Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΦΙΛΟΘΕΗ (Προάστιο της Αθήνας) ΑΤΤΙΚΗ

• http://w4u.eexi.gr/~gymfil/alex.htm

ΜΕΛΙΣΣΙΑ (Δήμος) ΑΤΤΙΚΗ
  Τα Μελίσσια έγινε Δήμος μετά το 1990, μέχρι τότε ήταν κοινότητα από το 1946 αναγνωρισθείσα με απόσπαση από το Δήμο Αμαρουσίου. Μέχρι το έτος 1920 ήταν ακατοίκητα με 2 - 3 ξύλινες παράγκες επί της κεντρικής οδού που χρησιμοποιούντο τα Σαββατοκύριακα ως ταβερνεία με θαμώνες τους επισκέπτες της Μονής Πεντέλης.
  Οι Μαρουσιώτες και οι μοναχοί της Μονής Πεντέλης είχαν εγκαταστήσει πολλές κυψέλες μελισσών γιατί υπήρχε άφθονο θυμάρι και πεύκο. Από τις μέλισσες έλαβε το όνομά της η περιοχή.
  Μετά το 1922 με την Μικρασιατική καταστροφή άρχισε να εποικίζεται από πολλούς πρόσφυγες. Απεσπάσθει από το Δήμο Αμαρουσίου και έγινε Κοινότητα. Μέχρι το 1940 γνώρισε πληθυσμιακή ανάπτυξη οφειλόμενη στους πρόσφυγες και τους φυματικούς. Η αθρόα εγκατάσταση φυματικών αποτέλεσε πηγή πλούτου για τους παλαιότερους κατοίκους αλλά παράγοντα ανησυχίας για την δημόσια υγεία της πόλης.
  Από την εποχή αυτή άρχισαν να κτίζονται στα Μελίσσια ειδικά Νοσοκομεία - Σανατόρια όπως το Σισμανόγλειο , το Νοσοκομείο Θώρακος του Κ. Τσαγκάρη και πολλές άλλες Κλινικές και Νοσηλευτικά Ιδρύματα.
  Με Αναγκαστικό Νόμο του 1938 του Κων/νου Κοτζιά οι πάσχοντες από φυματίωση περιορίζονται στα βόρεια της πόλης προς την Πεντέλη στη περιοχή Θάλωσι.
  Σήμερα η πόλη χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη πολλών Νοσοκομείων και την έντονη ανοικοδόμηση. Αρχικά ήταν δύο συνοικισμοί, τα Μελίσσια και ο Παληάγαννης.

ΜΕΛΙΣΣΙΑ (Προάστιο της Αθήνας) ΑΤΤΙΚΗ
  Τα Μελίσσια είναι μια όμορφη σύγχρονη πόλη που αναπτύσσεται συνεχώς, αλλά αγωνίζεται ταυτόχρονα να κρατήσει τον προαστιακό της χαρακτήρα. Βρίσκεται στις υπώρειες της Πεντέλης, κτισμένο στα βόρεια της Αθήνας και απέχει περίπου 12 χλμ από το κέντρο της πρωτεύουσας.
Οι αρχαίοι χρόνοι
  Τα Μελίσσια κατά την αρχαιότητα, όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Μελίσσια Αττικής» των φιλόλογων Ελένης και Σωτήρη Κεχαγιά, ήταν μια αγροτική περιοχή με πεδινά και ημιορεινά καλλιεργήσιμα τμήματα, άγονες ορεινές εκτάσεις και πυκνά πευκόφυτα δάση, που ανήκαν στον αρχαίο Δήμο του Aθμονου και στην Κεκροπία Φυλή. Από μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων αλλά και από το ιστορικό κείμενο του Πλουτάρχου «Θησέας», μαθαίνουμε ότι χωρικοί του Αμαρουσίου και του Βριλησσού - Πεντέλης εμφανίστηκαν στα Μελίσσια λίγο πριν το 15ο π.Χ. αιώνα. Οι κάτοικοι αυτοί επέκτειναν τις αγροτικές και κτηνοτροφικές τους δραστηριότητες και προς την περιοχή των Μελισσίων και έτσι τα μελισσιώτικα κτήματα άρχισαν να καλλιεργούνται.
Ρωμαϊκοί και βυζαντινοί χρόνοι - τουρκοκρατία
  Ο αγροτικός χαρακτήρας των Μελισσίων διατηρήθηκε και κατά τη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας το μεγαλύτερο μέρος της μελισσιώτικης γης ανήκε στην Ιερά Μονή Πεντέλης που κτίστηκε το 1578 από τον επίσκοπο Ευβοίας Τιμόθεο. Η κτηνοτροφία, η καλλιέργεια, η ελαιοπαραγωγή και η μελισσοκομία ήταν οι βασικές ασχολίες των κατοίκων. Την ίδια περίοδο οι σπηλιές των Μελισσίων χρησιμοποιήθηκαν ως φυσικοί κρυψώνες των κατοίκων του Αμαρουσίου από τη λαίλαπα των Τούρκων.
Από την απελευθέρωση μέχρι το 1920
   Μετά την απελευθέρωση αρχίζουν σιγά - σιγά να εγκαθίστανται στην περιοχή μόνιμα πλέον βοσκοί, κτηνοτρόφοι, γεωργοί και μικροεπαγγελματίες σε παράγκες από χόρτα, καλάμια και πηλό, αλλά και σε περιποιημένες αγροικίες. Με την πάροδο των χρόνων τα Μελίσσια εξελίσσονται σε εξοχικό οικισμό.
  Μέχρι το 1920, που η περιοχή οργανώθηκε σε οικισμό, επί του κεντρικού δρόμου (σημερινή Λεωφόρος Δημοκρατίας), υπήρχαν μερικά πλινθόκτιστα χαμηλά οικήματα, τα λεγόμενα χάνια, που ανήκαν σε Μαρουσιώτες και Μελισσιώτες και λειτουργούσαν κυρίως τα Σαββατοκύριακα των καλοκαιρινών μηνών, ως εξοχικά ταβερνάκια, με βασικούς θαμώνες τους επισκέπτες της Μονής Πεντέλης.
Μετά τη μικρασιατική καταστροφή
  Μετά το 1922 και τη Μικρασιατική καταστροφή τα Μελίσσια εποικίστηκαν από πολλούς πρόσφυγες. Τα οικόπεδα στα οποία τακτοποιήθηκαν τους παραχωρήθηκαν από το κράτος με παραχωρητήρια, αφού απαλλοτριώθηκαν από την Ιερά Μονή Πεντέλης.
  Την ίδια περίπου εποχή άρχισαν να κτίζονται διάφορα νοσοκομεία - σανατόρια και ιδρύματα για την αποθεραπεία των φυματικών, όπως του Τσαγκάρη (1928), του Καλαμβόκη (1929), του Παπαδημητρίου (1936) και άλλα.
  Η αθρόα εγκατάσταση φυματικών αποτέλεσε πηγή πλούτου για τους παλαιότερους κατοίκους, αλλά και παράγοντα ανησυχίας για τη δημόσια υγεία της πόλης.
  Τα Μελίσσια παλαιότερα αποτελούσαν περιοχή του Αμαρουσίου. Το 1946 όμως αποσπάστηκαν από το Μαρούσι και αναγνωρίστηκαν ως ξεχωριστή κοινότητα. Έκτοτε, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα τα Μελίσσια αλλάζουν. Τα κτήματα και τα περιβόλια μεταβάλλονται σε οικόπεδα, ο πληθυσμός σταδιακά αυξάνεται και αρχίζει η ανοικοδόμηση και η ανάπτυξη συνοικισμών. Οι αγροτικοί δρόμοι πλαταίνουν και οι κεντρικότεροι στρώνονται με άσφαλτο. Η συγκοινωνία επεκτείνεται μέχρι το συνοικισμό Παληάγιαννη και οι ρυθμοί εξέλιξης και προόδου είναι αλματώδεις.
  Πολλοί από τους εγκατεστημένους ασθενείς στο προάστιο αντικαθιστούν τις πρώτες καλύβες και τα παραπήγματα που είχαν πρόχειρα στήσει με μικρές οικοδομές αναζητώντας υγεία και ηρεμία.
Τα Μελίσσια αλλάζουν
  Το πανέμορφο φυσικό τοπίο αρχίζει να τραυματίζεται από την αποψίλωση των βαθύσκιων δασών, τη λατόμηση των κατάφυτων λόφων και τη σταδιακή κατάργηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Η «πρόοδος» και η βίαιη τσιμεντοποίηση αλλοιώνουν το χαρακτήρα της αγνής αγροτικής περιοχής.
  Τα Μελίσσια προσείλκυσαν και οικογένειες Πειραιωτών ως τόπος παραθερισμού, οι οποίοι κατασκεύασαν τις πρώτες οικοδομές αριστερά της Λ. 25ης Μαρτίου, ανηφορίζοντας προς το Νοσοκομείο Τσαγκάρη - γι' αυτό η περιοχή ονομάστηκε «Πειραιώτικα».
  Με Αναγκαστικό Νόμο του 1949 αποφασίζεται η απαγόρευση ίδρυσης νέων Σανατορίων και επιτρέπεται μόνο πέρα από το Νοσοκομείο Παπαδημητρίου και ΝΙΕΘ, προς τη Ν. Πεντέλη. Σιγά - σιγά οι κάτοικοι του προαστίου αυξάνονται και αψηφώντας τα όσα περί φυματιούπολης λέγονταν, αγοράζουν κτήματα και χτίζουν οικοδομές ή νοικιάζουν σπίτια ως εργαζόμενοι σε διάφορα ιδρύματα ή ανοίγοντας δικές τους μικρές επιχειρήσεις.
Τα Μελίσσια σήμερα
  Από το 1990 τα Μελίσσια είναι πλέον Δήμος. Ακολουθώντας τους έντονους ρυθμούς ανάπτυξης που χαρακτηρίζουν όλο το λεκανοπέδιο, η πόλη παρουσιάζει έντονη ανοικοδόμηση. Καινούργια σπίτια χτίζονται συνεχώς, όμως ακόμα ευτυχώς η πόλη κατορθώνει να διατηρήσει ένα χαρακτήρα πιο ανθρώπινο και λιγότερο αστικό σε σχέση με άλλες πόλεις.
Βιβλιογραφία
1. Μελίσσια Αττικής, Ελένη Καραμήτρου - Κεχαγιά, Σωτήρης Κεχαγιάς, Έκδοση Δήμου Μελισσίων, Μελίσσια 2002.
2. Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ - ΛΑΡΟΥΣ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΝ
3. Το Αρχαίον Αθμόνιον, Ανδρ. Χρ. Ζαγκλή, Μαρούσι, 1976.
4. ΕΣΥΕ 1971, 1981, 1991, 2000

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Μελισσίων

• http://www.melissia.gr/taMelissia/melissiaHistory.... (4 φωτ.)

Ιστορία

ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ (Δήμος) ΑΤΤΙΚΗ
Το Ψυχικό άρχισε να χτίζεται το 1923. Με τα χρόνια άρχισε να μεγαλώνει και δημιουργήθηκε το Νέο Ψυχικό, που το 1946 αναγνωρίστηκε ως κοινότητα και τον Ιούλιο του 1982 έγινε Δήμος. Κατά μια λαϊκή παράδοση, η ονομασία του Ψυχικού οφείλεται στο γεγονός ότι σε αυτό το σημείο στάθηκε να ανασάνει, "να πάρει αναψυχή", ο μαραθωνομάχος που ανήγγειλε στους Αθηναίους μονολεκτικά τη νίκη της μάχης του Μαραθώνα. Άλλη παράδοση λέει ότι η ονομασία προέρχεται από το πηγάδι που άνοιξε εκεί η Αγία Φιλοθέη κατά τον 16ο αιώνα, για να ξεδιψούν οι διαβάτες και οι γύρω αγρότες. Το άνοιγμα του πηγαδιού στάθηκε αληθινό ψυχικό της Αγίας προς αυτούς και τους απόγονούς τους. Μια τρίτη παράδοση αναφέρει ότι η τοπωνυμία Ψυχικό βγήκε από κάποιο πηγάδι που άνοιξαν στη νότια πλευρά του Γηροκομείου οι ιδιοκτήτες του, πιθανώς επί του κεντρικού αγωγού του Ανδριανείου Υδραγωγείου, το οποίο και καταργήθηκε μετά τα μέσα του 19ου αιώνα κατά τις εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης του αγωγού αυτού.

• http://www.cityofnewpsychico.gr/istoria.htm

Η Ιστορία της Πεύκης

ΠΕΥΚΗ (Προάστιο της Αθήνας) ΑΤΤΙΚΗ

Ιστοσελίδες Δήμου Πεύκης
• http://www.dimospefkis.gr/History.htm

Ιστορία - 70 χρόνια

ΦΙΛΟΘΕΗ (Δήμος) ΑΤΤΙΚΗ
Από τη δεκαετία του 1920, η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος ενδιαφερόταν για την εξεύρεση κατάλληλης περιοχής, η οποία θα χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία οικισμού που θα κάλυπτε τις ανάγκες των υπαλλήλων της. Η περιοχή που τελικώς επιλέχτηκε γι' αυτό το σκοπό, ήταν ένας βραχώδης ξερότοπος, 8 χιλιόμετρα βόρεια από την καρδιά της Αθήνας.
  Την εποχή εκείνη η περιοχή αυτή ονομαζόταν Νέα Αλεξάνδρεια και αποτελούσε το υπόλοιπο από μεγαλύτερη έκταση που είχε αγοραστεί στις αρχές του αιώνα από Αιγυπτιώτες με σκοπό τη δημιουργία οικισμού με την ονομασία αυτή. Το 1907 εγκρίθηκε ρυμοτομικό σχέδιο που κάλυπτε όλη την έκταση του προβλεπόμενου νέου οικισμού από τη Λεωφ. Κηφισίας μέχρι το τέλος της σημερινής Λεωφ. Βυζαντίου του Δήμου Ν. Ιωνίας. Αυτό το μεγαλεπήβολο για την εποχή εκείνη σχέδιο προχώρησε μόνο με την πώληση λίγων οικοπέδων και έτσι οι Αιγυπτιώτες μεταβίβασαν την έκταση σε τρίτους Μετά την αναγκαστική απαλλοτρίωση από το Ελληνικό Δημόσιο, την περίοδο 1924-1926, τμημάτων της έκτασης αυτής για τη στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων του 1922 τα οποία κάλυπταν όλη την έκταση που βρισκόταν στα διοικητικά όρια του δήμου Ν. Ιωνίας, το τμήμα που απέμεινε περιοριζόταν από το Κολέγιο, τη Λεωφ. Κηφισίας, τη σιδηροδρομική γραμμή της οδού Καποδιστρίου, τις "Καμάρες", δηλαδή το Αδριάνειο, την κορυφογραμμή των Τουρκοβουνίων και είχε εμβαδόν 2.000 στρεμ. περίπου. Η περιοχή κατοικούνταν από λίγους βοσκούς κι αρκετά αγρίμια (όπως λύκους, τσακάλια κι αλεπούδες). Η βλάστηση περιοριζόταν σε λίγους θάμνους και αμυγδαλιές. Το νερό όμως αφθονούσε.
  Η ιδέα και η υλοποίησή της ανήκει τους διοικητές της ΕΤΕ, Ιωάννη Δροσόπουλο και Αλέξανδρο Κορυζή, καθώς και στον διοικητή της Εθνικής Κτηματικής Τράπεζας, τον Γεώργιο Ιατρού. Με τη συνεργασία του "Οικοδομικού Συνεταιρισμού των εν Φιλοθέη υπαλλήλων Εθνικής Τραπέζης" που ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1929, η περιοχή αγοράστηκε με συμβόλαιο που υπογράφτηκε λίγους μήνες αργότερα και ύστερα από πολλούς αγώνες κατάφεραν να στεγάσουν τους υπαλλήλους της τράπεζας. Με συμπληρωματικό συμβόλαιο δηλώθηκε από τους συμβαλλόμενους ότι στην έκταση που μεταβιβάστηκε περιλαμβάνεται και η περιοχή που σήμερα είναι διαμορφωμένη σε πλατεία στη συμβολή της οδού Καποδιστρίου με τη Λεωφ. Κύμης Πρέπει να σημειωθεί ότι η όλη προσπάθεια έγινε χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση του κράτους.
  Ο σχεδιασμός και η ανοικοδόμηση του οικισμού ήταν μια δραστηριότητα, η οποία ανατέθηκε σε διακεκριμένους επιστήμονες, πολεοδόμους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς κτλ. Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι αρχιτέκτονες Αρ. Ζάχος και Κιμ. Λάσκαρης, οι καθηγητές του Πολυτεχνείου Δημ. Πικιώνης και Παρασκευόπουλος, ο γλύπτης Τόμπρος, ο ακαδημαϊκός Δημήτρης Καμπούρογλου, ο Ζαχ. Παπαντωνίου, οι οποίοι υπέβαλαν γραπτώς τη γνώμη τους για το ρυθμό των σπιτιών του οικισμού. Το αποτέλεσμα που προέκυψε ήταν μια κηπούπολη βασισμένη στα αγγλικά πρότυπα, με τα 2/3 του συνόλου της επιφάνειάς της να διατίθενται σε κοινόχρηστους χώρους, όπως πάρκα, πλατείες, παιδικές χαρές, σχολεία και άλλα. Η σκέψη των δημιουργών ήταν απ΄ αρχής να δημιουργηθεί ένας οικισμός υγιής στις σύγχρονες τότε πολεοδομικές, οικιστικές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις και στις προοπτικές μιας αίσιας και ομαλής ανοδικής εξέλιξης.
  Στην περιοχή προβλεπόταν η λειτουργία δύο μικρών αγορών με λίγα μαγαζιά, τα οποία είχαν σαν αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση των βασικών αναγκών των κατοίκων. Κάθε άλλο είδος επαγγελματικής στέγης απαγορεύθηκε, με σχετική πρωτοποριακή ρήτρα στο διάταγμα έγκρισης του ρυμοτομικού σχεδίου, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος απ' τη μια και η ηρεμία και ησυχία των κατοίκων απ' την άλλη.
  Το 1932-1933, αφού πρώτα έγιναν τα έργα υποδομής (δηλαδή ηλεκτροδότηση, ύδρευση, οδικό δίκτυο κτλ.), άρχισαν να χτίζονται τα πρώτα σπίτια, τα οποία προβλέφθηκε να έχουν τέτοιο προσανατολισμό, ώστε νά 'χουν πάντα ήλιο. Δηλαδή σε δύο οικόπεδα που συνόρευαν, το ένα σπίτι θα ήταν χτισμένο στην πρόσοψη του ενός οικοπέδου και το διπλανό στο βάθος του άλλου. Από τις πρώτες φροντίδες του Συνεταιρισμού ήταν και το πράσινο. Μέσα στα δύο πρώτα χρόνια φυτεύτηκαν 28.000 δένδρα, κατασκευάστηκαν πάρκα, πλατείες, η εκκλησία, το γυμναστήριο και η ροτόντα. Η δραστηριότητα της φύτευσης δένδρων και θάμνων συνεχίστηκε εντατικά με αυξητικούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα τη σημερινή εικόνα της Φιλοθέης.
  Κατά τη διάνοιξη των οδών της Φιλοθέης βρέθηκαν διάφορα αρχαιολογικά αντικείμενα. Οι αρχαιολόγοι αποφάνθηκαν ότι ανάγονται στο έτος 300 π.χ. Στα όρια Φιλοθέης - Ν. Ιωνίας ανακαλύφθηκε το θαυμάσιο Αδριάνειο Υδραγωγείο, ερείπια του οποίου εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα. Επίσης, στο λόφο Γεωργίου Σταύρου βρέθηκαν ερείπια ρωμαϊκής έπαυλης και πολλά άλλα ευρήματα.
  Οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν στη Φιλοθέη υπάγονταν διοικητικά στην τότε κοινότητα Χαλανδρίου. Ο οικισμός έγινε κοινότητα το 1934 με το όνομα Κοινότης Νέας Αλεξάνδρειας, με πρώτο πρόεδρο τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Μαλαματιανό.
  Το όνομα της περιοχής άλλαξε στις 16 Μαΐου του 1936 σε Κοινότητα Φιλοθέης. Αυτό έγινε προς τιμήν της Αγίας Φιλοθέης, η κρύπτη της οποίας ανακαλύφθηκε το 1934 κατά τη διαδικασία εξόρυξης κοκκινόπετρας που προοριζόταν για το χτίσιμο των σπιτιών της περιοχής, και προτιμήθηκε το όνομα της μάρτυρος αντί του «Πυρσός» που είχε προτείνει ο Καμπούρογλου από την αρχική ονομασία του ρέματος.
  Η Φιλοθέη σιγά - σιγά άρχισε να παίρνει μορφή. Οι κάτοικοι, ήδη γνωστοί από τον εργασιακό τους χώρο, είχαν άριστες σχέσεις μεταξύ τους και συμμετείχαν με θέρμη και ζήλο στα κοινά.
  Το 1936 - 1937 αρχίζει και η λειτουργία του πρώτου Δημοτικού Σχολείου Φιλοθέης, στο οποίο γράφονται τα παιδιά της περιοχής που μέχρι τότε έκαναν μάθημα σε μια παράγκα, στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα ο κινηματογράφος της Φιλοθέης. Σχεδόν συγχρόνως αρχίζει η λειτουργία του παραρτήματος της Γαλλικής Ακαδημίας. Γυμνάσιο δεν υπάρχει στην περιοχή κι έτσι τα παιδιά πηγαίνουν στο Χαλάνδρι. Στην περιοχή δεσπόζει το Κολέγιο που είχε χτιστεί το 1928.
  Σιγά - σιγά αρχίζουν να λειτουργούν τα διάφορα μικρομάγαζα στην περιοχή της παλαιάς αγοράς, ενώ συγχρόνως κάνει την εμφάνισή του το πρωτότυπο μηχανοκίνητο αρτοποιείο του Ιωάννη Καλυβόπουλου.
  Η περιοχή εξυπηρετείται, από άποψη συγκοινωνίας, με τα κίτρινα βενζινοκίνητα λεωφορεία της Pοwer, με μεγάλο κόμιστρο, 7 δρχ. για 9 χιλιόμετρα. Επίσης, από τα κρατικά λεωφορεία, με κόμιστρο 5 δρχ, τα λεγόμενα τάλιρα. Τέλος, από το μικρό τραινάκι, που έκανε το δρομολόγιο από την Αθήνα (πλατεία Λαυρίου) έως το Λαύριο.
  Η ζωή έχει πάρει τον κανονικό της ρυθμό, τα σπίτια έχουν ξεπεράσει τα 100 και συνεχίζουν να χτίζονται ως το 1940, οπότε σταμάτησε η ανοικοδόμηση με την κήρυξη του πολέμου.
  Στην Κατοχή οι κάτοικοι της Φιλοθέης μετέτρεψαν τους κήπους τους σε μπαξέδες και περιβόλια, ενώ παράλληλα έτρεφαν κοτόπουλα σε κοτέτσια, καταφέρνοντας έτσι να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της κατοχικής πείνας. Το σχολείο διέκοψε τη λειτουργία του, αλλά τα παιδιά συνέχιζαν τα μαθήματά τους στο σπίτι της δασκάλας κυρίας Ισιγόνης. Οι υπάλληλοι συνέχιζαν να πηγαίνουν στην Τράπεζα με τα θρυλικά λεωφορεία «Σουσού» και «Μαρμάρω», που μετατράπηκαν σε γκαζοζέν, δηλαδή δούλευαν με ατμό, λόγω της έλλειψης βενζίνης. Τα λεωφορεία είχαν βαφτιστεί έτσι από τους πολύ εύθυμους κατοίκους της Φιλοθέης. Το πρώτο πήρε το όνομά του από το συνεχές κούνημά του και το δεύτερο από τις συνεχείς βλάβες που είχαν ως επακόλουθο, πολλές φορές, το σπρώξιμο από τους επιβάτες. Τα λεωφορεία κυκλοφορούσαν σε τέσσερα δρομολόγια την ημέρα: δύο προς την Αθήνα και δύο προς τη Φιλοθέη και οι κάτοικοι του οικισμού, που ήταν κυρίως τραπεζικοί υπάλληλοι, ξεκινούσαν όλοι μαζί το πρωί και επέστρεφαν το βράδυ.
  Είναι αξιοσημείωτο ότι μαζί με τα άλλα κακά που έφερε ο πόλεμος, έφερε και τον πληθωρισμό, που μηδένισε την αξία των χρημάτων. Ενα παράδειγμα είναι η αγορά ενός αυγού που κόστιζε 20.000.000 δρχ. Παράλληλα όμως μηδενίστηκαν και τα χρέη στην Τράπεζα όλων εκείνων που είχαν πάρει δάνεια για την αγορά οικοπέδου ή για το χτίσιμο των σπιτιών.
  Με τη λήξη του πολέμου τα πράγματα άρχισαν να βρίσκουν τον κανονικό τους ρυθμό. Ολο και περισσότερα σπίτια άρχισαν να ξεφυτρώνουν και το προάστιο άρχισε να παίρνει τη μορφή μιας οργανωμένης πόλης. Τα σχολεία, τα λιγοστά μαγαζιά, η Αστυνομία, το σινεμά της Φιλοθέης, το Δημαρχείο, σιγά - σιγά άρχισαν να λειτουργούν. Παρ' όλα αυτά, η Φιλοθέη συνεχίζει να παραμένει μια ήσυχη συνοικία, που πολλοί αποκαλούν υπνούπολη, γιατί ήταν λιγοστές οι οικογένειες που αποφάσισαν να αξιοποιήσουν την οικοπεδική μερίδα τους στην κάτω Φιλοθέη που εκτεινόταν τότε το σχέδιο πόλης και να μετοικήσουν πλέον στο νεοδημιουργούμενο οικισμό.
  Το κλίμα αλλάζει λίγο το 1950, μετά την πώληση από τον Οικοδομικό Συνεταιρισμό στους δημοσιογράφους (ΕΣΗΕΑ) της περιοχής από την οδό Γεωργίου Σταύρου ως την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου που αντιστοιχούσε σε 52 οικόπεδα για τη στέγαση 100 μελών της Ενωσης. Η έξυπνη αυτή ιδέα του Συνεταιρισμού αποσκοπούσε στη διαφήμιση της Φιλοθέης, μέσω των εντύπων των δημοσιογράφων, ώστε να γίνει γνωστό το προάστιο και τα πλεονεκτήματά του και να προσελκύσει οικιστές. Από την αρχή της δεκαετίας του '50 άρχισε το ενδιαφέρον των Αθηναίων για τη Φιλοθέη, οι αγοραπωλησίες οικοπέδων και η ανέγερση πολλών κατοικιών, πάντα όμως για την κάλυψη των αναγκών των οικιστών με ισόγεια ή το πολύ διώροφα κτίρια και όχι πολυκατοικιών. Την ίδια εποχή χτίζεται κι ο στίβος απ' τον αείμνηστο Στέλιο Κυριακίδη, καθώς και ο Αθλητικός Ομιλος Αντισφαίρισης Φιλοθέης. Η συμβολή των δημοσιογράφων στη δημιουργία του οικισμού ήταν μεγαλύτερη, αν συνυπολογιστεί και η παρέμβασή τους στην επίλυση πολλών προβλημάτων, όπως π.χ. της συγκοινωνίας, των αγορών τροφίμων, κέντρων αναψυχής, της αναγκαστικής πώλησης οικοπέδων του Οικ. Συνεταιρισμού σε άλλους συνεταιρισμούς κλπ.
  Η Φιλοθέη γίνεται πλέον γνωστή για την ησυχία της, το πολύ πράσινο που είχε φυτευθεί σπιθαμή προς σπιθαμή απ' τους κατοίκους της, υπό την επίβλεψη του Μιχαήλ Πουλάκη. Ο περιορισμός της επαγγελματικής στέγης σε αυστηρά προκαθορισμένους χώρους τού οικισμού και το άφθονο πράσινο ήταν οι παράγοντες που έκανε ελκυστική τη Φιλοθέη σε πολύ κόσμο.
  Με αφορμή την αλματώδη ανάπτυξη του οικισμού από την εκτέλεση των έργων οδοποιίας, δικτύου αποχέτευσης στην πάνω Φιλοθέη, ηλεκτροφωτισμού, υδρεύσεως, δενδροφυτεύσεων κλπ που ξεκίνησαν το 1955, ο Οικ. Συνεταιρισμός αποφάσισε να αξιοποιήσει και την υπόλοιπη έκταση που είχε αγοράσει, δηλαδή την περιοχή από τον Ιερό Ναό της Αγίας Φιλοθέης έως το βουνό, που ονομαζόταν «βραχώδη», και για το σκοπό αυτό εκπόνησε ρυμοτομικό σχέδιο που εγκρίθηκε τελικά από το Κράτος το 1968 μετά από δεκαπενταετείς προσπάθειες του Συνεταιρισμού. Από την εποχή εκείνη άρχισε η ανέγερση οικοδομών και στην περιοχή αυτή με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν ελάχιστα άκτιστα οικόπεδα στα διοικητικά όρια του δήμου Φιλοθέης.
  Το 1971 τέθηκε σε εκκαθάριση ο Οικ. Συνεταιρισμός, διαδικασία που διαρκεί ακόμη και σήμερα. Στο διάστημα της λειτουργίας του, πέρα από τις οικοπεδικές εκτάσεις που παραχώρησε για την ανέγερση κτιρίων κοινής ωφέλειας και τη δημιουργία γηπέδων και χώρων άθλησης, χρηματοδότησε και όλα τα έργα που εκτελέστηκαν στο νέο οικισμό και συνεργάστηκε σε τέτοιο βαθμό με την Κοινότητα που δικαιωματικά του αποδίδεται ο χαρακτηρισμός του «ισχυρού και πολύτιμου συμπαραστάτη» στη δημιουργία της Φιλοθέης. Τα λίγα οικοπεδικά περιουσιακά στοιχεία που απέμειναν στο Συνεταιρισμό μετά το 1971 μέσα στη Φιλοθέη αξιοποιήθηκαν με τη διάθεσή τους για την ανέγερση σχολικών και κοινωφελών κτιρίων όπως το γυμνάσιο - λύκειο στην οδό Γ. Σταύρου.
  Η Φιλοθέη έγινε δήμος από 1/1/1991 καθώς η ζήτηση των οικοπέδων και επομένως ο αριθμός των κατοίκων αυξάνονται συνεχώς και σταθερά. Μαζί αυξάνονται και οι τιμές των οικοπέδων, που σήμερα πλέον είναι προσιτές μόνο σε πολύ εύπορες οικογένειες.

Ιστοσελίδα Δήμου Φιλοθέης
• http://www.philothei.gr/municipality/history.asp (3 φωτ.)

Ιστορία του Δήμου Χολαργού

ΧΟΛΑΡΓΟΣ (Δήμος) ΑΤΤΙΚΗ
Η πρώτη ιστορική αναφορά στο Χολαργό σαν Δήμος χρονολογείται πριν από 2.500 χρόνια. Ο διασημότερος κάτοικος του Χολαργού ήταν ο Περικλής της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Ο Περικλής γεννήθηκε γύρω στα 494 π.Χ. πιθανόν στο εξοχικό σπίτι του πατέρα του Ξανθίππου, στο Χολαργό. Η κεντρικότερη αρτηρία της πόλης φέρει και το όνομά του και η κεντρική είσοδος της πόλης κοσμείται με τη προτομή του Περικλή. H Δημοτική αρχή της πόλης χρησιμοποιεί στα έγγραφά της το κεφάλι του Περικλή, υποδηλώνοντας ότι ο Χολαργός είναι πατρίδα του πιο ένδοξου άνδρα της Αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με μελέτη του αρχαιολόγου κ. Νικολάου Λιάρου, η περιοχή που καταλαμβάνει ο σημερινός Δήμος του Χολαργού σώζει αρχαιολογικά κατάλοιπα κατοίκησης από τους αρχαιότατους χρόνους. Η πρώτη μαρτυρία κατοίκησης ανάγεται στους προϊστορικούς χρόνους.. Επόμενα στοιχεία κατοίκησης σημειώνονται πολύ αργότερα στους Κλασσικούς και Ελληνιστικούς χρόνους.

Στη περιοχή της 5ης στάσης Χολαργού βρέθηκαν το 1964 σημαντικά ταφικά μνημεία του προχωρημένου 5ου και του 4ου αιώνα. Ενδείξεις κατοίκησης της Κλασσικής, Ρωμαϊκής και Βυζαντινής εποχής βρέθηκαν επίσης πρόσφατα στη Νότια πλευρά του Κορακοβουνίου. Στην ίδια περιοχή χτίστηκε στα υστεροβυζαντινά χρόνια, πιθανόν στον 13ο μ.χ. αιώνα ο σταυρεπίστεγος ναός της Αγ. Ελεούσας. Ν.Δ. του ναού της Αγ. Ελεούσας βρίσκεται το μεσοβυζαντινό μοναστήρι του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου, μοναδικό λείψανο των μέσων χρόνων, με καθολικό του 12ου αιώνα και προσκτίσματα του 13ου - 15ου μ.χ. Η σύγχρονη ιστορία του Δήμου αρχίζει το 1926 με τη δημιουργία οικοδομικού συνεταιρισμού. Ο Χολαργός ανακηρύχθηκε κοινότητα το 1933.