Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΟΡΜΥΛΙΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
  Γραπτές μαρτυρίες για την περιοχή συναντάμε: το 875 π.Χ από τον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης Βασίλειο ως το ως "Σερμύλια Κώμη" στο "Βίο" που συνέγραψε στις αρχές του 10ου αιώνα για τον δάσκαλο του, όσιο Ευθύμιο τον Νέο και το 1047 κατά την οριοθέτηση της κτηματικής περιφέρειας της μονής "τω Χαβουνιών" δηλαδή του Πολύγυρου όπου αναγράφεται σε Ιβηρίτικο έγγραφο ότι το όριο "έρχεται και ακουμπίζει εις τα σύνορα του κάστρου Ερμυλίας". Από τις αρχές του 13ου αιώνα αρχίζει στην περιοχή ση δυναμική παρουσία των μοναστηριών του Αγίου Όρους με την εγκατάσταση μετοχίων τους στον εύφορο κάμπο περιορίζοντας τους κατοίκους της Ορμύλιας στις πλέον ανυψωμένες και άγονες περιοχές ή μετατρέποντας τους σε κολήγους τα των μετοχιών. Η αύξηση των μετοχιών ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο τον επόμενο αιώνα εξαιτίας των καταδρομών από Σέρβους και Τούρκους, κάτι που αναγκάζει τους κατοίκους να πουλούν τα κτήματά τους.
  Στις αρχές του 14ου αιώνα μια από τις έξι διοικητικές περιφέρειες στις οποίες ήταν χωρισμένη η χερσόνησος της Χαλκιδικής ονομαζόταν "Καπετανίκιον της Ερμύλιας". Η οριστική υποταγή της Ορμύλιας στους Τούρκους έγινε μεταξύ του 1416 και προν του 1424 Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας το Οθωμανικό κράτος παραχώρησε στους χριστιανούς διάφορα προνόμια με αντάλλαγμα δυσβάσταχτους φόρους. Τα χωριά κοντά στα μοναστηριακά μετόχια τελούσαν υπό την προστασία του Αγίου Όρους, γεγονός που σημαίνει ότι πολλά χωριά όπως η Ορμύλια έμειναν σχετικά ελεύθερα και ανέπτυξαν σπουδαίες εμπορικές δραστηριότητες. Τον 19ο μάλιστα αιώνα έγινε το σημαντικότερο κέντρο μεταξουργίας της περιοχής. Ένδειξη της οικονομικής ευρωστίας του χωριού είναι και η ανέγερση του μεγάλου ενοριακού ναού του Αγίου Γεωργίου κατά το 1818.
  Το 1821 η Ορμύλια παίρνει μέρος στην Ελληνική Επανάσταση όπως και όλη η Χαλκιδική έχοντας αρχηγό τον Εμμανουήλ Παππά. Η προσπάθεια αυτή δεν είχε θετική κατάληξη με αποτέλεσμα το κάψιμο της Χερσονήσου από τους Τούρκους. Κατά την επανάσταση του 1854, ο Τσάμης Καρατάσος - πρωτεργάτης της επανάστασης στην περιοχή - εγκαταστάθηκε στο Μετόχι και στην περιοχή Ψακουδιά της Ορμύλιας έδωσε μια από τις αποφασιστικότερες μάχες του αγώνα. Με την αποχώρησή του το Μετόχι πυρπολήθηκε. Η Ορμύλια απελευθερώθηκε από τον Τουρκικό ζυγό τον Οκτώβριο του 1912 ύστερα από 500 σχεδόν χρόνια σκλαβιάς.
  Το 1923 εγκαταστάθηκαν στην περιοχή πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και ίδρυσαν το χωριό Βατοπέδι ως ανεξάρτητη κοινότητα - εντάχθηκε υποχρεωτικά στην Κοινότητα Ορμύλιας το 1971. Με την έλευση των προσφύγων άρχισε η απαλλοτρίωση και η διανομή των μοναστηριακών κτημάτων, τόσο στους πρόσφυγες όσο και στους ντόπιους ακτήμονες αγρότες των Ορμυλίων. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1941-1944) οι κάτοικοι πήραν ενεργό μέρος στην Εθνική αντίσταση οργανώνοντας μεταξύ άλλων και δίκτυο περισυλλογής και φυγάδευσης Αγγλων Αξιωματικών και στρατιωτικών στη Μέση Ανατολή.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ορμυλίας

• http://www.ormylia.gr/istoria2.htm

ΣΕΡΜΥΛΗ (Αρχαία πόλη) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
  Eίναι ο αρχαιότερος οικισμός της Χαλκιδικής αφού η παρουσία της στην περιοχή είναι αδιάλειπτη από τη νεολιθική εποχή μέχρι σήμερα με ονόματα Σερμύλη - το κλασικό, Ερμύλη - το μεσαιωνικό και Ορμύλια, το σύγχρονο.
  Τα πρώτα ευρήματα χρονολογούνται στα Νεολιθική εποχή (4000-2000πχ) και βρέθηκαν στην Τούμπα σου Προφήτη Ηλία, στο λόφο του Αγίου Γεωργίου κατά τη 2η χιλιετία π.Χ., στην πλατειά Τούμπα κατά τα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ. και στο Καστρί Βατοπεδίου γύρω στο 1000 π.Χ. Στους κλασικούς χρόνους οι ιστορικές μαρτυρίες αναφέρουν δύο πόλεις στην περιοχή και οι δύο αποικίες των Χαλκιδέων (ήλθαν στην περιοχή κατά τον 13ο -12ο αιώνα π.Χ.) και μέλη της Αθηναϊκής Συμμαχίας μετά τους Περσικούς Πολέμους.
  Η πρώτη με το όνομα Σερμύλη όπως την αναφέρει ο Ηρόδοτος (ιστορία Ζ' 122) ήταν σπουδαία και μεγάλη, χτισμένη κοντά στη θάλασσα και δίπλα στην εκβολή του ποταμού. Έλεγχε τη βασική και συντομότερη οδική αρτηρία από την Καλαμαριά προς τη Σιθωνία. Τις παλαιότερες μαρτυρίες για την ιστορία της μας δίνουν τα αργυρά νομίσματα τα οποία κόπηκαν κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. Ο Ηρόδοτος την αναφέρει ως μία από τις πόλεις που έδωσαν στρατό στον Ξέρξη.
  Μετά τους Περσικούς Πολέμους εντάχθηκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία και από τη συνεισφορά της σε αυτή (3-5 τάλαντα) συμπεραίνεται ότι την εποχή εκείνη ήταν η σημαντικότερη πόλη των Χαλκιδέων μετά την Τορώνη.
  Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου δεινοπάθησε από τους Σπαρτιάτες (Θουκυδίδης Α'66). Μερικά χάλκινα νομίσματα της που κόπηκαν μετά το 404 ή το 379 π.Χ αποτελούν τεκμήριο ότι εκείνη την περίοδο ήταν πόλη αυτόνομη. Το 348 π.Χ. καταστράφηκε από τον Φίλιππο και οι κάτοικοί της διασκορπίστηκαν στον ευρύτερο χώρο δημιουργώντας μικρούς οικισμούς που φυτοζωούσαν. Την παλαιοχριστιανική περίοδο (4ος - 7ος αιώνας) έχουν εντοπισθεί δύο οικισμοί: Ο ένας είναι βορειοδυτικά του σημερινού οικισμού Βατοπεδίου, στη θέση "Γκβέλι" και ο δεύτερος είναι το κάστρο είναι το κάστρο στην Καλλίπολη και πρέπει να κτίσθηκε γύρω στον 5ο αιώνα στον απόκρημνο λόφο δίπλα στο ποτάμι και αποτελεί σαφή ένδειξη των κινδύνων που διέτρεχαν την εποχή εκείνη οι κάτοικοι της περιοχής από τις διάφορες επιδρομές των βαρβάρων.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ορμυλίας

Ιστοσελίδα Δήμου Ορμυλίας
• http://www.ormylia.gr/istoria.htm