Κάστρο Μυτιλήνης

   Το Φρούριο της Μυτιλήνης είναι κτισμένο σε μικρό λόφο μεταξύ του βορείου και νοτίου λιμένα της πόλης και ήταν το μεγαλύτερο και ένα από τα ισχυρότερα κάστρα της Ανατολικής Μεσογείου.
   Ο αρχικός του πυρήνας, που σχηματίσθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους, θεωρείται ότι κτίσθηκε πάνω στην αρχαία Ακρόπολη. Οι πρώτες σημαντικές επεμβάσεις στο κάστρο έγιναν κατά την περίοδο κτήσης της Λέσβου από τους Γατελούζους και συγκεκριμένα από τον άρχοντα Φραγκίσκο Γατελούζο, το έτος 1373. Ακολούθησαν και άλλες επεμβάσεις και προσθήκες με κυριότερη αυτή των Οθωμανών το 1677, στους οποίους οφείλεται και το κατώτερο βόρειο τμήμα της οχύρωσης. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, το 1912, χρησιμοποιήθηκε ως στρατώνας.
   Η αλόγιστη χρήση οικοδομικού υλικού του φρουρίου μετά το 1912, με σκοπό την κατασκευή νεώτερων προσφυγικών κτισμάτων, είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή φθορά του.
   Από μορφολογική άποψη, διακρίνεται στα εξής τμήματα:
• Ακρόπολη (Επάνω Κάστρο) στο νότιο και πιο ψηλό τμήμα του λόφου,
• Κυρίως Περίβολος (Μεσαίο Κάστρο), το μεγαλύτερο τμήμα του οποίου κατασκευάστηκε από τους Γενοβέζους Gateluzzi και
• Κατώτερος Περίβολος (Κάτω Κάστρο) στο ΒΔ τμήμα, η κατασκευή του οποίου τοποθετείται στους χρόνους της Τουρκοκρατίας.
   Στο εσωτερικό του κάστρου διενεργούνται ανασκαφικές έρευνες από το Καναδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Έχουν αποκαλυφθεί κτίσματα της αρχαϊκής και της κλασικής περιόδου, καθώς και κατάλοιπα των μεσαιωνικών χρόνων. Στο Μεσαίο Κάστρο σώζονται αρκετά κτίσματα της οθωμανικής περιόδου, όπως ο Μενδρεσές, το χαμάμ, το νοσοκομείο με τις φυλακές, ένας τσεσμές και η πολύ ενδιαφέρουσα δεξαμενή.