Το Δημοτικό Διαμέρισμα Δροσάτου αποτελείται από δύο οικισμούς: Το
Πευκάκι
με 169 κατοίκους και το Δροσάτο με 67 κατοίκους. Η συνολική έκτασή του 5.400 στρέμματα.
Συνοικισμός Δροσάτου
Στην πλαγιά του λόφου απέναντι από την Παλιοβούνα, σε ένα ίσιωμα,
σε υψόμετρο 420 μέτρων, μέσα σε μια όαση πρασίνου βρίσκεται το Δροσάτο με 50 σπίτια.
Απέχει από το
Ευπάλιο 7 χλμ.
Το λούζει ολοημερίς ο ήλιος και το δροσίζει ακόμη και η πιο μικρή ανάσα του αέρα.
'Eχει την ωραιότερη θέα από όλα τα χωριά της περιοχής. Αναφέρεται στην ιστορία
ως "Καρδάρι" με 14 οικογένειες στην θέση "Πέρα Χωριό". Μετά
το 1860 άρχισε να κτίζεται στην σημερινή θέση με την επωνυμία Καρδάρα. Το 1956
μετονομάσθηκε σε Δροσάτο.
Συνοικισμός Πευκακίου
Συναντώντας την πινακίδα συνειδητοποιείς ότι τελειώνει το Ευπάλιο
και άλλαξε χωριό. Μπαίνεις πια στο Πευκάκι του Δ. Δ. Δροσάτου. Αρχισε να κτίζεται
το 1910. Η πρώτη ονομασία ήταν "Παλιόχανο". Το 1956 μετονομάσθηκε σε
Πευκάκι και ονομάσθηκε έτσι από ένα πευκάκι που βρισκόταν σχεδόν στο κέντρο του
οικισμού. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία "Aγιος Κωνσταντίνος"
κτισμένη από τον πρωτομάστορα. Στο προαύλιο της εκκλησίας βρίσκεται ο ανδριάντας
του Νικολάου Κουβέλη, μεγάλου ευεργέτη του Δροσάτου και του Ευπαλίου. Στο Ευπάλιο
χρηματοδότησε την κατασκευή της Κουβελείου πτέρυγας του Γυμνασίου, το οίκημα του
Δημαρχείου, την κεντρική πλατεία κ.λπ. Επίσης στο Δροσάτο χρηματοδότησε την κατασκευή
της εκκλησίας του Αγίου Κων/νου, της Κουβελείου αίθουσας, του ξενώνα στο Πευκάκι
κ.λπ. Στην περιοχή επί Τουρκοκρατίας έγιναν σφοδρές μάχες. Στην θέση "Ταμπούρια"
φυσικό οχυρό, αντιμετώπισαν οι Έλληνες τις στρατιές του Ομέρ Βρυώνη το 1822 και
του Κιουταχή το 1826.
Θρύλοι και παραδόσεις είναι συνδεμένοι με διάφορα τοπωνύμια του χωριού.
Αναφέρουμε ορισμένα χαρακτηριστικά:
Χαράς το μνήμα: Η παράδοση αναφέρει ότι ληστές απήγαγαν κοπέλα της οικογένειας
Νόβα από την
Ναύπακτο που
την έλεγαν Χαρά και την οδήγησαν στην θέση Σπηλιά ζητώντας λύτρα από την οικογένειά
της. Η παράδοση δεν αποσαφηνίζει εάν δόθηκαν τα λύτρα. Οι ληστές την σκότωσαν
και ονομάσθηκε το μέρος "Χαράς το μνήμα".
Πέζεμα: Η παράδοση αναφέρει ότι στην τοποθεσία αυτή ξεκουραζόταν ο Τούρκος
Αγάς της περιοχής όταν επέστρεφε από το μάζεμα των φόρων. Εκεί υπάρχουν τάφοι,
πιθανόν Ελλήνων, που τους έπαιρνε μαζί του και τους σκότωνε εκεί.
Καραμπάσι: Γόνιμη περιοχή που την νεμόταν ο αγάς Καραμπάσι. Σώζονται ερείπια
15 οικίσκων, ενός πύργου, 6 λιθόκτιστων πηγαδιών, μιας εκκλησίας τον Προφήτη Ηλία
και μιας βρύσης στο Μπαρκόρεμα με φρεάτιο συλλογής νερού, από την οποία προμηθεύονταν
πόσιμο νερό. Η παράδοση αναφέρει ότι οι βοσκοί του Καραμπάσι μάλωναν με τους βοσκούς
του γειτονικού Κούκου και έτσι έμεινε το ιστορικό "Κούκουρα και Καραμπάσι,
ο διάολος θα γελάσει".
