Πληροφορίες τοπωνυμίου

Αγιος Γεώργιος Μαραθοκάμπου

Τοποθεσία -Έτος Ίδρυσης
Ο Αγιος Γεώργιος Μαραθοκάμπου, βρίσκεται σε ένα πρόβουνο τoυ Κέρκη, σε απόσταση 7-8 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά του οικισμού του Μαραθοκάμπου. Ήταν εκκλησία παλαιού "μονιδρίου"-του οποίου σώζεται το περιτοίχισμα και μερικά κελιά- που ανήκε στη μονή της Πάτμου και μνημονεύεται από τον Γεωργειρήνη περί τα μέσα του 17ου αιώνα. Ο Σταματιάδης πάντως αναφέρει ότι η εκκλησία κτίστηκε το 1766.
Αρχιτεκτονικά στοιχεία
Ανήκει στον τύπο του τρίκογχου ναού. Στα περισσότερα χαρακτηριστικά της δεν διαφέρει από τα άλλα κτίσματα του τύπου, εκτός από τον τρόπο διαμόρφωσης των γωνιών του μεταβατικού τετραγώνου κάτω από τον τρούλο, όπου βρίσκουμε και πάλι την ιδιοτυπία της χρησιμοποίησης ημιχωνίων -ή, μάλλον, σφαιρικών κογχών- αντί σφαιρικών τριγώνων, όπως και στις περιπτώσεις των εκκλησιών της Ευαγγελίστριας και της Παναγιάς της Μακρινής στο Καλαμπάχτασι.
  Ως πρόσθετη ιδιοτυπία -μοναδική μάλιστα για τον τύπο αυτόν στο νησί- μπορεί να θεωρηθεί επίσης η εμφάνιση εδώ μικρών, αβαθών τυφλών αψίδων στις εσωτερικές επιφανείς των πλάγιων τοίχων, στα τμήματά τους πριν και μετά από τις πλευρικές κόγχες. Κατά τα άλλα, ο τρούλος είναι σχετικά χαμηλωμένος, η κόγχη του ιερού είναι μεγάλη, αλλά κτισμένη στο κάτω μέρος, με συμμετρικές στα πλάγιά της τις μικρότερες κόγχες της πρόθεσης και του διακονικού, και εξωτερικά τρίπλευρη, οι δε πλάγιες κόγχες των χορών είναι εξωτερικά καμπύλες.
  Στο δάπεδο υπάρχει κανονική πλακόστρωση, σε συνδυασμό με τμήματα από βοτσαλωτό στις στέγες διατηρείται η χαρακτηριστική επικάλυψη από σχιστόπλακες σε επιμελημένη διάστρωση το δε υπάρχον τέμπλο είναι νεότερο, κτιστό. Τέλος, εμπρός από τη δυτική όψη του κτίσματος υπάρχει σήμερα η προσθήκη ενός νεότερου ξυλόστεγου νάρθηκα με αμφικλινή επικεραμωμένη στέγη, επάνω από την είσοδο του οποίου είναι κατασκευασμένο ένα σχετικά απλό δίτοξο καμπαναριό.
Βιβλιογραφία Παπαϊωάννου Κ., "Εκκλησίες και Μοναστήρια της Σάμου", Πνευματικό Ίδρυμα "Νικόλαος Δημητρίου", Αθήνα 1997

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Σάμου

• http://www.samos.gr/museum/page3/Agios%20Georgios%...

Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαραθόκαμπου

  Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μαραθοκάμπου βρίσκεται στις παρυφές της κωμοπόλεως του Μαραθοκάμπου και ιδρύθη το έτος 1887. Είναι μικρά γυναικεία Μονή προς τιμήν της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου. Οι απαρχές της όμως ανάγονται στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνος, όταν οι Κολλυβάδες μοναχοί, εξαιτίας των ερίδων στο Αγιον Όρος, ήρθαν κι εγκαταστάθηκαν στο Μαραθόκαμπο. Τα κηρύγματα και η πνευματική τους εργασία είχαν ως αποτέλεσμα να ελκυσθούν προς τον κατά Χριστόν βίο μερικές γυναίκες, πού αργότερα ασπάσθηκαν τον μοναχισμό και εγκαταστάθηκαν στο υπάρχον εκεί μονύδριο. Ο ναός φέρει την επιγραφή: «θείος και ιερός ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου αψξθ’ Νοεμβρίου θ’». Πάνω από τη θύρα του, ή ένδειξη «Τώ 1819 έτει Ιουνίου 15», προφανώς φανερώνει το χρόνο ανακαινίσεώς του. Πριν μετατραπεί σε Μονή, το κτήριό της εχρησιμοποιείτο ως γηροκομείο και φιλανθρωπικό κατάστημα.
  Ήδη άρχισαν εργασίες (1996) για την ανακαίνιση των κτισμάτων της, με τη φιλότιμη συμπαράσταση των κατοίκων της κωμοπόλεως και των τοπικών αρχόντων, υπό την καθοδήγηση του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Ευσεβίου.

Αγιος Αθανάσιος Mαραθοκάμπου

Τοποθεσία -Έτος Ίδρυσης
  Ο Αγιος Αθανάσιος Mαραθοκάμπου. Βρίσκεται μέσα στον οικισμό του Μαραθοκάμπου, προς τη χαμηλότερη νοτιοανατολική άκρη του, και παλαιότερα ήταν ενοριακή. Για τη χρονολόγησή της ενδεικτική είναι η χρονολογία 1795 (Αύγουστος) σε επιγραφή χαραγμένη επάνω από τη νότια είσοδο. Το βορεινό κλίτος της είναι αφιερωμένο στην Αγία Βαρβάρα.
Αρχιτεκτονικά στοιχεία
  Ανήκει και αυτή στον τύπο της απλής δίκλιτης εκκλησίας με δρομικά θολοσκέπαστα, κλίτη. Αυτό που κυρίως την χαρακτηρίζει σε σχέση με τις άλλες εκκλησίες του ίδιου τύπου που είδαμε ως τώρα, είναι η μεγάλη ομοιότητα των δύο κλιτών, τόσο ως προς το μέγεθος όσο και ως προς τη διαμόρφωση των επί μέρους στοιχείων -εκτός από το δυτικό άκρο του βορινού κλίτους- που οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ενιαία κατασκευή.
  Η επικοινωνία μεταξύ των κλιτών γίνεται με τρεις καμάρες ανοιγμένες στον ενδιάμεσό τους τοίχο. Αυτές είναι κάπως ανόμοιες, σχετικά μικρές και άνισα κατανεμημένες, πράγμα που υποδηλώνει μεγαλύτερη έμφαση στην αυτονομία των δύο χώρων παρά στην ενοποίησή τους.
  Οι θόλοι των κλιτών είναι ελαφρά οξυκόρυφοι, της ίδιας καμπυλότητας, και στις γενέσεις χωρίζονται από τους τοίχους με ελαφρά προεξοχή των επιφανειών τους.
  Η διαμόρφωση του ανατολικού τοίχου εμφανίζεται και στα δύο κλίτη πανομοιότυπη με την κεντρική αψίδα του ιερού, κτισμένη στο κάτω μέρος, συμμετρικά πλαισιωμένη από τις μικρότερες κόγχες της πρόθεσης και του διακονικού και με την εξοχή προς τα έξω τρίπλευρη, πεπλατυσμένη. Η τυπική επανάληψη μάλιστα της διαμόρφωσης αυτής προχωρεί και στους πλάγιους τοίχους των δύο κλιτών, με την εμφάνιση δύο πρόσθετων μικρών κογχών στα προς ανατολάς άκρα τους (συμμετρικών ως προς τον διαχωριστικό τοίχο) και ακόμη δύο παραθύρων στο μέσο περίπου του μήκους τους, επίσης συμμετρικών.
  Και η ομοιότητα προχωρεί και στη διαμόρφωση των δυτικών τοίχων των κλιτών με την εμφάνιση και στους δύο του ίδιου τυποποιημένου σχήματος των δύο παραθύρων, συμμετρικά ανοιγμένων ως προς τις εκεί εισόδους. Το ίδιο ισχύει και στο εσωτερικό με τις δαπεδοστρώσεις από σχετικά κανονικές πλάκες σε απλές διατάξεις, συμπληρούμενες με τμήματα από βοτσαλωτό, αλλά και με τα τέμπλα, που είναι του ίδιου σχεδίου, ξυλόγλυπτα και ελαφρά περίτεχνου λαϊκού ύφους.
  'Οπως αναφέρθηκε βέβαια πιο πάνω, η ομοιότητα των δύο κλιτών δεν ισχύει για το δυτικό άκρο του βόρειου κλίτους. Εκεί, λόγω προφανώς μιας τοπικής απότμησης του οικοπέδου, οι τοίχοι γίνονται λοξοί, ο δυτικός μάλιστα μετατοπίζεται ελαφρά προς τα εμπρός και ο θόλος διακόπτεται και αντικαθίσταται από απλή, ξύλινη, μονόρριχτη, επικεραμωμένη στέγη. Στο τμήμα αυτό υπήρχε πιθανόν παλαιότερα γυναικωνίτης.
  'Ενα άλλο σημείο στο οποίο διαφέρουν τα δύο κλίτη, είναι η ύπαρξη και τρίτης εισόδου στο εμπρός άκρο του νότιου τοίχου, που ανοίγεται στη μικρή πλάγια αυλή που σχηματίζουν εκεί οι δρόμοι. Επάνω δε από την είσοδο αυτήν, στη στέγη, υψώνεται ένα μικρό, απλό, τοξωτό καμπαναριό. Εκείνο πάντως που κάνει περισσότερο εντύπωση στο εξωτερικό του κτίσματος είναι η εμφανής και εδώ ομοιομορφία των όγκων των δύο κλιτών, σε συνδυασμό με τις καλοδιαστρωμένες -από τετράγωνες πλάκες- επικαλύψεις των θόλων.
Βιβλιογραφία Παπαϊωάννου Κ., "Εκκλησίες και Μοναστήρια της Σάμου", Πνευματικό Ίδρυμα "Νικόλαος Δημητρίου", Αθήνα 1997

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Σάμου

• http://www.samos.gr/museum/page3/Agios%20Athanasio...