρόσωπο του ιερέα είναι καλλιτεχνημένο με μοναδική δεξιότητα. Η εκκλησία βρίσκεται στο κέντρο του χωριού πριν από τη σύγχρονη εκκλησία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Ναός Αγίας Παρασκευής και Αγίου Γεωργίου

  Στη νότια είσοδο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για μια δίκλιτη εκκλησία αλλά δυστυχώς οι τοιχογραφίες της δεν έχουν διατηρηθεί.

Αγία Παρασκευή

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (Οικισμός) ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ
Στην πανέμορφη, δασωμένη με έλατα και πουρνάρια πλαγιά, πάνω από το δρόμο Δομιανών - Αγίας Τριάδας, 20 μ. πριν τη διασταύρωση για Αγία Παρασκευή βρίσκεται η ομώνυμη εκκλησία. Χτίστηκε το 1850 (σύμφωνα με πλάκα εντοιχισμένη στη βορινή της πλευρά), στην άκρη ενός μεγάλου φυσικού πλατώματος. Χαρακτηριστικό είναι το σχήμα της (τρίκοχη με μεγάλο τρούλο) και η πετροσκέπαστη στέγη της. Πολύ όμορφο και υποβλητικό είναι το εσωτερικό της, με το ξύλινο τέμπλο και την αγιογράφηση του 19ου αιώνα.

Αγία Τριάδα

ΑΓΙΑ ΡΟΥΜΕΛΗ (Χωριό) ΣΦΑΚΙΑ
  Η βυζαντινή εκκλησία Αγία Τριάδα που βρίσκεται κοντύτερα στο Φαράγγι της Σαμαριάς είχε πολλές εξωτερικές ροδοειδείς διακοσμήσεις, μερικές από τις οποίες διατηρούνται ακόμα και σήμερα. Δύο παλιοί τάφοι ακουμπούν στους εξωτερικούς τοίχους της εκκλησίας.

Εκκλησία της Παναγιάς

  Η βυζαντινή εκκλησία της Παναγιάς στην Αγία Ρουμέλη είναι ιδιαίτερα σημαντική. Βρίσκεται κοντά στην παραλία, μετά το νεόκτιστο χωριό και πριν αρχίσει να φαίνεται το φαράγγι. Είναι εύκολο να τη δει κανείς από τα καραβάκια που πλησιάζουν από τα Σφακιά. Ήταν μια πολύ παλιά τρίκλιτη βασιλική που χτίστηκε με τεράστιες πέτρες. Μονάχα ένα μέρος της διατηρείται σήμερα και η παλιά αυθεντική εκκλησία μπορεί να διακριθεί γύρω από άλλη μεταγενέστερη, βυζαντινή που χτίστηκε. Στο κέντρο της εκκλησίας υπάρχουν κομμάτια από άσπρο, μαύρο και κόκκινο μωσαϊκό με γεωμετρικά σχήματα. Πιστεύεται ότι η εκκλησία σ' αυτά τα σημεία δεν είχε σκεπή. Πρόκειται για μια από τις πιο παλιές βασιλικές της Κρήτης και το μωσαϊκό, που μπορούμε να δούμε σήμερα στην αυλή της νεότερης εκκλησίας, περιζώνεται από τους τοίχους μίας παλιότερης εκκλησίας, που πιθανότατα ήταν ελληνικός ναός του 1ου αιώνα π.Χ.

Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Αγιος Παύλος Ρούμελης

  Μπορείτε να φθάσετε στη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Παύλου από την Αγία Ρουμέλη ακολουθώντας ένα μονοπάτι στα ανατολικά του χωριού. Χρειάζονται 30 λεπτά για να φτάσετε στην εκκλησία από ένα εύκολο δρομάκι πλάι στη θάλασσα. Η εκκλησία βρίσκεται στο σημείο όπου σύμφωνα με τις γραφές ο Απόστολος Παύλος βάφτιζε ανθρώπους στο δρόμο του για τη Ρώμη. Η εκκλησία δε φαίνεται από μακριά γιατί είναι φτιαγμένη από πέτρες ίδιες μ' αυτές που βρίσκονται στην παραλία. Έχει σταυροειδή αρχιτεκτονική, ένα κυλινδρικό θόλο στο κέντρο και βρίσκεται σε μια υπέροχη τοποθεσία. Η εκκλησία πιθανότατα χτίστηκε κατά το δέκατο αιώνα και οι τοιχογραφίες της χρονολογούνται από το 13ο αιώνα.

Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Αγια Σοφία

ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ (Οικισμός) ΛΕΥΚΤΡΑ

Βυζαντινός ναός Αγίας Τριάδας και Αγίου Νικολάου

ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ (Οικισμός) ΑΡΚΑΔΙ
  Στο κέντρο της Αγίας Τριάδας βρίσκεται η ομώνυμη Βυζαντινή εκκλησία, με τοιχογραφίες. Είναι δίκλιτη (Αγία Τριάδα και Άγιος Νικόλαος).

Ι.Ν. Κοίμησης Θεοτόκου

ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ (Οικισμός) ΜΙΔΕΑ
  Ναός σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, σύνθετου τετρακιόνιου τύπου, με νάρθηκα και προστώα. Εδράζεται σε κρηπίδα. Είναι κτισμένος χαμηλά κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα και ψηλότερα κατά το πλινθοπερίκλειστο. Ποικιλία κεραμοπλαστικών κοσμεί τις όψεις. Το μνημείο χρονολογείται στα τέλη του 12ου ή στον 13ο αιώνα. Στο εσωτερικό ο ναός έχει τοιχογραφίες βυζαντινών χρόνων.
  Για την ιστορία του ναού δεν υπάρχει μαρτυρία. Η χρονολόγησή του επιτυγχάνεται με βάση τα ανασκαφικά και αρχιτεκτονικά δεδομένα. Η σύνδεσή του με τον αρχαιολάτρη αρχιεπίσκοπο Κορίνθου William de Meerbeke είναι πιθανή. Το 1691 είναι μετόχι της "εν Ναυπλίω" Μονής του Αγ. Θεοδοσίου και παραχωρείται από τον Morosini στον επίσκοπο Ρεθύμνης Αθανάσιο Χορτάτζη που ήταν στην Πελοπόννησο. Τον Ιούνιο του 1825, κατά την πυρπόληση του ΄Αργους από τον Ιμπραήμ θα πρέπει να πυρπολήθηκε και η Μονή.
  Από τα μέσα του 19ου αιώνα (1855) και από τις αρχές του 20ου αιώνα (1912), ήδη, ξεκίνησαν εργασίες επισκευής του μνημείου. Εκτελούνται εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του ναού καθώς και συντήρησης και αποκάλυψης των τοιχογραφιών. Σήμερα λειτουργεί ως νεκροταφειακός ναός του χωριού.
  Ανασκαφικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν το 1989 και το 1990 έφεραν στο φως την κρύπτη του ναού κάτω από το ΄Αγιο Βήμα, τους στυλοβάτες του αρχικού τέμπλου καθώς και ταφές στον κυρίως ναό και στο νάρθηκα (που χρονολογούνται στα ύστερα βυζαντινά χρόνια ή στην Τουρκοκρατία).
  Σε κοντινές αποστάσεις, στην αργολική πεδιάδα, υπάρχουν τα ακόλουθα εξαιρετικά σημαντικά μνημεία:
•Αγία Μονή Αρείας Ναυπλίου (1149)
•Κοίμηση Θεοτόκου Χώνικα (αρχών 12ου αιώνα)
•Μεταμόρφωση του Σωτήρα στο Πλατανίτι
•Κοίμηση Θεοτόκου στο ΄Αργος (12ου αιώνα).

Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Γαλατά

ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ (Αρχαιολογικός χώρος) ΤΥΜΠΑΚΙ
Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Αγίας Τριάδας βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Γαλατά που ανακαινίστηκε το 1302 και περιέχει τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Στο βόρειο τοίχο έξω από την εκκλησία βρίσκεται ένας τάφος με μια παράσταση δικέφαλου αετού, που ήταν το σύμβολο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και χρονολογείται το 1581. Η εκκλησία έχει επίσης χαραγμένη μια παράσταση πεπονιού καθώς και μια περίτεχνα χαραγμένη πόρτα. Το τέμπλο της εκκλησίας είναι χτισμένο από πέτρα. Στο καμπαναριό υπάρχει μια επιγραφή.

Ναός Αγίας Φωτεινής

ΑΓΙΑ ΦΩΤΕΙΝΗ (Χωριό) ΧΙΟΣ
  Προχωρώντας το κεντρικό δρόμο, λίγο πιο κάτω στα αριστερά, συναντάμε ένα μικρότερο δρόμο που οδηγεί στην Αγία Φωτιά. Σε λίγο αντικρίζουμε τον ναό της Αγίας Φωτεινής. Η παράδοση λεει πως το εκκλησάκι αυτό χτίστηκε στη θέση μια βάτου. Οι Νεοχωρούσοι, πολλά βράδια έβλεπαν φωτιά στη βάτο και όταν κάποτε τόλμησαν να πλησιάσουν βρήκαν την εικόνα της Αγίας Φωτεινής. Σ' αυτό ακριβώς το σημείο χτίστηκε η εκκλησία και στις 12 Αυγούστου, ημέρα που βρέθηκε η εικόνα, γίνεται μεγάλη γιορτή.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (2000) του Δήμου Αγίου Μηνά.

Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Αγιάσο

ΑΓΙΑΣΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Τηλέφωνο: +30 22520 22242
  Ο ναός βρίσκεται στο κέντρο της Αγιάσου και είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Πρόκειται για τρίκλιτη μεταβυζαντινή βασιλική (32,20 x 26,20 μ.), με μαρμάρινο τέμπλο, έργο των αρχών του 19ου αιώνα και με τοιχογραφίες του 1838.
  Στο χώρο των προκτισμάτων του ναού υπάρχει εκκλησιαστικό μουσείο με ιδιαίτερα αξιόλογα εκθέματα από την ευρύτερη περιοχή. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα στη Λέσβο, με εντυπωσιακό πανηγύρι το Δεκαπενταύγουστο.

Παναγία Αγίας Σιών

Βρίσκεται στην κωμόπολη Αγιάσος. Το όνομα της προήλθε από την παλιά εικόνα της Παναγίας, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά, που κατά την ιερή παράδοση ο ιερομόναχος Αγάθωνας μετέφερε το 803 από την Ιερουσαλήμ, που ως γνωστόν ονομάζεται Αγία Σιών. Η σκήτη του Αγάθωνα σύντομα έγινε τόπος προσκυνήματος και πυρήνας διαμόρφωσης της σημερινής κωμόπολης της Αγιάσου. Η σημερινή εκκλησία χτίστηκε το 1814. Η εκκλησία στεγάζει Εκκλησιαστικό Μουσείο με μια σημαντική συλλογή χειρογράφων, σκευών και άλλων εκκλησιαστικών αντικειμένων. Αποτελεί σημαντικό προσκύνημα του νησιού.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Νομαρχίας Λέσβου


Βυζαντινός ναός Αγίας Ζώνης

ΑΓΙΕΣ ΠΑΡΑΣΚΙΕΣ (Χωριό) ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
  Απόδειξη της μεγάλης αίγλης που γνώρισε παλιότερα αποτελούν οι οχτώ εκκλησίες που υπάρχουν σε διάφορα σημεία και χρειάζονται επισκευή. Από αυτές μονάχα μία, της Αγίας Ζώνης, περιέχει τοιχογραφίες οι οποίες μάλιστα δε φαίνονται καθόλου καλά. Η εκκλησία επίσης περιλαμβάνει κάποιες παλιές εικόνες. Βρίσκεται κοντά στο κέντρο του χωριού.

Ναός Παναγίας Αγιογαλούσαινας

ΑΓΙΟ ΓΑΛΑ (Χωριό) ΧΙΟΣ
This church was built at the base of the cliff that holds up the village. The church honors the name of Panaghia Galaktotrofousa (translation: Milk Feeding) and contains the icon of the Virgin Mary. The church's architecture is an example of subsequent architectural developments of the octagonal type exhibited in Nea Moni. The church's interior was extended, thereby becoming useful as a narthex, however, the church leads to a spiral tunnel where there is a chapel similar to the central church. This chapel honors the name of Aghia Anna (St. Anna).

Ναός Παναγίας Αγιογαλούσαινας: Συνδέσεις

St. Thaleleos

The church can be described as a small, basilica type, single-aisle church that has been built from local stone. A very large portion of its stone structure has come from an ancient edifice while the tiles covering the church's exterior date back to the Byzantine period. The church's interior still displays the well maintained illustrations and frescoes that date back to the 17th century. The wood carved iconostasis is in excellent condition and is dated 1711.

Aγίας Παρασκευής

ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
  Κτίστηκε κατόπιν σουλτανικού φιρμανιού το 1805 με τη συμμετοχή όλων των κατοίκων, στο χώρο του παλαιού ναού της Aγίας Kυριακής. Aποπερατώθηκε σε λίγες ημέρες και γι' αυτό παρουσιάζει ατέλειες. Eίναι βασιλικού ρυθμού, τρίκλιτη με σαμαρωτή στέγη. Στηρίζεται σε λιθόκτιστους φαρδείς τοίχους του ενός και πλέον μέτρου και σε δέκα ορθογώνιους κτιστούς πεσσούς. Aπό ενεπίγραφη εντοιχισμένη πλάκα πληροφορούμεθα ότι ο ναός κτίστηκε από τον εκ Kαστοριάς αρχιτέκτονα Aνδρέα με τη συνδρομή "των εγχωρίων πάντων", αλλά κυρίως του προεστώτος του χωριού Xατζηντότσιου και των εμπόρων Kωνσταντίνου Aθανασίου, Γιαννιώτου, Παπανίκου Nικολή και Mιχαήλ, επί μητροπολίτου Σερρών Kωνσταντίνου. Eγκαινιάστηκε το 1805. Στο αριστερό κλίτος του γυναικωνίτη σώζεται το παρεκκλήσιο της Aγίας Kυριακής. Eίναι αρχαιότερο του ναού της Aγίας Παρασκευής, ανεγέρσεως αγνώστου χρόνου.
  Aπό την επιγραφή στην κόγχη του Aγίου βήματος πληροφορούμεθα ότι η εικονογραφία του έγινε "Διά συνδρομής και δαπάνης του δούλου του Θεού Aντωνίου εν έτει 1869". Yπάρχουν πολλές, μικρές και μεγάλες, αξιόλογες φορητές εικόνες και ιερά σκεύη του 19ου αιώνα στο ναό. Aποφασίστηκε το 1939 να ανακαινισθεί ριζικά ο ναός αλλά λόγω του Eλληνοϊταλικού πολέμου ματαιώθηκε. Mεταπολεμικώς επισκευάσθηκε πολλές φορές και εξωραΐστηκε κατά το δυνατόν. Εγινε εκκλησιαστικό γραφείο, διαμορφώθηκε ο νάρθηκας, αντικαταστάθηκε η στέγη του και η οροφή του με νέα ξυλεία, άνοιξαν πλαϊνές πόρτες στο άγιο βήμα και στον κυρίως ναό προς το δρόμο. Εγινε επένδυση των τοίχων και του δαπέδου του αγίου βήματος με μάρμαρα, αντικαταστάθηκαν τα στασίδια, τοποθετήθηκε κεντρική θέρμανση και άλλα.
  Δυτικά του ναού, στη θέση του κτιρίου της χωροφυλακής, ήταν το νεκροταφείο και το κοιμητήριο του χωριού, το οποίο μεταφέρθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα στον περίβολο νοτίως του ναού του Aγίου Kωνσταντίνου.

Κείμενο: Καθηγητού Κ.Παπακυριάκου
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του 6ου Γυμνάσιο Σερρών


Αγίου Γεωργίου

Kάτωθεν του λόφου του προφήτου Hλιού, στο συνοικισμό Bλάχικα, κτίστηκε κατόπιν ειδικής αδείας το 1929 ο ναός του Aγίου Γεωργίου με τις συνδρομές και την προσωπική εργασία των παλαι-οημερολογητών του χωριού σε οικόπεδο παραχωρημένο δωρεάν στη μνήμη του φονευθέντος στη M. Aσία το 1922 Xρήστου Kολλυνδέρη (Σφήνα). Eίναι ναός βασιλικού ρυθμού με ξύλινη στέγη και εξη-πυρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες των ελαχίστων εναπομεινάντων στο χωριό παλαιοημερολογητών. Στην κοινότητα του Aγίου Πνεύματος ανήκει και ο ιερός ναός του Aγίου Γεωργίου που αναστήλωσαν εκ θεμελίων ευσεβείς κάτοικοι του χωριού, στο καταστραμένο χωριό Δράνοβα.

Κείμενο: Καθηγητού Κ.Παπακυριάκου
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του 6ου Γυμνάσιο Σερρών


Μεταμόρφωσης του Σωτήρος

ΑΓΙΟΒΛΑΣΙΤΙΚΑ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ

Ναός Αγίων Θεοδώρων

ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ (Κωμόπολη) ΚΟΡΙΝΘΙΑ
  Η πόλη των Αγίων Θεοδώρων οφείλει την ονομασία της στο παραδοσιακό εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων, κτισμένο στη θέση παλαιοχριστιανικής εκκλησίας. Μεγάλη ιστορική σημασία έχει η πλατιά λίθινη πλάκα που φέρει χαραγμένο επίγραμμα των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων και βρίσκεται δεξιά της εισόδου της εκκλησίας. Το επίγραμμα αυτό προέρχεται από τον τάφο ενός δεκαπεντράχρονου κοριτσιού και το περιεχόμενό του θα μπορούσε να συγκριθεί με τα σημαντικότερα της αρχαιότητας.
  (Κείμενο: Μαρία Γεωργιάδου, Θηρεσία Κοντογιάννη)
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (2002) της Νομαρχίας Κορινθίας.

Ναός Αναλήψης, 16ου αι.

ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ (Χωριό) ΕΔΕΣΣΑ

Ναός Αγίου Ανδρέα

ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (Χωριό) ΚΑΒΑΛΑ
Βρίσκεται στο χώρο του ομώνυμου μοναστηριού.

Βυζαντινός ναός Ιωάννη Προδρόμου

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (Χωριό) ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
  Ο Αγιος Βασίλειος έχει μια πολύ παλιά βυζαντινή εκκλησία που αναπαλαιώθηκε το 1291. Στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου υπάρχουν μερικές πολύ ενδιαφέρουσες και καλοδιατηρημένες τοιχογραφίες του Φωκά. Η εκκλησία ανήκει στο Μοναστήρι Σινάι, που βρίσκεται κοντά στο χωριό.

Βενετσιάνικη εκκλησία Αγίων Αποστόλων και Παναγίας

  Από τον Αγιο Βασίλειο μπορείτε να φτάσετε στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων και της Παναγίας. Πρόκειται για μια βενετική εκκλησία ψηλά στο βουνό, κοντά στο βενετικό κάστρο, πάνω σ' ένα δύσβατο δρόμο. Η εκκλησία είναι ανοικτή και έχει μέσα ένα ανάγλυφο και θέα προς το βενετικό κάστρο.

Ναός του Αγίου Γερμανού

ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ (Χωριό) ΠΡΕΣΠΕΣ
  Ο ναός του Αγίου Γερμανού, στην ομώνυμη κοινότητα,, είναι αφιερωμένος στον Αγιο Γερμανό, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, που κατά την τοπική παράδοση πέθανε στην περιοχή και τάφηκε στο ναό. Είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής ναός με τρούλο, που ανιδρύθη λίγα χρόνια πριν το 1006 μ.Χ. Διασώζει τμήματα τοιχογραφιών που χρονολογούνται στον 11ο και 12ο αιώνα μ.Χ., ενώ το σύνολο του σημερινού ορατού διακόσμου χρονολογείται στο 1743.
(κείμενο: Ανδρέας Ανδρέου)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Φλώρινας - Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Φλώρινας.

Ναός Αγίου Αθανασίου

Χρονολογείται στα 1816.

Ναός Αποτομής Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Βρίσκεται αριστερά του δρόμου, που οδηγεί προς τον Αγιο Γεώργιο, μετά από 2 χιλιόμετρα στη θέση που ονομάζεται Χόνδρους, σε υψόμετρο 60 μέτρων και γιορτάζει στις 29 Αυγούστου (δίδονται δωρεάν παραδοσιακά φαγητά, όπως "ρεβυθόρυζο" και "κεσκέσι", που παρασκευάζεται από τους κατοίκους τη νύχτα σε μεγάλα καζάνια).
  Ο ναός είναι χτίσμα του 13ου αιώνα και έχει τρούλο. Οπως σώζεται σήμερα είναι μονόχωρος με δάπεδο από πλάκες και πιο χαμηλό από τη στάθμη του εδάφους. Στο δάπεδο της εκκλησίας βρίσκεται εξαιρετικής τέχνης γλυπτό με έντεκα ακτίνες.
  Στη δυτική πλευρά του ναού είναι η είσοδος με πώρινο τοξωτό υπέρθυρο και παραστάδες μαρμάρινες σε δεύτερη χρήση. Επάνω από το τοξωτό υπέρθυρο υπάρχουν εντοιχισμένα ανάγλυφα: ανθέμιο και πλάκα με σταυρό. Στη νότια πλευρά έχει ο ναός δύο παράθυρα, το δυτικό έχει πρεβάζι που αποτελείται από δύο μαρμάρινα κομμάτια. Το ένα έχει ανάγλυφο ισοσκελή σταυρό μέσα σε κύκλο και το δεύτερο εναλλασσόμενο τελικό σίγμα. Η τοιχοποιία αποτελείται από μεγάλους πώρινους δόμους, που προέρχονται από αρχαίο υλικό. Στη βορινή πλευρά ο ναός έχει ένα μόνο παράθυρο με ανώφλι από πωρόλιθο, τοξωτό στην απάνω πλευρά του. Στην ανατολική πλευρά έχουμε μόνο την ημιεξαγωνική κόγχη του Ιερού και η τοιχοποιία της διατηρείται. Μέσα στο ναό και πίσω από το τέμπλο διατηρείται ένας ισχυρός πεσσός. Στην απόληξή του διακρίνεται ο σχηματισμός κάποιου τόξου. Ανάμεσα σε αυτόν και στον ανατολικό τοίχο του ναού, με τον οποίο ενώνεται υπάρχει άνοιγμα, για επικοινωνία του ιερού και του Διακονικού.
  Επανειλημμένα έχει αλλάξει όψη και είναι ευδιάκριτα, όχι μόνο τα διαφορετικών χρόνων τμήματα των τοίχων του, αλλά και των ανάγλυφων τα οποία είναι εντοιχισμένα και μεταξύ τους. Διακρίνουμε από βυζαντινά του 13ου αιώνα ως και του 1895. Κοντά στο Ναό βρίσκεται και το παλιό πηγάδι, ενώ σε γειτονικές ξερολιθιές, ανάμεσα στις πέτρες υπάρχουν και κομμάτια από διάφορα γλυπτά.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Ονουφρίου

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΒΟΙΑ
  Στην περιοχή του Αγ. Γεωργίου υπάρχει ο ομώνυμος ναός που κτίσθηκε στα θεμέλια του Βυζαντινού ναού του Αγ. Ονουφρίου. Στο παραπλεύρως κελλί ζούσε ο ερημίτης καλόγερος Πατροκοσμάς. Στους δρομολάτες που τον επισκέπτοντο δεν παρέλειπε να συμβολεύει: "Βρε ελάτε να κατοικήσετε εδώ που είναι ευλογημένος τόπος και μια μέρα θα γίνει μεγάλο χωριό".
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Τοπικής Εκκλησίας Δήμου Βοιών.

Αγιος Γεώργιος

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ
  Κρυμμένη στα πανύψηλα καραγάτσια κι αθέατη από τούρκικο μάτι υψωνόταν, στις αρχές του 19ου αιώνα, η μοναδική εκκλησία της περιοχής. Στην εκκλησία αυτή, αφιερωμένη στον Αγιο Γεώργιο, εκκλησιάζονταν οι κάτοικοι όλων των γύρω χωριών. Κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, το 1877, διερχόμενες ομάδες τούρκων εφέδρων έκαψαν την εκκλησία και όλα τα κειμήλιά της. Από γραπτές σημειώσεις των ιερέων σε εκκλησιαστικά βιβλία, μαθαίνουμε ότι μέσα σε λίγα χρόνια, η εκκλησία ξανακτίστηκε στον ίδιο χώρο, αλλά μικρότερη και με τη συνδρομή των κατοίκων αγοράστηκαν βιβλία (1885).
  Το εσωτερικό του ναού διακοσμήθηκε με εικόνες, προσφορά των κατοίκων, στις οποίες αναγράφεται η χρονολογία 1898. Οι έρανοι των ετών 1899, 1901 και 1904 βοήθησαν στην αποπεράτωση του ναού, του οποίου το όνομα άλλαξε, εντελώς αδικαιολόγητα, σε Αγιος Δημήτριος. Στην εκκλησία υπήρχε μια πλάκα με επιγραφή, η οποία ανέφερε ότι η εκκλησία κάηκε στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο και ξανακτίστηκε με τη συνδρομή των κατοίκων όλων των γειτονικών χωριών. Τόσο το πανέμορφο σκαλιστό τέμπλο, όσο και ολόκληρος ο ναός κατεδαφίστηκαν. Οι κάτοικοι του χωριού το 1957 έκτισαν την καινούρια εκκλησία του Αγίου Δημητρίου με δικά τους έξοδα, στο σημείο όπου βρισκόταν το κονάκι του μπέη.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Μεγάλου Αλεξάνδρου


Ναός Αγίου Αθανασίου, 18ου αιώνα

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΗΛΕΙΑΣ (Χωριό) ΝΟΤΙΟ ΠΗΛΙΟ
Με αξιόλογο θρησκευτικό μουσείο.

Ναός Αγίου Γεωργίου

Ναός Κοίμησης Θεοτόκου, 18ου αιώνα

Αγιος Νικόλαος

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΥΚΟΥΣΗΣ (Χωριό) ΧΙΟΣ
Ο πρώτος ναός υπήρχε πριν το 1740. Καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1822 και ανοικοδομήθηκε με δαπάνες του Ιωάννου Κανούζη και της γυναίκας του Ειρήνης το 1864 όπως γράφει η μαρμάρινη πλάκα που βρίσκεται εντοιχισμένη στην κεντρική είσοδο του ναού.

Αγιος Γεώργιος

  Ο ναός του Αγίου Γεωργίου είναι αντίγραφο της Νέας Μονής. Ο ρυθμός του είναι οκταγωνικός με τρούλο. Ο τρούλος έχει ύψος περίπου 3 μέτρα. Ο παλαιός ναός θα πρέπει να είχε τοιχογραφίες, όπως αποδείχθηκε πρόσφατα όταν στον ιερό του ναού βρέθηκαν οι εικόνες του Αγίου Σπυρίδωνα και του Αγίου Επιφανίου.
  Το εικοναστάσιο του ναού είναι κατασκευασμένο από ξύλο καρυδιάς σκαλισμένο με σκηνές από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη που τις περιβάλλουν φυτικές διακοσμήσεις.
  Εξωτερικά και πάνω από τον κεντρικό πυλώνα του ναού είναι σχηματισμένη μεγάλη Θηριδωτή εσοχή η οποία περιβάλλεται από μαρμάρινο καλλιτεχνημένο πλαίσιο. Μέσα σ’αυτό υπάρχει μαρμάρινη πλάκα με ανάγλυφη την εικόνα του Αγίου με το άλογό του,το οποίο πατεί το φτερωτό δράκοντα. Πάνω δεξιά ένας άγγελος στεφανώνει τον Αγιο. Το προαύλιο του είναι στρωμένο με ωραίο ψηφιδωτό δάπεδο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Καμποχώρων


Το καζάνι του Αγίου Γεωργίου

  Μεγάλο μαγειρικό σκεύος που χρησιμοποιούσαν για την παρασκευή του γεύματος κατά την γιορτή του Αγίου Γεωργίου. Το έστειλαν από την Κωνσταντινούπολη Αγιοργούσοι,το 1812. Είναι πολύ μεγάλο χάλκινο καζάνι που έχει διάμετρο 0,84μέτρα και ύψος 0,47μέτρα. Γύρω-γύρω στα χείλη του είναι γραμμένη η επιγραφή. "Αφιέρωμα ει'ς τον άγιον γεώργιον συκούσι παρά του ευλογιμένου ρουφετιού τον λεμονάδον και παχσεβάνιδον 1812 Απριλίου α' ". Το 1822 το καζάνι αυτό το μετέφερε ως λάφυρο ένας Τούρκος σε μια πόλη της Τουρκίας. Ο παπά-Σερέμελης το αγόρασε από τον Τούρκο και το μετέφερε στο Μερσινίδι. Το 1909 οι επίτροποι της εκκλησίας το ζήτησαν από τον ηγούμενο της Μονής Μερσινιδίου κι αυτός το παραχώρησε στο χωριό. Σήμερα φυλάσσεται στην αίθουσα της εκκλησίας.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Καμποχώρων


Πατηματιά

  Παλαιότερα οι Αγιοργούσοι πίστευαν ότι ο Αγιος Γεώργιος, προστάτης του Χωριού, ήταν ολοζώντανος, κι άκουγαν τη νύχτα το ποδοβολητό του αλόγου του που έτρεχε στους δρόμους του Χωριού. Για να καβαλήσει το άλογο του, πατούσε πάνω σε ένα βράχο που βρίσκεται δίπλα στην πλατεία του Μπου. Ο βράχος αυτός ονομάσθηκε Πατηματιά. Οι χωριανοί τοποθέτησαν γύρω του κάγκελα κι άναβαν μέρα - νύχτα ένα λαδοκάντηλο στον Αγιο.

Αγιος Παντελεήμονας

Κτίστηκε πρίν το 1740. Το 1822 καταστράφηκε από τους Τούρκους και ανοικοδομήθηκε το 1849. Εδώ υπήρχε το πρώτο νεκροταφείο του χωριού. Εκείνο που δεσπόζει επιβλητικό στην εκκλησία αυτή είναι το κωδωνοστάσιο του ναού. Είναι χτισμένο από μαρμαρόπετρα πελεκημένη και κυβισμένη. Έχει ύψος 20 μέτρα. Αποτελείται από 5 ορόφους.Η ύπαρξή του οφείλεται στις δωρεές των κατοίκων του χωριού καθώς και ομογενών από την Αμερική.

ΑΓΙΟΣ ΓΟΡΔΙΟΣ (Οικισμός) ΚΕΡΚΥΡΑ
Βενετσιάνικο καμπαναριό του 15ου αιώνα.

Βυζαντινός ναός Αγίου Δημητρίου

ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (Οικισμός) ΑΡΚΑΔΙ
Στο χωριό Αγιος Δημήτριος, σε απόσταση 10 χιλ ανατολικά του Ρεθύμνου, στο δρόμο Ρέθυμνο -Αρκάδι, βρίσκεται η σταυροειδής , εγγεγραμμένη με τρούλο εκκλησία του Αγίου Δημητρίου που χρονολογείται στον 11ο μ.Χ. αιώνα.

Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου

  Πολύ καλά διατηρημένη και πολύ όμορφη Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, με τη σταυροειδή αρχιτεκτονική και με τα κενά ανάμεσα στα μέρη του σταυρού χτισμένα κατά σειρά έτσι ώστε η περίμετρος της τελικά να σχηματίζει ένα παραλληλόγραμμο. Η εκκλησία έχει επίσης ένα κυλινδρικό θόλο κι αρκετές ψηλές κάμαρες για στήριξη. Η διακόμησή της είναι πλούσια και υπάρχουν υπολείμματα τοιχογραφιών.

Εκκλησίες του χωριού

ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΗΛΙΟΥ (Χωριό) ΖΑΓΟΡΑ-ΜΟΥΡΕΣΙ
Αγίου Γεωργίου
Αγίου Δημητρίου
Αγίου Ιωάννη Θεολόγου
Μεταμόρφωσης Σωτήρος
Παναγίας.

Ναός Αγίου Βασιλείου

ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ (Νησί) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
  Τα αρχαία μνημεία που σώζονται στο νησί του Αγίου Ευστρατίου είναι ιδιαίτερα περιορισμένα λόγω του καταστρεπτικού σεισμού που ισοπέδωσε τον οικισμό το 1968. Το σπουδαιότερο και μοναδικό δείγμα της μνημειακής αρχιτεκτονικής των μεταβυζαντινών χρόνων είναι ο ναός του Αγίου Βασιλείου, που σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή κτίστηκε το 1727, στον τύπο της τρουλλαίας βασιλικής.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία περιλαμβάνει και φωτογραφία.


Βυζαντινός ναός Αγίου Θωμά

ΑΓΙΟΣ ΘΩΜΑΣ (Χωριό) ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ
  Η περιοχή του Αγίου Θωμά υπολογίζεται ότι είχε 38 εκκλησίες κατά το παρελθόν. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Θωμά, μια τρίκλιτη βασιλική με ένα νάρθηκα μπροστά. Ο νάρθηκας υποδιαιρείται σε τρία μέρη και είναι ψηλός όσο το κεντρικό κλίτος. Υπάρχει ένας τρούλος στη διασταύρωση του νάρθηκα και του κεντρικού κλίτους.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Παναγία Σπηλιώτισσα

  Η εκκλησία της Παναγίας της Σπηλιώτισσας είναι χτισμένη σε μια σπηλιά του βουνού. Ακριβώς έξω από τη σπηλιά υπάρχει στο βουνό μια αρχαία ελληνική επιγραφή σε μάρμαρο. Περίπου το 1910 δύο Άγγλοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν σε ανασκαφές ένα άγαλμα θεάς που βρίσκεται σήμερα στη Βοστώνη.

Βυζαντινός ναός Αγίου Ιασάτου

  Η μικρή εκκλησία του Αγίου Ιασάτου είναι και ασυνήθιστη και εντυπωσιακή. Είναι σκαμμένη σ' ένα μεγάλο βράχο και μπροστά υπάρχουν ερείπια ενός αρχαίου ελληνικού ναού.

Βυζαντινός ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ

  Η βυζαντινή εκκλησία του Μιχαήλ Αρχάγγελου απέχει 5 λεπτά από το κέντρο του χωριού και περιέχει τοιχογραφίες του 12ου αιώνα.

Εκκλησάκι Αγίου Ισιδώρου

ΑΓΙΟΣ ΙΣΙΔΩΡΟΣ (Παραλία) ΛΕΡΟΣ
  The small church of Agios Isidoros on the bay of Gurrna its a unique place to visit. The small chapel has been built on a small rock 50 meters about away from the land, you can walk though on the small dock and get to the church. The view is amazing especially at sunset, its a perfect place for daily excursions and walk across the gurna bay.

Βυζαντινή εκκλησία Αγίου Ιωάννη

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Χωριό) ΣΦΑΚΙΑ
  Η βυζαντινή εκκλησία που είναι αφιερωμένη στον Αγιο Ιωάννη έχει τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα.

Βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας

  Η βυζαντινή εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Παναγία έχει τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα.

Βυζαντινή εκκλησία Αγίου Ιωάννη

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Χωριό) ΚΟΥΡΗΤΕΣ
  Η Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, στο νεκροταφείο του χωριού φαίνεται από το χωριό κάτω στην κοιλάδα. Μέσα στην εκκλησία υπάρχουν μερικές τοιχογραφίες.

Ναός Αγίου Ιωάννη Θεολόγου

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Χωριό) ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Παραλία) ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ
  Το γραφικό κατάλευκο εκκλησάκι προβάλλεται ανάμεσα σε δύο απότομες πλαγιές πέρα στο μακρυνό πέλαγο. Κάτω από το εκκλησάκι υπάρχουν περιβόλια και πηγές με γάργαρα νερά και ακόμα πιο κάτω μετά από αρκετή ώρα ποδαρόδρομο μια υπέροχη παραλία.
  Δεξιά από το εκκλησάκι, ψηλά στην άκρη του βουνού υπάρχουν τα ερείπια του παλιού κάστρου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Αστυπάλαιας (1999).

Εκκλησία του Αγίου Παύλου

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Χωριό) ΤΥΜΠΑΚΙ
  Η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Παύλου περιτριγυρίζεται από ένα μικρό νεκροταφείο και βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του δρόμου. Η εκκλησία χρονολογείται από τον 14ο αιώνα κι έχει τοιχογραφίες, με καλύτερη αυτή των Ευαγγελιστών. Η εκκλησία σχηματίζει ένα μικρό σταυρό μ' ένα μεγάλο θόλο κι ένα μικρότερο θόλο πάνω από το τέμπλο. Έχει ιδιόμορφη αρχιτεκτονική ως το νάρθηκα, ο οποίος είναι τοποθετημένος στο μπροστινό μέρος της εκκλησίας και είναι τόσο μεγάλος, όσο ολόκληρη η εκκλησία.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Βυζαντινός ναός Αγίων Θεοδώρων

ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΝΑ
  Ανάμεσα στην Πλώρα και στη Μονή Απεζανών βρίσκεται το χωριό Αγιος Κύριλλος. Στη βόρεια έξοδο του χωριού, η εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Η εκκλησία έχει ένα πέτρινο τέμπλο, υποστηρίζεται από καμάρες και περιέχει τοιχογραφίες.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Εκκλησίες του χωριού

ΑΓΙΟΣ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ (Χωριό) ΒΟΛΟΣ
Αγίου Λαυρεντίου
Αγίου Αθανασίου
Αγίου Δημητρίου
Αγίου Αποστόλου του Νέου
Προφήτη Ηλία
Παναγίας Σουραβλού (ξωκκλήσι, κοντά στο χωριό).

Βυζαντινός ναός Αγίου Νικολάου

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Πόλη) ΛΑΣΙΘΙ
  Το 16ο αιώνα οι Βενετοί έδωσαν στην πόλη το σημερινό της όνομα, που το πήραν από το Παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται στη χερσόνησο του Λιμένα. Η μικρή αυτή βυζαντινή εκκλησία περιέχει σπάνιες τοιχογραφίες από τον 8ο, το 10ο και τον 11ο αιώνα. Η εκκλησία αυτή θεωρείται ότι αποτελεί σπάνιο δείγμα βυζαντινής εκκλησίας που χτίστηκε την ταραγμένη περίοδο του όγδοου αιώνα, όταν οι Άραβες πίεζαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


  Στα βόρεια της πόλης, στην κορυφή μικρής χερσονήσου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, χαρακτηριστικό δείγμα πρωτοβυζαντινής αρχιτεκτονικής.
  Πρόκειται για μια μικρή εκκλησία που κτίστηκε ανάμεσα στον 7ο και 9ο αιώνα, κατά την περίοδο της εικονομαχίας, όπως προκύπτει από την ανεικονική διακόσμηση. Γεωμετρικά και φυτικά σχέδια, τεμνόμενοι κύκλοι που σχηματίζουν πολύχρωμα τετράφυλλα με φωτεινά χρώματα, σχηματοποιημένοι κορμοί δένδρων με κλαδιά, ρόμβοι και ρόδακες συνθέτουν την εσωτερική διακόσμηση του ναού.
  Η εικονογράφηση αυτή που επιβλήθηκε λόγω της απαγόρευσης των εικόνων στις εκκλησίες από τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες της δυναστείας των Ισαύρων (712-802), ξεκίνησε από την Κων/πολη, διαδόθηκε σε όλη τη Βυζαντινή αυτοκρατορία και έφθασε μέχρι την πόλη μας.
  Οταν ο ναός επισκευάστηκε στα μέσα του 14ου αιώνα, λόγω των ζημιών που είχε υποστεί από το σεισμό του 1303 που συγκλόνισε και κατέστρεψε την Κρήτη, η ανεικονική διακόσμηση καλύφθηκε με εικονική χριστιανική ζωγραφική
(Κείμενο: Μαρία Σωρού, Χρ. Κουλουμπράκη)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Αγίου Νικολάου.


Παναγία Βρεφοτρόφος

  Ο μικρός μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός στο κέντρο της πόλης χρονολογείται στις αρχές του 12ου αιώνα, σύμφωνα με επιγραφή που βρέθηκε στο δάπεδό του.
  Η εκκλησία αυτή της Παναγίας που ονομάζεται Βρεφοτρόφος, επειδή πιστεύεται ότι είναι θαυματουργή κυρίως σε ασθένειες βρεφών, είναι ένα από τα παλαιότερα μνημεία της περιοχής.
(Κείμενο: Μαρία Σωρού, Χρ. Κουλουμπράκη)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Αγίου Νικολάου.

Αγιος Νικόλαος

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Χωριό) ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ
Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που εορτάζει τον Μάιο (ανάμνηση της διέλευσης του λειψάνου του Αγίου Νικολάου προς το Μπάρι της Ιταλίας) έχει οικοδομηθεί εκεί όπου και ο νεοσυγκροτημένος οικισμός.

Ναός Αγίας Μαρίνας

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Χωριό) ΒΟΙΑ
  Ο ναός βρίσκεται 5 χιλ. ΝΑ του χωριού Αγ. Νικόλαος. Μονόχωρος ναός (5.50μ.Χ3.50 μ.) του 20ου αιώνα με δίρρυτη στέγη, κτισμένος στη θέση παλαιοτέρου στο επίνειο του οικισμού Καλύβια.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Τοπικής Εκκλησίας Δήμου Βοιών.

Βασιλική Αγίου Νικολάου (1783)

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Χωριό) ΕΛΑΤΗ
Στο χωριό. Το 1784 κατασκευάστηκε το τέμπλο του ναού με τη βοήθεια των πιστών και της εκκλησίας.

Ναός Αγίου Παύλου

ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ (Παραλία) ΛΙΝΔΟΣ

Ναός Αγ. Αποστόλων - "Φραγκοκλησιά"

ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ (Χωριό) ΛΕΥΚΑΔΑ

Αγιος Στέφανος

ΑΓΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ (Οικισμός) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Βυζαντινό μνημείο

Ναός Αγίας Φανερωμένης

ΑΓΝΑΝΤΑ (Χωριό) ΑΡΤΑ

Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Αγόριανης

ΑΓΟΡΙΑΝΗ (Χωριό) ΠΕΛΛΑΝΑ
Τηλέφωνο: +30 27310 61301
  Ο ναός είναι κοιμητηριακός και ανήκει στο σταυροεπίστεγο τύπο. Στα ανατολικά απολήγει σε ημικυκλική αψίδα, ενώ στα δυτικά προσκολλάται μεταγενέστερος νάρθηκας. Στα βόρεια του ναού έχει προστεθεί σε μεταγενέστερη εποχή λιθόκτιστο οστεοφυλάκιο. Ο ζωγραφικός διάκοσμος του ναού, που σώζεται σχεδόν ολόκληρος, εντάσσεται σε καλό επαρχιακό καλλιτεχνικό ρεύμα και χρονολογείται στον 14ο αιώνα.
Λειτουργεί ως κοιμητηριακός ναός του χωριού.
  Στο παρελθόν έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες επισκευής της στέγης του ναού. ΄Εχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες συντήρησης των τοιχογραφιών του. Πρόσφατα εγκρίθηκε και προωθείται η εκτέλεση σειράς επειγουσών εργασιών για τη στερέωση και προστασία του ναού.   Eνδιαφέρον παρουσιάζουν τα πλησιέστερα χωριά, όπου σώζονται αξιόλογα μνημεία. Στο Λογγανίκο υπάρχουν ο Αγ. Γεώργιος, οι Αγ. Απόστολοι (14ου αιώνα) και η Κοίμηση της Παναγίας (15ου αιώνα). Ο ενοριακός ναός της Γέννησης της Παναγίας στο Καστόρι κοσμείται με αξιόλογη ζωγραφική (αρχών 20ου αιώνα) και με ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Κοιμήσεως Θεοτόκου

  Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το μοναστήρι της Παναγίας κατείχε μεγάλη έκταση, περιβαλλόταν από πυκνούς θάμνους και υδρευόταν από τη"νεραϊδόβρυση". Σήμερα δεν σώζεται τίποτα από το παλαιότερο μοναστήρι (πιθανόν του 17ου αιώνα). Υπάρχει, όμως, μικρό εκκλησάκι και δίπλα του μεγαλοπρεπής ναός, ο οποίος κτίστηκε για να εκπληρωθεί το τάμα που έκαναν στρατιώτες από την Αγόριανη στο πεδίο της μάχης του Δεμίρ-Ισάρ, το 1913. Η θεμελίωσή του έγινε το 1924 και τα εγκαίνια το 1958.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Πελλάνας


Τιμίου Προδρόμου

  Βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού. Στο εσωτερικό του παλιού ναού σώζεται μία μοναδική Δευτέρα Παρουσία σε πρωτότυπη σύνθεση, δωρεά Πανάγου Μανίνου (1901) καθώς και ξυλόγλυπτο τέμπλο. Τα δύο αρχοντικά: του μεγάλου ευεργέτη Πανάγου Μανίνου και των κληρονόμων Παπαδόπουλου (Βρουντούρη).

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Πελλάνας


Ναός Αγίου Χριστοφόρου

ΑΓΡΙΝΙΟ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ

Αγιος Δημήτριος

Αγιος Χριστοφόρος

Αγιος Αθανάσσιος

ΑΔΕΝΔΡΟ (Χωριό) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
  Ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου του Αδενδρου κτίστηκε την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ο ναός πιστεύεται ότι θεμελιώθηκε το 1806. Η χρονολογία αυτή είναι σκαλισμένη σε ένα λίθο στο αέτωμα του ναού.
  Μεταγενέστερες είναι οι αγιογραφίες του ναού, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν το 1867 έως 1868 και ήταν προσφορά των μπέηδων της περιοχής.
  Ο ναός αυτός λειτούργησε συνολικά 190 χρόνια, από το 1806 έως το 1996. Από το 1996 λειτουργεί πλέον ο νέος ναός του Αδενδρου, ο οποίος είναι επίσης αφιερωμένος στον πολιούχο του Αδενδρου, Αγιο Αθανάσιο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Χαλκηδόνος


Ναός Αγίου Γεωργίου

ΑΕΤΟΣ (Χωριό) ΦΛΩΡΙΝΑ
Χτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα.

Αγιος Ιωάννης

ΑΖΟΚΕΡΑΜΟΣ (Οικισμός) ΙΤΑΝΟΣ
  Πριν την είσοδο στο χωριό υπάρχει η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Η εκκλησία βρίσκεται στο νεκροταφείο στ' αριστερά του δρόμου κι έχει μοναδικά δείγματα χαρακτικής πάνω στην πόρτα.

Αγιος Αθανάσιος

ΑΗΔΟΝΙΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Ενας από τους μεγαλύτερους ναούς της περιοχής είναι ο πέτρινος ναός του Αγίου Αθανασίου (1904), λιθόστρωτος και διακοσμημένος με ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.

Έχετε τη δυνατότητα να δείτε περισσότερες πληροφορίες για γειτονικές ή/και ευρύτερες περιοχές επιλέγοντας μία από τις παρακάτω κατηγορίες και πατώντας το "περισσότερα":

GTP Headlines

Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.

Εγγραφείτε τώρα!
Greek Travel Pages: Η βίβλος του Τουριστικού επαγγελματία. Αγορά online

Αναχωρησεις πλοιων

Διαφημίσεις

ΕΣΠΑ