Πληροφορίες τοπωνυμίου

Ιστορία Φαρσάλων

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ - ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Τα Φάρσαλα, ως χώρος (τόπος) ανήκουν στο εκτεταμένο Βασίλειο (επικράτεια της Φθίας).
Η πόλη όμως Φθία (το "άστυ", πρωτεύουσα) του Πηλέα και του Αχιλλέα δεν έχει εντοπιστεί επιστημονικώς. Τοποθετείται στην κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού (αρχαιολογική άποψη) και κατ' άλλους στα σημερινά Φάρσαλα. Ο Οικισμός τότε, βρισκόταν στο λόφο της σημερινής Αγίας Παρασκευής (μητρόπολη). Οι Φυλές που επικράτησαν ήταν οι Αχαιοί και αχαϊκές λαότητες (Μυρμιδόνες, Έλληνες, Φθίοι)
Πρόσωπα των οποίων το όνομα συνδέθηκε με τα Φάρσαλα είναι οι: Δευκαλίων, Πύρρα, Έλλην, Πηλέας, Θέτιδα, Αχιλλέας.
Ξακουστό ποτάμι της περιοχής είναι ο Ενιπέας

Αχιλλέας: Γιος τους Πηλέα και της Θέτιδας, ο πολυθρήνητος ήρωας του Τρωικού πολέμου. Ανατράφηκε, μορφώθηκε, και διαπαιδαγωγήθηκε στο Πήλιο, με δάσκαλο τον Κένταυρο Χείρωνα. Σπούδασε μουσική και Ιατρική. Η Θέτιδα τον έστειλε στη Σκύρο για να μην πάρει μέρος στον Τρωικό πόλεμο. Εκεί τον βρίσκει ο Οδυσσέας ντυμένο με γυναικεία ρούχα για να μην τον αναγνωρίσουν και τον πάρουν στον πόλεμο. Ο Οδυσσέας αποκαλύπτει την ταυτότητα του Αχιλλέα και συμμετέχει στον πόλεμο. Ήταν επικεφαλής των Μυρμιδόνων και των Ελλήνων στην Τροία. Σκοτώθηκε στην Τροία από τον Πάρη, μαζί με την βοήθεια του Θεού Απόλλωνα, χτυπημένος με βέλος στη φτέρνα ("Αχίλλειος Πτέρνα").
Μυρμιδόνες: Οι Μυρμιδόνες ήταν μια αχαϊκή "φάρα" που εισέβαλε στη Φθία, με ηγέτη τον Πηλέα, στα πλαίσια της εξάπλωσης των Αχαιών. Συγγένευαν με τους Έλληνες, τους κατοίκους δηλαδή της περιοχής "Ελλάς" που ήταν και αυτοί αχαϊκό φύλλο.
Έλληνες - Ελλάς: Οι κάτοικοί της, οι Έλληνες ήταν Αχαϊκό φύλλο και συγγένευαν με τους Μυρμιδόνες. Στην περιοχή ανήκαν πιθανότατα και οι Λοκροί.

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η Ιστορία των Φαρσάλων αρχίζει από το 1100 π.Χ . Ο οικισμός αναφέρεται, πλέον ως "η Φάρσαλος" [η λέξη Φάρσαλος προέρχεται από το "Φάρσος" και "Άλος" δηλ. τμήμα της Άλου (πόλη της ομηρικής Φθίας)].
Τα Φάρσαλα είναι περιτειχισμένα, έχουν "ακρόπολη". (σήμερα το βουνό Αϊ Λιάς).
Τα Φάρσαλα ήταν πρωτεύουσα της Θεσσαλικής "Τετράδος Φθιώτιδος" και της "Περιοικίδος Αχαΐας Φθιώτιδος". Ήκμασε κυρίως τον 4ο π.Χ αιώνα. Ξακουστό ποτάμι τους ο Απιδανός
Άρχοντες (ταγοί) που διακρίθηκαν την εποχή εκείνη: Δάοχος, Πολυδάμας Μενωνίδες. Υπήρξαν και Ολυμπιονίκες από τα Φάρσαλα. Πολλά ευρήματα της αρχαίας Φαρσάλου εκτίθενται στα μουσεία Αλμυρού, Αθηνών, Δελφών και Λούβρου.

Ήταν η πατρίδα τού γένους των Εχεκρατηδών, που συμμάχησαν με τους Αθηναίους κατά τους Περσικούς Πολέμους. Από το 400 π.Χ. οι κάτοικοί της αντιστάθηκαν στον τύραννο των Φερών με επιτυχία. Απο τά Φάρσαλα διήλθε η στρατιά του Ξέρξη.
Νότια τών Φαρσάλων κοντά στο όρος Ναρθάκιο ( Κασιδιάρης ) έγινε το 394 π.χ. η γνωστή μάχη μεταξύ των Θεσσαλών και των στρατευμάτων των Ασιατών υπο τον βασιλέα της Σπάρτης Αγησίλαο Β'. Στην μάχη αυτή ο Αγησίλαος κατετρόπωσε το Θεσσαλικό ιππικκό και εις ανάμνηση της νίκης ήγειρε μεγαλοπρεπές μνημίο. Υπήρξε μέλος τού Θεσσαλικού Κοινού και υποστηρικτής του Φιλίππου Β, τής Μακεδονίας.
Μετά τον θάνατο τού Μεγάλου Αλεξάνδρου,επικράτησε η αντιμακεδονική μερίδα, αλλά ο Αντίπατρος κατέλαβε εκ νέου την πόλη το 322 π.Χ.

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ 48π.χ.
Το 48 π.Χ. στην περιοχή της ο Ιούλιος Καίσαρ νίκησε οριστικά τον Πομπήιο. Μετά την ήττα τού Καίσαρος από τον Πομπήιο στο Δυρράχιο το 48 π.Χ., οι δύο στρατοί αναχώρησαν και συναντήθηκαν ξανά κάπου κοντά στα σημερινά Φάρσαλα. Μετά από πολλές ημέρες ελιγμών, ο Πομπήιος τελικά αποφάσισε να ξεκινήσει πρώτος την επίθεση. 0 Καίσαρ διέθετε περί τους 22.000 άνδρες, ενώ ο Πομπήιος ενδεχομένως ως και 45.000. 0 Πομπήιος συγκέντρωσε τον κύριο όγκο του ιππικού του κοντά στα σώματα πεζικού τής αριστερής πτέρυγας τού στρατεύματος του, ελπίζοντας να υπερφαλαγγίσει και να κατανικήσει την δεξιά πτέρυγα τού Καίσαρος, την οποία συγκροτούσε ένα ανάμικτο σώμα ιππικού και πεζικού. 0 Καίσαρ, ωστόσο, διείδε την αδυναμία τής δεξιάς του πτέρυγας και τοποθέτησε πίσω από αυτήν 2.000 περίπου επίλεκτους λεγεωναρίους του. Στην μάχη που ακολούθησε, το ιππικό τού Πομπηίου υποχρέωσε σε υποχώρηση το ιππικό τού Καίσαρος, καταδιώκοντάς το όμως βρέθηκε αντιμέτωπο με το προελαύνον σώμα των επίλεκτων. Οι τελευταίοι χρησιμοποιούσαν τους υσσούς τους (λατ. pilum-i, το χαρακτηριστικό βραχύ ακόντιο που οι Ρωμαίοι οπλίτες εκσφενδόνιζαν εναντίον τού αντιπάλου τους για να επιτεθούν στην συνέχεια με το ξίφος) ως δόρατα για μάχη εκ τού συστάδην. Η ασυνήθιστη αυτή επίθεση τού πεζικού προκάλεσε σύγχυση στο ιππικό τού Πομπηίου τρέποντας το σε φυγή. Νικηφόροι οι λεγεωνάριοι άρχισαν στην συνέχεια να υπερφαλαγγίζουν την αριστερή πτέρυγα τού πεζικού τού Πομπηίου. Την ίδια στιγμή ένα τρίτο σώμα, που o Καίσαρ είχε κρατήσει σε εφεδρεία, έλαβε διαταγή να επιτεθεί. Η διάταξη των λεγεώνων τού Πομπηίου διασπάστηκε, το στράτευμά του ηττήθηκε και ο ίδιος διέφυγε στην Λάρισα.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ
Την Βυζαντινή εποχή τα Φάρσαλα ήταν έδρα επισκόπων και ανήκουν στην περιοχή "Ελλάδος". Υπέστησαν την κατοχή Φράγκων, Καταλανών και Σέρβων.
Εντάχθηκε στην επαρχία Θεσσαλίας με πρωτεύουσα την Λάρισα και συμμετέσχε σε όλα τα ιστορικά γεγονότα της ευρύτερης περιοχής. Κατά τους Μέσους Βυζαντινούς χρόνους η πόλη γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση, αλλά κατά την Υστεροβυζαντινή Περίοδο παρήκμασε. Κατά τον 14ο αιώνα εντάχθηκε στο καταλανικό δουκάτο των Αθηνών

ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ
Η πόλη κατά την διάρκεια τής Τουρκοκρατίας ήταν έδρα μπέηδων, που νέμονταν τις εύφορες εκτάσεις τής περιοχής και στις αρχές τού 19ου αιώνα έγιναν τσιφλίκι του Αλή πασά. 0 πληθυσμός της, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μάς παρέχει ο Γάλλος πρόξενος στην Θεσσαλονίκη Μπωζούρ (Beaujour), έφθανε στις 5.000, η πόλη αποτελούσε ένα από τα κυριότερα κέντρα βαφής βαμβακερών ειδών και η εμποροπανήγυρή της, το δεύτερο δεκαπενθήμερο τού Αυγούστου, ήταν η σημαντικότερη τής Θεσσαλίας, καθώς συνέπιπτε με την συγκομιδή των δημητριακών. Κατά την διάρκεια των Ορλοφικών δοκιμάστηκε από τους Τουρκαλβανούς που επέστρεφαν από την Πελοπόννησο μετά την καταστολή τής εξέγερσης, αλλά ανέκτησε την εμπορική σημασία της τα επόμενα χρόνια.
Στην επανάσταση τού 1854 στην Θεσσαλία, στην Μακεδονία και στην Ήπειρο, πολλοί κάτοικοι της κατατάχθηκαν στα εθελοντικά σώματα, όπως επίσης και στην επανάσταση τού 1878. Μετά την ένωση τής Θεσσαλίας με την Ελλάδα το 1881, η οικονομική ζωή στην πόλη γνώρισε νέα ακμή, που συνεχίστηκε και στις επόμενες δεκαετίες. Κατά τον πόλεμο τού 1897, στα Φάρσαλα διεξήχθη σκληρή μάχη εναντίον των Τούρκων, στις 24 Απριλίου όμως οι ελληνικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στον Δομοκό.

ΝΕΩΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο έγινε και η μάχη των Φαρσάλων στις 23-4-1897.
Τα Φάρσαλα γίνονται γνωστά και για το τυπικό γλυκό "Χαλβάς Φαρσάλων".
Kατά τον Β, Παγκόσμιο Πόλεμο, τα Φάρσαλα δοκιμάστηκαν λόγω τής Θέσης τους: βομβαρδίστηκαν τις πρώτες μέρες τού Απριλίου 1941 από γερμανικά αεροπλάνα, που προξένησαν σοβαρές ζημιές, και κατά την Κατοχή πλήρωσαν ακριβά την συμμετοχή των κατοίκων στην Εθνική Αντίσταση. Στο τέλος Μαρτίου τού 1943, η πόλη πυρπολήθηκε από τους Ιταλούς και 200 περίπου κάτοικοί της εκτελέστηκαν σε αντίποινα για την δράση των ανταρτών.
Η πόλη επλήγη από σεισμούς το 1954 και το 1957.
Τα Φάρσαλα είναι έδρα Δήμου και πρωτεύουσα την ομώνυμης επαρχίας. Ανήκει διοικητικά στο νομό Λάρισας και εκκλησιαστικά στην Καρδίτσα (Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων)
Σήμερα είναι μια σύγχρονη και δυναμική κωμόπολη με πληθυσμό 12.000 κατοίκων

Ιστοσελίδες Δήμου Φαρσάλων
• http://www.farsala.gr/main.htm