Πληροφορίες τοπωνυμίου

Οι Ολυμπιακοί στην Αρχαία Ελλάδα

   Στην Αρχαία Ελλάδα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι η εξέλιξη, μεταξύ των ανθρώπων, των συγκρούσεων που, σύμφωνα με τη μυθολογία, είχαν μεταξύ τους οι Αρχαίοι Ελληνες Θεοί.
   Ιστορικές καταγραφές αναφέρουν τους Αγώνες στην περιοχή της Ηλιδας (σημερινής Ηλείας), γύρω στο 900 π.Χ. Η λέξη αθλητής προέρχεται από το όνομα του Αίθλιου, βασιλιά της Ηλείας. Η πρώτη συγκεκριμένη ιστορική περιγραφή αγώνων αναφέρεται στους Αγώνες του 776 π.Χ. οπότε και άρχισαν να διοργανώνονται Ολυμπιάδες κάθε τέσσερα χρόνια.
   Την εποχή εκείνη υπήρχε ένα μόνον αγώνισμα, ο δρόμος του ενός σταδίου, με πρώτο ιστορικά αναφερόμενο νικητή τον Κόροιβο από την Ηλεία. Το στάδιο είχε μήκος 192.27 μ. Δεκατρείς Ολυμπιάδες αργότερα καταγράφεται και το αγώνισμα του διπλού σταδίου που ονομάζεται δίαυλος, ενώ δεν άργησε να καθιερωθεί ο δόλιχος, ένας ιδιαίτερα σκληρός και ανταγωνιστικός δρόμος 24 σταδίων.
   Το 708 π.Χ. έχουμε την εμφάνιση του πεντάθλου που περιελάμβανε τα αγωνίσματα: άλμα (με αλτήρες), δρόμο ταχύτητας, ακόντιο, δίσκο και πάλη. Οι αρματοδρομίες, ο δρόμος με πλήρη οπλισμό και η πυγμαχία έρχονται επίσημα στους Αγώνες το 648 π.Χ. μαζί με το παγκράτιον που ήταν ένα πολύ σκληρό μίγμα πάλης και πυγμαχίας. Εχουμε, τώρα, και διάφορα αγωνίσματα - παραλλαγές αθλημάτων, όπως τον αγώνα αντοχής στο... σάλπισμα και άλλα φαιδρά παρόμοια! Φυσικά, εγκαταλείφθηκαν μια και πανεύκολο ήταν να δει κανείς πόσο κωμικά ήταν.
   Τους επόμενους έξι αιώνες η φήμη των Ολυμπιακών Αγώνων απλώθηκε τόσο πολύ που έφτασε και στην πιο μακρινή γωνιά του τότε γνωστού κόσμου. Πολλοί διάσημοι ξένοι αξιωματούχοι και άνθρωποι με πολιτική επιρροή και δύναμη, έρχονταν στην Ελλάδα για να παρακολουθήσουν τους Ελληνες αθλητές που αγωνίζονταν στην Ολυμπία.
   Οι νικητές των Αγώνων βραβεύονταν μ' ένα στεφάνι από φύλλα αγριελιάς και, επίσημα, μόνον μ' αυτό. Είναι, όμως, γνωστό πως είχαν και άλλες σημαντικές απολαυές. Εκτός από κρατικές εύνοιες, αναφέρονται και σημαντικές υλικές δωρεές που δόθηκαν σε Ολυμπιονίκες, κυρίως από χορηγούς της ιδιαίτερης πατρίδας τους, σε σημείο ώστε πολλοί από αυτούς να γίνουν πολύ πλούσιοι!
   Για λόγους που, ίσως, σήμερα δεν μπορούμε να κατανοήσουμε απόλυτα, οι γυναίκες και οι σκλάβοι δεν είχαν δικαίωμα να συμμετάσχουν αλλά ούτε και να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Αυστηρός κανόνας αυτός με ποινή τον θάνατο για όσους τον παρέβαιναν. Κατά περίεργο αλλά εξηγούμενο τρόπο, μερικές γυναίκες μπορούσαν να στεφθούν... Ολυμπιονίκες. Αναφέρεται νικήτρια η Βελιστίκη από την Μακεδονία, ιδιοκτήτρια νικητηρίου άρματος και καθαρόαιμων αλόγων. Περίμενε καρτερικά τον ελλανοδίκη να έρθει και να της παραδώσει το στεφάνι της αγριελιάς. Φυσικά, έξω από την πύλη του αγωνιστικού χώρου!
   Με την αυγή της Εποχής του Χριστιανισμού, οι θρησκευτικές και οι φυσικές αρχές του Ολυμπισμού δέχθηκαν πολλαπλές επιθέσεις. Μια ασταμάτητη παρακμή παίρνει τις πιο μεγάλες της διαστάσεις κάτω από την επιρροή της πανίσχυρης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το 67 μ.Χ. οι Αγώνες έζησαν το γελοίο θέαμα του ημιπαράφρονα Νέρωνα να αυτοστέφεται Ολυμπιονίκης σ' έναν αγώνα αρματοδρομίας που έτρεξε μόνος του και που, λόγω μέθης, δεν κατάφερε να τερματίσει!
   Το 398 μ.Χ., στο Μιλάνο, ο Αυτοκράτωρ Θεοδόσιος Ι υπέγραψε ένα διάταγμα με το οποίο καταργούσε και απαγόρευε παντελώς την τέλεση κάθε είδους αγώνων.
   Τις αθλητικές εγκαταστάσεις της Αρχαίας Ολυμπίας κατέστρεψαν διάφοροι ξένοι επιδρομείς. Σεισμοί και πλημμύρες κατέστρεψαν ό,τι οι βάρβαροι άφησαν. Αφήνοντας λίγα ίχνη, αυτά που υπάρχουν και σήμερα...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Olympia - Olympic games

Olympia (olumpia), usually called the Olympic games, the greatest of the national festivals of the Greeks. It was celebrated at Olympia in Elis, the name given to a small plain to the west of Pisa, which was bounded on the north and north-east by the mountains Cronion and Olympus, on the south by the river Alpheus, and on the west by the Cladeus, which flows into the Alpheus. Olympia does not appear to have been a town, but rather a collection of temples and public buildings, a full description of which does not come within the plan of this work. The whole district within the above-mentioned bounds was holy ground (temenos), sacred to Olympian Zeus, within which, on its northern side, was a quadrangular enclosure, of peculiar sanctity, called the Altis. The latter was in historic. times adorned with the most exquisite work that Hellenic art could produce in sculpture, painting, and architecture. Within it stood the temples of Olympian Zeus (Holumpieion), of Hera (Heraion), and the treasurehouses of many Hellenic states; while in the centre rose the high altar of Zeus, in sacrifice whereon he revealed his will to his chosen priests, the Iamidae (Pind. Olymp. vi.). Many relics of ancient art have been recently discovered in the Altis and the surrounding space, and much light has been thrown on the topography of Olympia, by excavations conducted according to the agreement made in 1874 between the Greek and German governments. For a minute, full, and highly interesting account of the results thus obtained, the reader may be referred to the work of Adolf Boetticher, Olympia, das Fest und seine Statte, 2nd edit., Berlin, 1886.
  The origin of the Olympic games is buried in obscurity. The legends of the Elean priests attributed the institution of the festival to the Idaean Heracles, and referred it to the time of Cronos. According to their account, Rhea committed her new-born Zeus to the Idaean Dactyli, also called Curetes, of whom five brothers, Heracles, Paeonaeus, Epimedes, Iasius, and Idas, came from Ida in Crete, to Olympia, where a temple had been erected to Cronos by the men of the golden age; and Heracles, the eldest, conquered his brothers in a foot-race, and was crowned with the wild olive-tree. Heracles hereupon established a contest, which was to be celebrated every five years, because he and his brothers were five in number (Pans. v. 7, § 4). Fifty years after Deucalion's flood they said that Clymenus, the son of Cardys, a descendant of the Idaean Heracles, came from Crete, and celebrated the festival; but that Endymion, the son of Aethlius, deprived Clymenus of the sovereignty, and offered the kingdom as a prize to his sons in the foot-race; that a generation after Endymion the festival was celebrated by Pelops to the honour of the Olympian Zeus; that when the sons of Pelops were scattered through Peloponnesus, Amythaon, the son of Cretheus and a relation of Endymion, celebrated it; that to him succeeded Pelias and Neleus in conjunction, then Augeas, and at last Heracles, the son of Amphitryon, after the taking of Elis. Afterwards Oxylus is mentioned as presiding over the games, and then they are said to have been discontinued till their revival by Iphitus. (Paus. v. 8, § 1, 2.) Most ancient writers, however, attribute the institution of the games to Heracles, the son of Amphitryon (Apollod. ii. 7, § 2; Diod. iv. 14; compare Strabo, viii. p. 355), while others represent Atreus as their founder. (Vell. Pat. i. 8; Hermann, Pol. Ant. § 23, n. 10.) But of all the traditions respecting the origin of the Olympic games, far the most interesting to us is that which Pindar adopts. According to him (Olymp. xi. 24-77; iii. 14), they were founded by Herakles Amphitryoniades to commemorate his victory over the Moliones and Augeas. We translate freely a passage from the Eleventh Olympic ode:--Thereupon did the valiant son of Zeus, gathering together in Pisa all his host and all the spoil of oxen which he drave, proceed to measure out a hallowed precinct (zatheon alsos) consecrate to Zeus most mighty; and in the open plain with a fence of stakes he marked the Altis off, and appointed the space around it to be a place of rest, whereon the folk might take their evening meal; the while he honoured Alpheus' stream in union with the twelve sovereign gods. Then gave he to Kronos' Hill its name; for heretofore, as long as Oinomaos reigned, nameless it rose and wet with many a snowflake. And at this, the birth-rite of the festival, the Destinies, I ween, stood by, yea and Time, sole test of what is good and true, which as it onward sped did manifest in what wise the hero portioned out, and slew, and sacrificed, as first-fruits, the spoils which war had given him; in what wise too, in sooth, with this, the First Olympiad, and the victories thereat won, he ordained that henceforth, as each term of four years closed, the feast should be renewed. The poet goes on to give a list of the victors at this celebration of the games, and it is worth observing that his record differs entirely from that of Pausanias, both in the names of the victors and in the other particulars (Pans. v. 7, p. 392).
  Strabo (viii. pp. 354, 355) rejects all these legends, and says that the festival was first instituted after the return of the Heraclidae to the Peloponnesus by the Aetolians, who united themselves with the Eleans. It is impossible to say what credit is to be given to the ancient traditions respecting the institution of the festival; but they appear to show that religious festivals had been celebrated at Olympia from the earliest times, and it is difficult to conceive that the Peloponnesians and the other Greeks would have attached such importance to this festival, unless Olympia had long been regarded [p. 269] as a hallowed site. The first historical fact connected with the Olympian games is their revival by Iphitus, king of Elis, who is said to have accomplished it with the assistance of Lycurgus, the Spartan lawgiver, and Cleosthenes of Pisa; and the names of Iphitus and Lycurgus were inscribed on a disc in commemoration of the event; which disc Pausanias saw in the temple of Hera at Olympia. (Paus. v. 4, § 4; v. 20, § 1; Plunt. Lyc. 1, 23.) It would appear from this tradition, as Thirlwall (Hist. of Greece, ii. p. 386) has remarked, that Sparta concurred with the two states most interested in the establishment of the festival, and mainly contributed to procure the consent of the other Peloponnesians. The celebration of the festival may have been discontinued in consequence of the troubles consequent upon the Dorian invasion, and we are told that Iphitus was commanded by the Delphic oracle to revive it as a remedy for intestine commotions and for pestilence, with which Greece was then afflicted. Iphitus thereupon induced the Eleans to sacrifice to Heracles, whom they had formerly regarded as an enemy, and from this time the games were regularly celebrated. (Paus.) Different dates are assigned to Iphitus by ancient writers, some placing his revival of the Olympiad at B.C. 884, and others, as Callimachus, at B.C. 828. (Clinton, Fast. Hell. p. 409, t.) The interval of four years between two successive celebrations of the festival was called an Olympiad; but the Olympiads were not employed as a chronological era till the victory of Coroebus in the foot-race B.C. 776.
  The most important point in the renewal of the festival by lphitus was the establishment of the ekecheiria (in the Elean dialect therma = thesma; see Muller, Dor. i. p. 252), or sacred armistice, the formula for proclaiming which was inscribed in a circle on the disc mentioned above. The proclamation was made by peaceheralds (spondophoroi), first in Elis and afterwards in the other parts of Greece; it put a stop to all warfare for the month in which the games were celebrated, and which was called hieromenia. The territory of Elis itself was considered especially sacred during its continuance, and no armed force could enter it without incurring the guilt of sacrilege. When the Spartans on one occasion sent forces against the fortress Phyrcum and Lepreum during the existence of the Olympic truce (entais Olumpiakais spondais), they were fined by the Eleans, according to the Olympic law, 2000 minae, being two for each Hoplite. (Thucyd. v. 49.) The Eleans, however, pretended not only that their lands were inviolable during the existence of the truce, but that by the original agreement with the other states of Peloponnesus their lands were made sacred for ever, and were never to be attacked by any hostile force (Strabo, viii. p. 358); and they further stated that the first violation of their territory was made by Pheidon of Argos. But the Eleans themselves did not abstain from arms, and it is not probable that such a privilege would have existed without imposing on them the corresponding duty of refraining from attacking the territory of their neighbours. The later Greeks do not appear to have admitted this claim of the Eleans, as we find many cases in which their country was made the scene of war. (Xen. Hell. iii. 2, § 23, &c.; vii. 4, &c.)
  The Olympic festival was probably confined at first to the Peloponnesians; but as its celebrity extended, the other Greeks took part in it, till at length it became a festival for the whole nation, No one was allowed to contend in the games but persons of pure Hellenic blood: barbarians might be spectators, but slaves were entirely excluded. All persons who had been branded by their own states with atimia, or had been guilty of any offence against the divine laws, were not permitted to contend (Lex apud Dem. c. Aristocrat. p. 631,. § 37). When the Hellenic race had been extended by colonies to Asia, Africa, and other parts of Europe, persons contended in the games from very distant places; and in later times a greater number of conquerors came from the colonies than from the mother country. After the conquest of Greece by the Romans, the latter were allowed to take part in the games. The emperors Tiberius and Nero were both conquerors, and Pausanias (v. 20, § 4) speaks of a Roman senator who gained the victory. During the freedom of Greece. even, Greeks were sometimes excluded, when they had been guilty of a crime which appeared to the Eleans to deserve this punishment. The horses of Hieron of Syracuse were excluded from the chariot-race through the influence of Themistocles, because he had not taken part with the other Greeks against the Persians. (Pint. Them. 25; Aelian, V. H. ix. 5.) All the Lacedaemonians were excluded in the 90th Olympiad, because they had not paid the fine for violating the Elean territory, as mentioned above (Thuc. v. 49, 50; Paus. iii. 8, § 2); and similar cases of exclusion are mentioned by the ancient writers.
  No women were allowed to be present or even to cross the Alpheus during the celebration of the games under penalty of being hurled down from the Typaean rock. Only one instance is recorded of a woman having ventured to be, present, and she, although detected, was pardoned in consideration of her father, brothers, and son having been victors in the games. (Paus. v. 6,, § 51 ; Ael. V. H. x. 1.) An exception was made to this law in favour of the priestess of Demeter Chamyne, who sat on an altar of white marble opposite to the Hellanodicae. (Paus. vi. 20, § 6; compare Suet. Ner. c. 12.) Women were, however, allowed to send chariots to the races; and the first woman whose horses won the prize was Cynisca, the daughter of Archidamus, and sister. of Agesilaus. (Pans. iii. 8, § 1.) The number of spectators at the festival was very great; and these were drawn together not merely by the desire of seeing the games, but partly through the opportunity it afforded them of carrying on commercial transactions with persons from distant places (Veil. i. 8; mercatus Olympiacus, Justin, xiii. 5), as is the case with the Mohammedan festivals at Mecca and Medina. Many of the persons present were also deputies (theoroi) sent to represent the various states of Greece; and we find that these embassies vied with one another in the number of their offerings and the splendour of their general appearance, in order to support the honour of their native cities. The most illustrious citizens of a state were frequently sent as theoroi. (Thuc. vi. 16; [Andoc.] c. Alc. § 21.)
  The Olympic festival was a Penteteris (penteteris), that is, according to the ancient mode of reckoning, a space of four years elapsed between each and the next succeeding festival, in the same way as there was only a space of two years in a trieteris. According to the Scholiast on Pindar (ad Ol. iii. 35, Boeckh), the Olympic festival was celebrated at an interval sometimes of 49, sometimes of 50 months; in the former case in the month of Apollonius, in the latter in that of Parthenius. This statement has given rise to much difference of opinion from the time of J. Scaliger; but the explanation of Boeckh in his commentary on Pindar is the most satisfactory, that the festival was celebrated on the first full moon after the summer solstice, which sometimes fell in the month of Apollonius, and sometimes in Parthenius, both of which he considers to be the names of Elean or Olympian months: consequently the festival was usually celebrated in the Attic month of Hecatombaeon. It lasted, after all the contests had been introduced, five days, from the 11th to the 15th days of the month inclusive. (Schol. ad Pind. Ol. v. 6.) The fourth day of the festival was the 14th of the month, which was the day of the full moon, and which divided the month into two equal parts (dichomenis mena, Pind. Ol. iii. 19; Schol. ad loc.).
  The festival was under the immediate superintendence of the Olympian Zeus, whose temple at Olympia, adorned with the statue of the god made by Phidias, was one of the most splendid works of Grecian art (Paus. v. 10, &c.). There were also temples and altars to most of the other gods. The festival itself may be divided into two parts, the games or contests (agon Olumpiakos, aethlon hamillai, krisis aethlon, tethmos aethlon, nikaphoriai), and the festive rites (heorte) connected with the sacrifices, with the processions and with the public banquets in honour of the conquerors. Thus Pausanias distinguishes between the two parts of the festival, when he speaks of ton agona en Olumpiai panegurin te Olumpiaken (v. 4, § 4). The conquerors in the games, and private individuals, as well as the theori or deputies from the various states, offered sacrifices to the different gods; but the chief sacrifices were offered by the Eleans in the name of the Elean state. The order in which the Eleans offered their sacrifices to the different gods is given in a passage of Pausanias (v. 14, § 5). There has been considerable dispute among modern writers, whether the sacrifices were offered by the Eleans and the Theori at the commencement or at the termination of the contests; our limits do not allow us to enter into the controversy, but it appears most probable that certain sacrifices were offered by the Eleans as introductory to the games, but that the majority were not offered till the conclusion, when the flesh of the victims was required for the public banquets given to the victors.
  The contests consisted of various trials of strength and skill, which were increased in number from time to time. There were in all twenty-four contests, eighteen in which men took part and six in which boys engaged, though they were never all exhibited at one festival, since some were abolished almost immediately after their institution, and others after they had been in use only a short time. We subjoin a list of these from Pausanias (v. 8, § 2, 3; 9, § 1, 2: compare Plut. Symp. v. 2), with the date of the introduction of each, commencing from the Olympiad of Coroebus:
1. The foot-race (dromos), which was the only contest during the first 13 Olympiads.
2. The diaulos, or foot-race, in which the stadium was traversed twice, first introduced in Ol. 14.
3. The dolichos, a still longer foot-race than the diaulos, introduced in Ol. 15.2 (For a more particular account of the diaulos and dolichos see Stadium)
4. Wrestling (pale) [see Lucta], and
5. The Pentathlum (pentathlon), which consisted of five exercises, both introduced in Ol. 18.
6. Boxing (pugme), introduced in Ol. 23. [see Pugilatus]
7. The chariot-race with four full-grown horses (hippon teleion dromos, harma), introduced in Ol. 25.
8. The Pancratium (pankration) [see Pancratium], and
9. The horse-race (hippos keles), both introduced in Ol. 33.
10 and 11. The foot-race and wrestling for boys, both introduced in Ol. 37.
12. The Pentathlum for boys, introduced in Ol. 38, but immediately afterwards abolished.
13. Boxing for boys, introduced in Ol. 41.
14. The foot-race, in which men ran with the equipments of heavy-armed soldiers (ton hopliton dromos), introduced in Ol. 65, on account of its training men for actual service in war.
15. The chariot-race with mules (apene), introduced in Ol. 70; and
16. The horse-race with mares (kalpe), described by Pausanias (v. 9, § 1, 2), introduced in Ol. 71, both of which were abolished in Ol. 84.
17. The chariot-race with two full-grown horses (lppon teleion sunoris), introduced in Ol. 93.
18 and 19. The contest of heralds (kerukes) and trumpeters (salpinktai), introduced in Ol. 96. (African. ap. Euseb. Chron. I. Hell. ol. p. 41; Paus. v. 22, § 1; compare Cic. ad Fam. v. 1. 2)
20. The chariot-race with four foals (polon harmasin), introduced in Ol. 99.
21, The chariot-race with two foals (polon sunoris), introduced in Ol. 128.
22. The horse-race with foals (polos keles), introduced in Ol. 131.
23. The Pancratium for boys, introduced in Ol. 145.
24. There was also a horse-race (hippos keles) in which boys rode (Paus. vi. 2, § 4; 12, § 1; 13, § 6), but we do not know the time of its introduction.
Of these contests, the greater number were in existence in the heroic age, but the following were introduced for the first time by the Eleans:--all the contests in which boys took part, the foot-race of Hoplites, the races in which foals were employed, the chariot-race in which mules were used, and the horse-race with mares (kalpe). The contests of heralds and trumpeters were also probably introduced after the heroic age.
Pausanias (v. 9, § 3) says that up to the 77th Olympiad all the contests took place in one day; but as it was found impossible in that Olympiad to finish them all in so short a time, a new arrangement was made. The number of days in the whole festival, which were henceforth devoted to the games, and the order in which they were celebrated, has been a subject of much dispute among modern writers, and in many particulars can be only matter of conjecture. The following arrangement is proposed by Krause (Olympia, p. 106):--On the first day, the initiatory sacrifices were offered, and all the competitors classed and arranged by the judges. On the same day, the contest between the trumpeters took place; and to this succeeded on the same day and the next the contests of the boys, somewhat in the following order:--the Foot-Race, Wrestling, Boxing, the Pentathlum, the Pancratium, and, lastly, the Horse-Race. On the third day, which appears to have been the principal one, the contests of the men took place, somewhat in the following order:--the simple Foot-Race, the Diaulos, the Dolichos, Wrestling, Boxing, the Pancratium, and the Race of Hoplites. On the fourth day the Pentathium, either before or after the Chariot and Horse Races, which were celebrated on this day. On the same day or on the fifth, the contests of the Heralds may have taken place. The fifth day appears to have been devoted to processions and sacrifices, and to the banquets given by the Eleans to the conquerors in the games.
  The judges in the Olympic games, called Hlellanodicae (Hellanodikai), were appointed by the Eleans, who had the regulation of the whole festival. It appears to have been originally under the superintendence of Pisa, in the neighbourhood of which Olympia was situated, and accordingly we find in the ancient legends the names of Oenomaus, Pelops, and Augeas as presidents of the games. But after the conquest of Peloponnesus by the Dorians on the return of the Heraclidae, the Aetolians, who had been of great assistance to the Heraclidae, settled in Elis, and from this time the Aetolian Eleans obtained the regulation of the festival, and appointed the presiding officers. (Strabo, viii. pp. 357, 358.) Pisa, however, did not quietly relinquish its claim to the superintendence of the festival, and it is not improbable that at first it had an equal share with the Eleans in its administration. The Eleans themselves only reckoned three festivals in which they had not had the presidency,--namely, the 8th, in which Pheidon and the Piseans obtained it; the 34th, which was celebrated under the superintendence of Pantaleon, king of Pisa; and the 104th, celebrated under the superintendence of the Piseans and Arcadians. These Olympiads the Eleans called anolumpiades, as celebrated contrary to law. (Paus. vi. 22, § 2; 4, § 2.)
  The Hellanodicae were chosen by lot from the whole body of the Eleans. Pausanias (v. 9, § 4, 5) has given an account of their numbers at different periods; but the commencement of the passage is unfortunately corrupt. At first, he says, there were only two judges chosen from all the Eleans, but that in the 25th Ol. (75th Ol.?) nine Hellanodicae were appointed, three of whom had the superintendence of the horse-races, three of the Pentathlum, and three of the other contests. Two Olympiads after, a tenth judge was added. In the 103rd Ol. the number was increased to 12, as at that time there were 12 Elean Phylae, and a judge was chosen from each tribe; but as the Eleans afterwards lost part of their lands in war with the Arcadians, the number of Phylae was reduced to eight in the 104th Ol., and accordingly there were then only eight Hellanodicae. But in the 108th Ol. the number of Hellanodicae was increased to 10, and remained the same to the time of Pausanias (Paus. l. c.).
  The Hellanodicae were instructed for ten months before the festival by certain of the Elean magistrates, called Nomophulakes, in a building devoted to the purpose near the marketplace, which was called Hellanodikaion. (Paus. vi. 24, § 3.) Their office probably only lasted for one festival. They had to see that all the laws relating to the games were observed by the competitors and others, to determine the prizes, and to give them to the conquerors. An appeal lay from their decision to the Elean senate. (Pans. vi. 3, § 3.) Their office was considered most honourable. They wore a purple robe (porthuris), and had in the Stadium special seats appropriated to them. (Pans. vi. 20, § § 5, 6, 7; Bekker, Anecd. p. 249, 4.) Under the direction of the Hellanodicae was a certain number of alutai with an alutarches at their head, who formed a kind of police, and carried into execution the commands of the Hellanodicae. (Lucian, c. 40, vol. i. p. 738, Reitz; Etym. M. p. 72. 13.) There were also various other minor officers under the control of the Hellanodicae.
  All free Greeks who had complied with the rules prescribed to candidates were allowed to contend in the games. The equestrian contests were necessarily confined to the wealthy; but the poorest citizens could contend in the athletic contests, of which Pausanias (vi. 10, § 1) mentions an example. This, however, was far from degrading the games in public opinion; and some of the noblest as well as meanest citizens of the state took part in these contests. The owners of the chariots and horses were not obliged to contend in person; and the wealthy vied with one another in the number and magnificence of the chariots and horses which they sent to the games. Alcibiades sent seven chariots to one festival, a greater number than had ever been entered by a private person (Thuc. vi. 16), and the Greek kings in Sicily, Macedon, and other parts of the Hellenic world contended with one another for the prize in the equestrian contests.
  All persons who were about to contend had to prove to the Hellanodicae that they were freemen, of pure Hellenic blood, had not been branded with atimia, nor guilty of any sacrilegious act. They further had to prove that they had undergone the preparatory training (progumnasmata) for ten months previously, and the truth of this they were obliged to swear to in the Bouleuterion at Olympia before the statue of Zeus Horkios The fathers, brothers, and gymnastic teachers of the competitors, as well as the competitors themselves, had also to swear that they would be guilty of no crime (kakourgema) in reference to the contests. (Paus. v. 24, § 2.) All competitors were obliged, thirty days previous to the festival, to undergo certain exercises in the Gymnasium at Elis, under the superintendence of the Hellanodicae. (Pans. vi. 26, § 1-3; 24, § 1.) The different contests, and the order in which they would follow one another, were written by the Hellanodicae upon a tablet (leukoma) exposed to public view. (Compare Dio Cass. lxxix. 10.)
  The competitors took their places by lot, and were of course differently arranged according to the different contests in which they were to be engaged. The herald then proclaimed the name and country of each competitor. (Compare Plato, Leg. viii. p. 833.) When they were all ready to begin the contest, the judges exhorted them to acquit themselves nobly, and then gave the signal to commence. Any one detected in bribing a competitor to give the victory to his antagonist was heavily fined; the practice appears to have been not uncommon from the many instances recorded by Pausanias (v. 21).
  The only prize given to the conqueror was a garland of wild olive (kotinos), which according to the Elean legends was the prize originally instituted by the Idaean Heracles. (Paus. v. 7, § 4.) But according to Phlegon's account (Peri ton Olumpion, p. 140), the olive crown was not given as a prize upon the revival of the games by Iphitus, and was first bestowed in the seventh Olympiad with the approbation of the oracle at Delphi. This garland was cut from a sacred olive-tree, called elaia kallistephanos, which grew in the sacred grove of Altis in Olympia, near the altars of Aphrodite and the Hours. (Paus. v. 15, § 3.) Heracles is said to have brought it from the country of the Hyperboreans, and to have planted it himself at the terma of the hippodrome outside the Altis. (Pind. Ol. ii. 14; Muller, Dor. ii. 12, § 3.) A boy, both of whose parents were still alive (amphithales pais), cut it with a golden sickle (chrusoi drepanoi). The victor was originally crowned upon a tripod covered over with bronze (tripous epichalkos), but afterwards, and in the time of Pausanias, upon a table made of ivory and gold. (Paus. v. 12, § 3; 20, § 1, 2.) Palm branches, the common tokens of victory on other occasions, were placed in their hands. The name of the victor, and that of his father and of his country, were then proclaimed by a herald before the representatives of assembled Greece. The festival ended with processions and sacrifices, and with a public banquet given by the Eleans to the conquerors in the Prytaneum. (Pans. v. 15, § 8.)
  The most powerful states considered an Olympic victory gained by one of their citizens to confer honour upon the state to which he belonged; and a conqueror usually had immunities and privileges conferred upon him by the gratitude of his fellow-citizens. The Eleans allowed his statue to be placed in the Altis, which was adorned with numerous such statues erected by the conquerors or their families, or at the expense of the states of which they were citizens. On his return home, the victor entered the city in a triumphal procession, in which his praises were celebrated frequently in the loftiest strains of poetry. (see Athletae)
  Sometimes the victory was obtained without a contest, in which case it was said to be akoniti. This happened either when the antagonist, who was assigned, neglected to come or came too late, or when an Athletes had obtained such celebrity by former conquests or possessed such strength and skill that no one dared to oppose him. (Paus. vi. 7, § 2.) When one state conferred a crown upon another state, a proclamation to this effect was frequently made at the great national festivals of the Greeks (Demosth. de Cor. p. 265).
  As persons from all parts of the Hellenic world were assembled together at the Olympic games, it was the best opportunity which the artist and the writer possessed of making their works known. In fact, it answered to some extent the same purpose as the press does in modern times. Before the invention of printing, the reading of an author's works to as large an assembly as could be obtained, was one of the easiest and surest modes of publishing them;. and this was a favourite practice of the Greeks and Romans. Accordingly, we find many instances of literary works thus published at the Olympic festival. Herodotus is said to have read his history at this festival; but though there are some reasons for doubting the correctness of this statement, there are numerous other writers who thus published their works, as the sophist Hippias, Prodicus of Ceos, Anaximenes, the orator Lysias, Dio Chrysostom, &c. (Compare Lucian, Herod. c. 3, 4, vol. i. p. 834, Reitz.) It must be borne in mind that these recitations were not contests, and that they formed properly no part of the festival. In the same way painters and other artists exhibited their works at Olympia. (Lucian, l. c.)
The Olympic games continued to be celebrated with much splendour under the Roman emperors, by many of whom great privileges were awarded to the conquerors. In the sixteenth year of the reign of Theodosius, A.D. 394 (Ol. 293), the Olympic festival was for ever abolished; but we have no account of the names of the victors from Ol. 249.
  Our limits do not allow us to enter into the question of the influence of the Olympic games upon the national character; but the reader will find some useful remarks on this subject in Thirlwall's Hist. of Greece, vol. i. p. 390, and Grote's Hist. of Greece, iv. pp. 75 if.
  There were many ancient works on the subject of the Olympic games and the conquerors therein. One of the chief sources from which the writers obtained their materials must have. been the registers of conquerors in the games, which were diligently preserved by the Eleans. (Eleion es tous Olumpionikas grammata, Paus. iii. 21, § 1, v. 21, § 5, vi. 2, § 1; ta Eleion grammata archaia v. 4, § 4.) One of the most ancient works on this subject was by the Elean Hippias, a contemporary of Plato, and was entitled anagraphe Olumpionikon (Plut. Numa, 1). Aristotle also appears to have written a work on the same subject (Diog. Laert. v. 26). There was a work by Timaeus of Sicily, entitled 'Olumpionikai e chronika praxidia, and another by Erastosthenes (born B.C. 275), also called Olumpionikai (Diog. Laert. viii. 51). The Athenian Stesicleides is mentioned as the author of an aagraphe ton archonton kai olumpionikon (Diog. Laert. ii. 56), and Pliny (H. N. viii. § 82) speaks of Scopas (?) as a writer of Olympionicae. [p. 273]
  There were also many ancient works on the Greek festivals in general, in which the Olympic games were of course treated of. Thus the work of Dicaearchus Peri Agonon (Diog. Laert. v. 47) contained a division entitled ho Olumpikos (Athen. xiv. p. 620 d).
  One of the most important works on the Olympic games was by Phlegon of Tralles, who lived in the reign of Hadrian; it was entitled peri ton Olumpion or Olumpion kai Chronikon Sunagoge, was comprised in 16 books, and extended from the first Olympiad to Ol. 229. We still possess two considerable fragments of it. The important work of Julius Africanus, Hellenon Olumpiades apo tes protes, &c., is preserved to us by Eusebius; it comes down to Ol. 249. Dexippus of Athens, in his chronike historia, carried down the Olympic conquerors to Ol. 262.
  In modern works much useful information on the Olympic games is given in Corsini's Dissert. Agonisticae, and in Boeckh's and Dissen's editions of Pindar. See also Meier's article on the Olympic Games, and Rathgeber's articles on Olympia, Olympieion, and Olympischer Jupiter in Ersch and Gruber's Encyclopadie; Dissen, (Ueber die Anordnung der Olympischen Spiele, in his Kleine Schriften, p. 185; Krause, Olympia oder Darstellung der grossen Olynmpischen Spiele, Wien, 1838; and Boetticher, Olympia, 1886.
  In course of time festivals were established in several Greek states in imitation of the one at Olympia, to which the same name was given. Some of these are only known to us by inscriptions and coins; but others, as the Olympic festival at Antioch, obtained great celebrity. After these Olympic festivals had been established in several places, the great Olympic festival is sometimes designated in inscriptions by the addition of in Pisa, er en Peisei. (Compare Boeckh, Inscr. n. 247, pp. 361, 362; n. 1068, p. 564.) We subjoin from Krause an alphabetical list of these smaller Olympic festivals. They were celebrated at:
Aegae in Macedonia. This< festival was in existence in the time of Alexander the Great. (Arrian, Anab. i. 11.)
Alexandria. (Gruter, Inscr. p. cccxiv. n. 240.) In later times, the number of Alexandrian conquerors in the great Olympic games was greater than from any other state.
Anazarbus in Cilicia. This festival was not introduced till a late period. (Eckhel, Doctr. Num. iii. p. 44.)
Antioch in Syria. This festival was celebrated at Daphne, a small place 40 stadia from Antioch, where there was a large sacred grove watered by many fountains. The festival was originally called Daphnea, and was sacred to Apollo and Artemis (Strabo, xvi. p. 750; Athen. v. p. 194), but was called Olympia, after the inhabitants of Antioch had purchased from the Eleans, in A.D. 44, the privilege of celebrating Olympic games. It was not, however, regularly celebrated as an Olympic festival till the time of the Emperor Commodus. It commenced on the first day of the month Hyperberetaeus (October), with which the year of Antioch began. It was under the presidency of an Alytarches. The celebration of it was abolished by Justin, A.D. 521. The writings of Libanius, and of Chrysostom, the Christian Father, who lived many years at Antioch, gave various particulars respecting this festival.
Athens. There were two festivals of the name of Olympia celebrated at Athens, one of which was in existence in the time of Pindar (Pind. Nem. ii. 23, &c.; Schol. ad loc.), who celebrates the ancestors of the Athenian Timodemus as conquerors in it, and perhaps much earlier (Schol. ad Thuc. i. 126). It was celebrated to the honour of Zeus, in the spring between the great Dionysia and the Bendideia. (Boeckh, Inscr. pp. 53, 250-252.) The other Olympic festival at Athens was instituted by Hadrian A.D. 131; from which time a new Olympic era commenced. (Corsini, Fast. Att. vol. ii. pp. 105, 110, &c.; Spartian. Hadr. 13.)
Attalia in Pamphylia. This festival is only known to us by coins. (Rathgeber, l. c. p. 326.)
Cyzicus. (Boeckh, Inscr. n. 2810.)
Cyrene. (Boeckh, Explicat. Pind. p. 328.)
Dium in Macedonia. These games were instituted by Archelaus, and lasted nine days, corresponding to the number of the nine Muses. They were celebrated with great splendour by Philip II. and Alexander the Great. (Diodor. xvii. 16; Dio Chrysost. vol. i. p. 73, Reiske; Suidas, s. v. Anaxandrides.)
Ephesus. This festival appears by inscriptions, in which it is sometimes called Adriana Olumpia en Ephesoi, to have been instituted by Hadrian. (Boeckh, Inscr. n. 2810; compare n. 2987, 3000.)
Elis. Besides the great Olympic games, there appear to have been smaller ones celebrated yearly. (Anecdot. Gr. ed. Siebenk. p. 95.)
Magnesia in Lydia. (Rathgeber, l. c. pp. 326, 327.)
Zeapolis. (Corsini, Diss. Agon. iv. 14, p. 103.)
Nicaea in Bithynia. (Eustath. ad Dionys. Perieg. pp. 172, 173, in Geogr. Min. ed. Bernhardy.)
Nicopolis in Epeirus. Augustus, after the conquest of Antony, off Actium, founded Nicopolis, and instituted games to be celebrated every five years (agon penteterikos) in commemoration of his victory. These games are sometimes called Olympic, but more frequently bear the name of Actia. They were sacred to Apollo, and were under the care of the Lacedaemonians. (Strabo, vii. p. 325.) [see Actia]
Olympus in Thessaly, on the mountain of that name. (Schol. ad Apoll. Rhod. Argonaut. i. 599.)
Pergamos in Mysia. (Boeckh, Inscr. n. 2810; Mionnet, ii. 610, n. 626.)
Side in Pamphylia. (Rathgeber, p. 129.)
Smyrna. Pausanias (vi. 14, § 1) mentions an Agon of the Smyrnaeans, which Corsini (Diss. Agon. i. 12, p. 20) supposes to be an Olympic festival. The Marmor Oxoniense expressly mentions Olympia at Smyrna, and they also occur in inscriptions. (Gruter, Inscr. p. 314, 1; Boeckh, Inscr. ad n. 1720.)
Tarsus in Cilicia. This festival is only known to us by coins. (Krause, p. 228.)
Tegea in Arcadia. (Boeckh, Inscr. n. 1513, p. 700.)
Thessalonica in Macedonia. (Krause, p. 230.)
Thyatira in Lydia. (Rathgeber, p. 328.)
Tralles in Lydia. (Krause, p. 233.)
Tyrus in Phoenicia. (Rathgeber, p. 328.)

This text is from: A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890) (eds. William Smith, LLD, William Wayte, G. E. Marindin). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks

A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890) (eds. William Smith, LLD, William Wayte, G. E. Marindin)
• http://perseus.mpiwg-berlin.mpg.de/cgi-bin/ptext?d...

Υπουργείο Πολιτισμού: Οι Ολυμπιακοί αγώνες

Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού
• http://odysseus.culture.gr/a/1/11/ea110.html

Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες

An excellent website, which contains:
A tour of the site
Ancient Olympic Events
The Context of the Games and the Olympic Spirit
Athletes' Stories

• http://www.perseus.tufts.edu/Olympics/

Από την αρχαία Ολυμπία στην Αθήνα του 1896

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες διαμέσου των αιώνων από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού

• http://www.fhw.gr/olympics/ancient/index.html

Αρχαίες πόλεις & χώρες Ολυμπιονικών

Οι ακόλουθες αρχαίες πόλεις και χώρες ανέδειξαν Ολυμπιονίκες. Με ένα κλικ μπορείτε να επισκεφθείτε όποια επιθυμείτε και θα βρείτε πληροφορίες του χώρου και τους αρχαίους ολυμπιονίκες του.
Αδανα, αρχαία πόλη, Κιλικία (Τουρκία)
Αδραμύττιον, αρχαία πόλη, Αιολίς (Τουρκία)
Αζανία, αρχαία χώρα, Αρκαδία
Αθήνα, αρχαία πόλη, Αττική
Αιγαί, αρχαία πόλη, Αιολίς (Τουρκία)
Αιγείρα, αρχαία πόλη, Αχαϊα
Αίγινα, αρχαία πόλη, Αττική
Αίγιον, αρχαία πόλη, Αχαϊα
Αιολίς, αρχαία χώρα, (Τουρκία)
Αιτωλία, αρχαία χώρα, Ελλάς
Ακράγας, αρχαία πόλη, Σικελία
Ακριαί, αρχαία πόλη, Λακωνία
Αλεξάνδρεια, αρχαία πόλη, Αίγυπτος
Αλικαρνασσός, αρχαία πόλη, Καρία (Τουρκία)
Αμβρακία, αρχαία πόλη, Ηπειρος
Αμύκλαι, αρχαία πόλη, Λακωνία
Αμφίπολις, αρχαία πόλη, Σέρρες
Αμφισσα, αρχαία πόλη, Οζολαία Λοκρίς
Ανθηδών, αρχαία πόλη, Βοιωτία
Αντίκυρα, αρχαία πόλη, Βοιωτία
Αντιόχεια, αρχαία πόλη, αρχαία Συρία, (σήμερα Τουρκία)
Αντίσσα, αρχαία πόλη, Λέσβος
Απάμεια, αρχαία πόλη, Βιθυνία (Τουρκία)
Αργος, αρχαία πόλη, Αργολίς
Ασπενδος, αρχαία πόλη, Παμφυλία (Τουρκία)
Ασσος, αρχαία πόλη, Αιολίς (Τουρκία)
Αχάρναι, αρχαίος δήμος, Αττική
Βάρκα, αρχαία πόλη, Λιβύη
Γέλα, αρχαία πόλη, Σικελία
Δελφοί, αρχαία πόλη, Φωκίς
Διπαία, αρχαία πόλη, Μαντινεία
Δύμη, αρχαία πόλη, Αχαϊα
Δυσπόντιον, αρχαία πόλη, Ηλεία
Ελάτεια, αρχαία πόλη, Φθιώτιδα
Επίδαυρος, αρχαία πόλη, Αργολίς
Ερέτρια, αρχαία πόλη, Ευβοια
Εφεσος, αρχαία πόλη, Ιωνία (Τουρκία)
Ζάκυνθος, αρχαία πόλη, Ελλάς
Ηλεία, αρχαία χώρα, Ελλάς
Ηραία, αρχαία πόλη, Αρκαδία
Θάσος, αρχαία πόλη, Ελλάς
Θέλπουσα, αρχαία πόλη, Αρκαδία
Θεσπιαί, αρχαία πόλη, Βοιωτία
Θεσσαλία, αρχαία χώρα, Ελλάς
Θήβαι, αρχαία πόλη, Βοιωτία
Θουρία, αρχαία πόλη, Μεσσηνία
Θούριοι, αρχαία πόλη, Ιταλία
Θυάτειρα, αρχαία πόλη, Λυδία (Τουρκία)
Ιαλυσός, αρχαία πόλη, Ρόδος
Ιμερα, αρχαία πόλη, Σικελία
Καμαρίνα, αρχαία πόλη, Σικελία
Καππαδοκία, αρχαία χώρα, (Τουρκία)
Καρία, αρχαία χώρα, (Τουρκία)
Κάρυστος, αρχαία πόλη, Ευβοια
Καυλώνια, αρχαία πόλη, Ιταλία
Κέα, νησί, Ελλάς
Κέραμος, αρχαία πόλη, Καρία (Τουρκία)
Κέρκυρα, νησί, Ελλάς
Κλαζομενές, αρχαία πόλη, Ιωνία (Τουρκία)
Κλείτωρ, αρχαία πόλη, Καλάβρυτα
Κλεωναί, αρχαία πόλη, Κορινθία
Κνωσός, αρχαία πόλη, Κρήτη
Κολοφών, αρχαία πόλη, Ιωνία (Τουρκία)
Κόρινθος, αρχαία πόλη, Πελοπόννησος
Κραννών, αρχαία πόλη, Θεσσαλία
Κρήτη, νησί, Ελλάς
Κρότων, αρχαία πόλη, Ιταλία
Κυδωνία, αρχαία πόλη, Κρήτη
Κύζικος, αρχαία πόλη, Φρυγία (Τουρκία)
Κύμη, αρχαία πόλη, Αιολίς (Τουρκία)
Κυπαρισσία, αρχαία πόλη, Λακωνία
Κυρήνη, αρχαία πόλη, Λιβύη
Κως, αρχαία πόλη, Ελλάς
Λακεδαίμων, αρχαία χώρα, Πελοπόννησος
Λάκια, αρχαίος δήμος, Αττική
Λαοδίκεια, αρχαία πόλη, Φρυγία (Τουρκία)
Λάρισα, αρχαία πόλη, Θεσσαλία
Λέπρεον, αρχαία πόλη, Ηλεία
Λίνδος, αρχαία πόλη, Ρόδος
Λυκία, αρχαία χώρα, (Τουρκία)
Μαγνησία, αρχαία πόλη, Λυδία (Τουρκία)
Μαγνησία επί Μαιάνδρω, αρχαία πόλη, Αιολίς (Τουρκία)
Μαίναλος, αρχαία πόλη, Αρκαδία
Μακεδονία, αρχαία χώρα, Ελλάς
Μαντινεία, αρχαία πόλη, Αρκαδία
Μαρώνεια, αρχαία πόλη, Ροδόπη
Μεγαλόπολις, αρχαία πόλη, Αρκαδία
Μέγαρα, αρχαία πόλη, Αττική
Μεσσήνη (Ζάγκλη), αρχαία πόλη, Σικελία
Μεσσήνη, αρχαία πόλη, Πελοπόννησος
Μεσσηνία, αρχαία χώρα, Πελοπόννησος
Μίλητος, αρχαία πόλη, Ιωνία (Τουρκία)
Μυτιλήνη, αρχαία πόλη, Λέσβος
Νάξος, αρχαία πόλη, Σικελία
Νίκαια, αρχαία πόλη, Βιθυνία (Τουρκία)
Οπούς, αρχαία πόλη, Οπουντία Λοκρίς
Ορέσθειον, αρχαία πόλη, Αρκαδία
Παρρασία, αρχαία χώρα, Αρκαδία
Παρρασία, αρχαία πόλη, Αρκαδία
Πάτραι, αρχαία πόλη, Αχαϊα
Πελίννα, αρχαία πόλη, Θεσσαλία
Πελλάνα, αρχαία πόλη, Κορινθία
Πεπάρηθος, αρχαία πόλη, Σκόπελος
Πέργαμος, αρχαία πόλη, Μυσία (Τουρκία)
Πίσα, αρχαία πόλη, Ηλεία
Ποσειδωνία, αρχαία πόλη, Ιταλία
Προύσα, αρχαία πόλη, Βιθυνία (Τουρκία)
Ρήγιον, αρχαία πόλη, Ιταλία
Ρόδος, αρχαία πόλη, Ελλάς
Ρώμη, αρχαία πόλη, Ιταλία
Σαλαμίς, νησί, Ελλάς
Σαλαμίς, αρχαία πόλη, Κύπρος
Σάμος, αρχαία πόλη, Ελλάς
Σάρδεις, Αρχαία πόλη, Λυδία (Τουρκία)
Σιδών, αρχαία πόλη, Φοινίκη (Λίβανος)
Σικυών, αρχαία πόλη, Κορινθία
Σκοτούσσα, αρχαία πόλη, Θεσσαλία
Σμύρνη, αρχαία πόλη, Ιωνία (Τουρκία)
Σπάρτη, αρχαία πόλη, Λακωνία
Στρατονίκεια, αρχαία πόλη, Καρία (Τουρκία)
Στράτος, αρχαία πόλη, Ακαρνανία
Στύμφαλος, αρχαία πόλη, Κορινθία
Σύβαρις, αρχαία πόλη, Ιταλία
Συρακούσαι, αρχαία πόλη, Σικελία
Τάρας, αρχαία πόλη, Ιταλία
Ταρσός, αρχαία πόλη, Κιλικία (Τουρκία)
Τεγέα, αρχαίος δήμος, Αρκαδία
Τένεδος, νησί, Αιολίς (Τουρκία)
Τήνος, νησί, Ελλάς
Τίρυνς, αρχαία πόλη, Αργολίς
Τράλλεις, αρχαία πόλη, Ιωνία (Τουρκία)
Τριταία, αρχαία πόλη, Αχαϊα
Τροία, αρχαία πόλη, Τρωάς (Τουρκία)
Τροιζήν, αρχαία πόλη, Αργολίς
Τρωάς, αρχαία χώρα, (Τουρκία)
Τυάνα, αρχαία πόλη, Καππαδοκία (Τουρκία)
Υπαιπα, αρχαία πόλη, Λυδία (Τουρκία)
Φάρσαλος, αρχαία πόλη, Θεσσαλία
Φενεός, Αρχαία πόλη, Κορινθία
Φιγαλεία, αρχαία πόλη, Ηλεία
Φιλαδέλφεια, αρχαία πόλη, Λυδία (Τουρκία)
Χαλκίς, αρχαία πόλη, Ευβοια
Χίος, αρχαία πόλη, νήσος Χίος

Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή

• http://www.olympic.org
• http://www.gtp.gr/IOC

Αναβίωση των Αγώνων

   Τον 17ο και 18ο αιώνα σημειώνεται ένα ενδιαφέρον γύρω από την Αρχαία Ελλάδα. Ποιήματα του Πίνδαρου και άλλων Ελλήνων ποιητών διαβάζονται και αναλύονται στα μεγάλα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Ανάμεσα σ' αυτά είναι και ποιητικά κομμάτια που αναφέρονται στους Ολυμπιακούς. Το 1636 εγκαινιάζονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες Κότσγουόλντ και το 1850 ιδρύεται στην Αγγλία ο Ολυμπιακός Σύλλογος Ματς Γουένλοκ με πρόεδρο το Δρ. Γουίλλιαμ Πέννυ Μπρουκς. Στη Γερμανία, στο τέλος τους 18ου αιώνα, ο Γιόχαν Γκουτς Μουτς, ο μεγάλος θεωρητικός της σύγχρονης γυμναστικής, προτείνει την αναβίωση της ιδέας των Ολυμπιακών. Πενήντα χρόνια αργότερα ο γνωστός για τις ανασκαφές στην Ολυμπία Γερμανός αρχαιολόγος Ερνστ Κούρτιους ξαναζωντάνεψε την ιδέα σε μια μνημειώδη διάλεξή του στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Στην Ελλάδα, το 1859, ο Ευαγγέλης Ζάππας οργάνωσε τους πρώτους Σύγχρονους Πανελλήνιους Αγώνες.
   Φυσικά, ο πραγματικός ιδρυτής των σύγχρονων Ολυμπιακών είναι ο Πιερ ντε Φρεντί, Βαρώνος του Κουμπερτέν. Το 1889, με αντικείμενο τη μελέτη για τη σωματική ανάπτυξη του ανθρώπου, συναντήθηκε με τον Δρ. Μπρουκς, όπου και πρωτοσυζητήθηκε η ιδέα για την αναβίωση των Ολυμπιακών και το 1892, αφού επεξεργάστηκε σχολαστικά την ιδέα αυτή, την παρουσίασε σ' ένα μεγάλο κοινό στην Κεντρική Αίθουσα Διαλέξεων στην Σορβόνη. Η ενθουσιώδης αποδοχή της ιδέας τον εμψύχωσε ακόμη πιο πολύ και το 1893 οργανώνει μια σειρά συναντήσεων με διευθυντικά στελέχη αμερικανικών πανεπιστημίων. Αυτό ήταν ο προάγγελος μια διεθνούς συσκέψεως με θέμα την αναβίωση του Ολυμπισμού που έγινε στο Παρίσι το 1894. Στη σύσκεψη πήραν μέρος 12 χώρες ενώ 21 άλλες έστειλαν μηνύματα αποδοχής και διαβεβαιώσεις για κάθε είδους υποστήριξη. Το αποτέλεσμα ήταν να ληφθεί μια απόφαση, στις 23 Ιουνίου, ώστε να διοργανώνονται αθλητικοί αγώνες, κάθε τέσσερα χρόνια και κατά το Αρχαίο Ελληνικό πνεύμα και πρότυπο.
   Την ίδια χρονιά έχουμε και την επίσημη ίδρυση της πρώτης Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Πρώτος Πρόεδρος ο Δημήτριος Βικέλας, με Γενικό Γραμματέα τον Πιερ ντε Φρεντί-Κουμπερτέν. Ο ντε Κουμπερτέν είχε ελπίδες ότι θα γιόρταζε την είσοδο του καινούριου αιώνα με τη διοργάνωση, το 1900, των Πρώτων Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι. Αλλά οι υπόλοιποι σύμβουλοι-μέλη φάνηκαν να δείχνουν ανυπόμονοι και υποστήριξαν ότι δεν έπρεπε να περάσει μια τόσο μεγάλη περίοδο αναμονής. Ισχυρή και υποστηριζόμενη από τους πιο πολλούς υποψηφιότητα για να δεχθεί τους Αγώνες εμφανίζεται η Βουδαπέστη. Τότε ο Δημήτριος Βικέλας χρησιμοποίησε το δικαίωμα της αρνήσεως, δικαίωμα που του έδιναν οι συνολικά δεκτοί Κανονισμοί Επιλογής Τόπων Τελέσεως Ολυμπιακών Αγώνων. Φυσικά, επέλεξε την Αθήνα. Η ημερομηνία ορίστηκε λίγο αργότερα. Συμφωνήθηκε επίσημα 6-15 Απριλίου με το παλιό ημερολόγιο ή 25 Μαρτίου - 3 Απριλίου του 1896 με το νέο.

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Αθήναι 1896

   Η Ελληνική Κυβέρνηση ποτέ δεν ρωτήθηκε αν συμφωνεί για τους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Εξ άλλου ήταν τόσο έντονα απασχολημένη με πολιτικά, οικονομικά και άλλα προβλήματα που λίγη σημασία έδωσε στο θέμα. Ο Ελληνικός λαός, όμως, ήταν ενθουσιασμένος. Με πρωτοβουλία του ο Διάδοχος Κωνσταντίνος σχημάτισε μια επιτροπή, με πρώτο μέλημα την συγκρότηση εράνων για την εξεύρεση χρημάτων που προορίζονταν να ενισχύσουν τη διοργάνωση των Αγώνων. Ανυπολόγιστα μεγάλη ήταν η συμβολή του Γεώργιου Αβέροφ που πρόσφερε γενναιόδωρα, για την ανέγερση του Παναθηναϊκού Σταδίου, το αστρονομικό για την εποχή του ποσό των 920.000 δραχμών.
   Η έναρξη των αγώνων έγινε την ημέρα που η Ελλάδα γιόρταζε τα 75 χρόνια από την Επανάσταση εναντίον των Τούρκων. Πάνω από 40.000 θεατές στο στάδιο και μερικές χιλιάδες στους γύρω λόφους είδαν τον Βασιλιά Γεώργιο τον Α' να δίνει την επίσημη έναρξη των Αγώνων. Πήραν μέρος 311 αθλητές από 13 χώρες με περισσότερους τους Ελληνες που έφτασαν τους 230. Πολλοί αθλητές πήραν μέρος σαν ιδιώτες, ακόμα και μερικοί τουρίστες που βρέθηκαν στην Αθήνα. Στην ομάδα της Αγγλίας ήταν και δύο διπλωματικοί υπάλληλοι της Πρεσβείας στην Αθήνα. Ενας Γάλλος τουρίστας που έτρεξε σε δρόμους ταχύτητας επέμενε να φοράει... γάντια γιατί θα έτρεχε μπροστά σε βασιλιάδες! Το πρώτο αγώνισμα που διεξήχθη ήταν τα 100 μ. με νικητή τον φοιτητή του Πρίνστον Αμερικανό Φράνσις Λέην, με χρόνο - ρεκόρ τότε - 12.5". Στην πραγματικότητα, η Αμερικανική Ομάδα αποτελούνταν σχεδόν συνολικά από φοιτητές που κυριάρχησαν στα περισσότερα αγωνίσματα παρ' όλο που έφθασαν στην Αθήνα το βράδι της παραμονής από την έναρξη, με χρόνο μηδαμινό για προπόνηση.
   Πολλά ήταν τα ονόματα που συζητήθηκαν σαν πιθανοί νικητές του μαραθώνιου. Κυρίως Σκανδιναυοί που ήδη είχαν μια παράδοση και ένα παρελθόν με νίκες στις μεγάλες αποστάσεις και έτσι κανείς δεν έδωσε σημασία στον φουστανελλοφόρο βοσκό Σπυρίδωνα Λούη από το Μαρούσι. Μια ιδιότυπη προσωπικότητα ο Λούης. Λιγομίλητος, συνεσταλμένος, αγέρωχος και ελάχιστα κοινωνικός. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι ενώ οι άλλοι αθλητές έφτασαν στην αφετηρία του Μαραθώνα την προηγούμενη ημέρα με μόνιππα για να βρεθούν ξεκούραστοι το επόμενο πρωινό στην αφετηρία, ο Λούης αγνόησε τις συμβουλές της Ελληνικής Ομάδας και ξεκίνησε από το Μαρούσι για τον Μαραθώνα δύο μέρες πριν περπατώντας. Ακόμα, έχει καταγραφεί, ότι φτάνοντας στον Μαραθώνα περίπου τα μεσάνυχτα της παραμονής - δηλαδή, περίπου έξι ή εφτά ώρες πριν από το ξεκίνημα - επεδόθη σε ένα γενναίο... φαγοπότι που διήρκεσε δύο ώρες. Μετά από αυτό έπεσε και κοιμήθηκε στη ρίζα ενός πεύκου. Εκείνο που, βέβαια, είναι σίγουρο είναι ότι μπήκε πρώτος στο Στάδιο, προηγούμενος κατά πολύ των αντιπάλων του. Ο κόσμος στο στάδιο είχε ξεσηκωθεί σε μια ολοκληρωτική φρενίτιδα χειροκροτημάτων και ιαχών. Ο Διάδοχος Κωνσταντίνος μαζί με τον Πρίγκηπα Γεώργιο σηκώθηκαν και τον συνόδευσαν στα τελευταία πριν τον τερματισμό μέτρα και ήταν οι πρώτοι δύο που του έσφιξαν το χέρι όταν τερμάτισε.
   Η Ελλάδα άρχισε να προσανατολίζεται στη σκέψη πως θα φιλοξενούσε πάλι τους Ολυμπιακούς και μετά από τέσσερα χρόνια. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ.

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Αθήνα 1896
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
Επίσημος κόμβος Αθήνα 2004
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy

Αθήνα 1896
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

1896 Athens Olympics: Various WebPages

• http://history1900s.about.com/library/weekly/aa081...
• http://www.hickoksports.com/history/ol1896.shtml
• http://www.janecky.com/olympics/summergames/1896.h...
• http://www.kiat.net/olympics/history/01athens.html...
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2000/history/...

Παρίσι 1900

   Παρ' όλη την ισχυρή πίεση από την Ελληνική πλευρά για επανάληψη των Αγώνων του 1900 στην Αθήνα, η επιμονή του Πιέρ ντε Κουμπερτέν έστειλε την Ολυμπιάδα στο Παρίσι. Αλλά, ο ντε Κουμπερτέν έκανε το σοβαρό σφάλμα να περιλάβει τους Αγώνες σαν εκδήλωση της Διεθνούς Εκθέσεως που εγκαινιαζόταν εκεί την ίδια χρονιά, πράγμα που μείωσε πολύ τη σημασία των Ολυμπιακών. Οι θεατές ήταν λιγώτεροι από ό,τι αναμενόταν και λιγόστεψαν ακόμα πιο πολύ όταν ο νικητής του δίσκου του '96, έρριξε και τις τρεις βολές του πάνω στις... κερκίδες!
   Η Γαλλία πήρε μέρος με μια γιγαντιαία σε αριθμό ομάδα από 884 αθλητές, ενώ οι Αμερικανοί εμφανίστηκαν μόνο με φοιτητές πανεπιστημίων, πράγμα που δημιούργησε αρκετές προστριβές όταν ορισμένοι - από πανεπιστήμια που διευθύνονταν από εκκλησίες - αρνήθηκαν να διαγωνισθούν τις Κυριακές! Ενα μυστήριο που δεν λύθηκε ποτέ είναι το τι απέγινε ο αρχηγός της ολλανδικής τετράκωπης ομάδας που εξαφανίστηκε, αμέσως μετά τη χρυσή νίκη, χωρίς να αφήσει το παραμικρό ίχνος. Το περίεργο είναι ότι ούτε και το όνομά του έγινε ποτέ γνωστό μια που στον κατάλογο των αγώνων βρέθηκε σβησμένο... Μερικοί είπαν ότι ήταν μόνον δέκα ετών!
   Η κάλυψη από τον τύπο ήταν ελάχιστη. Πολλά από τα αγωνίσματα δεν αναφέρθηκαν καθόλου και για πολλά χρόνια μετά υπήρχε ακόμη μεγάλη σύγχιση για τις εθνικότητες και τα ονόματα των νικητών. Ετσι, τα πρώτα Ολυμπιακά μετάλια που κέρδισε ο Καναδάς, με τον Τζορτζ Ορτον, «ανακαλύφθηκαν» χρόνια μετά και αποδόθηκαν στον Καναδά κι αυτό γιατί ο Ορτον εκλήφθηκε για Αμερικανός. Ακόμα και ο νικητής του μαραθωνίου, Μισέλ Τεατό, που έδωσε ένα χρυσό στη Γαλλία, δεν ανήκε στη γαλλική ομάδα αλλά στη λουξεμβουργιανή! Ενα λάθος που η Γαλλία δεν μπήκε στον κόπο να διορθώσει ποτέ. Ενώ οι Ολυμπιακοί της Αθήνας είχαν αφήσει στον κόσμο μια πολύ ευχάριστη ανάμνηση, αντίθετα οι Αγώνες του Παρισιού έβαλαν σε μεγάλες αμφιβολίες τους φίλαθλους της γης για το πόσο οι Ολυμπιάδες θα αποκτούσαν ποτέ την πραγματική τους υπόσταση, αυτήν που όριζε το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Παρίσι 1900
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Παρίσι 1900
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

1900 Paris Olympics: Various WebPages

• http://www.usawaterpolo.com/history/1900.html

Σαιντ Λούις 1904

   Μετά από μαραθώνιες συζητήσεις, διενέξεις και ενστάσεις και με προσωπική παρέμβαση του Προέδρου Θήoντορ Ρούσβελτ, ορίζεται ότι οι Αγώνες του 1904 θα γίνουν στο Σαίντ Λούις. Η σκοπιμότητα σ' αυτό απέβλεπε στο να γιορταστούν, μαζί με τους Αγώνες τα 100 χρόνια από τότε που η Αμερική αγόρασε τη Λουιζιάνα από τη Γαλλία. Επαναλήφθηκε, όμως, πάλι το λάθος του 1900, να περιληφθούν οι Ολυμπιακοί μέσα στις εκδηλώσεις της Διεθνούς Εκθέσεως που γίνονταν στην ίδια πόλη, πράγμα που κατέστησε τους Αγώνες εκθεσιακό θέαμα δευτέρας σημασίας.
   Με την Ολυμπιάδα αυτή να διεξάγεται ακριβώς στο κέντρο της Βόρειας Αμερικής, το πρόβλημα της μεγάλης απόστασης φάνηκε με τη μικρή συμμετοχή από χώρες απέναντι από τον Ειρηνικό και Ατλαντικό Ωκεανό. Ακόμα και ο ίδιος ο ντε Κουμπερτέν ήταν απών. Ετσι, 85% από τους διαγωνιζόμενους αθλητές ήταν από τις ΗΠΑ που, χωρίς να εκπλήξουν κανένα, κέρδισαν το 84% των μεταλλίων! Ενας αθλητικός σχολιαστής έγραψε ότι οι Αγώνες του Σαίντ Λούις ήταν μια ιδιωτική υπόθεση μεταξύ αμερικανικών πανεπιστημίων και συλλόγων... Με τέτοιες προϋποθέσεις, οι Ολυμπιακοί κατέληξαν σε ένα είδος μεγάλης φάρσας μια που βρέθηκαν αγωνίσματα να έχουν συνολικά Αμερικανούς, σε όλες τις σειρές! Εχουμε την περίπτωση του ποδηλάτη Μάρκους Χέρλεϋ που κέρδισε τέσσερα χρυσά. Στους αγώνες ταχύτητας οι αθλητές συμφώνησαν μεταξύ τους να μην τρέξουν προκριματικούς αλλά απ' ευθείας στους τελικούς. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να εμφανιστούν στην αφετηρία 13 αθλητές!...
   Στο Σαίντ Λούις εφαρμόστηκε για πρώτη φορά και ο αυστηρός κανόνας να ξεκινούν ένα μέτρο πίσω από την σειρά τους όσοι αθλητές δρόμων έκαναν εσφαλμένη εκκίνηση. Στα 200 μ., και έχοντας και τους τρεις αντιπάλους να ξεκινούν πίσω του, σε μια σειρά που έτρεχαν μόνον τέσσερις, ο Αρτσι Χαν νίκησε και πήρε το χρυσό!
   Ενα σκάνδαλο αμαύρωσε το αγώνισμα του μαραθώνιου. Ο πρώτος δρομέας που βγήκε από το στάδιο, ο Αμερικανός Φρεντ Λορζ, ήταν και ο πρώτος που επέστρεψε. Σε κατάσταση που έδειχνε φανερά ξεκούραστος και καθόλου ταλαιπωρημένος. Ακόμα και τα παπούτσια του ήταν χωρίς το παραμικρότερο ίχνος σκόνης. Αποκαλύφθηκε αργότερα και μετά από πολλαπλές μαρτυρίες, ότι ο Λορζ παρακάλεσε οδηγό διερχομένου τυχαία αυτοκινήτου να τον βοηθήσει διότι, είπε, υπέφερε από κράμπες. Αποκλείστηκε γι' αυτό για πάντα από Ολυμπιακές και από άλλες επίσημες διοργανώσεις. Ο τίτλος και το χρυσό πήγαν στον Τόμας Χικς που, ας σημειωθεί, τερμάτισε δεύτερος, σε ημιλιπόθυμη κατάσταση, εξ αιτίας ποσότητας στρυχνίνης που είχε πάρει σαν αναβολικό, πριν από τον αγώνα - μια συνήθης και επιτρεπόμενη τότε πρακτική...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Σαιντ Λούις 1904
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Σαιντ Λούις 1904
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

1896 St. Louis Olympics: Various WebPages

• http://home.nycap.rr.com/useless/st_louis_olympics...

Αθήνα 1906

Αθήνα 1906
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation

1906 Athens Olympics: Various WebPages

• http://history1900s.about.com/library/weekly/aa081...
• http://www.hickoksports.com/history/ol1906.shtml

Λονδίνο 1908

   Ο Βεζούβιος που κατέστρεψε την Πομπηία στους Ρωμαϊκούς χρόνους ξαναθυμήθηκε την Ιταλία στις αρχές του αιώνα μας. Μετά από επίπονο πολιτικό αγώνα και σχολαστικό προγραμματισμό, που έφεραν τους Αγώνες στην πατρίδα τους, οι Ιταλοί αναγκάστηκαν να τους αποποιηθούν γιατί οι ζημιές που έφερε η νέα έκρηξη του ηφαιστείου έφερε και σε ένα βαθύ οικονομικό αδιέξοδο την ιταλική κυβέρνηση.
   Οι πλέον πρόθυμοι να δεχθούν τους Αγώνες ήταν οι Βρεττανοί που με την υποστήριξη του Λόρδου Ντέσμπορο αλλά και την ομόθυμη βοήθεια της Βασιλικής Οικογένειας, έπεισαν ένα κατά τ' άλλα διστακτικό-συντηρητικό Κοινοβούλιο να συμφωνήσει και στις 16 Νοεμβρίου του 1906 να υπογράψει επίσημα την αποδοχή.
   Και κατορθώθηκε κάτι που αμφίβολο είναι αν θα γινόταν κατορθωτό ακόμα και στη σημερινή μας, τεχνολογικά προοδευμένη εποχή. Το στάδιο ήταν έτοιμο σε λιγώτερο από 10 μήνες από την ημέρα της θεμελιώσεώς του!
   Το δραματικότερο γεγονός της Ολυμπιάδας αυτής είναι, βέβαια, ο δρόμος του μαραθώνιου, με πρωταγωνιστή τον Ιταλό Ντοράντο Πιέτρι.
   Ξεκίνησαν 76 αθλητές. Στο 15ο περίπου χιλιόμετρο της διαδρομής ετάχυνε έντονα και ξεχώρισε ο Ιταλός Ντοράντο Πιέτρι. Απομακρύνθηκε προοδευτικά από τους υπόλοιπους και έφτασε στο σημείο να απέχει ακόμα και 5 χιλιόμετρα από τους άλλους έμπειρους δρομείς. Πάνω από 350.000 θεατές είχαν παραταχθεί στο μήκος της διαδρομής. Φυσικά, κατενθουσιασμένοι, χειροκροτούσαν, επευφημούσαν, παρότρυναν τον Ντοράντο Πιέτρι στην απίστευτη αυτή προσπάθειά του, που έφτασε στην είσοδο του Σταδίου σε ημιλιπόθυμη κατάσταση και με τους άλλους δρομείς τουλάχιστον 5 έως 6 λεπτά πίσω του. Για να καλυφθεί η απόσταση έπρεπε να καλύψει και ένα γύρο της διαδρομής των δρόμων του στίβου, τα κρισιμώτερα 600 μέτρα της ζωής του. Πενήντα μέτρα μετά την είσοδό του στον στίβο, ο Πιέτρι έπεσε. Σηκώθηκε μετά από παροτρύνσεις και συνέχισε, σε κατάσταση μέθης, άλλα 20 μέτρα. Ξανάπεσε. Σηκώθηκε και σύρθηκε, περπατώντας και μορφάζοντας, άλλα 70 μέτρα. Οι Αγγλοι κριτές τον πλησίασαν και τον ενθάρρυναν. Μεταξύ τους και ο συγγραφέας του Σέρλοκ Χόλμς, Σερ Aρθουρ Κόναν Ντόυλ. Ο Πιέτρι έπεσε δύο φορές ακόμα. Και ενώ του έμεναν μόνον άλλα 60 μέτρα, κάποιοι υπερπρόθυμοι ελλανοδίκες τον σήκωσαν και τον έφεραν υποβασταζόμενο στο τέρμα. Η Ιταλία είχε κόψει το νήμα του μαραθώνιου. Με δεύτερο τον Τζόννυ Χέηζ, οι Αμερικανοί υπέβαλαν ένσταση που, φυσικά, έγινε δεκτή. Στα επίσημα πρακτικά της Ολυμπιάδας ο Πιέτρι αποκλείεται. Ομως, το κύμα της λαϊκής συμπάθειας ήταν με το μέρος του. Σε χωριστή, εκτός σταδίου τελετή, η Βασίλισσα Αλεξάνδρα εδώρισε στον Ιταλό Μαραθωνοδρόμο ένα ολόχρυσο κύπελλο. Ενας έρανος που έγινε αυθόρμητα από τον λαό προσέφερε στον Πιέτρι £ 211...
   Παρ' όλες τις αντιρρήσεις του ντε Κουμπερτέν, οι γυναίκες στην Ολυμπιάδα αυτή πήραν μέρος με 36 αθλήτριες, από 22 χώρες...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Λονδίνο 1908
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Λονδίνο 1908
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Στοκχόλμη 1912

   Οι Σουηδοί, που από το 1896 ήθελαν τους Ολυμπιακούς στη χώρα τους, έχουν τώρα το μεγάλο προνόμιο. Τη χρονιά αυτή ακούγεται και η δεύτερη διαμαρτυρία του ντε Κουμπερτέν (η πρώτη ήταν για τη συμμετοχή γυναικών) που ζητάει να περικοπούν διάφορα αγωνίσματα που δεν θεωρούνται Αρχαία Ελληνικά Αθλήματα.
   Στη Στοκχόλμη έχουμε και την εισαγωγή του σύγχρονου πεντάθλου, αγώνισμα που κυριαρχόταν από τους Σουηδούς, με πέμπτο έναν άγνωστο Αμερικανό, τον ανθυπολοχαγό Τζώρτζ Σ. Πάττον που, στρατηγός πια στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέδεσε το όνομά του με τη νίκη των Συμμάχων απέναντι στον Αξονα.
   Το αστέρι, ο αθλητής που κατέπληξε όλον τον κόσμο με το ήθος, την αγωνιστικότητα, το στυλ και την άνεση με την οποία κέρδιζε τα αγωνίσματα που έπαιρνε μέρος είναι αυτά που έκαναν τον κόσμο, σε κάθε γωνιά της γης να ξέρει το όνομά του: Τζιμ Θορπ. Κέρδισε εύκολα δύο από τα πιο σκληρά αγωνίσματα που έχουν γνωρίσει ποτέ οι Ολυμπιάδες. Το σύγχρονο πένταθλο και το δέκαθλο. Ο Θορπ ήταν πολυαθλητής. Μπορούσε να τρέξει ταχύτητες, μεγάλες αποστάσεις, να ρίξει ακόντιο, δίσκο και σφαίρα, να κάνει άλματα, να παλαίψει...
   Ο Θορπ ήταν Αμερικανός Ινδιάνος της Φυλής Φοξ και μάλιστα απόγονος Αρχηγού. Αυτό δεν άρεσε ποτέ στο κατεστημένο μέρος της αμερικανικής συντηρητικής κοινωνίας. Εξι μήνες αργότερα και μετά από επάνοδο θριάμβου στην Αμερική, ο Θορπ κατηγορήθηκε από τον αθλητικογράφο Ρόυ Τζόνσον ότι είχε δεχθεί χρήματα σαν προπονητής μιας μικρής επαρχιακής ομάδας τους μπέις-μπώλλ. Η Αμερικανική Ολυμπιακή Επιτροπή τον κάλεσε σε απολογία. Η Επιτροπή του εζήτησε να παραδώσει αμέσως τα Ολυμπιακά του μετάλλια και ο Θορπ το έκανε. Τα μετάλλια απονεμήθηκαν στους δεύτερους νικητές και τους στάλθηκαν με το ταχυδρομείο μαζί με έγγραφο απονομής. Αυτοί ήταν ο Σουηδός Βίσλαντερ και ο Νορβηγός Μπίε. Με μια κίνηση που θαύμασαν οι φίλαθλοι όλης της γης και οι δυο αρνήθηκαν να τα παραλάβουν. Δήλωσαν στις εφημερίδες πως το θεωρούν αυτό σαν τη μεγαλύτερη αδικία που έχει ποτέ γίνει «...από ανθρώπους σε άνθρωπο».
   Ο Θορπ έπεσε σ' έναν βαθύ μαρασμό. Πότε-πότε έπαιζε φουτμπώλλ για κάποια μικρή αμοιβή ή έκανε διάφορες άλλες δουλειές, όπως νυχτοφύλακας σ' ένα μικρό γήπεδο του μπέις-μπώλλ, αλλά στην πραγματικότητα τον συντηρούσαν οι κόρες του και μερικοί Ινδιάνοι φίλοι του. Στους Ολυμπιακούς του Λος Αντζελες, το 1932, ζητιάνευε έξω από το στάδιο για να μπορέσει να παρακολουθήσει τα αγωνίσματα της ημέρας. Μια παρέα από φοιτητές τον αναγνώρισε και του χάρισε ένα πολλαπλό εισιτήριο για όλες τις αγωνιστικές μέρες. Ο Θορπ πέθανε την επόμενη χρονιά ξεχασμένος απ' όλους. Είκοσι χρόνια αργότερα η Ενωση Αμερικανών Αθλητών τον περιέλαβε ξανά στη λίστα των Μεγάλων Αμερικανών Αθλητών. Πεισματικά, η Επιτροπή επέμενε να μη δεχθεί και στα δικά της καταστατικά μια τέτοια αποκατάσταση. Τελικά, το 1982, μια κάπως αμήχανη για την γκάφα των προκατόχων της Αμερικανική Ολυμπιακή Επιτροπή, παρέδωσε τα μετάλλια του Θορπ σε δυο από τις κόρες του, μαζί με μια επίσημη, έγγραφη συγγνώμη για το λάθος...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Στοκχόλμη 1912
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Στοκχόλμη 1912
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Αμβέρσα 1920

   Πρώτοι Αγώνες μετά τον καταστροφικό για την Ευρώπη Πόλεμο του 16-18. Oλη η Ευρώπη φαίνεται να βρίσκεται στον λήθαργο της επούλωσης των τραυμάτων του πολέμου. Απόντες στην Ολυμπιάδα αυτή θα είναι οι ηττημένοι Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Βουλγαρία και Τουρκία.
   Λόγω ισχνού κρατικού ταμείου, οι Αγώνες αυτοί ονομάστηκαν Ολυμπιακοί της... Λιτότητας. Τα χρυσά μετάλλια δεν ήταν... χρυσά αλλά επίχρυσα και τα ασημένια επάργυρα!
   Στο γενικότερο πνεύμα οικονομίας και για να μπορέσει το κράτος να ανταποκριθεί σε στοιχειώδη έστω έξοδα, όπως τροφή και ενδιαίτημα των αθλητών, κατέφυγε σε εκκλήσεις στον λαό που ανταποκρίθηκε πρόθυμα και έγινε κατορθωτό να συγκεντρωθούν χρήματα για τις βασικότερες από τις ανάγκες. Πολλά παράπονα ακούστηκαν και μέσα σ' όλα και μια μικρή ιδιότυπη... επανάσταση. Μη δίνοντας κατάλυμμα για την διαμονή της Αμερικανικής Ομάδας, η Βελγική κυβέρνηση για να αποφύγει την απειλούμενη αποχώρηση των Αμερικανών, τους έπεισε να μείνουν στο «Πρίνσες Μετόϊκα», το υπερωκεάνειο που τους μετέφερε στην Αμβέρσα. Οι Αμερικανοί δέχθηκαν. Στην αρχή. Γιατί στη συνέχεια, μετά από σερβιρίσματα φαγητών με ύποπτες οσμές και κάποιες... οργανωμένες επιθέσεις ποντικών, οι Αμερικανοί εφάρμοσαν ένα σχέδιο αστραπιαίας αντίδρασης και (στα αθλητικά χρονικά αναφέρεται σαν η «Ανταρσία του Μετόικα»), υποχρέωσαν το πλήρωμα και τους αξιωματικούς να βγουν στη στεριά. Εδήλωσαν ότι το πλοίο έχει καταληφθεί από τους... σκλάβους του! Φυσικά, ήταν μια ανταρσία που κράτησε λίγες μόνον ώρες. Αρκετές, όμως, για να βρεθεί λύση. Οι Αμερικανοί χωρίστηκαν σε ομάδες και έμειναν σε μικρά προαστειακά ξενοδοχεία, περνώντας καλύτερα από όλους τους άλλους αθλητές!...
   Ενα όνομα που ακούστηκε πολύ, ήταν αυτό του Αμερικανού Τζων Κέλλυ. Νίκησε με άνεση σε δύο αγωνίσματα: απλό και διπλό κανόε. Πήρε με άνεση και τα δύο... επίχρυσα μετάλλια. Ο Κέλλυ ήταν αθλητής με πλούσια αθλητική καριέρα που στη διάρκειά της, σε Ολυμπιακούς και σε άλλους διεθνείς αγώνες, απέσπασε 192 πρώτες νίκες. Ηταν κάπως ορμητικός και απότομος, και πολύ έμπειρος χτίστης. Τότε ακούστηκε για πρώτη φορά ότι ορισμένοι αθλητές θα έπρεπε να αποκλείονται αν το επάγγελμά τους βοηθάει στο να... προπονούνται οχτώ ώρες την ημέρα, κάθε μέρα! Και φανερό είναι ότι το μεγαλύτερο προσόν ενός καλού κωπηλάτη είναι τα γερά μπράτσα, που στην περίπτωση του Κέλλυ ήταν σαν ατσάλινα από τη συνεχή άσκηση στη δουλειά... Το όνομα του Κέλλυ ακούστηκε και χρόνια αργότερα στην Αμερική όταν... έκανε κομμάτια το γραφείο ενός γνωστού κοσμικογράφου που είχε γράψει πως η κόρη του είχε παράνομες σχέσεις μ' έναν Ευρωπαίο πρίγκηπα. Αδίκως, ίσως, γιατί λίγα χρόνια μετά, ο ίδιος Κέλλυ παρέδιδε την κόρη του Γκρέις «εις γάμου κοινωνίαν» με τον Πρίγκηπα Ραινιέ του Μονακό!
   Στην Αμβέρσα του 1920 έχουμε και την πρώτη εμφάνιση της σημαίας με τους πέντε Ολυμπιακούς Κύκλους, πραγματοποίηση μιας ιδέας του ντε Κουμπερτέν, βασισμένη στο σχέδιο ενός αρχαίου Ελληνικού κοσμήματος...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Αμβέρσα 1920
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Αμβέρσα 1920
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Παρίσι 1924

   Ενώ είχαν αρχικά προγραμματισθεί να γίνουν στο Αμστερνταμ, οι Ολυμπιακοί του '24 μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στο Παρίσι, μετά από προσωπική επιθυμία και επιμονή του ντε Κουμπερτέν που ήλπιζε ότι θα μπορούσε έτσι να αναδομήσει την κακή εικόνα που ο ίδιος δημιούργησε με την αποτυχία να στείλει τους 1ους Αγώνες στην πατρίδα του το 1900.
   Στο Παρίσι του '24 κάνουμε για πρώτη φορά και τη γνωριμία μας με το σλόγκαν CITIUS, ALTIUS, FORTIUS (ταχύτερα, ψηλότερα, δυνατότερα) που αποδίδεται στον Γάλλο Ιερέα Ανρί Ντιντόν.
   Οι Ολυμπιακοί του Παρισιού μας έδωσαν και τον πρώτο μαύρο Αμερικανό αθλητή που πήρε χρυσό μετάλλιο (στο άλμα με επίδοση 7.44μ.).
   Στους δρόμους αποστάσεων κυριάρχησαν οι αήττητοι Φιλλανδοί με στάρς τους Πάαβο Νούρμι και Βίλλε Ρίτολα. Ο Νούρμι είναι ο πρώτος αθλητής που συγκέντρωσε 5 χρυσά μετάλλια σε μια Ολυμπιάδα και το πρόσωπό του έφτασε σε ύψιστα όρια λατρείας από τον Φιλλανδικό λαό, σε σημείο ώστε να του στηθεί ένας υπερμεγέθης ανδριάντας (1925) ακριβώς στην είσοδο της πόλης του Ελσίνκι, για να θυμίζει σε όλους το θρίαμβό του στο Παρίσι. Εκείνο που φαίνεται να μη μέτρησε σωστά η Ολυμπιακή Επιτροπή, είναι το ότι ο Νούρμι είχε δεχθεί χρήματα για να διαφημίσει κάποιο γάλα της πατρίδας του, ένα όμοιο γεγονός με εκείνο που στέρησε, 12 χρόνια νωρίτερα, τα χρυσά μετάλλια από τον Τζιμ Θορπ, τον μεγαλύτερο αθλητή του πρώτου μισού του αιώνα μας...
   Στους Ολυμπιακούς του '24, κάνει και την εμφάνισή του ένα νέο όνομα στην κολύμβηση, ο πανύψηλος Αμερικανός Τζόννυ Γουάισμύλλερ που κέρδισε τρία χρυσά στην ελεύθερη κολύμβηση και ένα χάλκινο στο πόλο. Ο Τζόννυ ξαναγύρισε στην επόμενη Ολυμπιάδα για να κερδίσει πάλι χρυσά μετάλλια αλλά στην υποδοχή που του έγινε στο ταξίδι του γυρισμού, δεν τον περίμεναν μόνον οι παντοτινοί φίλαθλοι με τις ιαχές τους. Ανάμεσα στο πλήθος περίμενε καρτερικά και ο Μελ Ρόθστήν. Πλησίασε τον Γουάισμύλλερ, του έδωσε την κάρτα του: «Πάρε αύριο σ' αυτό το τηλέφωνο», του είπε, «όχι αργότερα από το μεσημέρι». Δυο χρόνια αργότερα, ο κόσμος γνώριζε τον καλύτερο Ταρζάν που μας έδειξε ποτέ το Χόλλυγουντ. Ο Τζόννυ Γουάισμύλλερ γύρισε πάνω από 15 ταινίες με ήρωα τον άνθρωπο της ζούγκλας και η φράση του "ME, TARZAN ... YOU, JANE" είναι ακόμη διάσημη.
   Ενας άλλος χρυσός Ολυμπιονίκης του '24 ήταν ο Μπέντζαμιν Σποκ, ένας από τους κωπηλάτες της νικήτριας Αμερικάνικης οκτάκωπης. Ο Σποκ που, χρόνια αργότερα, έγινε παγκόσμια διάσημος, αμφιλεγόμενος και ριζοσπαστικός με το μπεστ-σέλλερ του για την αγωγή των παιδιών, το βιβλίο που έφερε μια πραγματική επανάσταση στον κόσμο των παιδαγωγών, παιδιάτρων και παιδοψυχιάτρων...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Παρίσι 1924
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Παρίσι 1924
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Chamonix - 1st Winter Games 1924

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300756.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Αμστερνταμ 1928

   Μετά από τρεις αποτυχίες το 1916, 1920 και 1924, η Ολλανδική Ολυμπιακή Επιτροπή ανήγγειλε στην κυβέρνησή της, ότι, επί τέλους, κατόρθωσε να κερδίσει την υποψηφιότητα και ότι οι Ολυμπιακοί του '28 θα γίνουν στη χώρα με τις τουλίπες. Η κυβέρνηση απάντησε εκφράζοντας και αυτή τη μεγάλη χαρά της. Οταν, όμως, ήρθε πλέον η ώρα να συζητηθεί το οικονομικό, η κυβέρνηση δήλωσε πως κάτι τέτοιο δεν είχε ποτέ συμφωνηθεί. Η μόνη οδός που απέμενε, ήταν να στραφεί η Επιτροπή στον λαό. Τους πρώτους οκτώ μήνες συγκεντρώθηκαν περισσότερα από το ένα τρίτο των απαιτουμένων χρημάτων. Αυτό ήταν το κίνητρο για να δραστηριοποιηθούν και οι Ολλανδικές εμπορικές εταιρίες που οι χορηγίες τους εξαφάνισαν τον εφιάλτη του οικονομικού από την Επιτροπή.
   Οι Ολυμπιακοί του Αμστερνταμ είναι οι πρώτοι Αγώνες που περιέλαβαν και γυναίκες στα αγωνίσματα του στίβου. Αυτό συνάντησε τη σθεναρή αντίδραση του ντε Κουμπερτέν που η γνώμη του, όμως, δεν μέτρησε μια που η ψηφοφορία, ευνόησε τις γυναίκες με 15-6. Ο ντε Κουμπερτέν προφασίστηκε λόγους υγείας και παραιτήθηκε. Αυτός που με τόσο αγώνα θεμελίωσε την αναβίωση των Αρχαίων Ελληνικών Ολυμπιάδων, δεν άντεξε να γίνει μάρτυρας στην παράβαση του κυριότερου κανόνα: Οι Αγώνες Είναι Ανδρική Υπόθεση. Από τη Λωζάνη έστειλε το μήνυμά του στην Ολυμπιακή Επιτροπή: «...πέφτουν σε βαρύ σφάλμα αν δεν μείνουν προσηλωμένοι στο Ολυμπιακό Ιδεώδες, όπως ακριβώς το εννοούσαν οι Αρχαίοι Ελληνες».
   Η εμφάνιση των γυναικών στον στίβο, έφερε πολλά ευτράπελα. Στα 800 μέτρα, όσες τερμάτισαν έπεσαν λιπόθυμες και ορισμένες, σε άλλα αγωνίσματα, δεν τερμάτισαν καθόλου!
   Για να δείξει ότι τιμάει τις γυναίκες και σε μια επίδειξη γνήσιου φεμινιστικού πνεύματος, ο Πρίγκηπας Χέντρικ... τραγούδησε στο μικρόφωνο μια Ολλανδική καντάτα και καταχειροκροτήθηκε!
   Οι Ολυμπιακοί του Αμστερνταμ ήταν ένας εφιάλτης για όλες τις μεγάλες εφημερίδες που έστειλαν φωτογράφους για να συγκεντρώσουν το υλικό που ήταν απαραίτητο για τις καμπάνιες τους. Ο εφιάλτης ξεκίνησε όταν Ολλανδοί αστυνομικοί μπήκαν στον χώρο των δημοσιογραφικών κερκίδων και κατέσχεσαν τις κάμερες σε όσους αθλητικούς φωτογράφους «συνέλαβαν επ' αυτοφώρω» να... φωτογραφίζουν. Εγιναν δυο-τρία ηχηρά επεισόδια. Επενέβησαν και υπουργοί εξωτερικών διαφόρων χωρών. Ενας Ιρλανδός φωτογράφος έσπασε τη μύτη ενός αστυνομικού και κατέληξε στη φυλακή. Η Ολλανδική Ολυμπιακή Επιτροπή είχε, αποκτήσει το δικαίωμα να «πουλήσει» τα δικαιώματα των φωτογραφίσεων σε ένα μεγάλο Ολλανδικό φωτογραφικό πρακτορείο. Στο πρακτορείο αυτό θα έπρεπε να καταφεύγουν οι δημοσιογράφοι για να αγοράζουν τις φωτογραφίες για τις εφημερίδες τους. Φυσικά, το παζάρι κυριαρχούσε στον καθημερινό αυτόν... πλειστηριασμό. Γι' αυτό και η Ολυμπιάδα του Αμστερνταμ κρίνεται πως είναι μια από τις φτωχότερες σε φωτογραφικό υλικό...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Αμστερνταμ 1928
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Αμστερνταμ 1928
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Amsterdam Olympics 1928 - Various WebPages

• http://www.olympicwomen.co.uk/Amsterdam.htm

St. Moritz - Winter 1928

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300757.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Λος Αντζελες 1932

   Οι Ολυμπιακοί επισκέπτονται τις Ηνωμένες Πολιτείες για δεύτερη φορά. Οι Αγώνες του Λος Αντζελες είναι και η απαρχή της εισόδου των προηγμένων ηλεκτρονικών μέσων στη μέτρηση των επιδόσεων, στην ανακοίνωση αποτελεσμάτων, στις ταυτόχρονες μεταφράσεις για χρήση των δημοσιογράφων και στις απ' ευθείας διηπειρωτικές μεταδόσεις διαφόρων ειδησεογραφικών πρακτορείων. Παρ' όλο που η Αμερική δεν είχε συνέλθει εντελώς από το οικονομικό πλήγμα του '29 και που η υπόθεση των Ολυμπιακών δεχόταν καυτές κριτικές από τις μεγάλες εφημερίδες και από ορισμένους ισχυρούς πολιτικούς της Γερουσίας, η Ολυμπιακή Επιτροπή με δυο-τρεις έξυπνες ενέργειες, κατάφερε και τα πνεύματα να κατευνάσει και τους κυριώτερους από τους δημοσιογράφους–επικριτές να πάρει με το μέρος της. Μια μεγάλη πηγή χρημάτων αποδείχτηκε το γραμματόσημο των τριών σεντς που ο λαός αγόραζε ακόμα και όταν δεν το... ταχυδρομούσε και το γεγονός ότι έδωσε τις δαπάνες μεταφοράς, διαμονής και διατροφής να αντιμετωπισθούν από ιδιώτες, κυρίως μεγάλες εταιρίες που το θεώρησαν σαν μια κίνηση καλών δημοσίων σχέσεων. Πάνω σ' αυτή τη σκέψη, οι Βραζιλιάνοι κατέφθασαν μ' ένα, ναυλωμένο από την κυβέρνησή τους, μεγάλο εμπορικό καράβι... φορτωμένο καφέ, με σκοπό να τον πουλήσουν. Σκέψη που αποδείχτηκε λανθασμένη μια που η υπερπαραγωγή του καφέ της χρονιάς εκείνης είχε ρίξει τις τιμές του τόσο χαμηλά ώστε να κριθεί σκοπιμότερο ο καφές να επιστρέψει στην πατρίδα του!
   Ο Νούρμι που εμφανίστηκε στο στάδιο με την Φιλλανδική Ομάδα, προκάλεσε την αρνητική αντίδραση της Επιτροπής και δεν του επετράπη να μετάσχει γιατί η υπόθεση του χρηματισμού του ήταν πλέον αυταπόδεικτη. Του δόθηκε, όμως, μια τιμητική θέση για όλη την διάρκεια των αγώνων. Ολα αυτά την ώρα που έξω από το ίδιο στάδιο ο Τζιμ Θορπ ζητιάνευε τα λεφτά του εισιτηρίου του...
   Στο Ολυμπιακό Χωριό, ήταν απαγορευμένο το αλκοόλ εξαιρουμένων των Γάλλων που κατάφεραν να πάρουν μια ειδική άδεια μια που απέδειξαν πως το «μποζολέ» ήταν μέρος του καθημερινού διαιτολογίου τους!...
   Στις επιδόσεις των αθλητών το Λος Αντζελες δεν είχε καμμία μεγάλη έκπληξη. Ο Εντουαρντ Τόλαν, ο πρώτος μαύρος αθλητής δρόμων ταχύτητας που θεωρείται ο προάγγελος της κυριαρχίας των μαύρων στις ταχύτητες, κέρδισε τα χρυσά μετάλλια στα 100μ., (10.3") και στα 200μ. (21.2") με δεύτερο, σε σκληρό ανταγωνισμό, τον Ραλφ Μέτκαλφ.
   Δεν ήταν και λίγα τα παρατράγουδα των αγώνων, που προφανώς, δεν λείπουν από καμμία Ολυμπιάδα. Με πρώτη φορά να κάνει την εμφάνιση το βάθρο των τριών διαφορετικών επιπέδων, παρατηρήθηκε το κωμικό ενός Φιλιππινέζου (χάλκινου νικητή) να απαιτεί τη θέση του πρώτου νικητή με τη δικαιολογία ότι είναι κοντός και δεν βλέπει καλά τους επισήμους!
   Και ο τελευταίος νεωτερισμός που μας δίνει το Λος Αντζελες του '32 είναι η δημόσια και επίσημη χρήση της φράσης: «Το σημαντικώτερο στους Ολυμπιακούς δεν είναι να κερδίσεις. Σπουδαιότερο είναι να πολεμήσεις σωστά και όχι να κατακτήσεις». Η φράση αποδίδεται στον ντε Κουμπερτέν. Στην πραγματικότητα, όμως, ανήκει στον Επίσκοπο Τάλμποτ της Πενσυλβάνιας...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Λος Αντζελες 1932
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Λος Αντζελες 1932
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Los Angeles Olympics 1932 - Various WebPages

• http://www.olympicwomen.co.uk/LosAngeles.htm

Lake Placid - Winter 1932

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300758.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Βερολίνο 1936

   Οι Ολυμπιακοί του Βερολίνου, ήταν το θέμα-πρόβλημα πολλών συζητήσεων μεταξύ Ολυμπιακών Επιτροπών διαφόρων χωρών για το αν θα έπρεπε να αποδεχθούν την πρόσκληση της Εθνικοσοσιαλιστικής Κυβέρνησης του Χίτλερ, μιας κυβέρνησης που δεν είχε κρύψει τις ρατσιστικές της πεποιθήσεις.
   Το Βερολίνο του '36, είναι ο τόπος που εγκαινιάζεται για πρώτη φορά και το άναμα της Ολυμπιακής φλόγας, φερμένης στο Βερολίνο από σειρά διαδοχικών δρομέων από τον Ναό του Ολυμπίου Διός στην Αρχαία Ολυμπία. Και, βέβαια, αυτό δεν ήταν η μόνη εστραβαγκάντσα της Ολυμπιάδας αυτής. Κάθε τι θεατρικά εντυπωσιακό και «μεγάλο» χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον. Το... θεατρικό τμήμα των διοργανωτών φρόντισε ακόμα να βρίσκεται κοντά στο θεωρείο του Χίτλερ, ο πρώτος Μαραθωνιονίκης του 1896, ο Σπύρος Λούης που πλησίασε και έδωσε στον Αδόλφο ένα κλωνάρι αγριελιάς που είχε φέρει μαζί του από την Ολυμπία. Χιλιάδες περιστέρια αφέθηκαν ελεύθερα στον ουρανό την ώρα που το χέρι του Χίτλερ άγγιξε την ελληνική αγριελιά κι ενώ ο διάσημος Ρίχαρντ Στράους διηύθυνε την μεγάλη ορχήστρα του Βερολίνου στις πρώτες νότες ενός θριαμβικού μουσικού κομματιού, το γιγαντιαίο αερόπλοιο Χίντεμπουργκ κάλυψε με τον όγκο του ένα μεγάλο μέρος του ουρανού πάνω από το στάδιο. Αυτό ήταν και το σύνθημα για τη Γερμανική Ολυμπιακή Ομάδα να τρέξει μέσα στον στίβο με τα χέρια σηκωμένα στον Ναζιστικό χαιρετισμό. Ακολούθησαν οι άλλες ομάδες που περνώντας μπροστά από το θεωρείο των επισήμων χαιρέτισαν - οι περισσότερες - τον Χίτλερ με τον Ναζιστικό χαιρετισμό, πλην των Αμερικανών και Βρεττανών που απλώς έστρεψαν «κεφαλήν δεξιά» πράγμα που προκάλεσε τα γιουχαΐσματα του... ευγενούς πλήθους.
   Η Ολυμπιάδα του Βερολίνου έμεινε, όχι αδίκως, γνωστή σαν η Ολυμπιάδα του Τζέσσε Οουενς. Οι επιδόσεις του τα τελευταία χρόνια τον έφερναν σαν ένα από τα φαβορί για, τουλάχιστον, δύο χρυσά στο Βερολίνο. Η γερμανική προπαγανδιστική μηχανή το αμφισβητούσε αυτό. Το σκεπτικό, φυσικά, ήταν να δειχθεί η υπεροχή της Αρείας Φυλής και στον στίβο. Το βιβλίο του Χίτλερ με τις παραφρονικές του θεωρίες για ανώτερες και κατώτερες φυλές, το πασίγνωστο Μάιν Καμπφ, βρισκόταν και στο πιο απόμερο γερμανικό σπίτι. Στο βιβλίο αυτό διατυπωνόταν και η θεωρία ότι οι μαύροι είναι κατώτερο είδος και δεν μπορούν να σταθούν δίπλα σ' έναν «γνήσιο» λευκό.
   Η μεγάλη... απογοήτευση ήρθε την ημέρα των δρόμων ταχύτητας. Στα 100μ. πρώτος ο μαύρος Οουενς με δεύτερο τον μαύρο Μέτκαλφ. Η απογοήτευση συνεχίστηκε με τα 200μ. Με πρώτο πάλι τον Οουενς. Η απογοήτευση άρχισε να γίνεται πικρή οργή με την τρίτη νίκη του Οουενς στο άλμα σε μήκος. Και η οργή έγινε ένας μικρός πανικός όταν ο Οουενς οδήγησε την Αμερικανική Ομάδα στη νίκη της σκυταλοδρομίας 4x100μ.
   Λένε πως ο Χίτλερ για να αποφύγει να σφίξει το χέρι του Οουενς προφασίστηκε βροχή και έφυγε από το στάδιο. Δεν είναι, όμως, αποδεδειγμένο. Εκείνο που «αποδείχτηκε» περίτρανα είναι η υπεροχή της Αρείας Φυλής...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Βερολίνο 1936
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Βερολίνο 1936
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Berlin Olympics 1936 - Various WebPages

• http://www.olympicwomen.co.uk/Berline.htm

Garmisch-Partenkirchen - Winter 1936

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300759.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Λονδίνο 1948

   Μετά από το Βερολίνο του '36, σειρά για να φιλοξενήσει τους Αγώνες είχε το Τόκυο. Με το ξέσπασμα του Σινο-Ιαπωνικού Πολέμου το '38, οι Αγώνες μεταφέρθηκαν στο Ελσίνκι που, με την εμπλοκή σε εμπόλεμη κατάσταση με τους Σοβιετικούς, αποποιήθηκε την υποψηφιότητα. Τον Ιούνιο του '39 μια πολύ αισιόδοξη Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, ανέθεσε τους Αγώνες στην Μ. Βρεττανία, για το 1944. Τότε, μετά τον πόλεμο, σε μια ψηφοφορία που για λόγους οικονομίας έγινε με το ταχυδρομείο, οι Ολυμπιακοί εδιάλεξαν για το 1948 οικοδεσπότη το Λονδίνο. (Ο ντε Κουμπερτέν είχε, το 1937, πεθάνει και η καρδιά του εστάλη για να ταφεί στην Ολυμπία, όπως ο ίδιος στη διαθήκη του έδειξε ότι επιθυμούσε).
   Μετά από έξι χρόνια εξοντωτικού πολέμου, το Λονδίνο δέχεται τους Ολυμπιακούς με προθυμία αλλά και σκεπτικισμό. Το '48 οι Λονδρέζοι εξακολουθούσαν να ντύνονται και να τρέφονται με κουπόνια. Υπήρχε τεράστιο πρόβλημα στέγης εξ αιτίας των καταστροφών του πολέμου και οι αθλητές φιλοξενήθηκαν σε καταυλισμούς της πολεμικής αεροπορίας, του στρατού και σε φοιτητικούς κοιτώνες.
   Χωρίς κανείς να εκπλαγεί, η Γερμανία και η Ιαπωνία δεν εκλήθηκαν να μετάσχουν. Μετείχαν, για πρώτη φορά χώρες που είχαν δεχθεί το κομμουνιστικό καθεστώς.
   Το αναμφισβήτο αστέρι της Λονδρέζικης Ολυμπιάδας ήταν η Φάννυ Μπλάνκερς Κοέν, η ξανθή Ολλανδέζα που κέρδισε τέσσερα χρυσά μετάλλια. Η Φάννυ ήταν 30 ετών και, κατά τους ειδήμονες, αρκετά μεγάλη για τέτοια κατορθώματα. Εκτός από τα τέσσερα χρυσά, η Φάννυ κέρδισε και κάτι άλλο. Την κατάρριψη της θεωρίας ότι μια αθλήτρια δεν μπορεί να είναι μάνα και νοικοκυρά. Σε μια συνέντευξή της μετά από τους αγώνες, εξήγησε πως προπονείται πολύ λίγο γιατί έχει να φροντίσει το καθημερινό μαγείρεμα για τον άντρα και τα παιδιά της. «Ακόμα», πρόσθεσε, «έχω και το ράψιμο των ρούχων των παιδιών και άλλα τέτοια συμμαζέματα»! Η Φάννυ με τα τέσσερα χρυσά άφησε όλον τον κόσμο κατάπληκτο.
   Ο Μπομπ Ματάιας, ο δεκαεφτάχρονος Αμερικανός, έγινε ο πιο νέος χρυσός Ολυμπιονίκης στην ιστορία όλων των νικητών του δεκάθλου. Η ιστορία της νίκης του Ματάιας θεωρείται τόσο σπάνια που δικαιολόγησε το Χόλλυγουντ να διακινδυνεύσει ένα αρκετά μεγάλο ποσόν για να γυρίσει μια πολύ καλή και επιτυχή ταινία.
   Μια άλλη μορφή που αναδείχτηκε σε αστέρι αργότερα, έκανε το ντεμπούτο της στο Λονδίνο του '48, ο Εμίλ Ζάτοπεκ. Οχι τόσο για τη νίκη του αλλά για την απρόσμενα ταχύτατη διαδρομή του στα τελευταία 300 μέτρα του δρόμου των 10.000 μ. που κατόρθωσε να περάσει από πέμπτος πρώτος!
   Εκτός από το ξάφνιασμα της Φάννυ Μπλάνκερς Κοέν και το νεαρό της ηλικίας του Μπομπ Ματάιας, οι Ολυμπιακοί του '48 δεν έχουν τίποτε να δείξουν. Δικαιολογημένα, ίσως. Ολος σχεδόν ο κόσμος περιποιόταν ακόμα τις βαθειές πληγές που του άφησε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Λονδίνο 1948
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Λονδίνο 1948
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

St. Moritz - Winter 1948

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300760.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Ελσίνκι 1952

   Μια από τις χώρες με πολύ υψηλή Ολυμπιακή νοοτροπία, η Φιλλανδία, τελικά γίνεται η οικοδέσποινα των Ολυμπιακών του 1952. Το Ελσίνκι, η πρωτεύουσα, γίνεται η μικρότερη πόλη της γης που έχει ποτέ διοργανώσει Ολυμπιακούς Αγώνες. Πληθυσμός: 365.000 φανατικοί φίλαθλοι!
   Το Ελσίνκι σημαίνει και την επάνοδο των Ρώσσων στους Ολυμπιακούς μόνο που τώρα αγωνίζονται κάτω από τη σημαία της Σοβιετικής Ενώσεως. Φόβοι ότι Σοβιετικοί και Αμερικανοί θα φερθούν εχθρικά μεταξύ τους αποδείχθηκαν χωρίς καμμία βάση αλήθειας. Οι αθλητές ήταν ιδιαίτερα εγκάρδιοι και στις συναντήσεις μέσα στον στίβο αλλά και στους χώρους του Ολυμπιακού Χωριού. Κάπως τυπικά ευγενείς, ίσως, αλλά ποτέ εριστικοί.
   Το αστέρι της Φιλλανδικής Ολυμπιάδας γίνεται ο Εμίλ Ζάτοπεκ. Ο Ζάτοπεκ, που απεκλήθη «ανθρώπινη ατμομηχανή», κατόρθωσε κάτι το οποίο κανείς άλλος αθλητής δεν κατόρθωσε ποτέ: ήρθε πρώτος στα 5.000μ., 10.000μ. και στον μαραθώνιο! Διάσημοι αναλυτές αθλητικών θεμάτων που βρέθηκαν στο Ελσίνκι και είδαν με τα μάτια τους το τριπλό αυτό κατόρθωμα, δεν μπόρεσαν ποτέ να το εξηγήσουν. «Σίγουρα», είπε κάποιος, «το πιστεύω γιατί ήμουν εδώ και το είδα να συμβαίνει. Δεν νομίζω πως θα μπορέσω ποτέ να το βάλω στα καλούπια μιας λογικοφανούς ανάλυσης...». Ο Ζάτοπεκ ήταν ταγματάρχης στον Τσέχικο Στρατό. Δεν έκανε ποτέ του κάποια γνωστή, συστηματική προπόνηση. Ετρεχε όποτε είχε καιρό και ευκαιρία. Αξιοσημείωτο είναι ότι και η γυναίκα του, Ντάνα Ζάτοπεκ, κέρδισε στο ακόντιο, μισή ώρα αργότερα από την νίκη του άντρα της στα 5.000μ. Η οικογένεια Ζάτοπεκ γύρισε σπίτι με τέσσερα χρυσά μετάλλια, έγραψε τότε κάποιος ανταποκριτής.
   Πάλι κάποιες εκπλήξεις ήρθαν από τα μικρά έθνη με τους Τζαμαϊκανούς τετρακοσάρηδες να είναι αήττητοι και με τον Λουξεμβουργιανό Τζόζυ Μπαρτέλ να νικάει εύκολα στα 1.500μ. και να φέρνει σε αμηχανία τους διοργανωτές όταν στάθηκε αδύνατον να βρουν και να παίξουν στο μαγνητόφωνο τον εθνικό ύμνο της πατρίδας του!
   Δεν ήταν έκπληξη τα 3.000 μέτρα με φυσικά εμπόδια. Προκάλεσε, όμως, κάποια χαμόγελα το γεγονός ότι ο νικητής, Αμερικανός Ασενφέλτερ, είχε ακριβώς πίσω του και πολύ κοντά έναν Σοβιετικό εμποδιστή που, αν και προσπάθησε, ήρθε δεύτερος. Και τα χαμόγελα, γιατί; Κάποιος δημοσιογράφος αποκάλυψε ότι, στην ιδιωτική του ζωή ο Ασενφέλτερ, εγκληματολόγος καριέρας, εργαζόταν στο FBI. Είπε τότε ότι οι Σοβιετικοί άρχισαν να παρακολουθούν τους Ομοσπονδιακούς Πράκτορες!...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Ελσίνκι 1952
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Ελσίνκι 1952
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Oslo - Winter 1952

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300762.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Μελβούρνη 1956

   Φτάνουμε στους Αυστραλιανούς Ολυμπιακούς που απεκλήθησαν οι Ολυμπιακοί της Γραφειοκρατίας. Το 1949 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή είχε αποφασίσει, με διαφορά μιας ψήφου, να στείλει τους Ολυμπιακούς στη Μελβούρνη, αλλά ανησύχησαν με την απόφασή τους αυτή γιατί οι Αυστραλοί φάνηκαν να αργοπορούν στην προετοιμασία των αθλητικών εγκαταστάσεων και για τους δύσκαμπτους αυστραλιανούς νόμους σχετικά με την εισαγωγή ζώων, πράγμα που δυσκόλευε όλα τα αγωνίσματα της ιππασίας. Eτσι για πρώτη φορά και ενάντια στους Ολυμπιακούς Κανονισμούς, ένα άθλημα αποκόπηκε από τους Αγώνες και αποφασίστηκε τα αγωνίσματα της ιππασίας να διεξαχθούν στη Σουηδία.
   Οι Ολυμπιακοί του '56, οι μόνοι Ολυμπιακοί που έγιναν στο Νότιο Ημισφαίριο, εγκαινιάστηκαν στη Μελβούρνη κάτω από μια σχετική έλλειψη ενθουσιασμού, που αποδόθηκε στις ταραγμένες ώρες που περνούσε σε πολλά του σημεία ο κόσμος μας. Είμαστε στη χρονιά που έχουμε τη Σοβιετική επέμβαση στην Ουγγαρία και τη Γάλλο-Βρεττανική επέμβαση στο Κανάλι του Σουέζ. Η Ολλανδία, η Ισπανία και η Ελβετία αποχώρησαν διαμαρτυρόμενες. Αυτό προκάλεσε και την αποχώρηση της Αιγύπτου και του Λιβάνου. Η Κομμουνιστική Κίνα τις μιμήθηκε.
   Στους δρόμους μεγάλων αποστάσεων, κυριάρχησε ο Σοβιετικός ναύτης Βλαντιμίρ Κουτς, με νίκες που ήταν συνάμα και παγκόσμια ρεκόρ στα 5.000 και 10.000μ. Η Ιρλανδία κέρδισε το δικό της χρυσό με τον Ρόννι Ντιλένυ στα 1.500μ.
   Ο μεγάλος Εμίλ Ζάτοπεκ γνώρισε την πρώτη του ήττα από τον Γαλλοαλγερινό Αλαίν Μιμούν που κέρδισε τον μαραθώνιο, αφήνοντας τον Ζάτοπεκ έξι θέσεις πίσω. Πρέπει να θυμηθούμε ότι στις τελευταίες τρεις Ολυμπιάδες ο Μιμούν ερχόταν σταθερά δεύτερος, με πρώτο πάντα τον Ζάτοπεκ.
   Στο τέλος της Ολυμπιάδας, για πρώτη φορά, οι αθλητές δεν παρήλασαν συντεταγμένοι σε τετράδες, όπως μέχρι τότε γινόταν, αλλά μπήκαν στο στάδιο ασύντακτοι, σαν πλήθος, για να συμβολίσουν την ειρηνική συνύπαρξη των λαών, εγκαταλείποντας το μιλιταριστικό βάδισμα που θυμίζει στρατό. Η ιδέα αυτή ήρθε σε γράμμα από ένα γεννημένο στην Αυστραλία Κινεζόπουλο στον Πρόεδρο της Αυστραλιανής Ολυμπιακής Επιτροπής.
   Eνα ευτυχές υστερόγραφο των αγώνων αυτών, ένα υστερόγραφο που γράφτηκε μήνες αργότερα στην Πράγα: ο γάμος του Αμερικανού σφυροβόλου Χάρολντ Κόννολλυ με την Τσέχα αθλήτρια της δισκοβολίας Oλγκα Φιγκότοβα, μετά από ένα σύντομο αλλά εκρηκτικό ειδύλλιο στην Αυστραλία. Κουμπάρος; Ποιος καταλληλότερος παρά ο Εμίλ Ζάτοπεκ...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Μελβούρνη 1956
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Μελβούρνη 1956
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Cortina d'Ampezzo - Winter 1956

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300764.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Ρώμη 1960

   Η Αιώνια Πόλη ανοίγει τις πύλες της διάπλατες για τους Ολυμπιακούς του 1960. Σ' αυτούς που όλοι οι ειδήμονες προβλέπουν μια συντριπτική άνοδο των Ανατολικών (τότε) Γερμανίδων αθλητριών στις ταχύτητες. Η έκπληξη, όμως, ήρθε από τον Αμερικάνικο Νότο με τη Μαύρη Αντιλόπη του, τη Γουίλμα Ράντολφ. Δέκατο ένατο στη σειρά παιδί από το σύνολο των είκοσι δύο που απέκτησε το ζεύγος Ράντολφ στο Κλάρκσβιλλ του Τεννεσσή, η Γουίλμα ήταν ένα συνεσταλμένο, λυγερόκορμο και με καλές σχολικές επιδόσεις κορίτσι. Eνα πρωί, και ενώ περπατούσε από το θρανίο της προς τον πίνακα, σωριάστηκε στο πάτωμα της τάξης. Η διάγνωση ήταν μια καταδίκη για μια ζωή ανάπηρη. Ακόμα ένα περιστατικό πολιομυελίτιδας σαν τα χιλιάδες που μάστιζαν την ανθρωπότητα τότε. Λίγους μήνες μετά και αφού δοκιμάστηκαν όλα τα μέσα που διέθετε η 10ετία του '50, οι γιατροί περιορίστηκαν στην εφαρμογή μεταλλικών βοηθημάτων στους αστραγάλους και τα γόνατα. Αλλά, η μικρή Ράντολφ ήταν φτιαγμένη από τη συνταγή που φτιάχνονται οι σπάνιοι άνθρωποι. Λίγες μέρες αργότερα έπεισε τον πατέρα της να τη βοηθήσει να απαλλαγεί από τα «σίδερα». Στους μήνες που ακολούθησαν έκανε ολημερίς ασκήσεις που η ίδια είχε επινοήσει. Σερνόταν στο πάτωμα, έπιανε μια καρέκλα, ανασηκωνόταν, ισορροπούσε. Μετά, στηριζόταν προσεκτικά στο ένα πόδι. Μετά στο άλλο. Και πάλι. Και πάλι. Πάνω στο χρόνο, ανασηκωνόταν χωρίς τη βοήθεια της καρέκλας και περπατούσε μερικούς γύρους. Και μετά περισσότερους. Και στη συνέχεια, γρήγορα, γύρω στο τετράγωνο του σπιτιού της. Λίγους μήνες μετά, μπορούσε να τρέχει γρήγορα ένα, δυο γύρους στο δασάκι απέναντι από το σπίτι της...
   Στη Ρώμη, τώρα, είναι η χρονιά της Γουίλμα Ράντολφ. Της λυγερής εικοσάχρονης με τα ψηλά, δυνατά πόδια που σάρωσε τα χρυσά στα 100μ, στα 200μ, και στη σκυταλοδρομία 4x100μ. Η χρονιά της Μαύρης Αντιλόπης του Νότου. Που έγινε σύμβολο ελπίδας για εκατομμύρια παιδιά σ' όλη τη γη...
   Η Ρώμη χάρισε στον κόσμο ακόμα ένα αθλητικό αστέρι. Τον Κάσσιους Κλέη, αργότερα γνωστό μας σαν Μοχάμμαντ Αλι, που κατέπληξε τον κόσμο με την τεχνική του στην πυγμαχία και που κέρδισε το χρυσό των ελαφρέων βαρών. Ο Αλι έγινε επαγγελματίας αμέσως μετά τους αγώνες και κατέχει ακόμα ένα ρεκόρ: είναι ο μόνος αθλητής στον κόσμο που με το άθλημά του συγκέντρωσε τόσο μεγάλη περιουσία. Υπολογίζεται σήμερα ότι έχει κερδίσει, μετά από φόρους, $ 96 εκατομμύρια!
   Η Ρώμη στέλνει στον κόσμο και το πρώτο μήνυμα για τον κίνδυνο των στεροειδών ουσιών που παίρνουν μερικοί αθλητές, με το θάνατο του Δανού ποδηλάτη Κνουτ Γένσεν, στη διάρκεια μια κούρσας...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Ρώμη 1960
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Ρώμη 1960
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Squaw Valley - Winter 1960

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300765.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Τόκυο 1964

   Οι πρώτοι Ολυμπιακοί που φιλοξενούνται στην Ασία. Είναι οι Ολυμπιακοί για τους οποίους ξοδεύτηκαν τα περισσότερα μέχρι τότε χρήματα ($ 3 δις.), που συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο κοινό, που τα ρεκόρ δέχτηκαν τη μεγαλύτερη επίθεση καταρρίψεων. Για διαφόρους λόγους, δεν έλαβαν πρόσκληση συμμετοχής η Νότια Αφρική, η Βόρεια Κορέα και η Ινδονησία.
  Η φλόγα ήρθε στο στάδιο από έναν δρομέα που είχε γεννηθεί κοντά στην Χιροσίμα την ημέρα που έπεσε η πρώτη ατομική βόμβα το 1945.
   Ο νικητής των 100μ. Αμερικανός Μπομπ Χέηζ, έτρεξε ένα εκπληκτικό τελευταίο κατοστάρι στη σκυταλοδρομία των 4x100μ. για να στρέψει την νίκη υπέρ των Αμερικανών και να προκαλέσει το πικρό σχόλιο δρομέα από αντίπαλη ομάδα: «Η Αμερικάνικη ομάδα τρέχει μόνον με τον Χέηζ...». Eνας συναθλητής του Χέηζ γύρισε και απάντησε: «Αυτό χρειαζόμαστε, αυτό έχουμε»!
   Στην πισίνα φάνηκε πως η κατάσταση ήταν ιδιωτική υπόθεση των Αμερικανών. Κέρδισαν τα πάντα. Τα πάντα εκτός από ένα αγώνισμα. Πολλοί δημοσιογράφοι έγραψαν τότε πως οι Αμερικανοί επίτηδες άφησαν να χαθεί αυτό το μετάλλιο, έτσι για να σπάσει λίγο η μονοτονία! Το χρυσό αυτό πήρε η Σοβιετική Γκαλίνα Προζουμενσίκοβα στα 200μ. πρόσθιο και είναι το πρώτο χρυσό γυναικών στην κολύμβηση που παίρνει η Σοβιετική Eνωση.
   Τα περισσότερα μετάλλια των αγώνων πηγαίνουν στη χαριτωμένη Ρωσσίδα της Σοβιετικής Ομάδας, Λαρίσσα Λατυνίνα που συγκέντρωσε στην γυμναστική δύο χρυσά, δύο ασημένια, δύο χάλκινα.
   Το τζούντο εθεωρείτο σαν Ιαπωνικό... μονοπώλιο και οι φιλοξενούντες προεξοφλούσαν σίγουρα μια χρυσή νίκη. Το σοκ ήταν οδυνηρό για όλη την Ιαπωνία όταν ο Ολλανδός γίγαντας Αντον Γκεένσικ καταβαράθρωσε τον Ιάπωνα αντίπαλό του στον αγώνα για την κατηγορία Οπεν που είναι και ο πιο σημαντικός.
   Στο Τόκυο, φυσικά, δεν ήρθε το μεγάλο πυγμαχικό αστέρι της Ρώμης, που τώρα έχει αλλάξει όνομα σε Μοχάμαντ Αλι και που όδευε προς το ζενίθ της καριέρας του. Την ώρα που διεξαγόταν το αγώνισμα της πυγμαχίας, ο Μοχάμαντ Αλι βρισκόταν σε αυστηρή και επίπονη προπόνηση για τον αγώνα του με τον Φλόυντ, έναν αγώνα που κέρδισε και του απέφερε $ 4 εκατ.
   Οι Αγώνες του Τόκυο θεωρούνται οι πιο «αθλητικοί» Ολυμπιακοί που έχουν γίνει ποτέ. Χωρίς σκάνδαλα, σκανδαλάκια, ευτράπελα και παρατράγουδα. Πολλοί έχουν αναφερθεί στην είσοδο για τη μεγάλη εμπορευματοποίηση των αγώνων. Τίποτα συγκεκριμένο όμως δεν μπορεί να λεχθεί...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Τόκυο 1964
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Τόκυο 1964
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

1964 Tokyo Olympics: Various WebPages

• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2000/history/...

Innsbruck - Winter 1964

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300766.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Μέξικο Σίτυ 1968

   Από το 1963 που η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή επέλεξε το Μεξικό για την τέλεση των Αγώνων (στην Πόλη του Μέξικο Σίτυ) έγιναν πολλές, έντονα αντιφατικές συζητήσεις και διαβουλεύσεις για το πόσο κατάλληλος θεωρείται ένας τόπος αγώνων με υψόμετρο 2.240μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ειδικώτερα για διαγωνιζόμενους που το άθλημά τους απαιτεί αντοχή. Μερικοί ειδικοί πάνω σε θέματα αναπνοής γιατροί εξέφρασαν φόβους για ενδεχόμενους θανάτους σε στιγμές μεγάλης σωματικής προσπάθειας. Η άποψη αυτή είναι, σαφώς, κάπως πεσιμιστική, αλλά το Μεξικό μας έδωσε μερικά δείγματα πλήρους σωματικής εξάντλησης σε μερικούς αθλητές. Οταν ο δρομέας Ρον Κλαρκ, αργότερα το '81, εμφάνισε προβλήματα καρδιάς, μια διάγνωση διατύπωσε την άποψη ότι, πιθανόν, η πρώτη βλάβη να είχε γίνει στο Μεξικό του '68. Κάποιους άλλους, όμως, ωφέλησε. Σαν παράδειγμα φέρεται το απίστευτο άλμα του Μπήμον (8.90μ) που είναι το μεγαλύτερο άλμα του αιώνα και που έμεινε ακατάρριπτο για 24 χρόνια!
   Οι Ολυμπιακοί του Μεξικού είναι ακόμα οι πιο ταραγμένοι Ολυμπιακοί που είχαν γίνει μέχρι τότε, μια θλιβερή πρωτιά που οι Μεξικάνοι μοιράστηκαν αργότερα με τους Γερμανούς, με την τραγική «Σφαγή του Μονάχου».
   Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη της Ολυμπιάδας, φοιτητές οργάνωσαν βίαιες συγκεντρώσεις (που αντιμετωπίσθηκαν με βία επίσης από την αστυνομία), που είχαν πάνω από εκατό νεκρούς και εκατοντάδες τραυματισμένους. Το αίτημα των φοιτητών ήταν ότι οι αγώνες δεν έπρεπε να γίνουν σε μια χώρα που είχε ανθρώπους κάτω από τα όρια της φτώχειας, με διαπιστωμένες περιπτώσεις θανάτων από ασιτία.
   Στην Αμερική, φουντώνει το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων. Γίνεται μια κίνηση να ζητηθεί από τους μαύρους αθλητές να αρνηθούν να πάνε στο Μεξικό. Οταν αυτό βρήκε πολύ μικρή υποστήριξη, θεωρήθηκε βέβαιο ότι οι μαύροι αθλητές κάποιου είδους διαμαρτυρία θα έδειχναν στο στάδιο.
   Εξ αιτίας των κλιματολογικών συνθηκών, οι δρόμοι μεγάλων αποστάσεων κυριαρχήθηκαν σχεδόν αποκλειστικά από δρομείς που, στο φυσικό τους περιβάλλον, ζούσαν και προπονούνταν σε μεγάλα υψόμετρα, όπως η Κένυα και η Αιθιοπία. Για τον ίδιο λόγο ευνοήθηκαν οι δρομείς ταχυτήτων και οι άλτες. Το άλμα του Μπήμον ήταν αδύνατον να μετρηθεί και αναγκάστηκαν να... χρησιμοποιήσουν και δεύτερη μεζούρα! Στο τριπλούν, το ρεκόρ καταρρίφθηκε εφτά φορές! Ο Αλ Ερτερ, ο Αμερικανός δισκοβόλος, παρόλο που έρριχνε τις βολές του φορώντας ορθοπεδικό «κολλάρο» κατάγματος από ένα δυστύχημα, πήρε το χρυσό για τέταρτη φορά στο άθλημά του.
   Τα 200μ. έφεραν πρώτο και τρίτο νικητή τους μαύρους Τόμμι Σμιθ και Τζων Κάρλος. Οταν ανέβηκαν στο βάθρο των Ολυμπιονικών και ενώ ακούγονταν οι πρώτες νότες του Αμερικανικού Υμνου, σήκωσαν τα γαντοφορεμένα με μαύρα γάντια χέρια τους και τα έσφιξαν σε γροθιές. Γι' αυτή τους την ενέργεια αποβλήθηκαν από το Ολυμπιακό Χωριό. Μερικοί είπαν ότι η ενέργειά τους αυτή δεν διέφερε πολύ από αυτήν μερικών ομάδων όταν, το '36, χαιρέτησαν Ναζιστικά τον Χίτλερ...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Μέξικο Σίτυ 1968
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Μέξικο Σίτυ 1968
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Grenoble - Winter 1968

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300767.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Μόναχο 1972

   Εχοντας, ήδη, πάρει την υποψηφιότητα για την τέλεση των Αγώνων από το 1966, οι Γερμανοί έχτισαν ένα αξιοθαύμαστο συγκρότημα, έναν ιδεώδη συνδυασμό αθλητικών χώρων και Ολυμπιακού Χωριού, σε μια περιοχή του Μονάχου που είχαν ισοπεδώσει οι βομβαρδισμοί του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
   Πολλές νέες ηλεκτρονικές επινοήσεις έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους στο Μόναχο. Μεταξύ άλλων, για πρώτη φορά, το σύστημα μετρήσεων στις ρίψεις βασισμένο στην τριγωνομετρία και στις εφαρμογές της.
   Το αστέρι των Αγώνων; Περίτρανα ανακηρύσσεται ο οδοντίατρος της Καλιφόρνιας, ο κολυμβητής Μαρκ Αντριου Σπιτζ. Συγκεντρώνει 7 χρυσά μετάλλια.
   Ο Σοβιετικός Βαλέρυ Μπορτσώφ, είναι ο πρώτος Ευρωπαίος που στο Μόναχο κέρδισε διπλό μετάλλιο για νίκες στους δρόμους ταχύτητας.
   Ολα φαίνονταν να πηγαίνουν ωραία στους Ολυμπιακούς του '72. Ομως, στις 4.40΄ της 5ης Σεπτεμβρίου, η ευτυχισμένη ατμόσφαιρα φάνηκε να εξατμίζεται ξαφνικά, όταν πέντε άντρες της Οργάνωσης Μαύρος Σεπτέμβρης, σκαρφάλωσαν τα κιγκλιδώματα του Ολυμπιακού Χωριού. Πέρασαν στον εσωτερικό περίβολο και προχώρησαν στον αριθμό 41 της Κόννολλυστράσσε, όπου και το κατάλυμα της ισραηλινής παλαιστικής ομάδας. Σε λίγο αναγγέλλουν ότι θα δολοφονήσουν όλα τα μέλη της ομάδας εκτός αν οι Ισραηλινοί απελευθερώσουν όλους του Αραβες τρομοκράτες που κρατούσαν σε φυλακές τους. Για να δείξουν ότι δεν αστειεύονται εκτελούν τον προπονητή Μοσέ Βάινμπεργκ και πετούν το πτώμα του έξω. Σημαίνει συναγερμός, δημιουργείται μια άνευ προηγουμένου σύγχιση. Στις 5.20΄ το Ολυμπιακό Χωριό είναι ζωσμένο από αστυνομικούς των Ειδικών Δυνάμεων και από κομμάντος του στρατού. 6.40΄: ξεκινούν οι πρώτες διαπραγματεύσεις. Αρχίζει μια αγωνιώδης συνεννόηση μεταξύ Γερμανών και Ισραηλιτών παραγόντων. Στις 10.30΄: οι τρομοκράτες ζητούν να μεταφερθούν με ελικόπτερο, μαζί με τους ομήρους τους, έξω από το Ολυμπιακό Χωριό. Καταλήγουν σ' ένα μικρό μη χρησιμοποιούμενο αεροδρόμιο, δυτικά του Μονάχου. Στις 12.30΄: οι Ισραηλινές αρχές απαντούν αρνητικά και η απάντησή τους θεωρείται τελεσίδικη. Τις διαπραγματεύσεις μεταξύ τρομοκρατών και γερμανικών αρχών αναλαμβάνει ο ίδιος ο Χανς Ντίτριχ Γκένσερ. Οι τρομοκράτες δεν φαίνεται πως πείθονται. Επιμένουν. Ακολουθούν ώρες σιωπής και αγωνίας. Τα γεγονότα παρακολουθούν από την τηλεόραση εκατοντάδες εκατομμυρίων θεατές. Στις 12.35΄: η Γερμανική τηλεόραση μεταδίδει, - κανείς δεν ξέρει ακόμα με ποιό σκεπτικό - μια ψευδή είδηση ότι οι όμηροι διέφυγαν και ότι οι τρομοκράτες είναι όλοι νεκροί. Λίγη ώρα αργότερα, οι Γερμανοί αστυνομικοί πυροβολούν πρώτοι τους οχυρωμένους τρομοκράτες και αυτοί απαντούν με καταιγισμό ριπών και με χειροβομβίδες. Ξημερώνει πια η τρίτη μέρα ομηρείας για τους Ισραηλίτες παλαιστές. Τότε ξεσπάει μια άγρια μάχη μεταξύ κομμάντος και τρομοκρατών. Μια μάχη που κράτησε πολύ λίγο. Σκοτώνονται 5 τρομοκράτες και συλλαμβάνονται 3 βαρειά τραυματισμένοι. Οι εννέα Ισραηλίτες παλαιστές είναι νεκροί. Ο πιο νέος ήταν 17 ετών και ο πιο μεγάλος 26.
   Ο Μαρκ Σπιτζ, πριν μπει στο αεροπλάνο της επιστροφής, δήλωσε: «Νιώθω αηδιασμένος. Δεν φεύγω γιατί είμαι Εβραίος, φεύγω γιατί είμαι άνθρωπος και αθλητής...».

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Μόναχο 1972
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Μόναχο 1972
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Sapporo - Winter 1972

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300768.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Μόντρεαλ 1976

   Οταν αυτοί οι Ολυμπιακοί εδόθησαν στον Καναδά, είχε υπολογισθεί πως θα κόστιζαν στον προϋπολογισμό του Μοντρεάλ $ 310 εκατομμύρια. Κάποιοι, φαίνεται, κάτι δεν υπολόγισαν σωστά, γιατί μόνο το στάδιο ξεπέρασε τα $ 486 εκατομμύρια, εξακοντίζοντας το τελικό κόστος των Αγώνων στα $ 1.480 εκατομμύρια... Οι Καναδοί, εξόδεψαν περίπου $ 125 εκατομμύρια σε συστήματα ασφαλείας, συστήματα που για να επανδρωθούν χρειάστηκαν να απασχολήσουν 10.000 ειδικούς αστυνομικούς και 7.500 κομμάντος των πεζοναυτών.
   Είναι η χρονιά που μια 14χρονη, μια Ρουμάνα με πρόσωπο γεμάτο αλλαζονεία αλλά και θέληση, θα απαιτήσει και θα πάρει τον θαυμασμό και την προσοχή όλου του κόσμου επάνω της. Θα είναι το νέο αλλά και μεγαλύτερο Ολυμπιακό αστέρι: η Νάντια Κομανέτσι που την πρώτη ήδη ημέρα των αγώνων κατόρθωσε για πρώτη φορά σε όλη την ιστορία του αθλήματος, να συγκεντρώσει 10.00 βαθμούς. Στους Ολυμπιακούς αυτούς, η Κομανέτσι πέτυχε το σκορ αυτό εφτά φορές!
   Μαθήτρια του Μπέλλα Καρόλυ, η Κομανέτσι γύρισε στην πατρίδα της πανένδοξη. Διάσημη τώρα, ποζάριζε για εξώφυλλα, διασκέδαζε στις ντίσκο, ζούσε τη μεγάλη ζωή. Γνώρισε και μνηστεύθηκε - ανεπίσημα - το Νίκου Τσαουσέσκου, γιο του Δικτάτορα και μαζί του ζούσε σε μια βίλλα σ' ένα από τα ακριβά προάστια της πρωτεύουσας. Ταξίδευε, έδινε ακριβές δεξιώσεις. Γυμναζόταν αλλά άρχισε να μην προσέχει πολύ τον μεγάλο της δάσκαλο, τον Μπέλλα Καρόλυ.
   Ας πάμε λίγο πίσω... Δυστυχισμένο παιδί που μεγάλωσε σε μεγάλη φτώχεια, χωρίς πατέρα και με μια αυταρχική μάνα που δούλευε σε δύο δουλειές για να μπορέσει να ζήσει την Νάντια και άλλα δύο παιδιά. Κάποτε την προσέχει - ήταν 12 ετών, σε σχολικές επιδείξεις - ο μαιτρ προπονητής της γυμναστικής Μπέλλα Καρόλυ. Της ζητάει να κάνει δοκιμές. Ο Καρόλυ διαπιστώνει ότι έχει στα χέρια του ένα σπάνιο γυμναστικό ταλέντο. Την αναλαμβάνει προσωπικά και πείθει το κράτος να δώσει μια μικρή οικονομική βοήθεια στην οικογένειά της, για να μπορεί το νέο κορίτσι να ζει κάπως πιο άνετα. Της ορίζει ένα πρόγραμμα εκγύμνασης με πολλά «απαγορεύεται». Κάτω από το σκληρό ύφος που είχε ο Καρόλυ στις αθλήτριές του, η Νάντια αποδεικνύεται όχι μόνον μεγάλο ταλέντο, αλλά και φαινόμενο πείσματος και ισχυρής θέλησης. Πριν περάσει ένας χρόνος, η Νάντια ήταν υποψήφια να ταξιδέψει με τη Ρουμανική Ομάδα στο Μοντρεάλ όπου ο θρίαμβός της άφησε άφωνο όλον τον κόσμο.
   Η Νάντια, χάλασε τις σχέσεις της με το Νίκου Τσαουσέσκου και απέκτησε τώρα έναν άλλο σύντροφο, έναν ανερχόμενο τραγουδιστή του ροκ. Το 1989 συναντάει και γνωρίζεται με τον Πανάιτ Κονσταντίν, Ρουμανικής καταγωγής Αμερικανό εστιάτορα. Τον πείθει να την πάρει μαζί του στην Αμερική. Οι Ρουμανικές αρχές αρνούνται να της δώσουν διαβατήριο. Ενα βροχερό Σάββατο, μεσάνυχτα του Νοέμβρη 1989, η Νάντια με τον Πανάιτ περνάει τα σύνορα και μπαίνει στο Ουγγρικό έδαφος. Παρουσιάζεται στις αρχές και ζητάει άσυλο και βίζα για την Αμερική. Οι Ούγγροι την έστειλαν στην Ελβετία από όπου πέταξε για τη Ν. Υόρκη. Στη Νέα Υόρκη ποζάρισε για εκατοντάδες περιοδικά και εφημερίδες, έκανε περισσότερες από 100 - μέσα σε τρεις μήνες - εμφανίσεις στην τηλεόραση και έδωσε 67 συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο.
   Οταν της τηλεφώνησε ο Μπέλλα Καρόλυ για να συναντηθούν, η Νάντια αρνήθηκε να του μιλήσει...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Μόντρεαλ 1976
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Μόντρεαλ 1976
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Innsbruck - Winter 1976

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300769.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Μόσχα 1980

   Λίγες στην αρχή και αρκετά περισσότερες διαμαρτυρίες αργότερα ακούστηκαν όταν η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε να στείλει τους Ολυμπιακούς του 1980 στη Μόσχα. Η Σοβιετική Ενωση μπήκε στους σύγχρονους Ολυμπιακούς το 1952 και απεδείχθη ότι ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος σκόρερ χρυσών μεταλλίων - μια πραγματικά μεγάλη επίτευξη. Αλλά, τον Δεκέμβρη του '79 οι Σοβιετικοί εισέβαλαν στο Αφγκανιστάν και τα περισσότερα μη-κομμουνιστικά κράτη, με πρωτοστατούσα την Αμερική, προσπάθησαν να επιβάλλουν ένα καθολικό μποϋκοτάζ στους αγώνες αυτούς. Οχι όλες οι χώρες υποστήριξαν αυτό το είδος της διαμαρτυρίας στην πραγματικότητα και με ειλικρίνεια. Υπήρχαν πολλές που δεν άντεχαν το οικονομικό βάρος που είναι τα έξοδα μιας τόσο πολυδάπανης γι' αυτούς αποστολής. Το βρήκαν, λοιπόν, σαν μια πολύ καλή πρόφαση, να μετάσχουν σ' αυτή την ομαδική άρνηση! Από την άλλη μεριά δήλωναν έτσι και έμπρακτα τη φιλία τους για την Αμερική. Μόνον οι Βρεττανοί βρήκαν έναν εύσχημο αλλά φανερά υποκριτικό τρόπο να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση. Eστειλαν στη Μόσχα τη Βρεττανική Ομάδα αλλά όχι και τη... Βρεττανική σημαία. Οι Βρετανοί αθλητές μπήκαν στο στάδιο κρατώντας την λευκή σημαία με τους Ολυμπιακούς Κύκλους!
   Οι αθλητικές εγκαταστάσεις και των αγωνισμάτων και της διαμονής των αθλητών στη Μόσχα ήταν κάτι παραπάνω από τέλειες. Το 103.000 θεατών Στάδιο Λένιν ήταν καθημερινά γεμάτο, απόδειξη ότι οι Μοσχοβίτες διψούσαν για ένα αθλητικό θέαμα υψηλού επιπέδου. Οι θεατές, αν και φάνηκε να ξέρουν πολύ καλά τι συμβαίνει με τις σύγχρονες αθλητικές επιδόσεις και ήταν κόσμιοι στις αντιδράσεις τους, αρκετές φορές φέρθηκαν απρεπώς σε διαγωνιζόμενους αθλητές, ειδικώτερα σ' αυτούς από χώρες του Ανατολικού Μπλοκ. Τα αθλήματα ήταν περισσότερα από κάθε άλλη φορά, πράγμα που αύξησε τις πρώτες νίκες, δηλ., τα χρυσά μετάλλια σε 203.
   Οι δρόμοι μεγάλων αποστάσεων ήταν και πάλι μια... Αφρικανική ιστορία, αλλά ο μαραθώνιος έδωσε το χρυσό του μετάλλιο στο Βάλντεμαρ Τσερπίνσκι της Ανατολικής (τότε) Γερμανίας, ένα χρυσό που ο Βάλντεμαρ πήρε για δεύτερη φορά μετά από τη νίκη του το '76. Στο τριπλούν άλμα ο Ρώσος Βίκτορ Σανέγεφ τελείωσε την καριέρα του παίρνοντας ένα ασημένιο που, όπως είπε, «θα στολίσει καλύτερα το γραφείο μου στο σπίτι μαζί με τα τρία χρυσά...». Οι Ανατολικογερμανίδες κυριάρχησαν στις πισίνες, σαρώνοντας τα 26 από ένα σύνολο 35 μεταλλίων!
   Στην πυγμαχία που παρουσιάστηκε πολύ ανανεωμένη στη Μόσχα, ο Κουβανός βαρεοβαρίστας Τεόφιλο Στήβενσον απέκτησε τον τίτλο του πρώτου πυγμάχου χρυσομεταλλίστα στο ίδιο αγώνισμα σε τρεις διαφορετικές Ολυμπιάδες.
   Η Μόσχα μας έδωσε και ένα... ανθρωπολογικό ρεκόρ. Την Βορειοκορεάτισα γυμνάστρια Μυόνγκ Χούε Τσόε που ζύγιζε 25 κιλά και είχε ύψος 1.35μ.!
   Η Μόσχα με την απουσία των Αμερικανών δεν έδωσε μεγάλες στιγμές ανταγωνιστικών συγκινήσεων. Τα περισσότερα μετάλλια, φυσικά, πήγαν στη Σοβιετική Ενωση με δεύτερους τους Γερμανούς της Ανατολικής Γερμανίας και τρίτους τους Βούλγαρους. Οι Βρεττανοί ήρθαν έννατοι. Κάποιος είπε ότι αυτό έγινε γιατί δεν είχαν τη σημαία που θα τους εμψύχωνε. Ισως, νάναι κι αλήθεια...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Μόσχα 1980
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Μόσχα 1980
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Lake Placid - Winter 1980

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300770.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...
• http://www.washingtonpost.com/wp-srv/sports/longte...

Λος Αντζελες 1984

   Είναι η τρίτη φορά που οι Ολυμπιακοί γίνονται σε Αμερικανικό έδαφος. Νέα συστήματα επινοήθηκαν και εφαρμόστηκαν. Πολλά από αυτά προσφέρθηκαν από μεγάλες εταιρείες που ήθελαν να κάνουν χορηγίες. Τα δικαιώματα για την τηλεόραση ξεπέρασαν τα $ 287 εκατομμύρια, ενώ το διεθνές κοινό που παρακολούθησε τους Αγώνες υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 2.500.000.000 θεατών!
   Ηταν η 8η Μαΐου του '84, όταν η Σοβιετική Ενωση, απαντώντας σε όμοια ενέργεια των Αμερικανών πριν τέσσερα χρόνια, ανακοίνωσε ότι δεν θα πάρει μέρος.
   Την έναρξη των Αγώνων εγκαινίασε ο Πρόεδρος Ρήγκαν. Μετά την έναρξη ακολούθησε μια εκατό τοις εκατό Χολλυγουντιανή εστραβαγκάντσα που πολλές καυτές κριτικές εισέπραξε για την κακογουστιά που τη χαρακτήριζε. Σε κάποια φάση της, μετά από την παρέλαση 43 ομάδων μπάντας με εμβατήρια από διάφορα Χολλυγουντιανά μιούζικαλς, μια ορχήστρα από 86 ασημόχρωμα πιάνα έπαιξε γνωστά θέματα του Αμερικάνικου σινεμά και αποσπάσματα από οπερέτες. Ακόμα και το Ολυμπιακό τραγούδι: και αυτό... Χόλλυγουντ! Από το ομώνυμο φιλμ STAND BY ME, μια μεγάλη σινέ-επιτυχία του '83. Κρίθηκε πολύ αυστηρά, επίσης, ο σωβινισμός της επίδειξης σε οτιδήποτε ήταν Αμερικανικό, με προβολή κυρίως πατροπαράδοτων εθνικών εθίμων όπως το λάσσο, το ροντέο, το ψήσιμο της μηλόπιττας, το μαγείρεμα της γαλοπούλας και άλλα παρόμοια!
   Οι Ηνωμένες Πολιτείες, σάρωσαν στα χρυσά παίρνοντας ένα σύνολο από 83.
   Εγκαινιαστής της χρυσής συγκομιδής: ο δρομέας και άλτης Κάρλ Λιούις που ισοφάρισε το κατόρθωμα του Τζέσσε Οουενς των Ολυμπιακών του '36, με πρωτιές στα 100 και στα 200μ., στο άλμα μήκους και με τη συμμετοχή του στη σκυταλοδρομία 4x100μ. της οποίας έτρεξε το τελευταίο και κρισιμότερο 100στάρι.
   Φυσικά, αστέρι του Λος Αντζελες, ανακηρύχθηκε ο Λιούις, ο Μαύρος Απόλλωνας, όπως αποκλήθηκε από τους δημοσιογράφους, ένα προσωνύμιο που κι αυτός φαίνεται να συμπαθεί μια που, κάποιο περιοδικό, δημοσίευσε μια κάρτα που έστειλε με το ταχυδρομείο στη μάνα του, υπογράφοντάς την LOVE YOUR BLACK APOLLO...
   Ο Κάρλ Λιούις, σπούδασε στο UCLA και από τα παιδικά του χρόνια είχε δείξει το πόσο μοναχικός και λιγομίλητος ήταν. Στον Αθλητικό Σύλλογο της Σάντα Μόνικα, φάνηκε από τα 13 του χρόνια ότι προοριζόταν να γίνει μεγάλος σπρίντερ. Είχε μια μεγάλη προσήλωση στη μάνα του που, όπως έχει λεχθεί, ήταν η μόνη του παρέα. Πολλά έχουν λεχθεί και γραφεί για τις ερωτικές του προτιμήσεις. Σε σχετική ερώτηση σκανδαλοθήρα δημοσιογράφου αναγκάστηκε, κάποτε, να απαντήσει βίαια: «Δεν μπορείς να βρεις δουλειά σε καμμιά αξιοπρεπή εφημερίδα;...». Μετά από αυτό, ένας μεγάλος αθλητικογράφος, ο Ιαν Μακλάουντ έγραψε: «Είναι κρίμα να έχει βρει η Αμερική έναν θησαυρό και να τον κατασπαταλάει σε λαϊκίστικα κουτσομπολιά...».
   Το λογιστικό τμήμα των Ολυμπιακών του Λος Αντζελες εδήλωσε επίσημα ότι κάλυψε όλες τις δαπάνες έχοντας αφήσει και ένα κέρδος για το Δήμο ύψους $ 215 εκατομμυρίων. Ας σημειωθεί ότι εκτός από τους διάφορους επίσημους χορηγούς, είχαμε και το φαινόμενο να πουληθεί στους διαφημιστές, μίλι προς μίλι, η διαδρομή της φλόγας μέσα στο Αμερικανικό έδαφος!...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Λος Αντζελες 1984
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Λος Αντζελες 1984
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Sarajevo - Winter 1984

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300771.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Σεούλ 1988

   Η μεγάλη Κορεάτικη πρωτεύουσα έχει έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς πρωτευουσών στον κόσμο - έναν πληθυσμό που ξεπερνάει τα 9.000.000. Με τη μεθοδικότητα που διακρίνει τους Κορεάτες, όλες οι εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν έτοιμες και σε πλήρη λειτουργικότητα από το 1986!...
   Πάλι το πρόγραμμα των αγωνισμάτων διευρύνεται και έχουμε την επανεμφάνιση του τέννις επίσημα, παρ' όλο που όλοι οι παίκτες του είναι επαγγελματίες. Πώς έγινε αυτό; Πολύ απλό. Ζητήθηκε από όλους που θα έπαιρναν μέρος στο τένις να υπογράψουν μια δήλωση ότι παύουν να είναι, για 20 τουλάχιστον μέρες, επαγγελματίες!. . . Αναφέρεται το όνομα μεγάλης τεννίστριας που ευγενικά αρνήθηκε να μετάσχει, μια που το πρόγραμμά της είχε έναν αγώνα που θα της απέφερε $ 2 εκατομμύρια και που θα γινόταν μέσα στις ημερομηνίες της Ολυμπιάδας!
   Οι Αμερικανικές εταιρείες τηλεοπτικών μεταδόσεων προσέφεραν το φανταστικό ποσό-ρεκόρ των $ 750.000.000 μόνο για τα δικαιώματα μέσα στην Αμερική. Υπολογίστηκε ότι, παρ' όλο που οι Κορεάτες δεν έκαναν καμιά απολύτως ανακοίνωση, οι Αγώνες αυτοί κόστισαν στην Κορεατική κυβέρνηση πάνω από $ 1.750.000.000 και ότι ποτέ τα έσοδά τους δεν κάλυψαν τις δαπάνες.
   Μετά την επίσημη έναρξη, πρώτη παρήλασε η Ελλάδα μια που το Κορεάτικο αλφάβητο θέλει το G (GREECE) πρώτο γράμμα...
   Στην καθαρά αθλητική της τώρα πλευρά, η Ολυμπιάδα της Σεούλ ρίχνει όλη της την προσοχή στον Μπεν Τζόνσον, στον Μπιγκ Μπεν, που έμελλε ν' απασχολήσει την κοινή γνώμη και πολύ μετά τους αγώνες. Και όχι μόνο για τις αθλητικές του επιδόσεις. Στον Τζόνσον που έβαλε πολλούς σε σκέψεις για την επιδοτικότητά του μετά από ένα μέτριο προκριματικό 100άρι. Στον Τζόνσον που στον τελικό των 100μ. κατατρόπωσε τους αθλητές που έτρεξαν και που ήταν όλοι τα μεγαλύτερα ταλέντα-φαβορί της ταχύτητας, μαζί με τον Κάρλ Λιούις, φέρνοντας τον κυριολεκτικά απίστευτο χρόνο: 9.79΄!
   Τρεις μέρες αργότερα η μεγάλη αποκάλυψη που συγκλόνισε και το φίλαθλο και το μη φίλαθλο κόσμο. Ο Τζόνσον έτρεξε ντοπαρισμένος! Το χρυσό μετάλλιο του αφαιρέθηκε και κατέληξε στο δεύτερο νικητή τον Κάρλ Λιούις που με πολλή πικρία το παρέλαβε. Δήλωσε ο Λιούις: «Αδυνατώ να το πιστέψω. Αν η Επιτροπή αποφανθεί ότι κάποιο λάθος έχει γίνει, τότε θα χαρώ πολύ το μετάλλιο αυτό να καταλήξει στον Μπεν που τον θεωρώ έναν πολύ μεγάλο αθλητή...». Στην ίδια Ολυμπιάδα έχουμε τον αποκλεισμό και άλλων εννέα αθλητών της πάλης, της άρσης βαρών και του τζούντο...
   Η Σεούλ με την Ολυμπιάδα της άφησε μια δυνατή εντύπωση για τις μεγάλες αθλητικές στιγμές αλλά και μια πικρή επίγευση για το πόσο «γνήσιοι» είναι, τελικά, οι Ολυμπιακοί...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Σεούλ 1988
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Σεούλ 1988
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Calgary - Winter 1988

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300772.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...

Βαρκελώνη 1992

   Οι Ολυμπιακοί της Βαρκελώνης ονομάστηκαν οι Ολυμπιακοί της Συμφιλίωσης. Και σωστά, γιατί ξαναβλέπουμε, μετά από διπλή Ολυμπιακή απουσία, την Κούβα καθώς και τη Ν. Αφρική που εμφανίζεται τώρα πάλι με το πρόβλημα του απαρτχάιντ να έχει βρει τη λύση του. Μόνο 12.000 αθλητές εμφανίζονται να αγωνιστούν, λιγότεροι από το '88, εξαιτίας μιας σκέψης των διοργανωτών για οικονομία.
   Τα μέτρα ασφαλείας κόστισαν στο κράτος το ποσό-ρεκόρ των $ 490 εκατ., ποσό που δαπανήθηκε σε ηλεκτρονικά και άλλα μέσα για να διευκολυνθεί η δύναμη των 50.000 αντρών, που βρισκόντουσαν σε διαρκή επαγρύπνηση και που επιτηρούσαν περιοχές ακόμα και στα Γαλλικά και Πορτογαλλικά σύνορα!
   Ο στίβος δεν μας έδωσε μεγάλες εκπλήξεις αλλά ούτε και μεγάλες συγκινήσεις. Ο μεγάλος Μπεν Τζόνσον εμφανίστηκε λιγότερο μυώδης και λιγότερο υπερόπτης. Εμεινε πίσω στους προκριματικούς να βλέπει τις πλάτες του Λερόυ Μπερρέλ και του Λίνφορντ Κρίστι. Στους τελικούς, ο 32χρονος Κρίστι πετάχτηκε σε μιαν απερίγραπτη έκρηξη ταχύτητας κι έκοψε το νήμα πρώτος με 9.96", κερδίζοντας και τον τίτλο του πιο ηλικιωμένου χρυσού 100στάρη όλων των Ολυμπιάδων. Αργότερα είπε στους δημοσιογράφους: «Λένε πως τα 100 δεν είναι για την ηλικία μου. Δεν είναι σοβαρά λόγια αυτά!...». Αλλη μια έκπληξη μας ήρθε με τα 100μ. των γυναικών. Ενάμιση χρόνο πριν, η Γκέιλ Ντέβερς γλίτωσε «από θαύμα» τον ακρωτηριασμό των ποδιών της μετά από μόλυνση που προκλήθηκε από υπερακτινοβολία ραδίου, μέρος μιας θεραπείας που έκανε για θυρεοειδισμό. Μετά από επίπονη και πειθαρχημένη ιατρική παρακολούθηση, συνεχή προπόνηση και, κυρίως, πίστη η Γκέιλ ξαναβρήκε την παλιά της φόρμα. Στη Βαρκελώνη τώρα, αφήνοντας πίσω τις αντιπάλους της πετάχτηκε στο χρυσό τερματισμό μ' ένα αξιόλογο 10.82".
   Η Ντέβερς ονειρευόταν και το δεύτερο χρυσό, αυτό των 100μ. εμποδίων. Αλλά ένα κορίτσι από την Ελλάδα, η Βούλα Πατουλίδου, είχε κι αυτή το δικό της όνειρο, ένα όνειρο που προοριζόταν να βγει αληθινό. Αφού πέτυχε να τρέξει στον τελικό, η Βούλα σε μια διαδρομή-αστραπή και μ' ένα θαυμαστό 12.64", εξασφάλισε ένα χρυσό για την Ελλάδα, αφήνοντας τον κόσμο κατάπληκτο.
   Μια δεύτερη χρυσή νίκη, αυτή τη φορά από τα παντοδύναμα χέρια του αρσιβαρίστα Πύρρου Δήμα, χάρισε η Βαρκελώνη στην Ελλάδα, σε έναν πολύ σκληρό αγώνα στην κατηγορία των 82.5 κιλών...

Κείμενο: Δημήτρη Ν. Μαρκόπουλου

Βαρκελώνη 1992
Συνδέσεις με ιστοσελίδες οργανισμών:
The Olympic Movement
American Sport Art Museum and Archives , a division of the United States Sports Academy
International Sailing Federation

Βαρκελώνη 1992
Συνδέσεις με ιστοσελίδες Μ.Μ.Ε.:
Australian Broadcasting Corporation
British Broadcasting Corporation

Albertville - Winter 1992

• http://www.factmonster.com/ipka/A0300774.html
• http://cbs.sportsline.com/u/olympics/2002/history/...