Εμφανίζονται 28 τίτλοι με αναζήτηση: Αξιοθέατα στην ευρύτερη περιοχή: "ΚΑΛΥΜΝΟΣ Επαρχία ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ" .
ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ (Λιμάνι) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
ΛΕΡΟΣ (Νησί) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
Leros architecture its a blend of 4 deferent styles, the typical style of Dodecanesewhich has a lot of similarities with the architectural style of the Cyclades islands, smallwhite houses with blue painted doors and windows. The neoclassic style with the dominant color of okra and finally the remaining Italian buildings from the times of the Italian occupation which most are in Laki and mostly good remain as a living museum of Mussolini's architecture.The last decade the modern lerians build there houses with respect to the traditional local style.
ΑΡΓΙΝΩΝΤΑ (Οικισμός) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Γύρω από τη βουνοκορφή της Γαλατιανής (υψ. 589 μ.), που υψώνεται στα
ΒΔ του παράλιου οικισμού των Αργινωντών, σώζονται τ' απομεινάρια ενός οχυρωμένου
βυζαντινού οικισμού. Αυτός καλύπτει μεγάλη έκταση, από το σημείο όπου βρίσκεται
το εκκλησάκι της Παναγίας της Γαλατιανής, μέχρι και τη γειτονική ΒΔ κορυφή.
Ισχυρό τείχος πάχους 1,60 - 2 μ., κτισμένο από αργολιθοδομή και συνδετικό
ασβεστοκονίαμα, περιβάλλει τον οικισμό από τη νότια και δυτική πλευρά, τις μόνες
από τις οποίες είναι δυνατή η πρόσβαση. Από τη βόρεια και την ανατολική πλευρά
ο χώρος προστατεύεται από ψηλούς γκρεμούς. Στα ΝΑ του τείχους υπάρχει διαμόρφωση
πύλης.
Τα σπίτια του οικισμού σώζονται σε κατάσταση θεμελίων. Καλύτερα διατηρείται
η μία από τις δύο μεγάλες κτιστές καμαροσκεπείς υδατοδεξαμενές του. Σε όλη την
περιοχή υπάρχει πληθώρα επιφανειακής κεραμικής, άβαφης με λεπτές εγχάρακτες γραμμές
και λίγα δείγματα εφυάλωσης.
Ο οχυρωμένος οικισμός της Γαλατιανής ιδρύθηκε κατά τον 7ο μ.Χ. αιώνα,
εξαιτίας των θαλάσσιων επιδρομών των Αράβων, οι οποίοι λεηλατούν τις παράλιες
περιοχές του Αιγαίου αυτήν την εποχή. Είναι δηλαδή σύγχρονος με τον οικισμό του
Αγίου Κωνσταντίνου στην Τέλενδο και με το φρούριο του Καστελλιού, με τα οποία
και έχει οπτική επαφή, λόγω της θέσης του. Η ζωή του οικισμού της Γαλατιανής συνεχίζεται
μέχρι τους μεσοβυζαντινούς χρόνους, όπως δείχνει η λιγοστή εφυαλωμένη κεραμική
από το χώρο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΒΑΘΥΣ (Χωριό) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Nαός μονόχωρος, καμαροσκέπαστος που η πρώτη του οικοδομική φάση τοποθετείται
πριν από το 12ο αιώνα, καταλαμβάνοντας το νότιο κλίτος βασιλικής, η οποία σώζεται
σε αρκετό ύψος. Διατηρείται τοιχογραφικός διάκοσμος στο ιερό και στο ανατολικό
μισό της καμάρας του, οι οποίες χρονολογούνται στις αρχές, στα τέλη του 13ου,
στα μέσα και στα τέλη του 14ου αιώνα. Xαρακτηριστική είναι η υψηλή ποιότητα της
διακόσμησης, αντιπροσωπεύοντας τους ποικίλους τρόπους της εποχής.
Tον Iούλιο του 1992 ανασκάφθηκε το νότιο κλίτος και μέρος του κεντρικού
κλίτους, βρέθηκαν δε τμήμα του στυλοβάτη, πλακόστρωση και ψηφιδωτό δάπεδο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία περιλαμβάνει και φωτογραφία.
Στο βόρειο τμήμα του αρχαίου οχυρού του Έμπολα ανεγέρθηκε κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους (6ος μ.Χ. αιώνας.) μία μεγάλη τρίκλιτη βασιλική, με οικοδομικό υλικό τους δόμους του οχυρού. Η βασιλική, η οποία απολήγει στ' ανατολικά σε πεντάπλευρη αψίδα, διαθέτει νάρθηκα στα δυτικά και από ένα ισομήκες πρόσκτισμα στα βόρεια και νότια. Το μήκος της είναι 21,60 μ. μήκος, χωρίς την αψίδα, επί 13,60 πλάτος. Η αψίδα διαθέτει εσωτερικά κτιστό σύνθρονο, για να κάθεται ο κλήρος. Ο νάρθηκας, ο οποίος έχει κτιστά θρανία στο δυτικό και νότιο τοίχο, ήταν διώροφος. Η κτιστή κλίμακα ανόδου βρισκόταν στο μέσο του δυτικού τοίχου. Ο ναός διαθέτει τρεις εξωτερικές εισόδους, στο νότιο τοίχο του κυρίως ναού, στο βόρειό του και στο βόρειο του νάρθηκα. Μέσω των δύο βόρειων γινόταν η επικοινωνία με το βόρειο πρόσκτισμα. Αυτό είναι μεταγενέστερο της βασιλικής όπως δείχνει η ύπαρξη ορθογώνιων παραθύρων στον βόρειο τοίχο της τελευταίας και η αμελέστερη τοιχοδομία του προσκτίσματος. Το νότιο πρόσκτισμα απολήγει στ' ανατολικά σε παρεκκλήσιο με αψίδα. Τα πλάγια κλίτη της βασιλικής ήταν καμαροσκεπή, ενώ το κεντρικό ξυλόστεγο. Το δάπεδο του κεντρικού κλίτους καλύπτεται από πολύχρωμο ψηφιδωτό, το οποίο περιλαμβάνει διακόσμηση με γεωμετρικά σχέδια, πλοχμούς, μαιάνδρους, κισσόφυλλα, ρόδια, φιάλες και διάφορα άλλα. Το δάπεδο του νότιου κλίτους είναι πλακόστρωτο, ενώ του βόρειου πελεκημένος φυσικός βράχος. Η βάση του φράγματος του πρεσβυτερίου (χαμηλού τέμπλου) αποτελείται από μαρμάρινα μέλη με τρίγλυφα και μετόπες, από κάποιον Ελληνιστικό τάφο "Μακεδονικού" τύπου. Ομοίως και η Αγία Τράπεζα αποτελείτο από την μαρμάρινη πόρτα του ίδιου ταφικού μνημείου. Σε κάποια μεταγενέστερη φάση, μετά την ερείπωση της βασιλικής, καλύφθηκε ένα μεγάλο τμήμα του χώρου του Ιερού Βήματος με χοντρό τοίχο αμελούς τοιχοδομίας, μετατρέποντας την αψίδα σε παρεκκλήσιο. Παράλληλα το εσωτερικό του ναού χρησίμευσε ως τόπος ταφής νεκρών, όπως έδειξε η ανακάλυψη τάφων στον κυρίως ναό και στο νάρθηκα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΚΑΛΥΜΝΟΣ (Πόλη) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
Στην περιοχή της ενορίας Ευαγγελίστριας Πόθιας και σε κοντινή απόσταση
προς τα ΒΔ του ομώνυμου ενοριακού ναού, στη θέση Σχολή του Μαύρου διατηρούνται
τ' απομεινάρια από το ανατολικό τμήμα μίας μεγάλης παλαιοχριστιανικής βασιλικής
(εξ. διαστ. 27 x 18 μ. περίπου). Το ορατό τμήμα της περιλαμβάνει την επτάπλευρη
αψίδα και τον ανατολικό τοίχο, καθώς και τμήμα του βόρειου. Η τοιχοδομία αποτελείται
από μεγάλου μεγέθους ορθογωνιασμένους λίθους, οι οποίοι προέρχονται από το ναό
της Αρτεμης, που προϋπήρχε εκεί.
Κατά τη διάρκεια διάνοιξης των θεμελίων της Σχολής του Μαύρου στη
δεκαετία του 1890, ήλθαν στο φως ένα μαρμάρινο ανάγλυφο, με την παράσταση της
Θεάς Αρτεμης με ελάφι και διάφορα αρχιτεκτονικά μέλη από ναό ιωνικού ρυθμού. Ο
ναός αυτός καταστράφηκε από τους Χριστιανούς και στη θέση του ανεγέρθηκε κατά
τον 5ο μ.Χ. αιώνα η παλαιοχριστιανική βασιλική.
Σήμερα πάνω ακριβώς από την πολυγωνική αψίδα, υπάρχει το νεότερο παρεκκλήσι
του Ευαγγελισμού. Κατά τη διάρκεια εργασιών ανοικοδόμησης της παλιάς Σχολής, πριν
από τρεις περίπου δεκαετίες εντοπίσθηκαν ψηφιδωτά στο χώρο του εσωτερικού της
βασιλικής.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΣΚΑΛΙΑ (Οικισμός) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Στα νότια του σημερινού οικισμού των Σκαλιών και σε απόσταση λίγων
μέτρων από τη θάλασσα βρίσκεται το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, που
είναι κτισμένο πάνω στα ερείπια μιας μεγάλης παλαιοχριστιανικής βασιλικής.
Από αυτήν διατηρούνται σε καλύτερη κατάσταση οι τοίχοι του ανατολικού
τμήματός της. Το δυτικό τμήμα της δε σώζεται, έτσι δεν γνωρίζουμε το ακριβές μήκος
της. Το εξωτερικό πλάτος της βασιλικής είναι 16,50 μ. ενώ το ορατό μήκος της 16,70,
χωρίς την αψίδα του Ιερού Βήματος.
Στα βόρεια της αψίδας υπάρχει προσκολλημένο ορθογώνιο διαμέρισμα,
το οποίο επικοινωνεί με τον υπόλοιπο ναό μέσω θύρας, διαθέτει όμως και εξωτερική
είσοδο. Αυτό διέθετε και όροφο, όπως μαρτυρούν οι δοκοθήκες του μεσοπατώματος.
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους ανεγέρθηκε στο χώρο του Ιερού Βήματος
το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, ενώ στα νεότερα χρόνια ο υπόλοιπος εσωτερικός
χώρος της βασιλικής χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο. Από τα αρχιτεκτονικά της μέλη
σώζεται μόνο ένας μαρμάρινος αμφικιονίσκος παραθύρου, ξαναχρησιμοποιημένος ως
υπέρθυρο του βυζαντινού ναϋδρίου.
Η βασιλική παρουσιάζει ομοιότητες με τη βασιλική της Αναστάσεως στη
Ρίνα του Βαθύ Καλύμνου. Και οι δύο διαθέτουν ορθογώνιο διαμέρισμα (Πρόθεση) βόρεια
της αψίδας και χρονολογούνται στον 6ο μ.Χ. αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΧΩΡΑ ΚΑΛΥΜΝΟΥ (Κωμόπολη) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Η ονομασία "Χριστός της Ιερουσαλήμ" οφείλεται σε τοπική
παράδοση της Καλύμνου, ότι το ναό έκτισε είτε η Αγία Ελένη είτε ο Αρκάδιος, κατά
την επιστροφή τους από την Ιερουσαλήμ. Πρόκειται για τρίκλιτη παλαιοχριστιανική
βασιλική (εξ. διαστάσεις 7,50 μ. αποκαλυφθέν μήκος επί 13,50 πλάτος), κτισμένη
με αρχαίο οικοδομικό υλικό από τον Ιωνικό ναό του Δηλίου Απόλλωνα, επιγραφές,
βάσεις αγαλμάτων, κομμάτια από το αρχαίο θέτρο κ.ά.
Για τη στήριξη της αμφικλινούς ξύλινης στέγης χρησιμοποιήθηκαν οι
μονολιθικοί Ιωνικού ρυθμού κίονες του αρχαίου ναού, ενώ στην κατασκευή του σύνθρονου
στο εσωτερικό της αψίδας του Ιερού Βήματος καθίσματα από το αρχαίο θέατρο.
Το κεντρικό κλίτος της βασιλικής είναι καλυμμένο από μεγάλες μαρμάρινες
πλάκες, ενώ τα πλαϊνά με ψηφιδωτά δαπέδου. Αυτό του νότιου κλίτους, το οποίο έχει
αποκαλυφθεί, περιλαμβάνει πολύχρωμη παράσταση με πέντε ζώα (δύο μοσχάρια, ένα
λιοντάρι, έναν πάνθηρα κι έναν σκύλο), μέσα σε φυσικό περιβάλλον, αποτελούμενο
από δέντρα ποτάμι, κισσόφυλλα και λευκό φόντο. Η ομοιότητά τους με ανάλογα ψηφιδωτά
βασιλικών της Κω, δείχνει
ότι μάλλον, αποτελούν έργα ενός τοπικού Κωακού εργαστηρίου.
Ο "Χριστός της Ιερουσαλήμ" οικοδομήθηκε κατά τον 5ο μ.Χ.
αιώνα, καταστράφηκε στα μέσα του 6ου αιώνα από τον φοβερό σεισμό του 554 μ.Χ.
και επισκευάσθηκε στη συνέχεια. Στη δεύτερη οικοδομική φάση χρονολογούνται και
τα ψηφιδωτά του. Ο ναός εγκαταλείπεται οριστικά κατά τον 7ο αιώνα, εξαιτίας των
θαλάσσιων επιδρομών των Αράβων.
Κατά τα μεταγενέστερα χρόνια το άνοιγμα της σωζόμενης αψίδας του Ιερού
Βήματος κλείνεται με τοίχο και χρησιμοποιείται ως παρεκκλήσιο. Ο τοίχος αυτός
γκρεμίστηκε κατά τη διάρκεια των Ιταλικών ανασκαφών του 1937.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
Τα ερείπια του παλαιοχριστιανικού αυτού ναού βρίσκονται σε απόσταση
50 μ. περίπου ΝΑ του "Χριστού της Ιερουσαλήμ". Οι ονομασίες του οφεόλονται
στην τοπική προφορική παράδοση. Και αυτός ο ναός, όπως κι ο προηγούμενος, παρά
το γεγονός ότι ανασκάφτηκε από τον Ch. Newton στα 1854 - 55 κι από τον M. Segre
το 1937, δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως.
Πρόκειται για μεγάλων διαστάσεων μνημείο (εξ. μήκος 21,40 μ.), ορθογώνιας
κάτοψης με τρεις κόγχες, ανατολική, βόρεια και νότια. Ανήκει δηλαδή στην κατηγορία
των τρίκογχων ναών. Αυτός κτίστηκε στα τέλη του 5ου ή στις αρχές του 6ου μ.Χ.
αιώνα, καταστράφηκε στα μέσα του 6ου αι. από τον σεισμό του 554 μ.Χ. και επισκευάσθηκε
στη συνέχεια. Κατά τη δεύτερη οικοδομική του φάση η βόρεια κόγχη μίκρυνε και μετατοπίσθηκε
προς τα νότια, ενώ στ' ανατολικά της νότιας κόγχης προστέθηκε ένα ορθογώνιο διαμέρισμα.
Στο εσωτερικό του ναού, στο νάρθηκα και τον κυρίως ναό, υπάρχουν πολύχρωμα
ψηφιδωτά δαπέδου, τα οποία χρονολογούνται στη δεύτερη φάση. Συγκεκριμένα στο νάρθηκα
υπάρχουν πλαίσια με ζώα, τα οποία περιστοιχίζονται από μικρότερα πλαίσια με ψάρια
και συμπλεκόμενους τροχούς με σταυρό στο κέντρο. Μπροστά από τη ΝΔ θύρα απεικονίζεται
υπερφυσικό ζώο με δαγκάνες κάβουρα στα μπροστινά πόδια, ουρά ιππόκαμπου και κεφάλι
μοσχαριού.
Στον κυρίως ναό και ειδικά στο χώρο του νότιου κλίτους, υπάρχουν ορθογώνια
πλαίσια, τα οποία περιλαμβάνουν διάφορα ζώα, όπως λιοντάρι, καμήλα, λεοπάρδαλη,
σκύλο, ελάφι κ.ά., δίπλα σε δέντρα. Και τα ψηφιδωτά αυτού του ναού πιθανότατα
είναι έργο ενός τοπικού εργαστηρίου της Κω.
Στο εσωτερικό του ναού σώζονται επίσης και οκτώ ορθογώνιες κτιστές
βάσεις των πεσσών, που στήριζαν τη στέγη.
Η Αγία Σοφία ή Ευαγγελίστρια εγκαταλείπεται οριστικά τον 7ο αιώνα,
όπως ο "Χριστός της Ιερουσαλήμ". Πολύ αργότερα, κατά την Υστεροβυζαντινή
περίοδο, ανεγείρεται μπροστά από την αψίδα του Ιερού Βήματος το ερειπωμένο σήμερα
παρεκκλήσιο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ (Κωμόπολη) ΛΕΡΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Παραλία) ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ
ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ (Λιμάνι) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
Το Βενετσιάνικο Κάστρο με τις δύο κατάλευκες εκκλησίες στέκει αγέρωχο
στην κορυφή της χερσονήσου, σηματοδοτώντας την αρχή της εξέλιξης του οικισμού.
Όταν οι αιώνες ξεχείλισαν, άρχισαν να κατρακυλούν έξω από τα τείχη
στις πλαγιές του λόφου μέχρι το λιμάνι του Πέρα
Γιαλού, συνθέτοντας με μικρά κατάλευκα κτίσματα ένα μωσαϊκό της ιστορίας του
νησιού. Η εικόνα της Χώρας με το λευκό σώμα και τη γαλάζια καρδιά, αφήνει άφωνο
τον επισκέπτη με την ομορφιά και την αρμονία της.
Το Κάστρο καταλαμβάνει ολόκληρο το πλάτωμα στην κορυφή του λόφου.
Ένα πυκνοκτισμένο σύνολο σπιτιών συνέθεταν το μεσαιωνικό οικισμό.
Σήμερα σώζονται λίγα σπίτια, οι εξωτερικοί τοίχοι των οποίων αποτελούν και τα
τείχη του Κάστρου. Μόνο στη νότια πλευρά υπάρχει ένας ισχυρός πολεμικός πύργος
που είναι γνωστός με το όνομα "Σεράϊ".
Πάνω στο Κάστρο, ανάμεσα στις σκόρπιες κολώνες και τις πελεκητές πέτρες,
είναι κτισμένες δύο όμορφες εκκλησίες: Η Παναγία του Κάστρου και ο Αγιος Γεώργιος.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Αστυπάλαιας
(1999).
ΚΑΛΥΜΝΟΣ (Πόλη) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
Στο μέσο του δρόμου, που οδηγεί από την Πόθια στη Χώρα, στις νότιες
παρυφές της πλαγιάς, που ορίζει προς Νότον την κοιλάδα, υψώνει τον όγκο του το
λεγόμενο Πέραν Κάστρο ή Κάστρο της Χρυσοχεριάς. Αυτό δεσπόζει στη γύρω περιοχή,
καθώς είναι κτισμένο πάνω σ' έναν υπερυψωμένο πετρώδη λόφο.
Ο χώρος του λόφου προσέλκυσε από πολύ νωρίς, λόγω της φυσικής του
διαμόρφωσης, το ενδιαφέρον των κατοίκων του νησιού. Έτσι έχει διαπιστωθεί η ανθρώπινη
παρουσία εδώ κατά την Νεολιθική (εικ. 1), την Μυκηναϊκή, την Ελληνιστική και τη
Βυζαντινή Περίοδο. Κατά τους ελληνιστικούς μάλιστα χρόνους πιθανότατα υπήρχε στον
λόφο ναός με αγάλματα των Διοσκούρων, όπως δείχνει η επιγραφή του 2ου π.Χ. αιώνα,
που βρίσκεται εντοιχισμένη στα δεξιά της εισόδου του ναϋδρίου της Παναγιάς της
Χρυσοχεριάς εντός του κάστρου (από την προσωνυμία της Παναγίας προέρχεται και
η ονομασία Κάστρο της Χρυσοχεριάς).
Στα χρόνια της Ιπποτοκρατίας και μετά τις ολοένα αυξανόμενες επιθέσεις
των Τούρκων στα νησιά, ο Μεγάλος Μάγιστρος Jean Bonpart de Lastic (1437 - 1454)
αναθέτει στον διοικητή των νησιών Κω, Καλύμνου, Λέρου και Νισύρου, Ιππότη Fantino
Quirini (1433 - 1453) να φροντίσει για την οχύρωση των νησιών της δικαιοδοσίας
του. Ο F. Quirini όμως αποφασίζει, ειδικά για την Κάλυμνο, να υποχρεώσει τους
κατοίκους να του χτίσουν προσωπικό κάστρο-κατοικία, αν και ήδη υπήρχε το παλαιό
Κάστρο της Χώρας, το οποίο θα μπορούσε να επισκευάσει. Οι Καλύμνιοι αντιδρούν
και ο Quirini τους παραπέμπει σε δίκη Ρόδο στα 1445. Η απόφαση του δικαστηρίου
τελικά δικαιώνει τον τελευταίο.
Το διπλό μαρμάρινο οικόσημο του Quirini και του Μ. Μαγίστρου J. B.
de Lastic, στ' αριστερά της πετρόχτιστης σκάλας της ανατολικής εισόδου του κάστρου,
αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα της ταυτότητας του πρώτου διοικητή του. Στην ίδια
πλευρά βρίσκονται επίσης εντοιχισμένα και άλλα δύο οικόσημα Ιπποτών διοικητών
των τεσσάρων νησιών, του Adimaro Dupuy (1464 -1466) και του Giacomo de la Geltru
(1466 και 1479). Τα δύο τελευταία οικόσημα τοποθετήθηκαν εξαιτίας των επιδιορθώσεων,
που έγιναν στο ανατολικό τείχος. Το Κάστρο της Χρυσοχεριάς, με το περιμετρικό
του τείχος, τους δύο κυκλικούς πύργους στα νότια, τις δύο εισόδους του, νότια
και ανατολική και το νότιο προτείχισμά του, διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση,
ειδικά μετά τις πρόσφατες εργασίες στερέωσης και συμπλήρωσης των τειχών του. Στο
εσωτερικό του είναι ορατά λίγα μόνο λείψανα από τα οικοδομήματα, που υπήρχαν σ'
αυτό, μία ορυκτή και κτιστή αποθήκη τροφών (σιρός), δύο εκκλησάκια, το νεότερο
του Αγίου Γεωργίου και το παλαιότερο της Παναγίας, το οποίο προϋπήρχε του κάστρου
και γι' αυτό περιελήφθη στο ανατολικό τείχος, ένας λιθόστρωτος διάδρομος και μερικά
νεότερα κτίσματα.
Σε απόσταση 60 περίπου μέτρων ΒΑ του κάστρου σώζονται τρεις πετρόχτιστοι ανεμόμυλοι,
τα θεμέλια από έναν τέταρτο και μία ορυκτή και κτιστή αποθήκη σιτηρών (σιρός).
Οι ανεμόμυλοι αυτοί αποτελούσαν προσωπική περιουσία του Ιππότη διοικητή και του
απέφεραν τα έσοδα από το άλεσμα των δημητριακών.
Το Κάστρο της Χρυσοχεριάς εγκαταλείφθηκε οριστικά στα τέλη του 15ου
αιώνα, εξαιτίας των συνεχών καταστροφικών επιδρομών των Τούρκων, οι οποίοι λεηλατούν
και ρημάζουν τα νησιά αυτή την εποχή. Αυτό δείχνει και η απουσία μεταγενέστερων
του J. de la Geltru οικοσήμων Ιπποτών διοικητών των τεσσάρων νησιών. Ειδικότερα
μάλιστα η εκ νέου κατασκευή του Μεγάλου Κάστρου της Χώρας, το οποίο ήταν έτοιμο
στα 1495, οδηγεί τόσο τους κατοίκους της Καλύμνου, όσο και τους Ιππότες του νησιού
στο ν' αναζητήσουν ασφαλές καταφύγιο και μόνιμη κατοικία σ' αυτό, ενώ δεν γίνεται
πουθενά πλέον λόγος για το μικρό Κάστρο της Χρυσοχεριάς, το οποίο και είχε ήδη
ερημωθεί.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΛΕΙΨΟΙ (Νησί) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
ΝΑ του χωριού, κοντά στην Παναγιά του Χάρου, με λείψανα αρχαίας ακρόπολης.
ΞΗΡΟΚΑΜΠΟΣ (Χωριό) ΛΕΡΟΣ
ΠΑΝΤΕΛΙ (Συνοικία) ΛΕΡΟΣ
The Castle is surrounded by three precincts: the interior one is the
oldest, built with material, taken by byzantine buildings.
Its shape is polygonal and bears the blazons of Querini (1453) and
the Grand Master De Lastic (1437 - 1454). Inside the castle, there are the chapels
of St. George with the blazon of the Grand Master D' Amboise (1503 - 1512) and
of the Holly Trinity. The castle' s precinct bears also D' Amboise' s blazon with
the date 1509.
There are also other ruins inside the castle, as well as the church
of the Virgin, built in the place of a byzantine church, during the ottoman occupation.
This text is cited Sept 2003 from the Hellenic Ministry of Culture URL below.
ΧΩΡΑ ΚΑΛΥΜΝΟΥ (Κωμόπολη) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Πάνω στην ευρεία κορυφή ενός απότομου ορεινού όγκου, στις νότιες υπώρειες
του βουνού Προφήτης Ηλίας, ορθώνεται το Κάστρο της Χώρας ή Μεγάλο Κάστρο, σε υψόμετρο
255 μ. περίπου πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Τα ισχυρά τείχη του αγκαλιάζουν
περιμετρικά το χώρο του υψώματος, περικλείοντας στο εσωτερικό τους έκταση 28.570
τ.μ.
Η πρόσβαση στο Κάστρο είναι δυνατή μόνο από τη νότια πλευρά του λόφου
όπου η κλίση του είναι ομαλότερη. Σ' αυτή την πλευρά έχει κατασκευαστεί και η
μοναδική πύλη εισόδου της καστροπολιτείας. Η πύλη, η οποία είναι υπερυψωμένη του
εδάφους, ήταν αρχικά κινητή και ανεβοκατέβαινε, ανάλογα με τις ανάγκες των κατοίκων
του Κάστρου. Αυτό δείχνει η ύπαρξη μίας οπής στο υπέρθυρο, απ' όπου περνούσε η
αλυσίδα του βαρούλκου, που την ανεβοκατέβαζε. Εκτός όμως από την κινητή υπήρχε
εσωτερικά και δίφυλλη θύρα (σήμερα ανακατασκευασμένη), η οποία ασφάλιζε με συρόμενο
μάνταλο.
Η μορφή του Κάστρου της Χώρας, όπως διασώζεται ανήκει στην εποχή της
Ιπποτοκρατίας και συγκεκριμένα στα τέλη του 15ου αιώνα. Οι πρώτες όμως οχυρώσεις
στο χώρο χρονολογούνται κατά τον 11ο αιώνα. Μετά τον φοβερό σεισμό του 1492 οι
Ιππότες αποφασίζουν την επισκευή του Κάστρου και την επέκταση των οχυρώσεων. Ήδη
μάλιστα στα 1495 το Νέο Κάστρο, όπως τ' ονομάζουν οι πηγές, είναι έτοιμο. Οι κάτοικοί
του μάλιστα ορίζεται να πληρώνουν ετήσιο ενοίκιο μία όρνιθα και δύο άσπρα ροδίτικα
νομίσματα για κάθε σπίτι, που θα φτιάχνουν. Η ανθρώπινη δραστηριότητα στο χώρο
όμως, σύμφωνα με διάφορα επιφανειακά ευρήματα, χρονολογείται ήδη από τα προϊστορικά
χρόνια. Από εδώ επίσης προέρχονται και ευρήματα Κλασικών και Ελληνιστικών χρόνων.
Τα ισχυρά τείχη, τα οποία φτάνουν μέχρι 1,50 μ. πάχος σε ορισμένα
σημεία, είναι κτισμένα από αδροδουλεμένους λίθους και ισχυρό συνδετικό ασβεστοκονίαμα.
Πίσω από τις επάλξεις, που έχουν σχήμα διπλής χελιδονοουράς, υπάρχει κτιστός περιμετρικός
διάδρομος που επιτρέπει την κυκλοφορία των υπερασπιστών πάνω στα τείχη.
Στο μέσο του ανατολικού τείχους υψώνεται ένα συγκρότημα πύργων για
κανόνια. Στη νότια πλευρά του είναι εντοιχισμένα δύο οικόσημα του 1519, από τα
οποία το άνω ανήκει στον Fabrizio Carretto, ενώ το κάτω σε κάποιον Καστελλάνο
(Ιππότη-Διοικητή) του Κάστρου. Οικόσημα είχαν τοποθετηθεί και στις δύο μεγάλες
υδατοδεξαμενές, από τα οποία διατηρείται επί τόπου μόνο ένα, του 1514 στη μία.
Κανόνι υπήρχε και σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο της ΝΑ γωνίας του οχυρωματικού περιβόλου.
Ο πυκνοδομημένος οικισμός του Κάστρου υπολογίζεται ότι μπορούσε να
φιλοξενήσει γύρω στους 1200 - 1500 κατοίκους. Τα σπίτια είναι κυρίως μικρών διαστάσεων,
κτισμένα το καθένα σ’ επαφή με τα γειτονικά του και μερικά κολλητά στο τείχος.
Πολλά έχουν δικές τους στέρνες, για τη συλλογή του βρόχινου νερού.
Σε απόσταση 15 μ. από την πύλη, εσωτερικά, σώζεται η πέτρινη γούρνα
ελαιοτριβείου και τμήμα του πέτρινου κυλίνδρου σύνθλιψης του ελαιοκάρπου, των
αρχών του 16ου αιώνα.
Μέσα στο Κάστρο διατηρούνται σε καλή κατάσταση 10 μικρά εκκλησάκια:
•Κοίμηση της Θεοτόκου (14ος αιώνας το α΄ στρώμα, αρχές 16ου το β΄)
•Αγιος Νικόλαος (αρχές του 16ου αιώνα)
•Πρόδρομος (14ος - 15ος αιώνας και ανακαίνιση αρχές 16ου αιώνα)
•Αγιος Γεώργιος - Αγία ΄Αννα (αρχές 16ου αιώνα)
•Ανάληψη (αρχές 16ου αιώνα)
•Αγία Παρασκευή (αρχές 16ου αιώνα)
•Σταυρός (αρχές 16ου αιώνα)
•Μεταμόρφωση (αρχές 16ου αιώνα)
•Αγιος Νικήτας (αρχές 16ου αιώνα)
•Αγιος Γεώργιος (αρχές 16ου αιώνα)
Τα περισσότερα απ' αυτά φέρουν τοιχογραφικό διάκοσμο. Οι αγιογράφοι
τους κινούνται στα πλαίσια της Βυζαντινής παράδοσης, όπως αυτή εξελίσσεται ετούτη
την εποχή στα πλαίσια του Δωδεκανησιακού χώρου. Το ίδιο εργαστήριο εργάσθηκε επίσης
και στην αγιογράφηση της Παναγίας της Κυράς στο Αργος (β΄ στρώμα), της Μεταμορφώσεως
στις ανατολικές παρυφές του Κάστρου της Χρυσοχεριάς και του Αγίου Θεοδώρου στον
Βαθύ.
Η κατοίκηση στο χώρο του Μεγάλου Κάστρου συνεχίζεται και κατά την
διάρκεια της Τουρκοκρατίας (1513 - 1912). Με την πάροδο όμως του χρόνου και τη
σταδιακή αύξηση του πληθυσμού, οι κάτοικοι αρχίζουν από τα μέσα του 18ου αιώνα
και μετά να βγαίνουν απ' αυτό και να χτίζουν σπίτια στην περιοχή της Χώρας, μια
και η πειρατεία είχε σχεδόν εκλείψει από τον αιγαιακό χώρο. Ως πηγή μάλιστα έτοιμου
οικοδομικού υλικού χρησίμεψαν και τα σπίτια του νότιου τμήματος του Κάστρου, που
γι' αυτό το λόγο είναι εντελώς κατεστραμμένα. Η κατοίκηση βέβαια του Κάστρου δε
σταματά απότομα, αλλά συνεχίζεται μέχρι και τα μέσα του 19ου αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ (Λιμάνι) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
Τα Αστυπαλίτικα Παραδοσιακά σπίτια μοιάζουν με τα κυκλαδίτικα.
Εξάλλου σ’ ολόκληρο το νησί το κυκλαδίτικο χρώμα μοιάζει να
κυριαρχεί του δωδεκανησιακού.
Το πιο ενδιαφέρον μέρος του σπιτιού, εκτός από το τζάκι και τις εσοχές
στους τοίχους, είναι το ξύλινο πατάρι στο βάθος, διακοσμημένο με δαντελωτά ξυλόγλυπτα
το οποίο χρησιμοποιείται για κρεβάτι. Έχει ύψος περίπου δύο μέτρα και για να φτάσει
κανείς μέχρι εκεί ανεβαίνει από τη σκάλα που δημιουργούν τρεις κασέλες η μια πάνω
στην άλλη. Πλάι στο κρεβάτι τρεις ή τέσσερις σειρές σκαλιστά ράφια φτιάχνουν τη
"κριτζόλα" όπου τοποθετούνται τα πιο όμορφα γυαλικά της νοικοκυράς.
Ο ξύλινος διάκοσμος του κρεβατιού, της "κριτζόλας", των κουφωμάτων και
των ταβανιών, είναι δείγματα της εξαίρετης ξυλογλυπτικής τέχνης που αναπτύχθηκε
στην Αστυπάλαια. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα έργα αυτής της τέχνης είναι το
ξυλόγλυπτο ταβάνι ενός σπιτιού μέσα στο Κάστρο, το μοναδικό που έχει διασωθεί
μέχρι τις μέρες μας.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Αστυπάλαιας
(1999).
ΤΕΛΕΝΔΟΣ (Νησί) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Η νήσος Τέλενδος βρίσκεται σε απόσταση 750 μ. από τις δυτικές ακτές της Καλύμνου.
Τα ερειπωμένα μνημεία της (λουτρώνες, ναοί, οικίες και τάφοι) ανήκουν στους Υστερορωμαϊκούς
και παλαιοχριστιανικούς - Βυζαντινούς χρόνους. Η Παλαιοχριστιανική μάλιστα Περίοδος
είναι η εποχή της μεγαλύτερης ανάπτυξης, σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μαρτυρίες.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο Αγιος Βασίλειος είναι ο μεγαλύτερος σε διαστάσεις
παλαιοχριστιανικός ναός της Καλύμνου. Ο παλαιοχριστιανικός οικισμός εκτεινόταν
κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Τελένδου και συνεχιζόταν προς την μεριά της
Καλύμνου, όπως φαίνεται από τα θεμέλια οικιών, που είναι ορατά κάτω από τα νερά
της θάλασσας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
ΒΑΘΥ (Λιμάνι) ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ
ΚΑΛΥΜΝΟΣ (Πόλη) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
Στα Β.Δ. της Πόθας, στη δεξιά πλευρά του δρόμου, που οδηγεί - μέσω
της περιοχής Φλασκάς - στη Χώρα,
υψώνεται ο κωνικός λόφος του Τρούτσουλα. Στη Ν.Δ. πλαγιά του τελευταίου ανοίγεται
σπήλαιο, το οποίο παίρνει τ' όνομά του από το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας, που
υπάρχει εκεί.
Η σπηλιά αποτελείται από δύο κύριους χώρους, οι οποίοι επικοινωνούν
μέσω στενού περάσματος. Στο μέσο της οροφής του πρώτου, τμήματα του οποίου έχουν
καταρρεύσει, υπάρχει άνοιγμα, διαμέτρου 1,50μ.
Ανασκαφές και στους δύο χώρους έγιναν από τον Ιταλό Am. Maiuri το
1920. Στον εξωτερικό χώρο οι εργασίες, που έφτασαν μέχρι τα 2,50 μ. περίπου σε
βάθος έφεραν στο φως μυκηναϊκά όστρακα, κατάλοιπα στάχτης, οστά ζώων (απομεινάρια
τροφών), οστέινες βελόνες λεπίδες οψιανού, πλατιές πέτρες σε σχήμα σπάτουλας (λίμες)
και κελύφη οστρέων.
Στον εσωτερικό χώρο η ανασκαφή, που πραγματοποιήθηκε κάτω από δύσκολες
συνθήκες λόγω της σκοτεινότητάς του, έφθασε μέχρι τα 4-5μ. σε βάθος. Εδώ ανακαλύφθηκαν
πολλά όστρακα της Υστερης Νεολιθικής και της Πρώιμης Χαλκοκρατίας, δύο πήλινα
ειδώλια, ένα πήλινο κουτάλι, μυλόλιθοι, πολλά στρογγυλά βότσαλα της θάλασσας και
τρεις πήλινες φιάλες.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
Το σπήλαιο αυτό βρίσκεται στη νότια βουνοπλαγιά της Πόθας, κάτω από
τη Μονή Αγίων Πάντων. Η αρχική μορφή του έχει αλλοιωθεί, λόγω κατάρρευσης του
θόλου του. Οι σημερινές διαστάσεις του κοιλώματος, που έχει απομείνει είναι 12
μ. πλάτος επί 3-5, 50 βάθος.
Ανασκαφή σε ένα τμήμα της εισόδου του σπηλαίου διενήργησε ο Ιταλός
Am. Maiuri το 1921. Κατά την αφαίρεση των επιχώσεων, που έφραζαν την είσοδο, ήλθαν
στο φως όστρακα παλαιοχριστιανικών και Ελληνιστικών αγγείων. Σε βάθος 1 μέτρου
εντοπίσθηκαν τα πρώτα ίχνη ενός μαυριδερού στρώματος, το οποίο περιείχε, όπως
αποδείχθηκε, νεολιθικά όστρακα, λεπίδες και μία αιχμή βέλους από οψιανό, απολεπίσματα
και σκόνη από την κατεργασία λίθινων αντικειμένων, επτά νεολιθικούς πελέκεις,
ελαφρόπετρες κατεργασμένες σε σχήμα αγγείων , ένα πήλινο κουτάλι, κοχύλια, λευκά,
λειασμένα βότσαλα, λειαντήρες από λίθο, ένα σφοντύλι και οστά ζώων, επεξεργασμένα
και μη. Εντοπίσθηκαν επίσης εστίες φωτιάς και ακατέργαστα κομμάτια πυριτόλιθου.
Σε ορισμένα σημεία η ανασκαφή έφτασε μέχρι τα 4 - 4,50 μ. βάθος, όπου
εντοπίσθηκαν απορρίμματα των ανώτερων στρωμάτων.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
