Πληροφορίες τοπωνυμίου

Παραδοσιακά Φαγητά

ΔΙΚΑΙΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Στην περιοχή μαγειρεύεται η Καρβαβίτσα, παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο φαγητό από χοιρινό έντερο, κρέας και συκώτια. Επιπλέον ξεχωρίζουν οι διάφορες πίτες. Κωλμπουρέκ ονομάζεται η τυλιχτή πίτα. Το Κιούλ είναι σούπα που μαγειρεύεται από κοτόπουλο και χυλό από αλεύρι.

Ιστοσελίδα Δήμου Τριγώνων
• http://www.trigono.gr/cgs/index.cfm?id=1263

Πατάτες, φασόλια & κρασιά

ΔΡΑΜΑ (Νομός) ΕΛΛΑΔΑ
Τα προϊόντα που καλλιεργούνται είναι κυρίως δημητριακά, βαμβάκι, βιομηχανική ντομάτα, καπνός, αμπέλια, φρούτα και λαχανικά. Από τα πιο γνωστά, όμως, προϊόντα της περιοχής είναι τα φασόλια και οι πατάτες Κάτω Νευροκοπίου, ενώ η αμπελοκαλλιέργεια τα τελευταία χρόνια αποκτά μία νέα δυναμική, με γνωστά ήδη τα επώνυμα κρασιά της Δράμας διεθνούς αναγνώρισης.

Μάρμαρα

Το μεγαλύτερο οικονομικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο νομός στον τομέα του μαρμάρου. Σήμερα αποτελεί το βασικότερο στοιχείο της ανάπτυξής του. Μονάδες εξόρυξης και επεξεργασίας μαρμάρου, από τις πιο μεγάλες και σύγχρονες της χώρας, έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή παρουσιάζοντας μεγάλη εξαγωγική δραστηριότητα προς τις αραβικές χώρες, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.

Ο καπνός

Κινητήρια δύναμη της περιοχής στη σύγχρονη εποχή.
  Πάνω στον επιβλητικό όγκο των καπναποθηκών απλώνεται σήμερα η απόλυτη σιωπή. Ανάμεσα στα κλειστά παράθυρα και τις σφραγισμένες σιδερένιες πόρτες, αναδύεται ακόμη το λεπτό άρωμα των περίφημων ανατολικών καπνών και ακούγονται οι φωνές από το ανθρώπινο μελίσσι των καπνεργατών. Από τα μέσα περίπου του 19ου αι., οι άριστες εδαφολογικές συνθήκες και το ιδανικό κλίμα για την καλλιέργεια ειδικά του νέου προϊόντος ευνόησαν την ανάπτυξη εξαιρετικών ποικιλιών, κυρίως στα ημιορεινά χωριά της περιοχής αλλά και σε τμήμα του κάμπου. Οι ποικιλίες των "μπασμάδων" και των "μπασή μπαλή", με το λεπτό φύλλο και το μεθυστικό άρωμα, προσέλκυσαν από το 1860 το ενδιαφέρον των ξένων μονοπωλίων καπνού και των προμηθευτών τους στην Ανατολή, Ελλήνων, Οθωμανών και Εβραίων εμπόρων. Το προϊόν των μουσουλμάνων και των χριστιανών καλλιεργητών υφίσταται μια πρώτη επεξεργασία στα τοπικά καπνομάγαζα, που με την αύξηση της ζήτησης γίνονται πολυώροφα κτίρια τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αι., γύρω από τα νερά της Αγίας Βαρβάρας στην πόλη- εξαιτίας της απαραίτητης υγρασίας- αλλά και στις καπνοπαραγωγικές κωμοπόλεις της υπαίθρου. Οι άριστες κλιματολογικές συνθήκες στο νομό ευνόησαν την καπνοκαλλιέργεια και έδωσαν τις περίφημες ποικιλίες των ανατολικών καπνών.
  Μετά τη διαλογή και τη συσκευασία του, την άνοιξη και το καλοκαίρι, ο καπνός έπαιρνε το δρόμο του από το λιμάνι της Καβάλας για τις αγορές της Αυστροουγγαρίας, της Γαλλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γερμανίας κυρίως στο μεσοπόλεμο. Η νεότερη ιστορία του τόπου και ιδιαίτερα του ελληνισμού συνδέεται άρρηκτα με τον καπνό. Η συγκράτηση του χριστιανικού πληθυσμού στις καπνοπαραγωγικές κωμοπόλεις, η οικονομική πρόοδος και η εξέλιξη αυτών σε κέντρα του Μακεδονικού Αγώνα, η θεαματική αύξηση του πληθυσμού μέχρι την απελευθέρωση, η αναζωογόνηση της αγοράς και η γρήγορη ενσωμάτωση των χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων του 1922 δε θα γίνονταν, ίσως, ποτέ εφικτά αν δεν υπήρχε ο καπνός.
  Στη "χρυσή εποχή" του καπνού για τον τόπο, 1925-1928 και 1934-1939, τουλάχιστο 13.000 οικογένειες της Δράμας καλλιεργούσαν περισσότερα από 100.000 στρέμματα με καπνό, παράγοντας για χρόνια τις μεγαλύτερες ποσότητες καπνού στην Ελλάδα και εισάγοντας πολύτιμο συνάλλαγμα στη χώρα. Εκτός από τους αγρότες, συνέβαλαν στην οικονομική ανάπτυξη οι χιλιάδες ντόπιοι και ξένοι καπνεργάτες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, που δούλευαν κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες στα καπνομάγαζα.
  Έδωσαν μάλιστα δυναμικούς αγώνες με τις μεγάλες απεργίες του 1914 και του μεσοπολέμου, εξασφαλίζοντας την υπογραφή της πρώτης συλλογικής σύμβασης εργασίας στην Ελλάδα. Ωστόσο, η αποκλειστική καλλιέργεια καπνού στον τόπο και η εξάρτηση της κίνησης του προϊόντος από τη διεθνή ζήτηση οδήγησαν, κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929, στο χείλος της οικονομικής καταστροφής τον παραγωγικό και εργατικό κόσμο της Δράμας. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο καπνός συνέχισε σχεδόν να μονοπωλεί την παραγωγική δραστηριότητα, αλλά δέχτηκε ισχυρά πλήγματα από τη μείωση της ζήτησης στις ξένες αγορές και την εγκατάλειψη της συγκεκριμένης καλλιέργειας από τους νέους αγρότες.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Δράμας

• http://www.drama.gr/istoria.html (2 φωτ.)

Πατάτες & Φασόλια

ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ (Δήμος) ΔΡΑΜΑ
Η περιοχή μας είναι μια ορεινή κατεξοχήν αγροτική περιοχή. Οι κύριες οικονομικές δραστηριότητες αφορούν στη γεωργία, στη κτηνοτροφία και στη υλοτομία. Η καλλιέργεια της γνωστής πατάτας Κ. Νευροκοπίου αποτελεί τη σημαντικότερη αγροτική δραστηριότητα με δεύτερη αυτής των φασολιών. Η ονομαστή γεύση της πατάτας στο Νευροκόπι οφείλεται στις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής: λόγω του παρατεταμένου χειμώνα γίνεται μόνο μια καλλιεργητική περίοδο ανά έτος με αποτέλεσμα η ωρίμανση της πατάτας να είναι πλήρης, ενώ ταυτόχρονα οι χαμηλές θερμοκρασίες βοηθούν την πατάτα να συσσωρεύσει υψηλό ποσοστό αμύλου, που την κάνει ιδιαίτερα νόστιμη. Τα φασόλια έχουν παρόμοιες συνθήκες καλλιέργειας με την πατάτα και για τους ίδιους λόγους είναι εξαιρετικής ποιότητας. Η χαμηλή περιεκτικότητα του εδάφους σε ασβέστιο εξασφαλίζει την εξαιρετική τους βραστικότητα. Η κατοχύρωση της πατάτας και των φασολιών Νευροκοπίου ως Προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης από την ΕΕ είναι πλέον γεγονός. Το γεγονός αυτό ανοίγει νέους δρόμους στην αξιοποίηση και την προβολή όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων της περιοχής. Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας εντάσσεται και η συμμετοχή των προϊόντων στην διεθνή έκθεση αγροτικών προϊόντων ΔΕΤΡΟΠ.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Κάτω Νευροκοπίου

• http://www.nevrokopi.gr/eco.html

Κρασί & Τσίπουρο

ΙΑΣΜΟΣ (Δήμος) ΚΟΜΟΤΗΝΗ
Οι Ιασμιώτες κρατώντας τις παραδοσιακές συνήθειες των προγόνων τους είναι παραγωγοί αυθεντικής ποιότητας κρασιού και τσίπουρου. Στερούνται βέβαια πλούσιων εισοδημάτων αλλά διατηρούν την παραδοσιακή συνήθεια παράγοντας ο καθένας χωριστά τη γνήσια ποιότητα στα δύο τσιπουράδικα που λειτουργούν κατά την περίοδο Οκτώβριο ως Δεκέμβριο. Ο κάθε επισκέπτης μπορεί όχι μόνο να επισκεφθεί τα τσιπουράδικα αυτά αλλά και να δοκιμάσει τις μεθυστικές γεύσεις του τσίπουρου και του κρασιού καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου στις παραδοσιακές ταβέρνες και στο σπίτι του κάθε Ιασμιώτη που είναι ανοιχτό διατηρώντας τα έθιμα της φιλοξενίας. Επιπλέον κατά τη διάρκεια των Πολιτιστικών Εκδηλώσεων γίνεται διαγωνισμός για το καλύτερο τσίπουρο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ιάσμου

• http://www.iasmos.gr/tourismos.htm

Η αγορά της πόλης

ΚΑΒΑΛΑ (Πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ
  Λένε ότι αν δεν γνωρίσει κάποιος την αγορά μιας πόλης δεν μπορεί να νιώσει δικός της άνθρωπος.
  Πριν όμως μπούμε στο εμπορικό κέντρο καλό είναι να γνωρίσουμε τις παραδοσιακές καλλιέργειες, τις ασχολίες και τα προϊόντα του τόπου.
  Οι βάρκες, τα καΐκια και οι μηχανότρατες πηγαινοέρχονται στο λιμάνι. Μπορείτε να δείτε να φεύγουν λίγο πριν πέσει ο ήλιος. Γυρίζουν ξημερώματα με τον κόπο της δουλειάς τους. Η ιχθυόσκαλα της Καβάλας είναι από τις σημαντικότερες της Ελλάδας.
  Το αμπέλι και ο καπνός είναι προϊόντα που συνδέονται παραδοσιακά με την Καβάλα. Αμπελώνες με ονομαστές ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών και κρασιού υπάρχουν σε όλο το νομό.
  Στα μέσα του περασμένου αιώνα διαδόθηκε εξάλλου η καλλιέργεια και η επεξεργασία του καπνού, που κάποια εποχή αποτέλεσε τη σημαντικότερη οικονομική διαδικασία στην πόλη. Μιλούν γι' αυτό το άγαλμα του Καπνεργάτη, στην ομώνυμη πλατεία και το επιβλητικό οικοδόμημα της παλιάς Καπναποθήκης με την εξαιρετική αρχιτεκτονική του.
  Υπάρχει βέβαια και το μάρμαρο. Τα μάρμαρα Καβάλας ταξιδεύουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Εδώ και το μάρμαρο Θάσου, το λευκότερο στον κόσμο.
Τα εμπορικά της πόλης
  Μπείτε στα στενά του Αγ. Νικολάου δίπλα στην κεντρική πλατεία και γυρίστε με βήμα αργό τα μαγαζάκια με τα χίλια εμπορεύματα, ιδανικά για πελάτες με βλέμμα παρατηρητικό και ευαίσθητο. Μικρά παραδοσιακά εμπορικά που δίνουν χρώμα άλλης εποχής. Κοντά στο λιμάνι και οι δρόμοι με τα κοσμηματοπωλεία. Συνθέσεις σε χρυσό και ασήμι πάνω σε παραδοσιακά και αρχαιοελληνικά μοτίβα ή σε μοντέρνα φόρμα.
  Τα σύγχρονα και μεγάλα καταστήματα βρίσκονται από την άλλη πλευρά, ανάμεσα στις οδούς Ομονοίας και Βενιζέλου. Εδώ θα κάνετε τις αγορές σας, ανάμεσα σε ρούχα, παπούτσια και δερμάτινα, όλα από τοπικές βιοτεχνίες που εξάγουν επώνυμα σε πολλές χώρες.
  Ανεση αγορών, σύγχρονη εξυπηρέτηση και όλα τα είδη που βρίσκει κανείς στις βιτρίνες των μεγαλουπόλεων.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Δημοτικής Επιχείρησης Τουρισμού Καβάλας

• http://www.detakav.gr/htms/greek/agoresgr.htm (6 φωτ.)

ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Μέλι, Τσίπουρο, Κρασί, Ντόπια κρέατα, Θηράματα, και Έργα μικροτεχνίας (μινιατούρες από κάρα, αργαλειούς, αλέτρια από τον Συντούκα Παναγιώτη και Γιάννη) και Κούκλες κεντημένες με παραδοσιακές φορεσιές.

Ιστοσελίδα Δήμου Τριγώνου
• http://www.trigono.gr/cgs/index.cfm?id=1265

Η ιστορία του μεταξιού

ΣΟΥΦΛΙ (Κωμόπολη) ΕΒΡΟΣ
Αρχαιότητα
  Η ιστορία του μεταξιού χάνεται στα βάθη των αιώνων και είναι συνυφασμένη με κινέζικους μύθους. Φαίνεται ότι πολλούς αιώνες πριν αρχίσει η κατεργασία του μεταξιού ο μεταξοσκώληκας ζούσε σε άγρια μορφή πάνω στα μορεόδεντρα. Σύμφωνα με τους Κινέζους συγγραφείς, η τέχνη της εκτροφής του μεταξοσκώληκα και η κατεργασία του μεταξιού ανακαλύφθηκε τυχαία από την αυτοκράτειρα Σι Λιγκ Τσι γύρω στο 2690 π.Χ. Σύμφωνα με τον μύθο η αυτοκράτειρα έπινε στους βασιλικούς κήπους το τσάι της, όταν ξαφνικά μία κουκουλόφουσκα έπεσε μέσα στο βραστό νερό του τσαγιού. Στην προσπάθειά της να την βγάλει έξω, τράβηξε μία εξαιρετικά λεπτή αλλά ανθεκτική κλωστή, την πρώτη μεταξωτή ίνα.
  Από τότε άρχισε η ανάπτυξη της συροτροφίας στην Κίνα και κατοχυρώθηκε ως μυστικό από τους Κινέζους για περίπου 2.000 χρόνια. Το μυστικό της σηροτροφίας μεταφέρθηκε στην Ιαπωνία μόλις τον 8ο αιώνα π.Χ. από Κινέζους μετανάστες που μετέφεραν κρυφά τον σπόρο του μεταξοσκώληκα και την τεχνογνωσία. Τέλος, κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. με τις εκστρατείες του Μέγα Αλέξανδρου το μετάξι έγινε γνωστό στους αρχαίους Έλληνες και στους Ρωμαίους.
Βυζαντινά χρόνια
  Έως τον 5ο αιώνα π.Χ. το εμπόριο του μεταξιού το έλεγχαν οι Πέρσες και οι Σύριοι. Σύμφωνα με την παράδοση η διάδοση της μεταξοκαλλιέργειας από την Ανατολή στη Δύση έγινε από μοναχούς του Βυζαντίου.
  Οι βυζαντινοί μοναχοί με εντολή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού για τη μετάδοση της Χριστιανικής θρησκείας περιηγήθηκαν στην Περσία και την Κίνα και κατά την διάρκεια των περιηγήσεων τους μελετούσαν κάθε τι που είχε σχέση με τον μεταξοσκώληκα και την επεξεργασία του.
  Έτσι στο τέλος της περιοδείας τους, το 554 μ.Χ., μετέφεραν κρυφά μέσα στις κούφιες μαγκούρες τους αυγά μεταξοσκώληκα. Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την παράδοση περιήλθε η συροτροφία στο Βυζάντιο. Κατά την εποχή εκείνη μεγάλα σηροτροφικά κέντρα αναδείχτηκαν η Κόρινθος, η Θήβα και η Κως.
Τι γίνεται στη Δύση
Κατά την περίοδο των σταυροφοριών, οι Φράγκοι έπαιρναν αιχμάλωτους σηροτρόφους από το Βυζάντιο και τους μετέφεραν στις πατρίδες τους, όπου και τους χρησιμοποιούσαν για την μετάδοση της τεχνογνωσίας που κατείχαν και για την βελτίωση της οργάνωσης των σηροτροφικών μονάδων που λειτουργούσαν στη Δύση. Επίσης το 730 μ.Χ. Αραβες πειρατές μετέφεραν μέσω των αιχμαλώτων τους την σηροτροφία στην Σικελία.
16ος - 19ος αιώνας
   Από τις αρχές του 16ου αιώνα η επεξεργασία του μεταξοσκώληκα και η παραγωγή του μεταξιού παίρνει πλέον βιομηχανική μορφή και γνωρίζει μία συνεχή τεχνολογική ανάπτυξη κατά τον 18ο αιώνα. Τα σημαντικότερα κέντρα επεξεργασίας και εμπορίας του μεταξιού που υπήρχαν την εποχή αυτή ήταν η Λυών, η Τουρ και η Αβινιόν της Γαλλίας καθώς και η Γένοβα, η Βενετία, η Φλωρεντία και το Κόμο της Ιταλίας.
  Το 1882 η παρουσίαση της συνθετικής ίνας στην διεθνή εμπορική έκθεση του Παρισιού αποτέλεσε καθοριστικό γεγονός που μείωσε την παραγωγή μεταξιού στην Ευρώπη τις επόμενες δεκαετίες. Επίσης στην μείωση της παραγωγής του μεταξιού στη Γαλλία συντέλεσε και η μεγάλη επιδημία της πιπερίτιδας που έπληξε τους μεταξοσκώληκες (1820 - 1825). Βέβαια όλα τα παραπάνω γεγονότα βοήθησαν την αύξηση της παραγωγής μεταξιού στην Ελλάδα και ειδικότερα στο Σουφλί, του οποίου το μετάξι υπερείχε ποιοτικώς από εκείνα της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Οθωμανική Αυτοκρατορία
  Για αρκετούς αιώνες η εκτροφή του μεταξοσκώληκα αποτελούσε παραδοσιακή απασχόληση των κατοίκων του Βιλαετιού της Ανδριανούπολης. Το 1823 - 1824 ένας αγγλικός οίκος έδειξε ενδιαφέρον για την αγορά του επεξεργαζόμενου ντόπιου μεταξιού εκτινάζοντας στα ύψη την τιμή πώλησής του. Ταυτόχρονα εμφανίστηκε και η ασθένεια της πιπερίτιδας στη Γαλλία και στην Ιταλία και η μεγάλη ζήτηση κουκουλιών έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη της σηροτροφίας στην περιοχή.
  Οι εκτάσεις γύρω από τον ποταμό Εβρο ενδείκνυται για τη φύτευση μουριών και η περιοχή του Σουφλίου μετατρέπεται σε έναν απέραντο μορεώνα. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του Σουφλίου ασχολούνται με το μετάξι είτε ως παραγωγοί είτε ως εργάτες στα εργοστάσια είτε ως έμποροι. Στις αρχές του 1880 το Συοφλί εμφανίζεται ως σημαντικό σηροτροφικό κέντρο που παράγει
το 40% των κουκουλιών του Βιλαετίου της Ανδριανούπολης.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σουφλίου

• http://www.soufli.gr/tourist/metaksi.htm