Το Αυγείο (Μπουχιώτη) είναι από τους παλαιότερους οικισμούς τους του
Ηλειακού Κάμπου. Το όνομά του το πήρε από τον Μυθικό βασιλιά Αυγεία. Βρίσκεται
Β.Δ. της
Αμαλιάδας σε
υψόμετρο 75 μ. με κατοίκους 501 απογραφής 1971, 446 απογραφής 1981 και 364 κατ.
απογραφής 1991 και απόσταση 8 χλμ. επί της επαρχιακής οδού Αμαλιάδας-
Κέντρου.
Το όνομα "Μπουχιώτη" αναφέρεται στα στοιχεία της πρώτης
αναγνωρίσεως της κοινότητος με Β.Δ. 18-8-1912, ΦΕΚ. Α. 256/1912 και προήλθε από
τον τέως Δήμο Ήλιδος. Την κοινότητα συναποτελούσαν οι συνοικισμοί Μπουχιώτη και
Σώστι. Το "Μπουχιώτη"
λέγεται ότι είναι παράφραση του "πού Χιώτες". Αγωνιώδες ερώτημα των
Χιωτών, που μετά την καταστροφή της Χίου το 1822 κυνηγημένοι από τους Τούρκους
έφτασαν ως εδώ, αναζητώντας τους πριν μετοικήσαντες πατριώτες τους. Κατ' άλλους
από το τοπωνύμιο "Μπουχιώτη" που προϋπήρξε της καταστροφής, αναφερόμενο
και από τον περιηγητή Πουκεβίλ (19ος αιώνας).
Την ονομασία Αυγείο αποκτά με Β.Δ. 20-9-1955 Φ.Ε.Κ. Α.287/1955.
Λείψανα από περιμανδρώσεις και πολεμίστρες, αλλά όπως και από την
παράδοση θυμούνται οι γεροντότεροι, μαρτυρούν ότι ο συνοικισμός υπήρξε από την
εποχή της Τουρκοκρατίας. Εδώ ήταν εγκατεστημένοι Τούρκοι που ήλεγχαν την περιοχή.
Μετά την Τουρκοκρατία άνθισε ο οικισμός και λειτούργησε σαν ζωτικό
κέντρο της περιοχής (
Χάβαρι,
Σώστι,
Ήλιδα) και έτσι
παρέμεινε ως τις αρχές του 20ου αιώνα, που αναπτύχθηκαν άλλες περιοχές εξαιτίας
της μετοίκησης από τα ορεινά της Κεντρικής Πελοποννήσου. Η μετανάστευση στα βιομηχανικά
κέντρα ήταν η άλλη αιτία υποβάθμισης του χωριού. Πολλοί από τους μετανάστες επιστρέφουν
για να αξιοποιήσουν τις κατοικίες τους ή να κτίσουν νέες για εξοχικές.
Η περιοχή, λόγου του πλούσιου εδάφους, της άρδευσης και του γλυκού
κλίματος είναι πλούσια σε αγροτικά προϊόντα. (δημητριακά, κηπευτικά και ιδιαίτερα
η βιομηχανική πιπεριά, ελιές κι άλλα.)
Καθώς το Αυγείο είναι κτισμένο μέσα στην περιοχή της
Αρχαίας
Ήλιδας βρίθει από τάφους και ευρήματα αρχαία.
Από διηγήσεις των παλαιοτέρων μαθαίνουμε ότι σχολείο λειτουργούσε
από τα τέλη του 19ου αιώνα, που εξυπηρετούσε τους κατοίκους της περιοχής (Χάβαρι,
Καλύβια, Παλαιόπολη)
ως το 1909 σε εκκλησιαστικό οίκημα, που καταστράφηκε από τους σεισμούς. Με έρανο
αγοράστηκε (1914-1916) οικόπεδο, όπου το 1950 θεμελιώθηκε το κτίριο και αποπερατώθηκε
από το κράτος (και την προσωπική εργασία των κατοίκων) το 1954. Λειτουργεί ως
1/θ με 8 μαθητές.
Το Γυμνάσιο που ιδρύθηκε το 1981 εξυπηρετεί τους μαθητές της γραμμής
Κέντρου-Αμαλιάδας. Οι εγγεγραμμένοι μαθητές για το σχ. Έτος 1999-2000 είναι 62.
