Πληροφορίες τοπωνυμίου

Αβέρωφ Γεώργιος

  (Μέτσοβο, 1818 - Αλεξάνδρεια 1899).
  Εθνικός ευεργέτης, από τις εξέχουσες μορφές του απόδημου Ελληνισμού. Έδρα των επιχειρήσεών του υπήρξε η Αίγυπτος , όπου εγκαταστάθηκε το 1840. Αρχικά εργάστηκε στο εμπορικό κατάστημα του αδερφού του Αναστάση, στο Κάιρο , και από το 1866 στην Αλεξάνδρεια . Εκεί ανέπτυξε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα που τον ανέδειξε σε σημαντικό παράγοντα της οικονομικής ζωής της Αιγύπτου.
  Ο Αβέρωφ ασχολήθηκε πολύ νωρίς με την εκμίσθωση κτημάτων στις όχθες του Νείλου συγκεντρώνοντας σημαντικά κεφάλαια. Μπόρεσε έτσι να αναπτύξει ευρύτερα τις συναλλαγές του ομώνυμου οικογενειακού εμπορικού οίκου στην Οδησσό , ιδιαίτερα στον τομέα του σιτεμπορίου. Παράλληλα συνδέθηκε στενά με το χεδίβη της Αιγύπτου Τεουφίκ, στον οποίο προμήθευε πολύτιμα αντικείμενα από το εξωτερικό για την αυλή του και έπαιρνε ως αντάλλαγμα αιγυπτιακές πρώτες ύλες για εξαγωγή. Συγχρόνως κυριαρχούσε στο εσωτερικό εμπόριο της Αιγύπτου με τα ποταμόπλοιά του, που μονοπωλιακά μετέφεραν εμπορεύματα στα λιμάνια του Νείλου. Επιδόθηκε ακόμη και σε τραπεζικές εργασίες. Η μεγαλύτερη επιτυχία του ήταν ο έγκαιρος εφοδιασμός της ευρωπαϊκής αγοράς με αιγυπτιακό βαμβάκι, όταν παρατηρήθηκε έλλειψη εξαιτίας του Αμερικάνικου Εμφύλιου Πολέμου.
  Με τη θέση που κατέλαβε στην οικονομική ζωή της Αιγύπτου έγινε θρύλος για τους ντόπιους· το όνομά του επιζεί και σήμερα στον κόλπο "Αμπουρώφ" του Νείλου.
  Το 1882 ο Αβέρωφ επισκέφτηκε τη Βιέννη . Το ταξίδι αυτό του άνοιξε νέους ορίζοντες. Με τη βοήθεια του φίλου του Νικολάου Δούμπα, εμπόρου και "μαικήνα" των καλών τεχνών, γνώρισε την αξία της καλλιτεχνικής δημιουργίας, γεγονός που καθόρισε το ενδιαφέρον του για την χρηματοδότηση ελληνικών πνευματικών και καλλιτεχνικών ιδρυμάτων.
  Η πρώτη δωρεά του Γεωργίου Αβέρωφ στον ελληνισμό ήταν 5.000 χρυσές λίρες στον έρανο για την Κρητική Επανάσταση του 1866. Ακολούθησαν αλλεπάλληλες προσφορές σημαντικών ποσών για κοινωφελή έργα στην ελληνική κοινότητα της Αλεξάνδρειας (ελληνικό γυμνάσιο, παρθεναγωγείο, νοσοκομείο), στη γενέτειρά του το Μέτσοβο, και αργότερα στην Αθήνα. Ειδικά στην πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους χρηματοδότησε την ανέγερση της Σχολής των Ευελπίδων, του Αβερώφειου Εφηβείου, των ανδριάντων του Ρήγα Φεραίου και του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε', μπροστά στο Πανεπιστήμιο. Ακόμη με δικές του δωρέες εκτελέστηκε η αναμαρμάρωση του Παναθηναϊκού Σταδίου και αποπερατώθηκε το Πολυτεχνείο, που ονομάστηκε Μετσόβιο, γιατί και οι τρεις δωρητές του (Νικόλαος Στουρνάρας, Μιχαήλ Τοσίτσας, Γεώργιος Αβέρωφ) κατάγονταν από το Μέτσοβο. Με τη διαθήκη του, εξάλλου, κληροδότησε αξιόλογα ποσά για κοινωφελείς και εθνικούς σκοπούς, όπως για τη ναυπήγηση του θωρηκτού "Γεώργιος Αβέρωφ", ναυαρχίδας του ελληνικού στόλου στους Βαλκανικούς Πολέμους.

Βιβλιογραφία: Μ. Αβέρωφ, "Η ζωή του Γεωργίου Αβέρωφ" (ελλην. Έκδ. 1964)
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από το Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα 1983, της Εκδοτικής Αθηνών

• http://www.epcon.gr/Gaveroff/ (1 φωτ.)

Στουρνάρης Νικόλαος

  (Μέτσοβο, 1806 - Χαλκίδα, 1853)
  Μεγαλέμπορος και εθνικός ευεργέτης, ανιψιός του Μιχαήλ Τοσίτσα. Αφού τελείωσε τη στοιχειώδη παιδεία στη γενέτειρά του, πήγε στο Λιβόρνο της Ιταλίας, όπου εργάστηκε στον εμπορικό οίκο των θείων του αδελφών Τοσίτσα. Με τη φροντίδα των τελευταίων στάλθηκε στο Παρίσι και παρακολούθησε ανώτερες εμπορικές σπουδές, μετά την ολοκλήρωση των οποίων εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια. Εκεί έγινε στην αρχή βοηθός του θείου του στις επιχειρήσεις του και ύστερα ανέλαβε τη διεύθυνση του εμπορικού του οίκου, που ήταν τότε ένας από τους μεγαλύτερους της Αιγύπτου.
  Ο Στουρνάρης, που λόγω των υποθέσεών του ταξίδευε συχνά στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά βιομηχανικά, εμπορικά και γεωργικά κέντρα, αντιλήφθηκε έγκαιρα τη σημασία της ανάπτυξης των πλουτοπαραγωγικών πηγών κάθε χώρας και θέλησε να βοηθήσει το καθυστερημένο ακόμη τότε, από την πλευρά αυτή, ελληνικό κράτος. Έτσι, το 1846 επισκέφτηκε την Αθήνα για να ερευνήσει την οικονομική κατάσταση του τόπου και να αρχίσει την πραγματοποίηση των σχεδίων του. Αγόρασε μεγάλες εκτάσεις στη Φθιώτιδα και τη βόρεια Εύβοια, για να εγκαταστήσει πρότυπες γεωργικές σχολές και καλλιέργειες, ενώ παράλληλα άρχισε να προσφέρει σημαντικά ποσά σε φιλανθρωπικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αθήνας, της ελληνικής παροικίας της Αλεξάνδρειας και της ιδιαίτερης πατρίδας του. Το 1850 είχε συνεννοήσεις με την ελληνική κυβέρνηση για την κατασκευή σιδηροδρόμου, που θα συνέδεε την Αθήνα με τον Πειραιά, καθώς και για την ίδρυση ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών. Πρότεινε ακόμη να αναλάβει εκβάθυνση, διεύρυνση και νέα γεφύρωση του πορθμού του Ευρίπου.
  Το 1852 ο Στουρνάρης αποσύρθηκε από την εργασία του στην Αλεξάνδρεια και εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα. Πέθανε ξαφνικά τον επόμενο χρόνο, ενώ βρισκόταν στη Χαλκίδα για να εγκαταστήσει στα κτήματά του ειδικευμένους καλλιεργητές, που έφερε από την Ιταλία, και να οργανώσει γεωργικούς σταθμούς.
  Ο Στουρνάρης, με τη διαθήκη του, που είχε συντάξει λίγο πριν από το θάνατό του, άφησε μεγάλα χρηματικά ποσά για αγαθοεργούς σκοπούς στην Αλεξάνδρεια και στο Μέτσοβο και 100.000 τάλληρα για την ανέγερση μνημειώδους κτιρίου για τη στέγαση "ενός λαμπρού Πολυτεχνείου", εις το οποίο "να διδάσκωνται όλαι αι βάναυσοι και καλαί τέχναι" και να προστεθεί σ' αυτές και η διδασκαλία της γεωργίας, την οποία χαρακτηρίζει ως "την βάσιν της αληθούς ευτυχίας ενός έθνους". Με τη δωρεά του Στουρνάρη και εκείνες του θείου του Μιχαήλ Τοσίτσα (1856) και του Γεωργίου Αβέρωφ (1873) κτίστηκε σε σχέδια Λύσανδρου Καυταντζόγλου το κτίριο του Πολυτεχνείου στην οδό Πατησίων (1862-76), το οποίο έφερε το όνομα του πρώτου δωρητή και ευεργέτη ("Στουρνάρειο") ως το 1873, οπότε σε εκπλήρωση επιθυμίας του Αβέρωφ ονομάστηκε "Μετσόβιο".

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από το Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα 1983, της Εκδοτικής Αθηνών

Τοσίτσας Μιχαήλ

  (Μέτσοβο, 1787 - Αθήνα, 1856)
  Μεγαλοεπιχειρηματίας και εθνικός ευεργέτης. Ολοκλήρωσε τη στοιχειώδη εκπαίδευση (1797) στη Θεσσαλονίκη, όπου ο πατέρας του Αναστάσιος Τοσίτσας διατηρούσε κατάστημα επεξεργασίας γουναρικών. Ειδικεύτηκε και ο ίδιος στην τέχνη του γουναρά και το 1806 ανέλαβε προσωπικά την επιχείρηση. Με συνεργάτες τους τρεις νεότερους αδελφούς του επεξέτεινε γρήγορα τη δραστηριότητά του, ιδρύοντας εμπορικούς οίκους στην Αίγυπτο, τη Μάλτα και το Λιβόρνο. Το 1820 εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια, η οποία έγινε από τότε το κέντρο των επιχειρήσεών του. Συνδέθηκε στενά με τον Αιγύπτιο ηγεμόνα Μωχάμμετ Αλυ, παλιό γνώριμο του πατέρα του, ο οποίος τον χρησιμοποίησε και ως σύμβουλο, και με την υποστήριξή του δεν άργησε να εξελιχτεί σε έναν από τους ευρωστότερους οικονομικούς παράγοντες του τόπου. Αναμίχθηκε σε μεγάλους οικονομικούς κρατικούς οργανισμούς και έγινε ο διαχειριστής των απέραντων γαιοκτησιών του Αιγύπτιου τοπάρχη.
  Ο Τοσίτσας προστάτευσε την ελληνική ομογένεια της Αιγύπτου έναντι των μουσουλμανικών διώξεων και πολλαπλά την ευεργέτησε. Ορισμένοι ιστοριογράφοι τον κατέκριναν για την παραμονή του στην υπηρεσία του Μωχάμμετ Αλυ στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Υπάρχουν ωστόσο πληροφορίες ότι ενίσχυσε με μεγάλα χρηματικά ποσά τους αγωνιζόμενους Έλληνες, άσκησε την επιρροή του στον ηγεμόνα για να περιφρουρηθεί η ασφάλεια των πολυπληθών Ελλήνων της Αιγύπτου, την περίοδο της εκστρατείας του γιου του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο (1825-27) και κατέβαλε χρήματα για την εξαγορά Ελλήνων αιχμαλώτων που είχαν μεταφερθεί στην Αίγυπτο.
  Το 1833 ο Τοσίτσας διορίστηκε πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια και το 1853 ονομάστηκε γενικός πρόξενος. Στα τέλη του 1854 εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα, ενώ, ένα χρόνο πριν, συγκλονισμένος από το θάνατο του ανιψιού του Νικόλαου Στουρνάρη, είχε υποστεί ημιπληγία.
  Ο Τοσίτσας διέθεσε τα τεράστια κέρδη, που αποθησαύρισε, σε κοινωφελείς σκοπούς στην Αλεξάνδρεια, το Μέτσοβο και την Αθήνα. Με δωρεές του κτίστηκαν μεταξύ άλλων στην Αλεξάνδρεια νοσοκομείο για την ελληνική κοινότητα, ελληνικά σχολεία, ορθόδοξη εκκλησία και άλλα ιδρύματα. Με τη διαθήκη του εξάλλου πρόσφερε μεγάλα ποσά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο, στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, στο Οφθαλμιατρείο, ενώ ιδιαίτερα μεγάλο ποσό άφησε στο Πολυτεχνείο. Την αγαθοεργή του δράση συνέχισε η σύζυγός του Ελένη Τοσίτσα (Μέτσοβο, 1796 - Αθήνα, 1866), η οποία διέθεσε όλη την περιουσία που κληρονόμησε από το σύζυγό της σε αγαθοεργούς σκοπούς. Το 1865, με δωρεά της του 1858 προς τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, οικοδομήθηκε στην γωνία Σταδίου και Αρσάκη (κοντά στο κτίριο του Αρσακείου) πρότυπο αλληλοδιδακτικό σχολείο θηλέων, το Τοσίτσειο. Διέθεσε επίσης τα απαιτούμενα χρήματα για την αγορά των οικοπέδων όπου ανεγέρθηκαν τα κτίρια του Πολυτεχνείου και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
  Τελευταίος απόγονος της οικογένειας Τοσίτσα ήταν ο εγγονός του αδελφού του Μιχαήλ Τοσίτσα, Θεόδωρου Τοσίτσα (1795-1870), επίσης μεγάλου ευεργέτη, και φιλικού (μυημένου στην Αλεξάνδρεια το 1819), βαρόνος Μιχαήλ Τοσίτσας (1885-1950), ο οποίος κληροδότησε το επώνυμό του στον μακρινό συγγενή του Ευάγγελο Αβέρωφ, διέθεσε την περιουσία του για τη σύσταση (1947) του "Ιδρύματος βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα", το οποίο σύμφωνα με την επιθυμία του δωρητή αναπτύσσει δραστηριότητες στο Μέτσοβο για τη διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς του τόπου, χορηγεί υποτροφίες σε Ηπειρώτες σπουδαστές, διατηρεί για τους τελευταίους φοιτητική Εστία στην Κηφισιά κ.ά.

Κείμενο: Αλίκη Σολωμού
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από το Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα 1983, της Εκδοτικής Αθηνών

Αβέρωφ-Τοσίτσας Ευάγγελος

  (Τρίκαλα, 1910, Αθήνα 1990)
  Πολιτικός και συγγραφέας που κατάγεται από το Μέτσοβο. Σπούδασε νομικά και πολιτικές-οικονομικές επιστήμες στην Ελβετία (διδάκτορας Οικονομικών Επιστημών). Στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο υπηρέτησε σε μυστική υπηρεσία οργάνωσης δολιοφθορών στο αλβανικό έδαφος. Το Φεβρουάριο του 1941 ανακλήθηκε και διορίστηκε νομάρχης της Κέρκυρας. Στη διάρκεια της Κατοχής η αντιστασιακή του δραστηριότητα έγινε αιτία να συλληφθεί και να εκτοπιστεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Δραπέτευσε το 1943 με την ανατροπή του φασιστικού καθεστώτος, αλλά παρέμεινε στο ιταλικό έδαφος κατευθύνοντας μια ελληνική οργάνωση αντίστασης.
  Το 1946 άρχισε την πολιτική του σταδιοδρομία ως βουλευτής Ιωαννίνων του Κόμματος των Φιλελευθέρων και από τότε εκλέγεται συνεχώς σε όλες τις βουλευτικές εκλογές με μοναδική εξαίρεση τις εκλογές του 1952. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974) φυλακίστηκε για τη συμμετοχή του στο αντιδικτατορικό "Κίνημα του Ναυτικού" (Μάιος 1973).
  Διατέλεσε πολλές φορές υπουργός σε κυβερνήσεις του Κόμματος των Φιλελευθέρων, της ΕΡΕ και της Νέας Δημοκρατίας. Ειδικότερα κατείχε το χαρτοφυλάκιο του υπουργού των Εξωτερικών σε όλες τις πολιτικές κυβερνήσεις των Κωνσταντίνου Καραμανλή της περιόδου από το 1956 ως το 1963. Από τη θέση αυτή συνέβαλε στη χάραξη της εθνικής εξωτερικής πολιτικής κατά την κρίσιμη πρώτη φάση του Κυπριακού. Μετά τη μεταπολίτευση του Ιουλίου 1974 και ως τον Οκτώβριο του 1981 διετέλεσε υπουργός Εθνικής Αμύνης στις κυβερνήσεις Κωνσταντίνου Καραμανλή και Γεωργίου Ράλλη και για λίγους μήνες (1981) αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης. Με την ιδιότητα του υπουργού Εθνικής Αμύνης συνέβαλε ουσιαστικά στην ομαλή αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας, ενώ παράλληλα ενίσχυσε σημαντικά την πολεμική ετοιμότητα της χώρας. Το Δεκέμβριο του 1981 εκλέχτηκε πρόεδρος του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.
  Παράλληλα με την πολιτική του δραστηριότητα, ο Αβέρωφ συνέγραψε επιστημονικά και λογοτεχνικά έργα που γνώρισαν σημαντική επιτυχία. Ήδη το 1933, απέσπασε το πρώτο βραβείο του Ινστιτούτου Κάρνεγκη σε διεθνή διαγωνισμό με το βιβλίο του στα γαλλικά "Τελωνειακή ένωσις των Βαλκανίων" ("Union Douaniere Balcanique"). Στις επιστημονικές του μελέτες περιλαμβάνονται το ογκώδες σύγγραμμα "Το πρόβλημα του πληθωρισμού της Ελλάδος" (1939), "Η πολιτική πλευρά του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος" (1948) και η ιστορική μελέτη "Feu et hache" (1973 στα γαλλικά και 1974 στα ελληνικά με τον τίτλο "Φωτιά και τσεκούρι 1944-1949"), για την οποία τιμήθηκε με το γαλλικό διεθνές βραβείο "Ακρόπολη".
  Το λογοτεχνικό του έργο είναι εμπνευσμένο από τα ζωντανά στοιχεία της ελληνικής γης και από τις ιστορικές περιπέτειες των Ελλήνων. Στο πρώτο του μυθιστόρημα "Η φωνή της γης" (1964), που εκτυλίσσεται στη Θεσσαλία τον καιρό της ιταλικής κατοχής, ο συγγραφέας εκφράζει με δύναμη τους στενούς δεσμούς του Έλληνα με τη γη του για να καταλήξει στην οδυνηρή ανάταση που δημιουργεί η σχέση αυτή, όταν η ελευθερία χάνεται και η πατρίδα δοκιμάζεται. Την ίδια δραματική πορεία εκφράζουν και τα επόμενα εκτενή μυθιστορήματά του. "Η γη της οδύνης" (1966), και η "Γη δελφύς" (1968), ενώ διακρίνονται για το μυθικό τους χαρακτήρα και τη ρεμβαστική τους διάθεση τα έργα του "Όταν ξεχνούσαν οι θεοί" (1969) και "Όταν ευλογούσαν οι θεοί" (1971). Έγραψε ακόμη το θεατρικό έργο "Επιστροφή στις Μυκήνες" (1973), διηγήματα και παιδικά παραμύθια ("Περιστέρια"), καθώς και διάφορα άλλα κείμενα και μελέτες. Έργα του έχουν κυκλοφορήσει στα γαλλικά και τα ιταλικά και προκάλεσαν πολλές ευμενείς κριτικές.
  Ως κληρονόμος του Μιχαήλ Τοσίτσα, εγγονού του ομώνυμου ευεργέτη, ο Αβέρωφ είναι ιδρυτής (1947) και ισόβιος πρόεδρος του Τοσίτσειου Κληροδοτήματος, με το οποίο δημιουργήθηκαν πολλά κοινωφελή ιδρύματα. Η πεποίθηση του διαθέτη ήταν ότι τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης είναι ζωντανά και ότι πάνω σ' αυτά πρέπει να θεμελιώνεται η νεοελληνική ζωή για να είναι σωστή και γόνιμη. Με το κληροδότημα αυτό ευνοήθηκαν ξεχωριστά το Μέτσοβο και η Ήπειρος γενικότερα, με αποτέλεσμα να αναθερμανθεί το ενδιαφέρον των κατοίκων της περιοχής για τις μορφές της παραδοσιακής ζωής και συμπεριφοράς.

Κείμενο: Κ. Τσιρόπουλος
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από το Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα 1983, της Εκδοτικής Αθηνών

• http://www.karamanlis-foundation.gr/gr/drastirioti... (1 φωτ.)
• http://www.katogi-strofilia.gr/ev_averof.html (1 φωτ.)

Ζερζούλης Νικόλαος

  (Μέτσοβο 1706 - Ιάσιο 1773)
  Σπουδαίος νεωτερικός φιλόσοφος. (Αναφέρεται και ως Ζερτζούλης ή Ζορτούλλιος ή Τζαρτζούλης ή Τζερτζέλης). Μαθήτευσε αρχικά στο Μέτσοβο, αργότερα στα Ιωάννινα (κοντά στον Μπαλάνο Βασιλόπουλο) και ύστερα από μια περίοδο διδασκαλίας στην Τρίκκη (1736-48) και στα Ιωάννινα (Σχολή Γκιούνμα 1748-50) σπούδασε φιλοσοφία, μαθηματικά και ιατρική στην Ιταλία (1751-55). Στη συνέχεια δίδαξε στο Μέτσοβο και ως υποδιδάσκαλος στην Πατριαρχική Ακαδημία της Κωνσταντινουπόλεως. Το 1759 κλήθηκε να διαδεχτεί τον Ευγένιο Βούλγαρη στη σχολαρχία της Αθωνιάδος Ακαδημίας, στα 1761-66 σχολάρχησε στο Μέτσοβο, στον Τύρναβο και στην Τρίκκη και κατέληξε στο Ιάσιο, όπου δίδαξε στην εκεί Ακαδημία και έδρασε συγγραφικά ως το θάνατό του.
  Το συγγραφικό και μεταφραστικό έργο του Ζερζούλη είναι όλο σχεδόν ανέκδοτο. Σώζονται δύο χαρακτηριστικά κείμενα, που έχουν θέμα τους προβλήματα φυσικής φιλοσοφίας (στα πλαίσια διαμάχης του με το γνωστό "περιπατητικό" φιλόσοφο Δωρόθεο το Λέσβιο), καθώς και η μετάφραση (από τα λατινικά) της Αριθμητικής, Γεωμετρίας και Τριγωνομετρίας του Κρίστιαν Βόλφερ. Δε σώζονται δυστυχώς οι μεταφράσεις των Στοιχείων του Νεύτωνα (η πρώτη μετάφραση σε άλλη γλώσσα του έργου-σταθμού, στην ιστορία της επιστήμης) και της Πειραματικής Φυσικής του φημισμένου Ολλανδού Πέτερ βαν Μάσσενμπρουκ.
  Για την αξία του Ζερζούλη και τη θέση του στη φιλοσοφική παιδεία της εποχής του την καλύτερη μαρτυρία αποτελεί η κρίση του Ιώσηπου Μοισιόδακα: "Ένας Ευγένιος Βούλγαρις, ένας Νικηφόρος Θεοτόκης, ένας Νικόλαος Ζορτούλλιος είναι οι πρώτοι λογάδες, άξιοι και οι τρεις να συγγράφουν και να παραδίδουν με ακρίβειαν πάσαν επιστήμην. Όλη η Ελλάς πρέπει να τους σέβεται, διότι αυτοί σπουδάζουν ν' ανακαλέσουν τας Μούσας εις τον πάτριον Ελικώνα των".

Βιβλιογραφία: Λ.Γ. Μπενάκης, "Από την ιστορία του μεταβυζαντινού Αριστοτελισμού στον ελληνικό χώρο. Νικόλας Ζερζούλης - Δωρόθεος Λέσβιος", Φιλοσοφία 7 (1977). Του ίδιου "Ανέκδοτο κείμενο του Νικολάου Ζερζούλη για θέματα Θεολογίας, φιλοσοφίας και επιστήμης" Δευκαλίων.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από το Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα 1983, της Εκδοτικής Αθηνών