Πληροφορίες τοπωνυμίου

Abdera

  Coastal city situated on Cape Bulustra, about 17 km NE of the estuary of the river Nestos, birthplace of the philosopher Demokritos and other illustrious men. The founding of the city, according to ancient tradition, can be traced back to mythical times since it is related to the eighth labor of Herakles, the capture of the man-eating horses of King Diomedes of the Bistonians. Another tradition refers to Timesios of Klazomenai as an inhabitant of the city (656-652 B.C.), but his colonists were driven back by the Thracians. In 545 B.C., the Ionians of Teos, unable to suffer Persian domination any longer, settled on the site of Abdera, which they rebuilt (Hdt. 50.68). The city dominated a large and rich area, "covered with vineyards and fertile," which it fought hard to wrest from the Thracians (Pind., Second Hymn).
  Abdera was subjugated by the Persians during their period of action in Thrace and in 492 B.C. It was used as a base of operations (Hdt. 6.46,47; 7.120). As a member of the First Athenian Alliance, it contributed to the Athenian treasury the sum of 10 to 15 talents, starting in 454 B.C. This heavy taxation and the rich silver currency are an indication of the economic prosperity of the city.
  In 376 B.C. Abdera was destroyed by the invasion of the Thracian tribe of the Triballi, who killed all the citizens who took part in the battle (Diod. Sic. 15.36). A little later, ca. 350 B.C., Philip II of Macedon conquered the city. About the 3d century B.C. it fell successively to King Lysimachos of Thrace, to the Seleucids, the Ptolemies, and again to the Macedonians, who dominated it until 196 B.C., when the Romans declared it a free state. Abdera suffered a second catastrophe in 170 B.C., when the Roman armies and those of Eumenes II, king of Pergamon besieged and sacked it (Diod. Sic. 30.6). During Roman Imperial times, it lost political importance and went into decline. In the 6th c. A.D. a small Byzantine town, the seat of a bishopric, was established on the NW hill of the great ancient city.
  Large sections of the immense wall, which dated from the archaic period, were uncovered in the W, N, and E parts of the city. In the W wall a gate with two towers was uncovered, and to this led a central street of the city, as well as the road that came from the W harbor. (Under the surface of the sea, stone plinths and rocks that form a large breakwater have been preserved.) A second small open harbor appears to have been situated on the sandy shore of the E end of the city, where a round tower is preserved in the sea. In the N section near the wall the theater was uncovered. In the W part large clusters of habitations of the Hellenistic and Roman periods, with a strict N-S orientation, show that the area was built according to the Hippodamian system of city planning. A mosaic floor found in the courtyard of a house depicts dolphins, rosettes, and lilies. The foundations of a large building in the SW section appear to belong to Roman baths. N of the city stretched a large suburb, and at a distance of 2 to 4 km N and NW, a group of graves and tombs yielded findings that date from the late archaic and Classical periods.
  The findings of the excavation--which consist mainly of pots, architectural fragments, corner tiles decorated with reliefs and lettering, sculptures, lamps, and especially a rich collection of terracotta figurines, the product of a local workshop of image-makers--are on exhibit in the Museum of Kavala. The agora and the sacred temples of the city, whose existence is known from ancient sources, have not yet been uncovered.

D. Lazarides, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites, Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from Perseus Project URL below, which contains 15 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.

The Princeton Encyclopedia of Classical Sites (1976)
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Per...

Abdera

  Abdera (ta Abdera, also Abderon or -os; Abdera,-orum, Liv. xlv. 29; Abdera,-ae, Plin. xxv. 53: Eth. Abderites, Abderites or -ita: Adj. Abderitikos, Abderiticus, Abderitanus), a town upon the southern coast of Thrace, at some distance to the E. of the river Nestus. Herodotus, indeed, in one passage (vii. 126), speaks of the river as flowing through Abdera (6 ho di Habderon rheon Nestos, but cf. c. 109, kata Abdera). According to mythology, it was founded by Heracles in honour of his favourite Abderus. (Strab. p. 331.) History, however, mentions Timesius or Timesias of Clazomenae as its first founder. (Herod. i. 168.) His colony was unsuccessful, and he was driven out by the Thracians. Its date is fixed by Eusebius, B.C. 656. In B.C. 541, the inhabitants of Teos, unable to resist Harpagus, who had been left by Cyrus, after his capture of Sardis, to complete the subjugation of Ionia, and unwilling to submit to him, took ship and sailed to Thrace, and there recolonised Abdera. (Herod. l. c.; Scymnus Chius, 665; Strab. p. 644.) Fifty years afterwards, when Xerxes invaded Greece, Abdera seems to have become a place of considerable importance, and is mentioned as one of the cities which had the expensive honour of entertaining the great king on his .march into Greece. (Herod. vii. 120.) On his flight after the battle of Salamis, Xerxes stopped at Abdera, and acknowledged the hospitality of its inhabitants by presenting them with a tiara and scymitar of gold. Thucydides (ii. 97) mentions Abdera as the westernmost limit of the kingdom of the Odrysae when at its height at the beginning of the Peloponnesian war. In B.C. 408 Abdera was reduced under the power of Athens by Thrasybulus, then one of the Athenian generals in that quarter. (Diod. xiii. 72.) Diodorus speaks of it as being then in a very flourishing state. The first blow to its prosperity was given in a war in which it was engaged B.C. 376 with the Triballi, who had at this time become one of the most powerful tribes of Thrace. After a partial success, the Abderitae were nearly cut to pieces in a second engagement, but were rescued by Chabrias with an Athenian force. (Diod. xv. 36.) But little mention of Abdera occurs after this. Pliny speaks of it as being in his time a free city (iv. 18). In later times it seems to have sunk into a place of small repute. It is said in the middle ages to have had the name of Polystylus. Dr. Clarke (Travels, vol. iii. p. 422) mentions his having searched in vain on the east bank of the Nestus for any traces of Abdera, probably from imagining it to have stood close to the river. Abdera was the birthplace of several famous persons: among others, of the philosophers Protagoras, Democritus, and Anaxarchus. In spite of this, its inhabitants passed into a proverb for dullness and stupidity. (Juv. x. 50; Martial, x. 25. 4; Cic. ad Att. iv. 1. 6, vii. 7.) Mullets from Abdera were considered especial dainties (Athen. p. 118). It was also famous for producing the cuttle-fish (Id. p. 324).

This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited September 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks

Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD)
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Per...

Abdera

   A town of Thrace, near the mouth of the Nestus, which flowed through the town. It was colonized by Timesius of Clazomenae about B.C. 656, and a second time by the inhabitants of Teos in Ionia, who settled there after their own town had been taken by the Persians, B.C. 544. It was the birthplace of Democritus, Hecataeus, Protagoras, Anaxarchus, and other distinguished men; but its inhabitants, notwithstanding, were accounted stupid, and Abderite was a term of reproach.

This extract is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks

Perseus: Harry Thurston Peck, Harpers Dictionary of Classical Antiquities (1898)
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Per...

Abdera, Avdira, Abderia

Abdera, Avdira, Abderia: Perseus Lookup Tool, text search
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/vor?lang=en&f...
Abdera, Avdira, Abderia: Perseus Lookup Tool
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/vor?lookup=Ab...

Abdera

  A titular see in the province of Rhodope on the southern coast of Thrace, now called Bouloustra. It was founded about 656 B.C.

The Catholic Encyclopedia (1908)
• http://www.newadvent.org/cathen/01030a.htm

Polystylum

  A titular see of Macedonia Secunda, suffragan of Philippi. When Philippi was made a metropolitan see Polystylum was one of its suffragans. In 1363 the Greek bishop Peter became Metropolitan of Christopolis and the see was united to the Archdiocese of Maronia.
  Cantacuzenus says that Polystylum was the ancient Abdera; this statement also occurs in a Byzantine list of names of cities published by Parthey. This is not absolutely correct. Polystylum is the modem village of Bouloustra in the villayet of Salonica, situated in the interior of the country north of Kara Aghatch where the ruins of Abdera are found, but it is doubtless because of this approximate identification that the see of Abdera is placed among the titular sees, although such a residential see never existed.

S. Petrides, ed.
Transcribed by: Douglas J. Potter
This extract is cited June 2003 from The Catholic Encyclopedia, New Advent online edition URL below.

The Catholic Encyclopedia (1908)
• http://www.newadvent.org/cathen/12223a.htm

Πολύστυλον

Σχετική θέση: Βρισκόταν στη σημερινή παραλία των Αβδήρων, στη Β ακτή του Αιγαίου, 16χλμ Α των εκβολών του Νέστου, στο Δ άκρο του κόλπου του Πόρτο Λάγου (Ασπερόζα), 6χλμ ΝΝΑ των σημερινών Αβδήρων, 24χλμ ΝΝΑ της Ξάνθειας.
Oικιστικές μονάδες: Τα Αβδηρα παρουσιάζουν ένα στρώμα καταστροφής στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου, στο α΄ μισό του 4ου αι., και εμφανίζονται ξανά στις πηγές ως Πολύστυλο τον 9ο αι. Ευρήματα όμως, όπως νομίσματα εποχής Ιουστινιανού Α΄, η κοιμητηριακή βασιλική και η ύπαρξη ναού με βαπτιστήριο αρχαιότερου του 9ου-10ου αι., δείχνουν ότι τα Αβδηρα, αν και δεν υπήρξαν μια λαμπρή παλαιοχριστιανική πόλη, όπως οι Φίλιπποι, δεν ήταν μια νεκρή πόλη από τον 6ο έως τον 9ο αι. Το Πολύστυλον υπήρξε οχυρωμένη ναυτική πόλη, αρκετά σημαντική, κείμενη στο μέσον άλλων πληθυσμιακών συγκεντρώσεων που ήταν και αυτές ναυτικές αλλά όχι οχυρωμένες. Τα μεσαιωνικά λείψανα της οχύρωσης στο άκρο του οροπεδίου του λόφου καταλαμβάνουν μόνο ένα μικρό τμήμα της αρχαίας ακρόπολης, και συγκεκριμένα τη ΝΔ γωνία της. Στο χώρο υπήρχε παλαιοχριστιανικό και μεσοβυζαντινό νεκροταφείο, στην περιοχή του οποίου διακρίνονται τα θεμέλια μιας τρίκλιτης βασιλικής με εξωτερικά κυκλική αψίδα (χρονολόγηση στον 7ο-9ο αι.). Οι τάφοι του νεκροταφείου είναι κατασκευασμένοι με μεγάλους λίθους και αρχιτεκτονικά μέλη από κτήρια των Αβδήρων. Γύρω από τον μονόχωρο τρουλλαίο ναό, πιθανόν του 12ουαι., που βρίσκεται μέσα στο Πολύστυλον και δίπλα στην κεντρική πύλη, υπάρχει νεκροταφείο με περίβολο. Οι τάφοι του νεκροταφείου αυτού είναι τριών κατηγοριών : μεταφερμένοι πέτρινοι σαρκοφάγοι ρωμαϊκών χρόνων, κιβωτιόσχημοι κτιστοί με λίθους μικρών σχετικά διαστάσεων και λακκοειδείς, μέσα στους οποίους βρέθηκαν ίχνη ξύλινων φερέτρων, δηλ. σιδερένια καρφιά. Στο δάπεδο του ναού βρέθηκε σπασμένο πιάτο των αρχών του 15ου αι. και ένα νόμισμα πρώιμο οθωμανικό. Αυτό σημαίνει ότι η εγκατάλειψη του Πολύστυλου ίσως πρέπει να συσχετισθεί με την εξάπλωση των Οθωμανών στη Θράκη. Στην κορυφή του Πολύστυλου και στα δυτικά του επισκοπικού ναού υπήρχε αυλή με βοηθητικά δωμάτια γύρω-γύρω, η οποία στα υστεροβυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο. Οι τάφοι του νεκροταφείου αυτού ήταν αποκλειστικά κτισμένοι με μικρές πέτρες ή ήσαν λακκοειδείς με ξύλινα φέρετρα. Η ανασκαφή τριών νεκροταφείων διαφορετικών περιόδων επέτρεψε να γίνουν ορισμένες χρήσιμες παρατηρήσεις για το ανθρώπινο δυναμικό της πόλης: Κατά τον 6ο-9ο αι. ο πληθυσμός ήταν ομοιογενής με σχετικά μικρή παιδική θνησιμότητα και εθρέφετο με καλοαλεσμένα σιτηρά. Στον 12ο-13ο αι. ο πληθυσμός έχει μειωθεί και η παιδική θνησιμότητα εμφανίζεται αυξημένη. Στον 13ο-14ο αι. ο πληθυσμός της πόλης εμφανίζει χαρακτηριστικά απομόνωσης.
Θαλάσσιες: Το Πολύστυλον χρησίμευε για λιμάνι και για αγκυροβόλιο των πλοίων.
Χερσαίες: Το Πολύστυλον επικοινωνούσε με το εσωτερικό της χώρας μέσω δύο οδών: η μία το συνέδεε με την Ξάνθεια και η άλλη έφθανε στο Περιθεώριον στην άκρη της λίμνη του Πόρου.
Eθνική σύνθεση και δημογραφία: Τα μεσαιωνικά λείψανα της οχύρωσης στο άκρο του οροπεδίου του λόφου καταλαμβάνουν μόνο ένα μικρό τμήμα της αρχαίας ακρόπολης, και συγκεκριμένα τη ΝΔ γωνία της. Στο χώρο υπήρχε παλαιοχριστιανικό και μεσοβυζαντινό νεκροταφείο, στην περιοχή του οποίου διακρίνονται τα θεμέλια μιας τρίκλιτης βασιλικής με εξωτερικά κυκλική αψίδα (χρονολόγηση στον 7ο-9ο αι.). Οι τάφοι του νεκροταφείου είναι κατασκευασμένοι με μεγάλους λίθους και αρχιτεκτονικά μέλη από κτήρια των Αβδήρων. Γύρω από τον μονόχωρο τρουλλαίο ναό, πιθανόν του 12ου αι., που βρίσκεται μέσα στο Πολύστυλον και δίπλα στην κεντρική πύλη, υπάρχει νεκροταφείο με περίβολο. Οι τάφοι του νεκροταφείου αυτού είναι τριών κατηγοριών : μεταφερμένοι πέτρινοι σαρκοφάγοι ρωμαϊκών χρόνων, κιβωτιόσχημοι κτιστοί με λίθους μικρών σχετικά διαστάσεων και λακκοειδείς, μέσα στους οποίους βρέθηκαν ίχνη ξύλινων φερέτρων, δηλ. σιδερένια καρφιά. Στο δάπεδο του ναού βρέθηκε σπασμένο πιάτο των αρχών του 15ου αι. και ένα νόμισμα πρώιμο οθωμανικό. Αυτό σημαίνει ότι η εγκατάλειψη του Πολύστυλου ίσως πρέπει να συσχετισθεί με την εξάπλωση των Οθωμανών στη Θράκη. Στην κορυφή του Πολύστυλου και στα δυτικά του επισκοπικού ναού υπήρχε αυλή με βοηθητικά δωμάτια γύρω-γύρω, η οποία στα υστεροβυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο. Οι τάφοι του νεκροταφείου αυτού ήταν αποκλειστικά κτισμένοι με μικρές πέτρες ή ήσαν λακκοειδείς με ξύλινα φέρετρα. Η ανασκαφή τριών νεκροταφείων διαφορετικών περιόδων επέτρεψε να γίνουν ορισμένες χρήσιμες παρατηρήσεις για το ανθρώπινο δυναμικό της πόλης:. Κατά τον 6ο-9ο αι. ο πληθυσμός ήταν ομοιογενής με σχετικά μικρή παιδική θνησιμότητα και εθρέφετο με καλοαλεσμένα σιτηρά. Στον 12ο-13ο αι. ο πληθυσμός έχει μειωθεί και η παιδική θνησιμότητα εμφανίζεται αυξημένη. Στον 13ο-14ο αι. ο πληθυσμός της πόλης εμφανίζει χαρακτηριστικά απομόνωσης.
Πολιτική Ιστορία - Xρονολόγιο: Για τα Αβδηρα, που έφτασαν στη μεγαλύτερη ακμή τους τον 5ο και 4ο αι. π.Χ., δεν υπάρχει για την ύστερη αρχαιότητα και για την πρωτοβυζαντινή περίοδο καμία σύγχρονη γραπτή πηγή, εν τούτοις όμως παρατηρείται συνέχιση κατοίκησης του οικισμού, σε περιορισμένη όμως έκταση. Η παλαιότερη μαρτυρία για το Πολύστυλον, τη νέα ονομασία του οικισμού, σχετίζεται με τη συμμετοχή ενός επισκόπου (Δημήτριος) στη Σύνοδο του 879. Από τον 10ο έως τον 12ο αι. το Πολύστυλο αναγράφεται ως επισκοπή υπαγόμενη στη μητρόπολη των Φιλίππων (εκκλησιαστική επαρχία Μακεδονίας). Μέχρι τα Αβδηρα έφθανε η περιοχή που ο Ιβάνκο απέσπασε με τη βία από τη βυζαντινή αυτοκρατορία στα 1198. Το 1212 παραχωρήθηκε από τον Ιννοκέντιο Γ΄ η επισκοπή Polistrios στο λατίνο αρχιεπίσκοπο των Φιλίππων. Το Πολύστυλον ανοικοδομήθηκε πριν το 1342 από τον Ιωάννη Καντακουζηνό ως μικρή παράκτια πόλη και παρέμεινε ως επί το πλείστον συμμαχός του κατά το βυζαντινό εμφύλιο πόλεμο. Το 1342 λαμβάνονται κάποια αμυντικά μέτρα από τον Ιωάννη Καντακουζηνό. Επίσης το ίδιο έτος αποβιβάστηκε στο Πολύστυλον ο Μέγας Δούκας Απόκαυκος, ο οποίος τοποθέτησε τον Γουδέλη, γνωστό πρώην οινοχόο της αυτοκράτειρας ΄Αννας, ως άρχοντα και οδήγησε τους οπαδούς του Καντακουζηνού στην Κων/λη. Το 1343 βρέθηκαν στο λιμάνι της πόλης 15 πλοία του Ουμούρ πασά επανδρωμένα με 250 άνδρες, τα οποία είχαν έρθει για να βοηθήσουν τον Καντακουζηνό. Τρία από αυτά τα πλοία κάηκαν από τον Μομιτζίλο κατά τη διάρκεια επίθεσης στην πόλη. Το καλοκαίρι του 1357 ο Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος αποβιβάστηκε στα περίχωρα των Αβδήρων, για να παραλάβει από τους Σέρβους τον αιχμάλωτο Ματτθαίο Καντακουζηνό. Τον Ιούλιο του 1363 επιβεβαιώνεται στη Σύνοδο της Κων/λης η αναγόρευση του επισκόπου Πέτρου του Πολύστυλου σε μητροπολίτη Χριστουπόλεως (Καβάλα). Το 1365 η εκκλησιαστική διοίκηση του Πολύστυλου παραχωρήθηκε στον αρχιεπίσκοπο Μαρώνειας. Από τότε το Πολύστυλο υπάγεται στην επικράτεια του Σέρβου Ιωάννη Ούγκλεση. Στον αρχιεπίσκοπο Μαρώνειας παρέμεινε η δικαιοδοσία του Πολύστυλου ακόμα και το 1371, όταν στο μητροπολίτη Δράμας παραχωρήθηκε η μητρόπολη των Φιλίππων. Στα 1602 αναφέρεται ως Pollistilo. Το ονομαζόμενο κατά το τέλος του 15ου αι. peleo castro δεν είναι πιθανόν κανένα άλλο από το Πολύστυλον.
Xριστιανισμός: Η παλαιότερη μαρτυρία για το Πολύστυλον, τη νέα ονομασία του οικισμού, σχετίζεται με τη συμμετοχή ενός επισκόπου (Δημήτριος) στη Σύνοδο του 879. Από τον 10ο έως τον 12ο αι. το Πολύστυλο αναγράφεται ως επισκοπή υπαγόμενη στη μητρόπολη των Φιλίππων (εκκλησιαστική επαρχία Μακεδονίας). Το 1212 παραχωρήθηκε από τον Ιννοκέντιο Γ΄ η επισκοπή Polistrios στο λατίνο αρχιεπίσκοπο των Φιλίππων. Τον Ιούλιο του 1363 επιβεβαιώνεται στη Σύνοδο της Κων/λης η αναγόρευση του επισκόπου Πέτρου του Πολύστυλου σε μητροπολίτη Χριστουπόλεως (Καβάλα). Το 1365 η εκκλησιαστική διοίκηση του Πολύστυλου παραχωρήθηκε στον αρχιεπίσκοπο Μαρώνειας. Από τότε το Πολύστυλο υπάγεται στην επικράτεια του Σέρβου Ιωάννη Ούγκλεση. Στον αρχιεπίσκοπο Μαρώνειας παρέμεινε η δικαιοδοσία του Πολύστυλου ακόμα και το 1371, όταν στο μητροπολίτη Δράμας παραχωρήθηκε η μητρόπολη των Φιλίππων.
Nαοί και ιερά: Στην περιοχή του παλαιοχριστιανικού και μεσοβυζαντινού νεκροταφείου, έξω από τη δυτική πύλη του αρχαίου τείχους, βρίσκονται τα θεμέλια τρίκλιτης κοιμητηριακής βασιλικής (14, 5 (9, 9μ) με εξωτερικά κυκλική αψίδα (χρονολόγηση πιθανόν στον 7ο-9ο αι.). Αυτή η κατασκευή (αποτελούμενη εν μέρει από επαναχρησιμοποιημένα αρχιτεκτονικά μέλη) περιορίστηκε ύστερα στο κεντρικό κλίτος (2η φάση). Μετά την καταστροφή της ανηγέρθη ένας μικρότερος μονόχωρος ναός με πιο αβαθή αψίδα και τελικά προέκυψε ένας μονόχωρος ναός με τρεις μικρές αψίδες στη ΒΑ γωνία του τρίκλιτου οικοδομήματος. Στην κορυφή, στο ΝΑ τμήμα του μεσαιωνικού Πολύστυλου, υπάρχει τρίκλιτη βασιλική (9ου-10ου αι., διαστάσεων 32 (19μ.) με τρίπλευρη αψίδα, νεότερες επισκευές στον 11ο και 13ο αι. και με ένα οκτάπλευρο βαπτιστήριο προσκολλημένο στη ΒΑ γωνία εξωτερικά, που ανήκει σε αρχαιότερη εκκλησία. Η τοιχοποιία αποτελείται ως επί το πλείστον από μικρούς, επιμελώς ειργασμένους, τετραγωνισμένους λίθους διαφόρων μεγεθών και κονίαμα, ενώ στην αψίδα υπάρχει διακοσμητική ταινία από σειρές πλίνθων. Στο δυτικό τοίχο της εκκλησίας διακρίνεται καθαρά η τοιχοποιία της λεγόμενης "κρυπτής πλίνθου", που είναι ένας καλός ποιοτικά τρόπος κατασκευής οικοδομημάτων σχετιζομένων με την πρωτεύουσα και τις περιοχές επιρροής της. Ο κυρίως ναός διαιρείται σε τρία κλίτη με τοίχους που φέρουν στα άκρα, ανατολικά και δυτικά, στενά ανοίγματα και στο μέσον μεγάλα τόξα, ώστε, όπως και στο Πρωτάτο στις Καρυές του Αγίου Ορους (μετασκευή του 965), η εκκλησία να έχει εσωτερικά το σχήμα του σταυρού. Κάτω από το δάπεδο του ναού βρέθηκαν τάφοι σύγχρονοι ή και μεταγενέστεροι του κτίσματος, κατασκευασμένοι με αρχιτεκτονικά μέλη από αρχαιότερα κτήρια ή παλαιότερες φάσεις του ναού. ΄Ενας τάφος ως πλευρικό τοίχωμά του διαθέτει ένα τμήμα πέτρινης σαρκοφάγου των ρωμαϊκών χρόνων, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί εκ νέου στον 6ο-7ο αι. για ταφή χριστιανού, όπως προκύπτει από τη χαραγμένη επιγραφή ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΔΟΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ. Σε έναν άλλο τάφο χρησιμοποιήθηκαν για κάλυμμα του κομμάτια θωρακίου από κλίμακα άμβωνα ή επισκοπικό θρόνο του 9ου-10ου αι. Στη βόρεια εξωτερική πλευρά του ναού βρέθηκε, μεταφερμένη από την εσωτερική πλευρά, πέτρινη σαρκοφάγος, που ήταν προσκύνημα λατρείας κάποιου τοπικού αγίου. Τούτο προκύπτει από την εξέχουσα θέση και την κατασκευή κτιστού προσκυνηταρίου πάνω στο κάλυμμα του τάφου, όπου υπήρχε η εικόνα του αγίου αυτού. Στην ίδια πλευρά της εκκλησίας βρέθηκε δεύτερος τάφος κτιστός με αρκοσόλιο, στο βάθος του οποίου ήταν χαραγμένος και ζωγραφισμένος ένσταυρος ρόδακας, που μιμείται κεραμοπλαστικό κόσμημα και χρονολογείται στον 11ο αι. Δυτικά του ναού υπήρχε αυλή με βοηθητικά δωμάτια γύρω-γύρω, η οποία στα υστεροβυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο. Οι τάφοι του νεκροταφείου αυτού ήταν αποκλειστικά χτισμένοι με μικρές πέτρες ή ήταν λακκοειδείς με ξύλινα φέρετρα. Στο ΒΔ τμήμα του περιβαλλόμενου από το μεσαιωνικό τείχος επίπεδο του λόφου, εντοπίστηκαν τα λείψανα μονόκλιτου ναού (7, 3 (5, 4μ.) με τρίπλευρη αψίδα και τμήματα τεσσάρων κιόνων πάνω στους οποίους στηριζόταν πιθανόν ο τρούλλος του ναού. Το πάχος του τοίχου φθάνει τα 70 εκ. Η τοιχοδομία αποτελείται από αποτμήματα τετραγωνικών λίθων, λευκό κονίαμα και διάσπαρτους πλίνθους. Χρονολογείται πιθανόν στον 12ο αι. Γύρω από τον τρουλλαίο αυτό ναό, υπάρχει νεκροταφείο με περίβολο.
Δημόσια οικοδομήματα και έργα: Κοντά στο γωνιακό βυζαντινό πύργο "του λιμανιού", απ'όπου προέρχονται αγγεία καθημερινής χρήσης του 12ου-13ου αι., βρίσκονται τα ερείπια μικρού βαλανείου (λουτρό).
Oχυρώσεις: Η ακρόπολη των αρχαίων Αβδήρων (μήκος τείχους πόλης μόλις 5χλμ, εμβαδόν περιοχής 1, 1-1, 12χλμ2, 1305μ μήκος και 895μ πλάτος) βρίσκεται σε ένα λόφο στο ακρωτήρο Μπαλούστρα της χερσονήσου που εισχωρεί προς νότον στη θάλασσα. Τα μεσαιωνικά λείψανα της οχύρωσης στο άκρο του οροπεδίου του λόφου καταλαμβάνουν μόνο ένα μικρό τμήμα της αρχαίας ακρόπολης, δηλαδή τη ΝΔ γωνία. Η κύρια είσοδος στην αρχαία ακρόπολη και στη μεσαιωνική πόλη ήταν από βόρεια. Το αρχαίο τείχος κατέρρευσε κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Η μεσαιωνική οχύρωση (με πάχος στη Β. πλευρά 1, 35-1, 75μ.) οικοδομήθηκε, τουλάχιστον εν μέρει, πάνω από την ακρόπολη του αρχαίου τείχους (σύμφωνα με τις νομισματικές ενδείξεις το αργότερο κατά τον 11ο αι.).
Kεραμεική: Αγγεία καθημερινής χρήσης του 12ου-13ου αι. από το χώρο των ερειπίων μικρού βαλανείου (λουτρού), κοντά στο γωνιακό πύργο του "λιμανιού".
Mεταλλοτεχνία-Mικροτεχνία: Στο εκτενές χριστιανικό νεκροταφείο των Αβδήρων, έξω από τα τείχη του βυζαντινού Πολύστυλου, βρέθηκε χάλκινο περιδέραιο από 11 μεγάλα στο σχήμα καρπού καρυδιάς κομβία και 2, χάλκινα επίσης, ενώτια με μεγάλο συρμάτινο κρίνο και επίμηκες κρεμαστάρι (παντατίφ). Κοσμήματα παρόμοιου τύπου έχουν μακρά παράδοση, που φθάνει έως τους ρωμαϊκούς και ελληνιστικούς χρόνους και δείχνουν το πολιτιστικό υπόβαθρο του πληθυσμού της περιοχής στα πρώιμα μεσοβυζαντινά χρόνια.
Συγγραφέας: Μ. Κορτζή - Β. Σιαμέτης

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Θρακικού Ηλεκτρονικού Θησαυρού

• http://www.xanthi.ilsp.gr/thraki/history/his.asp?p...