Πληροφορίες τοπωνυμίου

Ανάβατος

  Κρυμμένο από τα αδιάκριτα βλέμματα, δύσβατο στην ανάβασή του, σαν ένα κανονικό φρούριο είναι το μεσαιωνικό - βυζαντινό χωριό Ανάβατος που βρίσκεται στο κέντρο του νησιού: ο "Μυστράς" του Αιγαίου. Είναι εντυπωσιακό στην εμφάνισή του. Σήμερα είναι ένα έρημο χωριό που κουβαλάει ως τις μέρες μας την ιστορία του νησιού έτσι που ο επισκέπτης με σεβασμό περιπλανιέται στα πέτρινα σοκάκια του. Εδώ γράφτηκε ένα από τα κομμάτια της ιστορίας του νησιού, στην επανάσταση του 1821 και στις σφαγές του 1822. Ήταν ένας τόπος μαρτυρικός, το τελευταίο προπύργιο της ελευθερίας και το Ζάλογγο της Χίου που με προδοσία έπεσε στα χέρια του κατακτητή.
  Μέχρι και σήμερα μένει ζωντανός ο μεγάλος ταξιάρχης που είναι το μόνο κτίσμα το οποίο δεσπόζει από μακριά υπερήφανος ανάμεσα στην μυστηριακή γαλήνη της αέρινης νεκρής αυτής πόλης. Όχι πολύ μακριά από την μοναδική πύλη του τείχους συναντάς μία επιβλητική οικοδομή που κυριαρχεί ανάμεσα στα κτίσματα της ανατολικής πλευράς του. Είναι το λεγόμενο "Τριώροφο" που αποτελείται από το λιοτρίβι, το διδακτήριο, την Δεξαμενή και την εκκλησία της Παναγιάς. Ο οικισμός-μνημείο είναι ένα ποίημα ομορφιάς χάρη στα πυργωτά σπίτια του, τις αψίδες, τα τόξα και τα κατακόρυφα σχεδόν καλντερίμια του.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Χίου