Πληροφορίες τοπωνυμίου

Ελος

ΕΛΟΣ (Χωριό) ΛΑΚΩΝΙΑ
  Η περιοχή Έλους κατακτήθηκε όπως και η υπόλοιπη Λακωνία από τους Τούρκους το 1461 μ.Χ.
  Το 1463 μ.χ. ο Μωάμεθ Β΄ θέλησε να ευνοήσει τους Μανιάτες και γι’ αυτό παραχώρησε στον Κροκόδειλο Κλαδά το τιμάριο του Έλους με την εύφορη πεδιάδα. Αλλά ο Κλαδάς δεν δέχθηκε την προσφορά και συμμάχησε με τους Ενετούς εναντίον του Μωάμεθ.
  Το 1687 μ.Χ. η επαρχία περιήλθε στους Ενετούς. Η περιοχή Έλους όπως και όλα τα παράλια της Λακωνικής υπάγονται στο Γενικό Προβλεπτή, που είχε την έδρα του στη Μονεμβάσια.
  Κατά την περίοδο της δεύτερης Τουρκοκρατίας τα πράγματα στην περιοχή Έλους καλυτέρευσαν. Τούρκοι ελάχιστοι έμειναν και αυτοί σε ορισμένα χωριά μόνο. Τότε ιδρύθηκαν και νέα χωριά, όπως το Δουραλή, το Σεϊδαλή, ο Λεήμονας (´Αγιος Παντελεήμονας - Λεήμονας) και η Μυρτιά. Όλα δε τα χωριά υπάγονταν στην ίδια εκκλησιαστική περιφέρεια, στην επισκοπή Έλους.
  Οι κάτοικοι πολλά δεινά υπέφεραν μετά την αποτυχία της επαναστάσεως του Ορλώφ το 1769 μ.Χ. Η Υψηλή Πύλη διέταξε και 12 χιλιάδες Τουρκοαλβανοί "ανεκδιηγήτα και απίθατα διέπραξαν", ως διηγείται ο Μιχ. Οικονόμου. Μακάριοι οι καταρθώσαντες να φύγουν. Όσοι σώθηκαν έφυγαν στα Κύθηρα (υπό την κυριαρχία της Αγγλίας) και σε άλλα νησιά του Αιγαίου. Ο Δημ. Πασχάλης γράφει ότι έφτασαν ως την ´Ανδρο.
  Ολόκληρη η περιοχή έγινε ελεύθερη από τις 23 Μάρτη του 1821. Τότε κατόπιν επιτυχίας του στρατηγήματος του Αναγνωσταρά οι Τούρκοι πανικόβλητοι έφυγαν προς σωτηρία στο φρούριο της Μονεμβασίας.
  Στον Εθνικό Αγώνα του 1821 μετείχαν πολλοί κάτοικοι του Έλους και πολέμησαν σε διάφορες μάχες, που έγιναν στην Πελοπόννησο.
  Φοβερή όμως ήταν η καταστροφή κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ.
  Ο Κ . Πίσσιος γράφει τα εξής: "Ο Ιμβραήμ μετά τα Τρίνησα επροχώρησε συνέχεια στο Έλος και έκαψε όλα τα χωριά, ως τα σύνορα της Μονεμβασίας. Την άλλη μέρα από το χωριό Γεράκι κίνησε για τη Μονεμβασία καίγοντας και λεηλατώντας. Κατόπιν επέστρεψε προς τα πίσω και κινήθηκε από δύο μέρη με δύο τμήματα. Το ένα πήγε και έκαψε το χωριό Νιάτα, ενώ το άλλο βάδιζε στην Απιδιά. Εκεί συγκεντρώθηκαν όλα τα τμήματα και διανυκτέρευσαν. Την άλλη μέρα χωρίστηκαν πάλι σε δύο και άλλο πήγε στο Γεράκι.... Όλα τα χωριά είχαν ερημευθή, γιατί οι κάτοικοι των τα είχαν εγκαταλήψει και η μανία των Αιγυπτίων ξεσπάει στα σπίτια και στις εκκλησίες. Καίνε τα πάντα, σκοτώνουν και αιχμαλωτίζουν όσους προφτάνουν".
  Τα θύματα της φοβερής αυτής διώξεως θα ήταν πολλά, αλλά πρόφτασαν και έφυγαν προς τα ορεινά χωριά του Πάρνωνα (Κοσμά, Κρεμαστή, Κυπαρίσσι).
  Η απεγνωσμένη αντίσταση του Κώστα Σουλιώτη επί τρείς μέρες στα Τρίνησα έδωσε καιρό στο πληθυσμό του Έλους να φύγει ψηλότερα και να σωθεί.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του 3/Θ Δημοτικού Σχολείου Νιάτων Λακωνίας

• http://niata0.tripod.com/kefalaio_1/eithi/istoria/...