Εμφανίζονται 65 τίτλοι με αναζήτηση: Πληροφορίες για τον τόπο στην ευρύτερη περιοχή: "ΜΥΤΙΛΗΝΗ Επαρχία ΛΕΣΒΟΣ" .
ΑΙΓΕΙΡΟΣ (Αρχαία κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Aegiroessa (Aigirhoedda), a city which Herodotus (i. 149) enumerates among the 11 cities of Aeolis; but nothing is known of it. Forbiger conjectures that the historian may mean Aegeirus (Aigeiros), in the island of Lesbos.
ΛΕΠΕΤΥΜΝΟΣ (Βουνό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Lepetymnus (Lepetumnos, called Lepethymnus or Lepethymus by Pliny,
v. 31. s. 39; the MSS. vary), a mountain in the northern part of Lesbos, near
Methymna. Plehn states (Lesbiac. Lib. p. 9) that it is the highest mountain in
the island: but this does not appear to be consistent with modern surveys. Its
present name is said to be Mont S. Theodore. The sepulchre and tomb of the hero
Palamedes are alleged to have been here. (Tzetzes, Lycophr. Cassandr. 1095; Philostr.
Heroic. p. 716, Vit. Apollon. Tyan. iv. 13. 150, also 16. 154.) In Antigonus of
Carystus (c. 17) there is a story given, on the authority of Myrsilus the Lesbian,
concerning a temple of Apollo and a shrine of the hero Lepetymnus, connected with
the same mountain. Here, also, according to Theophrastus (De Sign. Pluv. et Vent.
p. 783, ed. Schneid.), an astronomer called Matricetas made his observations.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited August 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
or Mitylene (Mutilene or Mitulene: Eth. Mutilenaios or Mitulenaios).
The most important city in the island of Lesbos. There is some uncertainty about
the orthography of the name. Coins are unanimous in favour of Mutilene. Inscriptions
vary. Greek manuscripts have generally, but not universally, Mitulene. Latin manuscripts
have generally Mitylene; but Velleius Paterculus, Pomponius Mela, and sometimes
Pliny, have Mytilene. In some cases we find the Latin plural form Mitylenae. (Suet.
Caes. 2, Tib. 10; Liv. Epit. 89.) Tacitus has the adjective Mytilenensis (Ann.
xiv. 53). It is generally agreed now that the word ought to be written Mytilene;
but it does not seem necessary to alter those passages where the evidence of MSS.
preponderates the other way. A full discussion of this subject may be seen in
Plehn (Lesbiacorum Liber). The modern city is called Mitylen, and sometimes Castro.
The chief interest of the history of Lesbos is concentrated in Mytilene.
Its eminence is evident from its long series of coins, not only in the autonomous
period, when they often bore the legend PROTE AEXBOU MUTIAENE, but in the imperial
period down to the reign of Gallienus. Lesbos, from the earliest to the latest
times, has been the most distinguished city of the island, whether we consider
the history of poetry or politics, or the annals of naval warfare and commercial
enterprise.
One reason of the continued pre-eminence of Mytilene is to be found
in its situation, which (in common with that of Methymna) was favourable to the
coasting trade. Its harbours, too, appear to have been excellent. Originally it
was built upon a small island; and thus (whether the small island were united
to the main island by a causeway or not) two harbours were formed, one on the
north and the other on the south. The former of these was the harbour for ships
of war, and was capable of being closed, and of containing fifty triremes, the
latter was the mercantile harbour, and was larger and deeper, and defended by
a mole. (Strab. xiii. p. 617; Paus. viii. 30.) The best elucidation of its situation
in reference to the sea will be found in the narratives contained in the 3rd book
of Thucydides and the 1st book of Xenophon's Hellenics. The northern harbour seems
to have been called Maloeis [Malea]. This harmonises with what we find in Thucydides,
and with what Aristotle says concerning the action of the NE. wind (kaikias) on
Mytilene. The statements of Xenophon are far from clear, unless, with Mr. Grote
(Hist. of Greece, vol. viii. p. 230), we suppose the Euripus of Mytilene to be
that arm of the sea which we have mentioned, in the article Lesbos under the name
of Portus Hieraeus, and which runs up into the interior of the island, to the
very neighbourhood of Mytilene. A rude plan is given by Tournefort; but for accurate
information the English Admiralty charts must be consulted. The beauty of the
ancient city, and the strength of its fortifications, are celebrated both by Greek
and Roman writers. (See especially Cic. c. Rull. ii. 1. 6) Plutarch mentions a
theatre (Pomp. 42), and Athenaeus a Prytaneium (x. p. 425). Vitruvius says (i.
6) that the winds were very troublesome in the harbour and in the streets, and
that the changes of weather were injurious to health. The products of the soil
near Mytilene do not seem to have been distinguished by any very remarkable peculiarities.
Theophrastus and Pliny make mention of its mushrooms: Galen says that its wine
was inferior to that of Methymna. In illustration of the appearance of Mytilene,
as seen from the sea, we may refer to a view in Choiseul-Gouffier; and to another,
which shows the fine forms of the mountains immediately behind, in Conybeare and
Howson's Life and Epp. of St. Paul.
The first passage in which the history of Mytilene comes prominently
into view is in the struggle between the Aeolians and Athenians for Sigeum (B.C.
606), at the NW. corner of Asia Minor. The place and the time are both remarkable,
as illustrating the early vigour with which Mytilene was exercising its maritime
and political power. We see it already grasping considerable possessions on the
mainland. It was in this conflict, too, that Pittacus, the sage and lawgiver of
Mytilene, acted so noble a part, and that Alcaeus, her great poet, lost his shield.
The mention of these two names reminds us that this time of rivalry with Athens
coincides with the famous internal contests of the nobles and commons in Mytilene.
For the history and results of this struggle, see the lives of Alcaeus, Pittacus,
and Sappho, in the Dict. of Biography.
It may be difficult to disentangle the history of the Mytilenaeans
from that of the Aeolians in general, during the period of the Persian ascendancy
on these coasts. But we have a proof of their mercantile enterprise in the fact
that they alone of the Aeolians took part in the building of the Hellenium at
Naucratis (Herod. ii. 178); and we find them taking a prominent part in the invasion
of Egypt by Cambyses. (Ib. iii. 13, 14.) They supplied a contingent to Darius
in his Scythian expedition (Ib. iv. 97). They were closely connected with the
affairs of Histiaeus (Ib. vi. 5); and doubtless, though they are not separately
mentioned, they were the best portion of those Aeolians who supplied sixty ships
to Xerxes in his invasion of Greece. (Ib. vii. 95.)
The period of the Athenian supremacy and the Peloponnesian War is
full of the fame of Mytilene. The alliance of its citizens with those of Athens
began soon after the final repulse of Persia. They held a very distinguished position
among the allies which formed the Athenian confederacy; but their revolt from
Athens in the fourth year of the Peloponnesian War brought upon them the most
terrible ruin. Though the first dreadful decision of the Athenian assembly was
overruled (Thucyd. iii. 36), the walls of Mytilene were pulled down, and her fleet
given up; her territory was divided among Athenian shareholders, and she was deprived
of her possessions and forts on the mainland. (Ib. iii. 50.) Towards
the close of the Peloponnesian War, Conon was defeated by Callicratidas off Mytilene,
and blockaded in the harbour. (Xen. Hell. i. 6) We pass now to the period of Alexander,
with whose campaigns this city was conspicuously connected. The Lesbians made
a treaty with Macedonia. Memnon reduced the other cities of the island ; and his
death, which inflicted the last blow on the Persian power in the Aegean, took
place in the moment of victory against Mytilene. It was retaken by Hegesilochus,
in the course of his general reduction of the islands, and received a large accession
of territory. Two Mytilenaeans, Laomedon and Erigyius, the sons of Larichus, were
distinguished members of Alexander's staff. The latter fell in action against
the Bactrians ; the former was governor of Syria even after Alexander's death.
The first experience of the Roman power in the Aegean was disastrous
to Mytilene. Having espoused the cause of Mithridates, and having held out to
the last, it was sacked by M. Thermus, on which occasion J. Caesar honourably
distinguished himself. Pompey's friendship with Theophanes led to the recognition
of Mytilene as a free city. (Plin. v. 31.) After the defeat of Pharsalia, Pompey
touched there for the last time to take Cornelia on board. His son Sextus met
with a friendly reception there, after his defeat at sea, by Agrippa. (Dion Cass.
xlix. 17; App. B.C. v. 133.) Agrippa himself resided there for some time in retirement,
ostensibly on account of his health, but really through mortification caused by
the preference shown to M. Marcellus (Tac. Ann. xiv. 53; Suet. Aug. 66, Tib. 10);
and this residence is commemorated by an inscription still extant. The last event
which we need mention in the imperial period is the crossing over of Germanicus
with Agrippina from Euboea to Lesbos, and the birth of Julia. (Tac. Ann. ii. 54.)
This event, also, was commemorated both by coins and inscriptions. (See Eckhel
and Pococke.) It appears that the privilege of freedom was taken away by Vespasian,
but restored by Hadrian. (Plehn, Lesbiac. p. 83.)
Mytilene is one of the few cities of the Aegean, which have continued
without intermission to flourish till the present day. In the course of the middle
ages it gradually gave its name to the whole island. Thus, in the Synecdemus of
Hierocles, Mitulene and Methumna are both mentioned under the Province of the
Islands; but in the later Byzantine division, Mytilene is spoken of as an island,
like Lemnos and Chios, in the Theme of the Aegean Sea. (Const. Porphyrog. de Them.
i. pp. 42, 43, ed. Bonn.) The fortunes of Mytilene during the first advances of
the Mahomedans in the Levant, and during the ascendancy of the Venetians at a
later period, are noticed in Finlay's History of the Byzantine and Greek Empires,
vol. ii. pp. 72, 171, 223. The island of Lesbos was not actually part of the Mahomedan
empire till nearly ten years after the fall of Constantinople.
With the exception of the early struggles of the time of Alcaeus and
Pittacus, there is little to be said of the internal constitutional history of
Mytilene. It shared, with all Greek cities, the results of the struggles of the
oligarchical and democratical parties. We find a commonalty (damos) and a council
(bolla) mentioned on coins of the period of Alexander ; and the title of magistrates,
called strategos (praetor), appears on coins of Lucius Verus. In connection with
this part of the subject we may allude to two creditable laws; one which enacted
(doubtless in consequence of the great quantity of wine in the island) that offences
committed by the drunk should be more severely punished than those committed by
the sober (Arist. Pol. ii. 9. 9); the other making a singular provision for the
punishment of faithlessness in tributary allies, by depriving them of the privilege
of educating their children. (Aelian, Var. Hist. vii. 15.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΠΥΡΡΑ (Αρχαία πόλη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Eth. Purrhaios. A town on the coast of the deep bay on the west of
the island of Lesbos, which had so narrow an entrance that it was called the Euripus
of Pyrrha. It was situated at a distance of 80 stadia from Mytilene and 100 from
Cape Malea. (Athen. iii. p. 88; Strab. xiii. p. 617.) In the Lesbian revolt the
town sided with Mytilene, but was reconquered by Paches. (Thuc. iii. 18, 25, 35;
comp. Scylax, p. 36; Steph. B. s. v.) In Strabo's time the town no longer existed,
but the suburbs and port were still inhabited. Pliny (v. 39) reports that Pyrrha
had been swallowed up by the sea. The bay of Pyrrha is now called Caloni.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
(Mitulene) or Mytilene (Mutilene), the latter being the earlier
form. The chief city of Lesbos, stood on the east side of the island opposite
the coast of Lesbos, upon a promontory which was once an island, and both sides
of which formed excellent harbours. Its first foundation is ascribed to Carians
and Pelasgians. It was early colonized by the Aeolians. Important hints respecting
its political history are furnished by the fragments of the poetry of Alcaeus,
whence (and from other sources) it seems that, after the rule and overthrow of
a series of tyrants, the city was nearly ruined by the bitter hatred and conflicts
of the factions of the nobles and the people, till Pittacus was appointed to a
sort of dictatorship, and the nobles were expelled. Meanwhile, the city had grown
to great importance as a naval power, and had founded colonies on the coasts of
Mysia and Thrace. At the beginning of the seventh century B.C. the possession
of one of these colonies, Sigeum, at the mouth of the Hellespont, was disputed
in war between the Mitylenaeans and Athenians, and assigned to the latter by the
award of Periander, tyrant of Corinth. Among the other colonies of Mitylene were
Achilleum, Assos, and Antandrus. Mitylene submitted to the Persians after the
conquest of Ionia and Aeolis, and furnished contingents to the expeditions of
Cambyses against Egypt and of Darius against Scythia. It was active in the Ionian
revolt, after the failure of which it again became subject to Persia, and took
part in the expedition of Xerxes against Greece. After the Persian War it formed
an alliance with Athens, and remained one of the most important members of the
Athenian confederacy, retaining its independence till the fourth year of the Peloponnesian
War (B.C. 428), when it headed a revolt of the greater part of Lesbos, the progress
and suppression of which forms one of the most interesting episodes in the history
of the Peloponnesian War. This event destroyed the power of Mitylene. Its subsequent
fortunes cannot be related in detail here. It fell under the power of the Romans
after the Mithridatic War.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΠΥΡΡΑ (Αρχαία πόλη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
A town on the west coast of the island of Lesbos, on the inner part of the deep bay named after it, and consequently on the narrowest part of the island.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Mytilene.The older city of Mytilene was located on an islet
on which a fortress of the Byzantine period, repaired under the Genoese and the
Turks, is now preserved. This original city later expanded onto the main part
of Lesbos. Excavation of the ancient theater began in 1958, although the first
trial findings were made in the 19th c. The orchestra has a diameter of 25.26
m and is almost perfectly circular, which shows this to be one of the oldest theaters
in Greece. The theater of Mytilene was so beautiful that Pompey copied the plan
when he built the first great stone theater in Rome.
Excavation of mosaic pavements dating to the beginning of the 4th
c. B.C., which have representations of scenes from Menander's plays, was begun
in 1961 near the ancient theater, in an area now called Khorafa. Other mosaic
pavements of the Roman period have been uncovered in front of the entrance to
the church of Ag. Therapon, and a striking portion of a Classical structure (probably
an aqueduct) of the beginning of the 4th c. B.C. was found NW of this church.
At the same site a road of the early Hellenistic period was discovered, made of
soft brown limestone, preserved to a width of 3.6 m.
Twenty minutes walk NE of the village of Moria (ca. 7 km NW of Mytilene)
one can see the best-preserved section of the Roman aqueduct which appears to
have brought water to Mytilene from the Megali Limni (Great Lake) which has now
been drained. Portions of the same aqueduct are preserved W of the village of
Lambou Myloi (Mills of Lambos) and there are other traces of it along its route.
About 500 m S of the Spa of Thermi and near the village of Pyrgoi Thermi, on the
shore, is a part of the remains of the prehistoric town of Thermi, dating to the
Bronze Age (3d and 2d millennium B.C.) now covered with earth.
M. Paraskavaidis, ed.
This extract is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Sept 2003 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Η μορφή και η θέση των βιομηχανικών κτιρίων αντικατοπτρίζει τις ευρύτερες
οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες που επικράτησαν στην περιοχή.
Τα βιομηχανικά κτίρια χτίστηκαν από την αστική τάξη των εμπόρων και των μεγάλων
γαιοκτημόνων που επένδυσαν στον τομέα της βιομηχανίας το πλεόνασμα των κερδών
τους, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Η αρχιτεκτονική μορφή και ο τρόπος κατασκευής τους αντλούσαν πρότυπα από τις αντίστοιχες
κατασκευές της Ευρώπης και της Μικράς
Ασίας. Πρόκειται κυρίως για ελαιοτριβεία, σαπωνοποιεία και βυρσοδεψεία, καθώς
και για μεγάλες αποθήκες, που χτίστηκαν με δομικά υλικά ξυλεία, πέτρες, ασβέστη,
τούβλα και κεραμίδια, που προέρχονταν από τη Λέσβο
και τη Μικρά Ασία, ενώ εξοπλίστηκαν
με μηχανήματα από την Αγγλία,
τη Σμύρνη και τον Πειραιά.
Στην πόλη της Μυτιλήνης τα περισσότερα βιομηχανικά κτίρια συγκεντρώνονταν στο
Βόρειο και στο Νότιο λιμάνι. Ορισμένα διατηρούνται μέχρι σήμερα, με διαφορετική
όμως λειτουργία.
Οι οικίες της ανώτερης ελληνικής αστικής τάξης αποτελούν δείγμα της
κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας. Επιβλητικές
σε όγκο και σε μορφή, με πολλά ευρωπαϊκά στοιχεία στην αρχιτεκτονική τους, υποδηλώνουν
τη σχέση του τοπικού πληθυσμού με τα αστικά κέντρα της Ευρώπης, στο πλαίσιο του
εκτεταμένου δικτύου ανταλλαγών της εποχής. Οι κατοικίες αυτές αντλούν πρότυπα
και επιρροές από ποικίλα αρχιτεκτονικά στυλ και ρεύματα (όπως το νεογοτθικό ή
το μπαρόκ), ενώ σε γενικές γραμμές κυριαρχεί ο νεοκλασικός και εκλεκτικιστικός
ρυθμός. Χτίζονται κυρίως στις παρυφές της πόλης (εξοχικές κατοικίες), αλλά και
σε κεντρικές συνοικίες και για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνται οικοδομικά
υλικά όπως η πέτρα, το ξύλο και τα κεραμίδια, που προέρχονται από τη Λέσβο
ή τη Δυτική Ευρώπη.
Οι κατοικίες της ελληνικής μεσαίας τάξης έχουν πολλά κοινά γνωρίσματα
με τις κατοικίες της ανώτερης αστικής τάξης. Οι επιρροές στην κατασκευή είναι
παρόμοιες, ωστόσο το μέγεθος των κτιρίων είναι πιο μικρό και η δόμηση πιο πυκνή,
εφόσον χτίζονται στις κεντρικές συνοικίες της πόλης. Η είσοδος παρέχει άμεση πρόσβαση
στο δρόμο, ενώ το ισόγειο χρησιμοποιήθηκε συχνά ως μαγαζί ή εργαστήριο. Χαρακτηριστικό
τους γνώρισμα είναι το "σαχνισίνι", δηλαδή το κλειστό μπαλκόνι που με
τον καιρό τοποθετείται πάνω από την κύρια είσοδο, σαν υπόστεγο. Οι κατοικίες αυτές
παρουσιάζουν μεγάλες αναλογίες με τις αντίστοιχες ελληνικές κατοικίες στη Σμύρνη
και στο Αϊβαλί. Στην κατασκευή τους χρησιμοποιήθηκε κυρίως η πέτρα για τους εξωτερικούς
τοίχους και το ξύλο ή το "μπαγδατί" για τους εσωτερικούς.
Οι κατοικίες της μουσουλμανικής κοινότητας, από τις οποίες λίγες διασώζονται
σήμερα, έχουν επηρεαστεί μορφολογικά από νεοκλασικά πρότυπα, ενώ συγκεντρώνουν
και πολλά ανατολίτικα στοιχεία, όπως για παράδειγμα η ευρύτατη χρήση του ξύλου
στην ανωδομή και η ημικυκλική καμάρα της εισόδου.Οι περισσότερες έχουν κτιστεί
με βάση το ανεμολόγιο στον άξονα Βορά - Νότου για να είναι ευάερες. Τα σπίτια
είναι συνήθως διώροφα ή τριόροφα, ενώ μερικά διέθεταν και σοφίτα. Στο εσωτερικό
τους υπήρχε διαχωρισμός σε ανδρωνίτη και γυναικωνίτη.
Μια άλλη κατηγορία κτιρίων είναι τα λεγόμενα προσφυγικά, δηλαδή τα
σπίτια που χτίστηκαν εσπευσμένα για να μείνουν οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν
στη Λέσβο το 1922. Αρκετοί
εγκαταστάθηκαν σε σπίτια της μουσουλμανικής κοινότητας, που τους παραχωρήθηκαν
από το κράτος μετά την αναχώρηση των μουσουλμάνων με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Τα προσφυγικά είναι μικρά και χαμηλά κτίσματα. Η ανέγερση τους κατά συστάδες αντανακλά
τις δύσκολες συνθήκες εγκατάστασης. Ο προσφυγικός συνοικισμός αποτέλεσε έναν από
τους βασικούς πυρήνες του αστικού προλεταριάτου από το Μεσοπόλεμο μέχρι τα μεταπολεμικά
χρόνια.
Η τελευταία κατηγορία κατοικιών είναι οι πύργοι. Οι πύργοι, βρίσκονται
διάσπαρτοι στην περιοχή της πρωτεύουσας. Χτίστηκαν από τα μέλη της εύπορης τάξης
των μεγαλογαιοκτημόνων μέσα στα εκτεταμένα κτήματά τους. Οι πρώτες κατασκευές
εμφανίζονται το 17ο αιώνα, ενώ οι τελευταίες ολοκληρώνονται στα τέλη του 19ου
αιώνα. Στον ευρύτερο χώρο της Μυτιλήνης, πύργοι διασώζονται στις περιοχές της
Χρυσομαλλούσας, του Χάλικα και της Σουράδας.
Οι πύργοι είναι διώροφα ή μεγαλύτερα κτίσματα, με ισόγειο πετρόχτιστο
σαν φρούριο και ανωδομή που εξέχει προς τα έξω. Η τελευταία ήταν αρχικά πέτρινη
κατασκευή, που αντικαταστάθηκε αργότερα από ξύλο και "μπαγδατί". Οι
περισσότεροι πύργοι ανήκαν σε μεγάλους γαιοκτήμονες που διέμεναν εκεί με τις οικογένειές
τους μόνο την περίοδο της συγκομιδής.
Η αρχιτεκτονική μορφή των πύργων εξυπηρετούσε αμυντικούς σκοπούς:
στο ισόγειο που αποτελούσε τον αποθηκευτικό χώρο της σοδειάς, δεν υπήρχαν καθόλου
παράθυρα ή ανοίγματα, ενώ οι πάνω όροφοι αποτελούσαν τους χώρους κατοικίας και
υποδοχής των ξένων. Ο συγκεκριμένος τρόπος κατασκευής των πύργων, ιδιαίτερα στην
πρώτη περίοδο εμφάνισής τους, οφείλεται κυρίως στο φόβο των πειρατικών επιδρομών,
που μάστιζαν τα νησιά του Αιγαίου.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
A titulary archbishopric in the island of Lesbos.
Inhabitated, first by the Pelasgians, then by the Aeolians, it was ruled in turn
by the Persians, the Athenians, the Macedonians, the Seleucid, and the Romans.
Included in the empire of the East after the time of Theodosius it
suffered much from the different invasions of the Scythians in 376, the Slavs
in 769, the Arabs in 821, 881, 1035, the Russians in 864 And 1027. In 1204 after
the foundation of the Latin Empire, the city became a possession of the French,
only to be reconquered in 1248 by John Ducas Vatatzes. It belonged to the Genoese
when the sultan, Mahomet II, conquered it in 1462.The home of many famous persons,
among them Sappho, Alcaeus, and the sage Pittacus, Mitylene was famous for its
beauty and for the strength of its walls. St. Paul stopped there during his third
journey.
S. Salaville, ed.
Transcribed by: Douglas J. Potter
This extract is cited June 2003 from The Catholic Encyclopedia, New Advent online edition URL below.
ΑΓΙΑΣΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Η κωμόπολη της Αγιάσου με πληθυσμό περίπου 3000 κατοίκους, κτισμένη στους πρόποδες
του του Ολύμπου σε υψόμετρο 500μ. Απέχει 27 χλμ Δ της Μυτιλήνης.
Η Αγιάσος λόγω της προφύλαξης που της παρείχε το όρος Όλυμπος,αναπτύχθηκε
χωρίς την παρουσία των Τούρκων. Ο οικισμός δημιουργήθηκε όταν το 18ο αιώνα η Αγιάσος
απαλλάχθηκε με σουλτανικό φιρμάνι από ην καταβολή φόρων, οπότε αρκετοί κάτοικοι
συγκενρώθηκαν από τις γύρω περιοχές.
Ο οικισμός θεωρείται από τους περισσότερο διατηρημένους - στο σύνολο
τους - οικισμούς του νησιού. Πιο συγκεκριμένα ο οικισμός αναπτύσσεται γύρω από
τον αρχικό πυρήνα της εκκλησίας της Παναγίας, του στολιδιού της Αγιάσου.
Όλοι οι δρόμοι πλακοστρωμένοι οδηγούν προς το ναό και την κεντρική
πλατεία του χωριού όπου συναντάμε τα κτίρια των καταστημάτων και καφενείων.
Η Αγιάσος έχει μεγάλη παράδοση στην ξυλογλυπτική, την αγγειοπλαστική
και την κατεργασία πηλού και σε όλο τον οικισμό υπάρχουν αρκετά εργαστήρια που
ασχολούνται με την παραγωγή κομψοτεχνημάτων όπως εικονισμάτων και ειδών λαϊκής
τέχνης αλλά και επίπλων.
Στην Αγιάσο υπάρχει έντονη πολιτιστική κίνηση πινακοθήκη, θεατρικό
εργαστήριο, βιβλιοθήκη κ.τ.λ.
Στην εορτή της Παναγίας το 15 Αύγουστο γίνεται πανλεσβιακό πανηγύρι
και ο οικισμός γεμίζει από προσκυνητές που καταφθάνουν από ολόκληρο το νησί.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΑΣΩΜΑΤΟΣ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ψηλά σκαρφαλωμένος στο λιόφυτο του ορίζοντα, δίπλα στον πέτρινο όγκο του "Νίκωνα" είναι ο Ασώματος. Κολλημένος πάνω στο ύψωμα της Λιάκας βρίσκεται σε απόσταση 22 χιλιομέτρων από την Μυτιλήνη. Οι 400 περίπου κάτοικοί ότι ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της ελιάς. Ονομαστά εδώ είναι τα υφαντά του χωριού, καθώς και τα περίφημα παξιμάδια του. Στο ναό του Ασύρματου, του Ταξιάρχη, υπάρχουν ωραιότατες τοιχογραφίες
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΛΟΥΤΡΑ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Τα Λουτρά σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από την Μυτιλήνη, είναι το μεγαλύτερο χωριό της χερσονήσου της Αμαλής. Το χωριό είναι σκαρφαλωμένο σε δυο πλαγιές του βουνού με θέα στον ομώνυμο κάμπο, που είναι κατάφυτος με ελιές έως την άκρη, όπου βρίσκεται η Σκάλα του χωριού. Τα Λουτρά, έχουν μια ιδιαίτερη ζωντάνια. Οι κάτοικοί του - 1000 περίπου - ασχολούνται με την καλλιέργεια ελιάς και την τυποποίησή της, ή εργάζονται στην πρωτεύουσα του νησιού. Στην Σκάλα των Λουτρών, κατοικούν κυρίως ψαράδες. Εδώ υπάρχουν και ταρσανάδες για την κατασκευή ή επιδιόρθωση μικρών σκαφών. Στην νότια περιοχή των Λουτρών υπάρχουν θαυμάσιες παραλίες. Κυριότερη είναι η παραλία του Αγίου Ερμογένη, με έντονη τουριστική ανάπτυξη κατά τα τελευταία χρόνια. Αξιόλογες είναι και οι γύρω από τον Αγιο παραλίες που προσφέρονται τόσο για κολύμπι, όσο και για ψάρεμα, όπως εκείνες της Χαραμίδας και της Κουντουρουδιάς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΛΟΥΤΡΟΠΟΛΗ ΘΕΡΜΗΣ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Σε απόσταση 12 Χλμ από τη Μυτιλήνη βρίσκεται η Λουτρόπολη της Θερμής δεμένη με την ιστορία της Λέσβου. Εδώ έχτιζαν οι πλούσιοι κάτοικοι της Μυτιλήνης κατά το 18 και 19 αιώνα τις εξοχικές τους κατοικίες, τους φημισμένους πύργους. Τα αρχοντικά αυτά ήταν χτισμένα σαν καστρόσπιτα για προστασία από τους επιδρομείς. Σήμερα η ζωή αναπτύσεται γύρω από τη σκάλα της Θερμής. Αιτία αυτής της ανάπτυξης η τουριστική αξιοποίηση της περιοχής.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΜΑΝΤΑΜΑΔΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Το φημισμένο χωριό Μανταμάδος, χτίστηκε τους τελευταίους αιώνες από τους κατοίκους των γύρω περιοχών και παράλιων, που συγκεντρώθηκαν εδώ από το φόβο των πειρατών.
Το χωριό, σε απόσταση 37 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη είναι έντονα παραδοσιακό, και οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τη καλλιέργεια της ελιάς και την αγγειοπλαστική.
Στην πλατεία του χωριού τη γεμάτη καφενέδες, μπορείτε να δοκιμάσετε το ονομαστό γιαούρτι του Μανταμάδου. Υπάρχει όμως και η παλιά πλατεία, όπου κάτω από το τεράστιο πλατάνι, της είναι συγκεντρωμένα τα συμπαθητικά ρακιτζίδικα.
Ο Ταξιάρχης του Μανταμάδου είναι το "προσκύνημα του νησιού". Στη γιορτή του όλη η Λέσβος έρχεται εδώ για να προσκυνήσει το θρυλικό εικόνισμα του Αρχάγγελου Γαβριήλ.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Η πόλη της Μυτιλήνης είναι η πρωτεύουσα του νησιού και του νομού της Λέσβου. Έχει περίπου 25.000 κατοίκους και είναι η έδρα του Υπουργείου Αιγαίου, του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και το διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Ξακουστή από τα πανάρχαια χρόνια, με έντονη εμπορική δραστηριότητα, γέννησε σπουδαίες πνευματικές προσωπικότητες, τον Πιττακό, έναν από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, τον ποιητή Αλκαίο και πολλούς άλλους δημιουργώντας μια παράδοση που φτάνει ως τις μέρες μας με τον Οδυσσέα Ελύτη.
Οι ρίζες της Μυτιλήνης χάνονται στο παρελθόν. Η επωνυμία της πόλης προέρχεται από την Μυτιλάνα, κόρη του Μάκρα, μυθικού βασιλιά της Λέσβου. Η αρχαιολογική έρευνα έχει φέρει στο φώς αξιόλογα ευρήματα διαφόρων περιόδων που πιστοποιούν την ιστορική και ελληνιστική περίοδο, τη μεσαιωνική, του τουρκοκρατία μέχρι και τη νεώτερη.
Από τα τέλη του 16ου αιώνα αρχίζει η σταδιακή επέκταση της πόλης και ιδιαίτερα από τον 18ο αιώνα με την οικονομική ανάπτυξη των Ελλήνων το κέντρο βάρους της πόλης μετατοπίζεται προς τα νότια. Η σύγχρονη Μυτιλήνη απλώνεται πάνω σε μικρούς λόφους, στο κέντρο είναι η παλιά πόλη και στα βόρεια ο προσφυγικός συνοικισμός.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΑΛΑΙΟΚΗΠΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ο Παλαιόκηπος βρίσκεται σε απόσταση 22 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη, στις ανατολικές παρυφές του βουνού Όλυμπος. Οι κάτοικοί του - 14000 περίπου - ασχολούνται κυρίως με την ελαιοκαλλιέργεια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Αγιος Ερμόλαος, η εκκλησία του χωριού, που είναι και διατηρητέο μνημείο. Στους τοίχους του υπάρχουν κομμάτια από παλαιοχριστιανικό ιερό. Επίνειο του Παλαιόκηπου είναι η παραλία της Ευρειακής, όπου οι κάτοικοι έχουν κτίσει τα εξοχικά τους σπίτια για τα καλοκαιρινά μπάνια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΑΝΑΓΙΟΥΔΑ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
5 χιλιόμετρα της Μυτιλήνης η όμορφη Παναγιούδα, μικρός παραθαλάσσιος οικισμός με λιμάνι. Τα τελευταία χρόνια η Παναγιούδα αναπτύσσεται τουριστικά. Στην προκυμαία υπάρχουν ψαροταβέρνες, καφετέριες. Εδώ έρχονται συνήθως οι κάτοικοι της πρωτεύουσας του νησιού τα βράδια για να αλλάξουν τον αέρα τους και να φάνε φρέσκο ψάρι. Η Παναγιούδα έχει 600 κατοίκους, που στην πλειοψηφία τους ασχολούνται με το ψάρεμα και τον τουρισμό. Στην πλατεία του οικισμού βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας κτισμένη το 1896, ένας ναός με εντυπωσιακό τρούλο που δεσπόζει από μακριά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η μεγάλη μνημειακή τούρκικα βρύση του Αλή Μπαμπά Αμίν Χατούν.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΑΠΠΑΔΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Το Κεφαλοχώρι Παπάδος, η μικρή πρωτεύουσα της περιοχής, βρίσκεται σε απόσταση 24 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη. Με τους 1500 κατοίκους του που ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της ελιάς, αποτελεί το εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο των χωριών του κόλπου της Γέρας, εξ'ού και αρχοντικές κατοικίες του.
Στην παλιά πλατεία, με τα μαγαζιά, υπάρχει μια ωραιότατη μαρμάρινη κρήνη με ανάγλυφη διακόσμηση.
Εντύπωση προκαλεί επίσης το αρχοντικό του Βρανά, το οποίο δωρίθηκε από το κράτος στην κοινότητα για πολιτιστικούς σκοπούς.
Στην έξοδο του χωριού βρίσκεται ο λόφος της Αγίας Παρασκευής με το ομώνυμο εκκλησάκι. Εδώ σώζονται τα ερείπια πύργων του μεσαιωνικού κάστρου και τα θεμέλια του τείχους του.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΟΛΙΧΝΙΤΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ο Πολυχνίτος είναι από τα κεφαλοχώρια της Λέσβου και αποτελεί έναν από τους αξιόλογους οικισμούς του νότιου τμήματος του νησιού. Βρίσκεται σε απόσταση 45 χλμ. δυτικά της Μυτιλήνης και αγκαλιάζει τον πευκόφυτο λόφο του Κάδρωνα.
Ο οικισμός ήκμασε στις αρχές του αιώνα κυρίως λόγω της ελαιοπαραγωγής και ενδεικτικό στοιχείο της ακμής του είναι τόσο τα διάφορα βιομηχανικά κτίρια και ελαιοτριβεία όσο και οι αρχοντικές και μεγάλες αστικές κατοικίες του.
Ο οικισμός διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και ειδικά στο τμήμα της παλαιάς αγοράς και τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικές προσπάθειες προστασίας και ανάδειξη της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΚΟΠΕΛΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ο Σκόπελος είναι το μεγαλύτερο από τα χωριά της Γέρας με πληθυσμό περίπου 2.200 κατοίκους και βρίσκεται 25 χλμ. ΝΔ της Μυτιλήνης. Από τα πιο γοητευτικά σημεία του οικισμού είναι η κεντρική πλακόστρωτη πλατεία που κοσμούν ο αιωνόβιοι πλάτανοι και η πολύκρουνη βρύση του 1843 όπου ο επισκέπτης μπορεί να ξεκουρασθεί και να δροσιστεί. Στον οικισμό διατηρούνται αρκετά βιομηχανικά κτίρια όπως το ελαιοτριβείο του Κουλαγίνη στην είσοδο του χωριού. Στον Σκόπελο γιορτάζεται στις 22 Ιουλίου η Αγ. Μαγδαληνή στην εκκλησία της οποίας βρίσκονται οι περίφημες στοές.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΥΚΟΥΝΤΑ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Λίγο μετά τον Ίππειο, σε απόσταση 17 χλμ από την πρωτεύουσα του νησιού Βρίσκεται η Συκούντα,Οι κάτοικοι του χωριού περίπου 300 ασχολούνται με την καλλιέργεια της Ελιάς. Κόντα στην Συκούντα βρίσκεται το χωριό Ασύρματος όπου ανήκει η περιοχή των Αγίων Αναργύρων με το ομόνυμο εκκλησάκι
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΑΓΙΑΣΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Η Αγιάσος είναι μια ημιορεινή κοινότητα, χτισμένη στις παρειές του
όρους Όλυμπος, του ψηλότερου
βουνού της Λέσβου. Η πολεοδομική
της δόμηση και αρχιτεκτονική διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη την μορφή του παρελθόντος,
γεγονός που αποτελεί πόλο έλξης των περιηγητών και τουριστών του νησιού.
Ο αρχικός πυρήνας του οικισμού φαίνεται ότι δημιουργήθηκε τον 12ο
αιώνα μ. Χ. με επίκεντρο μία σκήτη, που περιλάμβανε την θαυματουργή εικόνα της
Παναγίας "Αγία Σιών". Την εικόνα αυτή, που αποτελεί μέχρι σήμερα αντικείμενο
ιερού προσκυνήματος στον Ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου στο κέντρο του οικισμού, την
είχε φέρει από την Ιερουσαλήμ ο ιερέας Αγάθων ο Εφέσιος τον 9ο αιώνα. Από τον
16ο αιώνα άρχισαν να συρρέουν στην Αγιάσο οι κάτοικοι των γύρω μικρών κοινοτήτων,
οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σε ξεχωριστές συνοικίες, ανάλογα με την προέλευσή τους.
Η μετεγκατάσταση αυτή κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα, όταν η Αγιάσος εξασφάλισε με σουλτανικό
φιρμάνι την απαλλαγή των κατοίκων της από την καταβολή φόρων.
Η Αγιάσος αναδείχτηκε σε μεγάλο βιοτεχνικό - αγροτικό κέντρο και παρουσίασε
σημαντική πληθυσμιακή ανάπτυξη. Ο πληθυσμός της υπολογίζεται ότι έφτασε τους 7.000
κατοίκους τη δεκαετία του 1910. Από το 18ο και κυρίως τον 19ο αιώνα η αγροτική
παραγωγή και η παράγωγη βιοτεχνία - βιομηχανία (ελαιοτριβεία), καθώς και η παραγωγή
άλλων αγροτικών (κάστανα, οπωρικά, φρούτα) και βιοτεχνικών προϊόντων (αγροτικά
εργαλεία, κεραμικά σκεύη), συνέβαλαν στην μεγάλη οικονομική ακμή του οικισμού
και στην εμπλοκή του στα ευρύτερα εμπορικά δίκτυα της Λέσβου
με την απέναντι Μικρασιατική ακτή (Σμύρνη,
Αϊβαλί), την Κωνσταντινούπολη
και τις ελληνικές παροικίες στη Μαύρη
Θάλασσα.
Μετά την απελευθέρωση της Λέσβου
το 1912 η Αγιάσος γνώρισε μια νέα περίοδο ακμής, όπως άλλωστε και όλο το νησί,
μέχρι τον πόλεμο του 1940. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, αρκετές προσφυγικές
οικογένειες της Μικράς Ασίας,
που κατάγονταν από την Αγιάσο, εγκαταστάθηκαν στον οικισμό και ενδυνάμωσαν το
εργατικό της δυναμικό, εισήγαγαν νέες καλλιέργειες, όπως της αμπελουργίας και
συνέβαλαν στην βιοτεχνική και πνευματική τοπική ανάπτυξη. Την περίοδο 1950-1965,
λόγω της μεταπολεμικής οικονομικής κάμψης και της παρακμής της αγροτικής και βιοτεχνικής
οικονομίας, πολλοί Αγιασώτες μετανάστευσαν στην Αθήνα,
την Αυστραλία και αλλού.
Σήμερα ο πληθυσμός του οικισμού αριθμεί περίπου 3.000 κατοίκους και γνωρίζει αξιόλογη
τοπική ανάπτυξη, που επικεντρώνεται κυρίως στην αγροτική καλλιέργεια, τη βιοτεχνική
δραστηριότητα (αγγειοπλαστική, ξυλογλυπτική) και τον αγροτουρισμό, ενώ το ιερό
προσκύνημα της Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο προσελκύει προσκυνητές από όλη τη
Λέσβο, αλλά και την ηπειρωτική
και νησιωτική Ελλάδα. Αρκετοί
επισκέπτες παρακολουθούν και τις Καρναβαλικές εκδηλώσεις της Αποκριάς.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Η Μυτιλήνη είναι χτισμένη στη νοτιοανατολική ακτή του νησιού. Είναι
η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα του νομού
Λέσβου, καθώς και το διοικητικό και οικονομικό κέντρο του νησιού. Η πολεοδομία
και η αρχιτεκτονική της πόλης αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες οργάνωσης του χώρου
σύμφωνα με τις συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες που σφράγισαν τις φάσεις της
ανάπτυξής της. Οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές των δομών της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας από τα μέσα του 19ου αιώνα, επηρέασαν άμεσα και έμμεσα τη Λέσβο
και τη Μυτιλήνη. Η ραγδαία ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων, κυρίως από
την πλευρά του χριστιανικού πληθυσμού, συνδυάστηκε με την άνοδο του βιοτικού και
εκπαιδευτικού επιπέδου. Η Μυτιλήνη καθιερώθηκε ως επίνειο ολόκληρου σχεδόν του
νησιού στον τομέα του διαμετακομιστικού εμπορίου, με τη συγκρότηση διαύλων συνεργασίας
και επικοινωνίας με τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της εποχής, όπως τα λιμάνια
της Μικράς Ασίας και της
Μαύρης Θάλασσας, αλλά και
της Αιγύπτου και της Δυτικής
Μεσογείου. Ακόμα και όταν οι φυσικές συνθήκες αντιστρατεύτηκαν στη διαφαινόμενη
ανάπτυξη (όπως η πυρκαγιά του 1851 και ο μεγάλος σεισμός του 1867 που κατέστρεψε
σπίτια και μέσα παραγωγής), η οικονομική ευημερία προσέφερε την ώθηση για ανασυγκρότηση.
Στις αρχές του 20ου αιώνα οι κάτοικοι ανέρχονταν στις εικοσιπέντε
με τριάντα χιλιάδες, από τους οποίους το 85% ήταν χριστιανοί ορθόδοξοι, το 12%
μουσουλμάνοι, ενώ ένα 3% περίπου καθολικοί, εβραίοι και χριστιανοί Αρμένιοι. Το
ιστορικό κέντρο της πόλης συγκροτήθηκε γύρω από την οδό Ερμού. Ενδεικτικός είναι
ο αριθμός των χριστιανικών ναών (10) και των μουσουλμανικών τεμενών (10 τζαμιά,
4 τεκέδες, 1 μεντρεσές), που τοποθετούνται στην περιοχή αυτή. Ανάλογη είναι και
η παρουσία των ιστορικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του τόπου, όπως το Ελληνικό Γυμνάσιο,
το Παρθεναγωγείο, το Σχολαρχείο, αλλά και τα μουσουλμανικά Ιπτινταντιέ και Ινταντιέ.
Το κάστρο παρέμεινε
το σύμβολο της οθωμανικής κυριαρχίας, ενώ γύρω του συσπειρώθηκε το σύνολο του
μουσουλμανικού πληθυσμού. Το ελληνικό στοιχείο αναπτύχθηκε στο νότιο κομμάτι της
πόλης.
Μετά το 1923 η εικόνα αλλάζει με την αποχώρηση των μουσουλμάνων και
την εγκατάσταση των προσφύγων. Οικοδομούνται νέες συνοικίες και μεταβιβάζονται
τίτλοι ιδιοκτησίας. Παρά τις επιπτώσεις της Μικρασιατικής Καταστροφής στην οικονομική
και κοινωνική ζωή, οι εμπορικές δραστηριότητες και η βιομηχανική παραγωγή διατηρούνται
ακμαίες και αποδοτικές μέχρι το 1940.
ΝΕΕΣ ΚΥΔΩΝΙΕΣ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
ΠΟΛΙΧΝΙΤΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
ΠΥΡΓΟΙ ΘΕΡΜΗΣ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Η συνεχής πληθυσμιακή και οικονομική ανάπτυξη της Μυτιλήνης κατά τη
διάρκεια του 20ού αιώνα, οδήγησε στην επέκταση του οικιστικού χώρου σε αγροτικές
περιοχές στις παρυφές της πόλης, καθώς και στη διαμόρφωση βιομηχανικών πυρήνων
δίπλα στα λιμάνια. Η επέκταση επικεντρώθηκε στον άξονα βορά - νότου, κατά μήκος
της ακτής και των δύο λιμανιών, αλλά η οικιστική εξάπλωση συμπεριέλαβε και τους
λόφους στο δυτικό όριο της πόλης. Το εμπορικό, βιοτεχνικό, κοινωνικό και συμβολικό
κέντρο της πόλης αποτελεί η οδός Ερμού, που εκτείνεται από βορά προς νότο συνδεόντας
το βόρειο με το νότιο λιμάνι.
Η οικονομική ανάπτυξη του χριστιανικού πληθυσμού το 19ο αιώνα συμβαδίζει
με την ανάπτυξη του Νότιου λιμανιού της πόλης, ενώ το βόρειο λιμάνι που χρησιμοποιόταν
από τους αρχαίους χρόνους, παρήκμασε οριστικά από τον 18ο αιώνα, εξαιτίας των
προσχώσεων που δεν επέτρεπαν τον ελλιμενισμό των πλοίων.
Η οικιστική ανάπτυξη της Μυτιλήνης οδήγησε στη δημιουργία νέων συνοικιών
και στη συνεχή αλλαγή του πολεοδομικού ιστού. Ωστόσο οι περισσότερες συνοικίες
διατηρούν μέχρι σήμερα τη μορφή, τα όρια και τις ονομασίες των αρχών του 20ού
αιώνα.
Οι σημαντικότερες συνοικίες της Μυτιλήνης από βορά προς νότο είναι
οι ακόλουθες:
- Η Επάνω Σκάλα, στο Βόρειο λιμάνι, όπου συγκεντρώνονταν
τα σπίτια των μουσουλμάνων κατοίκων της πόλης, καθώς και τα νεκροταφεία και πολλά
από τα τζαμιά τους. Στη συνοικία αυτή εγκαταστάθηκαν πολλοί Μικρασιάτες πρόσφυγες
το 1922. Η συνοικία της Επάνω Σκάλας διατρέχει το βόρειο τμήμα της οδού Ερμού,
που αποτελούσε την παλιά Τούρκικη Αγορά.
- Ο Συνοικισμός και η Αγία Κυριακή
κάτω από το Αρχαίο
Θέατρο, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες που ήρθαν στη Λέσβο
το 1923, με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Ο Συνοικισμός ("Σαρβαρλί")
θεμελιώθηκε τον Μάρτιο του 1929 για να αντιμετωπίσει μαζικά τις μεγάλες ανάγκες
στέγασης των προσφύγων και καταλαμβάνει το λόφο δυτικά από το Βόρειο λιμάνι.
- Ο Αγιος Συμεών και ο Αγιος Γεώργιος
είναι συνοικίες γύρω από τους ομώνυμους ναούς που εκτείνονται στα δυτικά της οδού
Ερμού. Η συνοικία του Αγίου Γεωργίου αποτελούσε το νότιο όριο εγκατάστασης των
μουσουλμάνων κατοίκων της Μυτιλήνης.
- Οι συνοικίες των Αγίων Θεοδώρων, γύρω από τον ομώνυμο
ενοριακό ναό και του Αγίου Αθανασίου με επίκεντρο τη Μητρόπολη,
εκτείνονται ανατολικά της οδού Ερμού. Πριν το 1912, εκτός από τις κατοικίες υπήρχαν
εκεί και πολλά εργαστήρια χριστιανών μελών της μέσης αστικής τάξης.
- Η Κουμιδιά, το Μπας Φανάρι και
τα Λαδάδικα, που αποτελούν κέντρα με εμπορικά καταστήματα και
βιοτεχνικά εργαστήρια στην οδό Ερμού, και περιλαμβάνουν ελάχιστες κατοικίες.
- Ο Αγιος Θεράποντας γύρω από τον περίφημο ναό που
χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα με εντυπωσιακό μέγεθος και αξιόλογη αρχιτεκτονική
μορφή. Η συνοικία του Αγιου Θεράποντα, που παλαιότερα αποκαλούνταν και "Αρχοντομαχαλάς",
εκτείνεται στα δυτικά της οδού Ερμού, δίπλα στο Νότιο λιμάνι και συγκεντρώνει
πλήθος παλιών αστικών κατοικιών της Μυτιλήνης.
- Η Κουλμπάρα, μια μεγάλη συνοικία που εκτείνεται
στις δυτικές παρυφές του Κάστρου και ανατολικά της οδού Ερμού και περιλαμβάνει
πλήθος μικρών γειτονιών, με πυκνή οικιστική δόμηση.
- Το Κιόσκι, στον λόφο νότια της Κουλμπάρας και του
Κάστρου, πάνω από το σημερινό λιμάνι. Το Κιόσκι αποτέλεσε μία από τις πιο αριστοκρατικές
συνοικίες της Μυτιλήνης, με πολλές αρχοντικές κατοικίες Μυτιληνιών εμπόρων και
προξένων, που διατηρούνται μέχρι σήμερα.
- Η Λαγκάδα και το Νιό Χωριό, που
καταλαμβάνουν την πλαγιά στην δυτική είσοδο της πόλης. Είναι συνοικίες σχετικά
αραιοκατοικημένες με μικρά χαμηλά σπίτια, όπου κατοικούν μέχρι σήμερα κυρίως χαμηλόμισθα
και φτωχά στρώματα.
- Το Λαζαρέτο και το Βουναράκι,
που αναπτύχθηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα στις ανατολικές παρυφές του λόφου που
βρίσκεται νότια από την Λαγκάδα. Ανάμεσα στη Λαγκάδα και το Λαζαρέτο περνούσε
ο ποταμός της Αλυσίδας που σήμερα έχει πια καλυφθεί από τον υπερκείμενο κεντρικό
δρόμο που αποτελεί τη δυτική είσοδο της πόλης.
- Ο Μακρύς Γιαλός ήταν συνοικία σχετικά αραιοκατοικημένη
με πολλές αρχοντικές αστικές κατοικίες που διέθεταν μεγάλες αυλές και κήπους κατά
μήκος της παραλίας. Από τα μέσα του 20ού αιώνα στο Μακρύ Γιαλό υπήρχαν πολλά υπαίθρια
καφενεία και εξοχικά κέντρα, ενώ μέχρι σήμερα η περιοχή αυτή αποτελεί σημαντικό
κέντρο της νυχτερινής ζωής της Μυτιλήνης.
- Η Σουράδα, παλιό θέρετρο των ανωτέρων κοινωνικών
στρωμάτων, έχει πλέον ενταχθεί στον πολεοδομικό ιστό. Σχετικά αραιοκατοικημένη
περιοχή, με εντυπωσιακές αρχοντικές κατοικίες που διαθέτουν μεγάλους κήπους και
θέα προς τη θάλασσα, όπως και η γειτονική συνοικία του Ακλειδιού, στις νότιες
παρυφές της πόλης.
- Η Καλλιθέα και η Χρυσομαλλούσα,
πυκνοκατοικημένες συνοικίες στο νοτιοδυτικό άκρο της πόλης. Οι συνοικίες αυτές
μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα ήταν περιοχές με περιβόλια και κήπους, ενώ τις τελευταίες
δεκαετίες γνωρίζουν μια ταχύρρθμη πολεοδομική ανάπτυξη με πολυκατοικίες και εμπορικά
καταστήματα.
- Ο Ανω Χάλικας και ο Κάτω Χάλικας
που αποτελούσαν προάστεια της Μυτιλήνης, εντάσσονται σήμερα στον πολεοδομικό ιστό
της πόλης, έχουν αραιή δόμηση και αγροτικές κατοικίες και αναπτύσσονται στην πλαγιά
πάνω από τη Χρυσομαλλούσα.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
