Πληροφορίες τοπωνυμίου

Βυζαντινά χρόνια

  Η Βυζαντινή εποχή της Βέροιας άρχισε με επιδρομές και καταλήψεις από τους Γότθους, Ούνους, Βούλγαρους και Γέτες. Έπειτα κατεβαίνουν οι Σλάβοι. Στα 904 μ.Χ. παρουσιάζονται οι Σαρακηνοί πειρατές, που μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης κυριεύουν και τη Βέροια. Τη βρήκαν χτυπημένη πρόσφατα από σεισμό και πήραν πολλούς Βεροιώτες για τα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
  Στα τέλη του 10ου αιώνα μ.Χ. η Βέροια έπεσε στα χέρια του βασιλιά των Βουλγάρων, του Σαμουήλ, για να ελευθερωθεί ύστερα από λίγα χρόνια από τον Βασίλειο τον Βουλγαροκτόνο.
  Ακολουθούν νέες επιδρομές Βουλγάρων, Ούνων, Κουμάνων και Πατζινακών, ώσπου εμφανίζονται οι Νορμανδοί και το 1204 η Βέροια πέφτει στα χέρια των Σταυροφόρων, χρόνια σκοτεινά. Η Βέροια συχναλλάζει κατακτητές, ώσπου το1224 εντάσσεται στο ελληνικό Δεσποτάτο της Ηπείρου και έπειτα στην Αυτοκρατορία της Νίκαιας και στην αναστημένη απ’ αυτήν βυζαντινή Αυτοκρατορία των Παλαιολόγων (1261 μ.Χ.) ενώ στα 1309 μ.Χ. συντρίφτηκαν κοντά στη Βέροια από το στρατηγό Χανδρηνό οι περιβόητοι Καταλανοί.
  Στα χρόνια των βυζαντινών αυτοκρατόρων Ανδρόνικου Β (1282-1328 μ.Χ.) και Ανδρονίκου Γ (1328-1341 μ.Χ.) η Βέροια έγινε πεδίο εμφυλίων συγκρούσεων. Την εποχή αυτή η Επισκοπή της Βέροιας προάγεται σε Μητρόπολη και τοιχογραφείται η εκκλησία του Χριστού από το σημαντικό αγιογράφο Καλλιέργη, ενώ παράλληλα ο Πατριάρχης είναι ο Βεροιώτης Νήφων.
  Αλλος εμφύλιος πόλεμος στη συνέχει ανάμεσα στον Ιωάννη Καντακουζηνό (1347-1354 μ.χ.) και στον επίτροπο του ανήλικου αυτοκράτορα Ιωάννη Ε Ματθαίο φέρνει πάλι στο προσκήνιο τη Βέροια.
  Στα 1343 σαν διεκδικητής του θρόνου ο Ιωάννης Καντακουζηνός κυρίεψε τη Βέροια με τη βοήθεια του Σέρβου κράλη Στέφανου Δουσάν.
  Η Βέροια στα χρόνια που ακολουθούν γνωρίζει τους Σέρβους και του Τούρκους άλλοτε σαν συμμάχους των αντιμαχόμενων βυζαντινών και άλλοτε σαν επιδρομείς.
  Στα 1345/6 η Βέροια πέφτει στα χέρια του Στέφανου Δουσάν (1331-1355 μ.Χ.) που την κρατά ως τα 1350. Πάλι χρόνια δύσκολα και σκοτεινά. Το 1358 πληροφορούμαστε ότι την διοικεί ο Σέρβος ευγενής Ροδοσλάβος Χλάπενος. Τα χρόνια αυτά εμφανίζονται σαν μισθοφόροι του Ιωάννη Καντακουζηνού, ο Μανουήλ, πράμα που δείχνει τη σπουδαιότητα της πόλης και σ’ αυτά τα χρόνια.
  Πληροφορίες για τη Βέροια στα βυζαντινά χρόνια μας δίνουν οι συγγραφείς: Ιωάννης Καμινιάτης ή Καμενιάτης (10ος αι. μ.Χ.), ο συγγραφέας αυτοκράτορας Ιωάννης Καντακουζηνός, που εκείνα τα ταραγμένα χρόνια έζησε αρκετές μέρες στη Βέροια και περπάτησε γεμάτος έγνοιες δίπλα στα βασανισμένα τείχη της, οι βιογράφοι της όσιας Θεοδώρας της Θεσσαλονίκης, του όσιου Αντωνίου του Νέου κ.α.
  Δεν είναι τυχαίο ότι η Βέροια αναφέρεται και ως έδρα θέματος με επικεφαλής της διοίκησης του Δούκα. Γυναίκα Δούκα ίσως ήταν η θρυλική Βεργίνα που κατά την παράδοση μαζί με το παιδί της έπεσε στον Τριπόταμο από τη γνωστή "Γέφυρα της Βεργίνας" για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.
  Η Βέροια και στα βυζαντινά χρόνια ήταν σπουδαίο, θρησκευτικό κέντρο - η παράδοση συνεχίστηκε - με πολλές εκκλησίες και μοναστήρια· γι’ αυτό και ονομαζόταν "Μικρά Ιερουσαλήμ".
  Μια τόσο σπουδαία πόλη δεν μπορούσε να ξεφύγει τη βουλιμία των Τούρκων που αγωνίστηκαν να την κατακτήσουν. Την κυρίεψαν και την έχασαν αρκετές φορές. Πάνω από πενήντα χρόνια πάλαιψε η Βέροια για να γλιτώσει από την τούρκικη κυριαρχία χωρίς τελικά να το κατορθώσει.
  Αν όμως και η Βέροια δεν κατάφερε να αποφύγει την μακροχρόνια σκλαβιά, κατάφερε κάτι πιο θαυμαστό, να μείνει πόλη ελληνική.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Βέροιας (1986).

Βυζαντινή Βέροια

  The famous city of Beroia, with a history uninterrupted from antiquity to modern times, acquired particular importance as the frontiers of the medieval Greek state continued to shrink. In 1001 the emperor Basil II Bulgaroktonos (the Bulgar-Slayer) brought a brief Bulgarian occupation of the city to an end. Beroia faced further disturbance from foreign conquerors (Franks, Bulgars, Serbs) in the 13th and 14th centuries. In 1433 it was taken by the Turks.
  The importance of Beroia in the closing years of Byzantium is evident in the place it occupied in the ecclesiastical hierarchy of the Patriarchate of Constantinople: an archiepiscopal see at the end of the 13th century, it became a metropolis in the early 14th. Forty-eight historic churches still survive in Beroia, of which 39 possess wall--paintings dating from the very beginning of the 13th to the 18th century.

By kind permission of:Ekdotike Athenon
This text is cited Nov 2003 from the Macedonian Heritage URL below, which contains image.

• http://www.macedonian-heritage.gr/HellenicMacedoni... (1 φωτ.)