Πίνδος. Το πιο επιβλητικό ελληνικό βουνό, κοντά στα Τρίκαλα,
την Πύλη και την Καλαμπάκα.
Ντύνεται κάθε εποχή και με διαφορετικά χρώματα.
Διάσπαρτα ονομαστά χωριά, ριζωμένα στις καταπράσινες πλαγιές και τις
αμέτρητες πηγές των παραποτάμων του Αχελώου
και του Πηνειού. Ολα είναι
όμορφα, γραφικά, παραδοσιακά, φιλόξενα. Επικοινωνούν με σύγχρονους δρόμους μέσα
από απερίγραπτα φυσικά τοπία. Ελάτη-Περτούλι-Νεραϊδοχώρι-Καστανιά-
όλο το Ασπροπόταμο- χωριά
της Μεσοχώρας και των Χασίων.
Διαθέτουν σύγχρονα και παραδοσιακά ξενοδοχεία, καταλύματα και δωμάτια
με πλήρη εξοπλισμό για όλες τις εποχές. Είναι πάντοτε εφοδιασμένα με ντόπια λαχταριστά
τυριά, κρέατα, λαχανικά, φρούτα, κρασί και ούζο. Δίνουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες
να κάνουν ευχάριστες πολυήμερες διακοπές και εκδρομές. Το καλοκαίρι είναι ένα
απέραντο θέρετρο. Οι επισκέπτες απολαμβάνουν το δροσερό κλίμα, τον καθαρό αέρα,
τα κρύα νερά των πηγών, τις παραδοσιακές γιορτές και τα πανηγύρια, τις ανεπανάληπτες
φυσικές ομορφιές.
Ευκαιρίες για ψάρεμα στον Αχελώο,
για ιππασία, ορεινή ποδηλασία και αεραθλητισμό στο Περτούλι.
Περίπατοι σε κάθε βουνό, πεζοπορία στα σκιερά μονοπάτια του Κόζιακα
με τα οργανωμένα καταφύγια, τη θέα στο θεσσαλικό κάμπο. Ορειβασία στο Αυγό,
τη Μαρόσα, σε κάθε κορυφή. Αναρρίχηση στις απότομες χαράδρες, τους επιβλητικούς
βράχους. Καγιάκ στα ορμητικά νερά του Ασπροπόταμου, του Αχελώου,
του Πηνειού, του Πορταϊκού.
Αφθονα χιόνια το χειμώνα. Οι επισκέπτες χαίρονται τις ομορφιές του
χιονιού. Κάνουν χιονοδρομίες και σκι στην παγωμένη πίστα του Περτουλίου,
κάτω από το γαλανό ουρανό, απολαμβάνουν τη θέα μέσα από τη θαλπωρή του ζεστού
καταλύματος. Στον Κόζιακα
βρίσκεται η πιο αξιόλογη οργανωμένη κυνηγετική περιοχή με συστηματικά εκτροφεία
θηραμάτων. Κάθε κυνηγετική περίοδο κυνηγοί από όλες τις γωνιές της Ελλάδας
και του εξωτερικού κατακλύζουν την περιοχή και οργώνουν κάθε πλαγιά και λαγκάδι.
Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής
Αυτοδιοίκησης Τρικάλων και της Νομαρχιακής
Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Τρικάλων.
Total results: 81 Pindus, 26 Pindos
A lofty range of mountains in Northern Greece, a portion of the great backbone which runs through the centre of Greece from north to south. The name of Pindus was confined to that part of the chain which separates Thessaly and Epirus; and its most northerly and also highest part was called Lacmon.
Pindus (Pindos, Herod. i. 56, vii. 129; Strab. ix. pp. 428, 430, et alii), a long and lofty range of mountains in Northern Greece, running from north to south about midway between the Ionian and Aegaean seas, and forming the back-bone of the country, like the Apennines of the Italian peninsula. It is in fact a continuation of the same range which issues from the Balkan Mountains, and it takes the name of Pindus where it first intersects the northern boundary of Hellas Proper at the 40th degree of latitude. Pindus forms the boundary between Thessaly and Epeirus. In its northern part it is called Lacmon or Lacmus, and here the five principal rivers of Northern Greece rise, - the Haliacmon, Peneius, Achelous, Arachthus, and Aous. To that part of the range S. of Lacmon the name of Cercetium was given. (Kerketion, Steph. B. s. v. Pialia; Kerketesion oros, Ptol. iii. 13. § 19; Liv. xxxii. 14; Plin. iv. 8. s. 15.) Mount Cercetium is probably the main ridge of Khassia; and one of the principal passes from Epeirus into Thessaly lay across this mountain. (Leake, Northern Greece, vol. iv. pp. 528, 529.) Still further south, at the 39th degree of latitude, a point in the range of Pindus is called Tymphrestus (Tumphrestos, Strab. ix. p. 433), now Velukhi; and from it branch off the two chains of Othrys and Oeta, the former running nearly due east, and the latter more towards the south-east. A little S. of Tymphrestus the range of Pindus divides into two branches, and no longer bears the same name.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited August 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
Lacmon (Lakmon, Hecat. Fr. 70; Herod. ix. 92; Steph. B. s. v.) or Lacmus (Lakmos, Strab. vi. p. 271, vii. p. 316), the highest summit of Mount Pindus, the Zygos or ridge of Metzovo. This is geographically the most remarkable mountain in Greece; situated in the heart of Pindus as to its breadth, and centrally also in the longitudinal chain which pervades the continent from N. to S.: it gives rise to five principal rivers, in fact to all the great streams of Northern Greece except the Spercheius ; north-eastward to the Haliacmon, south-eastward to the Peneius, southward to the Achelous, south-westward to the Arachthus, and north-westward to the Aous. (Leake, Northern Greece, vol. i. pp. 294, 411-415, vol. iv. pp. 240, 261, 276.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited July 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
Για κάποιους πολιτισμούς η αρκούδα είναι σύμβολο αναγέννησης και παρθενογένεσης,
γιατί κρύβεται στη φωλιά της στις αρχές του χειμώνα και εμφανίζεται πάλι την άνοιξη
μαζί με τα μικρά της. Ζώο παρεξηγημένο, αφού παρά τις αντίθετες δοξασίες επιτίθεται
μόνο αν βρεθεί σε θέση άμυνας, ζούσε κάποτε σε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο. Σήμερα
η κατάσταση των πληθυσμών και των βιοτόπων της είναι ιδιαίτερα κρίσιμη σε πανευρωπαϊκό
επίπεδο: τους τελευταίους δύο αιώνες η καφέ αρκούδα έχασε το 60% της επικράτειάς
της και το 50% του πληθυσμού της. Το πιο εντυπωσιακό θηλαστικό του δάσους απειλείται
πλέον με εξαφάνιση. Στις οροσειρές της Πίνδου (Νομός Γρεβενών) και της Ροδόπης
έχουν απομείνει περίπου 160 αρκούδες.
Βιολογία
Η καφέ αρκούδα (Ursus arctos) είναι το πιο μεγάλο χερσαίο θηλαστικό
της Ευρώπης. Εχει μήκος από 1,70 έως 2 μέτρα και ζυγίζει από 60 έως 250 κιλά,
ανάλογα με το φύλο και την εποχή του έτους. Σε φυσιολογικές συνθήκες ζει περίπου
25 χρόνια. Παρά την εντύπωση που επικρατεί, η αρκούδα δεν επιτίθεται στον άνθρωπο,
εκτός αν νιώσει ότι απειλείται η ίδια ή τα μικρά της. Η θηλυκή αρκούδα γεννά το
χειμώνα, κάθε δύο ή τρία χρόνια, από ένα έως δύο και σπανιότερα τρία μικρά. Τα
νεογέννητα αρκουδάκια είναι τυφλά και γυμνά και ζυγίζουν μόλις 200 - 300 γραμμάρια.
Εάν η μητέρα τους σκοτωθεί σ' αυτό το στάδιο της ζωής τους, πεθαίνουν σε διάστημα
15 - 20 λεπτών. Σε κάθε περίπτωση, οι πιθανότητες να επιβιώσουν τα μικρά αρκουδάκια
τον πρώτο χρόνο της ζωής τους είναι μόλις 50%. Ζει σε ορεινά και ημιορεινά δάση,
όπου διανύει μεγάλες αποστάσεις ψάχνοντας για τροφή. Αν και είναι παμφάγο ζώο,
δείχνει σαφή προτίμηση στις φυτικές τροφές και ιδιαίτερα στα άγρια φρούτα, τις
ρίζες και τα μανιτάρια. Επίσης της αρέσει πολύ το μέλι. Το διαιτολόγιό της περιλαμβάνει
ακόμη έντομα, αμφίβια και κτηνοτροφικά ζώα. Ο βηματισμός της είναι βαρύς και άχαρος,
επειδή η αρκούδα περπατά στηριζόμενη σε ολόκληρο το πέλμα κινώντας ταυτόχρονα
το μπροστινό και το πίσω πόδι κάθε πλευράς. Ευκίνητη παρά τον όγκο της, μπορεί
να σκαρφαλώνει σε δέντρα, καθώς και να στέκεται στα πίσω πόδια της ανιχνεύοντας
καλύτερα το χώρο γύρω και τρομάζοντας με το μέγεθός της κάθε υποψήφιο εχθρό. Αντίθετα
από ό,τι πιστεύεται, η καφέ αρκούδα γίνεται επικίνδυνη μόνο όταν νιώσει να απειλείται
- ιδιαίτερα όταν θέλει να προστατέψει τα μικρά της. Σπανίως επιτίθεται σε μεγάλα
ζώα, παρόλο που, αν χρειαστεί, έχει τεράστια δύναμη και μπορεί να τα σκοτώσει
εύκολα. Στις αρχές του χειμώνα αποτραβιέται σε προφυλαγμένα μέρη, όπως σε κουφάλες
δέντρων και σε σπηλιές. Εκεί πέφτει σε λήθαργο, μειώνοντας τις λειτουργίες του
σώματός της για 4-5 μήνες. Κατά την περίοδο αυτή τρέφεται από το λίπος που είχε
μαζέψει στους ιστούς της όσο ήταν δραστήρια. Είναι μοναχικό ζώο. Το αρσενικό και
το θηλυκό συναντώνται μόνο στα τέλη της άνοιξης με αρχές του καλοκαιριού για να
ζευγαρώσουν. Μετά από κυοφορία 7-9 μηνών, το θηλυκό γεννά ένα ή δύο μικρά. Τα
πρώτα δύο χρόνια της ζωής τους ακολουθούν παντού τη μητέρα τους, που τα φροντίζει
με προσήλωση.
Απειλές
Οι ελληνικοί πληθυσμοί του είδους είναι οι σημαντικότεροι στις νότιες
περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: υπολογίζεται ότι στη χώρα μας ζουν περίπου 160
καφέ αρκούδες. Δυστυχώς όμως και εδώ παρουσιάζουν μείωση. Έτσι, ενώ παλαιότερα
η καφέ αρκούδα ζούσε σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, σήμερα απαντάται στους
κύριους ορεινούς όγκους της βόρειας και κεντρικής Πίνδου και της δυτικής Ροδόπης.
Αιτία είναι ο κατακερματισμός της γεωγραφικής ζώνης εξάπλωσης του ζώου και η μείωση
των βιοτόπων του (εκτεταμένα δάση οξιάς, δρυός, μαυρόπευκου, ελάτου και ρομπόλου,
σε υψόμετρο 800-2.000 μ.). Η διάνοιξη δρόμων, η κατασκευή φραγμάτων και η δημιουργία
τουριστικών εγκαταστάσεων αλλοιώνουν, υποβαθμίζουν και κατακερματίζουν τους βιότοπους
της αρκούδας, προκαλώντας όχληση στο ζώο και περιορίζοντας τις κινήσεις του για
αναπαραγωγή και ανεύρεση τροφής. Η αρκούδα προστατεύεται ρητά από την ελληνική
και κοινοτική νομοθεσία. Ωστόσο το ισχύον νομικό πλαίσιο ελάχιστα εφαρμόζεται
στην πράξη. Ένα πολύ μικρό ποσοστό των βιότοπων της αρκούδας έχουν χαρακτηριστεί
εθνικοί δρυμοί ή μνημεία της φύσης, κι αυτοί όμως υπάρχουν μόνο στα χαρτιά, χωρίς
να παρέχουν προστασία στο απειλούμενο είδος. Επιπλέον, αν και το κυνήγι του ζώου
απαγορεύεται από το 1969, κάθε χρόνο 15-20 αρκούδες σκοτώνονται από ασυνείδητους.
Η θανάτωση από πρόθεση αποτελεί την κύρια απειλή για την επιβίωση του ελληνικού
πληθυσμού της αρκούδας. Ευτυχώς, τουλάχιστον, τείνει να εκλείψει το βάρβαρο φαινόμενο
της σύλληψης και αιχμαλωσίας του σπάνιου θηλαστικού από «αρκουδιάρηδες».
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Χασίων
Ο λύκος υπήρξε το θηλαστικό με τη μεγαλύτερη γεωγραφική εξάπλωση στον
πλανήτη μας. Σήμερα έχει εξαφανιστεί από ένα μεγάλο μέρος της προηγούμενης κατανομής
του που κάλυπτε σχεδόν όλο το Βόρειο Ημισφαίριο. Από τον 14ο αιώνα και μετά από
συστηματικές προσπάθειες εξόντωσης του, εξαφανίσθηκε από 14 χώρες της κεντρικής
και δυτικής Ευρώπης. Ο λύκος δεν υπήρξε ποτέ στόχος προσπαθειών ολοκληρωτικής
εξόντωσης στην Ελλάδα. Η μακρόχρονη άσκηση της κτηνοτροφίας ελεύθερης βοσκής,
από την αρχαιότητα έως σήμερα, είχε ως αποτέλεσμα την υιοθέτηση μεθόδων βόσκησης
και φύλαξης των κοπαδιών προσαρμοσμένων στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελλαδικού
χώρου (κλίμα, ανάγλυφο, βλάστηση, άγρια πανίδα), μέρος των οποίων είναι και η
παρουσία του λύκου. Ενα παράδειγμα τέτοιας προσαρμογής είναι η χρήση του ελληνικού
ποιμενικού σκύλου για την αποτελεσματική φύλαξη των κοπαδιών. Ο λύκος, ως ανώτερο
θηλαστικό, προσάρμοζε συνεχώς τις συνήθειες και τη συμπεριφορά του στις δραστηριότητες
των ανθρώπων της υπαίθρου. Αποτέλεσμα ήταν να μάθει να αποφεύγει τις επικίνδυνες
γι' αυτόν καταστάσεις, έτσι ώστε να επιβιώσει ως τις μέρες μας. Η παρουσία του
λύκου προκαλούσε ανέκαθεν αντικρουόμενα συναισθήματα και αντιδράσεις στους ανθρώπους
της υπαίθρου. Παρόλα αυτά η παράδοση και τα ήθη του λαού μας πιθανόν να συνέβαλαν
στην επιβίωση του είδους στην Ελλάδα. Η εξάπλωση του σήμερα εκτείνεται σε όλο
σχεδόν τον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο εκτός από την Πελοπόννησο, από όπου εξαφανίστηκε
ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '30.
Ο λύκος παρών στους Μύθους και τις Παραδόσεις
Εντονη είναι η παρουσία του λύκου στην αρχαία ελληνική μυθολογία.
Τον συναντάμε στη συνοδεία της θεάς Αρτεμης μαζί με άλλα ζώα. Ο θεός Απόλλωνας
συχνά αναφέρεται ως Λύκειος. Αυτή είναι μια επίκληση του Απόλλωνα ως θεού του
φωτός που δηλώνει την καταγωγή των λέξεων λυκόφως και λυκαυγές, δηλαδή το σούρουπο
και τη χαραυγή. Τα νομίσματα του Αργους
που είχε προστάτη το θεό Απόλλωνα διακοσμούνταν με λύκους περίπου εώς τον 5ο αιώνα
π.Χ. Ενας μπρούτζινος λύκος υπήρχε σε ένα από τα πιο φημισμένα ιερά του Απόλλωνα,
το μαντείο των Δελφών,
πιθανότατα σε ανάμνηση του λύκου που σκότωσε ένα ληστή του ναού σε μικρή απόσταση
από το ιερό και ύστερα οδήγησε σε αυτόν τους προσκυνητές. Στο νότιο άκρο της Ακρόπολης
υπάρχουν τα ερείπια του Λυκείου, ενός κτιρίου που χρησιμοποιούνταν ως χώρος λατρείας
του θεού Απόλλωνα. Στον ίδιο χώρο δίδαξε και ο Αριστοτέλης την εποχή που έγραφε
το «Περί ζώων ιστορίαι». Το κεφάλαιο που αφιερώνει στους λύκους συμπεριλαμβάνει
τον μύθο της γέννησης του Απόλλωνα στη νήσο Δήλο.
Σύμφωνα με το μύθο η μητέρα του Απόλλωνα , Λητώ, μεταμορφωμένη σε λύκο και συνοδευόμενη
από μια αγέλη λύκων ταξίδεψε από τη γη των Υπερβορείων για να έρθει ως τη Δήλο.
Σε άλλο μύθο ο Δίας μεταμορφώνει σε λύκους τον Λυκάονα μυθικό βασιλιά της Αρκαδίας
και τους γιούς του μετά από ένα ανόσιο γεύμα που του προσφέρουν. Από το μύθο αυτόν
μένει στους αιώνες η ονομασία του όρους Λύκαιον
στην Αρκαδία. Ο Σωκράτης στην «Πολιτεία» του Πλάτωνα χρησιμοποιεί το μύθο του
Λυκάονα για να αποτρέψει πολιτική συμπεριφορά που οδηγεί στην τυραννία. Λύκος
ονομάζεται και ο βασιλιάς που υποδέχτηκε φιλόξενα τους Αργοναύτες στον Αδη. Ενα
βασιλιά Λύκο αναφέρει στα έργα του «Ηρακλής» και «Αντιόπη» ο Ευριπίδης. Ο λύκος
πρωταγωνιστεί σε πολλούς μύθους του Αισώπου που έχουν κάνει το γύρω του κόσμου
καθώς και στις παραδόσεις, στις παροιμίες και στα παραμύθια της νεότερης Ελλάδας.
Πολλά είναι και τα τοπωνύμια που υποδηλώνουν την παρουσία του λύκου στην Ελλάδα,
όπως τα χωριά Λυκοτρίχι Δωδώνης, Λυκόστομο Καβάλας, Λοκοστάνη Δωδώνης, Λύκος Φιλιατών,
Λύκοι Εδεσσας, Λυκοδρόμι Ξάνθης, Λυκόβρυση Αττικής. Τοποθεσίες σε πρηνές περιοχές
με ονόματα όπως Λυκορράχη, Λυκόρεμα, Λυκόλακκα κτλ. είναι πολύ συνηθισμένες. Εκπληκτικά
μεγάλος είναι ο αριθμός των τοπωνυμίων που έχουν σχέση με το λύκο και στην Πελοπόννησο
κάτι που υποδηλώνει την μέχρι πρόσφατα παρουσία του, όπως τα χωριά Λυκοποριά Κορινθίας,
Λυκότραφος Μεσσηνίας, Λύκισσα Πυλίας, Λυκόσουρα Μεγαλόπολης, Λυκοτρύπι Ναυπλίας
κτλ.
Παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά το μέλλον του λύκου στην Ελλάδα
Η ελάττωση της φυσικής λείας του λύκου (ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο)
που οφείλεται σε ανθρωπογενείς παράγοντες, τον στρέφει προς τα κτηνοτροφικά ζώα,
εκτείνοντας το πρόβλημα της σύγκρουσης με τον άνθρωπο. Η σταδιακή χαλάρωση εφαρμογής
μεθόδων και τρόπων πρόληψης των ζημιών συνιστά γεγονός που επιτείνει τη σύγκρουση
ανθρώπου - λύκου. Αυτό οφείλεται στο ότι τα νέα κοινωνικά πρότυπα και οικονομικά
δεδομένα που ισχύουν σήμερα επέβαλαν νέους κανόνες άσκηση της κτηνοτροφίας που
αποκλίνουν σημαντικά από τους παραδοσιακούς ενώ ταυτόχρονα άλλαξαν και τη θεώρηση
του επαγγέλματος του κτηνοτρόφου. Η παράνομη θανάτωση λύκων που επιλέγεται από
ορισμένους κτηνοτρόφους ως η πιο άμεση λύση για την προστασία των κοπαδιών τους
. Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων που αποτελεί κίνδυνο όχι μόνο για
τον λύκο αλλά και για την πανίδα συνολικά. Τα μεγάλα τεχνικά έργα χωρίς περιβαλλοντικό
σχεδιασμό και οι αλλαγές στις χρήσεις γης που παρεμποδίζουν τις μετακινήσεις και
την επικοινωνία των υποπληθυσμών του λύκου. Συνήθως μόνο ένα ζευγάρι λύκων αναπαράγεται
σε αυτήν (κυρίαρχο ζεύγος). Ο καταιγισμός φημολογιών για «απελευθερώσεις» λύκων
που αποπροσανατολίζει τους κτηνοτρόφους και την κοινή γνώμη, δυσχεραίνει την αποδοχή
μέτρων για τη διαχείριση του είδους. Η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με την ανάγκη
λήψης μέτρων που θα εξασφαλίζουν την επιβίωση του είδους σε μακροπρόθεσμη βάση.
Η έλλειψη σύγχρονου και ευέλικτου νομικού πλαισίου διαχείρισης του πληθυσμού του
λύκου.
Νομοθετική προστασία
Ευρώπη : ο λύκος προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης και την Κοινοτική
Οδηγία 92/43. Ελλάδα : με αφορμή αυτό το καθεστώς ο λύκος έχει εξαιρεθεί από τον
κατάλογο των επιβλαβών ειδών το 1991 και θεωρείται επίσημα "τρωτό" είδος.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Χασίων
Χαρακτηριστικά Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Χασίων
Ο ελληνικός ποιμενικός ανήκει στην οικογένεια των Κυνοειδών (Canidae),
υποείδος canis lupus familiaris και κατατάσσεται στις μολοσοειδείς φυλές σκύλων
ποιμενικού τύπου. Η σωματική διάπλαση του ελληνικού και τα άλλα χαρακτηριστικά
του είναι άριστα προσαρμοσμένα στο περιβάλλον που ζει και τη χρησιμότητά του Τα
αρσενικά άτομα της φυλής είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα θηλυκά
(διαφέρουν μεταξύ τους κυρίως τα χαρακτηριστικά του κεφαλιού και στις αναλογίες
του σώματος). Το ύψος του κυμαίνεται από 65 έως 75 εκ. (στο ακρώμιο). Το σώμα
είναι ισχυρό με καλή μυϊκή ανάπτυξη και φαρδιά ράχη. Το βάρος του είναι ανάλογο
του ύψους και του φύλου (40-45 κιλά). Εχει θώρακα βαθύ και ευρύ. Τα πόδια είναι
μυώδη με ισχυρά οστά, που του επιτρέπουν να κινείται με ευρύ διασκελισμό και σταθερότητα.
Το κεφάλι του σκύλου είναι ογκώδες. Το πλάτος του κρανίου είναι ίσο με το μήκος
και φτάνει τα 16-17 εκ., ενώ η σχέση του μήκους και ρύγχους ως προς το μήκος του
κρανίου είναι 2:3. Εχει ιδιαίτερα αναπτυγμένους κυνόδοντες και οι γνάθοι συγκλίνουν
σε δάγκωμα ψαλίδας. Τα αυτιά του εκφύονται στο ύψος των ματιών, είναι τριγωνικά,
μετρίου μεγέθους και κρέμονται στα πλάγια του κεφαλιού. Ο λαιμός του είναι ισχυρός
και φαρδύς. Η ουρά μπορεί να είναι μακριά ή μέτριου μήκους. Το τρίχωμά του είναι
μικρό με διπλό μανδύα, για να το προστατεύει από τις ακραίες καιρικές συνθήκες
και εμφανίζεται σε δύο ποικιλίες, κοντότριχο και μακρύτριχο. Τα αρσενικά εμφανίζουν
επιπλέον χαίτη. Το τρίχωμα του ελληνικού ποιμενικού μπορεί να έχει χρώμα λευκό,
μαύρο, καστανόμαυρο ραβδωτό, καστανό και υπόξανθο όταν το τρίχωμα είναι μονόχρωμο,
ενώ συχνότερα είναι ποικιλόχρωμο. Ο ελληνικός ποιμενικός διαθέτει άριστη όσφρηση,
ακοή και όραση και παρουσιάζει μεγάλη κινητικότητα κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Στις σωματικές ικανότητές του, που είναι συγχρόνως και όπλο επιβίωσης, αξίζει
να προστεθούν η ανθεκτικότητα σε ασθένειες και δυσμενείς καιρικές συνθήκες και
ο λιτοδίαιτος χαρακτήρας του. Στον ποιμενικό χαρακτήρα του ζώου παρατηρείται η
ανεξαρτησία δράσης, η υψηλή αίσθηση του ζωτικού χώρου, το έντονο αναπτυγμένο ένστικτο
προστασίας στο κοπάδι, η επιθετικότητα προς τα άγρια ζώα, το θάρρος, η πίστη στην
ομάδα και η αφοσίωση στον τσομπάνη. Η προστατευτική συμπεριφορά του ελληνικού
ποιμενικού σκύλου είναι ενστικτώδες, ωστόσο για το σκοπό αυτό πρέπει να εκπαιδεύεται
από τον κτηνοτρόφο σε νεαρή ακόμα ηλικία. Από τους πρώτους μήνες της ανάπτυξής
του, προσαρμόζεται εύκολα στην καθημερινή διαβίωση του κοπαδιού, κινείται ελεύθερα
χωρίς να ενοχλεί τα ζώα, ενώ σύντομα αναπτύσσει μαζί τους σχέσεις συμβίωσης και
ένστικτο προστασίας.
Ιστορία του Ελληνικού ποιμενικού σκύλου
Ο ελληνικός ποιμενικός σκύλος είχε γίνει γνωστός από την αρχαιότητα
κατά τον 8o περίπου αιώνα π.Χ. και ήταν σεβαστός για τον υψηλό δείκτη νοημοσύνης
και τις αρετές που διέθετε. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Σ. Μαρινάτο, ο οποίος περιέγραψε
το Μολοττικό ή Μολοσσοτικό σκύλο όπου ζούσε στη σημερινή Ήπειρο (Μολοσσία της
αρχαιότητας), υπήρχαν διαφορετικοί τύποι Μολοσσών στην Ελλάδα, παρουσίαζαν όμως
πολύ μεγάλη ομοιότητα μεταξύ τους. Συνεχίζοντας ο κ. Μαρινάτος πιστεύει ότι κατά
την διάρκεια των Περσικών πολέμων και μεσουρανούντος του Μ. Αλεξάνδρου, έγινε
στη Μακεδονία διασταύρωση των υπαρχόντων Μολοττικών σκύλων με Ασσυριακούς κύνες
εκ του Ασουβανιπάλ φερμένους εκ της Κ. Ασίας από τον ίδιο. Μερικοί άλλοι ερευνητές
έχουν μια πλατύτερη άποψη όσον αφορά αυτό το ζήτημα. Ο Μαρινάτος πιστεύει ότι
τα Μολοτικά σκυλιά είχαν εξελιχθεί μετά το ζευγάρωμα με τα Ασσυριανά. Aλλοι ερευνητές
έχουν άλλη άποψη. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Μέγας Αλέξανδρος είχε φέρει στη Μακεδονία
έναν ινδικό Μολοσσικό σκύλο όπου συνέβαλε στη δημιουργία του ελληνικού Μολοσσού,
και στην πορεία στην τελειοποίηση του ελληνικού ποιμενικού.
Υπάρχει ένας μύθος γραμμένος από το Ρωμαίο Πλίνιο όπου περιγράφει
τον αγώνα του Μέγα Αλεξάνδρου να δημιουργήσει τη διασταύρωση του ελληνικού και
ινδικού Μολοσσού. Υπάρχει επίσης ένα ιστορικό ανέκδοτο το οποίο παριστάνει καθαρά
την πυγμή και το κουράγιο του ελληνικού ποιμενικού. Δύο τέτοιοι σκύλοι είχαν καλεστεί
να παλέψουν με μία αρκούδα. Ο ένας εκ των δύο αρνήθηκε και ο Μ.Αλέξανδρος διέταξε
τη θανάτωσή του. Ο άλλος πρώτα πάλεψε με λιοντάρι και μετά με ελέφαντα. Έκανε
μεγάλη κατάπληξη το κουράγιο και η τεχνική του σκύλου που οδήγησε τον ελέφαντα
στην εξάντληση και έπειτα στην κατάπτωσή του. Σύμφωνα με τον ερευνητή David Hancock
o ελληνικός ποιμενικός ήταν γνωστός στους Έλληνες ως Μολοσσός από την περιοχή
της Μολοσσίας, που βρισκόταν
στη σημερινή Ήπειρο.
Ο Hancock αναφέρει ότι τα σκυλιά με μεγάλα κεφάλια στην περιοχή της Ηπείρου και
με λευκό χρωματισμό ήταν αυτά που έκαναν μεγάλη εντύπωση για το μέγεθος και την
αγριότητά τους στους Ευρωπαίους που επισκέπτονταν τα μέρη αυτά στις αρχές του
18ου αιώνα. Σύμφωνα με τον Cliffor Habbard που αναφέρει στα γραπτά κείμενά του,
τα μόνα γνήσια ελληνικά σκυλιά ήταν τα λευκά ποιμενικά, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν
στο χώρο των Βαλκανίων, στην Ήπειρο και στη Μακεδονία, δηλαδή περιοχές στα νότια
της Ελλάδας. Ο Μολοσσιακός σκύλος είχε ταυτόχρονα κυνηγετικές ικανότητες, μακρύτερα
αυτιά και πιο λαμπερό τρίχωμα. Όπως ακριβώς και ο ινδικός Μολοσσικός, ήταν ελαφρύς
στο βάρος, μυώδης, με ομοιόμορφη κατασκευή.
Κίνδυνοι που απειλούν τη φυλή
Οι σχετικά πρόσφατες κοινωνικές και οικονομικές ανακατατάξεις στην
ελληνική ύπαιθρο προκάλεσαν αλλαγές στη μορφή της κτηνοτροφίας. Η εφαρμογή νέων
μεθόδων άσκησης της σύγχρονης κτηνοτροφίας, η μείωση της νομαδικής κτηνοτροφίας
και η τάση εκσυγχρονισμού και βιομηχανοποίησης του κτηνοτροφικού κεφαλαίου, απομάκρυναν
σταδιακά τους κτηνοτρόφους και τους παραδοσιακούς κανόνες κτηνοτροφίας. Η εντατικοποίηση
της παραγωγής σε ζωοκομικά προϊόντα έδωσε τα κίνητρα για τη σύσταση μικρότερων
κοπαδιών, με μεγαλύτερη παραγωγικότητα, που εντοπίζονται κοντά σε κατοικημένες
ή ακόμη και αστικές περιοχές μακριά από τις δυσμενείς και ζημιογόνες, για το κτηνοτροφικό
κεφάλαιο, συνθήκες, του ορεινού περιβάλλοντος. Η σκόπιμη ή τυχαία διασταύρωση
των σκύλων της φυλής ελληνικός ποιμενικός με άλλες φυλές οδήγησε σε ανεξέλεγκτες
διασταυρώσεις που αλλοίωσαν τα χαρακτηριστικά των σκύλων σε πολλές περιοχές απομακρύνοντάς
τα από το παραδοσιακό πρότυπο. Τα ζώα που προήλθαν από επιμιξίες έχασαν σταδιακά
τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική φύλαξη των κοπαδιών.
Δράσεις αποκατάστασης και επαναδιάδωσης της φυλής
Καθώς ελάχιστα άτομα καθαρόαιμων ελληνικών ποιμενικών σκύλων έχουν
απομείνει στις μέρες μας, κρίνεται αναγκαία η συστηματική προσπάθεια για τη διατήρηση
και την επαναφορά της φυλής.
Με την πεποίθηση αυτή και στο πλαίσιο της προστασίας και διατήρησης
της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, με την επιστημονική
συμβολή και την αμέριστη βοήθεια του κτηνίατρου Χ. Δρίβα, δραστηριοποιείται για
την αποκατάσταση και την επαναδιάδωση της φυλής, με την εκτροφή και χορήγηση ελληνικών
ποιμενικών σκύλων σε κτηνοτρόφους των περιοχών, όπου υπάρχει παρουσία αρκούδας
και λύκου, ως μέτρο πρόληψης των ζημιών που προκαλούν τα μεγάλα σαρκοφάγα ζώα
στο κτηνοτροφικό κεφάλαιο. Για την εφαρμογή αυτού του πιλοτικού μέτρου, δημιουργήθηκε
το 1998, εκτροφείο ελληνικών ποιμενικών σκύλων, στο Γιαννακοχώρι της Νάουσας,
με ειδικά διαμορφωμένους χώρους και μόνιμη παρουσία φροντιστών και κτηνιάτρου,
όπου με την ελεγχόμενη αναπαραγωγη από καθαρόαιμους γεννήτορες διασφαλίζεται η
διατήρηση της φυλής. Παράλληλα, τα κουτάβια των ελληνικών ποιμενικών εκπαιδεύονται
ως σκύλοι φύλαξης κοπαδιών πριν τη μεταφορά τους στις κτηνοτροφικές μονάδες. Το
εκτροφείο δημιουργήθηκε και λειτουργεί με συγχρηματοδότηση του ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού
μέσου Life-Φύση και μέσω των προγραμμάτων ΑΡΚΤΟΣ, ΛΥΚΟΣ και ΓΡΑΜΜΟΣ-ΡΟΔΟΠΗ που
συντονίζει και υλοποιεί ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ.
Οι κτηνοτρόφοι των ορεινών περιοχών δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο
για την απόκτηση ελληνικού ποιμενικού ως σκύλου φύλαξης των κοπαδιών τους, όσο
και για τη στήριξη των άλλων δράσεων διατήρησης και επαναφοράς της φυλής.
Δράσεις που υλοποιούνται:
-Η καταγραφή και ταυτοποίηση των ελληνικών ποιμενικών σκύλων στη ζώνη της υπαίθρου
-Η δημιουργία και στήριξη δικτύου αναπαραγωγικών μονάδων από κτηνοτρόφους
-Η διάδοση και χορήγηση κοπαδιών σε κτηνοτρόφους
-Η συνεργασία με τους κτηνοτρόφους και η στενή παρακολούθηση του μέτρου.
Τα περισότερα στοιχεία είναι από τη σελίδα του Αρκτούρου
Ιστοσελίδα Δήμου Χασίων
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
