Εμφανίζονται 15 τίτλοι με αναζήτηση: Πληροφορίες για τον τόπο στην ευρύτερη περιοχή: "ΚΑΜΠΟΧΩΡΑ Δήμος ΧΙΟΣ" .
ΔΑΦΝΩΝΑΣ (Χωριό) ΧΙΟΣ
Το όμορφο χωριό, το γραφικό που στην πλαγιά σκαρφαλωμένο, καμαρώνει
τ' άλλα καμποχώρια από ψηλά, τον κάμπο, μέχρι τη θάλασσα κι απέναντι τα παράλια
της Ιωνίας!
Κι η Κακιά Σκάλα από πάνω, γκρίζα κι απρόσιτη στο μεγάλο της μέρος,
με τον Προφήτη Ηλία και τον Χριστό προστάτες, απ' τα ψηλά να το σκεπάζουν. Στη
μέση η πανωκλησιά ερειπωμένη κι άγνωστη στους πολλούς, στ' όνομα της Μητέρας Παναγιάς.
Δαφνώνας. Το χωριό που από τις δάφνες τ' όνομά του πήρε, κι απέχει
9.800 μέτρα από την πόλη (έτσι έγραφε η πινακίδα που υπήρχε πριν μερικά χρόνια
στο έμπα του χωριού) μα ο άλλος δρόμος της Ψαρόπετρας, λιγότερο από 8.000.
Aπό της Νέας Μονής τα μέρη και τους Κεφαλοβούνους, μέχρι το Καστέλι
κι απ' την Κακιά Σκάλα μέχρι τον Μεσόβουνο (Μισόβουνο) και τον Κορακάρη, κάθε
κομμάτι και χαλάσματα, κάθε σωρός με πέτρες και Ιστορία!
Η παράδοση θέλει το χωριό να προέρχεται από παλιό οικισμό στα Πετρανά,
στα Καναβουτσάτα, ή κατ' άλλους στη Λαυρίνα. Στη σημερινή του θέση μεταφέρθηκε
(λένε) τέλος του δέκατου, με αρχές του ενδέκατου αιώνα.
Ο Γεώργιος Ζολώτας, (στην Ιστορία της Χίου) μεταξύ άλλων αναφέρει
την ύπαρξη στην αρχαιότητα, ονομαστού θρησκευτικού κέντρου "περί τον Δαφνώνα".
Οι δυο στήλες-κατάλογοι των Τοττειδών που βρέθηκαν στην περιοχή, καθώς και τα
μάρμαρα και οι "αξιόλογοι λίθοι", οδηγούν στο συμπέρασμα ότι "Αξιώσεις
παλαιού κέντρου φαίνεται να έχουσι ο Δαφνών".
Αναφερόμενος στο Καναβουτσάτο, Στρατηγάτο, Βεσταρχάτο, Πετρανά, γράφει:
"Τα κτήματα ταύτα έχουσιν ή μάλλον είχον αφθονίαν υλικού Μεσαιωνικού και
παλαιοτέρου Ελληνικού, ευρέθησαν δ' αυτόθι και επιγραφαί τινές".(...)
Η Γενουοκρατία άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της και στον Δαφνώνα όπως
σ' όλο το νησί. Το κάστρο στο πάνω μέρος του χωριού, ερειπωμένο σήμερα απ' τον
χρόνο, μα κι από χέρια βέβηλα, υπευθύνων και μη.
Τους πύργους στο Καναβουτσάτο, στους Επτά και στην Λαυρίνα και τα
αξιόλογα υδρευτικά έργα. Εκτός των πολυσυζητημένων πηγών στους Επτά, το Καναβουτσάτο,
των Χαβιάρηδων, του Αφτουλά και τόσων άλλων, πάλι ο Ζολώτας γράφει: "Αι του
Δαφνώνα πολλαί πηγαί (Αγ. Σαράντα, Βεσταρχάτου, Στρατηγάτου, Αγ. Αποστόλων, Λαυρίνας,
της Καστάνας και της κυρίας του χωριού) ών το ύδωρ έκπαλαι ήρχετο δι' υδραγωγείου
εις την πόλιν ως μαρτυρεί το λεγόμενον Γεφύρι της Κόρης εις τον Παρθένην, αλλά
και εν τη θέσει Βεσταρχάτον υπάρχουσα παλαιά επιγραφή ήν κατεχωρήσαμεν, μνημονεύουσαν
εισαγωγής των υδάτων εις τας της πόλεως χρείας. Και άλλη δ' επιγραφή το αυτόν
υδραγωγείον (Δαφνώνος-Πόλεως) αφορά επισκευασθέν το 1802 δαπάνη του μητροπολίτου
Βοσνίας Παϊσίου Κορέση".
Να σημειωθεί ότι οι κάτοικοι του χωριού εκτός από γεωργοί, κτηνοτρόφοι,
κηπουροί και κτίστες, είχαν την ευθύνη της ύδρευσης της πόλης και της συντήρησης
των υδραγωγείων, μαζί με τους κατοίκους των Καρυών και του Βασιλεωνίκου.
Η ζωή του χωριού ήταν άρρηκτα δεμένη με την Νέα Μονή. Στην ιστορία
της Μονής δεν θα αναφερθούμε.
Είναι γνωστό "τοις πάσοι" ότι στην χιλιόχρονη ζωή της, πέρασαν
κατά καιρούς πολλοί Αγιοι άνθρωποι, και κατά καιρούς "μοίραζαν οι κλέφτες
τα ρούχα τους". Σε μερικά μόνο στοιχεία που έχουν σχέση με το χωριό μας θ'
αναφερθούμε, αποσπασματικά.
"Το Βεσταρχάτον και αυτό Γενουατικόν ήτο των Valasti οι οποίοι
το επώλησαν το 1679 εις την Νέαν Μονήν, μετά της εκκλησίας. Αλλοι δ' Ιουστινιάναι
ομοίως επώλησαν τα υποστατικά των του Βεσταρχάτου, το 1615. Τα κτήματα της Λαυρίνας
επώλησεν η Πλουμού Ιουστινιάνι σύζυγος του Βικεντίου το 1642, ομοίως δ' επωλήθη
τη Μονή και το κτήμα των Αγ. Σαράντα εις Λουτρά. Ούτω δ' ηγόρασεν η Μονή παρά
των απογόνων, τα κτήματα τα οποία τη είχον αρπάσει οι πρόγονοι.
Με το πέρασμα του χρόνου και των κατακτητών, το χωριό έπαιρνε ή άλλαζε
μορφή. Στην Βόρεια πλευρά του ποταμού (που το χώριζε στα δυο και το στόλιζε με
τα γραφικά του γεφυράκια, μέχρι που οι ανάγκες του "πολιτισμού" μας
τον σκέπασαν με τσιμέντο) και γυριστά στον λόφο γέμισε σπίτια φτωχικά τα πιο πολλά,
μα γραφικά. Και καλντερίμια στους ανηφορικούς του δρόμους με σκαλιά, για ν' ανεβαίνεις
άνετα και να θαυμάζεις το "δέσιμο" της πέτρας στον δρόμο, τους τοίχους
και τις γυμνές κορφές της Κακιάς Σκάλας πιο ψηλά.
Ετούτη η πλευρά ανήκε στην δικαιοδοσία της Μονής. Κι οι χωριανοί δουλεύανε
για τους κτηματίες μοναχούς, ή πλήρωναν απότριτα (το ένα τρίτο της σοδειάς) σ'
αυτούς, προτιμώντας τους από τον Τούρκο τώρα κατακτητή και τους Δαφνούσους κτηματίες
που είχαν τ' αρχοντικά τους στην Νότια πλευρά του ποταμού και ανήκαν στην δικαιοδοσία
της Τούρκικης διοίκησης, μια και μ' ένα καλό μπαξίσι, αγόραζαν τον νόμο. Πλούτος
και ευμάρεια απ' εδώ. Φτώχεια και μιζέρια απ' την άλλη (πλην των ρασοφόρων και
των "ευνοουμένων" τους).
Χαρακτηριστικός ήταν ο ξεσηκωμός κατά των "αγίων" της Μονής,
στα μέσα του δεκάτου ενάτου αιώνα. Χρόνια αγώνες στα δικαστήρια. Και τέλος η δικαίωση.
Μετά από χρόνια. (...)
Στην Κατοχή ο Δαφνώνας με την μεγάλη γεωργική παραγωγή του, συνέβαλε
στην τροφοδοσία του νησιού. Μετά τον πόλεμο όμως τα πράγματα άλλαξαν. Η γεωργία
έχασε την αξία που είχε. Το μεροκάματο στην χώρα πιο δελεαστικό. Η μετανάστευση
(εσωτερική και εξωτερική) και η θάλασσα, μάστιγα για τον τόπο. Η παρακμή (προσωρινά
τουλάχιστο), έχει αρχίσει. Και η καθίζηση στο ανατολικό μέρος του χωριού το 1971,
στάθηκε ανασταλτικός παράγων.
Το καθεστώς της Νέας Μονής επίσης αλλάζει. Οι εναπομείναντες καλόγεροι
εκδιώκονται και καλόγριες παίρνουν την θέση τους. Τα κτήματα της Μονής (όσα έμειναν)
μοιράζονται στους ακτήμονες και τους καλλιεργητές του χωριού. Τα χρόνια περνούν
και οι Δαφνούσοι αρχίζουν να προοδεύουν ξανά. Οι 310 κάτοικοι του χωριού (σήμερα)
και πάνω από τόσοι που ζουν έξω απ' αυτό, διαπρέπουν σ' όλους τους τομείς. Ξεχωριστή
θέση στην Χίο (και όχι μόνο) κατέχουν οι Τεχνίτες και επιχειρηματίες μας. Οι μορφωμένοι
δεν μας λείπουν. Στην Αττική, στην Αμερική και όπου αλλού, ξεχωριστή η θέση τους.
Κάθε καλοκαίρι, όλα τα σπίτια καινούργια και παλιά, γεμίζουν. Οι Δαφνούσοι όπου
κι αν πήγαν, δεν ξέχασαν τον τόπο τους. Το συνάλλαγμα έρχεται άφθονο στους συγγενείς,
μα και για έργα κοινωφελή. Κι εκεί που ζούνε στην ξενιτιά, στην καρδιά τους έχουν
το χωριό.
Η "Αδελφότητα Δαφνουσίων Αττικής" με έδρα τον Πειραιά, ο
"Σύλλογος Δαφνουσίων Αμερικής" και η "Νεολαία Δαφνουσίων Αμερικής"
με έδρα το Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης, είναι το δεύτερο σπίτι τους. Και στον Δαφνώνα
ο πολιτιστικός μας σύλλογος και ο ποδοσφαιρικός μας όμιλος, μαζεύουν τα παιδιά
μας και τους εμπνέουν ιδανικά.
Επίσης μεγάλη η προσφορά της Εκκλησίας μας. Ο παπά Παντελής Καλεώδης
σε συνεργασία με την επιτροπή και την συνδρομή των κατοίκων (μονίμων και μη) παράγει
αξιόλογο έργο και αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό κάθε ευκαιρία.
Ο ενοριακός Ναός στη μνήμη του Αγ. Παντελεήμονα (με ωραιότατο καμπαναριό
κτισμένο το 1900), ο Ναός του Αγ. Γεωργίου (αρχαιότερος και πρώην ενοριακός Ναός,
με "ταφείο"), έχουν επισκευασθεί πρόσφατα. Έχει ξανακτισθεί η Παναγιά
της Λαυρίνας πάνω στα θεμέλια της ερειπωμένης απ' τον σεισμό και λαφυραγωγημένης
αρχαίας εκκλησιάς και η "εκ θεμελίων" καινούργια εκκλησιά της Μεταμόρφωσης
του Σωτήρα που δεσπόζει πάνω απ' το χωριό και φαίνεται εκεί ψηλά απ' όλα τα Καμπόχωρα.
Η παράδοση και τα έθιμα του χωριού αναβιώνουν. Οι αποκριές, ο Δαφνούσικος
γάμος, οι παρέες το Πάσχα, η Πρωτομαγιά, το Δεκαπενταύγουστο, τα Κάλαντα, ο Αγιος
Βασίλης ξανάρχονται στο προσκήνιο. Τα παιδιά μας μαθαίνουν παραδοσιακούς χορούς.
Γίνεται προσπάθεια συγκέντρωσης φωτογραφικού υλικού από το παρελθόν και να καταγραφούν
τα λαϊκά ποιήματα του χωριού, καθώς και τα δίστιχα μοιρολόγια.
Η συνένωση των μικρών χωριών της περιοχής στον δήμο Καμποχώρων, βοηθά
την ανάπτυξη και το μέλλον διαγράφεται λαμπρό.(...)
Κείμενο: Βαγγέλης Ρουφάκης
Το
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΥΚΟΥΣΗΣ (Χωριό) ΧΙΟΣ
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
