Κτισμένη τον 4ο αιώνα μ.Χ. από το Μαξιμιανό στη θέση της θρακοελληνικής
μικρής πόλης Παισούλα ή Παίσουλαι, με αρχαιότερο όνομα το καθαρά θρακικό Ιμπαρα.
Το μεταγενέστερο (8ο αιώνα μ.Χ.) "Μοσυνούπολη" το οφείλει μάλλον στους
ξύλινους πύργους της (μοσ-σ-ύνες). Τα ερείπιά της, πέντε χιλιόμετρα πλάι στην
Κομοτηνή, μιλούν για μια
κραταιά πόλη 100.000 κατοίκων, για "σπίτια" και "οικοστάσια",
για κτήματα, για δημόσια λουτρά και ταφικές συνήθειες, για βυζαντινούς αξιωματούχους
και για μεγαλοπρεπείς αυτοκράτορες. Για το Γοδεφρίδο Βιλλαρδουϊνο που του παραχώρησαν
την πόλη στα 1204. Για το Ι. ΣΤ Καντακουζηνό που πλάι σε πηγή της ξεκουράστηκε,
πριν συγκρουστεί με το λήσταρχο Μομτσίλο και που τη βρήκε "κατεσκαμμένην".
(κείμενο: Βίκυ Τριανταφυλλιά)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
της Νομαρχίας Ροδόπης.