Πληροφορίες τοπωνυμίου

Μονή Κοζύλης

   Η μονή βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου του Ζαλόγγου, βορειοανατολικά του χωριού Καμαρίνα. Ήταν η έδρα της επισκοπής Κοζίλης, που ιδρύθηκε μετά την παρακμή της Νικόπολης πριν από το 1020. Κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας η επισκοπή Κοζίλης αρχίζει σιγά σιγά να λησμονιέται και μένει μόνο η ομώνυμη μονή. Η μονή παρήκμασε στο β' μισό του 19ου αιώνα και περιήλθε στη μονή Ζαλόγγου ως μετόχι της, ώσπου τελικά διαλύθηκε.
   Ο ναός της μονής είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το καθολικό είναι μονόχωρο με νάρθηκα. Ο κυρίως ναός καλύπτεται στο κέντρο με ευρύ και χαμηλό πολυγωνικό τρούλο, σχεδόν κυκλικό. Στο εσωτερικό υπήρχαν τοιχογραφίες, από τις οποίες διασώθηκαν μερικά ασήμαντα λείψανα. Ο ναός είναι κτίσμα βυζαντινής εποχής στον οποίο έγιναν μεταγενέστερες επεμβάσεις (επίχριση όλων των πλευρών, τρεις αντηρίδες στη βόρεια πλευρά, ανοιχτό προστώο στη νότια κ.α.) που αλλοίωσαν αρκετά τη μορφή του.
  Ερείπια βυζαντινού κτίσματος σώζονται νοτιοδυτικά του ναού. Στη βόρεια πλευρά του εφάπτεται τετράγωνη δεξαμενή.
   Στη μονή έχουν γίνει ανασκαφικές εργασίες και έχει κριθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, σύμφωνα με ΦΕΚ 964/1.10.1977.
Βιβλιογραφία
•Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Η επισκοπή και η μονή Κοζίλης στην Ήπειρο ( συναγωγή στοιχείων και προβλήματα)

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Ζαλόγγου

• http://www.dimos-zalogou.gr/Church-Kozyli(GR).asp (1 φωτ.)