Εμφανίζονται 10 τίτλοι με αναζήτηση: Ιστορία για το τοπωνύμιο: "ΗΛΕΙΑ Αρχαία χώρα ΕΛΛΑΔΑ".
The most ancient inhabitants of Elis appear to have been Pelasgians,
and of the same stock as the Arcadians. They were called Caucones, and their name
is said to have been originally given to the whole country; but at a later time
they were found only on the northern frontier near Dyme and in the mountains of
Triphylia. (Strab. viii. p. 345.) The accessibility of the country both by sea
and land led other tribes to settle in it even at a very early period The Phoenicians
probably had factories upon the coast; and there can be no doubt that to them
the Eleians were indebted for the introduction of the byssus, since the name is
the same as the Hebrew butz. We also find traces of Phoenician influence in the
worship of Aphrodite Urania in the city of Elis. It has even been supposed that
Elishah, whose productions reached Tyre (Ezek. xxvii. 7), is the same word as
the Greek Elis, though the name was used to indicate a large extent of country;
but it is dangerous to draw any conclusion from a similarity of names, which may
after all be only accidental.
The most ancient inhabitants of the country appear to have been Epeians
(Epeioi), who were closely connected with the Aetolians. According to the common
practice of the Greeks to derive all their tribes from eponymous ancestors, the
two brothers Epeius and Aetolus, the sons of Endymion, lived in the country afterwards
called Elis. Aetolus crossed over to Northern Greece, and became the ancestor
of the Aetolians. (Paus. v. 1; Scymn. Ch. 475.) The name of Eleians, according
to the tradition, was derived from Eleius, a son of Poseidon and Eurycyda, the
daughter of Endymion. The Epeians were more widely spread than the Eleians. We
find Epeians not only in Elis Proper, but also in Triphylia and in the islands
of the Echinades at the mouth of the Achelous; while the Eleians were confined
to Elis Proper. In Homer the name of Eleians does not occur; and though the country
is called Elis, its inhabitants are always the Epeians.
Eleius was succeeded in the kingdom by his son Augeias, against whom
Hercules made war, because he refused to give the hero the promised reward for
cleansing his stables. The kingdom of the Epeians afterwards became divided into
four states. The Epeians sailed to the Trojan War in 40 ships, led by four chiefs,
of whom Polyxenus, the grandson of Augeias, was one. (Hom. II. ii. 615, seq.)
The Epeians and the Pylians appear in Homer as the two powerful nations on the
western coast of Peloponnesus, the former extending from the Corinthian gulf southwards,
and the latter from the southern point of the peninsula northwards; but the boundaries
which separated the two cannot be determined. They were frequently engaged in
wars with one another, of which a vivid picture is given in a well-known passage
of Homer (Il. xi. 670, seq.; Strab. viii. pp. 336, 351). Polyxenus was the only
one of the four chiefs who returned from Troy. In the time of his grandson the
Dorians invaded Peloponnesus; and, according to the legend, Oxylus and his Aetolian
followers obtained Elis as their share of the conquest. (Dict. of Biogr. art.
Heraclidae).
Great changes now followed. In consequence of the affinity of the
Epeians and Aetolians, they easily coalesced into one people, who henceforth appear
under the name of Eleians, forming a powerful kingdom in the northern part of
the country in the plain of the Peneius. Some modern writers suppose that an Aetolian
colony was also settled at Pisa, which again comes into notice as an independent
state. Pisa is represented in the earliest times as the residence of Oenomaus
and Pelops, who left his name to the peninsula; but subsequently Pisa altogether
disappears, and is not mentioned in the Homeric poems. It was probably absorbed
in the great Pylian monarchy, and upon the overthrow of the latter was again enabled
to recover its independence; but whether it was peopled by Aetolian conquerors
must remain undecided. From this time Pisa appears as the head of a confederacy
of eight states. About the same time a change of population took place in Triphylia,
which had hitherto formed part of the dominions, of the Pylian monarchy. The Minyae,
who had been expelled from Laconia by the conquering Dorians, took possession
of Triphylia, driving out the original inhabitants of the country, the Paroreatae
and Caucones. (Herod. iv. 148.) Here they founded a state, consisting of six cities,
and were sufficiently strong to maintain their independence against the Messenian
Dorians. The name of Triphylia was sometimes derived from an eponymous Triphylus,
an Arcadian chief (Polyb. iv. 77; Paus. x. 9. § 5); but the name points to the
country being inhabited by three different tribes,--an explanation given by the
ancients themselves. These three tribes, according to Strabo, were the Epeians,
the Minyae, and the Eleians. (Strab. viii. p. 337.)
The territory of Elis was thus divided between the three independent
states of Elis Proper, the Pisatis, and Triphylia. How long this state of things
lasted we do not know; but even in the eighth century B.C. the Eleians had extended
their dominions as tar as the Neda, bringing under their rule the cities of the
Pisatis and Triphylia. During the historical period we read only of Eleians and
their subjects the Perioeci: the Caucones, Pisatans, and Triphylians entirely
disappear as independent races.
The celebration of the festival of Zeus at Olympia had originally
belonged to the Pisatans, in the neighbourhood of whose city Olympia was situated.
Upon the conquest of Pisa, the presidency of the festival passed over to their
conquerors; but the Pisatans never forgot their ancient privilege, and made many
attempts to recover it. In the eighth Olympiad; B.C. 747, they succeeded in depriving
the Eleians of the presidency by calling in the assistance of Pheidon, tyrant
of Argos, in conjunction with whom they celebrated the festival. But almost immediately
afterwards the power of Pheidon was destroyed by the Spartans, who not only restored
to the. Eleians the presidency, but are said even to have confirmed them in the
possession of the Pisatis and Triphylia. (Paus. vi. 22. § 2; Strab. viii. p. 354,
seq.; Herod. vi. 127.) In the Second Messenian War the Pisatans and Triphylians
revolted from Elis and assisted the Messenians, while the Eleians sided with the
Spartans. In this war the Pisatans were commanded by their king Pantaleon, who
also succeeded in making himself master of Olympia by force, during the 34th Olympiad
(B.C. 644), and in celebrating the games to the exclusion of the Eleians. (Paus.
vi. 21. § 1, vi. 22. § 2; Strab. viii. p. 362; respecting the conflicting statements
in the ancient authorities as to this period, see Grote, Hist. of Greece, vol.
ii. p. 574.) The conquest of the Messenians by the Spartans must also have been
attended by the submission of the Pisatans to their former masters. In the 48th
Olympiad (B.C. 588) the Eleians, suspecting the fidelity of Damophon, the son
of Pantaleon, invaded the Pisatis, but were persuaded by Damophon to return home
without committing any further acts of hostility. But in the 52nd Olympiad (B.C.
572), Pyrrhus, who had succeeded his brother Damophon in the sovereignty of Pisa,
invaded Elis, assisted by the Dyspontii in the Pisatis, and by the Macistii and
Scilluntii in Triphylia. This attempt ended in the ruin of these towns, which
were razed to the ground by the Eleians. (Paus. vi. 22. § 3, seq.) From this time
Pisa disappears from history; and so complete was its destruction that the fact
of its ever having existed was disputed in later times. (Strab. viii. p. 356.)
After the destruction of these cities we read of no further attempt at revolt
till the time of the Peloponnesian War. The Eleians now enjoyed a long period
of peace and prosperity.
The Eleians remained faithful allies of Sparta in the Peloponnesian
War down to the peace of Nicias, B.C. 421; but in this year a serious quarrel
arose between them. It was a settled policy of the Spartans to prevent the growth
of any power in Peloponnesus, which might prove formidable to themselves; and
accordingly they were always ready to support the independence of the smaller
states in the peninsula [p. 819] against the-greater. Accordingly, when Lepreum
in Triphylia revolted from the Eleians and craved the assistance of the Spartans,
the latter not only recognised its independence, but sent an armed force to protect
it. The Eleians in consequence renounced the alliance of Sparta, and formed a
new league with Argos, Corinth, and Mantineia. (Thuc. v. 31.) The following year
(B.C. 420) was the period for the celebration of the Olympic festival; and the
Eleians, under the pretext that the Spartans had sent some additional troops to
Lepreum after the proclamation of the Sacred Truce, fined the Spartans 2000 minae,
and, upon their refusing to pay the fine, excluded them from the festival. (Thuc.
v. 49, 50.) The Eleians fought with the other allies against the Spartans at the
battle of Mantineia (B.C. 418); and though the victory of the Spartans broke up
this league, the ill-feeling between Elis and Sparta still continued. Accordingly,
when the fall of Athens gave the Spartans the undisputed supremacy of Greece,
they resolved to take vengeance upon the Eleians. They required them to renounce
their authority over their dependent towns, and to pay up the arrears due from
them as Spartan allies for carrying on the war against Athens. Upon their refusal
to comply with these demands, king Agis invaded their territory (B.C. 402). The
war lasted nearly three years; and the Eleians were at length compelled to purchase
peace by relinquishing their authority not only over the Triphylian towns, but
also over Lasion, which was claimed by the Arcadians, and over the other towns
of the hilly district of Acroreia (B.C. 400). They also had to surrender their
harbour of Cyllene with their ships of war. (Xen. Hell. iii. 2. 21-30; Diod. xiv.
34; Paus. iii. 8. § 3, seq.) By this treaty the Eleians were in reality stripped
of all their political power; and the Pisatans availed themselves of their weakness
to beg the Lacedaemonians to grant to them the management of the Olympic festival;
but as they were now only villagers, and would probably have been unable to conduct
the festival with becoming splendour, the Spartans refused their request, and
left the presidency in the hands of the Eleians. (Xen. Hell. iii. 2. 30)
Soon after the battle of Leuctra (B.C. 371), by which the Spartan
power had been destroyed, the Eleians attempted to regain their supremacy over
the Triphylian towns; but the latter, pleading their Arcadian origin, sought to
be admitted into the Arcadian confederacy, which had been recently organised by
Epaminondas. The Arcadians complied with their request (B.C. 368), much to the
displeasure of the Eleians, who became in consequence bitter enemies of the Arcadians.
(Xen. Hell. vi. 5. 2, vii. 1. § 26.) In order to recover their lost dominions
the Eleians entered into alliance with the Spartans, who were equally anxious
to gain possession of Messenia. In B.C. 366 hostilities commenced between the
Eleians and Arcadians. The Eleians seized by force Lasion and the other towns
in the Acroreia, which also formed part of the Arcadian confederacy, and of which
they themselves had been deprived by the Spartans in B.C. 400, as already related.
But the Arcadians not only recovered these towns almost immediately afterwards,
but established a garrison on the hill of Cronion at Olympia, and advancing against
the town of Elis, which was unfortified, nearly made themselves masters of the
place. The democratical party in the city rose against the ruling oligarchy, and
seized the acropolis: but they were overcome, and fled from the city. Thereupon,
assisted by the Arcadians, they seized Pylus, a place on the Peneius, at the distance
of about 9 miles from Elis, and there established themselves with a view of carrying,
on hostilities against the ruling party in the city. (Xen. Hell. vii. 4. 13-18;
Diod. xv. 77.) In the following year (B.C. 365) the Arcadians again invaded Elis,
and being attacked by the Eleians between their city and Cyllene, gained a victory
over them. The Eleians, in distress, applied to the Spartans, who created a diversion
in their favour by invading the south-western part of Arcadia. The Arcadians in
Elis now returned home in order to defend their own country; whereupon the Eleians
recovered Pylus, and put to death all of the democratical party whom they found
there. (Xen. Hell. vi. 4. 19-26.) In the next year (B.C. 364) the 104th celebration
of the Olympic festival occurred. The Arcadians, who had now expelled the Spartans
from their country, and who had meantime retained their garrison at Olympia, resolved
to restore the presidency of the festival to the Pisatans, and to celebrate it
in conjunction with the latter. The Eleians, however, did not tamely submit to
this exclusion, and, while the games were going on, marched with an armed force
into the consecrated ground. Here a battle was fought; and though the Eleians
showed great bravery, they were finally driven back by the Arcadians. The Eleians
subsequently took revenge by striking out of the register this Olympiad, as well
as the 8th and 34th, as not entitled to be regarded as Olympiads. (Xen. Hell.
vii. 4. 28-32; Diod. xv. 78.) The Arcadians now seized the treasures in the temples
at Olympia; but this act of sacrilege was received with so much reprobation by
several of the Arcadian towns, and especially by Mantineia, that the Arcadian
assembly not only denounced the crime, but even concluded a peace with the Eleians,
and restored to them Olympia and the presidency of the festival (B.C. 362). (Xen.
Hell. vii. 4. 33, 34.)
Pausanias relates that when Philip, the father of Alexander the Great,
obtained the supremacy in Greece, the Eleians, who had suffered much from civil
dissensions, joined the Macedonian alliance, but at the same time would not fight
against the Athenians and Thebans at the battle of Chaeroneia. After the death
of Alexander the Great, they renounced the Macedonian alliance, and fought along
with the other Greeks against Antipater, in the Lamian War. (Paus. v. 4. § 9.)
In B.C. 312 Telesphorus, one of the generals of Antigonus, seized Elis and fortified
the citadel, with the view of establishing an independent principality in the
Peloponnesus; but the town was shortly afterwards recovered by Ptolemaeus, the
principal general of Antigonus in Greece, who razed the new fortifications. (Diod.
xix. 87.)
The Eleians subsequently formed a close alliance with their kinsmen
the Aetolians, and became members of the Aetolic League, of which they were the
firmest supporters in the Peloponnesus. They always steadily refused to renounce
this alliance and join the Achaeans, and their country was in consequence frequently
ravaged by the latter. (Polyb. iv. 5, 9, 59, seq.) The Triphylians, who exhibit
throughout their entire history a rooted repugnance to the Eleian supremacy, joined
the Achaeans as a matter of course. (Comp. Liv. xxxiii. 34.) The Eleians are not
mentioned in the final war between the Romans and the Achaean League; but after
the capture of Corinth, their country, together with the rest of Peloponnesus,
became subject to Rome. The Olympic games, however, still secured to the Eleians
a measure of prosperity; and, in consequence of them, the emperor Julian exempted
the whole country from the payment of taxes. (Julian, Ep. 35.) In A.D. 394 the
festival was abolished by Theodosius, and two years afterwards the country was
laid waste with fire and sword by Alaric.
In the middle ages Elis again became a country of some importance.
The French knights at Patras invaded the valley of the Peneius, where they established
themselves with hardly any resistance. Like Oxylus and his Aetolian followers,
William of Champlitte took up his residence at Andrabida, in a fertile district
on the right bank of the Peneius. Gottfried of Villehardouin built Glarenza, which
became the most important sea-port upon the western coast of Greece; under his
successors Castro Tornese was built as the citadel of Glarenza. Gastuni and Santameri
were also founded about the same period. Elis afterwards passed into the hands
of the Venetians, under whom it continued to flourish, and who gave to the western
province of the Morea the name of Belvedere, from the citadel of Elis. It was
owing to the fertility of the plain of the Peneius that the Venetians called the
province of Belvedere the milk-cow of the Morea. But the country has now lost
all its former prosperity. Pyrgos is the only place of any importance; and in
consequence of the malaria, the coast is becoming almost uninhabited. (Curtius,
Peloponnesos, vol. ii. p. 16, seq.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
(...) On the other hand, after the disaster at Leuctra, when his adversaries in league with the Mantineans were murdering his friends and acquaintances in Tegea, and a coalition of all Boeotia, Arcadia and Elis had been formed, he (Agis) took the field with the Lacedaemonian forces only, thus disappointing the general expectation that the Lacedaemonians would not even go outside their own borders for a long time to come.
The Athenians at once weighed anchor and continued their cruise. Touching at Pheia in Elis, they ravaged the country for two days and defeated a picked force of three hundred men that had come from the vale of Elis and the immediate neighborhood to the rescue.
The Eleans played their part in the Trojan war, and also in the battles
of the Persian invasion of Greece. I pass over their struggles with the Pisans
and Arcadians for the management of the Olympian games. Against their will they
joined the Lacedaemonians in their invasion of Athenian territory, and shortly
afterwards they rose up with the Mantineans and Argives against the Lacedaemonians,
inducing Athens too to join the alliance (420 BC)
When Agis invaded the land, and Xenias turned traitor, the Eleans
won a battle near Olympia, routed the Lacedaemonians and drove them out of the
sacred enclosure; but shortly afterwards the war was concluded by the treaty I
have already spoken of in my account of the Lacedaemonians (401-399 BC) (see Paus.
3.8)
When Philip the son of Amyntas would not let Greece alone, the Eleans,
weakened by civil strife, joined the Macedonian alliance, but they could not bring
themselves to fight against the Greeks at Chaeroneia. They joined Philip's attack
on the Lacedaemonians because of their old hatred of that people, but on the death
of Alexander they fought on the side of the Greeks against Antipater and the Macedonians
Later on Aristotimus, the son of Damaretus, the son of Etymon, became
despot of Elis, being aided in his attempt by Antigonus, the son of Demetrius,
who was king in Macedonia. After a despotism of six months Aristotimus was deposed,
a rising against him having been organized by Chilon, Hellanicus, Lampis and Cylon;
Cylon it was who with his own hand killed the despot when he had sought sanctuary
at the altar of Zeus the Saviour.
Such were the wars of the Eleans, of which my present enumeration must serve as
a summary.(Paus. 5.4.7-5.5.1)
This extract is from: Pausanias. Description of Greece (ed. W.H.S. Jones, Litt.D., & H.A. Ormerod, 1918). Cited November 2004 from The Perseus Project URL below, which contains comments & interesting hyperlinks.
At the foot of Mount Cronius, on the north...(at Olympia), between
the treasuries and the mountain, is a sanctuary of Eileithyia, and in it Sosipolis,
a native Elean deity, is worshipped. Now they surname Eileithyia Olympian, and
choose a priestess for the goddess every year. The old woman who tends Sosipolis
herself too by an Elean custom lives in chastity, bringing water for the god's
bath and setting before him barley cakes kneaded with honey.
In the front part of the temple, for it is built in two parts, is
an altar of Eileithyia and an entrance for the public; in the inner Part Sosipolis
is worshipped, and no one may enter it except the woman who tends the god, and
she must wrap her head and face in a white veil. Maidens and matrons wait in the
sanctuary of Eileithyia chanting a hymn; they burn all manner of incense to the
god, but it is not the custom to pour libations of wine. An oath is taken by Sosipolis
on the most important occasions
The story is that when the Arcadians had invaded the land of Elis,
and the Eleans were set in array against them, a woman came to the Elean generals,
holding a baby to her breast, who said that she was the mother of the child but
that she gave him, because of dreams, to fight for the Eleans. The Elean officers
believed that the woman was to be trusted, and placed the child before the army
naked.
When the Arcadians came on, the child turned at once into a snake.
Thrown into disorder at the sight, the Arcadians turned and fled, and were attacked
by the Eleans, who won a very famous victory, and so call the god Sosipolis. On
the spot where after the battle the snake seemed to them to go into the ground
they made the sanctuary. With him the Eleans resolved to worship Eileithyia also,
because this goddess to help them brought her son forth unto men.
The tomb of the Arcadians who were killed in the battle is (at Olympia)
on the hill across the Cladeus to the west. Near to the sanctuary of Eileithyia
are the remains of the sanctuary of Heavenly Aphrodite, and there too they sacrifice
upon the altars. (Paus. 6.20.2-6)
This extract is from: Pausanias. Description of Greece (ed. W.H.S. Jones, Litt.D., & H.A. Ormerod, 1918). Cited November 2004 from The Perseus Project URL below, which contains comments & interesting hyperlinks.
Η παράδοση για το παρελθόν της Ηλείας αποτελεί, όπως είναι φυσικό,
ένα κράμα από μύθους και ιστορικά γεγονότα.
Περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια προ Χριστού, οι Έλληνες κατήλθαν κυρίως
από την ξηρά στον Ελλαδικό χώρο, βρίσκοντας εκεί προελληνικό πληθυσμό. Αυτοί οι
παλαιότεροι κάτοικοι της Ηλείας ήταν Αχαιοί, και αναμείχθηκαν με τον προελληνικό
πληθυσμό της περιοχής, αλλά και με φύλα από τη Θεσσαλία,
την Αττική, τη Βοιωτία,
την Μικρά Ασία και την Κρήτη.
Παραδίδεται ότι ο πρώτος βασιλιάς της Ηλείας Αέθλιος, γιος του Δία
και της Πρωτογένειας, εγκαταστάθηκε στην Ηλεία, φέροντας μαζί του φύλα Θεσσαλών.
Η συγγένεια με τους Θεσσαλούς φαίνεται και από την ύπαρξη κοινών τοπωνυμίων σε
Ηλεία και Θεσσαλία (Πηνειός, Λάρισος, Ενιπέας κ.λπ.). Το ίδιο έπραξε και ο γιος
του Ενδυμίωνας, ο οποίος άφησε την βασιλεία στον γιο του Επειό, όταν ο τελευταίος
νίκησε τους αδελφούς του σε αγώνα δρόμου, τον οποίο διοργάνωσε ο πατέρας τους.
Από τον νικητή αυτόν του αγώνα, οι κάτοικοι πήραν την αρχική τους ονομασία, Επειοί.
Ο αδερφός του Επειού και διάδοχος του θρόνου Αιτωλός, αναγκάστηκε να φύγει από
την Ηλεία, επειδή σε κάποιους αγώνες σκότωσε κατά λάθος τον βασιλιά Απι. Έφτασε
στην Κουρήτιδα χώρα, της οποίας κατέλαβε τον θρόνο. Από αυτόν η χώρα ονομάσθηκε
Αιτωλία.
Στην περιοχή της Πίσας ηγεμόνας ήταν ο Οινόμαος, τον οποίο διαδέχθηκε
ο λυδός Πέλοπας (συμβολίζει το μεταναστευτικό ρεύμα από την Μ.Ασία ) και τότε
η Πισάτις αποσχίσθηκε από την χώρα του Επειού.
Στην περιοχή του Επειού βασίλεψε -μετά τον γιο του Αιτωλό- ο ανιψιός
του Επειού, ο Ηλείος, από τον οποίο μετονομάσθη η περιοχή Ήλις ή Ηλεία. Γιος του
Ηλείου ήταν ο Αυγέας, που πρωταγωνιστεί στον γνωστό μύθο με τον Ηρακλή. Κατά την
κάθοδο των Δωριέων (1100 π.Χ.) εισβάλουν στην Ηλεία Αιτωλικά φύλα, των οποίων
ο αρχηγός καταγόταν όπως αναφέρθηκε πιο πάνω από τους πρώτους βασιλείς της Ήλιδας.
Σύμφωνα λοιπόν με τον Παυσανία, επί της βασιλείας του γιου του Αμφιμάχου, Ηλείου,
εισέβαλαν στην Πελοπόννησο οι Δωριείς, με αρχηγούς τους γιους του Αριστομάχου.
Ο μύθος παραδίδει ότι πήραν χρησμό από την Πυθία να κάνουν αρχηγό της καθόδου
τον «τριόφθαλμο». Όντας σε απορία για το νόημα του χρησμού συνάντησαν στον δρόμο
τους έναν άνδρα, με έναν ημίονο, τυφλό από το ένα μάτι. Αυτός ο άντρας ήταν ο
Όξυλος, απόγονος του Αιτωλού, ο οποίος είχε όπως είδαμε παλαιότερα εξορισθεί από
την Ηλεία, κατηγορούμενος για φόνο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Ηλείας
Ο απόγονος του Όξυλου, Ίφιτος, είναι αυτός που καθιέρωσε ξανά τους
Ολυμπιακούς Αγώνες και την ολυμπιακή εκεχειρία, η οποία είχε σταματήσει για άγνωστο
χρονικό διάστημα -συνηθισμένο ιστορικό χάσμα ανάμεσα στα προϊστορικά και ιστορικά
χρόνια-, έπειτα από χρησμό που πήρε από την Πυθία, ώστε να απαλλαγεί η περιοχή
από δεινά: λοιμός είχε ενσκήψει στη χώρα και εμφύλιες διαμάχες καταταλαιπωρούσαν
τον πληθυσμό. Μετά λοιπόν από συμφωνία του Ιφίτου με τον βασιλιά και νομοθέτη
της Σπάρτης Λυκούργο,
κατά την διάρκεια διεξαγωγής των ολυμπιακών αγώνων σταματά κάθε εχθροπραξία ανάμεσα
στις ελληνικές πόλεις.
Η συμφωνία θα διαρκέσει αιώνες. Χαράσσεται σε χάλκινο δίσκο και φυλάσσεται
στο ναό της Ήρας. Στα χρόνια που ακολούθησαν η Πίσα
και η Ήλιδα βρέθηκαν
πολλές φορές σε εμπόλεμη κατάσταση διεκδικώντας το δικαίωμα της τέλεσης των αγώνων,
ακόμη και κατά την περίοδο της ιερομηνίας, όταν δηλαδή τελούνταν οι ολυμπιακοί
αγώνες. Εκτός από τους Πισάτες, την αγωνοθεσία διεκδίκησαν και άλλοι, όπως οι
Αρκάδες και οι Σπαρτιάτες.
Το 748 π.Χ. οι Πισάτες καλούν σε βοήθεια τον βασιλιά του Αργους
Φείδωνα και τελούν μαζί του τους Ολυμπιακούς αγώνες. Με τη διαμεσολάβηση των δεκαέξι
γυναικών επέρχεται συμβιβασμός, οι αγώνες τελούνται και πάλι από κοινού, όταν
το 644 π.Χ. ο βασιλιάς των Πισατών, Πανταλέων, συγκεντρώνει στρατό και τελούν
μόνοι τους αγώνες.
Οι σχέσεις αποκαθίστανται και πάλι, όταν το 588 π.Χ. οι Ηλείοι εισβάλλουν
ένοπλοι στην Πίσα, υποψιαζόμενοι ότι ο βασιλιάς της Δαμοφών σκέπτεται να τελέσει
μόνος του τους αγώνες. Μετά τις παρακλήσεις του τελευταίου αποχωρούν άπρακτοι.
Παρά ταύτα και μετά την κακοδαιμονία του 7ου αι. π.Χ., έχοντας ήδη
υποτάξει τους Πισάτες το 580 π.Χ.,-όταν στο θρόνο της Πίσας είναι ο Πύρρος- οι
Ηλείοι επωφελούμενοι από την κήρυξη της χώρας τους ως ιερής και απόρθητης και
από την ολυμπιακή εκεχειρία, κατορθώνουν για δύο περίπου αιώνες να την κρατήσουν
μακριά από διαμάχες, ζώντας σε ευδαιμονία.
Μετά την καταστροφή της Πίσας, το πολίτευμα αλλάζει από βασιλεία σε
ολιγαρχία, και διοικείται κατά το Σπαρτιατικό πρότυπο, με τη συμμετοχή βουλής,
αποτελουμένης από 90 γέροντες, εκλεγομένων δια βοής. Φαίνεται δε ότι υπήρχε και
εκκλησία του δήμου, σαν την σπαρτιατική απέλλα. Δούλοι δεν αναφέρονται, αλλά σίγουρα
ο αριθμός τους ήταν μεγάλος.
Οι Ηλείοι πήραν μέρος στον τρωικό πόλεμο (που έγινε μάλλον τον 12ο
αι. π. Χ.) με σαράντα πλοία, αντίθετα από τους Πισάτες, για τους οποίους παραδίδεται
ότι απείχαν.
Στους μηδικούς αγώνες οι κλυδωνισμοί για την Ηλεία ήταν ανεπαίσθητοι,
αφού η συμμετοχή της δεν ήταν τόσο ενεργή. Στη ναυμαχία της Σαλαμίνας
(480 π.Χ.) οι Ηλείοι έφθασαν με στρατό στον Ισθμό
για να βοηθήσουν, όμως, ένα χρόνο αργότερα, στις Πλαταιές
(479 π.Χ.), φθάνουν μετά τη μάχη, γεγονός για το οποίο τιμωρήθηκαν οι στρατηγοί
τους με εξορία.
Μετά τους περσικούς πολέμους συντελούνται πολιτειακές μεταρρυθμίσεις
κατά το αθηναϊκό πρότυπο (επιρροή των μεταρρυθμίσεων του Κλεισθένη), όπως η δημιουργία
της βουλής των πεντακοσίων, τους οποίους εξέλεγαν όλοι οι ελεύθεροι πολίτες και
όχι μόνο οι ευγενείς. Οι κάτοικοι χωρίστηκαν σε δέκα φυλές και ο αριθμός των Ελλανοδικών
αυξήθηκε σε δέκα (ένας από κάθε φυλή). Πριν την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου,
το 435 π. Χ. η Ηλεία βοηθά με πλοία και χρήματα τους Κορίνθιους, σε πόλεμο κατά
των Κερκυραίων. Οι τελευταίοι σε αντίποινα καίνε την Κυλλήνη.
Όσο για τον ρόλο τους στον Πελοποννησιακό πόλεμο, κατά την έναρξή
του συντάχθηκαν πρόθυμα με το μέρος της Σπάρτης. Ψυχρότητα όμως επήλθε μετά από
λίγο στις σχέσεις των δύο συμμάχων, εξαιτίας διαφωνίας που έλαβε χώρα για ζήτημα
του Λεπρέου: οι Λεπρεάτες
πλήρωναν στους Ηλείους χρηματικό ποσό, ως αντάλλαγμα για την βοήθεια που τους
είχαν προσφέρει οι Ηλείοι στον πόλεμο με τους Αρκάδες. Με το πρόσχημα του Πελοποννησιακού
πολέμου όμως σταμάτησαν να καταβάλλουν το ποσό και στράφηκαν για βοήθεια στους
Λακεδαιμονίους, οι οποίοι υποστήριξαν το αίτημά τους.
Μετά λοιπόν τη Νικίειο ειρήνη του 421 π.Χ. οι Ηλείοι με τους Μαντινείς
και τους Αργείους στράφηκαν κατά των αρχικών τους συμμάχων και προσχωρούν στην
αθηναϊκή συμμαχία. Η εγκατάλειψη της ουδετερότητας κοστίζει ακριβά στην Ηλεία
: αλλεπάλληλες λεηλασίες της μέχρι τότε ιερής χώρας. Μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο
και την αντισπαρτιατική δράση των Ηλείων, οι Σπαρτιάτες αποφασίζουν περί το 402
π.Χ. να σωφρονίσουν τους Ηλείους. Στέλνουν πρεσβευτές στην Ηλεία και απαιτούν
την καταβολή της αναλογίας τους για τα έξοδα του Πελοποννησιακού πολέμου καθώς
και να αφήσουν τις περιοικίδες χώρες, την Πισάτιδα
και την Τριφυλία, αυτόνομες.
Οι Ηλείοι αρνούνται και ψάχνουν συμμάχους στις πόλεις που ήταν εχθρικές προς την
Σπάρτη, αλλά κανείς
δεν τους βοηθά, εκτός από 1000 περίπου Αιτωλούς.
Οι Σπαρτιάτες εισβάλλουν υπό τον Αγι στα Ηλειακά εδάφη, το 401 π.Χ.,
και την καταλεηλατούν, ώσπου στο τέλος ο Αγις την υποτάσσει και συρρικνώνει το
κράτος στην Κοίλη Ήλιδα και ένα μικρό τμήμα της Πισάτιδος.
Κατά τον Κορινθιακό πόλεμο (395 - 387 π.Χ.) οι Ηλείοι συμμαχούν εκ
νέου με τους Λακεδαιμονίους, έως και το 373 π.Χ. Μετά όμως τη μάχη των Λεύκτρων
(371 π.Χ.), η Σπάρτη συντρίβεται και η Ήλις ανακτά τα χαμένα εδάφη, βρίσκοντας
ευκαιρία να συνταχθεί με την Αρκαδία,
τη Βοιωτία και το Αργος
σε κοινό μέτωπο κατά των Σπαρτιατών (πείθουν μάλιστα τον Επαμεινώνδα σε εκστρατείες
κατά της Σπάρτης).
Μετά το 365 π.Χ. επέρχεται ρήξη ανάμεσα στους συμμάχους, που έχει
ως αποτέλεσμα το συνασπισμό των Ηλείων με τους Σπαρτιάτες εκ νέου, επειδή οι Αρκάδες
δεν υποστήριξαν τις κυριαρχικές βλέψεις των Ηλείων στην Τριφυλία. Ακολουθεί ο
Ηλειοαρκαδικός πόλεμος, που είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη του Ιερού της Ολυμπίας
από τους Αρκάδες. Προχώρησαν μάλιστα σε διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων από κοινού
με τους Πισάτες, και κόβουν και χρυσό νόμισμα χρησιμοποιώντας τους θησαυρούς του
Ιερού. Τελικά οι Αρκάδες μετά από συμπλοκή με τους Ηλείους υφίστανται ήττα και
αποσύρονται από την Ολυμπία, εγκαταλείποντας τις διεκδικήσεις τους. Οι Ηλείοι
προσαρτούν την Πισάτιδα και την Τριφυλία και επισφραγίζεται η ειρήνη στην περιοχή
με κοινό ανάθημα στο Ιερό της Ολυμπίας.
Η επόμενη περίοδος επιφυλάσσει εσωτερικούς πολιτικούς κλυδωνισμούς
στην Ηλεία.
Ο Φίλιππος ο Μακεδών με την τακτική της δωροδοκίας υποθάλπτει στάσεις
και σφαγές στην Ήλιδα. Την Ήλιδα διοικεί η ολιγαρχική μερίδα, υποστηριζομένη από
τον Φίλιππο. Μετά τη μάχη της Χαιρώνειας
συμμαχούν με τον Φίλιππο κατά της Σπάρτης και ο τελευταίος κατασκευάζει στο Ιερό
της Ολυμπίας το Φιλιππείο, το οποίο θα αποπερατώσει μετέπειτα ο Μέγας Αλέξανδρος.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Ηλείας
Η Ηλεία, μετά το θάνατο του Φιλίππου προσχώρησε σε ομοσπονδία υπό
τον Μέγα Αλέξανδρο, αν και υπήρχε πάντα η τάση για αποτίναξη της μακεδονικής κυριαρχίας.
Το 331 π.Χ. λοιπόν, με τη βοήθεια του Αγι της Σπάρτης
πολιορκούν τη Μεγαλόπολη,
η οποία είναι φιλομακεδονική, όμως χάνουν από τον Αντίπατρο. Ως μόνη τιμωρία ο
Αλέξανδρος επιβάλλει στους Ηλείους την καταβολή προστίμου 120 ταλάντων προς τους
Μεγαλοπολίτες.
Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι Ηλείοι παίρνουν μέρος στο
Λαμιακό πόλεμο κατά του Αντιπάτρου, το 322 π.Χ. και ηττηθέντες υποτάσσονται στους
Μακεδόνες, με ολιγαρχικό πολίτευμα, διοικούμενο από τη μακεδονική φρατρία.
Τα χρόνια που ακολουθούν είναι ταραχώδη: ο ναύαρχος του στρατηγού
του Μεγάλου Αλεξάνδρου Αντιγόνου, ο Τελέσφορος, στασιάσας, εγκατέστησε σύντομη
τυραννία στην Ηλεία,
σύλησε το Ιερό της Ολυμπίας για να συντηρήσει τους μισθοφόρους του, προδίδοντας
έτσι τη φιλία του Αντιγόνου. Ο άλλος στρατηγός του Αντιγόνου, ο Πτολεμαίος, κατατροπώνει
τον στασιαστή.
Στα χρόνια που ακολουθούν, συχνές έριδες ανάμεσα σε δημοκρατικούς
και ολιγαρχικούς ταλαιπωρούν την περιοχή.
Με την βοήθεια του βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονου Γονατά, το 245
π.Χ. ο Ηλείος Αριστότιμος καταλαμβάνει την αρχή και οι κάτοικοι βιώνουν αγριότατη
μορφή τυραννίας.
Ο ίδιος ο Αριστότιμος, σκληρός και αδίστακτος άνθρωπος επιδίδεται
στην εξολόθρευση των πολιτικών του αντιπάλων. Η τυραννία του διαρκεί έξι μήνες.
Οργανώνεται συνωμοσία εναντίον του από τον Χίλωνα, τον Ελλάνικο, τον Λάμπι και
τον Κύλωνα, με τη βοήθεια των Αιτωλών. Ο Αριστότιμος καταφεύγει ως Ικέτης στο
βωμό του Δία, όπου φονεύεται από τον Κύλωνα. Προς τιμήν του Κύλωνα στήνεται άγαλμα
τότε στο Ιερό της Ολυμπίας,
το οποίο ουσιαστικά επισφραγίζει τη συμμαχία Ηλείων και Αιτωλών.
Αμέσως μετά, η Ηλεία στρέφεται κατά του Αντιγόνου Γονατά κι αργότερα
παίρνει μέρος σε πόλεμο κατά των Αρκάδων, ανακτώντας τα παλαιά της εδάφη: Τριφυλία,
Λέπρεο και Λασιώνα.
Όταν ανασυστάθηκε η Αχαϊκή Συμπολιτεία, οι Ηλείοι ορμώμενοι από την
διαιωνιζόμενη ψυχρότητά τους με τους Αχαιούς και το μίσος για τους συμμάχους των
Αχαιών, τους Αρκάδες, με τους οποίους ερίζαν διαρκώς για την Τριφυλία, συμπράτουν
με τους Αιτωλούς, εναντίον των πρώτων.
Το 232 π.Χ. η Ηλεία υφίσταται πειρατική επιδρομή από Ιλλυριούς πειρατές.
Στον πόλεμο μεταξύ Αχαιών και του βασιλέως της Σπάρτης Κλεομένους,
οι Ηλείοι ως σύμμαχοι των Σπαρτιατών νικούν τους Αχαιούς, που πολεμούσαν υπό τις
διαταγές του Αράτου, στο όρος Λύκαιο,
το 227 π.Χ. και ανακτούν τη Λασιώνα και την Ψωφίδα.
Στον πόλεμο (220-217 π.Χ.) που έγινε ανάμεσα στους Αιτωλούς, Ηλείους
και Λακεδαιμονίους από τη μία πλευρά και στους Αχαιούς και τους συμμάχους τους
Μακεδόνες και Θεσσαλούς από την άλλη, η Ηλεία υπέστη καταστροφές.
Οι Ηλείοι μεταπηδούν το 224 π.Χ. στο πλευρό των Αχαιών και όταν οι
Αιτωλοί στρέφονται κατά των Αχαιών, οι Ηλείοι πολεμούν και πάλι στο πλευρό των
πρώτων κατά της Αχαϊας. Τα πράγματα αλλάζουν όταν επεμβαίνει ο Φίλιππος ο Ε' της
Μακεδονίας. Πολεμά στο πλευρό των Αχαιών, καταλεηλατεί την Ηλεία και κυριεύει
το οχυρό των Θαλαμών. Σε επόμενη εισβολή του το 218 π.Χ. ανακτά το Τείχος των
Δυμαίων - το οποίο βρισκόταν στην κατοχή Ηλείων και Αιτωλών από το 219 π.Χ.
Το επόμενο έτος κυλά με αμοιβαίες καταστροφές και λεηλασίες ανάμεσα
σε Ηλείους και Αχαιούς. Τελικά, το 217 π.Χ. συνθηκολογούν, μέχρι το 212 π.Χ.,
όταν οι Ηλείοι συμμαχούν με τους Ρωμαίους κατά των Αχαιών και των Μακεδόνων, εμποδίζοντας
τον Φίλιππο να μεταβεί στην Ιταλία, σε βοήθεια του Αννίβα κατά των Ρωμαίων.
Ηλείοι, Αιτωλοί και Ρωμαίοι καταλαμβάνουν τη Δύμη.
Ο Φίλιππος την ανακτά το 209 π.Χ., αλλά αναγκάζεται να αναχωρήσει για τη Μακεδονία,
γιατί κατέφτασε ο Ρωμαίος Σουλπίκιος με ισχυρές δυνάμεις στην περιοχή, ενώ παράλληλα
αντιμετώπιζε προβλήματα με Ιλλυριούς εισβολείς στην χώρα του.
Η περίοδος αυτή λήγει με σύναψη ειρήνης ανάμεσα στους αντιπάλους.
Κατά το Μακεδονικό πόλεμο Αιτωλοί και Ηλείοι προσχωρούν στο στρατόπεδο
των Ρωμαίων, και παραμένουν σ' αυτό ακόμη κι όταν οι Ρωμαίοι παραχωρούν στους
Αχαιούς εδάφη τα οποία εποφθαλμιούσαν οι Ηλείοι, μέχρι την εμφάνιση στο προσκήνιο
του Αντιόχου, βασιλιά της Συρίας.
Όταν ο τελευταίος βρέθηκε αντιμέτωπος με τους Ρωμαίους, τότε οι Ηλείοι τάσσονται
στο πλευρό του.
Ο Αντίοχος υφίσταται μεγάλη καταστροφή στις Θερμοπύλες
το 191 π.Χ. Με την ήττα του αλλάζει και ο συσχετισμός των δυνάμεων για ολόκληρη
την ελληνική επικράτεια. Οι Ηλείοι πια δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ενταχθούν
στην Αχαϊκή Συμπολιτεία. Αυτό σημαίνει ότι Ηλεία χάνει την πολιτική της αυτονομία
, αφού πλέον τα μέλη της συμπολιτείας έχουν κοινό στρατό και νόμισμα, και η τύχη
της τώρα εξαρτάται από τις γενικότερες εξελίξεις στον ελληνικό χώρο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Ηλείας
Στα χρόνια που ακολουθούν, η Ηλεία δεν υποφέρει από τον ρωμαϊκό επεκτατισμό,
αφού δεν παίρνει ενεργό μέρος στους αγώνες κατά των Ρωμαίων.
Οι λιγοστοί υπερασπιστές της Ελλάδας κατατροπώνονται στον Ισθμό
της Κορίνθου το 146 π.Χ., από τον στρατηγό των Ρωμαίων Μόμμιο. Η Ηλεία τυγχάνει
της εύνοιας του Ρωμαίου ύπατου , ο οποίος μετά τη νίκη του προσφέρει 21 επίχρυσες
ασπίδες στην Ολυμπία
και οι Ηλείοι στήνουν ανδριάντα του στο Ιερό, ως ένδειξη εκτίμησης για τις ευνοϊκές
ρυθμίσεις που πέτυχε μετέπειτα για την περιοχή.
Η Ηλεία ανακτά την Τριφυλία και μετέπειτα αποτελεί μαζί μ' αυτή τμήμα
της Provincia Macedonia.
Ουσιαστικά οι Ηλείοι έμειναν ελεύθεροι να διατηρήσουν την εσωτερική
τους διοίκηση, όπως και πριν και να κόβουν το ίδιο νόμισμα, μόνο που στη μία πλευρά
έπρεπε να φέρει την προτομή του εκάστοτε Ρωμαίου αυτοκράτορα ή άλλα σύμβολα της
Ρώμης. Οι θησαυροί του
Ιερού της Ολυμπίας
αρπάσσονται μαζί μ' αυτούς των Δελφών
και της Επιδαύρου
από τον Σύλλα το 87 π.Χ., στην προσπάθεια για την εξασφάλιση των απαιτούμενων
πόρων για τον πόλεμο κατά του βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη. Εν τούτοις, μετά την
ήττα του Μιθριδάτη, ο Σύλλας παραχωρεί μέρος της χώρας των Θηβαίων στο Ιερό ως
αποζημίωση.
Αργότερα, πολεμούν κατά του Καίσαρα, στο πλευρό του Πομπηίου. Ο Πομπήιος
χάνει τον αγώνα και τότε οι Ηλείοι στρέφονται προς τον Καίσαρα.
Η Ηλεία υποφέρει στα χρόνια που ακολουθούν από τη μανία του Μάρκου
Αντώνιου, για όσον καιρό βρέθηκε υπό την κυριαρχία του, καθώς και από καταστρεπτικούς
σεισμούς.
Τα πράγματα μεταστρέφονται για την Ηλεία κατά τον 2ο αι. μ.Χ., κυρίως
λόγω της ύπαρξης του Ιερού της Αρχαίας Ολυμπίας, η οποία γίνεται αποδέκτης πλούτου
από τις πλούσιες προσφορές . Οι ίδιοι οι κατακτητές ευνοούν το Ιερό, το οποίο
ανθίζει και καθιερώνει τη λατρεία των ρωμαίων αυτοκρατόρων στο χώρο του. Τον 3ο
αι. μ. Χ. λοιμός θερίζει την χώρα. Παράλληλα, Γότθοι και Έρουλοι εισβάλλουν στον
ελληνικό χώρο και τον καταλεηλατούν. Η ειρήνη αποκαθίσταται όταν ο ρωμαίος αυτοκράτορας
Κλαύδιος νικά τους Γότθους το 270 μ.Χ.
Η Ηλεία υπάγεται διοικητικά στην Provincia Achaia και διοικείται αρχικά
από το Γαλέριο και μετά από το Λικίνιο, μέχρι το 324 μ.Χ., που αναλαμβάνει ο Μεγάλος
Κωνσταντίνος.
Στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου η Provincia Achaia υπάγεται άμεσα
στη διοίκηση της Μακεδονίας. Η Ολυμπία γίνεται ένα από τα κέντρα αντίστασης στη
νέα θρησκεία, το Χριστιανισμό. Το Ιερό πέφτει στη δυσμένεια του Κωνσταντίνου του
Β'.
Στα χρόνια του Ιουλιανού, το Ιερό γνωρίζει την τελευταία περίοδο ακμής.
Απαλλάσσεται από τη φορολογία και γίνεται προσπάθεια αναβίωσης των αρχαίων θρησκευτικών
κέντρων.
Το τελειωτικό χτύπημα δέχεται η Ολυμπία επί Θεοδοσίου του Α', το 393
μ.Χ., όταν βγάζει διάταγμα, με το οποίο απαγορεύεται οριστικά η διεξαγωγή των
Ολυμπιακών Αγώνων. Με το ίδιο διάταγμα απαγορεύτηκε η είσοδος στους αρχαίους ναούς,
οι θυσίες και τελετές προς τους αρχαίους θεούς. Τότε μεταφέρεται και το περίφημο
χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία, έργο του Φειδία, στην Κωνσταντινούπολη.
Για την νεότερη ιστορία της Ηλείας, βλέπε Ηλεία,
νομός
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Ηλείας
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
