Δημοτικό Διαμέρισμα Ορθοβουνίου

  Το Ορθοβούνι βρίσκεται δυτικά της Καλαμπάκας (22χμ.) και επί της Εθνικής Οδού Τρικάλων - Ιωαννίνων. Το χωριό είναι κτισμένο στη νότια πλαγιά του βουνού Νεράιδα και σε υψόμετρο 650μ. και φημίζεται για το ξηρό του κλίμα.
  Το Ορθοβούνι πήρε το όνομα το 1928, πριν ονομαζόταν Τσουραναίους ή Τζιορανέους ή Τσουρανέους ονόματα βλάχικα ή κατ' άλλους Σλαβικά.
  Οι κάτοικοι είναι Βλάχοι και ομιλούν την Κουτσοβλάχικη διάλεκτο. Η θέση του χωριού είναι στρατηγική επειδή βρίσκεται στο δρόμο που συνδέει τη Θεσσαλία με την Ηπειρο. Τα πρώτα λιθόκτιστα σπίτια είναι του 1800 με 1850 και έγιναν κοντά στην πηγή της Αγ. Παρασκευής, στη θέση Πύργος, κατόπιν επεκτάθηκαν σ' όλο το πεταλοειδές κοίλωμα.
  Οι κάτοικοι ασχολούνται αποκλειστικά με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, στις αρχές του 19ου αιώνα στο χωριό εγκαταστάθηκαν κάτοικοι από την περιοχή των Βουντάδων και του Ρίγκλαβου και έτσι ο πληθυσμός έγινε μικτός (Βλάχοι και Χασιώτες).
  Το Ορθοβούνι ελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1881. Η βλάστηση ήταν μεγάλη και αποτελούνταν από πλατάνια ποικιλία δέντρων, θάμνους και αρωματικά φυτά, αλλά στη δεκαετία του 1930 μεγάλες πυρκαγιές κατέστρεψαν όλη τη βλάστηση.
  Σημαντικά κτίσματα είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που πιθανολογείται ότι κτίστηκε το 1.600μ.Χ. και το σχολείο στο κέντρο του χωριού. Το χωριό πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής. Επίσης στις 29 Αυγούστου πανηγυρίζει το εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου. Διαμονή μόνο φιλοξενία σε σπίτι.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2007 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Καλαμπάκας.