Πληροφορίες τοπωνυμίου

Πανηγύρια του καλοκαιριού

  Το καλοκαίρι, η εποχή των διακοπών και της διασκέδασης, είναι γεμάτο από γιορτές θρησκευτικές και το χωριό μας που στην ευρύτερη περιοχή του έχει διάσπαρτα πολλά εξωκλήσια, δεν έχανε την ευκαιρία (ειδικά παλιότερα), για γλέντι και μια μικρή ανάπαυλα απ' τη σκληρή δουλειά του χωραφιού, που η ζέστη την έκανε σκληρότερη.
  Σήμερα, που η διασκέδαση είναι πιο προσιτή και τα μικρά πανηγύρια ξεχάστηκαν, ενώ τα μεγαλύτερα που έμειναν δεν είναι πια τα ίδια (δεν ξέρω αν είναι καλύτερα ή χειρότερα), αξίζει νομίζω τον κόπο να κάνουμε μια μικρή αναδρομή σ' αυτά, καθώς και σε άλλα, παγχιακού ενδιαφέροντος, που οι χωριανοί μας επισκέπτονταν για προσευχή ή για γλέντι, στον αιώνα που πριν λίγο μας άφησε.
  Πρώτο πανηγύρι του καλοκαιριού στο χωριό μας, των Αγίων Αποστόλων Παφυλίδας, στις 29 Ιουνίου. Στο μετόχι αυτό της Νέας Μονής οι πολλοί ιερομόναχοι και μοναχοί (που πολλοί απ' αυτούς ήταν καλλίφωνοι) έδιναν ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια στις ιερές ακολουθίες. Επίσης τα εύρωστα πορτοφόλια των ρασοφόρων και των συγγενών τους, (κτηματιών όντων) συνέβαλλαν στο να έχει παρόμοια μεγαλοπρέπεια και το γλέντι που ακολουθούσε. Πολλοί οι προσκυνητές και συνδαιτυμόνες απ' τα άλλα χωριά, ιδιαίτερα από τις Καρυές.
  Την πρώτη Ιουλίου, γιορτή των Αγίων Αναργύρων οι χωριανοί μας πήγαιναν στα Θυμιανά για να προσευχηθούν και όχι να γλεντήσουν αφού η απόσταση και τα οικονομικά δεν το επέτρεπαν.
  Οι ιαματικές όμως ιδιότητες των Αγίων, προσέλκυαν τους πιστούς που με γαϊδουράκια και μουλάρια και πολλοί με τα πόδια έτρεχαν να ζητήσουν ίαση ή προστασία (πρόληψη) απ' τις πολλές αρρώστιες που μάστιζαν το λαό την εποχή εκείνη.
  Πολλοί που το είχαν "τάμα" με τα πόδια, ταξίδευαν όλη τη νύκτα για ν' αποφύγουν τον καύσωνα της μέρας.
  Αργότερα με το λεωφορείο, τα μηχανάκια στις δεκαετίες 1960-1970 και σήμερα με το αυτοκίνητό τους οι πιο πολλοί συνεχίζουν την ετήσια επίσκεψη στη χάρη Της.
  Κι είναι συγκινητικό να βλέπεις στο δρόμο εκατοντάδες νέους που άλλοι επειδή το έταξαν κι άλλοι αναζητώντας την περιπέτεια, πηγαινοέρχονται με τα πόδια αναβιώνοντας την παράδοση.

Κείμενο: Βαγγέλης Ρουφάκης
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα , με φωτογραφίες, του Περιοδικού Δάφνη

• http://www.dafninet.gr/teuxos4/panhgyria.htm (4 φωτ.)

Ημέρα απελευθέρωσης της Χίου

11/11/1912
  Στις 11 Νοεμβρίου 1912 η Χίος ελευθερώθηκε από τους Τούρκους. Η απόβαση των Ελληνικών Στρατευμάτων έγινε στο Κοντάρι κι εκεί δυο παλικάρια έδωσαν τη ζωή τους, πρώτοι.
  Στο μνήμα και στη μνήμη τους ένα λουλούδι κι ένα ποίημα με τη φωτογραφία του ποιητή.

Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα , με φωτογραφίες, του Περιοδικού Δάφνη

• http://www.dafninet.gr/teuxos7/timh_mnhmh.htm (1 φωτ.)

Ιστοσελίδα Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Χίου
• http://www.chios.gr/traditions_gr.htm (2 φωτ.)

Χιώτικα Εθιμα Χριστουγέννων

  Τις παραμονές των Χριστουγέννων στη Χίο γίνονταν τα παραδοσιακά χοιροσφάγια. Τα αφεντικά του σπιτιού έσφαζαν το χοιρινό που έτρεφαν για τρεις μήνες. Στα χοιροσφάγια παρευρίσκονταν φίλοι και γείτονες. Οι νοικοκυρές ετοίμαζαν το Χριστόξυλο ένα χοντρό ξύλο, που το τοποθετούσαν στο τζάκι και το έκαιγαν για να ζεσταθεί ο νεογέννητος Χριστός, αλλά και να καούν οι καλικάντζαροι , αν τολμούσαν να μπουν από το φουγάρο. Την ίδια μέρα ζύμωναν και το χριστόψωμο, για τον τυχερό των ημερών. Το γιορτινό τραπέζι στόλιζαν επίσης οι κουρκουμπίνοι τα γνωστά σε όλους μας μελομακάρονα, και άλλα τοπικά γλυκά όπως τα ''μαμούλια'', γλυκά γεμιστά με αμυγδαλόψιχα.
   Οι παραμονές των Χριστουγέννων ήταν στη Χίο πάντα συνυφασμένες με τον ερχομό των καλικατζάρων , δύσμορφα και μικροσκοπικά πλασματάκια με ουρές. Για να αποφύγουν την επίσκεψη τους, τα νοικοκυριά έπαιρναν τη στάχτη από το Χριστόξυλο και την σκόρπιζαν σε διάφορα μέρη του σπιτιού , καθώς είχε την ιδιότητα να τους διώχνει. Τα κάλαντα τα έψελναν παιδιά με πήλινες τραμπούκες και με καραβάκια χάρτινα, τενεκεδένια ή ξύλινα αλλά και μεγάλοι με γκάιντες και τουμπιά. Ανήμερα των Χριστουγέννων την ώρα της αρτοπλασίας τα παλικάρια προσπαθούσαν να πάρουν από τα χέρια του παπά, τον άρτο. Εκείνος που το κατάφερνε έκανε στο σπίτι του γιορτή και γλέντι. Σε κάποια κεντρικά χωριά της Χίου, τα παραπάνω έθιμα αναβιώνουν σήμερα με μικρές παραλλαγές ενώ στα πιο απομακρυσμένα, τα συναντάμε αναλλοίωτα.