Εμφανίζονται 2 τίτλοι με αναζήτηση: Γεωλογία για το τοπωνύμιο: "ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ Νησί ΚΥΚΛΑΔΕΣ".
Το βορειότερο ακρωτήριο της Αντιπάρου, το Βορεινό, αλλά και όλη η
ακτή του νησιού, μοιάζουν να προεκτείνονται προς βορρά. Ακριβώς απέναντι από το
Βορεινό εκτείνεται η νησίδα Διπλό, που χωρίζεται από τα παράλια της Αντιπάρου
με στενό πέρασμα - με πλάτος μόλις 150 μέτρα και βάθος μισό μέτρο περίπου στο
στενότερο και ρηχότερο τμήμα. Ολόκληρη σχεδόν η βόρεια ακτή της Αντιπάρου είναι
μια αμμουδιά σε απόσταση πέντε περίπου λεπτών από την πόλη. Βορειανατολικά του
Διπλού ορθώνεται ο μονοκόμματος όγκος της νησίδας Κάβουρας - η οποία επίσης ενώνεται
με το Διπλό με αμμώδη αβαθή. Τα βόρεια και τα ανατολικά παράλια της νησίδας περιβάλλονται
από αμμώδη αβαθή και βράχους που είτε προβάλλουν είτε παραμένουν κρυμμένοι κάτω
από την επιφάνεια της θάλασσας. Αντίθετα, τα νοτιανατολικά της παράλια σχηματίζουν,
μαζί με τα βορειανατολικά της νησίδας Διπλό, έναν ορμίσκο, ανοικτό προς την ανατολή,
που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αγκυροβόλιο για μικρά σκάφη.
Βορειοδυτικά της νησίδας Κάβουρας και σε απόσταση διακοσίων μέτρων
αναδύεται ο μονοκόμματος όγκος του Κόκκινου Τούρλου, ενώ 360 μέτρα βορειοανατολικά
ορθώνεται η βραχονησίδα Μαύρος Τούρλος. Από μακριά, οι δυο όγκοι δίνουν την εντύπωση
προϊστορικών θαλάσσιων τεράτων που ακίνητα εποπτεύουν τη θάλασσα. Βόρεια της βραχονησίδας
Μαύρος Τούρλος βρίσκονται οι τρεις νησίδες του Αγίου Σπυρίδωνος, τα Σπυριδονήσια.
Ανάμεσα στο βόρειο άκρο της Αντιπάρου και στις δυτικές ακτές της Πάρου
ανοίγεται η βόρεια είσοδος του στενού της Αντιπάρου. Τη δυτική πλευρά της στολίζουν
τρεις νησίδες. Στα παράλια μας από αυτές, στο Σάλιαγκο (ή Μεσακό νησάκι), ανασκάφηκε
ο αρχαιότερος οικισμός των Κυκλάδων. Νότια του Σάλιαγκου, στο μέσον περίπου του
κυρίως στενού της Αντιπάρου, βρίσκεται η νησίδα Ρεμματονήσι ή Μπουδαριά ή Κάτω
Νησί, 360 μέτρα από την ακτή της Αντιπάρου. Νότια της νησίδας η θάλασσα κρύβει
ύπουλους βράχους και επικίνδυνα αβαθή. Ετσι, ο διάπλους του στενού είναι ιδιαίτερα
επικίνδυνος για έναν άπειρο ναυτικό. Η νότια είσοδος του στενού της Αντιπάρου
είναι πιο φιλόξενη για τους ναυτικούς. Στολίζεται από μια αλυσίδα τριών νησίδων
που είναι γνωστή με την ονομασία Παντιερονήσια, ενώ βορειότερα, ο βραχώδης ύφαλος
Αναβάθη σημαδεύει το μέσο της απόστασης Πάρου - Αντιπάρου. Το στενό της Αντιπάρου
προσφέρει στον ταξιδιώτη το θέαμα μιας λωρίδας θάλασσας, διακοσμημένης περίτεχνα
με νησίδες, βραχονησίδες, βράχους και υφάλους, που μαρτυρούν ότι πριν από λίγες
χιλιάδες χρόνια Πάρος και Αντίπαρος αποτελούσαν ένα νησί.
Στις ανατολικές ακτές της Αντιπάρου η θάλασσα αλλού προχωρεί στην
αγκαλιά της ξηράς, σχηματίζοντας ορμίσκους, κι αλλού αγκαλιάζει η ίδια γλώσσες
ξηράς, μικρά ακρωτήρια. Στο βορειανατολικό άκρο της Αντιπάρου σχηματίζεται ένας
ορμίσκος, στα νοτιοδυτικά παράλια του οποίου απλώνεται το χωριό της Αντιπάρου
(Κάστρο) με το γεμάτο μικρά σκάφη λιμάνι του, το Μώλο. Στο βόρειο τμήμα του όρμου
υπάρχει η πιο ρηχή αμμουδιά του νησιού, τα Καλούδια.
Περίπου 3,5 χιλιόμετρα νότια του βορειανατολικού άκρου του νησιού
και σε απόσταση 250 μέτρων από την ακτή, υπάρχει η βραχονησίδα Αγιος Αντώνιος
με το ομώνυμο εκκλησάκι, ενώ απέναντί της σχεδόν η εκκλησία της Αγίας Κυριακής.
Νοτιότερα βρίσκεται το ακρωτήριο Γλυφό, με τον ομώνυμο όρμο και μια παραλία. Από
αυτό το σημείο ξεκινούν άγονοι ορεινοί όγκοι και η ακτή συνεχίζεται προς νότο
εχθρική, μέχρι το ακρωτήριο Ακακος. Νότια από το ακρωτήριο σχηματίζεται ο ανοιχτός
όρμος Περαματάκι. Στο βόρειο τμήμα του βρίσκεται το Απάντημα, επίνειο του οικισμούς
Σωρός. Προς το εσωτερικό του ακρωτηρίου βρίσκεται το στόμιο του σπηλαίου της Αντιπάρου,
ψηλά πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Στη νοτιοδυτική του ακτή βρίσκεται η
προβλήτα από την οποία φορτώνονταν παλιότερα το μετάλλευμα του νησιού στα πλοία.
Νότια του όρμου Περαματάκι εκτείνεται η στενή προεξοχή που αποτελεί το νότιο άκρο
της Αντιπάρου. Εχει μήκος κοντά 4 χιλιόμετρα και πλάτος περίπου ένα, είναι ορεινή
και καταλήγει στο ακρωτήριο Πεταλίδα ή Κάβος Σκύλος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο όρμος Σώστης, με το μικρό εκκλησάκι
του Αγίου Σώστη και το ακρωτήριο Σώστης, όπου υπάρχει η μονή της Φανερωμένης.
Στα νοτιοδυτικά του Δεσποτικού βρίσκεται η νησίδα Στρογγυλό με ψηλές,
απότομες ακτές, τραχύ ορεινό και άγονο έδαφος και μεγαλύτερο υψόμετρο 187 μ. στο
βόρειο τμήμα της. Στο νότιο άκρο της υπάρχει φάρος που σημαδεύει το νοτιότερο
σημείο της Αντιπάρου και της ομάδας νησιών που την περιβάλλουν.
Τα δυτικά παράλια της Αντιπάρου, βόρεια του όρμου του Δεσποτικού,
σχηματίζουν το στενό και μακρύ ακρωτήριο Τράχηλος, το δυτικότερο σημείο του νησιού,
και στη συνέχεια προχωρούν προς τα βόρεια, όπου σχηματίζουν δύο κόλπους, οι οποίοι
περιβάλλουν ένα πλατύ βραχώδες ακρωτήριο. Ο νοτιότερο από τους δύο κόλπους κρύβει
μια παραλία, ενώ λίγα μέτρα προς το εσωτερικό βρίσκονται δύο εκκλησάκια, τα Μοναστήρια.
Τη βόρεια ακτή του βορειότερου από τους δύο κόλπους σχηματίζει το ακρωτήριο Καλόγερος,
μετά το οποίο η ακτογραμμή στρέφεται προς τα ανατολικά και προχωρεί, ζωγραφίζοντας
πολλούς ορμίσκους, μέχρι τον μεγαλύτερο από αυτούς, το Λιβάδι.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο της Κοινότητας
Αντιπάρου.
Η Αντίπαρος, η αρχαία Ωλίαρος, μία από τις μικρότερες κατοικημένες
Κυκλάδες, εκτείνεται πολύ
κοντά στα νοτιοδυτικά παράλια της Πάρου
- από την οποία την χωρίζει το Στενό της Αντιπάρου, πλάτους 500 - 1000 μ. και
βάθους τεσσεράμισι - και ανατολικά της Σίφνου,
σε απόσταση 13 ναυτικών μιλίων από το ανατολικότερο ακρωτήριό της, το Νάπου. Περιβάλλεται
από μία ομάδα ακατοίκητων μικρών νησιών. Σημαντικότερα από αυτά είναι το Δεσποτικό,
το Στρογγυλό, το Διπλό και ο Κάβουρας.
Το σχήμα της Αντιπάρου είναι επίμηκες, ακανόνιστο, και καταλήγει σε
δύο μύτες (άκρες), το ακρωτήριο Βορεινό στο Βορρά και το ακρωτήριο Πεταλίδα στο
Νότο. Το μήκος της ανάμεσα στις δύο αυτές άκρες είναι δωδεκάμισι χιλιόμετρα και
το μέγιστο πλάτος της 5,5 χιλιόμετρα. Η έκτασή της είναι 35 τετραγωνικά χιλιόμετρα
περίπου και το μήκος της ακτογραμμής της 57 χιλιόμετρα.
Από την άποψη της φυσικής γεωγραφίας, το νησί διακρίνεται σε δύο μέρη.
Το πιο ήμερο και φιλόξενο βόρειο τμήμα και το βραχώδες και άγριο κεντρικό και
νότιο. Στο μέσο σχεδόν του βόρειου τμήματος είναι χτισμένη η πόλη της Αντιπάρου.
Η υπόλοιπη Αντίπαρος είναι άγονη και άγρια, με ογκώδη, απόκρημνα υψώματα.
Ο σημαντικότερος ορεινός όγκος είναι ο Προφήτης Ηλίας, περίπου στο μέσο του νησιού,
ο οποίος καταλαμβάνει και το μεγαλύτερο τμήμα του. Στο κέντρο σχεδόν της Αντιπάρου
δεσπόζει η ομώνυμη κορυφή του βουνού, η ψηλότερη της Αντιπάρου (299 μ.). Από τον
κεντρικό αυτόν πυρήνα, διάφορες ψηλές ράχες προεκτείνονται μέχρι την ακτή, προς
τα δυτικά.
Η Αντίπαρος υδρεύεται κυρίως από φρεάτια νερά, ενώ επιφανειακά ύδατα
συναντώνται μόνο με τη μορφή χειμάρρων. Ομως, οι κάτοικοι δούλεψαν με επιμέλεια
όση καλλιεργούμενη γη υπήρχε στο νησί τους, μετατρέποντας το βόρειο κυρίως τμήμα
της Αντιπάρου σε εύφορο χωράφι. Καλλιεργούν κυρίως δημητριακά και αμπέλια, αλλά
και οπωροφόρα, όπως συκιές, λεμονιές και πορτοκαλιές. Ασχολούνται επίσης με την
κτηνοτροφία, εκτρέφοντας αιγοπρόβατα, και χρησιμοποιούν μάλιστα το νησάκι Διπλό
και, κυρίως, το Δεσποτικό ως βοσκότοπους.
Παρά την αρχαία ονομασία της Ωλίαρος που σημαίνει «δασώδης», σήμερα
η Αντίπαρος είναι ουσιαστικά γυμνή και η φυσική βλάστησή της αποτελείται από αγριολούλουδα
και φρύγανα, όπως θυμάρια και θαμνώδη κυπαρισσοειδή. Μόνο σε μερικά σημεία συναντώνται
λίγα κέδρα και σκίνα, καθώς και λίγα μικρά θαλασσόπευκα, υπολείμματα της πυκνής
βλάστησης που κάλυπτε κατά το παρελθόν το νησί. Η Αντίπαρος είναι επίσης πασίγνωστη
για τα αγριοκούνελα και τα αγριοπερίστερά της.
Τα πετρώματα που αποτελούν την Αντίπαρο, και πολλά από τα Κυκλαδονήσια,
ανήκουν και στις τρεις κατηγορίες πετρωμάτων που διακρίνουν οι γεωλόγοι. Υπάρχουν
δηλαδή ηφαιστιογενή, ιζηματογενή και μεταμορφωσιγενή πετρώματα. Στο κεντρικό τμήμα
και στις ράχες των υψωμάτων του νησιού, επικρατούν τα ιζηματογενή και τα μεταμορφωσιγενή
πετρώματα, όπως ασβεστόλιθοι, λεπτοσχιστώδεις γνεύσιοι με πρασινωπό μαρμαρυγία
και κρυσταλλοπαγείς σχιστόλιθοι. Το νότιο τμήμα της Αντιπάρου, το Δεσποτικό και
το Στρογγυλό αποτελούνται από όξινες λάβες και μικρές ποσότητες ηφαιστιογενών
τόφων, περλίτη, οψιδιανού κ.ά. Από όξινα επίσης ηφαιστιογενή πετρώματα αποτελείται
και μέρος του βόρειου τμήματος του νησιού, μέρος του Διπλού, καθώς και τα Σπυριδονήσια.
Ολόκληρη η περιοχή της Αντιπάρου, άλλωστε, περιλαμβάνεται στο ηφαιστειακό τόξο
του Αιγαίου, στο οποίο παρουσιάστηκε έντονη δραστηριότητα ακόμα και στη νεώτερη
εποχή.
Ο ορυκτός πλούτος της Αντιπάρου είναι σημαντικός. Αρχικά ανακαλύφθηκε,
στις δυτικές πλαγιές του Προφήτη Ηλία, κοιτάσματα λειμονίτη, από τον οποίο εξάγεται
σίδηρος, με θύλακες σμιθσονίτη, από τον οποίο εξάγεται ψευδάργυρος. Οι μεταλλευτικές
εργασίες στο νησί άρχισαν το 1873, όταν το κράτος παραχώρησε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης
των κοιτασμάτων στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία, η οποία άρχισε την εξόρυξη
μεταλλεύματος ψευδαργύρου (καλαμίνα) στη θέση «Κακή Σκάλα». Το 1900 ανέλαβε τα
μεταλλεία η Γαλλική Εταιρεία Λαυρίου, που δημιούργησε στην Αντίπαρο σημαντικές
εγκαταστάσεις με κτίρια, γραφεία, μηχανήματα, καθώς και σιδηρόδρομο για τη μεταφορά
των μεταλλευμάτων ως τη θάλασσα. Από το 1902 έως το 1920, από τα μεταλλεία της
Αντιπάρου εξορύχτηκαν 45.894 τόνοι μεταλλευμάτων. Οι τελευταίες μεταλλευτικές
εργασίες στο νησί - εξόρυξη μολύβδου - διεξήχθησαν την περίοδο 1952-1956. Τη μεταλλευτική
δραστηριότητα στο νησί μαρτυρούν τα νεκρά μεταλλεία σιδήρου στις θέσεις «Χατζοβούνι»
και «Μπατάγιες», υδραργύρου στις θέσεις «Κακή Σκάλα» και «Σαν Πιέρος», μολύβδου
και ψευδαργύρου στις θέσεις «Βαρβαρόσσα», «Πρασσοβούνι» και «Τσομπαναρού», μολύβδου
στις θέσεις «Αγιος Γεώργιος» και «Ρενιέρη», μαγγανίου στις «Μαγγανιές».
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο της Κοινότητας
Αντιπάρου.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
