Τα Ψαρά μαζί με τα Αντίψαρα
βρίσκονται βορειοδυτικά της Χίου
(48) ναυτικά μίλια. Τα δύο αυτά νησάκια μαζί με κάποια άλλα γειτονικά ακατοίκητα
όπως το Δασκαλειό, το Κάτω Νησί και ο Αγιος Νικόλαος αποτελούν ένα μικρό σύμπλεγμα.
Ακτοπλοϊκώς τα Ψαρά συνδέονται με το λιμάνι των Λημνιών και το λιμάνι της Χίου.
Το χειμώνα έχουν γύρω στους πεντακόσιους (500) κατοίκους ενώ τα Αντίψαρα κατοικούνται
μόνο το καλοκαίρι. Η ιστορία που έχει γράψει το νησί στον Αγώνα του 1821 είναι
μεγάλη. Μετά την Ύδρα
και τις Σπέτσες
ήταν τότε η τρίτη ναυτική δύναμη στην Ελλάδα. Από τον τόπο αυτό κατάγονταν πολλοί
μεγάλοι αγωνιστές. Στο βόρειο μέρος του νησιού είναι το μοναστήρι της Κοίμησης
της Θεοτόκου, με μια αξιόλογη βιβλιοθήκη.
Ο επισκέπτης θα χαρεί την ηρεμία και την ησυχία που αποπνέει ο τόπος
αυτός σε συνδυασμό με τις όμορφες ακρογιαλιές με την πεντακάθαρη θάλασσα του νησιού.
Στο γραφικό λιμανάκι, σε μια από τις φιλόξενες ταβέρνες του νησιού, μπορεί να
γευτεί κανείς τους σπιτικούς μεζέδες και τα φρέσκια ψάρια.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Χίου
1790 - 1877
(Ψαρά περίπου 1790 Αθήνα 1877)
Αγωνιστής, πολιτικός, από τις ηρωικότερες μορφές της Επανάστασης.
Η καταγωγή του και ο τόπος γέννησής του δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένα από τους
ιστορικούς, το βέβαιο είναι ότι η οικογένειά του κατοικούσε στα Ψαρά γύρω στα
1770. Με την κήρυξη της Επανάστασης εγκατέλειψε τα εμπορικά πλοία, εντάχθηκε στο
ψαριανό στόλο και ειδικεύτηκε στα πυρπολικά. Τη νύχτα της 6ης προς την 7η Ιουνίου
1822 έκανε το πρώτο του κατόρθωμα πυρπολώντας την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο.
Ο ´Aγγλος ιστορικός της Επανάστασης Τόμας Γκόρντον γράφει ότι η πράξη αυτή
ήταν ένα «από τα πιο καταπληκτικά στρατιωτικά κατορθώματα που αναφέρει η ιστορία».
Τον Οκτώβριο του 1822, στην Τένεδο
αυτή τη φορά, πυρπόλησε ένα τεράστιο τουρκικό δίκροτο προκαλώντας το θαυμασμό
όλων. Ακολούθησαν κι άλλες ηρωικές επιχειρήσεις στη Σάμο
και τη Μυτιλήνη με αποκορύφωμα
τη δράση του Κανάρη κατά του αιγυπτιακού στόλου στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.
Mετά την απελευθέρωση ο Καποδίστριας του ανέθεσε την αρχηγία του στολίσκου των
πυρπολικών τιμώντας τη δράση και τον ηρωισμό του. Μετά τη δολοφονία του κυβερνήτη
ο Κανάρης αποσύρθηκε στη Σύρο
και επανήλθε στο δημόσιο βίο την περίοδο του Όθωνα με το βαθμό του ναυάρχου που
του απένειμε ο βασιλιάς. Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 ανέλαβε
δύο φορές το Υπουργείο Ναυτικών και στην Εθνοσυνέλευση που ψήφισε το Σύνταγμα
του 1864 υπήρξε ηγέτης των «Ορεινών». Έγινε τρεις φορές πρωθυπουργός σε κρίσιμες
για τη χώρα στιγμές και πέθανε ως πρωθυπουργός στις 2 Σεπτεμβρίου του 1877.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Βουλής των Ελλήνων
1795 - 1879
(Ψαρά, 1795/6 - Αθήνα, 1879)
Πυρπολητής και απομνημονευματογράφος του ναυτικού Αγώνα του 1821.
Πήρε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις από τους πρώτους μήνες της Επανάστασης και
σε όλη τη διάρκειά της διαδραμάτισε, ως κυβερνήτης πυρπολικού, πρωταγωνιστικό
ρόλο σε επικίνδυνες αποστολές (ναυμαχία στο Τρίκκερι, εκστρατεία για την ανάκτηση
των Ψαρών, ενίσχυση πολιορκημένων στο Μεσολόγγι).
Μετά την απελευθέρωση υπήρξε βασικό στέλεχος του Ναυτικού και κατέβαλε ιδιαίτερες
προσπάθειες για την αναδιοργάνωσή του. Το 1826 δημοσίευσε το «Υπόμνημα περί της
Νήσου Ψαρών» που είναι πολύτιμο για τα έγγραφα που περιέχει και γιατί αποτελεί
προσωπική μαρτυρία ενός πυρπολητή.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων
1790 - 1855
(Ψαρά 1790 - Αθήνα 1855)
Θαρραλέος μπουρλοτιέρης, με πολλά ναυτικά ανδραγαθήματα σε όλη τη
διάρκεια του απελευθερωτικού Αγώνα. Στις 27 Μαΐου 1821, στην Ερεσσό
της Μυτιλήνης, ανατίναξε τουρκικό δίκροτο που κατευθυνόταν στην Πελοπόννησο.
Ο Δ. Παπανικολής πήρε μέρος σε πολλές ναυμαχίες, όπως εκείνη του Γέροντα τον Αύγουστο
του 1824. Επίσης έδρασε στα παράλια της Μ.
Ασίας και της Αττικής. Μετά
την απελευθέρωση εκλέχτηκε πληρεξούσιος των Ψαριανών στην Εθνοσυνέλευση της 3ης
Σεπτεμβρίου 1843. Επίσης διορίστηκε πρόεδρος του Ναυτοδικείου το 1846, θέση που
διατήρησε ως το θάνατό του. Το 1927 το ελληνικό κράτος προμηθεύτηκε από τη Γαλλία
υποβρύχιο που ονομάστηκε «Παπανικολής».
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων
1770 - 1827
(Ψαρά 1770 Αίγινα 1827)
Ναυμάχος από τα Ψαρά, αγωνίστηκε με τον Λάμπρο Κατσώνη. Μυήθηκε το
1818 στη Φιλική Εταιρεία από τον Χρυσοσπάθη και το 1820 διορίσθηκε «έφορός» της
στα Ψαρά. Τον Απρίλιο του 1821 είκοσι ψαριανά πλοία ήταν έτοιμα για τον Αγώνα
και ο Αποστόλης ως διοικητής αυτής της ναυτικής μοίρας συνέβαλε αποφασιστικά τόσο
στον αποκλεισμό των Δαρδανελίων,
όσο και στην παρεμπόδιση του τουρκικού στόλου για αποστολή δυνάμεων στην Πελοπόννησο.
Το 1824 μετά την καταστροφή των Ψαρών συνέχισε τον Αγώνα στο Αιγαίο.
Βοήθησε, στη διάρκεια του αποκλεισμού, το Μεσολόγγι
και διέθεσε όλη του την περιουσία για τον Αγώνα. Υπήρξε από τους πιο ανιδιοτελείς
αγωνιστές.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων
Products renowned on this island include lobster, honey, and local cheese.
Στον Ομηρο βρίσκουμε το όνομα του νησιού πρώτη φορά: Ψυριή, ίσως για
το μικρό μέγεθος και την φτώχεια της γης του. Στην ιστορία έχει βάλει το χέρι
του και ο Διόνυσος, θεός του αμπελιού. Κάποτε το νησί ήταν ξακουστό για το κρασί
του, το Φωκιανό. Το νησί ερημώθηκε και κατοικήθηκε ξανά πολλές φορές. Οι σημερινοί
κάτοικοι κατάγονται από Θεσσαλούς, Βορειοηπειρώτες και Χιώτες πρόσφυγες που είχαν
καταφύγει εδώ για τον φόβο των Τούρκων το 15ο και 16ο αιώνα. Εχτισαν εδώ κι εκεί
στην αρχή, αλλά ο φόβος της πειρατείας τους συγκέντρωσε κοντά στον σημερινό οικισμό,
οχυρώνοντας το Παλαιόκαστρο. Με τον καιρό μια μικρή πόλη ξεφύτρωσε κάτω από το
Κάστρο και σύντομα, οι κάτοικοι από αγρότες και κτηνοτρόφοι στράφηκαν προς την
θάλασσα.
Ξαφνικά το νησί βρέθηκε στο επίκεντρο του Ρωσοτουρκικού πολέμου το
1769. Η δραστηριότητα στη θάλασσα μεγάλωνε και ο οικισμός απόκτησε δική του αυτοδιοίκηση
με Δημογεροντία και Βουλή ενώ το 1815 βρίσκουμε εκεί και Τούρκο διοικητή. Τα Ψαριανά
καράβια, μαζί με τα Υδραίϊκα και τα Σπετσιώτικα έχουν μείνει ξακουστά στους αγώνες
του 1821. Τα Ψαρά πρόσφεραν αίμα και χρήμα στον Αγώνα και τα πυρπολικά τους έγιναν
εφιάλτης του Τουρκικού στόλου στο Αιγαίο. Ξακουστοί πυρπολητές ο Κανάρης, Βρατσάνος,
ο Μεκάτης και άλλοι, ανάμεσά τους και ο ξακουστός Ναύαρχος ο Αποστόλης Νικολής.
Το 1824 ο Σουλτάνος προσκάλεσε τον Μεχμέτ Αλή από την Αίγυπτο για
να κατάλαβει τα Ψαρά. Τον Ιούνιο 140 καράβια φτάσανε στα Ψαρά και άρχισε η πολιορκία.
Αιτία ειδικά αυτής της επίθεσης ήταν η πυρπόληση νωρίτερα της Τουρκικής ναυαρχίδας
στο λιμάνι της Χίου από τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Η μανία των επιτιθέμενων είχε
φτάσει στην υστερία. Γύρω στις 20.000 ψυχές, μισθοφόροι και πρόσφυγες από τα γύρω
νησιά ζήτησαν η άμυνα να γίνει στη στεριά. Μετά από μάχες σε διάφορα σημεία του
νησιού ο αγώνας χάθηκε κάτω από τα κύματα των εχθρών. Το απόγευμα της 20ης Ιουνίου
γράφτηκε ο τραγικός επίλογος. Οσοι είχαν απομείνει μαζεύτηκαν στην κορυφή της
Μαύρης Ράχης και καθώς οι Τούρκοι πλησίαζαν, ο Βρατσάνος έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη
του Παλαιόκαστρου ανατινάζοντάς την. Η σφαγή των Ψαρών προκάλεσε μεγάλη οργή στην
ελεύθερη Ελλάδα και την Ευρώπη.
Μετά την καταστροφή η Ελληνική κυβέρνηση όρισε προσωρινό τόπο διαμονής
τη Μονεμβασιά αλλά αργότερα, το 1829 οι κάτοικοι μετακόμισαν στην Ερέτρια, που
ονομάσθηκε Νέα Ψαρά. Ο Ελληνικός στόλος ελευθέρωσε τα Ψαρά στις 21 Οκτωβρίου 1912.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο της Νομαρχίας
Χίου.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
