Εμφανίζονται 34 τίτλοι με αναζήτηση: Βιογραφίες στην ευρύτερη περιοχή: "ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ Δήμος ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ" .
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1751 - 1826
Πρόκριτος του Μεσολογγίου που το βράδυ της ηρωικής «Εξόδου» ανατίναξε
την πυριτιδαποθήκη στην οποία είχαν καταφύγει άρρωστοι και γυναικόπαιδα. H θυσία
του Μεσολογγίου ευαισθητοποίησε την Ευρώπη και ενίσχυσε το φιλελληνικό ρεύμα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων
ΑΙΤΩΛΙΚΟ (Πόλη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1893 - 1958
Γιατρός, καθηγητής Πανεπιστημίου και λόγιος. Γεννήθηκε στο Αιτωλικό. Σπούδασε
Ιατρική και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε στο εξωτερικό.
Υπήρξε έκτακτος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή. Στα 1948 εξέδωσε μεταφρασμένα και
σχολιασμένα αποσπάσματα από το έργο του πρώτου στον κόσμο υλιστή φιλοσόφου, του
Ηράκλειτου. Έγραψε και τύπωσε σε βιβλία και δύο θεατρικά έργα: Πάντα ρει και Βελλερεφόντης
(1952).
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1867 - 1943
Σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα και υπηρέτησε στην εκπαίδευση ως καθηγητής,
Γυμνασιάρχης, Επιθεωρητής, Εκπαιδευτικός Σύμβουλος. Θεωρήθηκε από τους πιο ονομαστούς
εκπαιδευτικούς της εποχής του. Υπηρέτησε στα ελληνικά σχολεία - από την Μερσίνα
της Μ. Ασίας, ως την Κέρκυρα - μελέτησε την ψυχολογία των απλών ανθρώπων και τους
καημούς τους, που τροφοδότησαν την πεζογραφία του. Με αφήγηση ζηλευτή, με πηγαίο
και αγαθό χιούμορ, μα προπαντός με αγάπη και κατανόηση για τον άνθρωπο μας χάρισε
διηγήματα με έντονο ηθογραφικό - όχι εθιμογραφικό - χαρακτήρα. Στο έργο του προβάλλεται
ένας ανώτερος ανθρωπισμός. Το 1931 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο
Βικέλα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας
1867 - 1943
Διηγηματογράφος , μυθιστοριογράφος, εκπαιδευτικός και βιβλιοκριτικός
ΑΙΤΩΛΙΚΟ (Πόλη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Γιατρός και λογοτέχνης με αξιόλογη συγγραφική και πολιτιστική δραστηριότητα
στην ελληνική επαρχία. Γεννήθηκε στο Αιτωλικό. Φοίτησε στη Στρατιωτική Ιατρική
Σχολή. Πήρε μέρος στον πόλεμο του 1940-41 και αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Αρχίατρου.
Κατόπιν εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Φλώρινα
όπου αφιερώθηκε στο λογοτεχνικό του έργο, με το οποίο είχε αρχίσει να ασχολείται
από τη νεανική του ηλικία.
Από το 1965 εξέδιδε το περιοδικό Αριστοτέλης. Έγραψε φιλολογικά, ιστορικά
και κοινωνιολογικά μελετήματα: Μορφές από τον Μακεδονικό Αγώνα (Ιστοριογράφημα),
Ανθρωπος - Κοινωνία - Πολιτισμός (Κοινωνιολογικό δοκίμιο), θεατρικά: Ξυπνήσανε
οι σκλάβοι, Σαλίγκαρος, Πίσω από τις Σημαίες, Ιδρώτας και Αμαρτία, Η Γιάτρισσα,
Το Λάθος, ποιητικά: Ο Ηλιοφώτιστος, Ο Στρατοκόπος, Ρυθμοί και Σκέψεις, καθώς και
πεζογραφήματα: Αγναντέματα, Μορφές.
Σ' όλο το έργο του αθόρυβου αυτού πνευματικού εργάτη επικρατεί ένας
έντονος κοινωνικός προβληματισμός, μια ακέραια συναίσθηση της ευθύνης του απέναντι
στον άνθρωπο και στα προβλήματά του.
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ»
που εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το
2002.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΓΟΥΡΙΑ (Χωριό) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1929
Γεννήθηκε το 1929 στη Γουριά Μεσολογγίου. Τέλειωσε την Παλαμαϊκή σχολή
της Ιερής Πόλης και εν συνεχεία πήρε πτυχίο Παντείου και Νομικής (Πολιτικών Επιστημών)
καθώς και πτυχίο Βυζαντινής Μουσικής.
Το 1948-50 υπηρέτησε ως υπάλληλος στη Βουλή των Ελλήνων και το 1955
διορίστηκε μόνιμος υπάλληλος στο Υπουργείο Εργασίας. Υπηρέτησε επίσης στα Υπουργεία
Κοινωνικών Υπηρεσιών και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Είναι ιδρυτικό μέλος στη Διεθνή
Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών (Δ.Ε.Ε.Λ.) και μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών,
μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (Π.Ε.Λ.) από το 1984 και μέλος στην Ένωση
Αιτωλοακαρνάνων Λογοτεχνών (Ε.Α.Λ.). Τέλος, είναι τακτικό μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας
LUTECE των Παρισίων από το 1982.
Έργα του:
Ποίηση: Aλικα Τριαντάφυλλα (Αθήνα 1981, β΄εκδ. 1983), Στων ονείρων
τη χαίτη (Αθήνα 1982, β΄εκδ. 1987), Πνοές Μαϊστραλιού (Αθήνα 1983, β΄εκδ. 1987),
Φύλλων θροϊσματα (Αθήνα 1992), Πηγής Κελαρύσματα (Αθήνα 1992).
Πεζογραφία: Θέρμο-Προυσός-Αργοστόλι (Ταξιδιωτικό, Αθήνα 1988), Μικρή προσωπική
πεζογραφική Ανθολογία (τόμος Α΄: πεζοτράγουδα κ.λ.π., Αθήνα 1989), Μικρή προσωπική
πεζογραφική Ανθολογία (τομ. Β΄: Διηγήματα, Δοκίμια, Ταξιδιωτικά κ.λ.π., Αθήνα
1992), Μικρή προσωπική πεζογραφική Ανθολογία (τομ. Γ΄: αφηγήματα, φιλοσοφήματα,
κριτικές μελέτες κ.λπ., Αθήνα 1997).
Έχει δε αρκετά ανέκδοτα ποιήματα καθώς και πεζογραφήματα (άρθρα, διηγήματα,
αφηγήματα, δοκίμια, μυθιστόρημα κ.λ.π.), πολλά από τα οποία έχουν δημοσιευθεί
σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες της Αθήνας και της Επαρχίας. Ποιήματά
του περιέχονται σε πολλές Ανθολογίες: «Πολύπτυχον», «Ανθολογία του "ΔΑΥΛΟΥ"»,
«ΙΝΤΕΡΝΑΣΙΟΝΑΛ: Ηλία Πολύδωρα», Ποιητική Ανθολογία Μιχ. Σταφυλά (περιοδ. Πνευματική
Ζωή) Ανθολογία Π.Ε.Λ. κ.λπ. Το όλο μέχρι τώρα έργο του έτυχε ευμενέστατης κριτικής
στο εσωτερικό με προεξάρχουσες κριτικές στο εξωτερικό του Γάλλου Ελληνιστή Gaston
Henry Aufrere. (Δουνκέρκη) του Γερμανού Horst Westrom (Οβερχάουζεν), του Έλληνα
διανοούμενου στην Πολωνία Νίκου Χατζηνικολάου και της Προέδρου του «Πνευματικού
Πρακτορείου» του Γιοχάννεσμπουργκ κας Ντόλλης Νταλκά. Διακρίθηκε με βραβεία στην
πατρίδα μας και στο εξωτερικό (Παρίσι, Γιοχάννεσμπουργκ).
Τέλος, το 2001 ο Διονύσης Χατζίδης εξέδωσε για το έργο του το δοκίμιο
με τίτλο «Ο Μεσολογγίτης ποιητής και πεζογράφος Γιώργος Τριανταφύλλου».
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Η Ακακία Κορδόση γεννήθηκε στο Μεσολόγγι. Σπούδασε κλασική Γαλλική
Φιλολογία στην Ελλάδα και μοντέρνα φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Ντιζόν, στη
Γαλλία. Υπηρέτησε στη Μέση Εκπαίδευση ως καθηγήτρια. Με τα γράμματα ασχολείται
από το 1967. Έχει γράψει μυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, δοκίμια και μελέτες.
Το 1979 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για γλωσσική μελέτη της
και το 1991 της απονεμήθηκε από την Ακαδημία της Γαλλίας το Μέγα Βραβείο των Γαλλικών
Γραμμάτων - τιμή που έγινε για πρώτη φορά σε Έλληνα συγγραφέα- για τη συλλογή
διηγημάτων της με τον τίτλο Δεκατρείς φωνές της σιωπής, που είχε κυκλοφορήσει
στη Γαλλία.
Η Ακακία Κορδόση έχει μεταφράσει για γνωστούς εκδοτικούς οίκους (Καστανιώτη,
Ζαχαρόπουλο, Κάκτο) κλασσικά έργα Γάλλων συγγραφέων καθώς και την Ιστορία της
Πολιορκίας του Μεσολογγίου, του Αύγουστου Φαμπρ. Έχει δημοσιεύσει πλήθος χρονογραφήματα
και άρθρα σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά και έχει κάνει πολλές εκπομπές
στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Είναι ιδρύτρια της Κινηματογραφικής Λέσχης Μεσολογγίου, πρόεδρός της
επί 10 χρόνια και μόνιμο μέλος του Δ. Σ. του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Μεσολογγίου.
Είναι μέλος του διεθνούς Κολεγίου μεταφραστών λογοτεχνίας, του Διεθνούς Οργανισμού
Θεατρικής Έρευνας και του Πανελλήνιου Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας.
Έχει λάβει μέρος σε δεκάδες συνέδρια στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό όπως και στο
Παγκόσμιο Συνέδριο Ευρωπαϊκού Θεάτρου του οποίου ήταν εισηγήτρια.
Της έχουν απονεμηθεί πολλά μετάλλια και τιμητικές διακρίσεις, μεταξύ
των οποίων και το χρυσό μετάλλιο της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου. Το 2001 η Ακακία
Κορδόση επελέγη, μαζί με άλλους 45 Έλληνες συγγραφείς να εκπροσωπήσει τη χώρα
στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης, όπου τιμώμενη χώρα ήταν η Ελλάδα.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
1876 - 1967
Ο Μπράνιας γεννήθηκε στο Μεσολόγγι (γόνος ιστορικής οικογένειας της
πόλεως). Μαθητής ακόμα δημοσιεύει στον τοπικό τύπο λογοτεχνικά και λαογραφικά
κείμενα. Τελειώνει το Γυμνάσιο κι ανεβαίνει στην Αθήνα και γράφεται στη Νομική,
λίγους μήνες μετά, όμως, επιστρέφει στην πατρίδα γιατί δεν βρίσκει μια απασχόληση
για να βγάζει το ψωμί του. Η φτώχεια του γίνεται υποφερτή όταν διορίζεται το 1894
γραφέας στη Νομαρχία. Συγχρόνως συνεργάζεται με μεσολογγίτικες και πατρινές εφημερίδες
ως επαγγελματίας. Κάνει ρεπορτάζ, στέλνει ανταποκρίσεις, γράφει άρθρα, χρονογραφήματα,
διηγήματα. Αγαπάει με πάθος την πόλη του και τους ψαράδες της, αγαπάει τα πανηγύρια
και συχνάζει στα φημισμένα μουσικά καφενεία του Βλάχου και του Καλλιαντέρη. Οι
Μεσολογγίτες τον αγαπάνε και τον θαυμάζουν αλλά ο Στάμος Μπράνιας ονειρεύεται
την Αθήνα. Το 1904 τον ανακαλύπτει ο πολύς Βλάσης Γαβριηλίδης και του γράφει ν'
ανεβεί αμέσως στην Αθήνα και να γίνει ένας ακόμα του επιτελείου της Ακροπόλεως.
Ξεχωρίζει αμέσως σαν ρεπόρτερ και στη συνέχεια σαν χρονογράφος. Οι κύκλοι της
δημοσιογραφίας και της λογοτεχνίας εντυπωσιάζονται για τη γλώσσα και το στυλ του,
αλλά και τη βαθειά του γνώση των κοινωνικών θεμάτων. Γίνεται περιζήτητος.
Το 1905 εγκαταλείπει την Ακρόπολη. Τα επόμενα 30 χρόνια θα συνεργαστεί
με τις περισσότερες από τις σημαντικές εφημερίδες, κυρίως σαν πρώτος χρονογράφος:
Αλήθεια (1906), Σκριπ (1906-1907), Νέον Αστυ (1907-1908), Αθήνα (1909-1911), Νέα
Ημέρα (1912-1913), Νέα Ελλάς (1913-1915), Θάρρος (1916), Σημαία (1917-1918), Ελεύθερος
Τύπος (1919-1927), Η Καθημερινή (1929-1934). Θα συνεργαστεί και με την εφημερίδα
του Στέφανου Γρανίτσα Αστραπή και σε σπουδαία περιοδικά της εποχής όπως ο Παρνασσός,
η Πινακοθήκη του Μεσολογγίτη Δ. Ι. Καλογερόπουλου και το Μπουκέτο, το οποίο διευθύνει
ο επαχτίτης Χάρης Σταματίου.
Έκανε και μεταφράσεις από τα γαλλικά. Το αριστουργηματικό θεατρικό
έργο του Αλμπέρ Σαμαίν Πολύφημος σε δική του μετάφραση παίχτηκε από το Εθνικό
θέατρο και γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
Τα χρονογραφήματά του υπέγραφε με το ψευδώνυμο Μπραν.
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ»
που εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το
2002.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΠΕΝΤΑΛΟΦΟ (Κωμόπολη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1903 - 1989
Πεζογράφος και ποιητής γεννήθηκε στην Πεντάλοφο του Μεσολογγίου και
σπούδασε γιατρός.
Από πολύ νέος άρχισε να δημοσιεύει τους πρώτους στίχους και τα πεζογραφήματά
του σε τοπικά περιοδικά κι εφημερίδες, ενώ στα 1930 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική
συλλογή με τίτλο Βήματα στη Χλόη, την οποία προλόγισε ο Κωστής Παλαμάς. Ύστερα
από μακρόχρονη σιωπή εξέδωσε τα ακόλουθα βιβλία: Ψίθυροι (1961), Χαμένα Κύθηρα
(1964), Χρυσά Κύπελλα (1967). Στα ποιήματά του κυριαρχεί ο λυρισμός και η ευαισθησία.
Έχει μεταφράσει ακόμη πολλές τραγωδίες του Ευριπίδη, ενώ άλλη του φιλολογική εργασία
βρίσκεται σκορπισμένη σε περιοδικά κι εφημερίδες.
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ»
που εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το
2002.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΑΙΤΩΛΙΚΟ (Πόλη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1901 - 1982
Ποιητής και δοκιμιογράφος
Στη γραφική νησιώτικη γη του Αιτωλικού, που βρίσκεται στη μέση περίπου
της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου
- Αιτωλικού - Σταμνάς,
γεννήθηκε το 1901 ο Γιαννάκης Παναγιωτόπουλος, πρώτος γιος του Μιχάλη και της
Ειρήνης (το γένος Γιώργου Καραμούζα). Ο Γιαννάκης κάθισε στα μαθητικά θρανία του
Δημοτικού Σχολείου Αιτωλικού. Ο αυστηρότατος, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των μαθητών
του, δάσκαλος Κυριάκος Μονοκρούσιος, μνημόνευε -πολλά χρόνια μετά- την άριστη
επίδοση του μικρού Γιαννάκη ως παράδειγμα προς μίμηση. Το μαυριδερό κι' αχαμνούλι
εκείνο παιδάκι, με τα κοντά πανταλονάκια, που κατέβαιναν κάτω από το γόνατο, το
θυμούνται ακόμα αρκετοί απ' τους σημερινούς ηλικιωμένους Αιτωλικιώτες. Ο πατέρας
του, ο Μιχάλης Παναγιωτόπουλος, ήταν ένας έντιμος μικρέμπορος, εύπιστος, καλοκάγαθος,
φίλος των γραμμάτων και των ακολουθιών της Εκκλησίας μας. Με τα μοναδικά, ίσως,
εφόδια της εντιμότητας, της ευπιστίας και της καλοκαγαθίας δεν ήταν δυνατό να
προκόψει επαγγελματικά. Έτσι αποφάσισε το 1910 την μετοικεσία όλης της οικογένειας
στην περιοχή της πρωτεύουσας. Στην Αθήνα εγκαταστάθηκαν σ' ένα παλιό σπίτι της
οδού Κωλέττη (αριθμός 16), στα Εξάρχεια.
Στο σπίτι εκείνο έμειναν πολλά χρόνια εκτός από ένα σύντομο διάστημα, στην περίοδο
των Βαλκανικών Πολέμων, που είχαν μετακομίσει στον Πειραιά.
Στο ίδιο σπίτι, ο μετέπειτα γνωστός ως Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος έζησε τα δεύτερα
παιδικά, τα εφηβικά και τα πρώτα νεανικά του χρόνια...
Ύστερα όμως από μια δεκαετία (και συγκεκριμένα στα 1921) κατέβηκε
ένας άριστος φοιτητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που κρατούσε
στα χέρια του τα χειρόγραφα μιας ομιλίας του για «Το ποιητικό έργο του Κωστή Παλαμά»
η οποία εκφωνήθηκε απ' τον ίδιο στη λέσχη της «Φοιτητικής Συντροφιάς». Αυτή ήταν
η πρώτη επίσημη εμφάνιση στα Γράμματα του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, αλλά και η απαρχή
μιας μακράς λογοτεχνικής και στοχαστικής διαδρομής, που καλύπτει έξι δεκαετίες
και εκφράστηκε με λεπταίσθητα ποιήματα, θαυμάσια αφηγήματα, συναρπαστικές συνθέσεις
μύθου και ιστοριών, βαθυστόχαστα δοκίμια προβληματισμού, ακριβοδίκαιες και διεισδυτικές
λογοτεχνικές κριτικές, θελκτικές ταξιδιωτικές εντυπώσεις, εμπεριστατωμένες φιλολογικές
μελέτες και γοητευτικές ομιλίες. Πριν όμως από κάθε αναφορά μας στα βιβλία του
Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, θα πρέπει να μνημονεύσουμε τη δραστηριότητά του στη δεύτερη
περίοδο συνέκδοσης και συνδιεύθυνσης του περιοδικού Μούσα που έβγαινε στην
Αθήνα από τον Αύγουστο του 1920 ως το Σεπτέμβριο του 1923. Η συμμετοχή του στην
έκδοση και στη διεύθυνση του περιοδικού Μούσα θεωρείται ως σημαντικό επίτευγμα,
αν λάβουμε υπόψη ότι ο εικοσάχρονος εκείνος φοιτητής της Φιλοσοφικής Σχολής του
Πανεπιστημίου δεν διέθετε τίποτε άλλο εκτός απ' την αξιοσύνη του την πνευματική,
την γραμματολογική του ενημέρωση και την ταλαντούχο συγγραφική - λογοτεχνική του
ικανότητα. Μη έχοντας γραφεία, το περιοδικό στεγαζόταν στο σπίτι ενός απ' τους
υπεύθυνους, του Παύλου Καλλιγά, εγγονού του γνωστού απ' το πεζογράφημα Θάνος Βλέκας
συγγραφέα. Εκεί, μια συντροφιά όλο πάθος και νιάτα, μαζευόταν κάθε βράδυ και φρόντιζε
την έκδοση, την αλληλογραφία και την διεκπεραίωση του περιοδικού. Αυτή η συντροφιά
φαίνεται πως αποτέλεσε τον αρχικό κορμό των μετέπειτα γνωριμιών κι επαφών του
Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου με ανθρώπους των Γραμμάτων, της Τέχνης της Επιστήμης. Το
περιοδικό Μούσα με την ακαταπόνητη εργατικότητα του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου και
τη ζωογόνο δημιουργική πνοή του, που μεταδόθηκε και στους άλλους συνεργάτες, αποτέλεσε
τον πόλο έλξης αρκετών λογοτεχνών, δημιούργησε παράδοση κι άφησε εποχή σε μια
δύσκολη εθνικά περίοδο, που άνοιξε με μια ελπίδα, για την απελευθέρωση του Ελληνισμού
της Μικρασίας, κι έκλεισε με μια οδυνηρή καταστροφή. Η λογοτεχνική γενιά της Μούσας
θέλησε να εκφράσει την αντίστοιχη της εποχής της, που πέρασε την εφηβεία της αντικρίζοντας
τις καταστροφές και τις σφαγές του πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου και που διαψεύσθηκε
στις προσδοκίες της για μια διεθνή τακτοποίηση των προβλημάτων.
Το πρώτο βιβλίο του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου κυκλοφόρησε στα 1924, με
τον τίτλο: Το βιβλίο της Μιράντας. Πρόκειται για μια συλλογή είκοσι έξι
ποιημάτων που χωρίζονται σε δύο σειρές και που τα περισσότερα γράφτηκαν στα 1922...
Στα 1925 κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο του. Πρόκειται για μια σειρά
αφηγημάτων με τον γενικό τίτλο: Ο Χανς κι άλλα πεζά. Τα πεζά εκείνα κείμενα,
που στον πυρήνα τους ήταν ποιητικά, ήταν μια πρώτη ένδειξη της εκφραστικής πολυμέρειας
του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου.
Την ίδια περίπου χρονική περίοδο αρχίζει να συνεργάζεται στη σύνταξη
της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας του «Πυρσού», στην οποία καταχωρήθηκαν τρεις
χιλιάδες περίπου άρθρα του για ποικίλα θέματα.
Ακολουθούν οκτώ βαρυσήμαντα χρόνια σιγής και το 1933 εκδίδεται το
δεύτερο ποιητικό του βιβλίο με τον τίτλο Λυρικά Σχέδια. Την ίδια χρονιά
άρχισε η συνεργασία του με την μεγάλη Αθηναϊκή εφημερίδα Πρωία. Στα 1936 θα κυκλοφορήσει
σε βιβλίο ένα ειδικό μελέτημά του γύρω από τα Νεοελληνικά λογοτεχνικά πράγματα
που επιγράφεται: Στοιχεία Ιστορίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Στο πόνημα
τούτο -καρπό μόχθου κι ευθύνης - δίνει τα απαραίτητα στοιχεία για την παρακολούθηση
της πορείας της λογοτεχνίας μας, ενώ παράλληλα δημιουργεί ερεθίσματα για αξιολογήσεις
κι αποτιμήσεις των επιτευγμάτων της έως την εποχή της συγγραφής του...
Στα 1937 και στα 1940 τυπώνει αντίστοιχα δύο τόμους ταξιδιωτικών εντυπώσεων
με τους τίτλους: Μορφές της ελληνικής γης και Ελληνικοί ορίζοντες. Στις
σελίδες των βιβλίων αυτών βρίσκουμε περιγραφικά κείμενα διάφορων περιοχών της
χώρας μας, μεστά γνώσεων και διαποτισμένα από την λυρική ευαισθησία του συγγραφέα.
Στα μαύρα χρόνια της κατοχής εμφάνισε μια εντυπωσιακή συγγραφική παραγωγή.
Στα 1943 έγραψε και τύπωσε τα αφηγηματικά κείμενα με τον τίτλο Τα Χειρόγραφα
της μοναξιάς, και δύο τόμους από το κριτικό μελέτημα, Τα Πρόσωπα και τα
Κείμενα με τους επιμέρους τίτλους: Δρόμοι Παράλληλοι και Ανήσυχα Χρόνια.
Στα 1944 εξέδωσε το μυθιστόρημα Οι δύο και η νύχτα και τον
τρίτο τόμο από τα Πρόσωπα και τα Κείμενα που επιγράφεται Κωστής Παλαμάς. Η εμπεριστατωμένη
και διεισδυτική αυτή μελέτη τιμήθηκε με το «Έπαθλο Παλαμά» του 1944. Το έπαθλο
εκείνο αποτέλεσε και την πρώτη επίσημη αναγνώριση της αξίας του έργου του, που
στη συνέχεια αξιώθηκε κι άλλων τεσσάρων μέγιστων τιμητικών βραβεύσεων.
Την πρώτη μεταπελευθερωτική χρονιά (1945) παρουσίασε δύο μυθιστορήματα.
Αρχικά την Αστροφεγγιά κι ύστερα από λίγο τη Χαμοζωή.
Ύστερα από τρία χρόνια, στα 1949, τυπώνει τον πέμπτο τόμο της σειράς
των Προσώπων και των Κειμένων με το γενικό τίτλο Λυρικός λόγος,
ενώ παράλληλα, την ίδια χρονιά, κυκλοφορεί την τρίτη ποιητική του συλλογή, την
Αλκυόνη...
Στα 1950 κυκλοφορεί ένα τρίτο βιβλίο εντυπώσεων, που το εμπνεύσθηκε
από το ταξίδι του στα 1949 στην Αίγυπτο, με τον χαρακτηριστικό τίτλο Σκαραβαίος
ο ιερός.
Την επόμενη χρονιά (1951) τυπώνεται το μυθιστόρημα Αιχμάλωτοι
που μαζί με την Χαμοζωή και την Αστροφεγγιά κλείνουν ένα κύκλο τριών
αφηγηματικών λόγων.
Η λογοτεχνική εισφορά του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου συνεχίζεται με την
έκδοση ενός άλλου ποιητικού βιβλίου, τέταρτου σ' αυτό το είδος. Πρόκειται για
τη συλλογή που κυκλοφόρησε στα 1952 με τον τίτλο Ο κύκλος των ζωδίων, και
απαρτίζεται από είκοσι τρία ποιήματα χωρισμένα σε πέντε ενότητες. Ο ποιητής αγρυπνώντας
συνειδησιακά, αγωνιά για το παρόν και το μέλλον της ανθρώπινης μοίρας.
Η συγγραφική, όμως, διαδρομή του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου δεν τερματίζεται ούτε εδώ.
Στα 1977 εκδίδεται στη Νέα Υόρκη το βιβλίο του Οι νέοι βάρβαροι και η κατάρρευση
της αυθεντίας. Την άλλη χρονιά (1978) δίνει σ' εκδοτικό οίκο της Αθήνας μια συλλογή
διηγημάτων την Ασφυξία. Το 1979 κυκλοφόρησε ένας ακόμη τόμος με δοκίμια
με το γενικό τίτλο Η Ηθική του συμφέροντος. Το 1980 εκδόθηκε το βιβλίο
του Όρθιες ψυχές κι άλλα παράλληλα θέματα.
Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής, σταδιοδρόμησε επαγγελματικά ως
εκπαιδευτικός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Δίδαξε, παράλληλα, στο «Διδασκαλείο
της Μέσης Εκπαίδευσης» και στο «Αθήναιον». Με τις ικανότητές του και την ευσυνείδητη
εργασία του επέτυχε να δημιουργήσει άριστη φήμη συνειδητού εκπαιδευτικού επιχειρηματία
με καλές οικονομικές απολαβές.
Παράλληλα, ανάπτυξε πολύπτυχη δημοσιογραφική, πολιτιστική και κοινωνική
δραστηριότητα που πολλές φορές τον έφερε στο προσκήνιο της ζωής και του γενικού
ενδιαφέροντος. Συνεργάσθηκε με τις εφημερίδες Πρωία κι Ελευθερία της πρωτεύουσας
και μ' όλα σχεδόν τα αξιόλογα λογοτεχνικά και πολιτιστικά περιοδικά του κέντρου
και των επαρχιών. Ίδρυσε μαζί μ' άλλους έντεκα, την πασίγνωστη «Λογοτεχνική Ομάδα
των Δώδεκα». Διατέλεσε μέλος Διοικητικού Συμβουλίου της «Εθνικής Πινακοθήκης»
κι αντιπρόεδρος του αντίστοιχου Συμβουλίου «Εθνικού Θεάτρου». Συμμετέσχε στην
Επιτροπή της «Βασικής Βιβλιοθήκης» και για ένα διάστημα ήταν πρόεδρος του Διοικητικού
Συμβουλίου της ΕΡΤ.
Στην πρώτη μεταδικτατορική Υπηρεσιακή Κυβέρνηση έγινε Υπουργός Πολιτισμού
και Επιστημών. Στα 1976, το Πανεπιστήμιο της Αθήνας τον ανακήρυξε τιμητικά διδάκτορα
της Φιλοσοφικής Σχολής του.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
1912
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
Φιλολογικό ψευδώνυμο του πεζογράφου Νίκου Μαυροσκότη. Γεννήθηκε στο
Αιτωλικό κι ακολούθησε τη στρατιωτική σταδιοδρομία. Στα Γράμματα εμφανίστηκε πολύ
νέος, το 1927, με δημοσιεύματα διηγημάτων του στη Φιλολογική Πρωτοχρονιά του Μαυρίδη,
στο Ρουμελιώτικο Ημερολόγιο κι αλλού. Το 1948 τύπωσε το πρώτο του πεζογράφημα
με τίτλο Η πίπα του πατέρα μου και το 1961 το μυθιστόρημα Ο ιταλικός λόφος. Την
ίδια χρονιά εξέδωσε και το θεατρικό του έργο Η επιστροφή των Αργοναυτών. Η πεζογραφία
του χαρακτηρίζεται από άμεσο λυρισμό. Το σύγχρονο ύφος του με τη κοφτή φράση και
την άμεση εικόνα κερδίζει τον αναγνώστη.
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ» που
εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το 2002.
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1867 - 1943
Ο Αντώνης Τραυλαντώνης ήταν Μεσολογγίτης. Γεννημένος στο Μεσολόγγι
το 1867, ήταν οκτώ χρόνια νεώτερος από τον Παλαμά και τρία χρόνια μεγαλύτερος
από τον Μαλακάση. Μαζί με την «Πίκρα» του Παλαμά και τα «Μεσολογγίτικα» του Μαλακάση,
η «Εξαδέλφη» του Τραυλαντώνη μας μεταφέρει στον κυματισμό και την μαγεία της μεγάλης
Λιμνοθάλασσας.
Το Μεσολόγγι ήταν τότε, όπως και τώρα, μια αξιόλογη επαρχιακή πόλη
που την αγκαλιάζει η Λιμνοθάλασσα και την κοσμεί ο δρόμος της Τουρλίδας, δρόμος
περιδιάβασης και ρεμβασμού. Αυτόν τον δρόμο πορευόταν νέος ο Τραυλαντώνης, όπως
διαβάζομε στο έργο του Διετής Θητεία. «Το μεγαλειώδες εσπερινόν λυκόφως και της
λίμνης η παντελής ακινησία καθίστων τον περίπατόν μου εκείνον πολύ μελαγχολικόν.
Ήμην κατά το σύνηθες μόνος. Προυχώρουν εις τον στενόν δρόμον τον κρεμάμενον εν
μέσω του ουρανού και της θαλάσσης». Σ' αυτό το περιβάλλον του Μεσολογγίου
μεγάλωσε ο Τραυλαντώνης. Τον συναντούμε ως Χρυσικόπουλον στα μαθητολόγια του Γυμνασίου
Μεσολογγίου 1879-1880 στην Β΄ τάξη με βαθμολογία «Κάλλιστα». Με το όνομα Χρυσικόπουλος
θα πάρει αργότερα και το Δίπλωμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
με «Aριστα». Στην Στρατολογική Υπηρεσία όμως φέρεται εγγεγραμμένος ως Τραυλαντώνης
(ίσως παρόνομα), και το όνομα αυτό θα διατηρήσει στην κατοπινή επαγγελματική του
σταδιοδρομία και τη λογοτεχνία. Θα υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία ως έφεδρος
αξιωματικός και από τις αναμνήσεις της περιόδου αυτής θα προέλθει το χαριτωμένο
έργο του Διετής Θητεία. Με το απολυτήριο του στρατού και το δίπλωμα της Φιλοσοφικής
είναι έτοιμος «να εισέλθει εις τον αγώνα της αυθυπαρξίας», όπως γράφει ο ίδιος.
Ακολουθεί τον εκπαιδευτικό κλάδο που τον υπηρέτησε υποδειγματικά,
όπου και αν ετάχθη. Νέος, στην αρχή της σταδιοδρομίας του, τον Ιανουάριο του 1897
(σημαδιακό έτος για την ελληνική Ιστορία) βρέθηκε υπηρεσιακώς στην πόλη Μερσίνα
της Μικράς Ασίας, τότε που ήκμαζαν οι ελληνικές κοινότητες. Εκεί, στη γιορτή των
Τριών Ιεραρχών, εξεφώνησε λόγο εορταστικό σημαντικότατο. Στο λόγο του βλέπει κανείς
τις γνώσεις του, τον πατριωτισμό και τον ενθουσιασμό του και διακρίνει τον εκπαιδευτικό
που θα λαμπρύνει την Ελληνική Παιδεία. Η υπηρεσιακή του σταδιοδρομία,
αλλά και οι συνεχείς επιστρατεύσεις των επόμενων χρόνων τον έφεραν σε πολλές πόλεις
και χωριά της Ελλάδος. Μετά τον πόλεμο του 1897 υπηρετεί στη Ζωσιμαία Σχολή των
Ιωαννίνων, όταν η πόλη ήταν ακόμη τουρκική. Αργότερα πηγαίνει καθηγητής στο Πύργο
Ηλείας και το 1911 στο Αίγιο
με Γυμνασιάρχη τον Γρυπάρη. Προήχθη στη θέση του Γυμνασιάρχη και αργότερα, όταν
έγινε σχολικός επιθεωρητής, μετετέθη στην Κέρκυρα. Εκεί έζησε κοντά στην αγαπημένη
του μητέρα και την αδελφή του Βασιλική, σύζυγο του Κερκυραίου φαρμακοποιού Στέλιου
Μαναρρίζη.
Ο Τραυλαντώνης ως εκπαιδευτικός άσκησε το έργο του με έμπνευση, υποδειγματικά.
Όσοι υπήρξαν μαθητές του δεν ξέχασαν ποτέ την διδασκαλία του (Νέα Εστία 1943).
Πίστευε στην Παιδεία και υπηρετούσε την εκπαίδευση ως αποστολή. Έταξε τον εαυτό
του στη μόρφωση της ελληνικής νεότητας. Αναγνωρίζεται η αξία του και μόλις συστήθηκε
το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο (1914) αποτέλεσε μέλος του με διακεκριμένους συνεργάτες.
Με τη διδακτική πείρα που διέθετε κομίζει νέες ιδέες και προσπαθεί να αναμορφώσει
τα Νεοελληνικά Αναγνωστικά. Οι εισηγήσεις του προς το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο ήσαν
πραγματικά πρωτοποριακές. «Δεν πρέπει, γράφει, μετά τόσης στυγνής αυστηρότητος
να αποκλείεται εκ των συλλογών των Αναγνωστικών, παν λογοτέχνημα χειριζόμενον
το θέμα των σχέσεων των δύο φύλων, αρκεί να το χειρίζεται μετά τέχνης αληθούς,
ανωτέρας πάσης υλικής πνοής, όπως το χειρίζεται η αληθής τέχνη, η και τα ταπεινότερα
και τα χυδαιότερα εξευγενίζουσα». Ο Τραυλαντώνης ζητούσε την ανύψωση των νέων
προς την αλήθεια της ζωής. Για τούτο ζητούσε την ανάγκην πνευματικής τροφής των
νέων απ' ευθείας από τις πηγές.
Η ταχεία άνοδος του Τραυλαντώνη και οι προοδευτικές αντιλήψεις του
γεννούν αντιδράσεις. Κατηγορήθηκε ότι δεν είχε πτυχίο! Πτυχίο στο όνομα Τραυλαντώνης
δεν υπήρχε και για τούτο καλείται να απολογηθεί! Αποδεικνύεται γρήγορα η ταυτότητα
των ονομάτων και εισπράττει την συγγνώμη του Υπουργού. Αργότερα διετέλεσε και
Πρόεδρος του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου μέχρι το 1926 οπότε παραιτήθηκε, πολύ πριν
φθάσει στο όριο ηλικίας. Έμμεσος και εύσχημος ο λόγος που τον ανάγκασε σε παραίτηση.
Δεν είχε σπουδές στο εξωτερικό που κρίθηκαν απαραίτητες για τη θέση αυτή. Δεν
είχε σπουδές στην Ευρώπη, γιατί πέρασε τη ζωή του μορφώνοντας τα παιδιά της Ελλάδας.
Παραιτήθηκε, αλλά πικράθηκε πολύ. Έκτοτε έζησε στην Αθήνα, στη συνοικία Ζωγράφου,
χωρίς οικογένεια, με το Μεσολόγγι και τα παιδιά της αδελφής του στην καρδιά του.
Έζησε αθόρυβα και απλά, με συντροφιά τους τόμους των βιβλίων του και τη λάμπα
του πετρελαίου να φωτίζει τις ώρες της περισυλλογής του...
Η συγγραφική δράση του Τραυλαντώνη διήρκεσε περίπου 40 χρόνια και
κατέλειπε τους εξής τόμους διηγημάτων: Τόμος Α΄, 1921, περιλαμβάνει σε επανέκδοση
και την Εξαδέλφη. Τόμος Β΄, 1922, Η Κρουσταλλένια και άλλα διηγήματα. Τόμος Γ΄,
1923, Η Ηλιοστάλλαχτη. Τόμος Δ΄, 1925, Τρεις Λόγοι. Τόμος Ε΄, 1930, Απολογία Μισανθρώπου
και άλλα διηγήματα. Τόμος ΣΤ΄, 1935, Λεηλασία μιας ζωής, μυθιστόρημα. Επίσης είχε
δημοσιεύσει πολλά, είτε με το όνομά του είτε με το ψευδώνυμο Κλεάνθης, στον Παρνασσό,
περιοδικό του ομώνυμου Συλλόγου, την Τέχνη, την Εθνική Αγωγή, τα Γράμματα Αλεξανδρείας,
στην Κυριακή του Ελεύθερου Βήματος, όπου δημοσιεύθηκε το μυθιστόρημα η Κόρη του
Προδότη και άλλού. Επίσης κατέλειπε πολλά ανέκδοτα έργα. Μετά τον θάνατό του από
τα ανέκδοτα έργα του δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Νέα Εστία το σχεδόν τελειωμένο
μυθιστόρημά του Λουκάς Σαματάς. Τα υπόλοιπα εξακολουθούν να μένουν άγνωστα και
αδημοσίευτα. Ο Θ. Ξύδης που τα κατέγραψε (Νέα Εστία, 1943) μας πληροφορεί ότι
παρουσιάζουν ενδιαφέρον και είναι ωριμότατα. Μεταξύ αυτών είναι το μυθιστόρημα
Η πατρική θυσία βασισμένο σε πληροφορίες από τον Αππιανό, τον Πλούταρχο και τον
Αρριανό, και η τραγωδία Το τέλος του Ωραίου.
Επίσης αξιοπρόσεκτα είναι τα διηγήματα: Ο θησαυρός μου, Πετρέλαιο
- πετρέλαιο, Ο Τροχός της τύχης. Διαφορετική εικόνα θα έδινε ο Τραυλαντώνης εάν
επιμελείτο και τελείωνε το έργο του, ειδικά αν τελείωνε τα θεατρικά του έργα.
Στα χρόνια της δημιουργικής δράσης του Τραυλαντώνη συνέβησαν σημαντικά
πολεμικά και πνευματικά γεγονότα και σημειώθηκαν ιστορικές αλλαγές. Τέσσερα χρόνια
πριν από την Διετή Θητεία έχει εκδοθεί το 1888 το Ταξίδι μου του Ψυχάρη που ανέτρεψε
τα καθιερωμένα της γλώσσας και δημιούργησε αντιδράσεις. Το γλωσσικό ζήτημα οδήγησε
σε διαφοροποίηση του ελληνικού πνευματικού κόσμου. Από την μια οι δημοτικιστές
-με πρωτεργάτη τον Παλαμά- και από την άλλη οι καθαρευουσιάνοι -Μιστριώτης. Αποτέλεσμα.
συγκρούσεις και διαμάχες για το γλωσσικό ζήτημα. Ο Τραυλαντώνης πορεύεται προς
την Δημοτική. Τα πρώτα έργα του (Διετής Θητεία - Ολυμπία) τα έγραψε στην καθαρεύουσα.
Έκτοτε διαπιστώνει την ευελιξία της Δημοτικής και την παραστατικότητά της και
την υιοθετεί. Μια δημοτική στρωτή, ευχάριστη που διαβάζεται και σήμερα, ζωντανή
και νέα. Ο Μαβίλης, σε γράμμα του προς τον Παλαμά στις 5 Ιουλίου 1902, μεταξύ
των οπαδών της δημοτικής και ενδεχομένως ιδρυτών και συνεργατών περιοδικού «Εθνικής
Γλώσσας» αναφέρει και τον Τραυλαντώνη. Και ο Παλαμάς τον συναριθμεί μεταξύ των
επιφανέστερων πεζογράφων μας.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΕΥΗΝΟΧΩΡΙ (Κωμόπολη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1936
Η Αγγελική Παυλοπούλου, ποιήτρια με αξιόλογο έργο, γεννήθηκε στο Ευηνοχώρι
και ζει στην Πάτρα.
Παρουσιάστηκε στα γράμματα το 1962 με την ποιητική συλλογή Ο Δρόμος
με τα τριαντάφυλλα. Η κριτική, ομόφωνα, υποδέχθηκε με ενθουσιασμό τη νέα ποιήτρια.
Ακολούθησαν κι άλλα βιβλία που δικαίωσαν την ενθουσιώδη υποδοχή: Ερωτικές νηοψίες
(1964), Οι προτάσεις μου (1966), «CΑΝΤΟ» (1967), Για το φταίξιμο της Ανοιξης (1972),
Προσπέραση (1972), Σαράντα οκτώ ερωτικές επιστολές (1974), Χαρίλαε (1974), Ο φόβος
1967-1974 (1975), Η περίπολος (1976), Ο θόλος (1977), Οι πρωτόπλαστοι (1978),
Η γέννα μέσα στο ωραίο (1980), Ο άλλος (οκτάστιχα) (1981), Δίστιχα (1981). Έχει
συμπεριληφθεί σε πολλές ανθολογίες και ποιήματά της μεταφράστηκαν στη Γαλλική,
Αγγλική, Γερμανική και Ιταλική γλώσσα. Στα ποιήματα της Αγγελικής Παυλοπούλου
συναντάμε ένα λυρισμό δροσερό και δυνατό που πηγάζει από τη γυναικεία της ευαισθησία
και γίνεται τραγούδι πρωτόγνωρο της ζωής, της φύσης και του έρωτα σε όλες του
τις εκδηλώσεις και μορφές.(...)
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1788 - 1824
(Λονδίνο, 1788 - Μεσολόγγι,
1824)
´Aγγλος λυρικός ποιητής και φιλέλληνας. Αποδέχτηκε την πρόταση
του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου να γίνει εκπρόσωπός του στην Ελλάδα,
φόρτωσε το μπρίκι «Ηρακλής» με όπλα, τρόφιμα και φαρμακευτικό υλικό και έφτασε
στο Αργοστόλι τον Αύγουστο
του 1823. Παρέμεινε για πέντε μήνες στο χωριό Μεταξάτα και τον Ιανουάριο του 1824
πήγε στο Μεσολόγγι. Εκεί έγινε δεκτός με ενθουσιασμό απ’ όλους τους Έλληνες
και η παρουσία του τροφοδότησε ευεργετικά το φιλελληνικό κίνημα. Επιχείρησε να
οχυρώσει το Μεσολόγγι και
να δημιουργήσει πυρήνα πυροβολικού. Συγκρότησε σώμα Σουλιωτών με το οποίο σχεδίαζε
την κατάληψη της Ναυπάκτου,
η απειθαρχία όμως που εκδηλώθηκε οδήγησε στη ματαίωση της επιχείρησης. Διορίστηκε
συνταγματάρχης πυροβολικού, του απονεμήθηκε η ιδιότητα του Έλληνα πολίτη, οι Μεσολογγίτες
τον ανακήρυξαν πολίτη και ευεργέτη της πόλης τους και το Φιλελληνικό Κομιτάτο
τον εξέλεξε μέλος της επιτροπής για τη διαχείριση του πρώτου δανείου. Τα ποικίλα
καθημερινά προβλήματα του προξενούσαν απογοήτευση που σε συνδυασμό με το άσχημο
κλίμα επιδείνωσαν την ήδη κλονισμένη υγεία του. Στα μέσα Φεβρουαρίου 1824 αρρώστησε
από ελονοσία και πέθανε στις 19 Απριλίου.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων
1859 - 1943
Ο Κωστής Παλαμάς, κορυφαίος μεταξύ των Νεοελλήνων ποιητών του τέλους
του 19ου και των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, ο κυριότερος εκπρόσωπος της
λεγόμενης γενιάς του 1880, ο σημαντικότερος κριτικός των χρόνων του, διηγηματογράφος
και θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε το 1859 στην Πάτρα από γονείς Μεσολογγίτες.
Σε ηλικία επτά ετών, ορφανός και από τους δύο γονείς του, βρέθηκε στο σπίτι του
θείου του, αδελφού του πατέρα του, στο Μεσολόγγι. Στην ιερή αυτή πόλη του Αγώνα
του '21 ο ποιητής έμαθε τα εγκύκλια γράμματα.
Στο Μεσολόγγι έμεινε μέχρι το 1875, οπότε ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει
νομικά στο Πανεπιστήμιο. Κάθε καλοκαίρι, ωστόσο, ξαναγυρνούσε κοντά στην αγαπημένη
του Λιμνοθάλασσα που τόσο τραγούδησε αργότερα στα ποιήματά του. Γρήγορα ο Παλαμάς
κατάλαβε ότι δεν ήταν καμωμένος για δικηγόρος. Τον τραβούσε η ποίηση κι η λογοτεχνία.
Αποδέχτηκε το μήνυμα του δημοτικισμού και εξελίχθηκε σε μια από τις
κορυφαίες και ηγετικές μορφές του αγώνα για την επικράτησή του. Από το 1879 άρχισε
να δημοσιεύει ποιήματα σε διάφορα έντυπα της εποχής και κυρίως στα πρωτοποριακά
φύλλα Ραμπαγάς και Μη χάνεσαι. Γράφει ασταμάτητα, διαβάζει Παγκόσμια Λογοτεχνία,
μεταφράζει, συνεργάζεται με όλα τα έντυπα της εποχής του, χρησιμοποιώντας, εκτός
από το όνομά του, και διάφορα άλλα ψευδώνυμα. Δημοσιεύει χρονογραφήματα, επιφυλλίδες,
κριτικές, λυρικά και σατιρικά ποιήματα, ακόμη και πολιτικά σχόλια και διηγήματα.
Το 1886 θα εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή Τα τραγούδια της
πατρίδος μου και θα παντρευτεί με τη Μεσολογγιτοπούλα Μαρία Βάλβη. Από το γάμο
αυτό θ' αποκτήσει τρία παιδιά, τη Ναυσικά, τον Λέανδρο και τον Αλκη, που πέθανε
σε ηλικία πέντε ετών και που στη μνήμη του αφιέρωσε ο Παλαμάς το θαυμαστό ελεγειακό
του ποίημα Ο Τάφος. Το 1897 διορίστηκε γραμματέας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και
αφοσιώθηκε στο ποιητικό του έργο, ενώ συγχρόνως ασκούσε και την κριτική.
Πέθανε στις 27 Φλεβάρη 1943 κι όλη η Αθήνα παρακολούθησε την κηδεία
του, που στάθηκε μια αφορμή για να εκδηλώσει ο λαός την Αντίστασή του στον κατακτητή
θρηνώντας το χαμό του εθνικού ποιητή. Ο Αγγελος Σικελιανός απάγγειλε πάνω απ'
τον τάφο του Παλαμά ένα έντονα αντιστασιακό ποίημα, και ο λαός τραγουδούσε τον
Εθνικό Ύμνο.
O Παλαμάς μπόρεσε να εκφράσει στο έργο του την αγωνία για τη ζωή του
Έθνους. Παθιασμένα Έλληνας, πονούσε κι αισθανόταν την Ελλάδα, αντιλαμβάνονταν
το χρέος του. Η Ελλάδα που επιτέλους έγινε κράτος, δεν έπρεπε να χαθεί, έρμαιο
στα χέρια αρχαιομανών, έπρεπε να συνδεθεί με την παράδοση, με την αρχαία σοφία
της, με τη βυζαντινή μεγαλοπρέπειά της. Παράλληλα όμως πολλές φορές χαμηλώνει
τη φωνή του για να διοχετεύσει τη νοσταλγία για τη παιδική του ζωή και τη θλίψη
για τις οικογενειακές συμφορές.
Ο Κωστής Παλαμάς στάθηκε από τους πιο τιμημένους και δοξασμένους στη
ζωή τους ποιητές μας. Στα 1915 τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Αργότερα
παρασημοφορήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό Ιπποτών του Τάγματος Σωτήρος, ενώ στα 1926
υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και στα 1930 έγινε πρόεδρός της.
Το έργο του Παλαμά χωρίζεται στα ακόλουθα μέρη:
Ποίηση: Τα Τραγούδια της Πατρίδος μου (1886), Ο Ύμνος της Αθηνάς (1889),
Τα Μάτια της Ψυχής μου (1892), Ίαμβοι και Ανάπαιστοι (1897), Ο Τάφος (1898), Οι
Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης (1900), Η Ασάλευτη Ζωή (1904), Ο Δωδεκάλογος του
Γύφτου (1907), Η Φλογέρα του Βασιλιά - Ηρωϊκή Τριλογία (πρόλογος κι επίλογος,
1910), Οι Καημοί της Λιμνοθάλασσας, Σατιρικά Γυμνάσματα (1912), Η Πολιτεία κι
η Μοναξιά (1912), Βωμοί (1915), Τα Παράκαιρα (1919), Τα Δεκατετράστιχα (1919),
Οι Πεντασύλλαβοι - Τα Παθητικά κρυφομιλήματα - Οι Λύκοι - Δυό λουλούδια από τα
ξένα (1925), Δειλοί και Σκληροί Στίχοι (1928), Ο Κύκλος των Τετράστιχων (1929),
Περάσματα και Χαιρετισμοί (1931), Οι νύχτες του Φήμιου (1935), Εκλογή από το ποιητικό
έργο του Κωστή Παλαμά (1937), Βραδινή φωτιά (1944).
Κριτική: Το έργον του Κρυστάλλη (1894), Γράμματα (1904), Γράμματα, τόμος
Β΄ (1907), Ηρωϊκά πρόσωπα και κείμενα (1911), Τα πρώτα Κριτικά (1913), Ιούλιος
Τυπάλδος (1917), Βιζυηνός και Κρυστάλλης (1917), Πώς τραγουδούμε τον θάνατο της
κόρης (1918), Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1924), Γύρω στο Σολωμό (1927), Πεζοί Δρόμοι,
τ. Α΄ (1928), Πεζοί Δρόμοι, τ.Β΄ (1928), Ο Γκαίτε στην Ελλάδα (1932), Τα χρόνια
μου και τα χαρτιά μου- Η ποιητική μου, τ. Α΄ (1933), Διονύσιος Σολωμός (1933),
Πεζοί δρόμοι, τ. Γ΄- Κάποιων νεκρών η ζωή (1934), Τα χρόνια μου και τα χαρτιά
μου τόμος Β΄ (1940).
Διηγήματα: Ο Θάνατος του παλληκαριού (1901), Διηγήματα (1920).
Θεατρικά: Τρισεύγενη (1903). Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν πάρα
πολλές μεταφράσεις του αρχαίων κειμένων, καθώς και έργων, Γάλλων ιδιαίτερα, ποιητών,
όπως της Αννας ντε Νοάιγ και του Εμίλ Βεράρεν καθώς και του Βίκτορος Ουγκώ. Πολλά
συγκεντρώθηκαν στο βιβλίο του Ξανατονισμένη Μουσική.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
1869 - 1943
Ο Μιλτιάδης Μαλακάσης, ποιητής από τους σημαντικότερους του νεοελληνικού
λυρισμού, γεννήθηκε στο Μεσολόγγι. Καταγόταν από οικογένεια αγωνιστών του Εικοσιένα
με πολύ πλούτο και άνεση, που του εξασφάλισε μια ζωή αφιερωμένη στην τέχνη και
τη μάθηση κι απαλλαγμένη από βιοποριστικές έγνοιες.
Τελειώνοντας τις εγκύκλιες σπουδές του στο Μεσολόγγι ήρθε το 1888
στην Αθήνα και γράφτηκε στη Νομική Σχολή, την οποία όμως δεν τελείωσε ποτέ, καθώς
ήταν αφοσιωμένος στην ποίηση από τα εφηβικά του χρόνια. Το 1897 γνωρίστηκε με
τον ελληνογάλλο ποιητή Ζαν Μωρεάς που είχε έρθει τότε στην Αθήνα, κι η γνωριμία
αυτή στάθηκε αποφασιστική για την ποίησή του και τη μετέπειτα πορεία του. Ο Μωρεάς
που συγκινήθηκε από το ταλέντο του νεαρού ποιητή μετάφρασε δύο ποιήματά του και
τα δημοσίευσε στη Γαλλία.
Αργότερα έμελλε και να συγγενέψει μαζί του, όταν το 1908 παντρεύτηκε
την κόρη του γνωστού πολιτικού και πρωθυπουργού Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, πρώτη
εξαδέλφη του Μωρεάς. Απ' το 1909 ώς το 1915 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του
στο Παρίσι και ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, στο Μόναχο κι αλλού. Στο μεταξύ
είχε αναπτύξει στην Ελλάδα μια πνευματική δραστηριότητα. Είχε ιδρύσει μαζί με
τον Κ. Χατζόπουλο και τον Λάμπρο Πορφύρα την εταιρία «Εθνική Γλώσσα» (1904) που
έκανε συστηματικούς αγώνες για την προβολή και την καθιέρωση της Δημοτικής, κι
είχε δημοσιεύσει αρκετά ποιήματά του στον Νουμά, το περιοδικό των δημοτικιστών.
Το 1917 διορίστηκε κοσμήτορας (στη συνέχεια έγινε και διευθυντής) στη βιβλιοθήκη
της Βουλής.
Ο Μαλακάσης γνώρισε από νωρίς τη γενική αναγνώριση, και το 1924 τιμήθηκε
με το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε απ' το περιοδικό
Εβδομάς το 1885, με τα αρχικά Μ.Μ. Συστηματικότερα όμως άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα,
πεζά και άρθρα στην Εστία και σ' άλλα περιοδικά κι εφημερίδες από το 1892 και
ύστερα.
Ο Μαλακάσης είναι ελευθερωμένος από σχολές και τεχνοτροπίες, αν και
είναι βέβαια φανερή στο έργο του η επίδραση του Jean Moreas. Βασικά χαρακτηριστικά
της ποίησής του, που τη διαποτίζει μια απαισιόδοξη διάθεση, είναι η στιχουργική
επιδεξιότητα και η μουσική αίσθηση. Πιο ρωμαλέα γίνεται η ποίησή του, όταν εμπνέεται
από το Μεσολόγγι. Στα ποιήματα αυτά κυριαρχεί η νοσταλγία και το όραμα ενός κόσμου
που έχει χαθεί. Γι' αυτό αν και πολλά από τα πρόσωπα που παρουσιάζονται, όπως
ο Τάκης Πλούμας και ο Μπαταριάς, είναι μορφές ατομικές, εντούτοις ξεχωρίζουν κι
εκφράζουν το ήθος και τον τρόπο ζωής του ελληνικού λαού κατά την πρώτη περίοδο
μετά την επανάσταση του 1821. Ο αφηγηματικός τόνος, που κυριαρχεί στα ποιήματα
αυτά, θυμίζει το δημοτικό τραγούδι. Κι όπως έχει γραφτεί, ο ποιητής είχε την τόλμη
να βάλει στην ποίησή του πράγματα και ανθρώπους με τα ονόματά τους, που ήταν αντιποιητικά,
αλλά εναρμονίστηκαν μέσα στον επικό και αφηγηματικό τόνο του κάθε ποιήματος.
Ορισμένοι μελετητές επέκριναν τον Μαλακάση υποστηρίζοντας ότι είναι
κατ' εξοχήν «τραγουδιστής», ο στίχος του κυλά αυθόρμητος, χωρίς προβληματισμούς,
χωρίς να αποζητά ένα βάθος λυρικό. Ο ποιητής εκφράζει προσωπικά συναισθήματα αδιαφορώντας
για τα δεινά του ανθρώπου και της Ελλάδας.
Το έργο του: Όσο ζούσε, τύπωσε τα ποιητικά βιβλία: Συντρίμματα
(1898, με χρονολογία 1899. Β΄ έκδ. 1924, συμπληρωμένη με μια σειρά από μεσολογγίτικα
ποιήματα), Ώρες (1903), Η Κυρά του Πύργου (1904, Έμμετρο παραμυθόδραμα, δημοσιευμένο
αρχικά στα Παναθήναια, τόμος Ζ΄, και κατόπιν χωριστά), Πεπρωμένα (1909. Β΄ εκδ.
1925, μαζί με την Κυρά του Πύργου), Ασφόδελοι (1918), Μπαταριάς - Τάκης Πλούμας
- Μπάϋρον (Πλακέτα, 1920), Αντίφωνα (1931), Ερωτικό (1939). Μετέφρασε επίσης τις
Στροφές του Jean Moreas (1920). Μετά το θάνατό του κυκλοφόρησαν Τα Μεσολογγίτικα
(1946), με όλα τα δημοσιευμένα στις προηγούμενες συλλογές μεσολογγίτικα ποιήματά
του. Το 1964 ο Γ. Βαλέτας συγκέντρωσε σε δύο τόμους το σύνολο του έργου του, με
τίτλο Μαλακάσης: Απαντα.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
1886 - 1958
Ο ποιητής Ρήγας Γκόλφης (ψευδώνυμο του Δ. Δημητριάδη) καταγόταν από
το Καρπενήσι. Γεννήθηκε όμως στο Μεσολόγγι το 1886, όπου και έζησε τα παιδικά
του χρόνια. Η μητέρα του προερχόταν από την οικογένεια Δροσίνη, που συγγένευε
με την οικογένεια Παλαμά. Τις γυμνασιακές του σπουδές ο Ρήγας Γκόλφης τις ολοκλήρωσε
στην Αθήνα στην οποία και συνέχισε με πανεπιστημιακές σπουδές. Αναγορεύθηκε διδάκτωρ
της Νομικής αλλά άσκησε το επάγγελμα του συμβολαιογράφου.
Από την νεαρή του ηλικία μελετούσε αδιάκοπα αναπτύσσοντας μια ξεχωριστή
δραστηριότητα, κυρίως από την εποχή που συγκαταλέχθηκε στη μαχητική ομάδα του
Νουμά, όπου βρίσκεται εγκατεσπαρμένο το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Για πολλά
χρόνια στο περιοδικό αυτό κρατούσε τη στήλη της κριτικής του βιβλίου και του θεάτρου.
Έγραψε ακόμη άρθρα, μελέτες και δοκίμια για ποικίλα θέματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας,
που συγκροτούν μια αξιόλογη κριτική παραγωγή. Επίσης είχε συνεργαστεί στο Ημερολόγιο
της Μεγάλης Ελλάδος του Δροσίνη, στα περιοδικά Γράμματα, Νέα Εστία κ.α. Είχε διδάξει
Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη σχολή ελευθέρων σπουδών του «Ασκραίου».
Ο Ρήγας Γκόλφης πέθανε στην Αθήνα την 1η Ιανουαρίου 1958.
Εξέδωσε τα ακόλουθα έργα: Τα Τραγούδια του Απρίλη (Ποιήματα,
1919), Ο Γήταυρος (Δράμα, 1921), Ύμνοι (Ποιήματα,1921), Στο Γύρισμα
της Ρίμας (Ποιήματα, 1925), Λυρικά Χρώματα (Ποιήματα, 1930), Φαντασία
και Ποίηση (Κριτικές μελέτες, 1935), Τετράμετρα (Ποιήματα, 1953), Η
Επιφάνεια και το Βάθος (Διηγήματα, 1954).
Η ποίηση του Ρήγα Γκόλφη διακρίνεται για την άψογη τεχνική της αρτιότητα
και τους στιχουργικούς ελιγμούς της, που υπηρετούν ποικιλία ρυθμών και μέτρων.
Ιδιαίτερη επίδοση σημειώνει στις προπαροξύτονες ρίμες. Στόχος του ποιητή είναι
η υποβολή και η μουσικότητα, ενώ αντλεί και αξιοποιεί διδάγματα της δημοτικής
παράδοσης. Λυρικός, νεορομαντικός και τρυφερός εμμένει στην ειλικρίνεια του αισθήματος
και την ελληνικότητα του θέματος.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
1880 - 1967
Ο Δημήτριος (Μίμης) Λιμπεράκης του Γεωργίου και της Παναγούλας - Μαλβίνας
γεννήθηκε το 1880 και πέθανε στις 15 Απριλίου 1967 στο Μεσολόγγι, όπου έζησε τα
τελευταία 27 χρόνια της ζωής του συνεχώς ανάμεσά μας. Και λέω, «ανάμεσά μας»,
διότι τα χρόνια αυτά καθημερινά τον βλέπαμε στον περίπατό του, στο δρόμο της Τουρλίδας,
και στα περάσματά του μέσα στην πόλη. Στο κουρείο του Λαμπίρη, στο στιλβωτήριο
του Καράση, στη Λέσχη του Μαγγίνα, στο ουζάδικο του Μουστακλή ή Τρύπα, και κυρίως
στα ζαχαροπλαστεία «Aριστον» και «Γαλάξεια» όπου καθόταν με κάποια συντροφιά γύρω
του. Τελευταία σύχναζε και στο καφενείο του Μαλαβέτα. Με κριτήριο, λοιπόν, τον
χρόνο διαμονής και τον τόπο παραγωγής της όποιας δημιουργίας του, ο Λιμπεράκης
υπήρξε ο περισσότερο Μεσολογγίτης ποιητής και γενικά λόγιος (και αισθητικός της
τέχνης, όπως τον ήθελε ο Κοσμάς Πολίτης).
Το 1898 ο Λιμπεράκης αποφοίτησε από το τετρατάξιο, τότε, Γυμνάσιο
της πόλης μας με βαθμό «Σχεδόν καλώς». Γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου
Αθηνών, αλλά δεν προχώρησε στις σπουδές του. Τα πρώτα βήματά του στα Γράμματα,
με ποιήματα και «ρυθμισμένες πρόζες», όπως τις έλεγε, τα έκανε στις τοπικές εφημερίδες:
Ανεξάρτητος το 1899, Μικρά Εφημερίς, το 1900, Ακαρνανία το 1901, υπογράφοντας
με το ψευδώνυμο «Fingal» (που ήταν θρυλικός ήρωας και πολεμιστής της Ιρλανδίας).
Από το 1901 μέχρι και το 1912 εμφανίζεται σε περιοδικά της Αθήνας,
του Πειραιά, της Πόλης και της Αλεξανδρείας, όπως Το Περιοδικόν μας, του Γεράσιμου
Βώκου, η Ζωή της Πόλης, του Απόστολου Μελαχρινού, ο Ακρίτας του Σωτήρη Σκίπη,
η Ηγησώ, ο Παν του Αρίστου Καμπάνη και τα Γράμματα της Αλεξανδρείας. Στα περιοδικά
αυτά δημοσίευσε ποιήματα, μικρές πρόζες, αισθητικές μελέτες καθώς και κριτικές
και μεταφράσεις από Μαλλαρμέ, Βερλαίν, Σουίνμπερν, Ουίτμαν, Έντγκαρ Πόε και Γητς.
Υπογράφει άλλοτε με τ' όνομά του: Δ. ή Μ. ή Μίμης Λιμπεράκης και άλλοτε με το
ψευδώνυμο. Ως τόπος παραγωγής τις περισσότερες φορές αναφέρεται το Μεσολόγγι.
Δυο πεζά: «Ηρωική Συμφωνία» και «Κιάρο ντι λούνα» δηλ. Υπό το σεληνόφως, τα έγραψε
το 1903 στην Κέρκυρα και το ποίημα «Ενδυμίων» το 1910 στη Ρώμη.
Το 1913 του ζητούν επίμονα από τα Γράμματα της Αλεξανδρείας νέα συνεργασία
και να του εκδώσουν σ' ένα τόμο το μέχρι τότε έργο του, αλλά ο Λιμπεράκης αρνείται,
και κρατάει στο συρτάρι του τον «Αδριανό στο Νείλο» μαζί με τις επιστολές που
του έστειλαν από την Αλεξάνδρεια.
Περνούν 22 χρόνια σιωπής και το 1934 εκδίδεται στην Αθήνα η ποιητική
συλλογή Παιδικοί Ύμνοι, με 15 ποιήματα, σε 15 μόνο αντίτυπα: «μονάχα για τους
εκλεκτούς», θα υπαινιχτεί ο Κοσμάς Πολίτης στην EROΪCA του, στην οποία ο Λιμπεράκης
αναγνωρίζεται κάτω από το πρόσωπο του αρχαιολάτρη και ωραιολάτρη κυρίου Κλήμη.
Το 1936, στο περιοδικό Ο Κύκλος του Απόστολου Μελαχρινού, δημοσιεύεται
ποίημα του Βερλαίν σε μετάφραση Λιμπεράκη, αλλά πρέπει να είναι από αυτά που ο
Λιμπεράκης έστελνε στον Μελαχρινό, τότε που αλληλογραφούσαν, μεταξύ 1903 και 1907.
Ακολουθεί δεύτερο κενό 25 χρόνων και το 1961 δημοσιεύονται στο Ρουμελιώτικο
Ημερολόγιο του Δ. Σταμέλου τα ποιήματα «Φιλενάδες» και «Κουρσάρικο» μαζί με βιογραφικό
σημείωμα γραμμένο από τον συντοπίτη μας Χρήστο Καλαντζή. Τέλος, μετά τον θάνατό
του, στη Νέα Εστία, τον Νοέμβριο του '68, δημοσιεύτηκε το ποίημα «Στους πύργους
της Αγγλίας τα Μεγάλα Όργανα», ένα από τα ποιήματα που μαγνητοφωνήθηκαν από τον
Δημήτρη Μαλακάση και τον Τάκη Παναγόπουλο σε επίσκεψή τους στον τυφλό πλέον Λιμπεράκη.
(Ήταν ποιήματα που ο Λιμπεράκης κρατούσε στο μυαλό του όταν πια δεν μπορούσε να
γράψει).
Αυτές, μπορεί να πει κανείς, ήταν οι δημοσιεύσεις του Λιμπεράκη ή
τουλάχιστον αυτές που βρέθηκαν.
Εξάλλου, μερικά ανέκδοτα ποιήματα κυκλοφορούσαν, δακτυλογραφημένα,
από χέρι σε χέρι, ενώ μερικά άλλα βρέθηκαν στα χαρτιά του Μελαχρινού και του Μέμου
Γεωργίου, μαζί, εδώ, με τα υπόλοιπα μαγνητοφωνημένα ποιήματα.
Αν άφησε και άλλο έργο παραμένει άγνωστο. Τα χαρτιά του, μαζί με την
αλληλογραφία που ο Λιμπεράκης διατηρούσε με ανθρώπους των Γραμμάτων και της Τέχνης,
πετάχτηκαν αλύπητα σαν άχρηστο υλικό και χωρίς την παραμικρή υποψία για την αξία
μιας τέτοιας αλληλογραφίας. Ωστόσο, στο αρχείο του Μελαχρινού βρέθηκαν 21 γράμματα
του Λιμπεράκη, που αποσπάσματά τους παραθέτουμε στο τέλος. Η θητεία του Λιμπεράκη
στην ποίηση και γενικά στον γραφτό λόγο συμπίπτει με τα ρεύματα του δημοτικισμού
της πρώτης 10ετίας του περασμένου αιώνα. Πορεύεται και πλάθει το γλωσσικό του
όργανο μέσα σ' αυτά τα ρεύματα, ενώ παράλληλα το πλουτίζει με λεκτικά στοιχεία
και μορφές από τη γλώσσα των ψαράδων και των ξωμάχων γυναικών που ακούγονταν στους
δρόμους της πόλης μας.
Ο Λιμπεράκης θεωρεί την απόλυτη προσήλωση στη γλώσσα αντικαλλιτεχνική
και αντιδημιουργική. Παραμελεί τους κανόνες της ορθογραφίας και της γραμματικής,
ενώ δεν τον χωρούν οι κανόνες της στιχουργικής εκείνης της εποχής, τους οποίους
δεν υπηρετεί και τόσο πιστά, και βρίσκει διέξοδο στον ελεύθερο στίχο. Τον ενδιαφέρει
περισσότερο ο ήχος, η μουσική, το πώς ακούγεται μια λέξη ή ένας στίχος και λιγότερο
το πώς γράφεται. Η ποίηση, άλλωστε, απευθύνεται περισσότερο στην αίσθηση της ακοής
και αναδεικνύεται όταν ακούγεται παρά όταν διαβάζεται. (...)
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Λιμπεράκης, όταν θέλει να εκφραστεί,
παίρνει τα σύνεργα της ζωγραφικής (που ποτέ του δεν μάλαξε παρά τα ονείρατα που
έκανε για τη ζωγραφική) και βγαίνει έξω στο φως και στον αέρα να ζωγραφίσει, ακούοντας
άρπες αιολικές από τις καλαμωτές των ιβαριών και αργυρόηχες αρμονίες κουδουνιών
από κάτασπρα κοπάδια.
Έτσι, μια έντονη λυρική διάθεση, λουσμένη απολλώνειο φως και ποτισμένη
λιμνοθαλασσίτικη υγρότητα, διατρέχει την ποίηση του Λιμπεράκη, που ισορροπεί ανάμεσα
στο αρχαίο ελληνικό κάλλος και τις μικρές - μικρές στιγμές και φωνές της καθημερινής
ζωής από τις «Φιλενάδες» και τους «Εσπερινούς».
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
Γεννήθηκε το 1935 που είναι και επίσημη γενέθλια χρονιά του ελληνικού
υπερρεαλισμού (εκδίδεται η Υψικάμινος), από τον οποίο -και με τον νόμο των συμπτώσεων-
δεν βγαίνει ανεπηρέαστος. Ο ίδιος έχει δική του υψικάμινο που αφομοιώνει ετερόκλητο
γλωσσικό μετάλλευμα παράγοντας το ιδιότυπο έργο του. Νωρίς εξάλλου, ψημένος στην
υψικάμινο της βιοπάλης, ζυμώθηκε με τους καημούς της λιμνοθάλασσας, με τον ιδρώτα,
το αλάτι των λαϊκών στρωμάτων. Γέννημα θρέμμα της αλμυράς γης που εξέθρεψε τόσους
ποιητές. Από ένα τέτοιο υπέδαφος αρδεύεται ο πικρός κάποτε λυρισμός του, το υφάλμυρο
χιούμορ, αλλά και η ευθύτητα, η έλλειψη επιτήδευσης...
Aνατροπέας εξ ιδιοσυγκρασίας, αντιδιανοούμενος εκ πεποιθήσεως, αντιεξουσιαστής
από κούνια. Δέσμιος ίσως και υποσυνείδητα της ιδιαίτερης φόρτισης του βιβλικού
του ονόματος. Ναι, ο Θωμάς πάντα αναδιφεί, αναθεωρεί, απιστεί.
Πρωτοεμφανίζεται το 1957, με τη συλλογή Σπασμένος καιρός. Τίτλος
φορτισμένος, με συνωστισμό συνυποδηλώσεων. Στο επίθετο «σπασμένος» λανθάνει ίσως
καρυωτακική καταγωγή: «έχω κάτι σπασμένα φτερά... Ο Γκόρπας, ωριμασμένος πρόωρα
από τις συνθήκες, ξέρει τι να κάνει αυτά τα φτερά, το ταξίδι του το έχει αρχίσει
με την κατάληψη του δρόμου, μετατρέποντας την απαισιοδοξία σε μαχητική βελτιοδοξία.
Με την πρώτη του συλλογή οριοθετεί το χώρο που θα γεωργήσει σταθερά. Διευρύνει
την αστική τοπιογραφία που εγκαινιάζει ο Καβάφης, μπολιάζοντάς την με την εμπειρία
του εσωτερικού μετανάστη. Κατεβάζει την ποίηση από τη θαλπωρή του γραφείου στην
«άσφαλτο» -η δεύτερη λέξη που κομίζει στην ποίηση.
Στις επόμενες συλλογές πυκνώνουν οι κόμβοι και οι οδικές αρτηρίες
με τον άξονα Ομόνοια-Πετράλωνα, το ποίημα Οδός Αχαρνών, την οδό Σταδίου, τη γωνία
Πατησίων και Χέυδεν. Κορύφωσή του ο μεγάλος δρόμος του Μεσολογγιού. Ο Γκόρπας
αδελφοποιεί τις δύο πόλεις σύροντας νοητό άξονα ανάμεσά τους τις μυθικές γραμμές
των στίχων του. Με την εμφάνισή του, λοιπόν, αφήνει οδόσημα, άγουρος βάρδος της
άγραφης εποποιίας των δρόμων, των ακατάσχετων παλιρροϊκών τους κυμάτων.
Στις επόμενες συλλογές του Παλιές ειδήσεις 1966, Πανόραμα
1975, Στάσεις στο μέλλον 1979, Τα θεάματα 1983, Περνάει ο στρατός
1983, αποκρυσταλλώνονται τα υφολογικά του γνωρίσματα και διευρύνεται η θεματική
του. Σκιαγραφεί αδρά το ύφος μιας άλλης Ελλάδας, διασώζοντας θύλακες αυθεντικότητας,
εικόνες μαγικές που αναδίδουν ιθαγένεια, με πολλά στοιχεία από εκείνη της μεταφυτευμένης
υπαίθρου στον εξαστισμένο χώρο. Στιγμές ανόθευτες, μακράν του εξωραϊσμένου ελληνοκεντρισμού
της γενιάς του '30. Μια Ελλάδα που προσπαθεί υπό την σκιά του αστυνομικού κράτους,
να υπάρξει, να επουλώσει: «Υπάρχουμε ως ανοιχτές πληγές, υπάρχουμε ως υπογραφές
κόκκινες κατακόκκινες της φωτιάς/ σ' απίθανα σημεία της νύχτας»!
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΝΕΟΧΩΡΙ (Κωμόπολη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1905 - 1935
Το σύνολο του ποιητικού έργου του Μίνου Ζώτου δεν είναι εκτεταμένο,
αφού μέσα στα δέκα περίπου χρόνια της ποιητικής του ζωής (πέθανε, όπως είναι γνωστό
προτού συμπληρώσει τα 28 του χρόνια) δεν πρόλαβε ούτε να το αναπτύξει ούτε να
το κορυφώσει. Παραταύτα, όμως, κρινόμενο και ως ποσότητα δεν μπορεί να θεωρηθεί
ευκαταφρόνητο. Απαρτίζεται από τρεις ποιητικές συλλογές κι απ' άλλα «σκόρπια»
ποιήματα δημοσιευμένα, κατά καιρούς, σε διάφορα έντυπα αλλά και από ποιήματα που
δεν είδαν στο φως της δημοσιότητας...
Η πρώτη ποιητική συλλογή του Μίνου Ζώτου τυπώθηκε το έτος 1929 και
κυκλοφόρησε με τον τίτλο: Βήματα. Χωρίζεται σε δυο ενότητες με τις επιγραφικές
ενδείξεις: «Λησμονημένοι σκοποί» και «Βήματα». Περιλαμβάνει, συνολικά, 36 ποιήματα.
Η στιχουργική γραφή ακολουθεί παραδοσιακές φόρμες. Οι στίχοι ομοιοκαταληκτούν
σταυρωτά...
Η πρώτη συλλογή του εμπεριέχει ποιήματα που είχε γράψει ώς το 1929.
Η κριτική-λογοτεχνική σκέψη της εποχής εκείνης τα αντιμετώπισε ευνοϊκά και επαινετικά.
Είχαν γράψει επαινετικές κριτικές παρουσιάσεις: ο Κλέων Παράσχος, ο Απόστολος
Μαγγανάρης, ο Χαρίλαος Παπαντωνίου (αδερφός του Ζαχαρία Παπαντωνίου), ο Σπύρος
Παναγιωτόπουλος και άλλοι...
Η δεύτερη ποιητική συλλογή του Μίνου Ζώτου τυπώθηκε στα 1930 και κυκλοφόρησε
τον ίδιο χρόνο με τον τίτλο Αφιέρωμα. Είναι χωρισμένη στις ενότητες: «Αφιέρωμα»
και «Ο εξόριστος». Απαρτίζεται από τριάντα δύο (32) ποιήματα παραδοσιακής στιχουργικής
μορφής...
Η τρίτη και τελευταία ποιητική συλλογή του Μίνου Ζώτου, με τον τίτλο
Σουρντίνα δεν τυπώθηκε όσο ζούσε ο ποιητής. Ούτε κυκλοφόρησε σε ξεχωριστό βιβλίο
μετά το θάνατό του. Καταχωρήθηκε στα Απαντά του, δηλαδή στον τόμο που εκδόθηκε
τιμητικά από την Κοινότητα Νεοχωρίου, με την επιμέλεια του Κ. Σ. Κώνστα.
Η συλλογή Σουρντίνα χωρίζεται σε πέντε ενότητες που έχουν τους εξής
τίτλους: «Σουρντίνα», «Νότες», «Η Τούλα», «Το Τραγούδι» και «Στο περιθώριο». Απαρτίζεται
από σαράντα έξι (46) ποιήματα. Η ποιητική εργασία της Σουρντίνας κάλυψε την κοντινή
προς το θάνατο περίοδο της ζωής του Μίνου Ζώτου. Είναι διαποτισμένη από αγωνία
και πόνο…
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΠΛΕΥΡΩΝ (Αρχαία πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Alexander Aetolus (Alexandros ho Aitolos), a Greek poet and grammarian, who lived in the reign of
Ptolemaeus Philadelphus. He was the son of Satyrus and Stratocleia, and a native
of Pleuron in Aetolia, but spent the greater part of his life at Alexandria, where
he was reckoned one of the seven tragic poets who constituted the tragic pleiad
(Suid. s. v.; Eudoc. p. 62; Paus. ii. 22.7; Schol. ad Hom. Il. xvi. 233). He had
an office in the library at Alexandria, and was commissioned by the king to make
a collection of all the tragedies and satyric dramas that were extant. He spent
some time, together with Antagoras and Aratus, at the court of Antigonus Gonatas.Notwithstanding
the distinction he enjoyed as a tragic poet, he appears to have had greater merit
as a writer of epic poems, elegies, epigrams, and cynaedi. Among his epic poems,
we possess the titles and some fragments of three pieces: the Fisherman (halieus,
Athen. vii.), Kirka or Krika (Athen. vii.), which, however, is designated by Athenaeus
as doubtful, and Helena. Of his elegies, some beautiful fragments are still extant.
His Cynaedi, or Ionika poiemata, are mentioned by Strabo (xiv.) and Athenaeus.
(xiv.). Some anapaestic verses in praise of Euripides are preserved in Gellius
(xv. 20).
This text is from: A dictionary of Greek and Roman biography and mythology, 1873 (ed. William Smith). Cited Oct 2005 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΣΤΑΜΝΑ (Χωριό) ΑΙΤΩΛΙΚΟΝ
1949 - 2000
Ο Ασσος Σταμούλης γεννήθηκε στη Σταμνά Μεσολογγίου το 1949. Τελείωσε
το Δημοτικό Σχολείο Σταμνάς και το Γυμνάσιο Αιτωλικού. Σπούδασε Νομικά και Θέατρο
και ήταν αυτό που του αποκάλυψε την ποίηση το 1972. Έφυγε για το Παρίσι (1973-1985)
και στη Σορβόνη παρακολούθησε μαθήματα Φιλολογίας και Αισθητικής, ενώ δίδαξε Νέα
Ελληνικά στην Association Culturelle ARCUS. Ταξίδεψε πολύ. Η Ισπανία τον μάγεψε.
Ήταν υπέρμαχος του πολυτονικού συστήματος, θερμός λάτρης του κλασσικού
Ελληνικού πνεύματος, βαθύς γνώστης της ελληνικής γραμματολογίας. Το 1985 εγκαταστάθηκε
μόνιμα στην Ελλάδα, αρχικά στη Θεσσαλονίκη και μετά οριστικά στην Αθήνα. Αφοσιώθηκε
ολοκληρωτικά στην ποίηση. Δήλωνε: «Για μένα η ζωή δεν έχει απολύτως κανένα νόημα
χωρίς την ποίηση. Και αντιστρόφως: ποιώντας, εκ του μηδενός δημιουργώντας, βιώνω
εντός μου το μερίδιον συμμετοχής μου στον υπέρτατο ρυθμό του διαρκούς πόνου του
σύμπαντος για αρμονία και κάλλος-την ύψιστη μορφή ελευθερίας».
Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Ισπανική κραυγή (Θεσσαλονίκη, Μάιος
1985), Τετραλογία του προτελευταίου ζοφερού χαμόγελου της Γοργόνας (Εκδόσεις Ιωλκός),
Τα Μπουρλότα του Γκιώνη (Εκδόσεις Γεωργιάδη)...
Ευτύχησε να δει τα ποιήματά του στα καλύτερα ανθολόγια, να τιμηθεί
πολλαπλά. Υπήρξε οπαδός του ελαχίστου, παντελώς αδιάφορος για την τρέχουσα αστική
ζωή. Αφησε την τελευταία του πνοή στις 13 Δεκεμβρίου 2000 στο Νοσοκομείο Μεσολογγίου.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1788 - 1873
Επιφανής πολιτικός, διπλωμάτης, ρήτορας, λόγιος, ποιητής και ιστοριογράφος
της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 ο Σπυρίδων Τρικούπης γεννήθηκε το 1788 στο
Μεσολόγγι, όπου διδάχθηκε τα εγκύκλια γράμματα στην περιώνυμη Σχολή των Παλαμάδων.
Στην συνέχεια μετέβη στην Πάτρα, όπου έμαθε Αγγλικά, Ιταλικά και Γαλλικά, εργαζόμενος
παράλληλα ως γραμματέας του εκεί γενικού προξένου της Αγγλίας. Με υποτροφία του
κόμη Γκίλφορντ, σπούδασε επί εξαετία φιλολογία και φιλοσοφία στη Ρώμη και στο
Παρίσι.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης συγκαταλέγεται στους εξέχοντες Έλληνες του περασμένου
αιώνα. Η ζωή του ήταν μια συνεχής προσφορά στην αναγεννώμενη Ελλάδα, που την υπηρέτησε
στον Αγώνα της ελευθερίας και ύστερα ως πολιτικός ηγέτης, βουλευτής, υπουργός,
πρέσβης. Ως πολιτικός στάθηκε πατριώτης, μετριοπαθής,αποστρεφόταν τις βίαιες λύσεις.
Ως ρήτορας, εξάλλου, υπήρξε έξοχος και δίκαια αποκλήθηκε εθνικός ρήτορας
του Αγώνα για τις νεκρολογίες των επίσημων αγωνιστών και τους πανηγυρικούς του
στις επετείους των μεγάλων μαχών της Επανάστασης. Οι περισσότεροι λόγοι του, αν
και αυτοσχέδιοι, θεωρούνται σήμερα ως μνημεία της νεοελληνικής ρητορικής τέχνης.
Το 1829 εκδόθηκε στην Αίγινα το βιβλίο του με τίτλο «Λόγοι Επικήδειοι και Επινίκειοι».
Αλλά και ως ποιητής ο Τρικούπης ήταν σημαντικός. Λάτρης της δημοτικής
μας ποίησης μετέφρασε στην δημοτική τον Θούριο του Τυρταίου, έγραψε τραγούδια
όπως τον Δήμο και την Λίμνη του Μεσολογγίου και κατά γενική αναγνώριση υπήρξε
εκείνος ο οποίος προέτρεψε τον Σολωμό να εγκαταλείψει τα ιταλόγλωσσα σχέδιά του
και να γράψει στίχους στη Νεοελληνική. Η πρώτη ποιητική εμφάνιση του Τρικούπη
έγινε στο Παρίσι το 1821, όπου δημοσίευσε τον Δήμο, κλέφτικο τραγούδι σε 250 ομοιοκατάληκτους
στίχους.
Ωστόσο, η κύρια και ουσιαστική προσφορά του στην ελληνική γραμματεία
παραμένει αναμφίβολα η έκδοση της τετράτομης Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως,
που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1875 και η οποία επανεκδόθηκε έκτοτε
πολλές φορές. Το έργο αυτό αποτελεί ακόμη και σήμερα άριστο βοήθημα και πολυτιμότατη
πηγή για την μελέτη της Επανάστασης, λόγω της σαφήνειας, του ύφους και της αντικειμενικής
και ευσυνείδητης προσπάθειας του συγγραφέα του.
Πηγές:
•Σπ. Μαρκεζίνη «Τρικούπης Σπυρίδων», Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα,
τόμ. 58.
•Βιογραφική εγκυκλοπαίδεια Ελλήνων Λογοτεχνών, Σύνταξη-επιμέλεια ύλης: Δ.
Π. Κωστελένος, εκδ. Κ. Παγουλάτου, Αθήνα 1974. τελένος, εκδ. Κ. Παγουλάτου, Αθήνα
1974.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΚΑΛΥΔΩΝ (Αρχαία πόλη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Damocritus, (Damokritos). Of Calydon in Aetolia, was strategus of the Aetolians
in B. C. 200, and in the discussions as to whether an alliance should be formed
with the Romans, Damocritus, who was believed to have been bribed by the Macedonian
king, opposed the party inclined to negotiate with Rome. The year after this he
was among the ambassadors of the various Greek states that went to Rome. In B.
C. 193 he was sent by the Aetolians to Nabis, the tyrant of Sparta, whom he urged
on to make war against the Romans. The year after, when T. Quinctius Flamininus
went himself to Aetolia, to make a last attempt to win them over, Damocritus not
only opposed him along with the majority of his countrymen, but insulted him by
saying that he would soon settle all disputes on the banks of the Tiber. But things
turned out differently from what he expected: in B. C. 191 the Aetolians were
defeated at Heracleia, near mount Oeta, and Damocritus fell into the hands of
the Romans. He and the other leaders of the Aetolians were escorted to Rome by
two cohorts, and he was imprisoned in the Lautumiae. A few days before the celebration
of the triumph, which he was intended to adorn, he escaped from his prison by
night, but finding that he could not escape the guards who pursued him, he threw
himself upon his own sword and thus put an end to his life. (Liv. xxxi. 32, xxxv.
12, 33, xxxvi. 24, xxxvii. 3, 46; Polyb. xvii. 10, xxii. 14; Appian, de Reb. Syr.
21; Brandstater, Die Gesch. des Aetol. Landes, &c.)
This text is from: A dictionary of Greek and Roman biography and mythology, 1873 (ed. William Smith). Cited Oct 2005 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΑΙΤΩΛΙΚΟ (Πόλη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1922 - 1999
Ο Μιχαήλ Ν. Καλογήρου, φιλόλογος και ένας από τους πιο σημαντικούς
δοκιμιογράφους της Αιτωλοακαρνανίας, γεννήθηκε στο Αιτωλικό το 1922. Σε τεύχη
τυπώθηκαν τα φιλολογικά του Δοκίμια: Ερμηνευτικά Α΄ (Αλεξανδρούπολις 1962), Απερείσι'
άποινα (Αμφιλοχία 1965), Ερμηνευτικά Β΄ (Μεσολόγγι 1971) και Corona Vallaris (Mεσολόγγι
1975). Σε βιβλία τυπώθηκαν τα σπουδαία φιλολογικά του Δοκίμια με τους τίτλους:
Τραγική Aγνοια (Μεσολόγγι 1988) και Σχόλια Ομηρικά (Μεσολόγγι 1991).
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ»
που εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το
2002.
Το κείμενο παρατίθεται τον Αύγουστο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΓΟΥΡΙΑ (Χωριό) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1911 - 1987
Φιλόλογος, ερευνητής και συγγραφέας. Γεννήθηκε και πέθανε στη Γουριά
Μεσολογγίου. Τέλειωσε την Παλαμαϊκή Μέση Σχολή στο Μεσολόγγι και σπούδασε Φιλολογία
στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-1941 πήρε μέρος
ως απλός στρατιώτης στην πρώτη γραμμή, κι έχασε και τα δυο του πόδια από τη μέση
της κνήμης. Το γεγονός αυτό σημάδεψε όλο τον μετέπειτα βίο του. Δεν απόκτησε δική
του οικογένεια. Αφοσιώθηκε στη μελέτη, στην έρευνα και στη συγγραφή. Ο πόνος του
για το ατύχημα έγινε πηγή δημιουργίας. Το δημοσιευμένο έργο του είναι εκτεταμένο
και καλύπτει διάφορα θεματικά είδη. Εκτός από τα οκτώ (8) βιβλία του και τα εικοσιένα
(21) τομίδια με ανάτυπα μελετημάτων του, δημοσίευσε από το 1940 ώς το 1987 σε
περιοδικά, εφημερίδες και τόμους εγκυκλοπαίδειας εννιακόσια εξήντα επτά (967)
κείμενα με την εξής ειδολογική αναλογία: Ιστορικά 456, Φιλολογικά 196, Λαογραφικά
142, Αρχαιολογικά 37, Γλωσσολογικά 14, Κριτικά 26, ποικίλα σε εγκυκλοπαίδεια 78
και Νεκρολογικά 10. Τα κείμενά του που διακρίνονται για το πρωτότυπο υλικό που
προσκομίζουν, την επιστημονική υπευθυνότητα και ακρίβεια, αλλά και την περιγραφική
ζωντάνια, είναι καταχωρημένα σε 31 περιοδικά και 22 εφημερίδες...
Αν και δεν ανήκει στον κλάδο των ειδικών επιστημόνων αρχαιολόγων,
η συμβολή του στην έρευνα και στην προβολή των μνημείων της Αιτωλοακαρνανίας υπήρξε
μεγάλη. Παρότι τα κάτω άκρα του δεν του επέτρεπαν πολύωρες πορείες, περπάτησε
αρκετά, είδε και περιέγραψε πολλά από τα προϊστορικά, τα κλασσικά και τα χριστιανικά
μνημεία της Αιτωλοακαρνανίας...
Οι τίτλοι και μόνο των δημοσιευμένων ανακοινώσεών του είναι αψευδείς
μάρτυρες των άοκνων προσπαθειών του για την αποκάλυψη και προβολή των μνημείων
αυτών.
Επιμελήθηκε επίσης τα Aπαντα του ποιητή Μίνου Ζώτου (1972) και παρουσίασε
ανέκδοτα ποιήματα του Κωστή Παλαμά, για το έργο και τη ζωή του οποίου έχει κάνει
πολλά δημοσιεύματα.
Υπήρξε μέλος της Λαογραφικής Εταιρείας, της Εταιρείας Στερεοελλαδικών
Μελετών και της Εταιρείας Ιστορικών Σπουδών επί του Νεωτέρου Ελληνισμού. Για την
πνευματική του προσφορά τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο της Ι. Π. Μεσολογγίου.
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ»
που εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το
2002.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΛΕΣΙΝΙ (Χωριό) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1957
Ο Παντελής Σπ. Μπουκάλας γεννήθηκε το 1957 στο Λεσίνι του Μεσολογγίου.
Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Αθηνών. Από το 1989 επιμελείται την εβδομαδιαία
σελίδα του βιβλίου στην εφημερίδα Καθημερινή, όπου επίσης δημοσιεύει κάθε μέρα
επιφυλλίδες κοινωνικού και πολιτικού σχολιασμού. Είναι διορθωτής και επιμελητής
εκδόσεων. Μετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Ένωσης
Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών.
Από το 1980 έχει δημοσιεύσει στις Εκδόσεις «Αγρα» τα βιβλία ποίησης
Αλγόρυθμος (1980), Ο μέσα πάνθηρας (1985), Σήματα λυγρά (1992), Η εκδρομή της
Ευδοκίας (1993), Ο μάντης (1994), έναν τόμο δοκιμίων και βιβλιοκριτικών υπό τον
τίτλο Ενδεχομένως -Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου (1996), Οπόταν
πλάτανος (1999), και τον τόμο Υποθέσεις- Επιφυλλίδες στην Καθημερινή (2001). Έχει
μεταφράσει, για τον ίδιο εκδοτικό οίκο, τον ελληνιστικό Επιτάφιο Αδώνιδος του
Βίωνος του Σμυρναίου και τα ποιήματα του τόμου Επιτάφιος λόγος -Αρχαία ελληνικά
επιτύμβια επιγράμματα.
Υπό έκδοση είναι ένα βιβλίο με μεταφρασμένα αρχαιοελληνικά Συμποτικά
Επιγράμματα της «Παλατινής Ανθολογίας», κι ένα ακόμη όπου μεταφράζεται και παρουσιάζεται
το έργο του «τελευταίου Έλληνα ποιητή» Παλλαδά του Αλεξανδρέως (4ος αι. μ.Χ.).
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ»
που εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το
2002.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Ο Δημοσθένης Βουτυράς είναι ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες
του 20ου αιώνα με επιβλητικό έργο σε όγκο και ποιότητα. Ο λογοτέχνης αυτός έχει
άμεσους δεσμούς με την πόλη του Μεσολογγίου, αφού η μητέρα του Θεώνη Παπαδή ή
Παπαγιάννη ήταν Μεσολογγίτισσα και ο ίδιος έζησε ένα μέρος από τα παιδικά του
χρόνια στο Μεσολόγγι. Ο δεσμός της οικογένειας Βουτυρά με το Μεσολόγγι ανανεώθηκε
με το γάμο της κόρης του με τον Μεσολογγίτη τραπεζικό υπάλληλο Ανδρέα Κυριακόπουλο.
Ο Δημοσθένης Βουτυράς γεννήθηκε στις 25-3-1872 στο πλοίο με το οποίο
ταξίδευαν οι γονείς του για την Κωνσταντινούπολη,
όπου έμειναν τρία χρόνια. Στη συνέχεια η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι
μέχρι που ο πατέρας του, λίγα χρόνια αργότερα, διορίσθηκε συμβολαιογράφος στον
Πειραιά.
Μια σοβαρή αρρώστια, επιληψία με συχνές κρίσεις, καθόρισε την πορεία
της ζωής του. Τον ανάγκασε να σταματήσει τη φοίτησή του στο Γυμνάσιο και να γίνει
αυτοδίδακτος. Η φοβερή του θέληση να νικήσει τις συνέπειες της αρρώστιας του τον
οδήγησε στη συγγραφική εργασία, όπου έβρισκαν διέξοδο οι πόθοι του και διοχέτευε
τη μεγάλη ζωτικότητα που τον χαρακτήριζε. Πριν αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη λογοτεχνία
ο πατέρας του χρεοκόπησε και αυτοκτόνησε και η περιουσία του κατασχέθηκε, γι'
αυτό ο Δημοσθένης αναγκάστηκε να εργασθεί σε σκληρές χειρωνακτικές εργασίες. Έτσι
γνώρισε τη ζωή και την ψυχολογία των ανθρώπων του μόχθου και της βιοπάλης. Η γνώση
αυτή και το έμφυτο ταλέντο του τον ανάδειξαν σε εισηγητή του ρεαλιστικού διηγήματος
στην Ελλάδα.
Ο Βουτυράς είναι από τους πρώτους λογοτέχνες των αρχών του 20ου αιώνα
που έγραψε κοινωνικό διήγημα. Σ' όλα τα διηγήματά του ασχολείται με κοινωνικά
θέματα και οι ήρωές του είναι άνθρωποι από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.
Η εκμετάλλευση των εργαζομένων στις πρώτες εργατικές φάμπρικες, οι νέες κοινωνικές
συνθήκες που δημιουργούνταν στην Ελλάδα στις αρχές του εικοστού αιώνα, η απανθρωπιά
και η δυστυχία της καπιταλιστικής κοινωνίας καυτηριάζονται μέσα από το έργο του.
Όλοι οι κοινωνικοί θεσμοί, κράτος, θρησκεία, εκπαίδευση, δικαιοσύνη, και ο πόλεμος
έγιναν αντικείμενο κριτικής και σάτιρας στο έργο του. Κτυπώντας το άδικο και παράλογο,
ξεσκεπάζοντας τις πληγές της κοινωνίας που στηρίζεται στην εκμετάλλευση ο Βουτυράς,
πότε έμμεσα και πότε άμεσα, πρόβαλε την ανάγκη της αλλαγής και μάλιστα της επαναστατικής
κοινωνικής αλλαγής. Με το έργο του Δημοσθένη Βουτυρά η νεοελληνική πεζογραφία
υποπτεύεται και αρχίζει να συνειδητοποιεί την ύπαρξη του κοινωνικού προβλήματος
με τη μορφή που το αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Το γεγονός αυτό κάνει τον Βουτυρά
αντιπρόσωπο μιας ολόκληρης εποχής. Το έργο του διαβάστηκε με πάθος και διαπαιδαγώγησε
χιλιάδες αναγνώστες με τις ανθρωποκεντρικές ιδέες που προέβαλε. Οι ιδέες αυτές
αποτέλεσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα πνευματική τροφή για το προοδευτικό κίνημα
της χώρας μας.
Επίσης, ο Δημοσθένης Βουτυράς θεωρείται ως συγγραφέας των αποτυχημένων
της ζωής. Χρεοκοπημένοι μικροαστοί, μικροϋπάλληλοι, απλοϊκοί άνθρωποι του λαού
χτυπημένοι από τη φτώχεια και τη δυστυχία, άτομα με ψυχικά τραύματα αποτελούν
τους ήρωες του διηγηματογράφου. Ο συγγραφέας, άτομο με σοβαρά προβλήματα υγείας
και έχοντας νοιώσει στο πετσί του πολλές αποτυχίες στη ζωή, φαίνεται να διάκειται
ευνοϊκά προς τους ανθρώπους εκείνους που βιώνουν τον κοινωνικό ρατσισμό και να
επιδιώκει με την προβολή και τη δικαίωσή τους, τη δικαίωση τής ίδιας του ζωής
και των αντιλήψεών του.
Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1901 με το μεγάλο του αντιπολεμικό
διήγημα Ο Λαγκάς. Από το 1901 μέχρι το 1950, που δημοσιεύθηκε το τελευταίο του
διήγημα με τίτλο Αργό ξημέρωμα, δημοσίευσε 30 τόμους διηγημάτων με περισσότερα
από 400 διηγήματα. Τα κυριότερα είναι: Παπάς ειδωλολάτρης (1920), Οι αλανιάρηδες
(1921), Το γκρέμισμα των Θεών (1922), Ο θρήνος των βοδιών (1923), Αριστοκρατική
γειτονιά (1924), Μέσα στους ανθρωποφάγους (1927), Στους άγνωστους θεούς (1927),
Ύστερα από εκατομμύρια χρόνια (1932), Ο έρωτας στους τάφους (1943) καθώς και τα
μυθιστορήματα Το σπίτι των ερπετών (1933) και Τρικυμίες (1945).
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΝΕΟΧΩΡΙ (Κωμόπολη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1934 - 2002
Συγγραφέας, ποιητής, δημοσιογράφος, ιστοριογράφος και εκδότης ο Ιωάννης
Κουφός (λογοτεχνικό ψευδώνυμο: Γιάννης Νικάνθης) γεννήθηκε στο Νεοχώρι, φοίτησε
στο Γυμνάσιο Αιτωλικού και στην Παλαμαϊκή Σχολή Μεσολογγίου και σπούδασε νομικά
στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Αγαπούσε με πάθος το Νεοχώρι και την ευρύτερη περιοχή.
Δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στο δημοσιογραφικό και εκδοτικό χώρο. Υπήρξε εκδότης
και διευθυντής τοπικών εφημερίδων, βιβλίων και περιοδικών.
Εξέδωσε την Αιτωλοακαρνανική και Ευρυτανική Εγκυκλοπαίδεια και από
το 1963 ήταν επιμελήτης και συντάκτης της μεγάλης εγκυκλοπαίδειας Πάπυρος Λαρούς
Μπριτάνικα. Εξέδωσε επίσης Τα Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, ανθολογία σχολιασμένη
(εκδ. Σείριος Αθήνα 1970) καθώς και τα μελετήματα: Μεσολόγγι, Τρεις μορφές της
Ρούμελης: Κατσαντώνης- Κοσμάς ο Αιτωλός- Μακρυγιάννης και Κρήτη: Από τους Βυζαντινούς
Χρόνους μέχρι τη Μάχη της Κρήτης. Τελευταίο του βιβλίο Η Αιτωλική Παραχελωίτιδα
(1997) για το οποίο τιμήθηκε με «Εύφημο μνεία» από την Ακαδημία Αθηνών.
Απεβίωσε στην Αθήνα στις 13 Απριλίου 2002 και ετάφη στο αγαπημένο
του Νεοχώρι.
Το κείμενο αυτό είναι παρμένο από το βιβλίο «ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΛΙΝΜΟΘΑΛΑΣΣΑΣ»
που εκδόθηκε από την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου το
2002.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΑΙΤΩΛΙΚΟ (Πόλη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
1914 - 1988
Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1936 ως το 1940 ζωγραφική
με καθηγητή τον Κωνσταντίνο Παρθένη και χαρακτική κοντά στον Γιάννη Κεφαλληνό
τα χρόνια 1937-40. Ασχολήθηκε και με την εικογράφηση βιβλίων. Η Κατράκη,
στα πλαίσια ενός ρεαλισμού αρχικά, προχωρεί, αξιοποιώντας μια δικής της έμπνευσης
τεχνική κατεργασίας σκληρής πέτρας (κριτικού ψαμμίτη) σε εξπρεσιονιστικές διατυπώσεις.
Από τις σημαντικότερες Ελληνίδες χαράκτριες είναι η Βάσω Κατράκη (1914-1988).
Μαθήτρια του Κεφαλληνού, δεν έμεινε μόνο στις γνωστές τεχνικές και στους καθιερωμένους
τύπους της χαρακτικής. Αρχισε τις προσπάθειές της με την ξυλογραφία και έδωσε
μια χαρακτική, στην οποία συνδυάζονται η προσήλωση στην πραγματικότητα με την
έμφαση στα εξπρεσιονιστικά στοιχεία. Οι πιο προσωπικές όμως και ολοκληρωμένες
προσπάθειές της βρίσκονται σε έργα που βασίζονται στο σκάλισμα της πέτρας, μια
τεχνική που δεν έχει καμιά σχέση με τη λιθογραφία. Η χρησιμοποίηση του ψαμμίτη
της Σητείας, σκληρής πέτρας με αδρές επιφάνειες, και η συνύπαρξη της σχηματοποίησης
και του αποσπασματικού, του μνημειακού και του τοπικού χαρίζουν στις ανθρώπινες
μορφές, που αποτελούν και το πιο αγαπημένο της θέμα, μια εκπληκτική εκφραστική
φωνή. Μιλώντας για τη δουλειά της στην τεχνική αυτή, η ίδια η χαράκτρια έλεγε:
"Η επαφή μου με την τραχεία αυτή Κρητική πέτρα με οδήγησε και στην αναζήτηση
καινούργιων εργαλείων. Ο μαντρακάς και τα καλέμια των γλυπτών με βοήθησαν σ' αυτό.
Με βαθιές εγκοπές, με σκληρά γδαρσίματα, με απότομα ή ελαφρά περάσματα από τα
μαύρα στα άσπρα και αντίθετα προσπαθώ να κατακτήσω την άγνωστη γλώσσα του καινούργιου
αυτού υλικού μου και να του αποσπάσω τα μυστικά που θα με βοηθήσουν στην έκφραση
των αναγκών μου".
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας
1914 - 1988
Αξιόλογο λήμμα του Χρ. Χρήστου για τη ζωή και το έργο της στην Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
