Εμφανίζονται 3 τίτλοι με αναζήτηση: Θρησκευτικές βιογραφίες για το τοπωνύμιο: "ΖΑΚΥΝΘΟΣ Νησί ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ".
1547 - 1622
Ο Πολιούχος της Ζακύνθου.
Σύμφωνα με τις παραδόσεις σταμάτησε στο νησί καθώς πήγαινε στη Ρώμη το 34 μ.Χ. και διέδωσε τον χριστιανισμό. Αλλες παραδόσεις αναφέρουν την Αγία Βεατρίκη.
1746 - 10/4/1821
Για την μαρτυρική μορφή και τη θυσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου
Ε έχουν γραφεί πλείστα όσα και από πολλούς και διάφορους ιστοριογράφους, κάποτε
μάλιστα και αντικρουόμενες απόψεις. Ο Πρωθιεράρχης του Γένους των ημερών της εθνικής
παλιγγενεσίας, ο οποίος ως άλλος "πασχάλιος αμνός" απαγχονίστηκε ανήμερα
του Πάσχα το 1821, υπήρξε πολλές φορές στο στόχαστρο αυστηρής κριτικής, όσον αφορά
στη στάση και τη δράση του κατά τις δυσχερείς εκείνες ημέρες της Οθωμανικής κυριαρχίας.
Ο σκοπός του παρόντος κειμένου δεν είναι απολογητικός. Ο βίος και η προσφορά του
Γρηγορίου στο Γένος είναι για την Εκκλησία κάτι περισσότερο από διαυγείς, γι’
αυτό ακριβώς, εκφράζοντας μάλιστα το κοινό αίσθημα του Ορθόδοξου Πληρώματος, η
Εκκλησία της Ελλάδος, με την από 8ης Απριλίου 1921 Κανονική της Πράξη τον κατέταξε
στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Πρόκειται για ένα ιστορικό και ιδιαίτερα
εύγλωττο κείμενο, το οποίο συνυπέγραψε ο παριστάμενος Πατριάρχης Αλεξανδρείας
Φώτιος (1852- 1925) και ο Συνοδικός τότε Μητροπολίτης Ζακύνθου Διονύσιος Γ ο Πλαίσας
(1852-1933). Στο παρόν επικαιρικό σημείωμα, απλά και συνοπτικά, αναφερόμαστε στην
όλη σχέση του με την τοπική Εκκλησία της Ζακύνθου.
Ο κατά κόσμον Γεώργιος Αγγελόπουλος, ταπεινό φτωχόπαιδο από την Δημητσάνα
της Αρκαδίας, σε νεαρή ηλικία
έφτασε στην περιώνυμη και ιστορική Μονή της Μεταμορφώσεως των Στροφάδων Νήσων,
όπου κείρεται Μοναχός, λαμβάνοντας εκεί το όνομα Γρηγόριος. Η αφοσίωσή του στην
Εκκλησία τον οδήγησε σύν τω χρόνω στον περίοπτο αρχιεπισκοπικό Θρόνο της Μεγάλης
του Χριστού Εκκλησίας, όπου ως Πατριάρχης και προεστώς της Ορθοδοξίας διακόνησε
το Γένος τρεις φορές μες από αλλεπάλληλες διώξεις κι εξορίες. Ένα χρόνο μετά τον
αποτρόπαιο απαγχονισμό του, ανήμερα του Πάσχα το 1821 (εκείνη τη χρονιά 10 Απριλίου),
τον αναίσχυντο εξευτελισμό πού ακολούθησε και τη μεταφορά του Λειψάνου του από
τον Κεφαλονίτη πλοίαρχο Μ. Σκλάβο στην Οδησσό,
ο Ζακυνθινός ιερωμένος Οικονόμος Νικόλαος Κοκκίνης (1791-1867), μετέπειτα Μητροπολίτης
Ζακύνθου, Εφημέριος τότε του παλαίφατου Ναού της Οδηγήτριας στο Τζάντε
και φλογερότατος ήδη Φιλικός, συνέθεσε πλήρη ασματική Ακολουθία προς τιμήν του
νέου Ιερομάρτυρα, κάτι που αποδεικνύει περίτρανα, ότι ο Γρηγόριος στη συνείδηση
του Γένους κατέκτησε αμέσως, με το τίμιο Αίμα της θανής του, θέση Αγίου.
Χαρακτηριστικό δείγμα γραφής από την αξιοπρόσεκτη αυτήν Ακολουθία
είναι το Δοξαστικό του Μεγάλου Εσπερινού, ψαλλόμενο ανά φράση στους οκτώ ήχους
της βυζαντινής μουσικής. Το αντιγράφουμε, χάριν των αναγνωστών μας:
" [Ήχος α.] Ομοφρόνω πνεύματι, πάντοθεν οι χριστοφόροι Ορθόδοξοι,
εν Οδησσώ γηθοσύνως αγόμενοι.
[Πλ. α.] Γονυπετούντες, το σεβάσμιον και διάσημόν σου σκήνος, αισίως
ασπάζονται.
[Β.] Αι δε υπέρτατοι των ουρανών δυνάμεις, συν τω ιδίω Δεσπότη προπορευόμενοι.
[Πλ. β.] Τρανώς τω όχλω τω επομένω κραυγάζουσι, τι ούτω σεσίγηται
η γλώσσα πάντων υμών, ώ θεόφρονες, και παρρησία, ου κράζει μεγαλοφώνως προσφθεγγομένη;
Ιδού ο υπέρμαχος Ελλάδος παραγίνεται.
[Γ.] Αρατε χείρας και πάντες ευχαριστίας αποδώσατε, προς τον αρχιθύτην
υμών πατέρα.
[Βαρύς.] Δια τούτου γαρ η ποθητή ημών των Ελλήνων σωτηρία γέγονεν,
ον ευφημήσαι ουκ ισχύομεν, και όντως άξιον ύμνον απονέμειν ου ράδιον.
[Δ.] Τούτου γαρ η πολιτεία υπερβαίνει παν εγκώμιον.
[Πλ. δ.] Διό Πάνσεπτε Ιεράρχα, αεί συν τη Παρθένω και μητρί, του Θεανθρώπου,
πρέσβευε δια παντός, τω εν Υψίστοις Δεσπότη, ίνα σώζη αβλαβές εκ τυράννων το πιστόν
γένος σου, σε γαρ πάντες προστάτην προσφέρομεν.
[Α.] Ακαταπαύστως και αγλαοφανώς μεγαλύνοντες" .
Η σχέση του Πατριάρχη Γρηγορίου με τη Ζάκυνθο δεν εξαντλείται όμως
μέχρι εδώ. Το 1871 η Ελλαδική Εκκλησία θεώρησε επιβεβλημένο να μετακομίσει το
Λείψανό του από τη φιλόξενη Οδησσό
στην απελεύθερη Αθήνα. Για τον
σκοπό αυτό συστάθηκε ειδική Επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν ο λόγιος Αρχιεπίσκοπος
Ζακύνθου Νικόλαος Β ο Κατραμής (1820-1886) και ο Αρχιμανδρίτης Αβέρκιος Λ. Λαμπίρης,
πρώτος Γραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Πριν την αναχώρηση
των επίσημων αυτών ειδικών απεσταλμένων και κατά τη διάρκεια της Παννυχίδας, που
τελέστηκε κατά την ημέρα της μνήμης του Γρηγορίου, ο Κατραμής εκφώνησε λογύδριο,
κατ’ απαίτησιν των Ομογενών.
Την ίδια χρονιά ο Αρχιμανδρίτης Αβέρκιος Λαμπίρης εξέδωσε στην Αθήνα
για λειτουργική χρήση την Ακολουθία του Κοκκίνη του 1822. "Επιδιορθωθείσα"
και "διασκευασθείσα", όπως ο ίδιος σημειώνει, τυπώθηκε στην Αθήνα
εκ του Τυπογραφείου "Ιλισσού" το 1871. Η ίδια Ακολουθία επανεκδόθηκε
στην Αθήνα επίσης το 1921 από
τον Ανδρέα Β. Πάσχα, στο πλαίσιο του περιρρέοντος ενθουσιασμού για την αναγνώριση
του Γρηγορίου ως Αγίου Ιερομάρτυρα.
Αξιοσημείωτο είναι τέλος, ότι ο Διονύσιος Σολωμός στο πολύστιχο και
γνώριμο ποίημά του "Ύμνος εις την Ελευθερίαν" αποτύπωσε με την απαράμιλλη
δύναμη του λόγου του την κοινή του Γένους πεποίθηση για τη συμβολική αξία του
μαρτυρικού τέλους του Πατριάρχη Γρηγορίου:
"... ... ... ... ... ... ...
Κειες τες δάφνες που εσκορπίστε
τώρα πλέον δεν τες πατεί,
και το χέρι οπού εφιλήστε
πλέον, α! πλέον δεν ευλογεί.
Όλοι κλαύστε. Αποθαμένος
ο αρχηγός της Εκκλησιάς
κλαύστε, κλαύστε κρεμασμένος
ωσάν να ’τανε φονιάς.
Έχει ολάνοικτο το στόμα
π’ ώρες πρώτα είχε γευθή
τ’ Aγιον Αίμα, τ’ Aγιον Σώμα
λες πως θε να ξαναβγή
η κατάρα που είχε αφήσει
λίγο πριν να αδικηθή
εις οποίον δεν πολεμήση
και ημπορεί να πολεμή.
Την ακούω, βροντάει, δεν παύει
Εις το πέλαγο εις τη γη,
Και μουγκρίζοντας ανάβει
Την αιώνιαν αστραπή.
... ... ... ... ... ... ...".
[στροφές 134-138]
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!