Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ (Προάστιο της Αθήνας) ΑΤΤΙΚΗ
Η ηλικία της
  Μέχρι το 1960 πιστευόταν ότι η λίμνη δημιουργήθηκε τα προϊστορικά χρόνια από σημαντικές γεωλογικές μεταβολές που δεν μπορούσαν να προσδιορισθούν χρονολογικά με ακρίβεια.
  Όμως, το γεγονός ότι η λίμνη δεν αναφέρεται ούτε από τον Παυσανία ούτε και από μεταγενέστερους περιηγητές της αρχαιότητας όπως ο Ρωμαίος Στράβων και ο Βυζαντινός Στέφανος (6ος μ.Χ. αιών), προβλημάτιζε τους ειδικούς.
  Μετά από συστηματικές μελέτες που έγιναν τη δεκαετία του 1960 βγήκε το συμπέρασμα ότι η λίμνη διαμορφώθηκε πολύ αργότερα από ότι αρχικά πιστευόταν, μόλις πριν 2.000 χρόνια περίπου.
Η δημιουργία της
  Εκεί που βρίσκεται σήμερα η λίμνη υπήρχε ένα τεράστιο υπόγειο σπήλαιο με άφθονα ζεστά νερά και ευαίσθητα ασβεστολιθικά πετρώματα. Η λίμνη δημιουργήθηκε σαν αποτέλεσμα καθίζησης της οροφής του υπογείου αυτού σπηλαίου η οποία, με τη σειρά της, προήλθε από την αργή διάλυση των ασβεστολιθικών πετρωμάτων της οροφής του σπηλαίου, λόγω της διαβρωτικής ενέργειας θερμών πηγών.
  Το σχήμα της καθίζησης (δολίνης) είναι ελλειψοειδές με διεύθυνση ΝΑ - ΒΔ. Το μέγιστο μήκος της είναι 210μ. και το πλάτος της 160μ.
Σπηλαιοβάραθρο Μακριά ράχη
  Το 1977 ομάδα σπηλαιολόγων της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας υπό τον Λάζαρο Χατζηραζαρίση, άρχισαν την πρώτη επιστημονική εξερεύνηση του σπηλαιοβαράθρου η οποία και επιβεβαίωσε τη παραπάνω θεωρία.
  Μετά τον πρώτο θάλαμο βάθους 100μ. με κατεστραμμένους μεγάλους σταλακτίτες παλαιάς ηλικίας και μετά από επίπονη κατάβαση μέσα από ιδιαίτερα στενές διόδους, συναντιόνται διαδοχικά επίπεδα με εξαιρετικά εντυπωσιακούς σταλακτίτες μεγάλων διαστάσεων.
  Το βάραθρο επικοινωνεί με τη λίμνη και τη θάλασσα. Σε παλαιοντολογικές εποχές η μεταβολή της στάθμης της θάλασσας συνετέλεσε στη διάβρωση του ασβεστολιθικού πετρώματος και τελικά στη δημιουργία της καθίζησης, λειτουργώντας από κάτω προς τα πάνω και όχι από πάνω προς τα κάτω όπως συμβαίνει συνήθως.
Η μικρή και η μεγάλη λίμνη
  Όταν μιλάμε για τη λίμνη της Βουλιαγμένης, συνηθίζουμε να αγνοούμε το γεγονός ότι στο χώρο της καθίζησης (δολίνης), εκτός από τη γνωστή σε όλους μας κυρίως λίμνη έχει δημιουργηθεί και μια μικρότερη.
  Οι διαστάσεις της μεγάλης λίμνης είναι 140μ. μήκος, 55μ. πλάτος και μέγιστο βάθος 12μ. της δε μικρής είναι 20μ. μήκος, 15μ. πλάτος ενώ το μέγιστο βάθος της είναι 9μ.
  Η επιφάνεια και των δύο λιμνών βρίσκεται 0,40μ. πιο ψηλά από την επιφάνεια της θάλασσας. Η υψομετρική αυτή διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι η στενή λωρίδα γης, που έχει απομείνει στο Δυτικό άκρο της καθίζησης (δολίνης) και που τη χωρίζει από τη θάλασσα, δεν επιτρέπει την άμεση αποφόρτιση του υδροφόρου ορίζοντα.
Περιγραφή
  Επί τουρκοκρατίας η λίμνη λεγόταν Karachi (Καρά - Σου) δηλαδή "Μέλαν Ύδωρ" λόγω του εξαιρετικά εντυπωσιακού βαθυπράσινου χρώματος των νερών της.
  Τα απόκρημνα ψηλά βράχια που περιτριγυρίζουν τις λίμνες δημιουργούν ένα γαλήνιο και επιβλητικό σκηνικό και οι σκιές τους που αντικατοπτρίζονται στα, πάντοτε ήρεμα, νερά εντείνουν ακόμα περισσότερο το μεγαλειώδες θέαμα.
  Η λωρίδα γης, που χωρίζει τη μικρή από τη μεγάλη λίμνη, είναι κατάφυτη από μεγάλα πεύκα τα οποία προσθέτουν μια ακόμα καταπράσινη πινελιά στο περιβάλλον. Εκεί βρίσκονται και τα κτίρια των βοηθητικών εγκαταστάσεων της λίμνης.
Το νερό της λίμνης
  Το νερό της λίμνης προέρχεται από την ανάμιξη του νερού του υπόγειου σπηλαίου και της θάλασσας μέσω των ρωγμών στα ασβεστολιθικά τοιχώματα της καθίζησης. Είναι υφάλμυρο με ιαματικές ιδιότητες και η θερμοκρασία του κυμαίνεται μεταξύ 20 και 27 βαθμών C, καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, ενώ στα βαθύτερα σημεία φτάνει και τους 35 βαθμούς.
Υπόγειος ποταμός
  Το γλυκό νερό του υπόγειου σπηλαίου προέρχεται από τον πυθμένα καρστικού αγωγού, η είσοδος του οποίου βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά της λίμνης 5μ. κάτω από την επιφάνειά της, κάτω από τα οικοδομικά τετράγωνα της πόλης.
  Ο υπόγειος ποταμός ο οποίος λόγω της φύσης του νερού του (υφάλμυρο) εικάζεται ότι συνδέεται και αυτός με τη θάλασσα ανανεώνει το νερό της λίμνης. Στη συνέχεια αποδιώχνει το νερό του με σταθερή ροή πιθανότατα προς τη καταθόθρα γνωστή σαν "πηγάδι" η οποία απέχει 3χλμ. από τη λίμνη και βρίσκεται μέσα στη θάλασσα.
Το σπήλαιο
  Από το 1988 η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού πραγματοποιεί με διεθνή ομάδα σπηλαιοδυτών συστηματική έρευνα και μελέτη του σπηλαίου της λίμνης.
  Μέχρι σήμερα έχουν εξερευνηθεί συνολικά 2.421μ. διαδρομών. Η μεγαλύτερη αίθουσα που εντοπίστηκε έχει μήκος 813μ. μέσο ύψος οροφής 50μ. και μέγιστο βάθος πυθμένα 110μ. και θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες βυθισμένες αίθουσες της Ευρώπης. Στην ίδια αίθουσα εντοπίστηκε και αξιόλογος διάκοσμος από σταλακτίτες σε βάθος 91μ.
Οι αναλύσεις των δειγμάτων, που ακόμα είναι σε εξέλιξη, θα δώσουν σημαντικές πληροφορίες για το κλίμα της περιοχής στη παλαιολιθική εποχή αλλά και για τις κινήσεις και διακυμάνσεις του επιπέδου της στάθμης της θάλασσας.
  Παρά την απαράμιλλη ομορφιά του και τον πλούσιο διάκοσμό του σε σταλακτίτες και σταλαγμίτες το σπήλαιο δεν είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί τουριστικά λόγω των εξαιρετικά στενών περασμάτων του και της κατακόρυφης διάνοιξής του.
Η λιμνούλα της μαύρης λάσπης
  Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Δημήτρης Κουτσογιάννης στο βιβλίο του "Παλαιά Βουλιαγμένη" (1984) ...Εκτός από τη μεγάλη λίμνη, και τις τρεις Λιμνούλες, (οι δύο συνεχόμενες) υπήρχε και λέγω υπήρχε γιατί κυριολεκτικά ανόσια χέρια την, άλλη μια μικρούλα στρογγυλή λιμνούλα η οποία όμως δεν ήταν στο ίδιο επίπεδο με τις άλλες λίμνες. Αυτή η λιμνούλα τα παλιά χρόνια ήταν γνωστή και ονομαστή σε όλη την Αττική για τα θεραπευτικά λασπόλουτρα που έκαναν σ' αυτήν. Η στρογγυλή λιμνούλα είχε διάμετρο 10μ. περίπου με ομαλότατο πάτο, και το σκουρόχρωμο νερό της λίμνης, μόλις σου σκέπαζε το γόνυ (γόνατο) ενώ οι οχθούλες τις ήσαν σχεδόν κάθετες και έμπαινες και έβγαινες ευκολότατα...
...Ήταν ένα αξιοπερίεργο σπάνιο φαινόμενο αυτή η λιμνούλα με την ατελείωτη στους αιώνες παραγωγή μαύρης λάσπης, που πάρα πολλοί την χρησιμοποιούσαν γιατί ήταν πολύ θεραπευτική, Ήταν μια μικρή πηγή που αντί για νερό παρήγαγε λάσπη θεραπευτική...
Λασπόλουτρα
  Τις περασμένες δεκαετίες τα λασπόλουτρα είχαν αποκτήσει μεγάλη φήμη. Οι θεραπευτικές ιδιότητες της "μεταλλικής λάσπης" ήταν όντως αποτελεσματικές ιδιαίτερα για νόσους του νωτιαίου μυελού, αρθρίτιδες, ρευματισμούς και φλεβίτιδες.
  Η ιλύς (λάσπη) βρίσκεται σαν κατακάθισμα στον πυθμένα θαλασσών, λιμνών και ποταμών. Η σύστασή της περιέχει συνήθως ανθρακικό ασβέστιο, χλωριούχο νάτριο, σίδηρο, πυριτικά άλατα, θείο και ανθρακικό οξύ. Τα συστατικά αυτά επιδρούν σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού. Ο λουόμενος αφού αλείψει τη λάσπη στο μεγαλύτερο μέρος του σώματός του, δοκιμάζει ένα αίσθημα ολοκληρωτικής ευεξίας. Η αναπνοή και οι παλμοί της καρδιάς επιταχύνονται, ενώ ακολουθεί καθολική εφίδρωση.
Προστατευόμενος υγρότοπος
  Ο δήμος Βουλιαγμένης με τη συνεργασία της Εφορίας Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού έχει σαν στόχο την πλήρη αποτύπωση της κατάστασης για την αποτελεσματική προστασία του μοναδικού αυτού φαινομένου. Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο της φύσης και. Έχει ήδη συμπεριληφθεί στον εθνικό κατάλογο "NATURA 2000" και προστατεύεται από τη διεθνή σύμβαση "RAMSAR".
Η λίμνη σήμερα
  Σήμερα στη λίμνη λειτουργεί σύγχρονο υδροθεραπευτήριο και υπάρχουν πλήρεις βοηθητικές εγκαταστάσεις για τους λουόμενους καθώς και αναψυκτήριο.
  Οι κολυμβητικές εγκαταστάσεις και το υδροθεραπευτήριο λειτουργούν καθημερινά ολόκληρο το χρόνο από το πρωί μέχρι τη δύση του ηλίου, ενώ το αναψυκτήριο λειτουργεί και τις απογευματινές και βραδινές ώρες του καλοκαιριού σα χώρος αναψυχής.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Βουλιαγμένης

• http://www.vouliagmeni.gr/city_Limni.asp?CategoryI...