Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΑΓΙΟΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ & ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ (Οικισμός) ΒΑΡΝΑΒΑΣ
Από την εκκλησία των Αγίου Δημητρίου και Παντελεήμονα που βρίσκεται σε μικρή απόσταση εσωτερικά της ακτής.

ΝΙΚΑΙΑ (Προάστιο του Πειραιά) ΑΤΤΙΚΗ
  Με την ψυχή στο στόμα έρχονται λοιπόν μερικές δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες στα χώματα της Πειραϊκής γης. Ανοίγουν οι αποθήκες, τα σχολειά, ανοίγουν οι εκκλησίες όλου του Πειραιά για να μπει μέσα η γυμνή και ταλαιπωρημένη προσφυγιά. Η κυβέρνηση Πλαστήρα παίρνει την απόφαση να σπιτώσει όπως όπως τους πρόσφυγες. Απολλοτριώνει λοιπόν ένα μεγάλο μέρος της περιοχής της Κοκκινάδας για να χτίσει την Κοκκινιά. Η περιοχή αυτή πιάνει από το βουνό Βώκος περνάει μέσα απ’ το μικρό - μεγάλο Καραβά και ξεχύνεται στην Παλιά Κοκκινιά. Ανεβαίνει πάνω από την Λαοδικείας και κλείνει εκεί που ήταν η περιοχή Χαλκιδώνας. Στην πορεία απαλλοτριώθηκαν κι άλλες περιοχές όπως η περιοχή όπου στήθηκαν το 1927 οι Γερμανικές Παράγκες και λίγα οικόπεδα που παραχώρησε το κράτος στο Κουτσουκάρι τον σημερινό Κορυδαλλό. Το 1923 τα πρώτα μπουλούκια των προσφύγων φτάνουν σε τούτη τη γη που αναφέρεται σαν Κοκκινάδα σε τοπογραφικό χάρτη του 1890. Απέραντα χωράφια ακαλλιέργητα. Εδώ και εκεί σωροί από σκουπίδια. Πρόχειρα αντίσκηνα και παράγκες οι πρώτες κατοικίες. Πώς όμως η περιοχή ονομάστηκε Κοκκινιά;
  Να τι γράφει γι’ αυτό ο Σίμος Μιχαηλίδης:
  «Η πρώτη εκδοχή σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα λεγόμενα είναι ότι πήρε την ονομασία της απ’ το μηχανικό που την έκτισε, που ονομαζόταν Διονύσης Κόκκινος ,κάτι που δεν ευσταθεί γιατί η περιοχή της Παλιάς Κοκκινιάς προϋπήρχε . Η δεύτερη εκδοχή ότι η περιοχή είχε κόκκινο χώμα και γι αυτό ονομάστηκε Κοκκινιά επίσης δεν ευσταθεί. Ας βρεθεί ένας να μας πει πού και σε ποιο μέρος της πόλης υπάρχει κόκκινο χώμα. Το χώμα που χρησιμοποιούν για τούβλα ή κεραμίδια, αν το παίρνουν από περιοχές της Παλιάς Κοκκινιάς ή της Ιεράς Οδού, όταν το ψήνουν παίρνει το γνωστό κιτρινόασπρο χρώμα. Η Κοκκινιά δεν έχει το λοιπόν κόκκινο χώμα αλλά κόκκινο χρώμα. Αυτό που με βεβαιότητα μπορεί κανείς να υποστηρίξει είναι ότι η Κοκκινιά πήρε την ονομασία της από τις χιλιάδες κόκκινες φουντωμένες παπαρούνες που φύτρωναν στους αγρούς της. Απ’ ό,τι θυμάμαι από την Οσία Ξένη - προτού γίνει χώρος για φτιάξιμο πλίθων - μέχρι και τον κήπο που ήταν σπαρμένα στάρια, το μέρος ήταν κατακόκκινο απ’ την παπαρούνα. Τον καιρό της άνοιξης όπου δεν είχαν φυτέψει ζαρζαβατικά, όλη η γη πνιγότανε απ’ το κόκκινο της παπαρούνας. Θυμάμαι πως παίρναμε μεγάλα πέταλα από παπαρούνες, τα βάζαμε στη γροθιά του ενός χεριού και με την παλάμη του άλλου, χτυπούσαμε δυνατά για να σκάσει η παπαρούνα».
  Η Κοκκινιά ξεκίνησε να χτίζεται το 1923 και να κατοικείται από το 1924. Το χτίσιμο είχαν αναλάβει οι εργολάβοι αδελφοί Σολομωνίδη που ξεκίνησαν απ’ το βουνό Βώκος, στα Μανιάτικα, να χτίζουν τη γυμνή πλευρά που κοίταγε προς την Κοκκινιά. Αρχισαν να χτίζονται τα πρώτα προσφυγικά σπίτια στην οδό Αμυραδάκη που λεγόταν και Καππαδοκίας, την Κιλικίας, την Κύπρου, που κόβονταν απ’ τους κάθετους δρόμους Γιαννιτσών, Βερροίας, και Αμερικανίδων Κυριών. Το1925 χτίστηκε το πρώτο ξενοδοχείο της πόλης του Βασίλη Παλγεμέζη που λεγόταν «Σμύρνη», το χοροδιδασκαλείο του Παντελίδη, το εργοστάσιο λεμονάδων (γκαζόζες) του Θοδώραγα. Οι γερμανικές παράγκες άρχισαν να χτίζονται το 1927. Τα παραπήγματα αυτά τα έφεραν οι Γερμανοί από τη χώρα τους έτοιμα και τα έστησαν στην περιοχή που ονομάστηκε γι αυτό Γερμανικά. Αυτά τα σπίτια ήταν πολεμική αποζημίωση, των ζημιών που υπέστη η χώρα μας από τους Γερμανούς, στον 1ο παγκόσμιο πόλεμο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Νικαίας

• http://www.polisnikaia.gr/istoria-xtisimo.htm (3 φωτ.)

ΑΓΚΙΣΤΡΙ (Νησί) ΑΤΤΙΚΗ
  Η σημερινή ονομασία του νησιού είναι πολλαπλή. Στους κατοίκους είναι διάχυτη η παράδοση ότι, όσοι πρωτογνώριζαν το νησί δένοντο με αυτό και τις ομορφιές του και εγκαθίσταντο οριστικώς εκεί, δηλαδή κατά κάποιο τρόπο αγκιστρώνοντο σ’ αυτό γι’ αυτό ονομάσθηκε Αγκίστρι.
  Στην αρχαιότητα δύο ονομασίες διεκδικούν την ταυτότητα του Αγκιστρίου και της γειτονικής, στα δυτικά του, Κυράς. Κεκρυφάλεια και Πιτυόνησος (= Πευκόνησος). Ο κορυφαίος των θαλασσογράφων μας Στ. Εμμ. Λυκούδης απέδειξε ότι η Κεκρυφάλεια είναι το σημερινό Αγκίστρι.
  Ο ιστορικός της Αίγινας Κ. Σταμάτης, υποστηρίζει ότι το Αγκίστρι είναι η αρχαία Κεκρυφάλεια και πήρε το όνομά του από το σχήμα του που μοιάζει με τον αρχαίο κεκρύφαλο (= γυναικείος κεφαλόδεσμος, δικτυοειδώς πλεγμένος για να συγκρατεί την κόμη) και ότι σε απώτερους χρόνους - όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν χαμηλότερη - το νησί ήταν ενωμένο με την Μετώπη.
  Αξιοσημείωτο είναι ότι στο "Λεξικό Εγκυκλοπεδικόν" (εκδότες Μπάρτ και Χιρστ - επιμέλεια Ν. Γ. Πολίτου) το λήμμα "Κεκρύφαλος" παραπέμπει στη λέξη Αγκίστρι, όπου όμως υποστηρίζεται ότι η Κυρά είναι η Κεκρύφαλος ή Κεκρυφάλεια των αρχαίων.
  Σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοί του υπερβαίνουν τους 1.000 και κατανέμονται σε 4 οικισμούς: το Μεγαλοχώρι ή Μύλο ή Αγκίστρι όπου βρίσκεται και η έδρα της κοινότητας, τη Σκάλα, το Μετόχι και τα Λιμενάρια.
(κείμενο: ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΝΕΟΦΥΤΟΣ)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Κοινότητας Αγκιστρίου.