Κοντά στη γέφυρα του ποταμού
Αλφειού,
στη νοτιοδυτική πλευρά του βουνού Τζαραχά, (υψόμετρο 430μ.) και στη δεξιά παραποτάμια
κοιλάδα του Αλφειού στην Ηραιάτιδα χώρα του
δήμου
Ηραίας, νομού
Αρκαδίας,
είναι αραδιασμένα αμφιθεατρικά τα Κακουραίικα (υψόμετρο 280 μ.) πλαισιωμένα από
πράσινο και λουσμένα με τα κρουσταλλένια νερά των πλούσιων δροσερών πηγών των,
τα ζηλευτά κεφαλάρια που αποτελούν το συμπλήρωμα της διακόσμησης ενός αριστουργηματικού
πίνακα. Συνολικά έχει έκταση 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα και απέχει 26 χιλιόμετρα
από την ιστορική Δημητσάνα.
Εδώ υπήρχαν οι
Αρχαίες
Μελαινές, ένας αξιόλογος δήμος από τους εννέα δήμους του κράτους των Ηραιατών.
Ο περιηγητής Παυσανίας (176 μ.Χ.) τοποθετεί τις Μελαινές στο δρόμο που πηγαίνει
από την Ηραία στη Μεγαλόπολη "Ύδατι καταρρείται". Και ο ποιητής Ριανός (305 π.Χ.)
αναφέρει "Γότρυνα Ηραίαν και πολυδρύμους τε Μελαίνας". Οταν πέρασε ο Ιερώνυμος
Βογιατζής ανέφερε ότι "λείψανα αρχαιότητος σώζονται εν τη θέση Μπεργαρίζη και
Καραντσιά". Στον πευτιγγέρειον πίνακα" (tabula peutingeriana) ονομάζεται Melena
και ήταν αξιόλογος σταθμός "επί της αμαξιτής οδού Ολυμπίας Μεγαλουπόλεως" στα
ρωμαϊκά χρόνια. Αυτός ο ιστορικός ρωμαϊκός δρόμος υποτιμήθηκε και ακόμη δεν αξιοποιήθηκε
καίτοι είναι ιστορικός, αναπτυξιακός, παραγωγικός στην πλούσια παραποτάμια περιοχή
της παραμελημένης Ηραίας, που φθίνει γιατί δεν ακούγεται η φωνή της, δε βρίσκει
ανταπόκριση.
Τα Κακουραίικα εμφανίζονται στην Ενετική απογραφή (1668) με 15 οικογένειες
και το Κυρίμπασι (
Αγριλίδι)
με 8 οικογένειες. Στη γαλλική απογραφή του Μαιζώνος (1829) καταγράφεται το τμήμα
της Λιοδώρας Κακουραίικα (211 άτομα), Τσιρίμπασι (67) και Κακουραίικα Καλύβια
στο Κακούρι Μαντινείας. Στα Κακουραίικα υπάγονταν οι οικισμοί Αργιλίδι, Λαγάφτη,
Μπάλα, Κολομπότσι και Καυλοχώρι, που σήμερα κατάντησαν τοπωνύμια. Τα Κακουραίικα
είναι "μια παραγωγική περιοχή με 4100 στρέμματα από καλλιεργούμενες εκτάσεις,
3200 στρέμματα από βοσκότοπους, 4000 στρέμματα από δασώδεις εκτάσεις και 7000
στρέμματα από σπίτια, δρόμους, βράχια, νερά κ.ά. Εχει αναπτυγμένη την κτηνοτροφία.
Στην κοινότητα υπάρχουν 130 οικοδομές, 170 κτίρια, 110 κατοικίες που στεγάζουν
75 νοικοκυριά (182 κατοίκους). Αυτά γράφει ο Μ. Χουλιαράκης στην εγκυκλοπαίδεια
Υδρία (1984). Στην τελευταία απογραφή (2001) καταγράφηκαν 176 κάτοικοι.
Αξιόλογη είναι η μεγάλη αποθήκη του γεωργικού συνεταιρισμού που σήμερα
παραμένει άδεια. Κάποτε, το Δημοτικό Σχολείο ήταν διτάξιο με 150 μαθητές. Σήμερα
είναι κλειστό και πρόκειται να γίνει πνευματικό και λαογραφικό κέντρο. Υπάρχει
κοινοτικό γραφείο και μνημείο πεσόντων ηρώων. Αγωνιστές του εικοσιένα: οπλαρχηγοί
Κατριμουστάκης, Μητρόπουλος, Αθαν. Κοντογόνης, Ηλίας Κατσούλας, Δημ. Κοντός και
ο ταξίαρχος Ι. Κοντογόνης, ήρωας της μάχης Σκουλενίου. Μητροπολιτικός ναός της
ενορίας είναι ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ενώ ο ναός του Αγίου Βασιλείου
χαρακτηρίστηκε ιστορικό μνημείο. Υπάρχουν ακόμη τα εξωκλήσια Αγιάνη, Αγίου Γεωργίου,
Αγίου Νικολάου, Αγίου Αθανασίου, Αγίου Κων/νου, Μεταμόρφωση του Σωτήρος και η
Σπηλιά του Ααγάφτη (Αγίου Αθανασίου Χριστιανουπόλεως). Τον Αύγουστο γίνονται παραδοσιακά
πανηγύρια: 6 Αυτ. Της Μεταμορφώσεως, 15 Αυγ. Της Παναγιάς, 17 Αυτ. Στη Σπηλιά
του Λαγάφτη κάτω από τα βαθύσκια πλατάνια στα κρυόνερα του Γκολέμη, 29 Αυγούστου
στον Αγιάννη στο Κεφαλόβρυσο ενώ 21 Μαΐου του Αγίου Κων/νου στις πηγές του Καρατζά.
Τα Κακουραίικα "ύδατι καταρρείται" με αξιοθέατα κεφαλάρια Κεφαλόβρυσο
Καρατζάς, Μπάλας και Γκολέμης που τροφοδοτούσε με τα νέρα του πέντε νερόμυλους
που σήμερα ρημώσανε και οι μύλοι και ο πύργος του Αγά. Αλλάξανε οι καιροί, χάονται
οι μνήμες. Σήμερα τα χωριά γίνανε γηροκομεία. Γέροντες χωρίς νιάτα. Ενας όμορφος
τόπος με τους τελευταίους απόμαχους μιας εποχής που έφυγε. Στους μπαξέδες ζητούνται
κηπουροί. Η μεγαλύτερη ελπίδα του τόπου είναι οι άνθρωποι, οι κάτοικοι για ν'
αξιοποιηθεί αυτός ο όμορφος τόπος με τις αστείρευτες δροσερές πηγές και να κρατηθούν
οι παραδόσεις μας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ηραίας