Πληροφορίες τοπωνυμίου

Dium

ΔΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΠΙΕΡΙΑ
  Dion: Eth. Dieus (Steph. B.; Scyl. p. 26; Strab. vii.). A city which, though not large (polisma, Thuc. iv. 78), was considered as one of the leading towns of Macedonia, and the great bulwark of its maritime frontier to the S. Brasidas was conducted to this place, which is described as being in the territories of Perdiccas, by his Perrhaebian guides, over the pass of Mt. Olympus. It suffered considerably during the Social War from an incursion of the Aetolians, under their strategus Scopas, who razed the walls, and almost demolished the city itself (Polyb. iv. 28); an outrage which Philip and the Macedonians afterwards amply avenged by their attack on the Aetolian capital (Polyb. v. 9). In the war against Perseus Dium had, it appears, completely recovered from that disaster; for in B.C. 169 it was occupied by Perseus, who unaccountably abandoned his strong position on the approach of the consul. Q. Marcius Philippus, however, remained there only a short time; and Perseus returned to Dium, after having repaired the damage which the walls of the city had received from the Romans. (Liv. xliv. 7.) At a later period it became a Roman colony. (Plin. iv. 10; Ptol. iii. 13. § 15.) Leake has discovered the site near Malathria, in a position which agrees with the statements of the Itineraries (Itin. Anton.; Peut. Tab.), and Pausanias (ix. 30. § 8). In the space between the village and the sources of the Baphyrus he found some remains of a stadium and theatre; the stone-work which formed the seats and superstructure of these monuments no longer exists, except two or three squared masses outside the theatre. The original form and dimensions are sufficiently preserved to show that the stadium was equal in length to the other buildings of that kind in Greece, and that the theatre was about 250 feet in diameter. Below the theatre, on the edge of the water, are the foundations of a large building, and a detached stone which seems to have belonged to a flight of steps. Some foundations of the walls of the city can be just seen, and one sepulchral stele was found. Dium, though situated in a most unhealthy spot, was noted for its splendid buildings and the multitude of its statues. (Liv. l. c.) Without the town was the temple of Zeus Olympius from which Dium received its name, and here were celebrated the public games called Olympia instituted by Archelaus. (Diod. xvii. 16; Steph. B. s. v. Dion.) The theatre and stadium served doubtlessly for that celebration. Alexander placed here the group of 25 chieftains who fell at the battle of Granicus,--the work of Lysippus. (Arrian, Anab. i. 16.) Q. Metellus, after his victory over the Pseudo-Philip, transferred this chef d'oeuvre (turma statuarum equestrium, Vell. i. 11) to Rome. Coins of the Colonial of Dium are extant, usually with the type of a standing Pallas.

This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks

Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD)
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Per...

Petra

ΠΕΤΡΑ (Αρχαία πόλη) ΠΙΕΡΙΑ
  A fortress of Macedonia, among the mountains beyond Libethra, the possession of which was disputed by the Thessalian Perrhaebi and the Macedonian kings. (Liv. xxxix. 26, xliv. 32.) It commanded a pass which led to Pythium in Thessaly, by the back of Olympus. By this road L. Aemilius Paullus was enabled to throw a detachment on the rear of the Macedonian army which was encamped on the Enipeus, after the forces of Perseus had been overthrown at the pass of Petra by P. Scipio Nasica, who had been sent against it with the consul's eldest son Q. Fabius Maximus. (Liv. xlv. 41.) Petra was situated on a great insulated rock naturally separated from the adjoining mountain at the pass which leads from Elasona or Servia into the maritime plains of Macedonia. Here, which is at once the least difficult and most direct of the routes across the Olympene barrier, or the frontier between Macedonia and Thessaly, exactly on the Zygos, are the ruins of Petra. (Leake, Northern Greece, vol. iii )

This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks

Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD)
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Per...

Dion, Dium

ΔΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΠΙΕΡΙΑ

• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/vor?lang=en&f...
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/vor?lookup=Di...

Dion

  A town of Pieria at the S entrance into Macedonia, named for its proximity to a shrine of Olympian Zeus (Steph. Byz.); local tradition (Paus. 9.3) held that Orpheus died and was buried there. Town and shrine were brought into prominence by King Archelaos (Diod., 17.16.3; schol. Dem. 19.192), who instituted a dramatic festival in honor of Zeus and the Muses. Philip celebrated the destruction of Olynthos at Dion (Diod. 16.15). Alexander held a nine-day festival there (Diod. 17.16.3-4; Arr. Anab. 1.11.1) before the campaign into Persia, and later commissioned Lysippos' statues of the Macedonian Companions who fell at the Graniko (ibid. 1.16.4). Dion was fostered by the Antigonids, and prospered until the Aitolians sacked it in 219 B.C. (Polyb. 4.2). It had recovered by 169 B.C. (Livy 44.7), and Metellus Macedonicus found Lysippos statues still there in 147 (Vell. Pat. 1.1 1.3; Plin., HN 34.64). In Imperial times it was resettled as Colonia Julia Diensis, and flourished while its neighbor Pydna declined. It was sacked in the late 4th c. A.D., recovered briefly in the next century, but was soon abandoned altogether. The town lies on a gentle slope between the Aegean shore and the abrupt slopes of Mount Olympos. Until recently a dense forest and unhealthful swamps impeded serious investigation, but the site has now been cleared and drained. The first excavations concentrated on two lines of paved roadway, on a basilical church building NW of their intersection, and on several Macedonian chamber tombs in the vicinity.
   The city forms a rectangle, crossed by roads running roughly N-S and E-W (actually E-NE--W-SW). The more important axis, paved with large slabs and 5-5.6 m wide, runs straight from the N to the S wall, and may continue into the sanctuary area. To the W of this road the circuit wall stands out over a large moat, which may have protected the city from flooding more than from siege. The wall is difficult to trace E of the road. The foundation courses of the S wall date from the late 4th c. It is solidly built of large rectangular blocks with numerous rectangular towers at regular intervals. In the center of the W wall, a structure that may once have served for a gate was subsequently converted into a sort of Nymphaion.
   On the W side of the N-S road, towards the center of the city, there is an ornamental facade with a relief depicting shields and body armor on alternate panels. Farther S the W side is lined by shops and a bath, the latter near the passage through the S wall. The sanctuary area extends S of the city wall, apparently along the line of the N-S road. Well to the W, towards Mt. Olympos, is a theater built on an artificial embankment, an odeion, and a stadium. Between the theater and the line of the road, near a spring, inscriptional and other evidence suggests the existence of cults of Dionysos, Athena, and Kybele. On the E side of the road excavations have brought to light naiskoi of Demeter and Asklepios, along with evidence of the cults of Baubo, Artemis, Hermes, and the Muses; farther out along the line of the road inscriptions mentioning Olympian Zeus have been found.
   Finds are in a small museum in the adjacent village of Malathria (officially Dion): numerous funerary monuments, cult statues, and architectural fragments. A piece of Ionic molding dated to the 5th c. B.C. gives evidence of the embellishment of the city in the time of Archelaos.
   The most impressive of the Macedonian chamber tombs in the vicinity of the theater was dated to the 4th c. B.C. but is now thought to be later. Tombs have also been found at Karitsa, N of Malathria.

P.A.Mackay, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites, Princeton University Press 1976. Cited Sep 2002 from Perseus Project URL below, which contains 8 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.

• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Per... (8 φωτ.)

Αγιος Σπυρίδωνας

ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ (Χωριό) ΠΙΕΡΙΑ
  Πριν να πάρει τη σημερινή του ονομασία, το χωριό ονομαζόταν "Καλύβια Κονταριωτίσσης" και ήταν Τσιφλίκι του ίδιου Τούρκου μπέη που κατείχε και τα χωριά Βροντού και Κονταριώτισσα. Ονομάστηκε έτσι διότι τα σπίτια ήταν καλύβες και απείχαν περίπου ένα τέταρτο με τα πόδια από την Κονταριώτισσα. Αποτελούνταν από 60 περίπου καλύβες όπου κατοικούσαν 300 περίπου Χριστιανοί Ορθόδοξοι που μιλούσαν τη βλαχική και ελληνική. Ασχολούνταν με τη Γεωργία και Κτηνοτροφία και διακατέχονταν από τον πόθο να κτίσουν πέτρινα σπίτια και να εξαγοράσουν το χωριό τους μετατρέποντάς το από τσιφλίκι σε κεφαλοχώρι
  Οι κάτοικοί του, Βλάχοι και Σαρακατσάνοι. Οι Βλάχοι κατάγονται από τη Σαμαρίνα και πρωτοεμφανίστηκαν στο χωριό γύρω στα 1700 μ.Χ. Οι Βλάχοι ήταν κτηνοτρόφοι που έρχονταν το χειμώνα και έφευγαν το καλοκαίρι μένοντας στα καλύβια που κατασκεύαζαν. Όταν έφευγαν, οι Τούρκοι τους τα έκαιγαν και αναγκάζονταν να κτίζουν συνέχεια καινούρια. Αργότερα αποφάσισαν να μείνουν μόνιμα στην τοποθεσία λίγο πιο κάτω από τον σημερινό Αγ. Σπυρίδωνα. Όμως επειδή η περιοχή ήταν γεμάτη βαλτόνερα, ανέβηκαν πιο πάνω αργότερα στη θέση του σημερινού χωριού. Δίπλα στους Βλάχους ήρθαν αργότερα και εγκαταστάθηκαν και οι Σαρακατσάνοι. Το όνομα Αγ. Σπυρίδων δόθηκε πολύ αργότερα από την εκκλησία που βρίσκεται στο κέντρο του σημερινού χωριού.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

• http://www.dion.gr/dep_spyridon_gr.htm (1 φωτ.)

Βροντού

ΒΡΟΝΤΟΥ (Χωριό) ΠΙΕΡΙΑ
  Το χωριό αρχικά, γύρω στα 1600 μ.Χ., βρισκόταν στη θέση ''Πλατύδρομος'' και το όνομά του ήταν καραβάν σεράι, που σημαίνει "πανδοχείο" από το όνομα ενός πανδοχείου που υπήρχε τα παλαιότερα χρόνια και αποτελούσε σταθμό πολλών ταξιδιωτών. Οι κάτοικοι αυτού του μικρού χωριού ονομάζονταν "Γκρέκοι" και ασχολούνταν με τη γεωργία. Γύρω στα 1700 μ.Χ. το χωριό μεταφέρεται σε νέα θέση, 2 km νοτιότερα και σε υψόμετρο 400 μ. στη θέση που βρίσκεται σήμερα η Παλιά Βροντού.
   Την ονομασία Βροντού την πήρε το χωριό περίπου στα 1700 μ.Χ. και την οφείλει στη βοή και βροντή που κάνει το ρέμα της Αγ. Τριάδος στο πέρασμά του από το χωριό. Εκτός από τους Γκρέκους στο χωριό εγκαθίστανται και πολλοί βοσκοί μετά το 1800 μ.Χ., οι οποίοι ονομάζονται "Κοπατσάρηδες" και ασχολούνται αποκλειστικά με την κτηνοτροφία. Οι Γκρέκοι και οι Κοπατσάρηδες με τους μεταξύ τους γάμους δημιουργούν τον πληθυσμό που σήμερα αποτελεί το σημερινό χωριό.
   Οι κάτοικοι της Βροντούς συμμετείχαν στην Επανάσταση εναντίον των Τούρκων (επανάσταση του Ολύμπου) και στον Μακεδονικό αγώνα και συνέβαλλαν στην απελευθέρωση της Μακεδονίας. Ο πληθυσμός του χωριού το 1910 ανέρχεται σε 250 και το 1929 σε 639 κατοίκους περίπου. Σήμερα αριθμούν 2080 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

• http://www.dion.gr/dep_brontou_gr.htm (1 φωτ.)

Παλαιά Βροντού

  Πολύ κοντά στην Αγία Τριάδα και την Αγία Κόρη βρίσκονται τα λείψανα ενός παλιού οικισμού. Της Παλιάς Βροντούς. Το χωριό κτίστηκε σ'αυτήν τη θέση γύρω στα 1700. Γκρεμισμένοι τοίχοι φυτρώνουν μπροστά σου σαν φαντάσματα. Το μόνο κτίσμα που σώζεται όρθιο είναι ο ναός του Αγίου Νικολάου,που κρίθηκε διατηρητέο μνημείο. Πετρόχτιστη εκκλησία με μικρά παράθυρα και μικρή κεντρική πόρτα. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο. Εντύπωση προκαλεί το καμπαναριό. Ο οικισμός μεταφέρθηκε αργότερα στη θέση που βρίσκεται η σημερινή Βροντού.
   Αφήνοντας τη διασταύρωση για Παλιά Βροντού, λίγο πριν φτάσετε στην Αγία Τριάδα,στρίβετε δεξιά και ακολουθείτε ένα χωματόδρομο 9 χιλιομέτρων που οδηγεί στη θέση Κρεβάτια σε υψόμετρο 950 μ.. Αλλη μία διαδρομή που δίνει την ευκαιρία να χαρεί κάποιος τις ομορφιές του Ολύμπου. Εκεί το καταφύγιο εξυπηρετεί τους ορειβάτες και προσελκύει τους φίλους του βουνού. Για τους φίλους της πεζοπορίας από το ίδιο σημείο ξεκινά μονοπάτι 3 χιλιομέτρων που καταλήγει στην ίδια θέση.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

• http://www.dion.gr/sts_brontou_gr.htm (1 φωτ.)

Δίον

ΔΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΠΙΕΡΙΑ
  Στα ριζά του Ολύμπου και μόλις 5 χλμ. από τις πιερικές ακτές, σε μια περιοχή προικισμένη και με αστείρευτη φυσική γοητεία, βρίσκεται η ιερή πόλη των Μακεδόνων, το Δίον. Τραγουδώντας ο Ησίοδος γύρω στο 700 π.Χ. το θεϊκό έρωτα του Δία για τη Θυία, την κόρη του προπάτορα των Ελλήνων Δευκαλίωνα, λέει ότι αυτή έμεινε έγκυος και γέννησε 2 παιδιά, τον Μάγνητα και τον Μακεδόνα, που έζησαν στην Πιερία γύρω από τον Όλυμπο. Ο ιερός τόπος του Δία στην περιοχή αυτή ήταν το Δίον στις υπώρειες του Ολύμπου. Στο Δίον μαζεύονταν οι Μακεδόνες για να τιμήσουν σε τακτά διαστήματα με θυσίες και αναθήματα τους Ολύμπιους θεούς. Ο βασιλιάς Αρχέλαος (414-399 π.Χ.) λάμπρυνε τις πανηγύρεις με γυμνικούς και σκηνικούς αγώνες, ενώ ο Φίλιππος γιόρτασε στο Δίον ένδοξες νίκες και ο Αλέξανδρος ξεκινώντας για τη μεγάλη εκστρατεία θυσίασε στον Ολύμπιο Δία. Στο Δίον στήθηκε το περίφημο χάλκινο σύνταγμα του Λυσίππου που παρίστανε τους 25 ιππείς που έπεσαν στη μάχη του Γρανικού.
  Στα χρόνια του Φιλίππου Ε' έγινε μια καταστρεπτική εισβολή των Αιτωλών στο Δίον και ισοπεδώθηκαν τα τείχη, τα σπίτια και το γυμνάσιο της πόλης, κάηκαν στοές και εγκαταστάσεις στο τέμενος του Διός και σωριάστηκαν τα αγάλματα των Μακεδόνων βασιλέων. Η πόλη ανασυγκροτήθηκε από τον Ρωμαίο ύπατο Μ. Φίλιππο που έδειξε μεγάλο σεβασμό απέναντι στο ιερό του Διός, φροντίζοντας προσωπικά για την προστασία του. Η τελευταία αναφορά στο Δίον χρονολογείται τον 10ο αι. μ.Χ. στο έργο του Κων/νου Πορφυρογέννητου ''Περί Θεμάτων''. Από την Αναγέννηση και μετά αναφέρεται ως Dium ή Σταδιά που σημαίνει "στο Δίον". Οι σημερινοί κάτοικοι ονομάζουν την οχυρωμένη πόλη ''Το κάστρο'', όπως πράγματι ήταν στα παλαιοχριστιανικά χρόνια.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

• http://www.dion.gr/dep_dion_gr.htm (1 φωτ.)

Καρίτσα

ΚΑΡΙΤΣΑ (Χωριό) ΠΙΕΡΙΑ
  Οι κάτοικοί της είναι βλαχόφωνοι Έλληνες με πανάρχαιες καταβολές. Παλαιότερα η Κοινότητα ήταν σκαρφαλωμένη στην περιοχή της Φτέρης, πάνω στα Πιέρια όρη, και η κύρια ασχολία τους ήταν η κτηνοτροφία και η υλοτομία, και λιγότερο η γεωργία. Δίγλωσσοι Ελληνες οι Καρτσιώτες - όπως όλα τα βλαχόφωνα χωριά - μάλλον κατάγονται από τη Μηλιά Μετσόβου ή του ευρύτερου χώρου της Κατάρας, από όπου περί τον 5ο αι. μ.Χ. μετακινούμενοι με τα κοπάδια στην Μακεδονία, γνώρισαν τη Φτέρη, την αγάπησαν, στέριωσαν εκεί και δεν ξαναγύρισαν στην Ήπειρο. Από τη Φτέρη αργότερα, κατέβηκαν στην περιοχή του Δίου και πρόσφατα αποσχίστηκαν και αποτέλεσαν ξεχωριστή δυναμική κοινότητα, διατηρώντας πολλά από τα αρχαία ήθη, έθιμα, τραγούδια και παραδόσεις.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

• http://www.dion.gr/dep_karitsa_gr.htm

Κονταριώτισσα, αρχαία Πιερίς

ΚΟΝΤΑΡΙΩΤΙΣΣΑ (Κωμόπολη) ΠΙΕΡΙΑ
  Η Κονταριώτισσα, έδρα του νέου Δήμου, λέγεται ότι ήταν μια από τις τρεις αρχαίες πόλεις της Πιερίας που κατοικούσαν οι αρχαίοι Θράκες, και είχε το όνομα Πιερίς. Η Πιερίς ήταν τόπος λατρείας του θεού Διόνυσου και από αρχαίους συγγραφείς αναφέρεται ότι εδώ έγινε η ταφή του Ορφέως από τις Μούσες. Η ίδρυσή της χάνεται στα βάθη της Αρχαίας Ιστορίας μας σε μια χρονική περίοδο που τοποθετείται πριν από το 1400 π.Χ. Τον 8ο αιώνα π.Χ. κυριαρχούν στην πόλη οι Τημενίδες και οι Θράκες εκδιώχνονται. Σ'αυτό το χρονικό διάστημα που κυριαρχούν οι Μακεδόνες στην περιοχή, μεταφέρεται και η Πιερίς στη νέα της θέση, που είναι στο χώρο του ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Αναφέρεται ότι στην πόλη αυτή υπήρχε Mαντείο αφιερωμένο στον Ορφέα, καθώς και άγαλμα του Ορφέως, το οποίο μάλιστα ίδρωνε πριν να ξεκινήσει ο Αλέξανδρος την εκστρατεία του στην Ασία.
  Κατά τους χριστιανικούς χρόνους διατηρήθηκε αμείωτη η σημασία της πόλεως και τη Βυζαντινή περίοδο (11ος αι. μ.Χ.) χτίστηκε ο ιερός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σήμερα λοιπόν στη θέση της αρχαίας Πιερίδος είναι χτισμένη η Κονταριώτισσα, το όνομα της οποίας δόθηκε κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους και ονομάστηκε έτσι από τα κουντουρά (άλογα με κοντές ουρές). Οι κάτοικοι προοδευτικοί, φιλόθρησκοι και φιλοπάτριδες πολέμησαν τους Τούρκους κατά την Εθνεγερσία και μάλιστα κάτοικοί της πήραν μέρος κατά τη μεγάλη επανάσταση του 1878 στο Λιτόχωρο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

Municipality of Dion WebPage
• http://www.dion.gr/dep_kontariotissa_gr.htm (1 φωτ.)

Νέα Εφεσος

ΝΕΑ ΕΦΕΣΟΣ (Κωμόπολη) ΠΙΕΡΙΑ
  Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, το χωριό ήταν κτισμένο στην πλαγιά της Τούμπας, με το όνομα "Παλιόχωρα". Υστερα όμως από συμβουλή του τότε Δεσπότη, εγκατέλειψαν αυτή την τοποθεσία επειδή στην περιοχή παρατηρούνταν μεγάλη παιδική θνησιμότητα και εγκαταστάθηκαν στον βάλτο. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας ο νέος οικισμός ονομάστηκε Σπη, από το Τούρκικο όνομα ενός φυτού της περιοχής που απορροφούσε το νερό του βάλτου. Ο επίσκοπος Παρθένιος Βαρδάκας λίγο πριν την απελευθέρωση της Πιερίας, περιγράφει το χωριό τοποθετώντας το στην εύφορη πεδιάδα του Αίσωνα κοντά στη σιδερένια γέφυρα που κατασκεύασαν οι Τούρκοι και σημειώνει ότι το όνομα Στουπί -κατά συγκοπή Σπή - προέρχεται από την ντόπια παραγωγή κάναβης (στουπί). Από αυτό οι κάτοικοι παρασκεύαζαν σχοινιά πλοίων, αλιευτικά δίχτυα, χονδρά λινά υφάσματα και πανιά πλοίων.
  Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα το χωριό αποτελούνταν από 60 περίπου σπίτια και αριθμούσε περίπου 380 κατοίκους, που ασχολούνταν με τη γεωργία και κτηνοτροφία. Το 1924 ήρθαν και κατοίκησαν γύρω από την Τούμπα η πρώτη ομάδα και το 1927 η δεύτερη ομάδα προσφύγων από την Εφεσο της Μ. Ασίας. Αργότερα το χωριό πήρε το επίσημο όνομά του "Νέα Εφεσος". Σήμερα αποτελείται από 1.880 κατοίκους (απογραφή 2001) που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αγρότες.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

• http://www.dion.gr/dep_nefesos_gr.htm (1 φωτ.)

Πλατανάκια

ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΑ (Χωριό) ΠΙΕΡΙΑ
  Ο οικισμός των Πλατανακίων κατοικήθηκε το 1952 από Ελληνες Πόντιους πρόσφυγες. Πρόκειται για ένα πανέμορφο χωριό με σύγχρονη ρυμοτομία σε απόσταση 1 χιλιομέτρου νοτίως του Δίου. Οι Πόντιοι κάτοικοί του χαρακτηρίζονται από πνεύμα εργατικότητας και καλαισθησίας και ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δίου

• http://www.dion.gr/dep_platanakia_gr.htm (1 φωτ.)

Καρίτσα

ΚΑΡΙΤΣΑ (Χωριό) ΠΙΕΡΙΑ
Η ιστορία της Καρίτσας αρχίζει πριν από 250 περίπου χρόνια. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των κατοίκων και τα επίσημα στοιχεία που υπάρχουν (συμφωνητικά με Τούρκους, ενοικιαστήρια) γνωρίζουμε ότι την εποχή εκείνη μερικές οικογένειες, λίγες στην αρχή, εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο σημερινό χωριό προερχόμενοι από τη Φτέρη. Οι πρώτες αυτές οικογένειες ήταν του Γκίνα, του Κυρτέγου και του Ευαγγέλου. Το καλοκαίρι αυτές οι ίδιες οικογένειες επέστρεφαν στη Φτέρη με τα κοπάδια τους. Αυτοί λοιπόν παρότρυναν και τους υπόλοιπους κατοίκους της Φτέρης να κατέβουν και να εγκατασταθούν στην εύφορη περιοχή της Καρίτσας, στις παρυφές του Ολύμπου, δίπλα στο αρχαίο Δίον. Σύμφωνα πάλι με μαρτυρίες των κατοίκων κάποιες οικογένειες εγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές.
Το σημερινό χωριό εκείνη την εποχή ήταν τούρκικο τσιφλίκι. Το σπίτι του Τούρκου μπέη βρισκόταν στο μέρος όπου σήμερα βρίσκεται το σπίτι του Δ. Γουλάντα. Ο μπέης τους επέτρεψε να καλλιεργούν κάποιες εκτάσεις πληρώνοντας βέβαια μια μεγάλη και δυσβάστακτη εισφορά (τα 2/3 περίπου της συνολικής παραγωγής). Τα "κουτσέκια" (αποθήκες όπου συγκεντρώνονταν οι φόροι) βρίσκονταν στο σημερινό χώρο της πλατείας. Αυτή όμως η φορολογία δεν άργησε να φέρει την αγανάκτηση στους κατοίκους, οι οποίοι άρχισαν να σκέφτονται τρόπους αντίδρασης. Ετσι μια ομάδα 5-6 ανδρών ντυμένοι με γυναικεία ρούχα επισκέφτηκαν τον μπέη τον οποίο έδειραν και φόβισαν. Συγχρόνως τα γυναικόπαιδα του χωριού πετροβολούσαν το σπίτι του Τούρκου Αγά. Πρόκειται για μια καθαρά επαναστατική πράξη, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η φυγή των Τούρκων από το χωριό της Καρίτσας. Ετσι το μέρος πέρασε στους κατοίκους. Το 1918 με το βασιλικό διάταγμα 152/1918 αναγνωρίστηκε η κοινότητα Δίου που την αποτελούσαν οι κοινότητες Καρίτσας (780 κάτοικοι), Μαλαθριάς και Καλυβίων Μαλαθριάς. Η Καρίτσα αποτέλεσε χωριστή κοινότητα το 1961 Β.Δ. 35/30-12-61 (1.598 κάτοικοι).
Σήμερα η Καρίτσα , μαζί με το Δίον, τη Βροντού, τον Άγιο Σπυρίδωνα, την Κονταριώτισσα και τη Νέα Έφεσσο αποτελούν τον ενιαίο Δήμο Δίου με έδρα την Κονταριώτισσα. Στην Καρίτσα ζουν μόνιμα 2.400 κάτοικοι και είναι ένα από τα πλέον ανεπτυγμένα χωριά του νομού. Οι κάτοικοι ασχολούνται κατά κύριο λόγο με τη γεωργία και λιγότερο με την κτηνοτροφία, εμπόριο και άλλα επαγγέλματα. Στα χωράφια της Καρίτσας παράγεται εξαιρετικής ποιότητας καπνός, ο οποίος αποτελεί την κύρια καλλιέργεια. Επίσης παράγονται καλαμπόκι, τεύτλα, σιτάρι, ακτινίδια. Παράλληλα οι κάτοικοι της Καρίτσας δραστηριοποιούνται και σε άλλους τομείς (πολιτισμός, αθλητισμός κλπ).
- Οι παραδόσεις, τα βλάχικα ήθη και έθιμα, παρ’ όλες τις δυσκολίες της εποχής μας, διατηρούνται ακόμη και σήμερα.
- Στην Καρίτσα σήμερα λειτουργεί κοινοτικό γραφείο (τηλ 53345) και αγροτικό ιατρείο. Υπάρχει Αγροτικός Συναιτερισμός που αριθμεί 400 περίπου μέλη.
- Υπάρχει 2/θέσιο Νηπιαγωγείο με 50 νήπια και 8/θέσιο Δημοτικό Σχολείο με 150 παιδιά.
- Πολιούχος του χωριού είναι ο Αγιος Δημήτριος στον οποίο είναι αφιερωμένη και η κεντρική εκκλησία του χωριού. Κάθε καλοκαίρι, στις 7 Ιουλίου γίνεται μεγάλο πανηγύρι προς τιμή της Αγίας Κυριακής .
- Μεγάλη δραστηριότητα έχει αναπτύξει και ο Αθλητικός Σύλλογος του χωριού. Η ομάδα ποδοσφαίρου, ΑΕ Καρίτσας αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στο τοπικό πρωτάθλημα 1997-98 και την περίοδο 1998-99 συμμετείχε στη Δ' εθνική.Φέτος συμμετέχει και πάλι στο τοπικό πρωτάθλημα.
- Υπάρχει πολιτιστικός σύλλογος ο οποίος διατηρεί χορευτικό συγκρότημα και βιβλιοθήκη.
- Στην Καρίτσα φτάνει κανείς μέσω της επαρχιακής οδού Κατερίνης - Δίου (12 χιλιόμετρα) και μέσω της Εθνικής Οδού, από τη διασταύρωση Γρίτσας (7 χιλιόμετρα).

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΙΤΣΑ

- Μια πανέμορφη τοποθεσία που μπορεί να επισκεφτεί κάποιος είναι η περιοχή του Αγίου Βασιλείου, στις παρυφές του Ολύμπου. Η θέα του βουνού των θεών από τη συγκεκριμένη τοποθεσία είναι εξαιρετική. Η τοποθεσία προσφέρεται για ξεκούραση, αναψυχή, παιχνίδι. Επίσης η τοποθεσία αυτή προσφέρεται για εξαιρετικούς περιπάτους στις πανέμορφες περιοχές του Ολύμπου.
- Μπορεί επίσης να επισκεφτεί κανείς τον αρχαιολογικό χώρο του Αρχαίου Δίου, ακόμη και με τα πόδια (απέχει 1 μόλις χιλιόμετρο).
- Αξίζει επίσης μια επίσκεψη στην Αγία Κόρη. Το προσκύνημα και η τοποθεσία βρίσκονται στο γειτονικό χωριό Βροντού. Η ομορφιά του τοπίου μοναδική. Το αγίασμα της Αγίας Κόρης βρίσκεται στο βάθος μιας χαράδρας.
- Τέλος μπορεί να οργανώσει πολύ ωραίες εκδρομές στον Ολυμπο. Ξενοδοχεία υπάρχουν στο γειτονικό Δίον.
Το κείμενο παρατίθεται τον Αύγουστο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα με φωτογραφία(ες) του Δημοτικού Σχολείου Καρίτσας Πιερίας

• http://www.karitsa.8k.com/xorio.htm

ΔΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΠΙΕΡΙΑ

Greek Taxi tour around Pieria - Dion
• http://www.greektaxi.gr/macedonia/Pieria_Dion.htm

Dion

Macedonian Heritage WebPage
• http://www.macedonian-heritage.gr/HellenicMacedoni... (1 φωτ.)