ΔΕΡΒΕΝΙ, Κωμόπολη, ΕΒΡΩΣΤΙΝΑ

  Το Δερβένι, που είναι και η έδρα του Δήμου, βρίσκεται στην παραλιακή ζώνη και απέχει 56 χιλιόμετρα από την Κόρινθο και 74 από την Πάτρα. Είναι κωμόπολη που ιδρύθηκε το 1840 κ.ε. από ανήσυχους Ζαχολίτες, οι οποίοι ευθύς μετά την εθνεγερσία και την ομαλοποίηση του εθνικού βίου κατέβηκαν στα παράλια ζητώντας προσφορότερους τρόπους ζωής. Το όνομά της η κωμόπολη το πήρε από τη στενότητα της θέσεως ανάμεσα στο βουνό και την παραλία. Η λέξη (derven= στενό πέρασμα) είναι τούρκικη, αλλά έχει πολιτογραφηθεί και προσαρμοστεί στο τυπικό της νεοελληνικής.
  Τα περισσότερα σπίτια είναι διατεταγμένα εκατέρωθεν του αυτοκινητοδρόμου Κορίνθου - Πατρών, παράλληλα προς τον οποίο βαίνει επίσης η σιδηροδρομική γραμμή, αλλά και η νέα εθνική οδός Αθηνών - Πατρών, αγγίζοντας σε πολλά σημεία τους καταπράσινους από φυσική βλάστηση και καλλιέργειες λόφους. Ο επισκέπτης εύκολα διακρίνει τα πολλά διώροφα παραδοσιακά οικήματα, με κύριο υλικό την πέτρα, το ξύλο και το κεραμίδι.
  Το Δερβένι είναι το Διοικητικό και Εμπορικό κέντρο της περιοχής, με όλα τα αναγκαία για τη σύγχρονη ζωή καταστήματα, υπηρεσίες, σχολεία.
   Αξιόλογα σύγχρονα κτίσματα είναι: το Δημοτικό Μέγαρο, ο ναός του Αγ. Ιωάννη και το παρακείμενο πνευματικό του κέντρο, το Πανταζοπούλειο πολιτιστικό κέντρο, η μεγάλη πλατεία με τα έναντι αυτής Σχολεία, το Ειρηνοδικείο και το Τουριστικό Περίπτερο, ο Σταθμός του ΟΣΕ, η μικρότερη πλατεία Κωνσταντίνου Αδαμόπουλου και τέλος η θαυμάσια μαρίνα, στα Μαύρα Λιθάρια, δίπλα στο αρχαίο Λιμάνι.