Κάστρο Καρύταινας

  Είναι κτισμένο σε ψηλή βραχώδη προεξοχή στα ΒΔ του κάμπου της Μεγαλόπολης. Η ίδρυσή του οφείλεται στο Φράγκο Γοδεφρείδο Ντε Μπριγιέρ στα μέσα του 13ου αιώνα. Μεταξύ των ετών 1320-1458 περιέρχεται στη βυζαντινή κυριαρχία, για να καταληφθεί στη συνέχεια από τους Ενετούς. Ακολουθούν η α΄περίοδος τουρκοκρατίας (1460-1685), η β΄περίοδος Ενετοκρατίας (1685-1715), η β΄περίοδος τουρκοκρατίας (1715-1821) για να καταληφθεί από τους ΄Ελληνες και να επισκευαστεί στα 1826 από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος το χρησιμοποίησε ως ορμητήριο και καταφύγιό του κατά του Ιμπραήμ.
   ΄Εχει γίνει υποστήλωση της εισόδου και στερεωτικές εργασίες περιμετρικά στο Κάστρο. Στον ΄Αγιο Νικόλαο πραγματοποιήθηκαν στερεωτικές εργασίες και στο κωδωνοστάσιο της Ζωοδόχου Πηγής έχει γίνει συντήρηση στέγης.

Τα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα είναι:
Το κάστρο: Περίβολος σχήματος τριγωνικού, κτισμένος με αργούς λίθους, πωρόλιθους και πλίνθους. Η είσοδος που είχε άλλοτε ανάγλυφο με τα οικόσημα της οικογένειας του ιδρυτή στα ΝΑ προστατεύεται με καταχύστρες. Στο εσωτερικό του κάστρου, στα ΝΑ: Τοίχοι μεγάλου κτηρίου που θεωρείται η κατοικία του φεουδάρχη.
Εξω από το κάστρο υπάρχει ο Ναός της Παναγίας, βυζαντινών χρόνων, σταυροειδής εγγεγραμμένος με αξιόλογο γλυπτό διάκοσμο, γνωστός ως εκκλησία του Κολοκοτρώνη (λόγω γειτνίασης με κτίσμα που φιλοξένησε τον οπλαρχηγό του 1821).
Ο Πύργος της Λεβένταινας στα Α του Κάστρου: Από τα ελάχιστα σωζόμενα παραδείγματα τυπικής βυζαντινής κατοικίας. Αποτελείται από υπόγειο χώρο και όροφο προσπελάσιμο από τα δυτικά μέσω βαθμίδων. Αξιόλογος κεραμοπλαστικός διάκοσμος στη Β. όψη. Χρονολόγηση: μέσα 15ου αιώνα.

Εκτός του κάστρου και μέσα στον οικισμό Καρύταινας βρίσκονται τα παρακάτω αξιόλογα μνημεία:
Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής: Σύνθετος σταυροειδής εγγεγραμμένος με νάρθηκα. Η αρχική φάση του χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Δεν διασώζει τοιχογραφίες.
Το κωδωνοστάσιο της Ζωοδόχου Πηγής: Πυργόσχημο τριώροφο, με επιμελημένη τοιχοποιία.
Αγ. Νικόλαος: Σύνθετος σταυροειδής εγγεγραμμένος με μεταγενέστερο νάρθηκα και σημαντικό ζωγραφικό διάκοσμο. Χρονολόγηση: 17ος - αρχές 18ου αιώνα.
Λείψανα βυζαντινής γέφυρας (από τις ελάχιστες σωζόμενες) στον Λούσιο. Διέθετε πέντε τόξα ποικίλων ανοιγμάτων, τα οποία στηρίζονταν σε ποδαρικά. Θεμελιώθηκε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Ανακατασκευάσθηκε, σύμφωνα με επιγραφή, το 1440.
Ναός Εισοδίων Θεοτόκου: Μονόχωρος ναός, κτίστηκε την εποχή της ανακατασκευής της γέφυρας (15ος). Είναι προσκολλημένος σε ένα από τα ποδαρικά της δυτικής πλευράς της και η πρόσβαση στο ναό γίνεται μέσω βαθμίδων.