Τοπωνύμια / Προορισμοί

  Όμορφο χωριό χτισμένο σ’ ένα πλάτωμα που κάνουν οι πρόποδες των Αστερουσίων «καμαρώνει» για τους ωραίους και φιλόξενους κατοίκους του και την ωραία θέα καθώς απλώνεται στα πόδια του η πεδιάδα της Μεσαράς ανεμπόδιστα.
  Το όνομα του χωριού αναφέρεται για πρώτη φορά στην αιγυπτιακή απογραφή του 1881 στον αγροτικό Δήμο Σκινιά, ενώ από το 1920 συγκαταλέγεται με τα χωριά του αγροτικού επίσης Δήμου Καστελιανών και στη συνέχεια από το 1940 στην ίδια κοινότητα. Ετυμολογείται από τον Στέργιο Σπανάκη από το επαγγελματικό επώνυμο των πρώτων κατοίκων του που προέρχονται (όπως υποστηρίζει ο σπουδαίος μελετητής) από την οικογένεια των Φάβρο, Φαβριάνι που παράγεται από τη βενετσιάνικη λέξη favro (= βενετσιάνικος τύπος της λέξης fabro) και σημαίνει σιδηρουργός, χαλκιάς.
  Αν αυτή η υπόθεση αληθεύει τότε το χωριό θα πρέπει να ιδρύθηκε στα τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας ή στα πρώτα της οθωμανικής κατάληψης του νησιού. Σίγουρα όμως η περιοχή του χωριού θα αποτελούσε αρχαίο οικισμό του κράτους της Πριανσού. Γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με τη δημοσίευση της ανακοίνωσης από την εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου βρέθηκε και περισυλλέχτηκε ένας λύχνος «ρωμαϊκών χρόνων» στη θέση Πρασοκέφαλο, ενώ σε άλλη θέση, στην «Πατέλα» βρέθηκε και περιείλθε εις χείρας της υπηρεσίας ένα χρυσό σκουλαρίκι σε σχήμα κέρατος». Και άλλα όμως ευρήματα ξεθάφτηκαν από τα εδάφη της περιοχής του χωριού, στοιχεία που μας οδηγούν να δεχτούμε την αρχαιότατη - τουλάχιστον μέχρι την κλασική εποχή κατοίκηση του χώρου.
  Λόγω της θέσης του το χωριό πρόσφερε πολλά στους αγώνες της Κρήτης, παλαιούς και νεότερους. Ιδιαίτερα στην περίοδο της Οθωμανοκρατίας υπήρξε κατάλυμα Χαΐνηδων, ενώ στη γερμανική κατοχή ευρισκόμενο μέσα στην «ελεύθερη ζώνη» που είχαν ανακηρύξει οι αντιστασιακές οργανώσει φιλοξένησε και διέσωσε πολλούς συμμαχικούς στρατιώτες που δεν κατόρθωσαν να φύγουν από την Μεγαλόνησο με τη μεγάλη επιχείρηση εγκατάλειψης του νησιού.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Αρκαλοχωρίου

• http://www.arkalochori.gr/docs/favriana.htm (1 φωτ.)