Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΚΑΛΗΡΑΧΗ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Η πέτρινη βρύση στην πλατεία του χωριού και η βρύση στο πάρκο δίνουν ένα άλλο χρώμα στην ήδη πανέμορφη Καληράχη.

Παρθενώνας των Κυδωνιωτών

ΚΥΔΩΝΙΕΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Λίγα μέτρα πιο πέρα βρίσκεται ο Παρθενώνας των Κυδωνιωτών, η πέτρινη βρύση, με χαγιάτι το οποίο στηρίζεται σε τέσσερις τρίμετρες περίπου κολόνες μονοκόμματες από πέτρα. Μπροστά στη βρύση φαντάζει η προτομή του Γεωργίου Βασιλέα, ευεργέτη, ο οποίος το 1910 πρόσφερε 2000 χρυσές λίρες για την ανέγερσή της, δωρίζοντας στους συγχωριανούς το πιο πολύτιμο αγαθό το νερό.

Ιστοσελίδα Δήμου Κοσμά του Αιτωλού
• http://www.dimosagioukosma.gr/villages/06.html

Οι βρύσες της περιοχής

ΜΕΓΑΡΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Τον περιποιημένο οικισμό του Μεγάρου ομορφαίνουν ακόμα περισσότερο οι παλιές πέτρινες βρύσες του, όπως είναι το «Τρανό πηγάδι» (1970), η «Αλσίτσια» (1990), η βρύση του Αγ. Αθανασίου κοντά στην ομώνυμη εκκλησία, η «Στράτινα», η «βρύση τ' Γιώργη» στην είσοδο του χωριού και η «Μπάρα». 300 μ. Α βρίσκεται η τσιμεντένια βρύση «Σιάχος» και 300 μ. Ν η σύγχρονη βρύση «Κισμές».
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.

Γεφύρι Δασυλλίου (Παλιομάγερου)

ΔΑΣΥΛΛΙΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Το 1910 οι εργολάβοι Παύλ. Μούρτζος και Νικ. Μπάμπαλης έχτισαν το πέτρινο γεφύρι «Παλιομάγερο» στον παραπόταμο του Αλιάκμονα, Πραμόριτσα. Ο ταξιδιώτης που έρχεται από τα Γρεβενά μπορεί εύκολα να θαυμάσει το γεφύρι, καθώς απέχει μόλις 30μ. από τον αυτοκινητόδρομο.

Ιστοσελίδα Δήμου Κοσμά του Αιτωλού
• http://www.dimosagioukosma.gr/villages/02.html

Γεφύρι Κυπαρισσίου (Παπατάκη)

ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Μεταξύ των χωριών Κυπαρίσσι και Αγιος Κοσμάς. Η καμάρα που σώζεται είναι τμήμα γέφυρας που έχει καταστραφεί, το υπόλοιπο κομμάτι της οποίας ήταν ξύλινο. Χτίστηκε το 1920.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.

ΚΑΛΗΡΑΧΗ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Γνωστές δασικές θέσεις της περιοχής είναι η Ψηλή Ράχη, Καραούλια, Μεράτ, Μπισταριές. Περιλαμβάνουν δρύες, κρανιές, άρκενθο, ψευδοπλάτανο και αποτελούν καταφύγιο για αλεπούδες, ασβούς, μπεκάτσες και ποντικοβαρβακίνες.

Τα δάση της περιοχής

ΜΕΓΑΡΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Τα δάση της περιοχής, «Μπακαρέλλα» και «Τζιόρκας», περιλαμβάνουν είδη δρυός, κρανιές, σφένδαμο, άρκενθο και μαύρη πεύκη. Διασχίζονται από δασόδρομους και αποτελούν καταφύγιο αλεπούδων, ασβών κ.ά.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.

ΔΑΣΥΛΛΙΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Τα σπίτια του χωριού είναι πέτρινα, χτισμένα παραδοσιακά με πελεκητή πέτρα από ντόπιους χτίστες και τεχνίτες. Αρκετά έχουν αξιόλογα σκαλιστά αγκωνάρια και μαρμάρινα τζάκια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το παλιό σχολείο του χωριού και μία πολύ παλιά πέτρινη βρύση, γύρω από την οποία ο χώρος έχει αξιοποιηθεί κατάλληλα

Ιστοσελίδα Δήμου Κοσμά του Αιτωλού
• http://www.dimosagioukosma.gr/villages/02.html

Αρχιτεκτονικό - Οικιστικό ύφος

ΚΑΛΛΟΝΗ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
   Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στην αρχιτεκτονική του χωριού. Αυτή έχει τα στοιχεία της Μακεδονικής αρχιτεκτονικής της Δυτικής Μακεδονίας. Η εξειδίκευση των μαστόρων (κουδαρίτες) στην πέτρα και το επικλινές του εδάφους δίνουν την τελική μορφή με διώροφα ή τριώροφα σχήματος Γη παραλληλογράμμου κτίσματα με πέτρινους αυλόγυρους.
  Χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά γνωρίσματα αποτελούν οι βαριές αυλόθυρες και οι εξώθυρες διακοσμημένες με τσινέτια και γυφτόκαρφα, που αφορίζονται από πέτρινες κολώνες και εσωτερικές σιδεριές, τα μικρά παράθυρα που προστατεύονται με σιδεριές, η απουσία συνήθως μπαλκονιών και η παρουσία λαικωτών , ενώ στη σταθερότητα των κτισμάτων συμβάλλουν τα πελεκημένα από ειδικούς τεχνίτες (καλφάδες) αγκωνάρια.
  Στο εσωτερικό κυριαρχούν ξύλινες κατασκευές, τα αμπάρια (αποθήκευση σιτηρών) και οι μεσάντρες (χώρος μάλλινων υφαντών), ενώ πέτρινα τζάκια από ειδικούς τεχνίτες, ως επί το πλείστον, σκαλισμένα με το χέρι χρησιμοποιούνται για θέρμανση. Περιμετρικά του χωριού, πέτρινες βρύσες, με πέτρινες κοπάνες, χρησιμοποιούνται για υδροδότηση , για πότισμα ζώων και ως πλυσταριά.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Κοσμά του Αιτωλού

Ιστοσελίδα Δήμου Κοσμά του Αιτωλού
• http://www.dimosagioukosma.gr/villages/05.html (3 φωτ.)

Παλιό Σχολείο

ΚΥΔΩΝΙΕΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Δίπλα από την εκκλησία βρίσκεται το παλιό Σχολείο πέτρινο, διώροφο με καμπαναριό και στο πάνω μέρος της εισόδου είναι γραμμένα ανάγλυφη επιγραφή με το έτος ανέγερσης 1859.

Ιστοσελίδα Δήμου Κοσμά του Αιτωλού
• http://www.dimosagioukosma.gr/villages/06.html (5 φωτ.)

Καστανιές

ΔΑΣΥΛΛΙΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
800μ. Βόρεια του χωριού βρίσκεται η κορυφή Καστανιές (1100μ), απ΄όπου η θέα προς όλες τις κατευθύνσεις είναι απολαυστική. Ο πεζοπόρος μπορεί να παρακάμψει την κορυφή και να συνεχίσει το περπάτημα Βόρεια για μερικές εκατοντάδες μέτρα. Τότε θα βρεθεί μέσα σ΄ένα πανέμορφο δάσος με πεύκα και καστανιές , στο οποίο έρχονται το φθινόπωρο κάτοικοι της περιοχής Βοΐου και μαζεύουν κάστανα.

Ιστοσελίδα Δήμου Κοσμά του Αιτωλού
• http://www.dimosagioukosma.gr/villages/02.html

ΚΑΛΗΡΑΧΗ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Το «Τουσιώτικο ρέμα» στα όρια Καληράχης - Αλατόπετρας - Αναβρυτών πηγάζει από τη Βασιλίτσα και καταλήγει στο Βενέτικο. Εμπλουτίζεται από τις πολλές πηγές της περιοχής, όπως είναι ο Καύφαλος 500 μ Β, οι Αρμύρες, τα Σπίτια, η Κρασομηλιά, το Σιόποτο, τα Αλωνάκια, τα Κάτω Αμπέλια, η Χούνη και η Αγ. Βαρβάρα.

Ιστοσελίδα Δήμου Κοσμά του Αιτωλού
• http://www.dimosagioukosma.gr/villages/04.html

Πηγές

ΜΕΓΑΡΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Πολλές πηγές εμπλουτίζουν με τα νερά τους τη χλωρίδα του τόπου όπως οι: «Μιχός» στην άκρη του χωριού, «Μπάρα» 3 χλμ Δ, «Κρυοπήγαδο» 3.5 χλμ Δ, «Νιδρούζι» κοντά στον παλιό οικισμό, «Κοκκινόι» 4 χλμ ΒΔ, «Λεντιβό» 4 χλμ Β στο δρόμο προς Κυπαρίσσι και «Κούφαλος» 3.5 χλμ ΒΑ.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.

ΚΥΔΩΝΙΕΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Από αισθητικής και πολιτιστικής άποψης οι Κυδωνιές παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στη μέση του χωριού απλώνεται η πλατεία στρωμένη με πέτρινες πλάκες, ενώ περιμετρικά υψώνονται η εκκλησία, το παλιό Σηλειό και η Βρύση, Σύμβολα ταυτότητας και ενότητας.

Κούφια Πέτρα

ΜΕΓΑΡΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ακόμα ανεξερεύνητο σπήλαιο «Κούφια Πέτρα» 2 χλμ ΒΔ του χωριού προς το Κυπαρίσσι.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.