Κάστρο Χλεμούτσι

  Το Χλεμούτσι (Chateau Clermont για τους Φράγκους ηγεμόνες, Castel Tornese για τους Ενετούς) είναι χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου με άπλετη θέα στον κάμπο της Ηλείας και στο Ιόνιο πέλαγος. Ιδρύθηκε στα έτη 1220-1223 από τον ηγεμόνα Γοδεφρείδο Α' Βιλλεαρδουίνο και αποτέλεσε το ισχυρότερο φρούριο του φράγκικου πριγκηπάτου της Αχαΐας. Μετά το τέλος της Φραγκοκρατίας το κάστρο χάνει σταδιακά τη σημασία του, χρησιμοποιείται, όμως, αδιάκοπα, περνώντας από τα χέρια Ελλήνων, Ενετών και Τούρκων, μέχρι την Ελληνική Επανάσταση. Μικρής έκτασης και σημασίας επεμβάσεις δέχθηκε μόνο στη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Έτσι, το αρχικό κτίσμα διατηρήθηκε σχεδόν αναλλοίωτο, αποτελώντας εξαιρετικό δείγμα οχυρωματικής τέχνης της εποχής της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο.
  Το κάστρο αποτελείται από δύο περιβόλους. Ο εσωτερικός περίβολος, όπου βρίσκονταν η κατοικία του καστελλάνου ή και του πρίγκηπα, το παρεκκλήσι του κάστρου και καταλύματα για τη φρουρά, είναι κτισμένος στο ψηλότερο σημείο του λόφου και έχει κάτοψη ακανόνιστου εξαγώνου, που σχηματίζεται από σειρά θολωτών αιθουσών γύρω από μία μεγάλη κεντρική αυλή. Στον εξωτερικό περίβολο, που εκτείνεται στα βόρεια και δυτικά, σώζονται ερείπια κτηρίων, δεξαμενών και ενός τουρκικού τζαμιού. Στα κτήρια και των δύο περιβόλων σώζονται πολυάριθμα τζάκια. Στο κάστρο κυριαρχούν τα δυτικά μορφολογικά στοιχεία, όπως τα χαμηλωμένα ή ελαφρώς οξυκόρυφα τόξα στα ανοίγματα και οι ημιελλειψοειδείς θόλοι στις αίθουσες του εσωτερικού περιβόλου, που μαρτυρούν τη δυτική καταγωγή των ιδρυτών του.