Εμφανίζονται 6 τίτλοι με αναζήτηση: Αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης στην ευρύτερη περιοχή: "ΖΙΡΟΣ Χωριό ΛΕΥΚΗ" .
ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ (Χωριό) ΛΕΥΚΗ
Τηλέφωνο: +30 28430 91498
Απέχει από τη Σητεία περίπου 35 χιλιόμετρα και είναι το ακρότερο χωριό
του οροπεδίου σε υψόμετρο 410 μέτρα. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την παραγωγή
λαδιού, σταφίδας, κρασιού, καθώς επίσης και με το ψάρεμα.
Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Τσω και δεν είναι γνωστό από
πού προήλθε. Η σημερινή του ονομασία οφείλεται στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδας.
Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες το χωριό υπήρχε επί Ενετοκρατίας, αλλά
καταστράφηκε από τους Τούρκους πειρατές το 1471 και κατοικήθηκε ξανά το 16ο ή
17ο αιώνα. Ωστόσο, το χωριό δεν αναφέρεται ούτε με την παλιά του ονομασία στις
ενετικές απογραφές.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας το χωριό δεν κατοικήθηκε από Τούρκους.
Κοντά στο χωριό βρίσκονται οι μικροσυνοικισμοί Λειβάρι, Αχλάδι, Σταλός
και Αμυγδάλι. Για τους αρχαιολόγους οι θέσεις των μικροσυνοικισμών αυτών παρουσιάζουν
μεγάλο ενδιαφέρον. Στη θέση Σταλός ανακαλύφθηκαν μινωικός οικισμός και θολωτοί
τάφοι. Επίσης, στην τοποθεσία Λειβάρι υπάρχει σπήλαιο με την ονομασία Αλογαρά,
το οποίο κατοικήθηκε κατά τους μινωικούς χρόνους.
Σημαντικοί για το χωριό είναι δυο παραδοσιακοί ξυλόφουρνοι, πασίγνωστοι
στην περιοχή για τα ωραία τους παξιμάδια. Στον εγκαταλελειμμένο αλλά πολύ γραφικό
οικισμό Πλατάνι στον δρόμο προς Γούδουρα υπάρχει η όμορφη εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
Σημαντικό στοιχείο της εκκλησίας, εκτός από την παλαιότητά της είναι τα υπολείμματα
των εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφιών, ανάμεσα στις οποίες εντύπωση προκαλεί ο γενειοφόρος
Αγιος Βαρθολομαίος.
ΑΠΙΔΙΑ (Χωριό) ΛΕΥΚΗ
Τηλέφωνο: +30 28430 51683
Απέχει από τη Σητεία
περίπου 32 χιλιόμετρα. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την αμπελουργία, την παραγωγή
σταφίδας, κρασιού και λαδιού. Η ονομασία του χωριού οφείλεται στο ομώνυμο δέντρο,
το οποίο όμως σήμερα σπανίζει στην περιοχή. Τα Απίδια δεν αναφέρονται στην απογραφή
του Καστροφύλακα του 1583. Επομένως, θα πρέπει να ιδρύθηκαν μετά το 16ο αιώνα.
Στη μικρή πλατεία των Μέσα Απιδίων υπάρχει το καφενεδάκι του μπάρμπα
Μανώλη Αυγουστινάκη, που είναι αληθινό ιστορικό μνημείο για το χωριό, αφού λειτουργεί
με την ίδια μορφή από το 1946.
Ο ιδιοκτήτης του - 85 χρονών πια - εξακολουθεί να προσφέρει με τον
ίδιο ζήλο τις υπηρεσίες του. Η παλιά ονομασία του καφενείου ήταν «το εθνικόν»,
κάποτε όμως ο αέρας παρέσυρε την πινακίδα του και από τότε παραμένει ανώνυμο.
Στο εσωτερικό του εξακολουθεί να διατηρεί τα παλιά ράφια στους τοίχους, μια θαυμάσια
παμπάλαια ζυγαριά με τα δράμια της και το τζάκι που κάποτε έκανε ο μπάρμπα Μανώλης
τους καφέδες.
ΑΡΜΕΝΟΙ (Χωριό) ΛΕΥΚΗ
Τηλέφωνο: +30 28430 31305
Απέχουν περίπου 20 χιλιόμετρα από την πόλη της Σητείας
και είναι χτισμένοι σε υψόμετρο 550 μέτρων. Οι κάτοικοί τους ασχολούνται με την
παραγωγή λαδιού, σταφίδας, κτηνοτροφικών προϊόντων, μελιού, καθώς επίσης με την
καλλιέργεια οπωροκηπευτικών.
Το χωριό ονομάστηκε έτσι γιατί εγκαταστάθηκαν Αρμένιοι στην περιοχή,
ύστερα από τη νικηφόρα εκστρατεία του βυζαντινού αυτοκράτορα Νικ. Φωκά το 961
στην Κρήτη.
Πιθανολογείται, μάλιστα, ότι υπήρχε στην περιοχή εκείνη χωριό την
εποχή που η Μεγαλόνησος δεχόταν επιδρομές των Αράβων, το οποίο καταστράφηκε στη
διάρκεια μιας από αυτές τις επιδρομές.
Το όνομα του χωριού πολύ πιθανό να ήταν Πετρούνι, ονομασία που διασώζει
μέχρι σήμερα κάποια τοποθεσία.
Κατάλοιπα της ένδοξης βυζαντινής περιόδου είναι δύο εκκλησίες βασιλικές,
οι οποίες μέχρι τον προηγούμενο αιώνα ήταν κατάγραφες με τοιχογραφίες. Πρόκειται
για τον Αγιο Γεώργιο και την Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκτός από αυτές υπάρχουν και
πολλές άλλες εκκλησίες στην περιοχή του χωριού όπως ο ναός της Αγίας Σοφίας που
άκμασε κάποτε σαν μονή, η Μεταμόρφωση του Σωτήρα, ο Αγιος Ιωάννης και το Αγιο
Πνεύμα.
Υπάρχουν επίσης και τα ξωκλήσια του Αι Γιάννη στο Μελιττερό (η τοποθεσία
ονομάστηκε έτσι, επειδή έχει αναπτυχθεί μελισσοκομία στην περιοχή) και του Αι
Νικήτα.
Οι κάτοικοι πιστεύουν ότι σε πολύ παλιότερες εποχές υπήρχε λίμνη στη
θέση που είναι κτισμένο το χωριό, επειδή βρέθηκαν κατά καιρούς στην περιοχή απολιθωμένα
ψάρια και όστρακα. Οικισμός των Αρμένων, η Ετιά
είναι ένα απόλυτα ερειπωμένο χωριό που απέχει δύο χιλιόμετρα δυτικά του χωριού.
Η "Ετιά" ή "Εθιά" οφείλει το όνομα της στο δέντρο Ιτιά, που
φυτρώνει σε αφθονία στα κοντινά ρέματα . Ο οικισμός θα πρέπει να υπήρχε από τους
βυζαντινούς χρόνους, αν λάβουμε υπόψη μας τις βυζαντινές εκκλησίες της Αγίας Αικατερίνης
και του Αγίου Ιωάννη.
ΖΙΡΟΣ (Χωριό) ΛΕΥΚΗ
Απέχει 27 περίπου χιλιόμετρα από τη Σητεία
και είναι η έδρα του Δήμου Λεύκης. Είναι κτισμένη σε ύψος 700 μέτρων, στη βόρεια
πλευρά του λεκανοπεδίου της Ζήρου. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την παραγωγή σταφίδας,
κρασιού και λαδιού.
Για την προέλευση του ονόματος του χωριού υπάρχουν διάφορες εκδοχές.
Σύμφωνα με μία, η ονομασία Ζή(υ)ρος προήλθε από το ότι τα σπίτια του χωριού ήταν
κτισμένα γύρο (ζύρω) από το βουνό.
Σύμφωνα με δεύτερη, η λέξη ζήρος σημαίνει άνθρωπο ενεργητικό, δραστήριο,
ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τους κατοίκους του χωριού.
Σύμφωνα με τρίτη εκδοχή, προέρχεται από κάποιον Ενετό στρατηγό που
λεγόταν Ζήρος. Στην απογραφή του Καστροφύλακα το 1583 αναφέρεται ως Siro με 396
κατοίκους.
Το οροπέδιο της Ζήρου θυμίζει πόσο το μεράκι και η αγάπη του ανθρώπου
μπορούν να μεταμορφώσουν μια σκληροτράχηλη έκταση γης σε ένα απέραντο περιβόλι,
ζωντανό και καταπράσινο. Το βλέμμα του επισκέπτη χάνεται ανάμεσα στα συνεχόμενα
αμπελάκια, σχήματα γεωμετρικά το ένα δίπλα στο άλλο, άλλα μεγαλύτερα και άλλα
μικρότερα, όλα κομματάκια αυτού του τεράστιου χαλιού που δημιούργησε ο άνθρωπος.
Στις τοποθεσίες Πεντάλιτρο, Ανεμομύλια, Πυργάδες και Φονιάς έχουν
εντοπιστεί μινωικά ερείπια.
Στην περιοχή της Ζήρου υπάρχουν παλιές εκκλησίες. Οι σπουδαιότερες από
αυτές είναι η Αγία Παρασκευή, τοιχογραφημένη, με επιγραφή που φέρει τη χρονολογία
1523, και ο Αγιος Νικόλαος με χαράγματα του 1507 και 1515. Αλλες παλιές εκκλησίες
είναι ο Αγιος Γεώργιος - Παναγία διμάρτυρη με ξυλόγλυπτα μεγάλης αξίας και η Αγία
Ειρήνη.
ΠΑΠΠΑΓΙΑΝΝΑΔΕΣ (Χωριό) ΛΕΥΚΗ
Τηλέφωνο: +30 28430 31401
Βρίσκεται σε απόσταση 17 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Σητείας
σε υψόμετρο 300 μέτρων. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την
κτηνοτροφία. Το χωριό δεν αναφέρεται στην απογραφή των Ενετών το 1583. Το όνομά
του προήλθε από τον παπα - Γιάννη που τοπικά εκφέρεται κατά τη γενική του πληθυντικού
Παπαγιαννάδω (χωριό των Παπαγιαννάδων). Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ζούσαν
στο χωριό ελάχιστοι Τούρκοι επειδή ήταν σχετικά φτωχό. Σώζονται μέχρι σήμερα τα
τζαμιά τους. Την περίοδο της Γερμανικής κατοχής λειτουργούσε στην περιοχή ασύρματος
των συμμαχικών δυνάμεων και οι κάτοικοι είχαν αναπτύξει έντονη αντιστασιακή δράση.
Στο ύψωμα Αι Λιας, λίγο πριν φτάσουμε στο χωριό ανακαλύφθηκε κάποιο αρχαίο ιερό
και στη θέση Μοναστηράκια ένας αρχαίος μινωικός οικισμός που σήμερα έχει καταστραφεί
εντελώς.
ΧΑΝΔΡΑΣ (Χωριό) ΛΕΥΚΗ
Τηλέφωνο: +30 28430 31490
Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 21 χιλιομέτρων από τη Σητεία.
Είναι χτισμένος στο οροπέδιο Αρμένων Χανδρά, σε υψόμετρο 580 μέτρων. Οι κάτοικοί
του ασχολούνται με την καλλιέργεια ελιάς, αμπελιών και οπωροκηπευτικών.
Η προέλευση του ονόματός του είναι αραβική. Προέρχεται από την αραβική
λέξη χαντερέρ που σημαίνει πρωτεύουσα. Από την ελληνική παραφθορά προήλθε η ονομασία
Χανδράς.
Το χωριό αναφέρεται στην ενετική απογραφή του 1583 σαν Candra και
Chandra. Η περιοχή όμως πρέπει να είχε κατοικηθεί ήδη από τη μινωική εποχή, αφού
στις τοποθεσίες Γρας και Κατράνι βρέθηκαν αρχαία ερείπια και στην περιοχή Πλακαλώνια
σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Οι παλαιές βυζαντινές τοιχογραφημένες εκκλησίες
της περιοχής δείχνουν ότι υπήρχε εδώ ζωή και κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Πολλά
από τα βυζαντινά αυτά κτίσματα καταστράφηκαν κατά την περίοδο της αραβοκρατίας.
Στο χωριό υπάρχει ένα ερειπωμένο, τούρκικο θολωτό λουτρό. Στην περιοχή
βρίσκεται και το αξιόλογο σπήλαιο Παναγιά Γουνεά. Σε όλη την περιοχή υπάρχουν
ενδιαφέρουσες βυζαντινές εκκλησίες. Η πιο σημαντική είναι η εκκλησία της Κοιμήσεως
της Θεοτόκου, στην οποία διακρίνονται εξαιρετικές τοιχογραφίες. Αλλες παλιές εκκλησίες
του χωριού είναι η διμάρτυρη εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, ο Αγιος Δημήτριος και
η γραφική εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής που είναι χτισμένη μέσα σε μια σπηλιά και
κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας στο χώρο της λειτουργούσε κρυφό σχολειό. Μέσα
στο ιερό της εκκλησίας αναβλύζει μια δροσερή πηγή. Σε μικρή απόσταση από το χωριό
βρίσκεται ο εγκαταλελειμμένος οικισμός Βόιλα.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
