Πληροφορίες τοπωνυμίου

Aspropyrgos

ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ (Πόλη) ΑΤΤΙΚΗ
  West of the plain of Athens, and separated from it by the range of Aigaleos, is the Thriasian plain with its most important ancient centers at Eleusis at the W end of the Bay of Eleusis and at Thria. The position of the latter is not precisely located. What indications there are, however, point to the neighborhood of the modern town of Aspropyrgos, once the rural community of Chalyvia, set towards the E end of the plain about 3 km from the shore. Here, sculpture and inscriptions--one, IG II2 6266, a grave monument for a demesman of Thria--have been discovered in the walls of the houses and chapels in the vicinity. Moreover, in antiquity the road leading into the plain of Athens through the gap between Parnes and Aigaleos passed nearby. Today the only obvious ancient remain is a rectangular grave plot of Early Roman Imperial date. It is enclosed with large white marble blocks, one of which is decorated with a sculptured wreath and supports a marble table inscribed with the names of the deceased, Straton of the deme of Kydathenaion, his wife, and son. The grave lies some distance S of Aspropyrgos, alongside the Athens-Eleusis highway, a few m W of the junction between it and the road to Aspropyrgos.

C.W.J. Eliot, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites, Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.

• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Per...

Σύντομη Ιστορία

ΜΕΓΑΡΑ (Αρχαία πόλη) ΕΛΛΑΔΑ
  Προς τα τέλη του 11ου αι. π.Χ. δωρικά φύλα από την Αργολίδα φθάνουν στη Μεγαρίδα και δημιουργούν τις πρώτες κώμες. Πολύ αργότερα, με την συνένωση πέντε κωμών της περιοχής, ιδρύονται τα Μέγαρα. Τα αρχαιότερα ευρήματα ανάγονται στον 8ο αι. π.Χ., προς το τέλος του οποίου αρχίζουν οι πρώτες συνοριακές συγκρούσεις με την γειτονική Κόρινθο. Την ίδια περίπου εποχή ιδρύεται και η πρώτη αποικία στη Σικελία (Μέγαρα Υβλαία, 728 π.Χ.), για να ακολουθήσει η ίδρυση και άλλων τον επόμενο αιώνα στην Προποντίδα, με σπουδαιότερη αυτή του Βυζαντίου (660 π.Χ.). Προς το τέλος του αιώνα και στις αρχές του 6ου αι. π.Χ., στα Μέγαρα δεσπόζει η προσωπικότητα του τυράννου Θεαγένη. Η ανάπτυξη της Αθήνας αυτή την περίοδο και η επεκτατική της πολιτική δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην πόλη με αποτέλεσμα την απώλεια της Σαλαμίνας και της Νίσαιας.
  Το β' μισό του ίδιου αιώνα η ευημερία των Μεγάρων, εξαιτίας της ακμής της βιοτεχνίας, κτηνοτροφίας και γενικότερα του εμπορίου, αντανακλάται και στην αρχιτεκτονική της πόλης με την κατασκευή αρκετών δημόσιων κτηρίων. Οι προσωπικότητες αυτής της περιόδου είναι ο μηχανικός Ευπαλίνος και ο ποιητής Θέογνις, την εποχή του οποίου εκδηλώνονται σοβαρές κοινωνικές ταραχές. Οι Μεγαρείς στη διάρκεια των Περσικών πολέμων συμμετέχουν με πλοία στη ναυμαχία της Σαλαμίνος και με οπλίτες στη μάχη των Πλαταιών. Λίγα χρόνια μετά ξεσπά ο Μεγαροκορινιθιακός πόλεμος (460 π.Χ.) και υποχρεώνονται να συμμαχήσουν με τους Αθηναίους. Το Μεγαρικό ψήφισμα (432 π.Χ.), που τους απέκλειε από όλα τα εμπορικά λιμάνια της επικράτειας των Αθηνών, αποτέλεσε μια από τις αφορμές του Πελοποννησιακού πολέμου στη διάρκεια του οποίου οι Μεγαρείς υπέστησαν τα πάνδεινα.
  Τον 4ο αι. π.Χ. παρόλο που η πόλη εμπλέκεται περιστασιακά σεε πολέμους και διαμάχες με την Κόρινθο το 395 π.Χ. στην Αθήνα για την ιερή γη (οργάδα) λίγο πριν από το 350 π.Χ. και τον Φίλιππο Β' το 338 π.Χ., ακολουθεί ωστόσο φιλειρηνική πολιτική η οποία συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας του τόπου. Για πρώτη φορά την εποχή αυτή τα Μέγαρα κόβουν ασημένια νομίσματα με σύμβολα την κεφαλή του Απόλλωνος και τη λύρα. Παράλληλα με την μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα, έργα μεγάλων γλυπτών της εποχής κοσμούν τους δημοσίους χώρους και τα ιερά. Οι ιστορικοί Διευχίδας, Ηρέας, Πραξίων καθώς και οι φιλόσοφοι, Ευκλείδης και Στίλπων, της Φιλοσοφικής σχολής των Μεγάρων δημιουργούν την περίοδο αυτή.
  Η κατάληψη της πόλης το 307 π.Χ. από τον Δημήτριο τον Πολιορκητή, που είχε ως συνέπεια την απομάκρυνση την σκλάβων, επιφέρει μεγάλο πλήγμα στην οικονομία της. Στη διαρκεια της ελληνιστικής περιόδου προσχωρεί στην Αχαϊκή και Βοιωτική συμμαχία. Το 146 π.Χ. κυριεύεται από τους Ρωμαίους οι οποίοι και την καταστρέφουν το 45 π.Χ. Ο 2ος αι. μ.Χ. είναι νέα περίοδος ανάπτυξης και ευημερίας, κυρίως επί αυτοκράτορος Αδριανού, κατά την οποία εκτελούνται πολλά δημόσια έργα. Τα Μέγαρα ανήκουν πολιτικά στην Βοιωτία έως το 395 μ.Χ. οπότε και καταστρέφονται οριστικά από τους Γότθους.

Ο θρύλος της αρπαγής των κατοίκων του Παλαιοχωρίου

ΒΙΛΙΑ (Κωμόπολη) ΑΤΤΙΚΗ
  Μια ηλιόλουστη μέρα 23 Απριλίου (όπως αναφέρει η παράδοση) γιορτή του Αγίου Γεωργίου όλοι σχεδόν οι τότε κάτοικοι ντυμένοι με τα καλά τους έπιναν και γλεντούσαν αμέριμνοι. Ένας άγνωστος γέροντας από το πρωί γυρνούσε στο χωριό. Κανείς δεν τον υποπτεύθηκε και όλοι τον φίλεψαν και τον έβαλαν στο χορό. «Ανθρωπος του Θεού» είναι, έλεγαν. Μπήκε μπροστά και "έσερνε" αυτός τον χορό. Όλη μέρα στο χορό και το βράδυ στο γιαλό" και όλοι μαζί οι χορευτές επαναλάμβαναν μαζί το θλιβερό τραγούδι. Τη νύχτα όταν άπλωσε το σκοτάδι όλοι οι κάτοικοι κουρασμένοι από το γλέντι παραδόθηκαν στον ύπνο. Το χωριό ξαφνικά περικύκλωσαν οι πειρατές ή αλλιώς «φούστες» όπως λεγόντουσαν τότε. Ήταν κρυμμένοι στα γύρω δάση όλη μέρα και ο άγνωστος γέροντας ήταν κατάσκοπος που φρόντισε να τους κατατοπίσει ανάλογα. Οι πειρατές έδεσαν όλους όσους βρέθηκαν εκείνη την ώρα στο χωριό άνδρες, γυναίκες, παιδιά, και τους μετέφεραν στην παραλία. Από εκεί τους μετέφεραν στην Ιταλία και την Σικελία όπου και τους πούλησαν. Ακόμη και σήμερα πιστεύεται ότι σε αυτά τα μέρη υπάρχουν ακόμη απόγονοι αυτών που αρπάχτηκαν τότε. Σήμερα από το παλαιοχώρι σώζονται μόνο τα ερείπιά του, ενώ μόνιμος φρουρός το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου.
   Μετά την αρπαγή των κατοίκων του παλαιοχωρίου όσοι σώθηκαν το εγκατέλειψαν και έστησαν το σημερινό χωρίο τα Βίλια περίπου το 1230 (υπάρχουν και άλλες εκδοχές που αναφέρουν ότι οι πρώτοι κάτοικοι στη νέα τοποθεσία των Βιλίων δεν ήταν οι διασωθέντες του παλαιοχωρίου αλλά ομάδες ανθρώπων που κατέβηκαν από την Ήπειρο και πιθανόν από την περιοχή του Σουλίου). Οι λόγοι που διάλεξαν την συγκεκριμένη θέση για το νέο τους χωριό ήταν πολλοί, καθώς τους παρείχε πολλά πλεονεκτήματα από τη παλαιότερη. Μετά από 2 αιώνες περίπου 1352 - 1402 κατέβηκαν οι Αρβανίτες στην κεντρική Ελλάδα και μια ομάδα από αυτούς εγκαταστάθηκε στα Βίλια. Η Ελληνική γλώσσα αφομοιώθηκε από τους Αρβανίτες αλλά τα αρβανίτικα ήταν η κύρια γλώσσα που χρησιμοποιούσαν όλοι τότε και αυτό για να συνεννοούνται μεταξύ τους. Αυτό το γλωσσικό φαινόμενο συνέβη σε όλες τις τότε επαρχίες όπου εγκαταστάθηκαν οι Αρβανίτες.
  Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας τα Βίλια ήταν μια από τις σπουδαιότερες κωμοπόλεις της Αττικής. Τα Βίλια τότε είχαν 2500 κατοίκου περίπου και ήταν το κέντρο της περιοχής του μεγάλου Δερβενίου όπως ονομαζόταν η περιοχή αυτή της Μεγαρίδος. Τα Βίλια ήταν έδρα του Τούρκου Πασά και το σημερινό νηπιαγωγείο ήταν το διοικητήριο των Τούρκων.
   Οι Βιλιώτες είχαν στενή συνεργασία με τους κατοίκους της Ύδρας τόσο πριν από τον αγώνα όσο και κατά την διάρκεια αυτού. Αυτή η στενή συνεργασία υπήρχε γιατί πολλοί κάτοικοι της Ύδρας προερχόντουσαν από αυτή την περιοχή και έτσι κρατούσαν τους συγγενικούς τους δεσμούς.
  Κατά το 1821 οι Βιλιώτες μαζί με τους κατοίκους της Κοντούρας και του Μαζίου όπου ήταν μια ομάδα πολέμησαν μαζί το ίδιο γενναία. Τα Βίλια διέθεσαν τοτε πολλούς οπλισμένους και εκπαιδευμένους άνδρες. Ομάδες Βιλιωτών έφτασαν πρώτοι για βοήθεια στην πολιορκία της Κορίνθου, των Θηβών, της Χαλκίδας, της Λειβαδιάς, και της Ακροπόλεως των Αθηνών.
(πηγή από "Μονογραφία Βιλίων - Γερμενού"' του Κωνσταντίνου Παπακωνσταντίνου)

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Βιλίων

• http://www.vilia.org/div/content/view/16/44/ (6 φωτ.)