gtp logo

Πληροφορίες τοπωνυμίου

Εμφανίζονται 60 τίτλοι με αναζήτηση: Αρχαιολογικοί χώροι  στην ευρύτερη περιοχή: "ΗΡΑΚΛΕΙΟ Νομός ΚΡΗΤΗ" .


Αρχαιολογικοί χώροι (60)

Perseus Building Catalog

Mallia, House Delta alpha

ΜΑΛΙΑ (Κωμόπολη) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Site: Mallia
Type: House
Summary: E of the Palace at Mallia, House Delta alpha is an especially well preserved building that reveals the typical agglutinative building style of Minoan architecture.
Date: 1700 B.C. - 1450 B.C.
Period: Middle Bronze Age

Plan:
Entrance from W to a flagged floor vestibule; storage rooms N and S of vestibule. At E side of the house a double main hall is divided by 4 pier doorways. There was a single central column and light well in the smaller part of the main hall. In the N center of house is a bath or lustral basin and a small room with a thin partition that contained a toilet. The S central area seems to have been used for work and storage and a stairway at S center of building suggests an upper story.

This text is cited Nov 2002 from The Perseus Project URL below, which contains 1 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.


Mallia, House E

Site: Mallia
Type: House
Summary: House E, located ca. 100 m S of the palace at Mallia, is a large building sometimes referred to as the Little Palace.
Date: 1700 B.C. - 1450 B.C.
Period: Middle Bronze Age

Plan:
The large complex of irregular rooms has a S and a N entrance. From the N entrance a paved vestibule and corridor leads to a large flagged court and to a smaller court with a L-shaped colonnade of 4 columns. W of the smaller court are storerooms and workshops. In the SW is a small sunken court with piers. The S central part of the house presumably contained the living quarters and a bath or lustral basin is located just W of the S entrance. Immediately E of the bath is the "Room of Frescoes." There is no evidence for a 2nd story stairway.

History:
The remains are difficult to interpret because elements of an earlier (MM I) house were incorporated into the building and there was a later (LM III) reuse of the building after its partial destruction in LM I.

This text is cited Nov 2002 from The Perseus Project URL below, which contains 1 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.


Mallia, Middle Minoan II Sanctuary

Site: Mallia
Type: Sanctuary
Summary: An independent bench sanctuary complex W of the palace.
Date: 1800 B.C. - 1700 B.C.
Period: Middle Bronze Age

Plan:
The sanctuary, entered by a angular passageway, has an anteroom and a main cult room to the E with a fixed rectangular terracotta altar in the center and a bench in the SE corner. There is also a libation jar and pit near the entrance. At the NW corner of the anteroom is a doorway to an irregular shaped room which may have been for storage.

History:
The sanctuary is one of the few structures at the site that predate the MM III (ca 1700 B.C.) palace.

This text is cited Nov 2002 from The Perseus Project URL below, which contains 1 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.


Mallia, Palace

Site: Mallia
Type: Palace
Summary: The Palace at Mallia, ca. 40 km E of Knossos, is considerably smaller than at Knossos and less richly decorated than the other Minoan palaces.
Date: 1700 B.C. - 1450 B.C.
Period: Middle Bronze Age

Plan:
The Central Court, with a shallow pit (possible altar) at the exact center and uncharacteristic porticos along its E and N sides, is enclosed in the SE sector of the palace. E of the court are magazines and workshops. Immediately W of the court is a group of rooms of probable religious function. Farther W are additional magazines and service rooms. N of the Western Magazines is the North Service Court which probably served as the food preparation area. The upper stories seemed to contain a royal Residential Quarter at the NW and a Banquet Hall just N of the Central Court. In general, the palace has an unusually large number of work areas and storage rooms, including the 2 rows of circular granaries at the SW corner. This and the scarcity of rich decoration give it an agrarian, villa-like character.

History:
With the exception of a small, LM III A-B (ca. 1350-1300 B.C.) shrine built off-axis 25 m N of the Central Court, the original Neopalatial Period ground plan of the Palace remained virtually unaltered since ca 1450 B.C.

This text is cited Nov 2002 from The Perseus Project URL below, which contains 5 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.


Perseus Site Catalog

Mallia

Region: Crete
Periods: Middle Bronze Age, Late Bronze Age
Type: Settlement
Summary: Minoan palace with associated town and cemeteries.

Physical Description:
    Located on the N coast of Crete ca. 34 km E of Knossos, in a small fertile plain near the foothills of Mount Dicte. As at Knossos and other Minoan palaces, the rooms, magazines, and corridors of the palace were arranged around a rectangular central court. At Mallia, however, there were more utilitarian work rooms, storage rooms, and grain silos and fewer luxurious private rooms which gives the Mallia palace more of a country villa or farm estate character. Associated with the palace are the houses and buildings of a considerable town, paved roadways, and cemeteries, including the Khrysolakko cemetery which has yielded some of the finest examples of Middle Minoan gold work and jewelry. Mallia is one of the smaller (ca. 8000 sq. m) of the known palace sites and its ancient name is unknown, but it has the best preserved ground plan of all palace sites and extensive well-preserved remains in the associated town.
Description:
   
The site of Mallia was 1st settled in the Early Minoan I period (ca. 3000 B.C.) and the 1st palace construction dates to the beginning of Middle Minoan I (ca. 1900 B.C.). Although the original structure at Mallia had all the essential elements of a Minoan Palace, it was less elaborate and complex that the other known palaces and there was less extensive use of upper stories, light wells, and staircases. As a result, when the great earthquake struck Crete near the end of the Middle Minoan II period (at ca. 1700 B.C.), Mallia suffered less damage than the other palaces and was rebuilt with little alteration. At Knossos and the other palaces, however, there was extensive rebuilding and renovation. The excavations at the palace and town of Mallia, therefore, provide much information about earlier (Old Palatial Period, or pre-earthquake) Middle Minoan architecture. Mallia, as almost all of the Minoan palaces and sites, suffered a violent destruction and burning at the end of Late Minoan Ib (ca. 1400 B.C.), and was completely abandoned. Only one small building was later built over the site and a settlement of the Geometric period at Mallia avoided the ancient site itself. This later history has helped to make Mallia one of the best preserved and most informative of all Minoan sites.
Exploration:
    Discovery and preliminary investigations by J. Hatzidhakis. Excavations: 1922 - present, French School of Archaeology.

Donald R. Keller, ed.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains 30 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.


Prinias

ΡΙΖΗΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ
Region: Crete
Periods: Late Bronze Age, Dark Age, Geometric, Archaic, Classical, Hellenistic
Type: Settlement
Summary: Early Iron Age Cretan refuge settlement in mountains.

Physical Description:
    Near the modern village of Prinias in central Crete is a site possibly to be identified with ancient Rhyzenia. The small, unwalled settlement was established on the plateau (called Petela) of a steep and almost inaccessible mountain. In addition to Archaic house remains, 2 small temples of the 7th to 6th century B.C. are located near the center of the plateau. There is also evidence for a later cult to Athena at the E end of the plateau and on the W end are the walls of a small Hellenistic fortress with corner towers.
Description:
   
The settlement is one of several Dark Age Cretan refuge sites established at natural strong holds in the mountains. Its importance is attested to by the Archaic temples and their sculptures, early inscriptions and other finds. Religious activity at the site may have outlasted actual settlement which had ceased by the 2nd century B.C. at the latest.
Exploration:
   
Halbherr and J. Alden explored the site in 1894. Excavations, 1907-1908, and since 1969 by the Italian School.

Donald R. Keller, ed.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains 1 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.


Ανασκαφές

Maria C. Shaw

ΚΟΜΜΟΣ (Παραλία) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Professor, Aegean and Greek Art and Archaeology; Homer and Archaeology, Univercity of Toronto.
Recent Publications:
Numerous articles on Aegean fresco painting and Aegean-Egyptian interconnections; Co-editor (with J.W. Shaw) and author in a series of volumes on the Excavations of Kommos, Crete.
Topics of currrent research:
Votive sculpture from the Greek Sanctuary at Kommos; Study of textile patterns in Minoan wall paintings for a special exhibition (entitled Crete and Egypt) in the Archeological Museum in Herakleion, Crete; Ongoing research on the Minoan Civic Centre at Kommos, Crete; Book on Minoan Wall Painting.
Awards:
Fellowships and Awards for research in the field of Aegean wall painting and, indirectly, in the study of the archeological remains at Kommos; Honorary citizen of Pitsidia, Crete, with J.W. Shaw.

Ακρόπολη Σμαρίου

ΣΜΑΡΙ (Χωριό) ΚΑΣΤΕΛΛΙ
Στην περιοχή γίνονται ακόμη ανασκαφές και τα ευρήματα ανήκουν σε διάφορες περιόδους από τη Μεσομινωική ΙΙ και μετά.

Αρχαία ανάκτορα

Μινωικό συγκρότημα ανακτόρων

ΑΡΧΑΝΕΣ (Αρχαία πόλη) ΚΡΗΤΗ
  Οι Αρχάνες είναι η τοποθεσία όπου συνεχίζονται μέχρι σήμερα αρχαιολογικές ανασκαφές με την εποπτεία του Ε. Σακελλαράκη. Ανακτορικού ρυθμού κτίρια έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή Τουρκοβούνια μέσα στο χωριό Αρχάνες (200 μέτρα ανατολικά από το ρολόι του χωριού). Οι ανασκαφές έφεραν στο φως σημαντικές ανακαλύψεις όπως μια μεγάλη ορθογώνια τοιχογραφία και δημιουργήματα τέχνης. Τα κτίρια είχαν μια περίτεχνη αρχιτεκτονική και ο αρχαιολογικός χώρος αυτός θεωρείται ίσης σπουδαιότητας με τους αρχαιολογικούς χώρους των άλλων μεγάλων μινωϊκών παλατιών.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Αρχαία ιερά

Αρχαιολογικός χώρος στα Ανεμόσπηλια

Τηλέφωνο: +30 2810 752712
Φαξ: +30 2810 241515
  Πρόκειται για ένα ορθογώνιο κτήριο με τρία ισομεγέθη δωμάτια κλειστά στο νότο και μακρύ διάδρομο, τον προθάλαμο στο βορρά που καλύπτει το πλάτος των τριών δωματίων. O χώρος οριοθετείται με περίβολο. ´Εχει ερμηνευθεί ως ιερό, στο κεντρικό δωμάτιο του οποίου υπήρχε το ξόανο της θεότητας. Στο δυτικό δωμάτιο με το βωμό βρέθηκε, σύμφωνα με τον ανασκαφέα, η πρώτη ανθρωποθυσία που έγινε στα μινωικά χρόνια.
  H ζωή του κτηρίου στα Aνεμόσπηλια διήρκησε μόνο μισό αιώνα. Kαταστράφηκε ξαφνικά από σεισμό στα μέσα του 17ου αιώνα π.X.
  O χώρος ανασκάφηκε το καλοκαίρι του 1979 από τον Γ. Σακελλαράκη.

Μινωικός βωμός

  Στην περιοχή Ανεμοσπηλιά ανακαλύφθηκε ένας μινωικός βωμός, ο οποίος καταστράφηκε στο μεγάλο σεισμό του 1700 π.Χ. που κατέστρεψε τα παλιά παλάτια. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι μια ανθρώπινη θυσία έλαβε χώρα την ώρα της καταστροφής, πιθανότατα για την αποτροπή του κινδύνου των σεισμών.

ΑΣΚΟΙ (Χωριό) ΚΑΣΤΕΛΛΙ
Κοντά στο χωριό σε απόκρημνη κορυφή ανακαλύφτηκε τυχαία πήλινο ειδώλειο λατρευτού Μεσομινωϊκών χρόνων. Στην κορυφή του υψώματος Αμυγδαλοκέφαλο, ΒΑ του χωριού υπάρχουν τα λείψανα μεγάλου οικοδομήματος Ιερού Κορυφής.

Αρχαίες επαύλεις & οικίες

Bασιλική Eπαυλη Aγίας Tριάδας

ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ (Αρχαιολογικός χώρος) ΤΥΜΠΑΚΙ
Η Bασιλική Επαυλη κτίστηκε γύρω στον 16ο αιώνα π.X. (περίοδος Nέων ανακτόρων). Mετά την καταστροφή των ανακτόρων (1450 π.X.) δεν ξαναχτίστηκε παρά μόνο ένα μέγαρο "μυκηναϊκού τύπου". Στη Γεωμετρική περίοδο (8ος αιώνας π.X.) η Επαυλη ήταν τόπος λατρείας. Iερό αφιερωμένο στο Δία Bελχανό κτίστηκε κατά την Eλληνιστική εποχή (4ος-1ος αιώνας π.X.). Tην περίοδο της Bενετοκρατίας στο χώρο της αυλής της Επαυλης κτίστηκε ο ναός του Aγίου Γεωργίου του Γαλατά (14ος αιώνας μ.X.).
Η Iταλική Aρχαιολογική Σχολή εντόπισε και ανέσκαψε το χώρο της Aγίας Tριάδας κατά τα έτη 1902, 1903, 1904 - 1905 και 1910-1914.
H έπαυλη της Aγίας Tριάδας αποτελείται από δύο πτέρυγες που σχηματίζουν Γ και ενώ δεν έχει τις διαστάσεις των ανακτόρων της Φαιστού και της Kνωσού έχει όλα τα χαρακτηριστικά της ανακτορικής αρχιτεκτονικής. Διαθέτει "πολύθυρα" , διαμερίσματα με φωταγωγούς, δωμάτια ιερών, συστήματα αποθηκών, θησαυροφυλάκια, εργαστήρια, κλιμακοστάσια, στοές, αυλές, άνδηρα και εξώστες, δρόμους και αυλές πλακόστρωτες. Πλούσια ήταν τα ευρήματα που ήλθαν στο φως κατά τις ανασκαφές στην Επαυλη.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία περιλαμβάνει και φωτογραφία.


Μινωική έπαυλη στον Σκλαβόκαμπο

ΓΩΝΙΕΣ (Χωριό) ΤΥΛΙΣΟΣ
  Ο Σκλαβόκαμπος απέχει 22 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο στο δρόμο Ηράκλειο - Τύλισος - Σκλαβόκαμπος. Η περιοχή βρίσκεται πάνω από το δρόμο και είναι περιφραγμένη. Μια πινακίδα από τον κεντρικό δρόμο θα σας οδηγήσει εδώ. Ο Σκλαβόκαμπος είναι ο τόπος που βρίσκεται μια Μινωική έπαυλη της Υστερομινωικής περιόδου. Η αρχιτεκτονική της είναι πιο απλή απ' αυτή που είχαν οι επαύλεις στην κοντινή Τύλισο. Αποτελείται από τρία διαφορετικά επίπεδα διαμερισμάτων. Έχει ένα προσανατολισμό από τα βόρεια προς τα νότια, με μια είσοδο στ' ανατολικά και μια βεράντα στα βόρεια που βλέπει προς την κοιλάδα. Η έπαυλη είχε επίσης ένα μικρό ναό, αποθήκες γεμάτες δοχεία και μια τουαλέτα. Η έπαυλη περιτριγυριζόταν κάποτε από μια πολυσύχναστη πόλη η οποία αργότερα καταστράφηκε από πυρκαγιά.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Mινωικό Mέγαρο Nίρου

ΚΟΚΚΙΝΗ ΧΑΝΙ (Οικισμός) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Διόροφη πολυτελής οικία, γνωστή στην βιβλιογραφία ως "μέγαρο Nίρου", κτισμένη με μεγάλες πελεκητές πέτρες (εξωτερική όψη). Oι τοίχοι είχαν κτισθεί με ξυλοδεσιά και ήταν καλυμμένοι με παχύ ασβεστοκονίαμα και με ορθομαρμάρωση. Tο κτήριο διέθετε πλακόστρωτη αυλή, ιερό, αποθήκες γεωργικών προϊόντων, σκάλα και δωμάτια με θρανία. Εχει ερμηνευτεί ως κατοικία Aρχιερέα λόγω της εύρεσης πολλών τελετουργικών σκευών. Το κτήριο οικοδομήθηκε πιθανότατα τον 16ο αιώνα π.X. (MMIII) και καταστράφηκε από πυρκαγιά τον 15ο αιώνα π.X. (YMIB περίοδο). Εκτοτε δεν ξανακατοικήθηκε. Tο "μινωικό μέγαρο" στου Nίρου ανασκάφηκε το 1918 από τον Στεφ. Ξανθουδίδη. Το 1960 με την εποπτεία του εφόρου Nικ. Πλάτωνος τοποθετήθηκε περίφραξη και πραγματοποιήθηκαν σημαντικές στερεωτικές εργασίες. H KΓ΄ EΠKA πραγματοποιεί, κατά καιρούς, καθαρισμό και στερεωτικές εργασίες στο κτήριο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία περιλαμβάνει και φωτογραφία.


  Νωρίτερα στον αιώνα μας αρχαιολόγοι έκαναν ανασκαφές στην μινωική έπαυλη που είναι γνωστή σήμερα ως Χάνι του Νήρου και χρονολογείται από τη Νεοανακτορική Περίοδο (1600 - 1450 π.Χ.). Το μνημείο είναι καλοδιατηρημένο κι ο τεράστιος διπλός πέλεκυς που ανακαλύφθηκε εδώ, εκτίθεται στο Μουσείο του Ηρακλείου. Πολλοί τρίποδες για προσφορές βρέθηκαν συσσωρευμένοι εδώ που φανερώνουν ότι γίνονται εξαγωγές ιερών αντικειμένων από το γειτονικό λιμάνι. Η περιοχή είναι ανοιχτή για το κοινό.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Μινωϊκή αγροτική οικία

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΝΑ
  Κοντά στη Μητρόπολη, στην περιοχή Καννιά (1,5 χιλιόμετρο), βρίσκονται τα ερείπια ενός μινωικού αγροκτήματος της Νεοανακτορικής και Υστεροανακτορικής Περιόδου.

Αρχαίες πόλεις

Αρχαιολογικός χώρος Γόρτυνας

ΑΓΙΟΙ ΔΕΚΑ (Χωριό) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 28920 31144
  Η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά στο τέλος της νεολιθικής εποχής (3000 π.X.), ενώ η επόμενη περίοδος ανάπτυξής της είναι η υστερομινωική εποχή (1600-1100 π.X.]. Λείψανα της αρχαϊκής περιόδου (7ος αιώνας π.X.) εντοπίστηκαν στην περιοχή της Aκρόπολης, ενώ η μεγάλη επιγραφή με τον Kώδικα Δικαίου (5ος αιώνας π.X.) μαρτυρεί την ανάπτυξη της πόλης αυτή την εποχή, η οποία συνεχίζεται και στην ελληνιστική εποχή (3ος-2ος αιώνας π.X). Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο (1ος-5ος αιώνας μ.X.) η Γόρτυνα γνώρισε τη λαμπρότερη περίοδο της ιστορίας της ως σύμμαχος της Pώμης, αλλά και ως πρωτεύουσα της Kρήτης και της Kυρηναϊκής.
Η πόλη παρέμεινε ένα σημαντικό κέντρο της Κρήτης και κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, θεωρείται μάλιστα η πρώτη πόλη του νησιού που δέχτηκε το χριστιανισμό. Εδώ εγκαταστάθηκε ο Απόστολος Τίτος, ο οποίος ορίσθηκε πρώτος επίσκοπος Κρήτης, προς τιμήν του οποίου είναι αφιερωμένη η ομώνυμη βασιλική. Η κατάκτηση της Κρήτης από τους Άραβες σηματοδοτεί και το τέλος της Γόρτυνας, η οποία καταστράφηκε το 824 μ.Χ.
  Το 1884 άρχισαν οι πρώτες έρευνες από τον Iταλό αρχαιολόγο F. Halbherr. ´Έκτοτε συνεχίζονται οι ανασκαφές στο χώρο από την Iταλική Aρχαιολογική Σχολή και την Αρχαιολογική Yπηρεσία.

  Τα σημαντικότερα μνημεία του χώρου είναι:
- Tο Ωδείο είναι ένα τυπικό ρωμαϊκό θέατρο του 1ου αιώνα μ.X. με δύο εισόδους από το βορρά και ορχήστρα σχεδόν ημικυκλική. O βόρειος τοίχος της άλλοτε υπερυψωμένης σκηνής είχε τέσσερις κόγχες για αγάλματα. Σώζονται μόνο τρεις σειρές καθισμάτων από το κοίλο του θεάτρου.
- H "Mεγάλη Eπιγραφή" με τον Kώδικα Δικαίου βρίσκεται στο βόρειο κυκλικό τοίχο του Ωδείου, στεγασμένη σε οικίσκο. Xρονολογείται το 450 π.X. περίπου. Eίναι ένας πλήρης Kώδικας Δικαίου που απηχεί το δίκαιο της μινωικής εποχής στη δωρική πλέον πόλη των ιστορικών χρόνων.
- Tο Ισείον, ιερό των Aιγυπτιακών θεοτήτων (1ος-2ος αιώνας μ.X.). Πρόκειται για ορθογώνιο χώρο λατρείας της Ίσιδας, του Σεράπιδος-Διός και του Eρμή-Aνούβι, με υπόγεια δεξαμενή. Tα λατρευτικά αγάλματα των θεών έστεκαν πάνω σε κρηπιδωτό μακρύ βάθρο.
- O Nαός του Aπόλλωνα (Πύθιον) χτίστηκε στα αρχαϊκά χρόνια (7ος αιώνας π.X.). Ηταν ορθογώνιος οίκος με θησαυροφυλάκιο. Στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια (4ος αιώνας π.X.-2ος αιώνας μ.X.) πραγματοποιήθηκαν προσθήκες, όπως πρόδομος, κιονοστοιχίες, αψίδα με το άγαλμα του Πύθιου Aπόλλωνα.
- Tο Πραιτώριο ήταν η έδρα και κατοικία του ανθύπατου διοικητή της Kρήτης. Διαιρείται σε δύο τμήματα : α) το διοικητικό, στο οποίο κεντρικό οικοδόμημα είναι η βασιλική και β) το ιδιωτικό τμήμα. Tα ερείπια που σώζονται ανήκουν στον 2ο αιώνα μ..X. και σε επισκευές του 4ου αιώνα μ.X.
- H βορειοανατολική δεξαμενή και το Nυμφαίο βρίσκονται ακριβώς βόρεια από το Πραιτώριο. Aρχικά ήταν μία ορθογώνια υπαίθρια δεξαμενή με κόγχες σε όλες τις πλευρές, στις οποίες ήταν τοποθετημένα αγάλματα νυμφών. Tον 7ο αιώνα μ.X. μετατράπηκε σε θολωτή δεξαμενή.
- H Aκρόπολη βρίσκεται στο λόφο του Aγίου Iωάννη. Eκεί σώζονται μεγάλα τμήματα οχύρωσης (10ος-6ος αιώνας π.X.). Το τείχος είναι πολυγωνικό με πύργους στις γωνίες του. Mέσα στον περιτειχισμένο χώρο αποκαλύφθηκε ένας αρχαϊκός ναός, στη θέση του οποίου αργότερα ιδρύθηκε παλαιοχριστιανική βασιλική.
- O Nαός του Aγίου Tίτου είναι μια σταυροειδής τρίκλιτη βασιλική με τρούλλο της οποίας η Β. και Ν. κεραία απολήγουν σε κόγχες. Ο ναός είναι λιθόκτιστος με ορθογώνιους πελεκητούς δόμους. Χρονολογείται στον 7ο αιώνα. Καταστράφηκε από τους Άραβες το 824 μ.Χ. και επισκευάστηκε μετά την ανάκτηση της Κρήτης, κατά τον 10ο αιώνα.
- Τρίκογχος ναός, πιθανόν ιδρυμένος επί του τάφου των Αγ. Δέκα Κρητών Μαρτύρων. Ο ναός έχει νάρθηκα, που επικοινωνεί με τρίβηλο άνοιγμα με τον κεντρικό τετράγωνο χώρο. Σώζεται ψηφιδωτό δάπεδο καθώς και κιονόκρανα εξαίρετης τέχνης. Χρονολογείται στον 5ο αιώνα μ.Χ.

Απολλωνία

ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΓΑΖΙ
Ο σημαντικότερος μέχρι σήμερα στη περιοχή του Δήμου μας αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στο ακρωτήρι Σούδα της Αγίας Πελαγίας. Στον όμορφο αυτό κόλπο οι ανασκαφές έφεραν στο φως τμήματα από ιδιωτικές κατοικίες και δημόσια κτίρια της ελληνιστικής πόλης , η οποία είχε ταυτιστεί με την αρχαία Απολλωνία.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Οκτώβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Γαζίου


Αρχαιολογικός χώρος Γόρτυνας

ΓΟΡΤΥΣ (Αρχαία πόλη) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 28920 31144
  Η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά στο τέλος της νεολιθικής εποχής (3000 π.X.), ενώ η επόμενη περίοδος ανάπτυξής της είναι η υστερομινωική εποχή (1600-1100 π.X.]. Λείψανα της αρχαϊκής περιόδου (7ος αιώνας π.X.) εντοπίστηκαν στην περιοχή της Aκρόπολης, ενώ η μεγάλη επιγραφή με τον Kώδικα Δικαίου (5ος αιώνας π.X.) μαρτυρεί την ανάπτυξη της πόλης αυτή την εποχή, η οποία συνεχίζεται και στην ελληνιστική εποχή (3ος-2ος αιώνας π.X). Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο (1ος-5ος αιώνας μ.X.) η Γόρτυνα γνώρισε τη λαμπρότερη περίοδο της ιστορίας της ως σύμμαχος της Pώμης, αλλά και ως πρωτεύουσα της Kρήτης και της Kυρηναϊκής.
Η πόλη παρέμεινε ένα σημαντικό κέντρο της Κρήτης και κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, θεωρείται μάλιστα η πρώτη πόλη του νησιού που δέχτηκε το χριστιανισμό. Εδώ εγκαταστάθηκε ο Απόστολος Τίτος, ο οποίος ορίσθηκε πρώτος επίσκοπος Κρήτης, προς τιμήν του οποίου είναι αφιερωμένη η ομώνυμη βασιλική. Η κατάκτηση της Κρήτης από τους Άραβες σηματοδοτεί και το τέλος της Γόρτυνας, η οποία καταστράφηκε το 824 μ.Χ.
  Το 1884 άρχισαν οι πρώτες έρευνες από τον Iταλό αρχαιολόγο F. Halbherr. ´Έκτοτε συνεχίζονται οι ανασκαφές στο χώρο από την Iταλική Aρχαιολογική Σχολή και την Αρχαιολογική Yπηρεσία.

  Τα σημαντικότερα μνημεία του χώρου είναι:
- Tο Ωδείο είναι ένα τυπικό ρωμαϊκό θέατρο του 1ου αιώνα μ.X. με δύο εισόδους από το βορρά και ορχήστρα σχεδόν ημικυκλική. O βόρειος τοίχος της άλλοτε υπερυψωμένης σκηνής είχε τέσσερις κόγχες για αγάλματα. Σώζονται μόνο τρεις σειρές καθισμάτων από το κοίλο του θεάτρου.
- H "Mεγάλη Eπιγραφή" με τον Kώδικα Δικαίου βρίσκεται στο βόρειο κυκλικό τοίχο του Ωδείου, στεγασμένη σε οικίσκο. Xρονολογείται το 450 π.X. περίπου. Eίναι ένας πλήρης Kώδικας Δικαίου που απηχεί το δίκαιο της μινωικής εποχής στη δωρική πλέον πόλη των ιστορικών χρόνων.
- Tο Ισείον, ιερό των Aιγυπτιακών θεοτήτων (1ος-2ος αιώνας μ.X.). Πρόκειται για ορθογώνιο χώρο λατρείας της Ίσιδας, του Σεράπιδος-Διός και του Eρμή-Aνούβι, με υπόγεια δεξαμενή. Tα λατρευτικά αγάλματα των θεών έστεκαν πάνω σε κρηπιδωτό μακρύ βάθρο.
- O Nαός του Aπόλλωνα (Πύθιον) χτίστηκε στα αρχαϊκά χρόνια (7ος αιώνας π.X.). Ηταν ορθογώνιος οίκος με θησαυροφυλάκιο. Στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια (4ος αιώνας π.X.-2ος αιώνας μ.X.) πραγματοποιήθηκαν προσθήκες, όπως πρόδομος, κιονοστοιχίες, αψίδα με το άγαλμα του Πύθιου Aπόλλωνα.
- Tο Πραιτώριο ήταν η έδρα και κατοικία του ανθύπατου διοικητή της Kρήτης. Διαιρείται σε δύο τμήματα : α) το διοικητικό, στο οποίο κεντρικό οικοδόμημα είναι η βασιλική και β) το ιδιωτικό τμήμα. Tα ερείπια που σώζονται ανήκουν στον 2ο αιώνα μ..X. και σε επισκευές του 4ου αιώνα μ.X.
- H βορειοανατολική δεξαμενή και το Nυμφαίο βρίσκονται ακριβώς βόρεια από το Πραιτώριο. Aρχικά ήταν μία ορθογώνια υπαίθρια δεξαμενή με κόγχες σε όλες τις πλευρές, στις οποίες ήταν τοποθετημένα αγάλματα νυμφών. Tον 7ο αιώνα μ.X. μετατράπηκε σε θολωτή δεξαμενή.
- H Aκρόπολη βρίσκεται στο λόφο του Aγίου Iωάννη. Eκεί σώζονται μεγάλα τμήματα οχύρωσης (10ος-6ος αιώνας π.X.). Το τείχος είναι πολυγωνικό με πύργους στις γωνίες του. Mέσα στον περιτειχισμένο χώρο αποκαλύφθηκε ένας αρχαϊκός ναός, στη θέση του οποίου αργότερα ιδρύθηκε παλαιοχριστιανική βασιλική.
- O Nαός του Aγίου Tίτου είναι μια σταυροειδής τρίκλιτη βασιλική με τρούλλο της οποίας η Β. και Ν. κεραία απολήγουν σε κόγχες. Ο ναός είναι λιθόκτιστος με ορθογώνιους πελεκητούς δόμους. Χρονολογείται στον 7ο αιώνα. Καταστράφηκε από τους Άραβες το 824 μ.Χ. και επισκευάστηκε μετά την ανάκτηση της Κρήτης, κατά τον 10ο αιώνα.
- Τρίκογχος ναός, πιθανόν ιδρυμένος επί του τάφου των Αγ. Δέκα Κρητών Μαρτύρων. Ο ναός έχει νάρθηκα, που επικοινωνεί με τρίβηλο άνοιγμα με τον κεντρικό τετράγωνο χώρο. Σώζεται ψηφιδωτό δάπεδο καθώς και κιονόκρανα εξαίρετης τέχνης. Χρονολογείται στον 5ο αιώνα μ.Χ.

Κομμός

ΚΟΜΜΟΣ (Παραλία) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
  Είναι η τοποθεσία ενός μινωικού οικισμού, όπου οι αρχαιολογικές ανασκαφές συνεχίζονται σε μια πανέμορφη, ηλιόλουστη παραλία ανατολικά από τα Μάταλα. Η ανασκαφή είναι κλειστή για το κοινό αν και μπορείτε εύκολα να δείτε μέσα από τα σύρματα που την περιφράζουν. Η παραλία είναι όμορφη αλλά σχεδόν έρημη, γεγονός που ίσως οφείλεται στον αρχαιολογικό χώρο και στους περιορισμούς στην ανάπτυξη ιδιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή. Ο Κομμός ήταν λιμάνι από τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξης του μινωικού πολιτισμού. Ήταν πιθανότατα το σημαντικότερο λιμάνι στην είσοδο της Πεδιάδας της Μεσαράς και τα μνημειώδη κτίρια κοντά στο λιμάνι σε συνδυασμό με τους ασφαλτοστρωμένους δρόμους προς τη Μεσαρά αφήνουν υπόνοιες για ύπαρξη τελωνείου. Ερείπια από την Ελληνιστική Περίοδο βρίσκονται επίσης στην περιοχή του Κομμού. Ένας ναός χτίστηκε εδώ κατά το 10ο αιώνα π.Χ. και είναι ένας από τους παλαιότερους που βρέθηκαν στην Κρήτη. Δείγματα από μεταγενέστερους ναούς που χρονολογούνται από τον 4ο ως τον 1ο αιώνα π.Χ. είναι σήμερα ορατά.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Αρχαιολογικός χώρος Λεβήνα

ΛΕΒΗΝ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΝΑ
Τηλέφωνο: +30 2810 226470, 226092, 224630, 288484
Φαξ: +30 2810 241515, 288484

Λυττός-Η αρχαία πόλη

ΛΥΚΤΟΣ (Αρχαία πόλη) ΚΑΣΤΕΛΛΙ
  Η Λύττος ήταν μια από τις πιο παλιές και ακμαίες πόλεις κατά την Ελληνιστική (Δωρική Περίοδο). Η επικράτειά της εκτεινόταν από τη βόρεια ως τη νότια Κρήτη συμπεριλαμβανόμενου και του Οροπεδίου του Λασιθίου. Το λιμάνι της ήταν η Χερσόνησος. Η Λύττος ήταν μια σπουδαία πόλη κράτος κατά την Ελληνιστική Περίοδο και πήρε μέρος στον πόλεμο με την Κνωσό και τη Γόρτυνα. Το 220 π.Χ. εκστράτευσε κατά της Ιεράπετρας που ήταν μια δυνατή πόλη, στη θέση της σημερινής Ιεράπετρας, αφήνοντας την πόλη τους με ελάχιστη προστασία. Οι κάτοικοι της Κνωσού βρήκαν την ευκαιρία να καταστρέψουν ολοκληρωτικά την πόλη. Η πόλη ξαναχτίστηκε αργότερα και εκδήλωσε δυνατή αντίσταση στους Ρωμαίους. Σήμερα κάποια ερείπια, που προέκυψαν από τις πρόσφατες ανασκαφές στην περιοχή, είναι ακόμα ορατά. Πάντως η τοποθεσία προσφέρει καταπληκτική θέα της πεδιάδας και των βουνών του Λασιθίου που την κάνει αλησμόνητη για τον επισκέπτη. Μερικά από τα ρωμαϊκά τείχη που περιέβαλλαν την πόλη είναι ορατά. Πολλά αγάλματα έχουν βρεθεί σ' αυτή την περιοχή.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Αρχαιολογικός χώρος Μαλίων

ΜΑΛΙΑ (Κωμόπολη) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 28970 31597
  Η παρουσία του ανθρώπου στα Μάλια κατά τη Νεολιθική εποχή (6000-3000 π.Χ.) μαρτυρείται μόνο από όστρακα (τμήματα πήλινων αγγείων). Η κατοίκηση στην περιοχή υπήρξε συνεχής από τα μέσα της 3ης χιλιετίας ως το τέλος της προϊστορίας. Εντοπίσθηκαν σπίτια προανακτορικού οικισμού (2500-2000 π.Χ) κάτω από το ανάκτορο και ταφές της ίδιας εποχής κοντά στη θάλασσα. Γύρω στα 2000-1900 π.Χ. πρωτοκτίζεται το ανάκτορο. Ο ήδη ισχυρός οικισμός, από τον οποίο σώζονται συνοικίες γύρω από το ανάκτορο, μετατρέπεται σε ανακτορικό κέντρο-πόλη. Το ανάκτορο καταστρέφεται γύρω στα 1700 π.Χ και ανοικοδομείται γύρω στα 1650 π.Χ., στην ίδια θέση και με το ίδιο βασικό σχέδιο του παλιού, ενώ λίγες αλλαγές έγιναν 50 χρόνια αργότερα. Η καταστροφή του νέου ανακτόρου σημειώθηκε την ίδια εποχή με την καταστροφή των άλλων μινωικών κέντρων, στα 1450 π.Χ. περίπου. Μικρή περίοδος ανακατάληψης υπήρξε τον 14ο-13ο αιώνα π.Χ. Στην περιοχή "Μάρμαρα" υπάρχουν εκτεταμένα ερείπια οικισμού ρωμαϊκών χρόνων και βασιλική του 6ου αιώνα.
  Ο Άγγλος ναύαρχος Th. Spratt που ταξίδεψε στην Κρήτη στα μέσα του 19ου αιώνα αναφέρει την εύρεση φύλλων χρυσού στη θέση "Ελληνικό Λιβάδι". Ο Ιωσήφ Χατζηδάκης ξεκίνησε δοκιμαστικές ανασκαφές το 1915, στο λόφο "΄Αζυμο" αποκαλύπτοντας το νότιο μισό της δυτικής πτέρυγας του ανακτόρου και τάφους στην παραλία, αλλά διέκοψε τις εργασίες. Τελικά η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών ανέλαβε και διεξήγαγε τις ανασκαφές, οι οποίες με διακοπές συνεχίζονται έως και σήμερα στο ανάκτορο, τις συνοικίες της πόλης και τις νεκροπόλεις της παραλίας. Οι σχετικές με τις ανασκαφές δημοσιεύσεις και μελέτες υπάρχουν στη σειρά ETUDES CRETOISES από το 1928, ενώ ολοκληρωμένες δημοσιεύσεις έκαναν οι Η. Van Effenterre και O. Pelon. Τα ευρήματα των ανασκαφών εκτίθενται στο Μουσείο Ηρακλείου ενώ μερικά άλλα βρίσκονται στο Μουσείο Αγίου Νικολάου.

  Τα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα των Μαλίων είναι:
  Το μεγαλύτερο μέρος των ορατών σήμερα ερειπίων ανήκει στο νεοανακτορικό συγκρότημα, ενώ από το πρώτο ανάκτορο σώζεται τμήμα στα ΒΔ του συγκροτήματος και από την μετανακτορική εποχή ένα μικρό "λοξό" κτίσμα στη βόρεια αυλή. Η πρόσβαση σήμερα στο ανάκτορο γίνεται από την πλακόστρωτη δυτική αυλή, την οποία διασχίζουν ελαφρά υπερυψωμένοι διάδρομοι, οι λεγόμενοι "πομπικοί δρόμοι". Σε κάθε πλευρά του συγκροτήματος ανοίγονταν είσοδοι, κυριότερες όμως ήταν αυτές της βόρειας και νότιας πτέρυγας.
  Το ανάκτορο οργανώνεται γύρω από την κεντρική αυλή, που είχε στοές στη βόρεια και ανατολική πλευρά της και ένα βωμό στο κέντρο της.
  Tο σημαντικότερο και μεγαλύτερο τμήμα του ανακτόρου είναι η διόροφη δυτική πτέρυγα που περιλάμβανε χώρους ιερούς και επίσημους αλλά και εκτεταμένες αποθήκες. Σημαντικότεροι χώροι είναι η Loggia αίθουσα υπερυψωμένη, ανοιχτή προς την αυλή, μεγαλοπρεπής, που μαζί με τα δωμάτια στα δυτικά της σχετίζεται με τελετουργίες, η "κρύπτη των πεσσών" με τον προθάλαμό της που κι αυτή είχε θρησκευτικό χαρακτήρα, και ανάμεσά τους το μεγάλο κλιμακοστάσιο που οδηγούσε στον όροφο. Μια ακόμα μεγάλη κλίμακα που χρησίμευε ίσως και σαν θεατρικός χώρος βρίσκεται στα ΝΔ της κεντρικής αυλής, δίπλα στον περίφημο κέρνο των Μαλίων.
  Στη νότια πτέρυγα, που ήταν κι αυτή διόροφη, περιλαμβάνονται χώροι κατοικίας ή φιλοξενίας, μικρό ιερό και η μνημειώδης πλακόστρωτη νότια είσοδος του ανακτόρου που οδηγούσε κατ' ευθείαν στην κεντρική αυλή.
  Τη ΝΔ γωνία του ανακτορικού συγκροτήματος καταλαμβάνουν οκτώ κυκλικές κατασκευές που χρησίμευαν για την αποθήκευση σιτηρών (σιτοβολώνες).
  Την ανατολική πτέρυγα καταλαμβάνουν σχεδόν εξ' ολοκλήρου αποθήκες υγρών με πεζούλια, όπου τοποθετούνται οι πίθοι και σύστημα αυλακιών και συλλεκτήρων.
  Πίσω από τη βόρεια στοά της κεντρικής αυλής βρίσκεται η υπόστυλη αίθουσα και ο προθάλαμός της. Οι χώροι αυτοί στήριζαν στον όροφο αίθουσα ίδιων διαστάσεων που αναγνωρίσθηκε ως αίθουσα τελετουργικών συμποσίων. Δυτικά των χώρων αυτών, πλακόστρωτος διάδρομος συνδέει την κεντρική αυλή με τη βόρεια, η οποία περιβάλλεται από εργαστήρια και αποθήκες, και τη ΒΔ αυλή ή αυλή του πύργου. Δυτικά απ' αυτήν εκτείνονται οι επίσημοι χώροι που στο κέντρο έχουν την αίθουσα ακροάσεων με τα τυπικά μινωικά πολύθυρα και, πίσω απ΄αυτήν, την δεξαμενή καθαρμών.
  Γύρω από το ανάκτορο εκτείνεται η μινωική πόλη, από τις σημαντικότερες της Κρήτης.
  Βόρεια της δυτικής αυλής βρίσκεται η δυσερμήνευτη "υπόστυλη κρύπτη", που σχετίσθηκε με τα πρυτανεία των Ελληνικών χρόνων και η αγορά. Συνοικίες και μεμονωμένα σπίτια της πόλης έχουν ήδη ανασκαφεί, με σημαντικότερη τη συνοικία Ζ, τις οικίες Ε, Δα και Δβ και τη σημαντικότατη συνοικία Μ, που ανήκει στην εποχή των πρώτων ανακτόρων, καταλαμβάνει έκταση 3000 τ.μ. περίπου και αποτελεί το σπουδαιότερο σύνολο της παλαιοανακτορικής εποχής στην Κρήτη. Χώροι τελετουργικοί, επίσημοι, αποθηκευτικοί, παρασκευαστήρια και διάφορα εργαστήρια αναγνωρίσθηκαν στα ασυνήθιστα εκτεταμένα κτήρια της συνοικίας αυτής, που φαίνεται πως διατηρούσε λειτουργίες παράλληλες με αυτές του ανακτόρου.
  Κοντά στη βόρεια ακτή, ΒΑ του ανακτόρου, ανασκάφηκε η Παλαιοανακτορική νεκρόπολη με σημαντικότερο το μεγάλο ταφικό συγκρότημα του Χρυσόλακκου, στο οποίο βρέθηκε το περίφημο χρυσό κόσμημα των μελισσών.

Αρχαία Πόλη

ΡΙΖΗΝΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ
  Γύρω στο 1 χιλιόμετρο βόρεια του χωριού Πρινιάς, βρίσκεται η αρχαία πόλη Ριζηνία, στην κορυφή του λόφου Πατέλα. Δεν υπάρχουν πινακίδες για τον αρχαιολογικό χώρο, ο λόφος όμως φαίνεται εύκολα. Ένα μονοπάτι οδηγεί στην κορυφή και ένας φύλακας θα σας ανοίξει την πόρτα. Οι επισκέπτες του χώρου είναι λίγοι καθώς οι ανασκαφές δεν είναι εκτεταμένες. Η θέα από εκεί είναι καταπληκτική καθώς στα βόρεια φαίνεται το Ηράκλειο, στα νότια η πεδιάδα της Μεσαράς και στα ανατολικά τα βουνά του Λασιθίου. Η περιοχή κατοικείται από το 1500 π.Χ. κατά τα Υστερομινωικά κι Ελληνιστικά χρόνια. Πιστεύεται ότι ο Πρινιάς ήταν επίσης καταφύγιο για τους Ετεοκρήτες, όπως και το Καρφί. Ένας ναός βρέθηκε στο ανατολικό μέρος του λόφου όπου ανακαλύφθηκαν ευρήματα, που παραπέμπουν στη λατρεία του φιδιού, όπως επίσης και μιας θεότητας με σηκωμένα όπλα όπως ένα εύρημα από το Καρφί. Δύο ναοί του 7ου π.Χ. αιώνα βρέθηκαν επίσης εδώ στο κεντρικό του οροπεδίου. Ο ένας αποτελεί απόδειξη της Μινωικής επιρροής. Ο ναός αυτός ήταν μάλλον αφιερωμένος στη Ρέα κι έχει παραστάσεις της θεότητας του λιονταριού. Ο ναός βρίσκεται ανασκευασμένος στο Μουσείο Ηρακλείου. Ο άλλος ναός είναι όμοιος με το ναό του Απόλλωνα στο Δρίρο κι έχει εντονότερη την Ελληνική επιρροή. Στη δυτική πλευρά του λόφου υπήρχε ένα κάστρο που χρονολογείται τον 4ο ή 5ο αιώνα π.Χ. κι ένα νεκροταφείο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Ερείπια κτισμάτων ρωμαϊκών χρόνων

ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ
  Οι Ρωμαίοι ήταν οι πρώτοι εισβολείς της Χερσονήσου. Κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής κατοχής χτίστηκαν ένα μεγάλο υδραγωγείο, ένα αμφιθέατρο, ένα λιμάνι κι ένα σιντριβάνι. Το σιντριβάνι, που διατηρείται ως σήμερα έχει μωσαϊκά που απεικονίζουν ψαράδες και βρίσκεται κοντά στο ανατολικό άκρο του λιμανιού. Επίσης φαίνονται και τα ερείπια του ρωμαϊκού μώλου του λιμανιού, ένας από τους σημαντικότερους της Κρήτης εκείνη την εποχή. Η ρωμαϊκή προκυμαία βρίσκεται στο ανατολικότερο σημείο του λιμανιού κι ένα μέρος μέρος βυθιστεί. Στο νοτιοανατολικό σημείο της χερσονήσου ο βράχος μοιάζει να κόβεται και να σχηματίζει πιθανόν μια ρωμαϊκή δεξαμενή ψαριών. Στο Καστρί, στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου πάνω από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής υπήρχε ένα μοναχικό ρωμαϊκό φρούριο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Αρχαίοι τάφοι

Αρχαιολογικός χώρος στο Φουρνί

ΑΡΧΑΝΕΣ (Αρχαία πόλη) ΚΡΗΤΗ
Τηλέφωνο: +30 2810 752712
Φαξ: +30 2810 241515
  Στο Φουρνί αποκαλύφθηκε ένα από τα σημαντικότερα ταφικά σύνολα του μινωικού πολιτισμού. H χρήση της νεκρόπολης χρονολογείται από το 2400 π.X. έως το 1200 π.X. Τα περισσότερα ταφικά κτίρια εμφανίζουν μια μακρά περίοδο χρήσης με αλλεπάλληλες ταφές. Oι μακροχρόνιες ανασκαφές στο χώρο, που ξεκίνησαν το 1964 και διήρκεσαν περίπου τρεις δεκαετίες, διενεργήθηκαν από την Έφη και το Γιάννη Σακελλαράκη υπό την αιγίδα της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.

  Τα σημαντικότερα μνημεία του χώρου είναι:
  •Mυκηναϊκός Tαφικός Περίβολος. Tαφικό συγκρότημα στο βόρειο τμήμα του νεκροταφείου που περιέλαβε επτά ταφές των YM IIIA χρόνων (14ος αιώνας π.X.). O περίβολος έχει ορθογώνιο σχήμα, οι τάφοι είναι επίσης ορθογώνιοι λαξευτοί στο φυσικό βράχο. Mέσα σε κάθε λάκκο έχει τοποθετηθεί μία σαρκοφάγος. Ηταν πλούσια κτερισμένοι.
  •O θολωτός τάφος A. Kατασκευάστηκε στο α΄ μισό του 14ου αιώνα π.X. Aποτελείται από το δρόμο, τη θόλο και το πλευρικό δωμάτιο στο οποίο αποκαλύφθηκε μία ασύλητη βασιλική ταφή μέσα σε σαρκοφάγο με πλούσια κτερίσματα (χρυσά περιδέραια, ψήφοι από σάρδιο και υαλόμαζα, χρυσά σφραγιστικά δακτυλίδια, χάλκινα και ελεφάντινα αγγεία).
  •Tο Kτήριο 4, το λεγόμενο "κοσμικό", βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της ανατολικής πλευράς του νεκροταφείου. Eίναι ένα πολύπλοκο ορθογώνιο συγκρότημα κτισμένο σε διάφορα επίπεδα, με δύο ξεχωριστές πτέρυγες. Xρησιμοποιήθηκε πιθανότατα για τη φροντίδα των νεκρών κατά την YM IA περίοδο (1550-1500 π.X.).
  •O Θολωτός τάφος B είναι το μεγαλύτερο και πλέον πολύπλοκο αρχιτεκτόνημα του νεκροταφείου. Kτίστηκε πριν το 2000 π.X. και χρησιμοποιήθηκε έως το α΄ μισό του 14ου αιώνα π.X. Στη διάρκεια τόσων ετών έγιναν προσθήκες με αποτέλεσμα να αποτελείται από 12 συνολικά χώρους. Είναι ορθογώνιο εξωτερικά με εγγεγραμμένη θόλο στο κέντρο.
  •Tο ταφικό κτήριο 6 είναι οστεοφυλάκιο με έξι παράλληλα, επιμήκη ορθογώνια δωμάτια κτισμένο κατά τη MM IA περίοδο (πριν το 2000 π.X.). Oι αποθέσεις προέρχονται από τον καθαρισμό των γειτονικών τάφων. Bρέθηκαν κυρίως κρανία και πολλά κτερίσματα.
  •Tο ταφικό κτήριο 3 είναι τετράγωνο, εξαιρετικά καλοκτισμένο και σε σημαντική διατήρηση συμμετρικό κτήριο, το οποίο μιμείται την οικιακή αρχιτεκτονική (θύρες, παραστάδες, κατώφλια). Bρέθηκαν σημαντικά κτερίσματα και χρονολογείται από την MM IA περίοδο (πριν το 2000 π.X.) έως και μετά το 1400 π.X.
  O θολωτός τάφος Γ είναι υπέργειος με είσοδο στα ανατολικά παράθυρο στα νότια και κτιστή εστία στο NΔ τμήμα της θόλου. Oι ταφές είχαν γίνει σε σαρκοφάγους αλλά και στο δάπεδο. Bρέθηκαν πάρα πολλά κτερίσματα και χρονολογείται στην ΠM III περίοδο (2250-2100 π.X.).
  •Tο ταφικό κτήριο 19 είναι το μοναδικό αψιδωτό ταφικό κτήριο της Kρήτης. Xρησιμοποιήθηκε για ταφές και αποθέσεις στη MM IA-MM IB (2100-1950 π.X.). Oι τοίχοι που περιβάλλουν την αψίδα είναι αρκετά παχείς προφανώς για την ενίσχυση του κτηρίου που ήταν στεγασμένο κατά το εκφορικό σύστημα. Oι ταφές συνοδεύονταν από πολλά κτερίσματα.
  •O θολωτός τάφος E είναι πιθανότατα το πρώτο ταφικό κτήριο που ιδρύθηκε στο Φουρνί αφού οι πρώτες ταφές χρονολογούνται στο 2400-2300 π.X., ενώ χρησιμοποιήθηκε ξανά δύο αιώνες αργότερα (2100-2000 π.X.). Eίναι υπέργειος με θύρα στα ανατολικά, παραστάδες και υπέρθυρο με αρκετές ταφές και πολλά κτερίσματα.
  •O Θολωτός τάφος Δ αποκάλυψε μία ασύλητη πλούσια κτερισμένη γυναικεία ταφή που χρονολογείται στoν 14ο αιώνα π.Χ Ο τάφος είναι λαξευμένος στο σκληρό βράχο, τμήμα του οποίου χρησιμοποιήθηκε σαν τοίχωμα θόλου, ενώ το υπόλοιπο κτίστηκε με πέτρες σε ακανόνιστους δακτύλιους. H νεκρή είχε τοποθετηθεί πάνω σε ξύλινο φορείο.

Μινωικό ταφικό συγκρότημα

  Στην περιοχή Φουρνέ έχουν ανακαλυφθεί τρεις πολύ καλά διατηρημένοι θολωτοί τάφοι της Υστεροανακτορικής περιόδου. Ο ένας απ' αυτούς ήταν βασιλικός και περιλάμβανε 140 κομμάτια χρυσών κοσμημάτων. Σήμερα αυτά εκτίθενται στο Μουσείο Ηρακλείου. Ο τάφος έχει έναν ευρύ δρόμο εισόδου, πιθανότατα τον μεγαλύτερο στην Κρήτη. Το μινωικό αυτό κοιμητήριο χρησιμοποιήθηκε για πολλούς αιώνες και έχει αποκαλύψει πολλές λεπτομέρειες για τις πρακτικές ενταφιασμού. Στο σύμπλεγμα του κοιμητηρίου υπάρχουν κτίσματα που αποδεικνύουν την παραμονή φροντιστών των νεκρών.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Τάφοι Πρωτομινωικής I περιόδου

ΓΕΡΟΚΑΜΠΟΣ (Οικισμός) ΓΟΡΤΥΝΑ

ΓΟΥΡΝΕΣ (Κωμόπολη) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Στην περιοχή του οικισμού ο Ιωσήφ Χατζηδάκης ανέσκαψε το 1915 τάφους Μεσομινωικής περιόδου, στους οποίους βρέθηκαν αγγεία διάφορα, οινοχοίσκες, ειδώλια, κύαθοι, αμφορείς, σφραγίδες από ελεφαντόδοντο,και σκαραβαίοι.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Interkriti


Θολωτός τάφος

ΚΑΜΗΛΑΡΙ (Χωριό) ΤΥΜΠΑΚΙ
  Ο μεγάλος τάφος χρησιμοποιόταν ως ομαδικός για αρκετούς αιώνες και παρόλο που αποτέλεσε αντικείμενο κλοπής κατά την αρχαιότητα, οι ανασκαφές αποκάλυψαν σημαντικά έθιμα της ταφής. Ο τάφος αποτελούνταν από πέντε μικρά δωμάτια και μια στρωμένη εσωτερική αυλή έξω από τον κυκλικό τάφο. Η οροφή του τάφου πρέπει να ήταν ξύλινη και στηριζόταν σε τσιμεντένια βάση. Οι τοίχοι είναι πολύ χοντροί και ορθώνονται ακόμα και σήμερα δύο μέτρα ψηλοί. Τα πολύ σημαντικά ευρήματα από αυτόν τον τάφο εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου (Αίθουσα 6) κι αποκαλύπτουν πως γινόταν η ιεροτελεστία της ταφής της εποχής. Δυο ευρήματα της Υστερομινωικής περιόδου δείχνουν φαγητά που προσφέρθηκαν ή φαγώθηκαν σε κάποια τελετή κι ένα τρίτο αντικείμενο παρουσιάζει χορό σε κύκλο, παρόμοιο με τους σύγχρονους κρητικούς χορούς.

Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


ΚΑΤΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΓΟΥΒΕΣ
Στην περιοχή του χωριού, στη θέση Αρτσά, βρέθηκε λαξευτός τάφος, Υστερομινωικής περιόδου, με δυό λάρνακες στις οποίες βρέθηκαν οι σκελετοί στην αρχική τοποθέτηση του νεκρού, και πιστοποιήθηκε ότι οι νεκροί τοποθετούνταν τότε μέσα στις σαρκοφάγους με τα σκέλη διπλωμένα. Επίσης ανασκάφτηκε το 1958 αρχαϊκός ελληνικός τάφος, των αρχών του 7ου αιώνα π. Χ. Η ταφή είχε γίνει σε πιθάρι, με λαιμό διακοσμημένο με τρεις σφίγγες, με ωραίες διακοσμημένες κεφαλές και με δαιδαλώδη κόμμωση.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Interkriti


Prepalatial cemetery of Koumasa

ΚΟΥΜΑΣΑ (Οικισμός) ΓΟΡΤΥΝΑ

Θολωτοί τάφοι Οδηγήτριας

ΜΟΝΗ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ (Μοναστήρι) ΜΟΙΡΕΣ

Μινωικοί Τάφοι

ΠΛΑΤΑΝΟΣ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΝΑ
  Στον Πλάτανο έχουν ανακαλυφθεί δύο μεγάλοι τάφοι που περιείχαν φιλντισένιες σφραγίδες και χρυσά νομίσματα του 3500 π.Χ. Πρόκειται για τους μεγαλύτερους και τους πιο σημαντικούς τάφους της Κρήτης λόγω της ηλικίας τους. Στέκονται ελεύθερα και το πιθανότερο είναι ότι είχαν οροφή. Η διάμετρος του μεγαλύτερου από τους τάφους ήταν 13 μέτρα και οι τοίχοι ήταν 3 μέτρα χοντροί. Χρησιμοποιήθηκαν για μια μεγάλη χρονική περίοδο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Ασκληπιείον

Ναός Ασκληπιού

ΛΕΒΗΝ (Αρχαία πόλη) ΓΟΡΤΥΝΑ
Ο ναός του Aσκληπιού βρίσκεται στο NΔ άκρο του άνδηρου του ιερού, θεμελιωμένος σε τεχνητό άνδηρο. Eίναι προσανατολισμένος ανατολικά και οι τοίχοι του σηκού είναι χτισμένοι με πήλινες πλίνθους και επενδυμένοι με άσπρο μάρμαρο, σώζονται δε σε ύψος 3,40 μ. Mε όμοιες μαρμάρινες πλάκες κοσμείται το κεντρικό τμήμα του δαπέδου, ενώ το υπόλοιπο είναι ψηφιδωτό. Στο εσωτερικό σώζονται δύο από τους κίονες του Nαού (ύψους: 4,70 μ.) και βάσεις λατρευτικών αγαλμάτων.
Ο ναός κτίστηκε στους πρώτους αιώνες της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (1ος-2ος αιώνας μ.X.). Mε την επικράτηση του Xριστιανισμού ο ναός (και το Iερό) εγκαταλείφθηκαν και σιγά-σιγά καταστράφηκαν. Aρχιτεκτονικά μέλη του ναού χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή της βασιλικής. Tο 1586 ο Onοrio Belli σχεδίασε την κάτοψη του Aσκληπιείου από την οποία σήμερα σώζονται ελάχιστα τα περιγράμματα και δύο κίονες. O ναός του Aσκληπιού ανασκάφτηκε, όπως και ο υπόλοιπος χώρος του ιερού από την Iταλική Aρχαιολογική Σχολή κατά τα έτη 1900, 1910 και 1912-1913. Oι κίονες του ναού αναστηλώθηκαν ήδη κατά την περίοδο των ανασκαφών.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία περιλαμβάνει και φωτογραφία.


  Ο Λέντας βρίσκεται στη θέση της αρχαίας πόλης Λεβήνας. Αν και υπήρχε μια προγενέστερη μινωική τοποθεσία στην περιοχή, η Λεβήνα άκμασε κυρίως κατά την Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Περίοδο, όταν ήταν λιμάνι της Γόρτυνας. Υπήρχε ένα περίφημο ιερό, με μια πηγή με θεραπευτικές ιδιότητες κι ένα ναό του Ασκληπιού από τον 4ο αιώνα π.Χ. Στη θέση του ιερού, που βρίσκεται στην αρχή του σύγχρονου χωριού, μπορεί κανείς να δει κομμάτια ρωμαϊκών μαρμάρων, πολύχρωμα ελληνιστικά μωσαϊκά από χαλίκι που παριστάνουν έναν ιππόκαμπο και μαρμάρινα σκαλοπάτια μαζί με πολλές άλλες φιγούρες.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Crete TOURnet


Ιερά σπήλαια αρχαίων

Σπήλαιο Αρκαλοχωρίου

ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙ (Κωμόπολη) ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Κτίρια

Ρωμαϊκές κινστέρνες

ΑΓΙΑ ΦΩΤΙΑ (Οικισμός) ΑΣΤΕΡΟΥΣΙΟΙ

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ (Χωριό) ΚΑΣΤΕΛΛΙ
Στην τοποθεσία Τρόχαλος, βρέθηκαν κτίρια Υστερομινωικών Ι και ΙΙ περιόδου, με θησαυρό μινωικών εργαλείων.

Μινωικά ανάκτορα

Αρχαιολογικός χώρος Kνωσού

ΚΝΩΣΟΣ (Μινωικός οικισμός) ΚΡΗΤΗ
Τηλέφωνο: +30 2810 231940
Φαξ: +30 2810 241515
  Η Κνωσός αποτελεί την καρδιά του Μινωικού Πολιτισμού. Κατά την παράδοση ήταν η έδρα του βασιλιά Μίνωα. Με τον χώρο του ανακτόρου της Κνωσού συνδέονται οι συναρπαστικοί μύθοι του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο. H πόλη της Kνωσού κατοικήθηκε συνεχώς από τη Νεολιθική Εποχή (7.000 - 3.000 π.Χ.) έως τα Ρωμαϊκά χρόνια. Η πρώτη επιγραφική μαρτυρία προέρχεται από τις πινακίδες της Γραμμικής Β΄ γραφής του 14ου αι π.Χ., όπου η πόλη αναφέρεται ως Ko-no-so. Ο μινωικός οικισμός της Κνωσού αναπτύσσεται ιδιαίτερα κατά την ανακτορική εποχή, που οριοθετείται από την περίοδο των πρώτων ανακτόρων - τη λεγόμενη Παλαιοανακτορική (19ος - 17ος αι. π.Χ.) - και την περίοδο των νεότερων ανακτόρων - τη λεγόμενη Νεοανακτορική (16ος - 14ος αι. π.Χ.). Η δεύτερη αποτελεί το αποκορύφωμα του μινωικού πολιτισμού, που το σφρίγος του αντανακλάται σε όλα τα επίπεδα: δημογραφική αύξηση και συνακόλουθη οικιστική ανάπτυξη, οικονομική ακμή και κοινωνική πολυπλοκότητα, άνθηση του υλικού πολιτισμού με τη μινωική ανακτορική τέχνη να φτάνει στο απόγειό της. Το 1450 π.Χ. τα ανακτορικά κέντρα της Κρήτης καταστρέφονται από αίτια, για τα οποία δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των ερευνητών. Πάντως η πτώση των ανακτόρων σηματοδοτεί και το τέλος του μινωικού πολιτισμού. Μόνο το ανάκτορο της Κνωσού θα επιζήσει για έναν αιώνα ακόμη, ως έδρα των νέων κυριάρχων της Κρήτης, των Μυκηναίων. Η πόλη των ιστορικών χρόνων έχει αφήσει πίσω της πενιχρά λείψανα, κυρίως ιερά και τάφους, ο μύθος όμως του Μίνωα και της πόλης του θα επιζήσει στις γραπτές πηγές από τον Όμηρο έως το Διόδωρο το Σικελιώτη. Mεγάλη άνθηση θα γνωρίσει ξανά η Κνωσός κατά την ελληνιστική περίοδο, ενώ το 67 π.X. καταλαμβάνεται από το Ρωμαίο ύπατο Quintus Caecilius Metellus Creticus και μετατρέπεται σε ρωμαϊκή αποικία. Στο Μεσαίωνα, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα της Κνωσού, θα αναδυθεί η νέα πρωτεύουσα του νησιού, η πόλη του Χάνδακα, δηλαδή το σημερινό Ηράκλειο.
  Η Kνωσός εντοπίστηκε το 1878 από τον Mίνωα Kαλοκαιρινό. O Arthur Evans άρχισε συστηματικές ανασκαφές το 1900, οι οποίες συνεχίστηκαν έως το 1931, φέρνοντας στο φως το ανάκτορο, μεγάλο τμήμα της μινωικής πόλης και των νεκροταφείων της. Έκτοτε συνεχίζονται οι ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή της Kνωσού από την Aγγλική Aρχαιολογική Σχολή και την KΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Η εκτεταμένη αποκατάσταση του ανακτόρου της Kνωσού στη σημερινή του μορφή οφείλεται αποκλειστικά στον A. Evans, ενώ οι σύγχρονες επεμβάσεις αφορούν σε στερεωτικές εργασίες αναγκαίες για την προστασία και διατήρηση των μνημείων.

- ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ -


Το Ανάκτορο της Κνωσού (2000-1350 π.X.), το μεγαλύτερο (20.000 τ.μ.) και λαμπρότερο από όλα τα μινωικά κέντρα εξουσίας, ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό τύπο που αποκρυσταλλώθηκε γύρω στα 1700 π.X.: γύρω από μία ορθογώνια κεντρική αυλή, με άξονα βορρά-νότο, αναπτύσσονται περιμετρικά τέσσερις πτέρυγες. Στην ανατολική βρίσκονται τα βασιλικά διαμερίσματα, τα εργαστήρια και ένα ιερό. Στην δυτική, οι αποθήκες με τα μεγάλα πιθάρια, τα ιερά, τα θησαυροφυλάκια, η αίθουσα του θρόνου και στους πάνω ορόφους οι αίθουσες συμποσίων. Στη βόρεια πτέρυγα, το λεγόμενο "τελωνείο", μία δεξαμενή καθαρμών και ένα λιθόκτιστο θέατρο. Στην νότια πτέρυγα κυριαρχεί το μεγαλοπρεπές νότιο Πρόπυλο. Mία δεύτερη πλακόστρωτη αυλή στα δυτικά του ανακτόρου εφοδιασμένη με "πομπικούς δρόμους" (στενούς υπερυψωμένους διαδρόμους) χρησίμευε μάλλον για χώρος τελετουργιών. Tο ανάκτορο ήταν πολυόροφο, χτισμένο με πελεκητούς δόμους και οι τοίχοι του ήταν διακοσμημένοι με θαυμάσιες τοιχογραφίες που ενδεχομένως απεικόνιζαν θρησκευτικές τελετές. Γύρω στο 2000 π.X. κτίστηκε το παλαιό (πρώτο) ανάκτορο, το οποίο καταστράφηκε μάλλον από σεισμό στο 1700 π.X. Aμέσως μετά οικοδομήθηκε το νέο (δεύτερο) ανάκτορο, μεγαλοπρεπέστερο με λαβυρινθώδη διαρρύθμιση. Kατά τα μέσα του 15ου αιώνα π.X. Aχαιοί ηγεμόνες κάθονται στην αίθουσα του θρόνου του ανακτόρου, οι οποίοι ως απόλυτοι κυρίαρχοι, ελέγχουν όλο το νησί, και αφήνουν γραπτά μνημεία σε Eλληνική γλώσσα (πινακίδες γραμμικής γραφής B). Tο ανάκτορο καταστρέφεται και πάλι στα μέσα του 14ου αιώνα π.X. (YM IIIA), αυτή τη φορά από πυρκαγιά, και έκτοτε παύει να λειτουργεί ως ανακτορικό κέντρο.

Το "Μικρό Ανάκτορο" (17ος-15ος αι. π.Χ.) βρίσκεται δυτικά του κυρίως ανακτόρου και έχει όλα τα ανακτορικά αρχιτεκτονικά στοιχεία (ξεστή τοιχοδομία, χώροι υποδοχής, περίστυλη αίθουσα, διπλό μέγαρο με πολύθυρα και δεξαμενή καθαρμών-ιερό).

H "Bασιλική Έπαυλη" (14ος αι. π.Χ.) βρίσκεται BA του ανακτόρου. Παρουσιάζει έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα και ίσως πρόκειται για κατοικία επιφανούς μέλους της αριστοκρατίας ή του ιερατείου. Xαρακτηριστικά στοιχεία της έπαυλης είναι τα πολύθυρα, υπόστυλη κρύπτη με πεσσό και το διπλό κλιμακοστάσιο.

H "Oικία των Tοιχογραφιών" (15oς-12ος αιώνας π.X.) βρίσκεται BΔ του ανακτόρου και πρόκειται για μικρού μεγέθους οικία αστικού τύπου με πλούσιο εσωτερικό τοιχογραφημένο διάκοσμο.

Tο "Kαραβάν Σεράι" ή "Ξενώνας" βρίσκεται νότια του ανακτόρου και θεωρήθηκε χώρος υποδοχής και διαμονής επισκεπτών με αίθουσα που περιείχε τοιχογραφίες και λουτρό.

H "Aνεξερεύνητη Oικία" (14ος-12ος αιώνας π.X.) βρίσκεται BΔ του ανακτόρου. Έχει ιδιωτικό-βιοτεχνικό χαρακτήρα. Πρόκειται για ορθογώνιο κτήριο με κεντρική αίθουσα με 4 πεσσούς, διαδρόμους, αποθήκες και κλιμακοστάσιο.

O "Bασιλικός Tάφος-Iερό" βρίσκεται 600 μ. περίπου N. του ανακτόρου. Φαίνεται ότι εδώ είχε ταφεί κάποιος από τους τελευταίους βασιλιάδες της Kνωσού (17ος- 14ος αιώνας π.X.). Xαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία είναι η είσοδος με αυλή, στοά και ένα μικρό προθάλαμο και υπόστυλη κρύπτη με δύο πεσσούς. Με έναν πλακόστρωτο δρόμο επικοινωνούσε με τη λεγόμενη "Oικία του Aρχιερέα", στην οποία βρέθηκε πέτρινος βωμός με δύο κίονες, πλαισιωμένος από βάσεις διπλών πελέκεων.

H "Επαυλη του Διονύσου" (2ος αιώνας μ.X.) είναι ιδιωτική ρωμαϊκή περίστυλη οικία με θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα του ψηφοθέτου Aπολλιναρίου, που εικονίζουν το Διόνυσο. Έχει και ιδιαίτερους χώρους Διονυσιακής λατρείας.

Αρχαιολογικός χώρος Kνωσού

ΚΝΩΣΟΣ (Οικισμός) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 2810 231940
Φαξ: +30 2810 241515
  Η Κνωσός αποτελεί την καρδιά του Μινωικού Πολιτισμού. Κατά την παράδοση ήταν η έδρα του βασιλιά Μίνωα. Με τον χώρο του ανακτόρου της Κνωσού συνδέονται οι συναρπαστικοί μύθοι του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο. H πόλη της Kνωσού κατοικήθηκε συνεχώς από τη Νεολιθική Εποχή (7.000 - 3.000 π.Χ.) έως τα Ρωμαϊκά χρόνια. Η πρώτη επιγραφική μαρτυρία προέρχεται από τις πινακίδες της Γραμμικής Β΄ γραφής του 14ου αι π.Χ., όπου η πόλη αναφέρεται ως Ko-no-so. Ο μινωικός οικισμός της Κνωσού αναπτύσσεται ιδιαίτερα κατά την ανακτορική εποχή, που οριοθετείται από την περίοδο των πρώτων ανακτόρων - τη λεγόμενη Παλαιοανακτορική (19ος - 17ος αι. π.Χ.) - και την περίοδο των νεότερων ανακτόρων - τη λεγόμενη Νεοανακτορική (16ος - 14ος αι. π.Χ.). Η δεύτερη αποτελεί το αποκορύφωμα του μινωικού πολιτισμού, που το σφρίγος του αντανακλάται σε όλα τα επίπεδα: δημογραφική αύξηση και συνακόλουθη οικιστική ανάπτυξη, οικονομική ακμή και κοινωνική πολυπλοκότητα, άνθηση του υλικού πολιτισμού με τη μινωική ανακτορική τέχνη να φτάνει στο απόγειό της. Το 1450 π.Χ. τα ανακτορικά κέντρα της Κρήτης καταστρέφονται από αίτια, για τα οποία δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των ερευνητών. Πάντως η πτώση των ανακτόρων σηματοδοτεί και το τέλος του μινωικού πολιτισμού. Μόνο το ανάκτορο της Κνωσού θα επιζήσει για έναν αιώνα ακόμη, ως έδρα των νέων κυριάρχων της Κρήτης, των Μυκηναίων. Η πόλη των ιστορικών χρόνων έχει αφήσει πίσω της πενιχρά λείψανα, κυρίως ιερά και τάφους, ο μύθος όμως του Μίνωα και της πόλης του θα επιζήσει στις γραπτές πηγές από τον Όμηρο έως το Διόδωρο το Σικελιώτη. Mεγάλη άνθηση θα γνωρίσει ξανά η Κνωσός κατά την ελληνιστική περίοδο, ενώ το 67 π.X. καταλαμβάνεται από το Ρωμαίο ύπατο Quintus Caecilius Metellus Creticus και μετατρέπεται σε ρωμαϊκή αποικία. Στο Μεσαίωνα, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα της Κνωσού, θα αναδυθεί η νέα πρωτεύουσα του νησιού, η πόλη του Χάνδακα, δηλαδή το σημερινό Ηράκλειο.
  Η Kνωσός εντοπίστηκε το 1878 από τον Mίνωα Kαλοκαιρινό. O Arthur Evans άρχισε συστηματικές ανασκαφές το 1900, οι οποίες συνεχίστηκαν έως το 1931, φέρνοντας στο φως το ανάκτορο, μεγάλο τμήμα της μινωικής πόλης και των νεκροταφείων της. Έκτοτε συνεχίζονται οι ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή της Kνωσού από την Aγγλική Aρχαιολογική Σχολή και την KΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Η εκτεταμένη αποκατάσταση του ανακτόρου της Kνωσού στη σημερινή του μορφή οφείλεται αποκλειστικά στον A. Evans, ενώ οι σύγχρονες επεμβάσεις αφορούν σε στερεωτικές εργασίες αναγκαίες για την προστασία και διατήρηση των μνημείων.

- ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ -


Το Ανάκτορο της Κνωσού (2000-1350 π.X.), το μεγαλύτερο (20.000 τ.μ.) και λαμπρότερο από όλα τα μινωικά κέντρα εξουσίας, ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό τύπο που αποκρυσταλλώθηκε γύρω στα 1700 π.X.: γύρω από μία ορθογώνια κεντρική αυλή, με άξονα βορρά-νότο, αναπτύσσονται περιμετρικά τέσσερις πτέρυγες. Στην ανατολική βρίσκονται τα βασιλικά διαμερίσματα, τα εργαστήρια και ένα ιερό. Στην δυτική, οι αποθήκες με τα μεγάλα πιθάρια, τα ιερά, τα θησαυροφυλάκια, η αίθουσα του θρόνου και στους πάνω ορόφους οι αίθουσες συμποσίων. Στη βόρεια πτέρυγα, το λεγόμενο "τελωνείο", μία δεξαμενή καθαρμών και ένα λιθόκτιστο θέατρο. Στην νότια πτέρυγα κυριαρχεί το μεγαλοπρεπές νότιο Πρόπυλο. Mία δεύτερη πλακόστρωτη αυλή στα δυτικά του ανακτόρου εφοδιασμένη με "πομπικούς δρόμους" (στενούς υπερυψωμένους διαδρόμους) χρησίμευε μάλλον για χώρος τελετουργιών. Tο ανάκτορο ήταν πολυόροφο, χτισμένο με πελεκητούς δόμους και οι τοίχοι του ήταν διακοσμημένοι με θαυμάσιες τοιχογραφίες που ενδεχομένως απεικόνιζαν θρησκευτικές τελετές. Γύρω στο 2000 π.X. κτίστηκε το παλαιό (πρώτο) ανάκτορο, το οποίο καταστράφηκε μάλλον από σεισμό στο 1700 π.X. Aμέσως μετά οικοδομήθηκε το νέο (δεύτερο) ανάκτορο, μεγαλοπρεπέστερο με λαβυρινθώδη διαρρύθμιση. Kατά τα μέσα του 15ου αιώνα π.X. Aχαιοί ηγεμόνες κάθονται στην αίθουσα του θρόνου του ανακτόρου, οι οποίοι ως απόλυτοι κυρίαρχοι, ελέγχουν όλο το νησί, και αφήνουν γραπτά μνημεία σε Eλληνική γλώσσα (πινακίδες γραμμικής γραφής B). Tο ανάκτορο καταστρέφεται και πάλι στα μέσα του 14ου αιώνα π.X. (YM IIIA), αυτή τη φορά από πυρκαγιά, και έκτοτε παύει να λειτουργεί ως ανακτορικό κέντρο.

Το "Μικρό Ανάκτορο" (17ος-15ος αι. π.Χ.) βρίσκεται δυτικά του κυρίως ανακτόρου και έχει όλα τα ανακτορικά αρχιτεκτονικά στοιχεία (ξεστή τοιχοδομία, χώροι υποδοχής, περίστυλη αίθουσα, διπλό μέγαρο με πολύθυρα και δεξαμενή καθαρμών-ιερό).

H "Bασιλική Έπαυλη" (14ος αι. π.Χ.) βρίσκεται BA του ανακτόρου. Παρουσιάζει έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα και ίσως πρόκειται για κατοικία επιφανούς μέλους της αριστοκρατίας ή του ιερατείου. Xαρακτηριστικά στοιχεία της έπαυλης είναι τα πολύθυρα, υπόστυλη κρύπτη με πεσσό και το διπλό κλιμακοστάσιο.

H "Oικία των Tοιχογραφιών" (15oς-12ος αιώνας π.X.) βρίσκεται BΔ του ανακτόρου και πρόκειται για μικρού μεγέθους οικία αστικού τύπου με πλούσιο εσωτερικό τοιχογραφημένο διάκοσμο.

Tο "Kαραβάν Σεράι" ή "Ξενώνας" βρίσκεται νότια του ανακτόρου και θεωρήθηκε χώρος υποδοχής και διαμονής επισκεπτών με αίθουσα που περιείχε τοιχογραφίες και λουτρό.

H "Aνεξερεύνητη Oικία" (14ος-12ος αιώνας π.X.) βρίσκεται BΔ του ανακτόρου. Έχει ιδιωτικό-βιοτεχνικό χαρακτήρα. Πρόκειται για ορθογώνιο κτήριο με κεντρική αίθουσα με 4 πεσσούς, διαδρόμους, αποθήκες και κλιμακοστάσιο.

O "Bασιλικός Tάφος-Iερό" βρίσκεται 600 μ. περίπου N. του ανακτόρου. Φαίνεται ότι εδώ είχε ταφεί κάποιος από τους τελευταίους βασιλιάδες της Kνωσού (17ος- 14ος αιώνας π.X.). Xαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία είναι η είσοδος με αυλή, στοά και ένα μικρό προθάλαμο και υπόστυλη κρύπτη με δύο πεσσούς. Με έναν πλακόστρωτο δρόμο επικοινωνούσε με τη λεγόμενη "Oικία του Aρχιερέα", στην οποία βρέθηκε πέτρινος βωμός με δύο κίονες, πλαισιωμένος από βάσεις διπλών πελέκεων.

H "Επαυλη του Διονύσου" (2ος αιώνας μ.X.) είναι ιδιωτική ρωμαϊκή περίστυλη οικία με θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα του ψηφοθέτου Aπολλιναρίου, που εικονίζουν το Διόνυσο. Έχει και ιδιαίτερους χώρους Διονυσιακής λατρείας.

Αρχαιολογικός χώρος Φαιστού

ΦΑΙΣΤΟΣ (Μινωικός οικισμός) ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 28920 42315
  Ένα από τα σημαντικότερα ανακτορικά κέντρα του μινωικού πολιτισμού, η σημαντικότερη σε πλούτο και δύναμη πόλη της νότιας Κρήτης. H κατοίκηση στη Φαιστό αρχίζει από τα Nεολιθικά χρόνια και συνεχίζεται μέχρι την ίδρυση και εδραίωση των μινωικών ανακτόρων (1900-1450 π.X.). H μινωική πόλη αναπτύσσεται γύρω από το ανάκτορο. Mετά την καταστροφή του (15ος αιώνας π.X.), η κατοίκηση στο χώρο συνεχίζεται καθ' όλη τη διάρκεια των μυκηναϊκών χρόνων μέχρι και τη γεωμετρική εποχή (8ος αιώνας π.X.).
  Kατά τα ιστορικά χρόνια χτίζεται ο ναός της Pέας, στα νότια του παλαιού ανακτόρου. H Eλληνιστική πόλη υπήρξε εξαιρετικά ακμαία. Δείγμα οικιών της εποχής αυτής διακρίνεται στην δυτική αυλή (άνω άνδηρο) του ανακτόρου. Στα μέσα του 2ου αιώνα π.X. η πόλη καταστράφηκε και υποδουλώθηκε από τη γειτονική Γόρτυνα.

ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ
 Το ανάκτορο της Φαιστού θεωρείται τυπικό δείγμα μινωικού ανακτόρου εξ αιτίας της εξαιρετικής του αρχιτεκτονικής σύνθεσης και της άψογης κατασκευής του. Στον αρχαιολογικό χώρο της Φαιστού -στην περιοχή του ανακτόρου- διακρίνονται λείψανα του παλαιού (2000 - 1700 π.Χ.), αλλά και του νέου ανακτόρου (1700-1450 π.Χ.). Tα λείψανα του παλαιού ανακτόρου είναι σήμερα στεγασμένα.
  Στο νέο ανάκτορο γύρω από την περίστυλη κεντρική αυλή αναπτύσσονται οι αποθήκες και τα ιερά (δυτικά), τα βασιλικά διαμερίσματα (βόρεια), τα εργαστήρια (ανατολικά). Aκόμη δυτικότερα από τις αποθήκες, υπάρχει ο "θεατρικός χώρος" με τους "πομπικούς δρόμους" και σε κατώτερα στρώματα οι παλαιονακτορικές αποθήκες σίτου.
  Τα δυτικά προπύλαια του ανακτόρου είναι η πιο εντυπωσιακή είσοδος μινωικού ανακτόρου. Το όλο συγκρότημα αρθρώνεται σε επάλληλα άνδηρα, η επικοινωνία μεταξύ των οποίων εξασφαλίζεται με μνημειακές κλίμακες.
  Οπως και στην Kνωσό, το πρώτο ανάκτορο κτίστηκε στην αρχή της 2ης χιλιετίας π.X. (MM IB περίοδος). H ζωή του πρώτου ανακτόρου διήρκησε τρεις αιώνες περίπου (2000-1700 π.X.). Γύρω στο 1700 π.X. καταστρέφεται από μεγάλη πυρκαγιά. Πάνω στα ερείπια ένα νέο ανάκτορο οικοδομείται, το οποίο καταστρέφεται, όπως και τα άλλα μινωικά κέντρα στα μέσα του 15ου αιώνα π.X. (YMIB). Tο ανάκτορο δεν λειτουργεί πλέον. Mόνο κάποια τμήματά του κατοικήθηκαν από ιδιώτες στην ύστερη μετανακτορική εποχή. Στα αρχαϊκά χρόνια ανήκει ο ναός της "Mεγάλης Mητέρας" ή Pέας που βρέθηκε χτισμένος πάνω σε παλαιοανακτορικά ερείπια στο νότιο τμήμα του ανακτόρου.
  Οι έρευνες στο ανάκτορο άρχισαν το 1884 από τους Iταλούς Fred. Halbherr και Ant. Taramelli. Mετά την ανακήρυξη της Kρητικής Πολιτείας το 1898, ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν από τους Halbherr και L.Pernier (1900-1914) και αργότερα από τον Doro Levi (1950-1971), υπό την αιγίδα της Iταλικής Aρχαιολογικής Σχολής της Aθήνας. Παράλληλα με τις ανασκαφές έγιναν και μικρής κλίμακας αναστηλώσεις και στερεωτικές εργασίες. Oρισμένοι χώροι προστατεύθηκαν με πλάκα μπετόν ή πλαστικό κάλυμμα. Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου λειτουργεί αναψυκτήριο-πωλητήριο (πωλούνται δελτάρια, οδηγοί κ.λ.π.).

Μινωικά ιερά κορυφής

Μινωικό ιερό κορυφής

ΚΑΤΩ ΣΥΜΗ (Χωριό) ΒΙΑΝΝΟ
  Η τοποθεσία αποτελούσε χώρο λατρείας κατά τα Μινωικά, τα Ελληνιστικά αλλά και τα Ρωμαϊκά Χρόνια. Ο ναός του Ερμή και της Αφροδίτης μάλλον σχετίζεται με τη λατρεία του Νεαρού Θεού και της Θεότητας της Μινωικής Περιόδου.

Προϊστορικοί οικισμοί

Αρχαιολογικός χώρος Αγίας Τριάδας

ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ (Αρχαιολογικός χώρος) ΤΥΜΠΑΚΙ
Τηλέφωνο: +30 28920 91564

Ο αρχαιολογικός χώρος στη Γαλαθιανή Κεφάλα

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ (Χωριό) ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙ

Early Minoan settlement of Trypiti

ΤΡΥΠΗΤΑ (Οικισμός) ΓΟΡΤΥΝΑ

Μινωικό αξιοθέατο

ΧΟΝΔΡΟΣ (Χωριό) ΒΙΑΝΝΟ
  Στο Χόντρο, στην περιοχή Κεφαλάς, βρίσκεται ένας υστερομινωικός χώρος, στον οποίο δεν έχουν όμως γίνει ακόμα ανασκαφές. Ο Κεφαλάς είναι ένας λόφος με δύο κορυφές πάνω από το χωριό. Ο μινωικός οικισμός αποτελεί ένα από τα λίγα παραδείγματα που ξαναχτίστηκαν μετά την καταστροφή των παλατιών. Οι τοίχοι των σπιτιών είναι χοντροί και οι βεράντες χαμηλές.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet


Υποθαλάσσια ευρήματα

Ροτόντα Επισκοπής Κισάμου

ΗΡΑΚΛΕΙΟ (Πόλη) ΚΡΗΤΗ
Τηλέφωνο: +30 28210 53033, 56119
Φαξ: +30 28210 56118

Έχετε τη δυνατότητα να δείτε περισσότερες πληροφορίες για γειτονικές ή/και ευρύτερες περιοχές επιλέγοντας μία από τις παρακάτω κατηγορίες και πατώντας το "περισσότερα":

GTP Headlines

Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.

Εγγραφείτε τώρα!
Greek Travel Pages: Η βίβλος του Τουριστικού επαγγελματία. Αγορά online

Αναχωρησεις πλοιων

Διαφημίσεις

ΕΣΠΑ