Πληροφορίες τοπωνυμίου

Βυζαντινό Κάστρο Σιδηροκάστρου

  Ο γρανιτένιος βράχος "Ισσάρι" που έχει υψόμετρο 155 μ. δεσπόζει της πόλης. Πάνω του είναι χτισμένο το βυζαντινό κάστρο που έδωσε και το όνομα του στην πόλη. Το κάστρο χτίστηκε από το διοικητή του θέματος της Θεσσαλονίκης και δεσπότη των Σερρών, Βασίλειο Καντακουζηνό, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Κων/νος Ε' ο Κοπρώνυμος (718-775 μ.Χ.). Επεκτάθηκε ανατολικά όταν αυτοκράτορας ήταν ο Νικηφόρος Φωκάς (963 -969 μ.Χ.). Ανακαινίστηκε και πλαισιώθηκε με πρόσθετα αμυντικά έργα πύργους κ.λπ. από τον Ανδρόνικο Γ' τον Παλαιολόγο (1328 - 1341).
  Το κάστρο είναι χτισμένο στην Ν.Δ. πλευρά του πανύψηλου και γρανιτώδους βράχου "Ισσάρι" και σε μερικά σημεία πάνω σε αρχαία τείχη. Για την κατασκευή του, χρησιμοποιήθηκαν πέτρες φερμένες από την κοίτη του ποταμού Κρουσοβίτη (αχλαδίτη) και πλίθρες συνδεδεμένες με αμμονίαμα, μεγάλης αντοχής και στερεότητας. Είναι συνδεδεμένο με υλικό ποιότητας που το μυστικό της κατασκευής του γνώριζε μόνο ο αρχιτέκτονας της εποχής του Κων/νου Ε', Ορέστης, ειδικός στην ανέγερση φρουρίων που έργο του είναι και το φρούριο του Κλειδιού. Είναι περιτειχισμένο με μακρά τείχη. Τμήματα αυτών βρίσκονται και σήμερα σε καλή κατάσταση. Στο μήκος των τοιχών και σε απόσταση περίπου 20 μέτρων, υπήρχαν πύργοι που σήμερα είναι ερειπωμένοι. Λέγεται ότι υπήρχε υπόγειος δρόμος που διακλαδίζονταν προς τη συνοικία Βαρόσι και το κέντρο της πόλης. Έτσι κατά την διάρκεια επδρομών από ξένους εισβολείς οι κάτοικοι είχαν τις μυστικές διόδους για την ασφάλειά τους, την τροφοδοσία και την διαφυγή τους.
  Το κάστρο του Σιδηροκάστρου αν κριθεί από αμυντική άποψη έρχεται δεύτερο σε σειρά μετά το φρούριο του Μελενίκου. Ακολουθούν τα κάστρα Σερρών, Κλειδιού, Μελενικιτσίου, Αγίου Πνεύματος κ.λπ. Ολα αυτά δέσποζαν στην κοιλάδα του Στρυμόνα που υπαγόταν στο θέμα Θεσσαλονίκης και Βολερού. Ο Τούρκος περιηγητής Ελβιά Τζελεπή στο οδοιπορικό του γράφει ότι όταν το 1667 επισκέφτηκε το Δεμίρ Χισάρ, το κάστρο βρισκόταν σε άριστη κατάσταση, αλλά δεν υπήρχε μέσα ζωή. Αν πιστέψουμε τον Ελβιά συμπεραίνουμε ότι η κατάρρευση του κάστρου οφείλεται στα στοιχεία της φύσεως και όχι στις επιδρομές των εχθρών. Εδώ διχάζονται οι γνώμες, γιατί χωρίς εχθρικό χέρι τα κάστρα δεν καταρρέουν. Πίσω ακριβώς από το Βυζαντινό Κάστρο, σμιλευμένος πανω στον βράχο, βρίσκεται ο Προϊστορικός Οικισμός.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιος 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σιδηροκάστρου

Municipality of Sidirikastro WebPage
• http://www.sidirokastro.gr/kastro.htm (5 φωτ.)