Πληροφορίες τοπωνυμίου

Μανάκιας Γιάννης & Μίλτος

ΑΒΔΕΛΛΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
  Πρωτοπόροι της φωτογραφίας και του κινηματογράφου στα Βαλκάνια, οι οποίοι στάθηκαν με το φακό τους αδιάψευστοι μάρτυρες γεγονότων, όπως η επανάσταση των Νεότουρκων, η πτώση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι Βαλκανικοί και οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η δολοφονία του μητροπολίτη Αιμιλιανού, η επίσκεψη του Σουλτάνου στη Θεσσαλονίκη, η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Μοναστηρίου - Θεσσαλονίκης κ.ά. Ο Μάης του 1905 μπορεί να προσδιοριστεί σαν η στιγμή που γεννήθηκε ο κινηματογράφος στα Βαλκάνια. Είναι αυτή η χρονική στιγμή, που οι αδελφοί Μανάκια γύρισαν την πρώτη ταινία τους (με μηχανή λήψεως «Μπισκόπ Νο 300»), με τον τίτλο «Υφάντρες», στη γενέτειρά τους και με πρωταγωνίστρια της ηλικίας 116 ετών γιαγιά τους. Κατόπιν ακολούθησε ταινία τους με σκηνές από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1906 στην Αθήνα.
  Η οικογένεια Μανάκια θεωρείται από τις παλαιότερες στο βλαχόφωνο χωριό Αβδέλλα του νομού Γρεβενών. Ο Γιάννης Μανάκιας, γεννημένος το 1878-9 τελείωσε το γυμνάσιο Μοναστηρίου (Μπίτολια) και στη συνέχεια δούλεψε ως δάσκαλος στο Ιμέρ, στο Τσιέρνες και στα Γιάννενα, όπου παρέδιδε μαθήματα ζωγραφικής και παράλληλα άνοιξε δικό του φωτογραφικό εργαστήριο, για το οποίο καταταλαιπωρήθηκε από τους Τούρκους. Διωκόμενος από τα Γιάννενα, μετέφερε το εργαστήριό του στο Μοναστήρι.
  Ο Μίλτος, γεννημένος το 1881, δούλεψε στο φωτογραφικό εργαστήριο του αδελφού του Γιάννη στα Γιάννενα και σε σύντομο χρονικό διάστημα αναδείχτηκε σπουδαίος μάστορας της φωτογραφικής τέχνης, αφήνοντας ιστορία - με όλη τη σημασία της λέξης - στο χώρο της φωτογραφίας και του κινηματογράφου. Η γνώση οχτώ γλωσσών είναι μία ακόμη απόδειξη της μεγάλης προσωπικότητάς του. Ευτύχησε μάλιστα να δει το πρόσωπό του σε γραμματόσημο που εκδόθηκε προς τιμήν του.
  Για την καθαρότητα των φιλμ (τα οποία συχνά εμφάνιζαν στο Παρίσι), τη λήψη και τον πλούτο των θεμάτων τους, κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο στην Εκθεση του Βουκουρεστίου (1904-5). Η δραστηριότητα των αφών Μανάκια καλύπτει 60 χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος του σημαντικού αρχείου των δύο αυτών βλαχόφωνων Ελλήνων (φωτογραφίες από 125 διαφορετικά μέρη και κινηματογραφικές ταινίες μικρού μήκους) ανήκουν από το 1955 στις Γιουγκοσλαβικές αρχές. Η πόλη των Γρεβενών τιμώντας τους πρωτοπόρους των Βαλκανίων, έδωσε το όνομά τους στο Δημοτικό Κινηματογράφο.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας Γρεβενών.