Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ (Χωριό) ΣΥΡΟΣ
  Ο Όμηρος αναφέρει ότι υπήρχαν στη Σύρο δύο πόλεις. Η μια απ' αυτές εντοπίζεται στις περιοχές Ποσειδωνία- Φοίνικα. Ήταν η αρχαιότερη και καταστράφηκε νωρίς. Λέγεται μάλιστα ότι ήταν αποικία των Φοινίκων. Τη θέση της προσδιορίζουν λίγα λείψανα κτισμάτων, τάφων και αρχαίων αντικειμένων που βρέθηκαν κατά καιρούς στην ευρύτερη περιοχή της Χαλέπας καθώς και η νεκρούπολη των προϊστορικών χρόνων. Πρόκειται για το λόφο όπου σήμερα βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Πέτρου των Καθολικών, ο οποίος λέγεται ότι κτίστηκε το 1871 στα ερείπια του παλιού ιερού, αφιερωμένου στο θεό της θάλασσας, τον Ποσειδώνα.
  Από την περίοδο 3200 π.Χ., οικισμοί υπάρχουν στις θέσεις Κοσκινά και Χονδρά στη Βάρη δίπλα στη θάλασσα. Εκεί βρέθηκαν άφθονα εργαλεία από οψιδιανό φερμένο από τη Μήλο καθώς και κεραμικά. Κατά τον Aron υπάρχει πιθανότατα εδώ ο κρίκος που συνδέει την όψιμη κυκλαδική περίοδο με την πρώιμη του Χαλκού.
  Πιθανολογείται ότι οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Φοίνικες, όμως αργότερα εκδιώχθηκαν από τους Ίωνες και στη δική τους λατρεία αποδίδεται η ύπαρξη του του ιερού του Ποσειδώνα, προστάτη της θάλασσας. Επίσης θεωρείται πιθανό, ο οικισμός των "Ποσειδείων" να είχε ως επίνειο τον οικισμό του Φοίνικα. Η εικασία αυτή επιβεβαιώνεται ύστερα από τη διενέργεια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας από την κα Αγγελική Σίμωσι, αρχαιολόγο εναλίων αρχαιοτήτων, στο θαλάσσιο χώρο του σημερινού λιμενίσκου του Φοίνικα, κατά την οποία εντοπίστηκε λιμενικό έργο, καθώς και πολλές συστάδες αγγείων που θεωρείται ότι ανήκουν στους ρωμαϊκούς χρόνους.
  Η ζωή επιστρέφει πολύ αργότερα στο χώρο. Δειλά στην αρχή, με τους ξωμάχους που παλεύουν από το ξημέρωμα με κόπο και πείσμα να καλλιεργήσουν τη βραχώδη και άνυδρη συριανή γη. Τα λιγοστά κτίσματα που υπάρχουν είναι θεμωνιές (καλύβες), σε απόμερα σημεία και μακριά από τα αδιάκριτα μάτια των πειρατών. Φτιαγμένες με ξερολιθιά, χάνονται μες το πετρώδες τοπίο. Κάθε βράδυ ή το Σάββατο οι πιο θαρρετοί επιστρέφουν κατάκοποι στις εστίες τους, "στο Κάστρο" (Aνω Σύρος). Ο μεσαιωνικός αυτός οικισμός - ο μοναδικός οικισμός που υπήρχε στη Σύρο αυτήν την εποχή και που αποτελείται από εξ ολοκλήρου σχεδόν καθολικό πληθυσμό - χρησιμεύει με τη φυσική του οχύρωση και τις επτά πόρτες του σαν καταφύγιο για τους λιγοστούς κατοίκους της εποχής.
  Η Σπηλιά του Ρόζου με τα μυκηναϊκά ευρήματα μας δίνει τη συνέχεια μαζί με τους θρύλους και τα μυθικά πέπλα που τη θέλουν κρυψώνα θησαυρών με φύλακα μια Νεράιδα.
  Από τον 3ο αιώνα μ.Χ. η ευημερία μεταβαίνει στις αγροτικές περιοχές. Εκείνες που είχαν πιο εύφορο έδαφος είχαν περισσότερο πληθυσμό σε αντίθεση με τις λιγότερο γόνιμες. Την Βυζαντινή ακολούθησε η Ενετική κυριαρχία κατά την οποία η Σύρος υπαγόταν στο δουκάτο του Αιγαίου. Οι επιδρομές των πειρατών δεν σταμάτησαν παρόλο που το νησί είχε την προστασία των Φράγκων και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Η διαρκώς αυξανόμενη κυριαρχία της Οθωμανικής Κυριαρχίας στο Αιγαίο, είχε ως κατάληξη την κατάληψη της Σύρου το 1537 από τους Τούρκους. Η τουρκική διοίκηση στο νησί περιοριζόταν πάντα στην είσπραξη φόρων, ενώ παράλληλα άρχισε να αναπτύσσεται η αυτοδιοίκηση.
  Η αρχαία Ποσειδωνία, τόπος λατρείας του Ποσειδώνα, ονομάστηκε κατά την ενετική εποχή Ντελλαγκράτσια από τον μικρό ναό της Παναγίας της Χάριτος (Madonna Della Grazia).
  Μετά το 1823, όταν εξαλείφθηκε ο κίνδυνος των πειρατών που λυμαίνονταν όλα τα νησιά του Αιγαίου, η Ντελλαγκράτσια άρχισε να κατοικείται μόνιμα από τους βρακοφόρους κατοίκους της. Το 1821, μετά την κήρυξη της Επανάστασης, το νησί προσέφερε προστασία στους επιζήσαντες από τις καταστροφές της Κάσου, της Χίου και των Ψαρών. Οι νέοι κάτοικοι είναι στη συντριπτική πλειοψηφία ναυτικοί και έμποροι, που αρχικά στεγάζονται σε πρόχειρα παραπήγματα. Σιγά - σιγά αναπτύσσεται γύρω από το λιμάνι μια καινούργια πόλη, που το 1826 θα πάρει το όνομα «Ερμούπολη» μετά από δημοψήφισμα των κατοίκων της. Η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους συμπίπτει χρονικά με την ανάδειξη της Ερμούπολης σε διεθνές κέντρο εμπορικών και άλλων συναλλαγών μεταξύ Δυτικής Ευρώπης, Μεσογείου και Ανατολής.
  Την περίοδο αυτή αναπτύχθηκε σημαντική ναυπηγική δραστηριότητα και πολλά ιστιοφόρα κατασκευάσθηκαν στους Συριανούς ταρσανάδες. Η πρώτη ναυτιλιακή εταιρεία δημιουργήθηκε στη Σύρο το 1856 με την ονομασία «Ελληνική Ατμοπλοΐα». Οι πρώτες βιομηχανικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα ιδρύθηκαν επίσης στη Σύρο: βυρσοδεψεία, σιδηρουργεία, αλευροποιία, κλωστοϋφαντουργία.
  Όμως καθώς φτάνουμε στο τέλος του 19ου αιώνα η οικονομία του νησιού κλονιζόταν. Αιτία οι διεθνείς εξελίξεις στο ναυτιλιακό εμπόριο, αλλά και στη βιομηχανία. Η περίοδος της Κατοχής και οι συνέπείες της, επέφεραν οριστική καθίζηση στην κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης. Σε καμία περίπτωση όμως οι κάτοικοι δεν το έβαλαν κάτω. Τα συντρίμμια από τους βομβαρδισμούς έγιναν και πάλι οικήματα και αυτά που υπέστησαν ζημιές επισκευάσθηκαν. Παρά το γεγονός ότι η κοινωνική θέση του νησιού έχει ριζικά αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες, η Σύρος κατόρθωσε να διατηρήσει πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο. Αλλά και οι μνήμες αυτού του τόσο σημαντικού παρελθόντος της, διατηρούνται έντονες, με αδιάψευστο μάρτυρα την ξεχωριστή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δήμου Ποσειδωνίας

Ιστοσελίδα Δήμου Ποσειδωνίας
• http://www.poseidonia-syros.gr/history.htm