Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας

Τοποθεσία - Πρόσβαση
  Στη δεξιά όχθη του Σελινούντα, κάτω από το έλατοσκέπαστο βουνό Kλω(ο)κός, μέσα σε οργιώδη βλάστηση και άφθονα νερά, βρίσκεται η αξιόλογη Μονή των Ταξιαρχών σε υψόμετρο 450 μ. Το μοναστήρι απέχει από το Αίγιο 15 χλμ. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος. Αρχίζει από την Kουλούρα Αιγίου, διασχίζει το χωριό Μαυρίκι (Βόβοδα) και ακολουθώντας τη δεξιά όχθη του ποταμού - αφού τον περνά - φτάνει στο μοναστήρι. Η διαδρομή είναι εξαιρετικά όμορφη.

Ιστορία Μονής
  Η ιστορία της Μονής αρχίζει με τον Όσιο Λεόντιο, που υπήρξε και ο κτήτορας της Μονής. Ο Όσιος Λεόντιος γεννήθηκε περί το 1377 στη Μονεμβασιά. Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια. Η μητέρα του ήταν κόρη του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Δ' Παλαιολόγου. Γύρω στα1415 - 1420, «Απεκαλύφθη αύτώ», φεύγει από το ´Αγιο Ορος και έρχεται στο όρος Κλωκός άνω του Αιγίου και στη θέση, που σήμερα είναι το «Παλαιομονάστηρο» με τον απότομοβράχο και την αφιλόξενη γη, όπου κάνει το ασκηταριό του. Στη συνέχεια, με την συμπαράσταση των θείων του Θωμά και Δημητρίου Παλαιολόγων - θαυμάζοντες την αγιότητα του ανεψιών των - ιδρύεται μεγαλοπρεπές μοναστήρι περί το 1450. Η αρχική αυτή Μονή του Αρχάγγελου Μιχαήλ, καταστράφηκε δύο φορές από τους Τούρκους το 1500 και 1620. Μετά τη δεύτερη αυτή καταστροφή κτίζεται η Μονή στη σημερινή επίπεδη τοποθεσία κοντά στον Σελινούντα, επ'ονόματι των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και γίνεται πλέον γνωστή σαν Μονή των Ταξιαρχών. Καταστρέφεται και πάλι το έτος 1772 από τους Τουρκαλβανούς κατά τα Ορλωφικά. Σε διάστημα τριών ετών - δηλαδή το 1775 κτίζεται η σημερινή μορφή της Μονής. Από το σχέδιο του B.G. Barsky, γνωρίζουμε την προγενέστερη μορφή της Μονής. Το καθολικό της είναι Σταυρόσχημο, τετρακίονο, καμαρωτό, με οκταγωνικό τρούλο και μαρμαροσκάλιστα παράθυρα. Στολίζεται με αγιογραφίες των Δ.Κ.Φάνελλη, Α. Μανέλη και Ι. Οικονόμου. Στον αιώνα μετά την απελευθέρωση, η Μονή γνώρισε πολύ καλές ημέρες. ´Εφτασε να έχει 150 περίπου μοναχούς και μοναχοπαίδια. Είχε γίνει μια πολυάνθρωπη μοναχική κοινότητα, με αρκετή κοινωνική προσφορά. Σήμερα έχει μικρό αριθμό μοναχών, που πιστοί στη μοναχική παράδοση συνεχίζουν την ιστορία και την προσφορά της Μονής.

Εθνική προσφορά της Μονής
  Κατά την Τουρκοκρατία, η μονή ήταν πνευματικό κέντρο και εθνικός προμαχώνας. Μόλις κηρύχθηκε η επανάσταση, οι μάχιμοι μοναχοί της μονής κατέβηκαν στο Αίγιο και κατατάχθηκαν στο επαναστατικό σώμα του Γερμανού που πήρε μέρος στην πρώτη πολιορκία του Πατρινού κάστρου. Το Μάιο του 1821 η μονή των Ταξιαρχών γίνεται αποθήκη τροφίμων, διαφόρων πολεμοφοδίων και εξακολουθεί να είναι μέχρι το 1827. Έτσι από την αρχή ως το τέλος του μεγάλου αγώνα η μονή των Ταξιαρχών υπήρξε μια αξιόλογη επαναστατική εστία. Ιδιαίτερη είναι η υλική προσφορά της μονής στην επανάσταση του 1821. Στο χειρόγραφο κώδικα του μοναστηριού αναγράφονται με λεπτομέρεια τα χρηματικά ποσά, τα ασημικά κλπ, που δόθηκαν για τον αγώνα και μάλιστα πολλές φορές ύστερα από δανεισμό γιατί το μοναστήρι ήταν χρεωμένο με μεγάλο τόκο.

Πνευματική προσφορά
  Μετά την απελευθέρωση, η μοναχική κοινότητα των Ταξιαρχών παρουσιάζει πλούσια δράση στον πνευματικό, στον εκκλησιαστικό και κοινωνικό τομέα της ελληνικής ζωής. Το 1833, είχε 74 μοναχούς. Οι εγγράμματοι μοναχοί κατέβηκαν στο Αίγιο και εργάστηκαν στα γύρω χωριά σαν εφήμεροι, δάσκαλοι, συμβολαιογράφοι και δικολάβοι (δικηγόροι). Το 1837, ο Ηγούμενος της μονής Μελέτιος Ροβήτος, ίδρυσε ελληνικό σχολείο στη μονή όπου δίδαξαν πολλοί μοναχοί και λαϊκοί με εξαιρετική μόρφωση. Από το ελληνικό αυτό σχολείο απεφοίτησαν πάρα πολλοί μοναχοί με αξιοσημείωτη μόρφωση που στελέχωσαν στη συνέχεια την ελληνική εκκλησία. Το 1880, ιδρύεται με άδεια του Υπουργείου Παιδείας, Γυμνάσιο που λειτούργησε μέχρι το 1926. Μετά την κατοχή που και πάλι η ελληνική ύπαιθρος ευρίσκετο σε πολύ δύσκολη κατάσταση, η μονή Ταξιαρχών διαδραματίζει τον πνευματικό της ρόλο, με την ίδρυση Γυμνασίου - Οικοτροφείου που λειτούργησε δωρεάν μέχρι το 1970 περίπου και προσέφερε πάρα πολλά στα φτωχόπαιδα της υπαίθρου.

Πνευματικοί θησαυροί Μονής
  ´Αγια λείψανα "Τα ´Αχραντα Πάθη", αποτελούν θησαυρό και καύχημα της μονής. Δώρο των Θωμά και Δημήτριου Παλαιολόγων στον κτήτορα της μονής, ανεψιόν τους, Όσιο Λεόντιο. Μέσα σε υστεροβυζαντινό κυτίο φυλάσσονται μεγάλα τεμάχια τίμιου ξύλου, ακάνθινου στεφάνου, χλαμύδας, λίθων από τον Πανάγιο τάφο. Οι χριστιανοί της περιοχής τρέφουν μεγάλη ευλάβεια στο μεγάλο αυτό θησαυρό της πίστης, ώστε ανέκαθεν όταν έχουν προβλήματα επιδημιών, ξηρασίας κλπ, ζητούν τη μεταφορά των "Αγίων Παθών" στο χωριό τους και έχουν άμεσο αποτέλεσμα. Η κάρα του Οσίου Λεοντίου, Κιβώτια επιχρυσωμένα, ξύλινα έχοντας μέσα μικρότερες λειψανοθήκες, με λείψανα: Αγ. Ιωάννη του Ελεήμονος, του Αγ. Χαραλάμπους, μέρος της κάρας του Αγ. Ξενοφώντος, του Αγ. Γεωργίου, Παντελεήμονος, Βασιλείου, Μαρίνης, Αρτεμίου. Λείψανα Αγ. Ιωάννου Προδρόμου, μέρος της κάρας Αγ. Κυριακής, Αγ. Στεφάνου, μέρος της χείρας Αρέθα κ.λ.π. Όλα αυτά τα ιερά λείψανα είναι προσφορά πλούσιων μεγάλων μονών σε λείψανα, όπου η κάθε μία εμπιστευόταν μικρό μέρος του θησαυρού της στη μονή των Ταξιαρχών, ιδιαίτερα μετά από κάθε καταστροφή της μονής.

Πνευματικοί Πολιτιστικοί θησαυροί Μονής
  Xρυσοκέντητα άμφια και καλύμματα: Μεγάλης αξίας είναι τα ιερά άμφια κληρικών όλων των βαθμών που φυλάσσονται στην έκθεση της μονής. Η ιδέα της περισυλλογής ήταν του αειμνήστου Μητροπολίτη Καλαβρύτων της Αιγιαλείας, Αγαθονίκου και είναι:
* Μια θαυμάσια αρχιερατική στολή του μαρτυρικού Πατριάρχη Γρηγορίου Ε'.
* Tο Ωμοφόριο και επιμανίκια Nεοφύτου, ωμοφόριο Μεθοδίου Μητροπολίτη Αγκύρας, επιμανίκια Παλαιών Πατρών Θεοφάνη, κλπ.
* Επιτάφιος του κεντητή Αρσενίου (1589-90). Παρουσιάζει το Χριστό νεκρό επάνω σε σινδόνι την Θεοτόκο να κρατεί στην αγκαλιά της την κεφαλή του Χριστού και δίπλα τους οι δύο Μαρίες να θρηνούν, καθώς επίσης και τον Ιωάννη, τον Ιωσήφ και Νικόδημο. Η εικονογραφική αυτή σύνθεση παρουσιάζει μεγάλη φυσικότητα και έμμετρη λειτουργική επιγραφή.
* Ο επιτάφιος της κεντήτριας Δέσποινας (1685).
* Το πιο αξιοθαύμαστο από τα χρυσοκέντητα άμφια της μονής είναι το επιτραχήλιο της κεντήτριας Kοκώνας (1807), όπου απεικονίζει 33 πρόσωπα και τον Χριστό ευλογώντας όπως Αγ. Τριάδα, πεντηκοστής, σταύρωσης κ.λ.π.

  Συλλογή σταυρών και ευαγγελίων: Η συλλογή σταυρών της μονής Ταξιαρχών είναι η αρχαιότερη και ιδιαίτερα αξιόλογη. Χαρακτηριστικά αυτών, το μεταλλικό πλαίσιο, τα οξυκόρυφα τοξύλλια, οι στριφτοί κιονίσκοι, οι πολυεδρικοί κόμβοι, τα διακοσμητικά στοιχεία γύρω από τις κεραίες. Στη μονή φυλάσσονται: χρυσοσκάλιστο ενεπίγραφο ευαγγέλιο 1785, ευαγγέλιο αφιερωμένο από τον Αθηνών Προκόπιο 1889 κλπ.

  Παραγωγή: Οι μοναχοί της μονής καλλιεργούν σε μεγάλη έκταση ροδώνας (ειδικό τριαντάφυλλο) και παρασκευάζουν την φημισμένη σ'όλη την Ελλάδα «ροδοζάχαρη» και μικρή ποσότητα ροδελαίου.