Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ (Πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
  Είναι τόπος με μακραίωνη ιστορία. Υπάρχουν μνημεία της παλαιολιθικής εποχής, αλλά και αναφορές του Ομήρου και του Ηροδότου. Οι αρχαίοι κάτοικοί του ήρθαν από τη Λήμνο.
  Σταθμός στην ιστορία του Σιδηροκάστρου υπήρξε η θρυλική μάχη του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου, που με ορμητήριο την πόλη των Σερρών κατανίκησε τους Βουλγάρους το 1014 στη θέση "Κλειδί", στο Ρούπελ της Σιντικής, δίπλα σχεδόν στο Σιδηρόκαστρο. Υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος του οικοδομήματος του Ελληνισμού, ανασχετικός των βουλγαρικών επιδρομών.
  Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1383 το Σιδηρόκαστρο έπεσε στα χέρια των Τούρκων για να παραμείνει κάτω από την οθωμανική σκλαβιά 529 ολόκληρα χρόνια. Επτά έως οκτώ χιλιάδες Τούρκοι κατοίκησαν στην ελληνική αυτή πολιτεία τα χρόνια που ακολούθησαν την κατάκτησή με αποτέλεσμα το Δεμίρ Ισάρ, όπως μετέφρασαν στη γλώσσα τους την ονομασία της, να είναι άλλοτε έδρα συντάγματος στρατού και άλλοτε μουφτή, καϊμακάμη και δήμου.
  Στα 1912 έπαψε να υπάρχει ο τουρκικός ζυγός και στα 1913 ο βουλγαρικός. Έτσι το Σιδηρόκαστρο ξαναπήρε την παλιά του ονομασία, τα αλλοεθνή μνημεία χάθηκαν, τα τεράστια πλατάνια που στόλιζαν τις πλατείες και τις γειτονιές κόπηκαν και η πόλη πήρε τη σημερινή της μοντέρνα μορφή. Τον Οκτώβριο του 1912 το Σιδηρόκαστρο αριθμούσε 3.000 Τούρκους, 1.000 Έλληνες, 400 Ρωμιόγυφτους, 200 Κιρκάσιους και 50 Βούλγαρους, με σύνολο κατοίκων 4.650. O Βουλγαρικός στρατός υπήρξε αρχικά ιδιαίτερα εκδικητικός προς τους Τούρκους κάτοικους του Σιδηροκάστρου και αργότερα προς το ελληνικό στοιχείο της πόλης και της περιοχής, που πλήρωσε την ελευθερία του με ομαδικές σφαγές και ανείπωτα βασανιστήρια.
  Στις 27 Ιουνίου μπήκε στο Σιδηρόκαστρο μία ελληνική ίλη ιππικού με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό Ιωαννίδη και το απελευθέρωσε, υψώνοντας τη γαλανόλευκη πάνω στο βράχο της Ακρόπολης που δεσπόζει στο κέντρο της πόλης. Η αιματηρή εποποιία της Κρέσνας είχε λήξει με θρίαμβο για τα ελληνικά όπλα, αλλά τα βάσανα των Σιδηροκαστρινών δεν είχαν τελειωμό.
  Ύστερα από μερικά χρόνια, και αφού προηγουμένως θα δεχθούν το μεγαλύτερο μέρος της προσφυγιάς από το πυρπολημένο Μελένικο, θα δουν τους Βουλγάρους να κατηφορίζουν για δεύτερη φορά το Μάιο του 1916. Η είδηση θα παγώσει τους Σιδηροκαστρινούς και χιλιάδες από αυτούς θα ακολουθήσουν το 21ο Σύνταγμα πεζικού, που είχε μέχρι τότε έδρα του την πόλη, στην πορεία του προς τις Σέρρες, για να αναγκαστούν τελικώς να ξαναγυρίσουν πίσω, όταν όλοι οι δρόμοι διαφυγής τους είχαν αποκλειστεί από τις χιλιάδες βουλγαρικού στρατού που κατηφόριζε με ταχύτητα από τα στενά της Κρέσνας. Ακολούθησε το μαρτύριο της ομηρίας και της εκτόπισης, αλλά και ο θάνατος εκατοντάδων Σιδηροκαστρινών από τις κακουχίες και την πείνα.
  Τον Απρίλιο του 1941, ύστερα από την παράδοση των οχυρών του Ρούπελ και την είσοδο των Γερμανών στη χώρα μας, οι Βούλγαροι που τους ακολούθησαν κατέλαβαν για τρίτη φορά το Σιδηρόκαστρο στις 3 Μαΐου. Νέα δεινά, που κράτησαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια, ανέμεναν τους Έλληνες κατοίκους του, προκειμένου να εκβουλγαριστούν τα κατακτημένα εδάφη από τους φασίστες του Βόρι. Όμως για μια ακόμη φορά οι κατακτητές αποχώρησαν και έτσι οι Σιδηροκαστρινοί αισθάνθηκαν πάλι το ζείδωρο αέρα της Ελευθερίας να τους χαϊδεύει τα πρόσωπα.
  Απελευθερώθηκε το 1944.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σιδηροκάστρου

• http://www.sidirokastro.gr/istory/Ist_Sidi.htm